장음표시 사용
51쪽
et reliqua, quibus auditis illa loqui incipit v. 2573. Haec omnia
pro certo amrmant Creusam eadem via qua chorum, in orcheStra Scilicet, apparuisse neque alia desunt exempla quibus intrantes, antequam ipsi loquuntur, multis verbis ab iis qui in scaena VerSantur Salutantur, unde histriones per orchestram et Supra scalas iter fecisse comprobatur. Atque haec Ionis fabula optimum huius rei praebet exemplum versu 404 sqq. quo ullium accedentem videt Creusa isque octo versibus post prope uxorem versatur, dum illa satis temporis habeat, ut ab Ione petat, ne cum marito communicet quae inter se collocuti sint. Neque eo difficultatem evitare studeamus ut Creusam hoc sibi finxisse accipiamus, qui Pollucis testimonio freti tali ratiocinandi modo multos fabularum locos collustrare aleamus. Eandem praebet speciem Oedipi Regis v. 78 quo Sacerdos per chorum certior fit Creontem Delphis profectum advenire, quem Septem demum versus post Oedipus allatat ξυιιροτρος γαρ ὁ κλυειν Neque equidem dubito, quin pastor quem V. 1li 0 ministri inducunt per dextram parodum prodierit, cum n0Vem VerSu praemittantur, antequam ille actioni admiscetur. Atque idem Statuendum est de Heraclidarum v. 48 quo praeconem per Sinistram parodum ingredientem fecerim. In Oedipi Colonei v. l videt Antigone, quae eum patre in logeo versatur, feminam quandam Ἀλναίας ἐπὶ μολον βεβωσαν, quana V. 319 ISmenem sororem agnoscit. Haec demum V. 324 in scaenam pervenit, ut luce clarius clarescat eam per OrcheStram equuleo sedentem, quem minister cuius menti sit V. 334 conduxerit, in conspectum venisse ibidemque de equo descendentem scalis logeum ascendisse in).l idem quod nobis ot stero placuit t. l. p. 583. Schoen-
bornius, cum Ismenem per orchestram introducere dubitaret neque equum in ipsa scaena apparuisse statuere conaretur, ηmenem in equo
sedentem in conspectum prodiisse denegavit p. 280ὶ Cui ipsa Antigones verbis repugnant. Cetera quae illo afferat vim habere nullam libenter
52쪽
In Herculis furentis .il conspicit egara ex scaena, quo loco cum sene patre filiisque versatur, Herculem peregre advenientem et adhortatur pileros, ut patri obviam eant. Iamen Hercules primum domum regiam salutat his verbis: υ χαι ρε, ιέλαθρον προπυλά γ' ἐστιας ἐμῆς,εύς- σμενος γ' ἐσεῖδον ἐς φάο ριολών ν 522 sq.), tum pergit:
Theseum v. li40 non alia via quam per sinistram parodum ingressum esse argumenti comprobari opus non est. Equitum v l 6 optime nostram sententiam fulcit, nam ingredientem Ἀλλαντοπώλην magna voce de logeo DemostheneSServus inclamat:
ἀλλαὶ τοπωλα δευρο δευρ - φίλτατε, ἀνάβαινε σωτὴρ τῆ πολε καὶ νων φανεις,
quem ad locum scholiasta v. 149 dbn. adnotat ἴ- φνησὶ, ε τι ς παροδον ἐπὶ τὰ λογεῖον ἀναβῆ, ne dubitemus ille per orchestram in logeum pervenerit ). Ultimum exemplum Lysistrates V. 831 sqq. asseram, quo loco Lysitrate cum feminis in quibus Myrrhine ex caena, quae arcem Athenarum repraesentabat, virum quendam Videt appropinquantem, quem Myrrhine inestam maritum v. 838 agnoscit.
1 de hoe loco nobiscum consentiunt Schoenbornius p. 3l7 et Droysen ius p. 43). liam quidem sententiam profert alius scholiasta v. 149, 28 sqq. Dubn. cuius verba absunt a codice avennate:
διει τ ον ἐκ τῆς παροδom, ποντο γάρ οι ἀναγκαῖον λεκτέον υν τι ἀναβαίνειν ἐλέγετο το ἐπὶ το torno ραώναι. ο καὶ προοκεῖται. λεγεται γαρ κατα
βαίνειν Hic vero, cum demonstrare vellet, καταβαίνειν sollemniter dici pro ingressu in scaenam, quae ipsa fabula postulaverit plane neglexit. Neque enim illis verbis ἀλλαντοπωλης admoneri debebat, ut ingrederetur, cum iani antea de eo alter servus v. 116 sq. verba pronuntiaret: ἁλλ' ὁ προοέρχεταεῶοστερ κατά θετων εἰς ἀγοράν. De tertii scholistae verbis ἐν θυμώλη ἡ τ ἀνάβων consertas quae in p. 25 adn. 3 adscripsimus.
53쪽
Τum omnes post arcis portam se recipere iubet Lysistrato prope quam ille demum v. 847 pervenit quo eum illa appellat:
Atque hac in sabula plures solito histriones per orchestram iterfecisse infra accuratius demonstrabimus. Sed transeamus ad alia Satis notum est saepissime in fabulis a choro ingressum personarum pronuntiari et histrionibus, qui logeum obtinent, indicari. Unde cum id permultis locis sollemniter fiat, nihil de via qua illi ingressi sint concludendum esSe equidem non nego. Attamen loci non desunt quibus ipsae fabulae postulare videntur, hoc chori usu histriones per orchestram iter fecisse significari. tque in propatulo est eos qui ingredientes a choreulis multis verbis salutantur in ipso chori Spectatorumque con8pectu progredientes apparuisse, nam inepti viderentur illi absentem allocuti. Quo saepius accedit, ut ii qui
in scaena verSantur multo postea quam chorus eos qui intrant
conspiciant, et hi in ingrediendo prima verba ad chorum dirigant atque plane neglegant, quae in scaena gerantur. Hanc meam sententiam primum quidem Persarum quodam loco fulciam. Chorus conspicit nuntium v. 246 intrantem:
τονδε α δράμημα νοπὰς Περσικὴν πρεπε μαθεῖν καὶ φερει σαφες τι πραγος ἐσθλον ῆ κακον κλυειν,
et hic versum 248 et sequentes ad chorum loquitur, quem de Xerxis a Graecis accepta clade certiorem facit neque ad Atos-Sam reginam, quae in Scaena stat, ante versum 29 se convertit quo interroganti ei respondet: Ξερξης μιν αντος ζῆ τε καὶ βλεπε φάος. Quod si statim in loge nuntius apparuisset, haud dubie primum reginam allocutus esset ). Ι 80phocli Electrae v. l428 chorus pronuntiat egisthum Sese admovere, quem ἐκ προαστιον advenire paullo post
Electra affirmat. Quo fit ut Orestes Pyladesque timore perterriti, ne ille ante tempus de Clytaemnestrae caede certior factus Diugiat, in insidiis subsidere studeant. Atque quod Volunt perficiunt, antequam Aegisthus v. 1442 de iis sciscitatur Sed neth idem placuit Gepperii l. l. p. 21, quem Schoenbornius p. 77l78 satis redarguere non valebat.
54쪽
chorum sibi finxisse dicas se appropinquantem illum videre, qui ante v. 1442 in conspectu nondum fuerit, ne neglegas Aegisthum primum quidem chorum alloqui: τίς οἶδεν μων που ποθ' οἱ Φωκῆς ξενοί; pluribusque verbi per tres versus, tum lectram in logeo stantem appellare:
Creontem in Oedipi Colonei v. 722 per dextram inducam parodum, quia duodecim versu 'V. 728-39 ad chorum loquitur, et tum denique in logeum progrediens ad Oedipum se convertit'). In Baccharum v. 205 Pentheus inducjtur διὰ σπονδης, quem cum peregre adveniat cf. v. 208 per sinistram parodum prodeuntem fingam. Qui tandem v 24 Cadmum et iresiam in
quorum per triginta quattuor versus, quos antea pr0nuntiabat, nullo verbo mentionem fecit. In Helenae uripidis scaena spectatores iuxta domum regiam magnum atque altum Protei Sepulcrum columnis exornatum intuebantur cf. v. b48i, prope qu0d Helena assidere solet. Quam Teucer, cum per sinistrae versurae aditum in ipsum logeum v. 6 intret, statim conspicit v. l). o magia offendit, quod Theoclymenus V. 1164 a venatione cum comitibus domum rediens Sepulcrum quidem patris aspicit, sed . 1176 demum videt elenam in sepulcri gradibus non sedere. Unde equidem concludam hunc quidem non in ip8a caena apparuisse, sed per orchestram in logeum pervenisse 'i.
1 alterum quoque Electrae locum bene affert Geppertius p. 10sq.3, versum dic 1098 quo restem per sinistram parodum advenisse apparet. Schoenbornii quae p. 76 illi repugnans profert argumenta persuR-dendi vim non habent. 2 accuratius de hoc loco olsterus l. l. p. 6 disputat. 3 mirum in modum Schoenb Ornius p. 198 contendit eucrum non statim elenam vidisse, sed heoclymenum illico eam absentem
esse animadvertisse, cum res plane contrariae se praebeant.
55쪽
Idem statuam de ingressu Thesei in Euripidis Supplicum
v. 87, qui intran primum lamenta chori exaudit, cuius unam partem in orchestra, alteram in logeo Se tenuisse supra vidimu cf. pag. 333, tum v. 93 quae in scaena gerantur animadvertit:
τί χρῆμα καινὰς εἰσβολὰς δρῶ λόγων μητερα εραιὰν βωμιαν ἐφημήνην. Neque praetermittamus Orestis l0cum, quem Geppertius quoque l. l. p. 14 clarum affert exemplum, versum dico 340 quo chorus octo versibus enelaum Salutat. Hic vero, quamvis de domo regia multa Verba proferat, re8tem prope eam lecticula iacentem non videt, Sed ex choro quaerit:
'Myres εμνονος παῖς, ο τὰ δείν λγη κακὰ v. 367 sq.)atque tum deniquo v. 377 post Orestis verba ad hunc se vertit. Idemque de Tyndare v. 450 progrediente Statuamu neceSS eSt. Sed vereor, ne taedium tibi afferam, exspectatione plura hac de re disputans, quare ut in unum tantum locum ceteris omissis mecum inquiras a te petam. Supra de Lysistrate duobus iam locis in pag. 34l35 et 44l45 agebamus, quam ad fabulam nunc revertamur liceat, ut saepius solito histriones in ea Per par0do ingre8808 esse comprobem. Huius comoediae scaena P0st versum 253 usque ad finem fabulae arcem Athenarum Τ repraeSentaVit, quam mulieres occupatam tenent, ut maritos a Bello cum Lacedaemoniis gerendo prohibeant. Supra vidimus pag. 34 senum in logeum impetum ab alterius chori partis mulieribus fortiter repulsatum fuisse. His confectis intrat Ρro- huius cum ministris et militibus cf. v. 3873, qui per l0ngum tempuS cum Senibus colloquitur atque demum v. 426 sqq. ministros appellat:
ουνυποβαλοντες τους μοχλους πο τὰς Πυλας εντευθεν ἐκμοχλευσετ i scaenam post illum versum commutatam esse recte intuebant Schoenb Ornius p. 299 et Droysen ius p. 6 sqq. Niejahrus l. l. p. 32 semper arcis portam in scaena fuisse maluit.
56쪽
ut aditum ad arcem vi cogat. Qua re exacerbatae mulieres quae in logeo verSantur manus cum Probulo eiusque comitibus congerunt, quo omne V. 462 in fugam coniciunt. Neque colloqui cum Lysistrate celerisque feminis facto Probulo contingit, ut in arcem intret, sed .il viri receptui canere coguntur. Quibus ex omnibus equidem concludam Probulum cum suis ceterisque viri per parodum ingressum semper fere in orchestra
remanere coactum fuiSSe, cum mulieres caenam vel arcem semper occupaVerint neque cuiquam Viro, uno excepto quem
videbamus inesta, aditum concesserint. Quod Si rectum est, praeconem eum robul a versu 980 in orchestra versatum esse vix commemorari debet, atque per se apparet Lacedaemonios et Athenienses, qui tertium quasi chorum conficiente magna turba v. 1076 et v. 1080 accurrunt, in orche8tra suas egisse partes, donec Lysistrate ιαλλαγην deam eos ad se in logeum
adducere iubet xv. 1ll et 1203. De fine fabulae supra in pag. 35 satis disputavimus. Videsne quam ingeniose ristophane mulierum a virorum partibus disiunxerit atque illis Scaenam, his orcheStram attribuerit, eum angu8ta Scaena toth0minibus commodum patium non praebuerit Neque enim causam habemus, cur Graeco ampla orchesta 808 8Se denegemus, si logei patium non suffecerit. Vix 8t, quod exponam sollemne pompas, quarum nonnullas supra iam attigimu8, per orche8tram gre8Sum tulisse ea8que Sempersere chorus cantibus vel alutat vel comitatur. De pompa quae
finem eschyli Septem explet in pag. 40 iam diximus, atque eadem fere in uripidis Supplicum v. 796 geruntur quo lecticulis corpora septem heroum, qui ante Thebarum porta perierunt, importantur, quibuscum drastus intrat, ut oratione funebri mortuorum virtutes praedicet. Atque totam pompam in orchestram transferendam esse iam multitudo actorum dep08cit. Neque porro causa est quare funera in logeum portari debuerint excepto uno Capanei, quod Theseus v. 940 in rogo prope domum regiam exstructo cremari iubet. Atque cavea ne ex eo quod matre mortuorum, quae chori partes agunt, ab Adrast petant
57쪽
concludas illas longe a funeribus distare pompamque in logeum inductam esse quod Schoenbornius voluit t. l. p. 1873 Neque enim Adrasti verba:
contra nos repugnant, quibus id tantum dicatur matribus propius ad funera, quae iam antea amplecti concupiscebant, accedere licere. Nempe in ampla orchestra satis spatii fuit, ut ipsa pompa quodam intervallo ab illis distaret. Neve neglegas, quod mortuorum corpora tegimentis velata λ inferuntur, ut singulae matres suos filios agnoscere non possint, nisi proximae adstantes tegimenta detrahant '). Quod, ne recentiores illis addat tristitias, Theseus interdicit v. 944 sqq.), qui Capanei corpus in logeum, cetera per dextram parodum ex rche8tra portanda curat hac via v. 1l 19 pueri cum crematis heroum ossibus ad chorum redeunt'). De Alcestis pompa funebri conferas quae in pag. 38l39 attulimus. Alia quoque exempla inveniuntur quibus histriones in lec ticulis imp0rtantur atque eas per orchestram inducere equidem non dubito, cum verSurarum itinera parum commodo aditu praebuerint atque istius modi gestationes semper sere magna hominum turba consequatur. In transitu tantum attingamus rachinianarum versum 964 quo Herculem, quem multi Sequntur comites iniser qu08 Hyllus filius et senex quidam, in orche- Stram per inistram parodum ge8tatum fuisse iam eo patet, quod ipse Hercules ad domum suam scaenamque apportari non de-1 cs nuntii do heseo verba quae ad funera spectant:
2 eandem sero speci0morachiniarum v. 1076 sqq. praebent, quo loco Hercules Hyllum, quem una cum patre ingressum fuisse nemo negabit, propius accedere iubet, ut ἐκ καλυμμότων corporis vulnera videat. 3 Geppertius p. 4 sqq. pompam quidem in orchestram inducit, sed chorum in scaena versantem fingit, quod salsum esse supra in
58쪽
siderat, sed in Oeta monte extra scaenam sit mortem obire concupiscit ses. v. 119 P sqq). In Baccharum 3 1205 Cadmus progreditur cum ministris qui laceratum enthei corpns in lecticula portant per dextram quantum video parodum. Qui ipse in ex Cithaeri Montis silvis advenire dicit cf. v. 1208)et multis enarrat verbis, quo modo enthei corpus invenerit. Atque inter haec verba Agaue prope domum regiam in logeo stat cf. v I 202 sqq.), quam Cadmus demum v. lim conspicatur:
et i a δ' ειπε τις μοι εὐρο βακχειω ποδὶ
haec itaque verba ubi pronuntiat in logeum eum per ni8Se apparetini. Ε08 qui curru vel quo sedentes in conspectum venerint non ipsum logeum intrasse quisque concedet, quod ne Schoen- horniu quidem negavit, qui perraro tantum per orchestram histriones inducat. Iam videbamus in pag. 43 Ismenem in Oedipo Cotoneo v. 310 equuleo sedentem in orchestra apparuisse, atque idem de Xerxis ingressu in Persarum . 886Statuamu8, quem cum Gepperti s p. 37 per sinistram par0dum introducam provehentem σκηναῖς τροχηλάτοι τιν cf. V. 97ll723, quas Godolaedus ermannus 3 scarpentum vel armamazam fuisse optime disseruit. Atque Clytaemn0stram in uripidis Electrae v. 987, eandem in Iphigeniae Aulidensis v. 587I idem voluit Geppertius . l. p. l8. Neque equidem dubito, quin et Agaue caput filii summo thyrso infixum gerens v il 54 eadem vi qua ad uius apparuerit, cum et ea Cithaero profecta sit cf. v. 11663. Quae cum chor per triginta versus colioquitur, antequam logeum Scendens v. 1200 quaerit:
2 in Aeschyli edit tom. II, p. 258 ad . 971l72. De introitu Xerxis
vir clarissimus haec profert ad . 886): prodit Xeroees, regio ornatu, cum a tellitibus, quorum unus vestem , quam in bello gestaverat, et arma tenet. Non enim qualitidum et lacerum producere Aeschyleum est. Ideo monuerat Darius Alossam, ut ii dignum ornatum ferens obviam iret: quod factum esse aetra scaenam apparet. Aliter ista de veste eraeis lacerata inepte dicta essent . Quae Schoenbornius p. 19 sq. contra haec disputat nullius momenti sunt.
59쪽
cum Iphigenia parvuloque Oreste, Andromacham in roadum v. 569 curribus in orchestram invectas esse facile est intellectu/3. Diutius commoremur in Agamemnoni quodam l0co, versum dico 749 et 80quentes, quo Agamemnon rota deleta cum multo magnoque comitatu in patriam rediens fingitur. Hic itaque per p0mpam triumphalem una cum Cassandra in orchestram curru provehens primum a chor viginti octo versibus uv. 749-763, tum a Clytaemnestra multis verbi salutatur; quisus absolutis tandem uxor ab eo petit, ut in domum regiam
εκβαιν' απήνης γ σδε v. 872 sq.)atque ministra quae sequuntur iubet:
quae Verba aperte quadrant lam scalas illas orchestram cum loge coniungentes ) Aliis quoque fabularum locis de ascensu ad logeum agitur, ut in Ioni v. 735, cum Creusa paedagogum
Senem admonet: επαιρε σαυτὰν προς θεον χρηστήρια,
iSque respondet: ns ἔλκε προ μελαθρα καὶ κοριιζε με ἀπειν δε ριοι μαντεια V. 746 Sq.), quae inter verba ambo supra scalas logeum ascendunt et ad templum perveniunt'. In Aristophanis se sparum v. 1326 Philocleonem cum tibicina per dextram parodum in orchestram prodii88 ex ipsa
1 accuratius de his locis disputabat Schoenbornius in pag. 204, 231 - Gepperi l. l. p 39), et pag. 238, 39.2 Schoenb Ornius p. l63 sq. et oppertius p. 37l38 plane
nobiscum consentiunt. Atque Genellius, qui primus sere quamvismniore cum ingenio quam diligenti libro de Atheniensium theatro sBeri. u. Leip. 818 res scaenicas tractabat, eadem de hoc loco protulit t. l. p. 76 sqq ) 3 idem invenies apud Geppertium p. 28l28 atque olsterum l. l. p. 1 sq. qui optime disseruit hoc loco de scalis quibusdam quae in logeo ad templum aditum praebuerint, quod Schoenbornius Voluit p. 79 et 773, cogitari non posse.
60쪽
fabula concludamus necesse est. Ille enim primum quidem v l329 sqq. horum adhortatur, ut e via discedat, tum logeum ascendens tibicinam appellat: ἀνάβαινε δευρο χρυσομχηλολόνθιον τῆ χειρὶ τουδὶ λαβομένη τον σχοινιον
Unde sequitur, ut et Xanthias v. 1292 et delycleon v. 12323
eadem via ingrediantur. Secunda nobis fortuna talis scaenae simulacrum quaedam vasis pictura in memoriae tradidit, in qua depictas videmus scalas quattuor gradus exhibentes logeo appositas et in iis versantes histriones tres, quorum duo tertium cui nomen Chironis adscriptum est in logeum trahunt vel promovent. Sed ut ad finem pusculi appropinquemus, nunc qua8dam comoediarum scaena afferre liceat quibus histriones diutius solito in orchestra partes peragunt, veluti ineunte Avium fabula. eisthelairum et Euelpidem longum per tempus ambulantes videmus ut ad pupae nidum, qui in scaena fingebatur. perveniant; quo ante versum 5 in logeo versatos esse vix statui possit'). Neque enim longum iter facientes omniaque perscrutantes melius fingebantur, quam si amplum orchestrae
spatium permeantes cernebantur.
1 valdo miror, quod Droysen ius l. l. p. 48 Philocleonem per
scaenae portam, tibicinam per orchestram inducat, cum v. 1345 sq. et 1368 sq. postulant eos coniunctim in conspectum eni8SQ.
2 quam invenies in aumstr. monum II, p. 820, oppertii de
antiqua Graec. scaen libri tabul. V, a nota ne l. l. tabul. II, Wieseleri monum. Scaen tabul. IX, 13, qui contendebat l. l. p. 61 hoc loco non scala e Orchestra in logeum ascensum praebentes, sed quales in ipSologeo adhibuerint histriones, depictas esse quae quidem urgumentia satis comprobare ipse misit. Atque primo obtutu parum probabile dixeris scalas tam crassis ligneis trabibus exstructas quale nostraue exhibent in ipso logeo ad domus quae in scaena stabant appositas 3Se
tales invenies in te se l. l. l. tabul. IX, t et 12).3 nobiscum consenti Droysen ius p. b8 qui . 2 eos logeum
ascendentes facit. Schoenbornius p. 318 sq. sine causa quandam sabulae partem in alto actam fuisse atque illos rupes in scaena depictaSascendisse statuit.