장음표시 사용
41쪽
Εo meliorem sententiam de Rhesi re scaenica protulit Schoenbornius p. 244 sq.), quem e Sequar quod partem chori Ulixem sectantem per sinistrae versurae aditum v. 666 in logeo apparentem, partem per iniStram parodum prodeuntem faciam. Euripidis Supplicum chorus duabus consistit ex partibus, quarum prior, matre Septem ducum in proeliis ante Thebarum portas occisorum, ineunte sabula cum Aethra prope aras in
logo versantur. SerVae Parum V. 72 in conSpectum veniunt, atque has, cum altera chori parte peragant, per dextram par-odum in orchestram inducam . um v. 336 illas in orchestram descendjsse et cum his coniuncta ibidem ad finem dramatis remansisse Schoenbornio p. 89 libenter c0ncedo. Chorum ab Helena in cogn0minis Euripidis dramatis v. 333
vocatum relicta orchestra cum illa in domum regiam, quae mediam scaenae portam obtinebat, e recepisse v. 386 Schoenburnius p. 200 argumentis sufficientibus probavit. Unde sequitur, ut eadem via .rat in logeum chorus progre88us sit, quem, cum quare illic remaneat cauSam non habeat, statim in orchestram descendentem ibique remanentum fingam, dum v l628 iterum in caenam se confert, ut Theoclym 'num a vindicando prohibeat in The0noem ororem, quippe quae Menelai Helenaeque fugam non impediverit. Quae versu l630:
ceterisque chori verbis satis illustrantur. Denique Tyndaridis apparentibus v. 643 orchestram rediens chorus exeunte fabula per dextram egreditur parodum. Omne quantum scio viri docti mecum consentiunt in Aristo phanis ' Pace bis a chor logeum ascendi, primum quidem V 426, ut choreutae cum Τrygae ceterisque Pacem deam ex antro trahant, quo facto v. 732 in orchestram redeunt, tum vero . 3l quo in logeum se conserunt, ut Oropam et I rygaeum e domo arce88anti servas quoque in logeo apparentes fingit Schoenbornius p. l 90),
quod equidem recusem, quia quibus locis matres illae in caena Versantes nominantur servarum nulla menti fit cf. v. 10 l02, 360).2 Aristophanis sabularum in dorsi editione usus sum.
42쪽
eosque in fine comoediae ru comitentur per pompam nuptialem, quam per orchestram iter fecisse consentaneum videtur 33. Plutum in fine cogn0minis comoediae Chremylus cum ceteris in templum inervae, quod extra caenanti itum fingebatur, magna pompa comitatur. Quo Secutum 88 chorum atque logeum ascendiSse maluerim, quam quod cum Schoenboenio' p. 297 histriones in orchestram deducam, quoniam ἔξοδος quae dicitur huic fabulae deest, quam i sollemni via e conspectu venissent ch0reutae haud dubie cecinissent. In vium v. 364 chorus impetum facit in histriones qui in scaena verSantur, Sed paullo 908 aves pupae Verbis pacatae in orchestram redeunt' v. 40'. tque idem hi in Vesparum v. 422, quo chori sene Philocleoni Succurrentes statim a servis in orchestram repulSantur. Aristophanis Lysistrate valde abhorret a ceteris sabulis duos choros exhibens, Dum Senum anuum alterum Senes v. 251 per dextram ingressi par0dum impetum facientes in scaenam illico a sortibus mulieribus, quae v Il in logeo apparebant, in fugam coniciuntur et in ircheStra remanere coguntur ε).l Schoenbornius p. 3wl chorum cum histrionibus supra logeum exiisse voluit, quod minus quadrat ad hymenaeum viginti septem versuum quem in egrediendo illi cantant. 2 quocum consentit Ernestus Droysen ius quaestiones de Aristophan re scaenici, dissert inaugurat Bonnae 1868, p. 573, ad quem eum diligentissime in Aristophanis fabulas inquisiverit saepius in sequentibus respiciemuS. 3 do fine huius fabulae idem quod de Pluti exitu statuam, cum verisimilius videatur pompam nuptialem v. 1720 in orchestra apparui88e, quam quod roysenium secutis l. l. p. 60 Peisthelairum cum Basileia logeum intrasse et in orchestram descendisse fingamus. Nam in ipso ingrediendo chorus illos circumdat, quos postremo cf. v. 1755 eisthelairi verba: επεσθε νιν γάμοισιν supra logeum in domum sponsi comitatur. Neque Schoenbornii p. 322 diversam de hac re sententiam comprobare
4 causam non video, cur cum Schoenbornio p. 299 senum chorum iam hoc loco diutius in scaena versatum esse accipiam, quod et Droysen ius l. l. p. 60h noluit Atque conferas quaeso Verba cho-
43쪽
Demum v. 1021 anus in orchestram descendunt, ut pacem cum senibus faciant, qui post versum Il88 logeum ascendunt δ)et ante arcis portam, quae in Scaena ficta St, consistunt, quo loco inde a versu est cum ianitore colloquia faciunt, donec in fine fabulae cum Lacedaemoniis, Atheniensibus, omnibus mulieribus logeo relicto per orcheStram ἔξοδον cantante egrediuntur.
In Thesmophoriagusarum v. 295 chorum, qui cum histrionibus suas partes coniunctim agat in logeo apparui88e omnes viri docti pro certo affirmant, atque eum v. 655 in orchestram se contulisse Schoenb0rnius p. 306 liene disseruit. Ecclesia gusarum fabula eandem fere praebet speciem quam Τhesmophoriagusae, cum hic quoque ch0rus quandam actionis partem Susceperit, quo fit, ut Singulae chori feminae v. 30 qq. in ipso logeo in conspectum veniant. In ipsam huius fabulae actionem accuratius inquirere supervacaneum est, quoniam hac in re satis operam c0nsumpsit Schoenbornius p. 329 sqq.), qu0- cum chorum v. 285 in orchestram deducam. Iam mihi concede non raro fieri, ut chorus in logeo quamvis ad tempus commoretur. Neque vero e c0ntrario desunt loci quibus histriones sive qui cum choro coniunctim parteSagunt sive qui per parodos egrediuntur de l0ge in orchestram descendentes inveniuntur. In ristophanis ace, ut chorum duobus locis in scaena versantem videbamus, ita rygaeum bis de loge in orchestram se contulisse statuamus. Quem primum quidem . 727 cum duabus diis de cael in terram redeuntem scalis illis in orchestram descendisse scholiast his verbis
ti astae ad . 321 haec νυν ἐστιν ηι χοριον τὰ λέγον is γυναικων εἰσερχο-
μενων νωθεν οῦνα καὶ et ὀ δωρ αυτῶν καταχέωσιν νωθεν το δ αλλο μι- χοριον ἐξ ανδρων κατωθεν ἐπερχομένων ταῖς ἐν τῆ έκροπολει εἰς πολιορκίαν.
1 idem statuit Schoenbornius p. 30l de mulierum choro, quod
equidem concedere nequeo, cum mulieres carmen viginti octo versuum vv. 1l88-1215 in orchestra cecinisse veri simillimum sit. um quae sequuntur usque ad versum 1239 ante portas arcis clausas aguntur neque de mora quadam, quam ille post versum 1216 posuit, quidquam ipsa fabula docet. Quamobrem maluerim anus post versum 121 per dextram parodum exiisse, ut post scaenam e conferrent, atque Lysistratem v l273 secutas eodem modo quo ceteros in orchestram descendentes egressas esse.
44쪽
ἐπὶ τι ν ορχήστραν κλίμαξιν ἐχομενος δὲ τηὶς ψλὶνης καταβαινε ο πρεσβt ης ἐπὶ τ ὶν ἀρχηστραν. ἴσως δ καὶ ὁ χορὰς ἀνηλθεν εἰς τήν ἀναγωγην et ς ιρ xx ς') Tum exit ille cum diis ei sinistram parodum et redit per sinistrae versurae aditum v. 8l9 in scaenam, quae inter chori cantus uv. 729-8173 commutata' domum I rygaei ostendit Quo ex loco ille iterum in orchestram descendit, ut Theoria deam prytanibus tradat, qu08 prima Spectatorum Sede obtinuisse Satis notum est, hisce verbis: ἀλλ πρυτανεις δεχεσθε τὴν Θεωριαν θῶ τ' ως προθυιιως ὁ πρυτανις παρεδεξατο V. 905 sq.). Neque enim causa est quare dubitemus, quin ipse Trygaeus in orchestram descenderit et deam prytanibus dederit, qui cum v 882 se ipsum illam traditurum pronuntiaverit' . raeterea Schoenburnius p. 340), quocum de reliquis dissentio, recte affert etiam v. 23 deam in omnium conspectu fuisse, quo loco Trygaeus choro interroganti, quid faciendum sit, respondet: τι δ' αλλο, γῆ ταυτην ii τραις ἱδρυτεον iocose respiciens ini usum quendam Graecorum quo deoruml nobiscum consentit Oephenius l. l. p. 14 et p. 30 Albertus Μ uellerus l. l. p. 24 adn. 3 secutus Wies elerum in Ersch et Grub. l. l. p. 228 adn. 139 censebat hoc loco ρχηο ραν pro loge usu pari. Sed hic verbi usus apud nostrum alias non invenitur, qui potius quibusdam locis orchestram loge opponit, ut ad Ranar. v. 181 Dubn:
γα κατα τοῖχον οἱ πρὸς τὴν ρχήοτραν ἀποβλέποντες. ταν δ παραβῶσιν, ἐφεξῆς έοτῶτες καν προς 'ον θεατας βλέποντες οὐλογον ποιοινται uelleri
opinionem satis firmant. 2 Schoenbornius p. 334 sqq.), qui cum omnia ex versu tb usque ad versum 728 in alto fieri arbitretur, scaenam mutatam fuisse denegat, quem Droysen ius l. l. p. 49 sqq. satis redarguit, qui eandem quam nos protulit sententiam. Nie ah rus quaest Aristoph. scaenic. p. 2PSq.)satis audacter omnes res scaenicas tractans hac quoque in fabula spectatores eandem scaenam semper ante oculos habuisse contendit. 3 conseras schol co dic Raven ad verba: εἰς μέoους ἄγων τους θεατάς et το βον λευτήριον. Idem quod nobis placuit Hin ei hemio l. l. p. 8 sq.
45쪽
arae vel simulacra ollis depositis dedicabantur . Quare mihi Se obtulit Sententia, quam pro certo quidem affirmare non ausim, dixerim tamen probabilem, non histrionem deae partes egisse, sed ligneam statuam illius specie fictam, quocum bene consentit, quod heoria dea ne unum quidem verbum profert neque impudentes servi impetus v. 876 sqq. repulsat. Hoc Si accipiamus, omnia perlucida fiunt, atque perridiculam speciem ille statuam per orchestram apportan eamque prope Spectatorum sedes collocans praebebat ). Philocleonem in Vesparum v. 1515 in orchestram descendisse, ut cum Carcinitibus saltati0ne concertet, ne SchoenborniuS quidem negavit, qui de reliquis semper fere a nobis dissentiat. Neque nos quidem dubitamus, qui in Nubium v. 104 qui histrio partes λογον δικαιον egerit pallio in orchestram deiectologeum per scalas reliquerit et per parodum nescio utram etheatro evaserit, cum alio modo illud ἐξαυτομολεῖν vix fingi potuerit'). Nam saepius in fabulis Aristophanes per histrionum Verba ipsos pectatores actioni admiscet quibus loci actores quam proximos illis fuisse per se apparet'.
1 qua de re haec verba in Immanu oli Be kkeri Aristophanis
editionis tom V, p. 350 ad . il97 leguntur: intelliguntur ollae eum leguminibus esetis, quas libare solebant, si erigerent et dedicarent aut aram aut statuam . in conseras luti v. 1197sqq.:
quem ad locum scholiasta adnotat: θος γάρ ἐν δε ταῖς μι-οι τῶν
2 obscaenissimi illi versus 886 sqq. multo probabiliores fiunt, si statuam
SerVum Vestimentis exuisse comprobamus. tque bene quadrat ad nostram opinionem, quod scholiasta de Pacis deae persona haec tradit protegg. de comoed. Diibn XIII, 203 κωμωδεῖται ' toto*ώνη scilicet δι τε καὶ π τῆς ἐμήνης κολooοικον ἐξῆρεν ἐγαλμα, quibus satis comprobatur treSillas deas statuas fui8Se.
33 Schoenbornii quae affert argumenta p. 350), ut illum per
scaenae portam egressum esse probet, nuda esse concedes.
4 cf. Pac. v. 20 sq, 3 sqq. 881 sqq. 962 sqq. Avium V. 308qq.; Vespar. V. 4 sqq. Acharn. v. 2b sq. Τhesmoph. V. 39 Ranar. VV 2, 297, 308. Saepius in parabas quae vocatur chorus spectatore alloquitur, ut in a c. v. 732 sqq. Avium v. 685 sqq. 786 sqq. V e Spar. VV. 10lbsqq, 1071 sqq. 110 sqq. Equit. v. 507 sqq. 56 sqq. b9 8qq.; Nub. V. 5l8sqq.,575sqq., 607 sqq. Thesmoph. V. 785sqq. Ranar. V. 676sq.
46쪽
In Acharnensium v. 237 Dicaeopolis cum uxore, filia, servis e domo sua quae in scaena sita est progreditur, ut Di nysia sollemniter celebret. Omnibus ad sacrum pompamque bene praeparatis mater filiam admonet hisce verbis:
προβαινε, κἀν τωχλω φνλαττεσθαι σφοδρα,
μη τις λαθών σου περιτραγη τα χρυσια v. 257 sq.)Atque hoc tua τας κ.τ. λ. poeta comice alludens de spectatoribus
dictum esse vult, cum de choro, quippe qui illis appropinquantibus v. 240 se abdiderit, cogitari non possit. Unde equidem eoncludam per orchestram spectatoribus propiorem pompam illam iter fecisse, quam Dicaeopolis Bacchicum cantum incipiens sequitur. Atque hunc fabula procedente denuo de loge in
orchestram descendisse quo loco de hac comoedia accuratius disputabimus nobis demonstrandum erit. Veniamus ad finem Ranarum, versus dico 1524sqq. quibus Pluto choreutas in orchestra stantes admonet, ut Dionysum et Aeschylum ab inferis in terram redituros faces praeferentes comitentur. Inde sequitur duos illos histriones in orchestram descendisse ac per sinistram quantum video parodum cum choro theatrum reliquisse Τ). Videsne quanta licentia praestantissimus ille inter omnes comoediarum scriptores poeta usu sit in rebus scaenicis, cum iam ipsa comoediae natura ferret non eadem Severitate qua in
tragoediis omnia agi Sed ne in his quidem loci desunt, quibus eadem statuere equidem non dubito. In Alcestis v. 751 d-
metum ux0ri corpus exanimatum de loge per orchestram ed cendum curavisse eo probatur quod choru carmen lugubre cantans exsequias prosequitur. Iam Geppertius ' bene disseruit illam pompam funebrem splendidiorem spectatoribus speciem in ampla orchestra quam in angusti logeo praebuisse. Neque
1 idem placui Droysenio p. 57); Schoenbornius p. 3583, qui
chorum logeum ascendisse arbitratus sit, omnia depravavit. Nempe melius illi via qua nos volumus in terram redituri fingebantur, quippe cum, quod mox videbimus, et aliis Ranarum locis per orchestram iter ad inferos fuerit. at conferas Albertum uenerum . l. p. 165.
47쪽
39 Schoenbornio p. 37 concedere possum illum cum funere per
Scaenae portam chorum per dextram parodum exiisse, cum per Se appareat una ambo egressos esse. Praeterea ex ipso ramate elucet Admetum cum choro rediisse in orchestram, cum verba pronuntiet: tis, στρογναὶ προσοδοι . . i. v. 873 sq.)atque chorus eum adhortetur: προβα προβα βαθι κευθος οἴκων v. 8853, quae equidem ad scalarum aditum referam.
Neque porro dubitamus, qui Geppertius l. l. p. 45 Antigonem per orchestram ad mortem abductam fuisse recte demonstraverit. Nam iam . 88 Creon ministros admonet:
atque gravissimas iis minitatur poenas v. 93li, nisi illico imperata faciant. Verum tamen in egrediendo etiam ex VerSuS vv. 937 42 pronuntians Antigone patriae urbi vale dicit atque ad chori sen6s postrema verba loquitur. Ceterum nostra opinioe bene fulcitur, quod nuntium, qui . lib eodem ex loco in quem illa abducta est advenit, per sinistram parodum orchestram intrasse viri simillimum vidutur. Neque enim ullo modo explicari
potest, unde factum Sit, ut Eurydice ex domo progredien nuntium plane neglegat et ex choro quaerat: ἀλλ' σΩς γ ν ο μυθος αυδις ει ατε v. l 90), nisi eum in orchestra versatum tum logeum ascendiSSe accipiamus cum reginam alloquitur:
κουδὲ, παρησο της ληθείας ἔπος. v. 119 sq.)Quo modo etiam clarum fit, cur nuntius, antequam prae ceteriS reginam de Antigones Haemonisque exitu certiorem facere properet, viginti quattuor versus ad chorum loquatur Τ). Saepius invenimus orchestrae vias spectare ad loca remotiora ab urbe vel domo regia quam in scaena conspiciebant spectatores, ut in Aeschyli Septem scaenae aditus ad ipsam urbem hebarum orchestrae parodos ad Septem urbi portaSi his omnibus cum Geppertio l. l. p. 28 consentio, contra quem
8choenbornius p. 78 nequiquam disputabat.
48쪽
itinera aperuisse nunc comprobabimus. Cuius fabulae chorum virginum per dextram parodum ingressum in logeum ad aram prope Cadmeam positam cunfugisse iam vidimus cf. p. 303, quas virgines scaena Eteoclis iussu relicta denuo in orchestra versante pugnae ante porta tumultus perterret: τοὶ μὲν γαρ ποτὶ πυργους
unde satis elucet tunc quidem virgines propius quam antea a pugnae loco abesse fingi atque parodos ad Septem portas pectare consentaneum videri. Neque equidem dubito, qui nuntii, excepto uno praecone qui V. 989 ex ipsa urbe advenit, in orchestra apparuerint, quam ad rem bene quadrat, quod nuntius qui . 356Εteoclem de proeliis ante portas commissis certiorem facturuSest iam . 350 in ingrediendo per sinistram parodum quantum video a choro aspicitur'). Haec omnia praemisi, ut tibi probem sex illos duces quibuscum leocles . 356 in scaenam ex urbe prosectus progreditur deinceps o. 395, 43l 460, 50l 541 deloge descendisse et per parodos ad defendenda porta Se contulisse, atque eo eadem via v. 700 teoclem Secutum 8Se. Proelio finito v. 828 funera fratrum ante portas occisorum per parodum nescio utram in orchestram geruntur, ut Antigonem et Ismenem V 847 e domo regia processisse et in orchestram deScendiSSe oporteat, quam exeunte tragoedia exsequia cum choro prosequentes per dextram ac sinistram parodum relinquunt. Iam persuasum habebis non raro chorum in logeum hiStrione in orchestram se contuli8se, ut coniunctim parte agant.
Quae cum ita sint, nihil causae est cur miremur, quod SaepiuS, ut chorum nonnullis in fabulis iam ineunt dramate in logeo apparentem videbamus, ita histriones orchestram demum tranS- greSSi in Scaenam se contulerint. Geppertius, qui libro Suo supra nominato hanc in rem inquisivit, non omnia collegit exempla et multa nobis reliquit, quae nunc clara facere conabimur. Ac primum quidem recordemur, quae de parodorum notione afferat Pollux IV, 126-273: - ριεντοι παροδων ζ μὸν
1 talibus de locis infra plura disputabimus.
49쪽
θεν πεζοὶ ἀφικνουμενοι κατὰ την δεεραν εἰσιασιν. εἰσελθοντες
δὲ κατὰ τῆν ρχχηστραν ἐπὶ τὴν σκληνὴν ἀναβαινονσι διὰ κδε- μάκων quibus ex verbi luce clarius apparet, ut chorum ita histrione' si fabulae postulaverint, per parodo in conspectunt Venisse ). Variae enim sunt causae, quare actores hi aditibus usi sint. Per se patet histrione qui una cum choro compar erint iisdem quibus illum iis, per parodos cilicet, in orcheStram progreS808 esse. Optimum huius rei exemplum Aeschyli Choe phorum locus quidam praebet, dico Versum 10 et Sequentes. Orestes Pyladesque in scaena prope Agamemnoni tumulum Versantur: cum videt Orestes chorum mulierum appropinquantem atque inter ea8:
Has illi ut vitent, in virgulta prope tumulum sese abdunt v 22 . Quamobrem pro certo affirmo lectram cum choro ingressam per dextram parodum nam adveniunt e domo regia quae in proximo tumuli extra scaenam fingebatur inter ch0ri cantus logeum ascendisse, ut manibus patris in tumulo libet ' cf. V. 77 sq.). In hiloctetae initio hoptolemum et Ulixem cum militibus qui chorum conficiunt per sinistram parodum in orche-Stra apparui88 equidem persuasum habeo'). Ulixes metuens iram Philoctetae, quem olim in deserta insula dereliquerit, eoptolemum prae se mittit, ut antrum Philoctetae, quod in Scaena Stat, investigetur. Quo fit ut Achillis filium iam . 27, Ulixem tandem v 50 in loge versantem videamus. Neque enim alio modo
I cf. Alburtum uellerum l. l. p. 166. 2 Schoon borni auctore p. 23 sq. in prima tragoediae parte
Agautenmonis tumulum medium scaenae locum obtinuisse arbitramur. Tamen valde erravisse virum doctum, cum existimaret Orestem falsum eme quod sororem inter feminas versuntem aspicere sibi finxisset et
Electram ita Godo fredus Hormannus Aeschyli edit tom. II, p. 6b33
demum paullo ante versum T in logeo apparuisse, ipsa Orestis verba satis demonStrant.
50쪽
declarari potest, quo actum sit, ut milites chorici procedente fabula Ulixis consilia non ignorent, nisi eos simul atque illos ineunte tragosidia in orchestram introiisse statuamus δ). Similia invenies in luti v. 253 quo Carion chorum, quem ex agris eum arcessere iussit Chremylus v. 20 sq.), per dextram parodum in orchestram inducit 3. Hunc chori partes agentem ridicule fingit poeta v. 290 quo eum loquentem lacit:
Tum v. 3l8 Carion ogeum ascendit et in domum Chremyli se
In Ecclesia gusarum v. 478 roxagoram cum chori mulieribus per dextram parodum e contione rediisse ipsa res docet eandem . bl logeum ascendisse est consentaneum. Eadem de causa Creusam in I 0 me per sinistram induxerim parodum, quia quae chori partes peragunt ministrae illam v l85 eadem via antecedunt. Ac ne infirmiore argumento meam Sententiam comprobare videar, non omittam Creusam, quae intemplum Apollinis quod in scaena spectatore conspiciebant Delph peregre adveniat, iam . 24 a choro Ioni qui in logeo
Versatur nominari: παρουσα δ' sigὶ ταδ ερωτας.
Atque illam paullatim tantum loge et Ioni appropinquare eo satis elucet, quod primum quidem Ion intrantem Creusam hisce alloquitur:
το cur si εχεις τόδ τις εἶ ποτ δεο υναι aliisque per quattuor versus uv. 246-49 verbis, et tum denique cum propius adest magisque in conspectum venit pergit:
1 conseras velim viri doctissimi eo pol dirachmidii verba in disputat de parodi in tragoed Graec notione Bonnae 8bb pag. 27 haec: ehorum enim quem ab initio dramatis, dum domini proeederent, nondum ad mediam orchestram prodiisse, sed a theatri latere mansisse comentaneum, inter huius colloquii uerba usque ad Philoctetae antrum duaei Neoptolemus in ovius speciem media porta est adornata . 2 Schoenbornius p. 296 Carionem cum choro in logeum inducit. Nobiscum consenti Albertus uellerus l. l. p. 164.