Epistolae Gerberti primo Remorum, deid Rauennatum archiepiscopi, postea Romani pontificis Siluestri secundi. Quibus accessit Decretum electionis eius, ... Epistolae Ioannis Sersberiensis, episcopi Carnotensis, ... Epistolae Stephani, ... S. Genouefae

231쪽

veritatem Si tibi aemulus non adquiescit, dicens, te sinceram non posse terre sententiam, qui aut de nouo hostis es , aut de antiqua familiaritate amicus. Privata namque asse rici sentcatiam non parit incorruptam. Post multam itaque deliberationem tandem it , ut iudicem cligam domus tuae te absente, praesente Iinltero de Calua, qui tamen & ipse doli argui potς si , causa familiarius agitetur partis aduersiae, non timeo adiutores, licet Mandrogenis grunniat, Ramathi intabescat, rideat Bromius, Zc Mercurialium clientum coetus. mihi patronunt subtrahat,vel Coridone patrocinante adiutus, non subterfugio venerabilis tribunalis eXamen. Tuum quandidoque iudicium non declinarem, qui me quandoque amabilem credidisti, & reuera eram, ut dicebatur tunc dignus amari-Quod autem nunc declino, tibi imputandum, qui faciem personae attendes,amorem nouum amicitiae veteri praetulisti.Nam,

quod ad me,idem sum qui merar'possideo plus quam nos duo primum habuerimus. Canto quidem non deterius solito, disia similitet Saresberiensibus multis,etsi optimi cantores sint,neestim adeo informis, pridem me in littore vidi Pisano, clita placidum ventis staret mare. taetera familiarius in aure & ore iudicis,cui cadam aut stabo, reuoluam plenius & euoluam, & ut, ipsius dictante sententia amice licenter scripserim, & seipsum qualemcumque sententiam sentiam,appellationem meam auismet nullus,sed modis omnibus operam dabo , ut partem graesuem oppositam,ant suam ab eis grauemini,appello. Qua tacumque sit concussio ἀ nequaquam ex Proposito meo ad a res extranei perferetur. Quod si Vusterus adesse nequiu rit, ego eumtecum ficile abesse consentiam, nisi partes suffragatoris implere malueriti. Salutem ergo habeas, & meipsum, α quod volueris rescribas : ita tamen Ut aut minus acceptes oblatum,. aut electim ., dum tu absis , subeat deuotio mea.

232쪽

rN. EpIs T. LXXXIV. Otius Eccles pestiuitatur, cui Petrus I praesidet manibus committitur imparaim Nauem sese

toris egregi; Ecescsiam esse scimus : Romanum Pontificem Piancipis Apostolorum non ambigimus esse Vicarium,qui, sicut rector clauo nauem, ita sigilli sui moderamine Ecclesiam

regit, corrigit, & dirigit uniuersa Ηui ergo sigilli corruptio uniuersalis Ecclesiae periculum cum ad unius signaculi notam solui& clavvi possint, quorumlibet ora Pontificum , & culpa quaelibet impunita pertranscat, & innocentia Condam netur. Vnde in eos qui hoc. atlcmptare Praesumunt, animaduertendum est, sicut in hostes publicos & totius E clesis quantum in ipsis est subuersores. Horum , unus apud Vos latitat, A. s. de Grimeleg. qui crimen falsi , quod in Apostolicis commisit apicibus, periurio cumulans, anathematis vinculo meruit innodari. Praecipimus itaque ut ipsum publice excommunicatum denuncictis , & si comprehendi potest, sicuti manifeste periurum S falsarium adnos faciatis adduci. N e vero crimen falsi ipsum commisisse dubitetis. cx- scriptum litterarum Domini Papae vobis transmitti pretc pimus , quas penes sebullatas esic, ipse & Iord. Presbyter

iurauerunt.

' N. Epis T. LXXXIIII., ECclesia cincti Trinitatis Lohd. aduersias Martinum

de Uvaltham agens , decimas quasdam pertinentes ad Ecclesiam de Uvelcumeston. & quas in die consecrationis jam dictae Ecclesiae Radulfiis Rotundus 'obtule rat , Episcopo Lond. praesente & approbante , sies restitui postulauit 'dicens se eisdem absque iudicio spo Iiatam , tantoque ius suum dicebat esse Iiquidius , quan-'to pluribus in vicinia constabat quoci' has decimationes- abi anteeaebre Martini' M' Ecelasia de Vvs-

233쪽

uvaltham Canonici san Τrinitatis evicerantia Cum vero causa haec diuti in foro Lond.. Ecclasiae pertractata esset, ad audientiam vestram per appellationem tran- stata est:tandemque Martinns, qui delationes plures ex variis causis obtinuerat,post iurametum dehinc κ praestitum,& hoc de consensu & petitione partium,dies peremptorius, licet hoc Martinus inficiaretur , praefims cst, quo cum suam Canonici vellent fundare intentionem , iam diebas Μ. Oratorias exceptiones eis opposuit, dicetis sibi aliquid per Canonicos abesse, eb quod datis fideiustatibus obligatus erat ad conseruandas praesatas decimas, v ue ad litis decisionem,&quia eas distrahere non licebat, ubi praeiudicium factnm asseruit. Ad haec

Canonici se nullam obligationema Martino extorsisse, &alia ruem nomine eorum constanter asserebant. Ille quoque qui L. eius res a Martino susceperat, se nequc nomine, neque mandato Canonicorum eos sicutiurare paratus cra accepisse dic

bat: sed quia decimationes litigiosas esse videbat, sibique noI hat in hac parte prospicere , ne Drte ab co repeti postat si eas imprudenter iniusto exactori soluisset. Idem enim fideiussionis obligationem Martino remisit,& fideiutaribus suis tunde cum

infer loquendo pronuntiaretur, hanc exceptionem nequaquam sussicere ad cauta dilationem, & ut Martinus in causa procederet exigeretur, ad vestram audientiam appellauit ad

estnquum quod mihi vestra b ignitas alimentorum

subsidiapiracvmvit, me sic eamin terra aliena paupe rates, ceris, onec patris munus, nec maternus inibi deesse erat sic exuli prouis a erchras mtiones talium commoditatibus uueneri si

milius est quod mihi diligentia vestrae prospexit, M. nat soli dulcedine, qua totiva humari iaminsvntu stas 'diutaerpem' ula MVesim namque munus est,quod vi natiuitatis me* ti vinciun mu' ηsh

234쪽

bd Principum viro massecutus sim liotriam, familiaritatent, gratiamque multorum et Vestrum munus est quod florerein patria videor, α authore Domino multis Pr ferri con-

ciuibus coaetaneis meis. Sed quid est quod liberalitatis &munificentiae vcstri titulos membratim exequor, cum illorum numerus &immensitas sic totum animum impleant, utem uant, & totius mentis capacitatem exsuperent A Domino quidcm, ut& il la sola , quae non sulficio Amrdari, debeam meruisse quicquid tan 6c possum. Obligatus itaquesiim , ut molagratiar na ac valeam liberari, cum merita vestra omnes conM us meos absorbeant, prisertim cum deuotio vestra me sibi comuum obliget beneficis. Nam & mihi panem quotidi num procurat vestra dignatio,& quae pauperem pascere consuevcrat temporalibus alimentis, nunc alias abundantem,aeteros vitae quodammodo desicin reficis. Profecto cuicumque cibus hic non dulcessit, infatuatus est insi-picnti languore palati, dc scio quo pane eget iam mellitis potiore placentis, utque sacerdotis flagitiuus liba recusata Quis enim in tanta abundantia panum non reficiatu cum n mo Regum delicatiores in mer sa sua conspexerit 3 quis plures. umquam delicatissimi panis congessit species λ babet enim satietatem sne fastidio, dulcc sine defectu & inanitione esu riem: conferunt & miro condimenti genere, quos terrena deprimit inhabitatio, felici superiorum euectione suspendunt. Unde manum correctionis eis apponere non praestimo. quia nihil inuenio in eis corrigendum, qui eos tanta auiditate Vo- voluerim, ut nec de substantia sensuum aut specie verborum Elabatur mihi mica, etiam tenuis. 4icas enim de crustulat Domino auth 'te deglutiam: Caeterum nouit experientia vestra, quia non in solo pane vivit homo , de quod potationis assiduitas aput exteras nationes fecerit Anglos insignes. Vii- de justum arbitror uteFegie cibato propinetis cui apposuistis panem, porrisatis δε poculum. Iam enim sitioi, poter quc voratorpanum in siccitate strangulari, nisi elementia vestra mihi vinum prouideat. Hoc itaque vobis paratius est quam coesia, quae a nostratibus usu vulgari cervisa nuncupa inr, Ego tamen utriusque bibaxium,&non abhorreo qui

quid inebriare potest ded quoniam vobis est copia, tine illo

235쪽

venti amico meo,qui numquam nisi potus ad artes prosiluit 'versusque faciebat, qui numero syllabarum S pedum , Virgilianos versus excederent. Pra taeteristinebriambus unum peto, ut sit, quod pane confirmatum exhilaret. Porro inter ca teras, vinea Domitu Sorcth vobis notior est,&qu ad usum eius faciunt instrumenta omnia penes vos esse non ambigo. Extruxistisi em & vos torcular, cuius interueniente osticio vobis vinu requenter exprimitur , in usum conuersionis peccantium,autjucunditatem deuotionis,&salutem Datrum, dc utilitatem omnium auditorum: Et nunc rubet in calice passionis , nunc albet in sanctitate & munditia castitatis: nunc feruet charitate, nunc redolet hilaritate conuersationis honestara: si1btiliatur interdum, ut conferat delicatis, nunc solidus est, vir udioribus proficiat Ss ignaris. Sunt de illae differentiae quas cnume rare longum cst , quarum quamlibet Falerno Pr uterim aut Panormitano , aut Grsco , quaeue seculis

Cancellarius ad pernitiem salutisque dispendium potare Consueuerat. Peto itaque, ut inde mihi faciatis copiam, aut Irrisericordiam, ita tamen quod Anglico & potori suffcere debeat. Alioquin potero vobis notam proditionis inurere,&eonuenire doli, qui me panibus ingurgitastis,& quo in usum digeti possint subtrahitis potum, utique Gallorum confitetudinc, ut quos inuitant ad mensam dimittant tape sobrios, numquam siccos. Haec hactenus qualiter ille vilis Apostata Radussiis vobiscum, & cum Datre Thoma egerit, me alia Vi-Ce vobis scripsisse memini, sed postmodum idem Rad. ob hoc publice excommunicatus est, iussusque comprehendi si inueniri posset. Litteras vestras me prssiente, M interpretan- tradidit Dater Thomas Comiti Hugoni sed non profecit quicquam,eo quod se totius negotii Comes ignarum esse dicebat.Moratiis est huc usque nobiscum stater Thomas,&ci Ca Vos, Cum praeceperitis reuersurus. Sed quia neminem cognatorum viait adhuc, eos si placet vestra licentia visitabit antequam redeat. Ego autem semulum inueni, iacienda praescribo. Ad haec precor, ut Thomam nostrum , qui diu v Discum, pro vobis laborauit, sicut ego conscius furti ue eommendatum habeatis, ut tam ipse quam alij Anglici, dum honesto pronus i preces meas ubi sentiant proruisse. Iacobum

236쪽

quoque aliquo, si fieri potest, releuetis istatio. Pro ipse enim sponaeo confidenter, quia claustrum seruat inuitus, & sicut ipsemihi scripsit, sic credit: his qui se obedientias contemnere gloriantur, sicut lupus adquiescit. . ν i

RArio humanitatis exigit, ut veritatis. amator: testimo nium perhibeat veritati ; praesertim ubi vetitispericlitatur. Inde est quod causam Iatoris praesentium,quatenus in a ditorio nostro ventilata est, prout series eius in scrinijs nostris diligentius inquisita potuitinueniri, transferre curauimus ad notitiam vestram, qui eam ex mandato felicis memoriae Eugenii Papae, jamdictum H de Ham dana ab omni obhintione, quae ab eo extorta fuerat, ex qua nempe fratri vcstin Vuintoniensi Episcopo teneri vides Mur , absolirimus. Vt eis. go absolutionis huius ratio discretioni vestrae lacidius timo-tescat, litteras Apostolicas vobis exscribiprscipimus. Sicit que scriptum est Domino Vuinton. proH. Clerico de Hin Icdona. Iuxta Osberti Clerici tui suggestionem faternitati tuo nos scripsisse meminimus , postmocium vero idem inbemis in prς sentia nostra super mendacio 8c salsa suggestione sua con futatus atque conuictus extitit, quoniam pretdictus nequo Cum amicis, neque cum rapina inuentus & captus fui Q--- circa licet sicut homines decipi quandoque possumus, tamen; ut occasione litterarum nostrarum Henricus ipse jnjuste tractetur,& condamnetur,nec volumus,nec phi debemus.Ideo que per prssentia cibi scripta mandamus atque prscipimus,l uod in omni occasione & dilatione rem ta, ciusdem H. ro itutis omnibus quaecumque,si per te sorte ablata sunt, omnis no absoluas, & liberum abire permittas. Quod si effectui mancipare neglexeris , neglectum tuum non poterimus tolerare: impunitum. Ad nos autem sic idem Pontifex scripsit, sicut ex transcripto litterarum nostrarum cognoscere poteritis, Vene rabili statri nostro H. Uvintoniensi Episcopo per Apostolica scripta prscipiendo mandamus', quatinus H. de Hamele na omnino absoluat, liberumque abire permittat. Quod is essectui manciparo ne exerit , praesentia horitate mandamu ,

237쪽

quod tamdem fiatrem nostrum ad absolutionem de liberationem ipsuis Henrici, die vice nostra constringas. Nos ergo manciato Apostolico, Vt oportuit,prompta deuotione parentes ,procurauimus,uisaepedictus Henries,&ab extorea obligatione solutus custodiaquatentus is erat,liber esset,& pra

filo hatri nostio Vrintcin. secundimi formam Apostolicae prς ceptionis injunximus, ut ei ablata omnia cum integritate gestituere non disterret. Haec apud nos Festa sunt. Vos quianandatum suscepissit, auth e Domino reliquasilubriter Hispo S. Alexando. Eris T. LXXXVII.

CAusam quae inter Rog. Presbyterum de Guiga,& Abbatissam de Berchigi in auditorio venerabilis fratris nostii Lond. Episcopi diutius ventilata eo diffinitiuae sen-

aedictae calculus immineret, Abbatissa quae conueniebatur super illicitavsurpatione quorumdam parrochianorum 6c deci-atiarem adEcclesiam decuiga,ut dicebatur,poetinentium , ad nostram audientiam appellauit. Post multas itaque dilationes

ruas varijs occasionibus Abbatissa obtinucrat ,peremporiale praefixa partibus, cum pars aduersa sussicienter instructa

temus suam vellet iundare intentionem, territa metu vano,

es immadenti sedu consilio,appellatione nostrum declinauit examen. Nos autem sedi Apostolicae ut oportuit desere ees,nosipsos exing k desessione de cognitione suspendimus, donec a sede vesua causs c judicium prodeat, aut jud candi authoritas cui placuerit' delegetur. Interim de medio sublatus est piae memorit decessor velter Dominus Adrianus, ω dum salvator fidelium precibi is excitetur, inualescente's simatis turbine,& emergente collusione rcgnorum , suam Deus permisit turbari Ecclesiam , di velut interjecto infid lium obice, quem Deus dissipet, chaos quodammodo inter vos de nos firmatum est,ut sine magno sericulo non possesquis ab alijs ad alios perer Mire.Elapium est ergo tempus,quo appellationem sitam expromisi. prosequi debuerat pellaes

toriItaqiudem, vitam auctor iam reus ab executione causet

videatin' nuis sequentis anni initium

238쪽

latini amdictus Rose ad nos cum litteris Domini Regis accedens, appellationi quam fecerat, renuntiauisi, re pro romerentia regij mandati petijt sibi iustitiam exhiberi. Itaque demum post unam & steram appellationem tertio edicto peremptorio citata est Abbatissa, quae missis procuratoribus

suam conata est absentiam excusare: in sufficientes tamen caurisas, Vt Videbatur, pr endens, unde quia prohibita, dilationem ulterius obtincre non potuit, ad vestram audientiam appellauit, diem praefigens Dominicam, qua cantabitur, Quasi modo geniti, dicens se ab aduersario diritius iniuste vexatam,&εi nihil iuris competere in ijs quae moliebatur per Calumniam extorqueri, & se aduersus eum longissimi temporis praestriditione inniXam.

Papa Alexandro. EMs T. LXXXVII L X T Alignantium excellus ij potissimum sufficiunt coercere, b H quibus merita partium familiarius inolescunt, Zc qin

corrigendi potestatem a Domino acceperunt. Vnde εἴ vos controuersiam, quae inter Rog. &Pag. vertirur, commodius decidetis, cum apud vos veritas latere non possit, & inter eos necessitate officii iuris dicendi debitum disreetioni & fidei vestrae immineat. inod enim fori vestri controuersiae ad nos manant, nota defectus, aut dissimulationis est, nec tam amictoritatis aut prudentis quisquam credat esse desectam: nam utrumque contulit tibi Dominus, dare operam, ne iussitigimplendae voluntas merito deesse videatur. inod si dissim latis, aeque vestro insistitis nostroque dispendio , cum & nobis labor accrescat, &vobis, quod non expedit, concepta virtutis opinio minuatur. Vobis enim dcbemus, ut cum amico liberius loquar, quod nos C. D. Vvardus &Hesilias diutius vexaverunt, divi verbis vestris vobis respondeam, quod mihi de praefatis procripsistis, de R. & P. rescribo, respondeaPs utrique iustitia sua. Quod si aliter in manifesto diuina inobs dientiae & alterius scelcris deprehendatur, poena manis 'sta puniatur, ut caeteri metum habeant, & recolant, quare vigor iudiciarius sit in medio constitutus. Nouit &prudentia

239쪽

vestia qugdam tanta rerum luce clarescere, ut ventilatione non egeant, sed poena dumtaxat aut prensio. Alexandro EpIs T. LXXXI X. Λ S sertiones partium fideli debemus prosequi testimonio, g, cum causae recedentes a nobis ad Apostolicam euolant Majestatem.Inde est quod seriem controuersis quae inter Richardum de Anestia & Mabitam de Francheuilla diutita ire

auditorio nostro ventilata est, ad notitiam vestram transferre Curamus, prout emergentes articuli coIligi potuerunt. Cuna. itaque iam dictus Richardus cognatus Vuillelmi de Saccauilla&nepos, sicut sororis filium vulsus nepotem dicere comsueuit, petitioncm haereditatis ad bona auunculi obtinenda institueret, memorata Mabila filia UvisseImi se illi in foro secularium iudicum , ubi res actitabatur, opposuit, asserens filiam nepoti in paterna lisreditate 'serendam. Richardus vero ei nihil iuris haereditarii competere respondit eo quod non esset ex legitimo suscepta matrimonio, sed adulterino procreata complexu. Cum itaque matrimoni, quaestio verteretur, quod de Ecclesiis Ecclesiasticis infirmatur aut conualescit, decreuit curia Catholici mincipis serenissimi Regis An glorum Henrici secundi, ut ad examen Ecclefiasticum causa rediret, ubi de iure Canonuin quos Clcrus nouit, vulgus ignorat,quaestio matrimonij finem debitum sortiretur. Partibus quoque diem ex Regio mandato praefiximus, S tandem post dilationes quas Mabita ex variis causis obtinuit, petitionem Bain Richardus instaurauit. Vt autem liquidius causam suam astrueret, & aduersariam spuriam csse doceret, auunculum filum V villelmum cum quadam Abbenda de Tres Gordae matrimonium contraxisse asseruit, & exinde illa con,

tra fidem coniugij derelicta, duxisse Adeletiam filiam Aufiiadi Vicecomitis, ex ea Mabitam Sc alios liberos legitimos suscepissc asserebat: quod cum Vuillelmus Adeletiam superduxisset, Abbenda , quam praeduxerat, in ipsis nuptiis pro se ius foederis coniugalis protestata est, authoritate Es-

240쪽

clesiastica inhibens ne superdicta in mariti sui illicitos transiret amplexus. Praeterea cum ibi prae turba, Λ mariti sui per-uerfitate non possct audiri, ad Dom. Uvinton. tum Apostolicae sedis Legatum accessit , sed sicut idem suis litteris testabatur , tandem per sententiam eius obtinuit, ut ei relicta adultera maritus suus restitueretur. Ipsum quoque iudicium Episcopi V vintoniensis authoritate Sedis Apostolicae diccbat roboratum , quoniam eam iamdictus Episcopus,

dum cum controuersaretur , consultauerat, scriptum con

silio a Domino Innocentio decetare vostro , ut aiebant, receperat, in haec verba. Nos enim originales nunquam. sed Domini Uvintoniensis litteras super fioc duntaxat accepimus. Super eo quod interrogastis de Sacramento coniugii

breuiter respondeo, illam quam dixisti a patre coniugem

traditam , M ab eo cui aradita fuerat rursum patri commendatam, donec statuta die in suain ille domum traduceret, dico quia legitimo consensu intervcniente ex eo statim coniux fuit , quo spontanea pactione sese coniugem esse consensit. Non enim futurum promittebatur , sed praesens firmabatur. Quapropter quicquid postea cum alia factum est, siue in coitu , siue in generatisne prolis , tanto reprehensibilius est secundum, quanto verius primum. Constante enim primo , quanto amplius in secund p committitur,

tanto magis culpa augetur. Vnde cum ex Apostolico scripto fuerit diuortium celebratum, nec clapso decennio, aut amplius sit aliquo iuris remedio sententia attemptata , illud esse matrimonium habendum quod Legatus conciliauit, &adulterinum csse conplexum, quem Sedcs Apostolica condemnauit. Ad haec , iam non esse in quaestione virum illorum .matrimonium fuerit, cum hoc liqueat ex re iudicata,ex diuortio celebrato, ex eo quod usque ad dies vitae nouissimos relicta adultera priori contesit uxori. In omnibus autem articulis sibi copiam testium esse dicebat , ut nec de matrimonio prius contracto , nec de interpellatione sequentis contubernij , nec de diuortio canonice celebrato quisquam

possit ambigere. Et quidem cum pro se plurima allegaret, maxime rei iudicataeinsistebat articulo, &sententiae, quam in