장음표시 사용
411쪽
met vapores, halitus, & ignis , eκ quibus consurgit, ct conflatur almosphaera, &a quibus caetera metheora provo
PROP. XXVII. Non una esse videtur Aurorae Borealis cuiuscumque causa , materia, & modus: in aliquas peculiariter insuere videntur Phosphorici spiritus, hoe est, halitus , atque eXhalationes , a quibus nascuntur phosphori taliae a multiplitis generis halitibus in nubibus muliijiei ratione fermentatis, & inflammatis proveniunt r in omnestamen generat i m influit, potissimaque ilIarum phaenomena edit materia Electrica . I 6
De Metheoris aqueis, nubibus, rore, pruina, ct aliis. x a . De Nube, & Nebula. b PROP. XXVIII. Nebulae ea em habent naturam, ac Numbes ; neque aliud sunt, nisi ta bes dei ressiores , & humiliores: ' I ρ. ROS, & Pluvia. ἈγηPROP. XXIX. Triplicem nos distinguimus roris speciem rprimus est inviti bilis illa pluvia ab atmosphaera nocturno tempore descendens secundus est planrarum , potissimum
vero he: harum 1ud : tertius e terra universim sub vesperum ascenidit. I 8
PROP. XXX. PIuvia nihil est aliud, quam aquae ab aere, seu potius a nubibus in aere pendulis , ct sensim sese in guttas resolventibus decidentes r 8a . Praena, Nix, & Grando.
De Μetheoris lucidis, seu emphaticis, Irido scilicet. Halone, Parhelio, Paraselene 2 Virgis. 138ρ. IRlS. Observationes circa illam. o. DEFIN. Ad rem spectantes. Xyci PROP. XXXI. Iris primari , seu Iridis eo res ex eo em-ciuntur , quod radii solares in pluviae e nube Iabentis guttas, quasi in aqLeas phialas incidentes, in easque ingressi,
post duplicem res actionem, & unicam reflexionem ira ab iis erumpant, ut ad spectatoris oculos reflectantur sub angulis 4r. 16'. η . 3o'. eoque pacto in spectatoris oeulo praedictorum colorum sensum eiciunt. Is a COROL. 9 Phaenomena I. II. III. IV. V. VI. Iridem prima-ἔiam , eius colores, OPPOsuionem ad Solem. ' rs I
412쪽
IN DE X. εο Diversitatem pro spectatorum etiam diversitate. xys Omnes colores in eadem gutta. Iss Altitudinem Solis necestariam, ut Iris videatur. G. eirca Figuram Iridis semper circularem. Is Iridem lunarem .c Singulare phaenomenon Americanum. 199 De Halone, Parheliis, Paraselene, & Virgis. xox PROP. XXXII. Halones eX eo oriuntur, quod radii Iares, aut lunares iub Sole , aut Luna intra telluris atmolpha ram in nubem incidant compositam ex vaporibus, seu insensibilibus guttulis. quae minores sint iis, in quibus pinguntur Irides , & Prae rabitate sua sint in aere suspenita .
COROL.. Circa opinionem Cartesi , & migbens, Halonis figuram, & sitnilia . Eo si. Parhelia, & Paraselene. acis OBSERUA FIO Hevelit. A. PROP. XXXIII. Parhelia, ct Paraselene non aliunde oriuntur , quam interiectionibus halonum luce satis vivida DIgentium, ex quibus sit, ut ob geminatam lucem splendidius quadrata illa elucescant , ω solem referant: accedere etiam potest peculiaris aliqua radiorum uolarium rae
De Physica Ignis natura, ct Proprietatibus. ao DEFIN. Rarefactionis, condensationis, compressionis, Fusionis &c. aos OBSER. In rem necessariae circa diversos ignis effectus .
PROP. I. Iguis neque est spiritus , neque medium aliquod inter spiritum , ct corpus i sed est materia , seu veru ii
PROP. II. Ignis primigenius , seu elementaris non consistir praecise in insentibili & intestino insensibilium partietata rum motu ; sed est aIiquid ab hujusmodi motu diversum.
413쪽
os INDEX. PROP. III. Ignis igitur elementaris simpleX & purus non
sunt heterogeneae diversorum corporum particular intestiuo& multiplici inter se motu agitatae sed peculiaris quindam substantia Elementaris simplex ab aliis corporibus distincta PROP. IV. Ignis est materia quaedam simplex inalterabilis. maxime fluida, quae fluiditatem numquam amirrit. 08PROP. U. Particulae ignis Elementaris sunt omnium terrestrium corporum, quae novimus, particularum subtilissimaet omnes etiam soliditate, & duritie superant. OxPROP. VI. Materia unis est ubique & circumquaque diselaia COROL. Μateria igitur ignis elementaris naturali vi sese diffundendi , & ad aequilibrium per corpora distribuendi praedita est &c. . PROP. VII. Materia Ignis neque ubique est aequaliter diselasa, neque in singulis corporibus aequaliter invenitur, neque ab Omnibus aequaliter, ct eadem tenacitate retinetur.
PROP. VIII. PROBL. Estne lanis in terra, aut prope terram eXistens corpus grave, ut caetera omnia corPora atque elementa λ aagCOROL. Circa gravitatem ignis impuri; Ievitatem Elementaris retra terram existentis M.
Plurimi Ignis effectus, & phaenomena ad pIaniorem illius naturae explicationem proponuntur, eorumque ratio e Iica
COROL. & Phaenomena. 3sgI. Diversus contractionis, & dilatationis gradus in corporibus terrestribus. II. Phaenomenon singulare thermoscopii, atque amyamhi, vulgari igni resistentis . . 33 s. ad III. Fufio metallorum quo pacto fiat. ib. IV. Corpora non aeque cito calescunt , rarescunt, detum scunt, refrigerantur &c. 23sV. Duplex in sensibili igne differentia, carbones, flamma
M. Corpara sui da facilius rarescunt , &c. quam sotida .
VII. Corpora ignita in vacuo posita &c. VIII. Productio ignis multiplex explicatur effectu, ignis quid , de quomodo haec t
414쪽
IX. Nulla Meensio in vacuo. sX. Μultiplex etiam extinguendi modus . G. XI. Quomodo fervorem in liquoribus excitet . a εν XII. Ignis activitas in diversis corporibus diversa. M
De calare . . DEFIN. ad rem necessariae. v sOBSERV. Circa ealoris, ct frigoris effectus . . G.
PROP. IX. Eadem est materia, de natura caloris, atque I s mis consequenter igitur ad ea, quae hactenus de Igne diximus, consistit calor M. .. 3I COR . I. Dunex distingui potest calor. a FK II. Eodem modo eXcitatur, augetur, intenditur , remitti tur calor, atque. ignis. as III. Calor non est qualitas absoluta in sensu Peripatetico.
PROP. X. Calor in anima est quidam doIoris , aut gaudii sensus, ac perceptio: causa immediata huiusce doloris, aut gaudii , seu calor in corpore est intensior ues remissior sensitivarum nostri eorporis partium motus ope spirituum animalium auctus . communicatus , & traductus: Causa vero originalis huiusce motus in corpore, & sensus in an, ma taut vel particulae ignis elementaris in corpus inre ductae, vel aliquid illius intestini 2 vibratorii particuIarum motus, qui, si nimis intenderetur, ignem imiκrum e ficeret . a s sCOROL. I. Calidum igitur corpus potest frigescere , atque gelari &c. 339 II. Intensitas ealoris rationem habet compositam eκ densi- rate, & rapiditate partium . ib. PROP. XI. Calor cuiuscumque corporis calidi ex natura re rum communicatur secundum ejusdem corporis massam, aut densitatem, seu in ratione massie , si caetera sint paria. aso
PROP. XII. Calor a corpore quocumque calido hinc indeclinusus decrescit in ratione duplicata reciproca distantia rum ab ipso corpore calido , seu in ratione inversa
415쪽
V. Antiparissa' antiquorum falsa. ' ass VI. Aqua fervens eumdem habet calorem M. χε γ
De Frigore, seu statu eorporum calori contrario. PROP. XIII. Corpus quodcumque animarum , mi inanime dieitur, & est frigidum, cum insentibiles ejus partes inter se quiescunt; atque ad intestiuum motum congelatione alimqua impediuntur. EssPROP. XIV. Caussa physica ejus status, in quo corpus est, ct dicitur frigidum . . . . sunt partes salinae, nitrosae &c- ων 'i . . Aliqua frigoris Phaenomena, causa, proprietates , & aIiqua ulterius argumenta . ars I. Praecipuae Frigoris proprietates numerantur 4. G. II. Frigore servantur corpora a putredine immunia. a si II. Sal a putredine quomodo carnes servet. 27 1U. praeeipua frigoris causa sunt spiritus salini. D. v. Usus balnei ad calorem imminuendum. 278 VI. Ηyberno frigore humana membra dehiscunt , gelasicunt . a svII. Teneri seu tus , flores &c. frigore marcescunt &c. 27su
De Thermometris, seu de eatoris, 2 frigoris cliterio, atque
DEFIN. & COROL. cirra raritatem, & densitatem. I. PROP. XV. Corporum rarefactio fit per majorem Pororum
dilatationem, aut numerum ν condensatio autem per eorun-demmet Pororum contractionem , aut destructionem &c. 183.
416쪽
De Electrieitatis, & materiae Electricae notione, phaenomenis,& proprietatibus. 29 ANNOT. HIST. 29sq. Simpliciora Electricitatis Phaenomena , & observationes.
COROL. Circa distinctionem corporum in euerrica, ct non electrica . sq. Inaequalitas electricitatis in corporibus. 3ox
EXPERIMENTUM 1II. '' 3ον PROP. XVII. Licet ad aliquos naturales EIectricismi in
eius nulla requiratur excitatio ; ad Electricismum tamen artificialem , & praecipua et,am naturalis Phaenomena ha henda eκcitatione opus est. 3os PROP. XVIII. Corpora origine electrica materia electricae resistunt, eamque ab aIiis non accipiunt, neque transimit tunt: corpora vero non electrica huiusmodi materiae non opponuntur, eam in se ab aliis corporibus facile recipiunt. transmittunt, fiuntque proinde communicatione electrica. 3 os
PROP. XIX. Materia electrica est materia fluidissima, atque subtilissima e visque electrica aliud non est, quam huiusmodi materia eXcitata, ct in motu posita . 3 16 PROP. XX. Materia electrica, ejusque actio velocissime per longissima spatia transmittitur , atque per intimam deforentium corporum massam & soliditatem transcurrit , α
permeat. si PROP. XXI. interia electrica per medium aerem Perrum pit, atque evibratur, quantumvis magnam in Perrumpen do aere resistentiam patiatur, eamque prius superare oPor teat . 3 31, PROP.
417쪽
PRop. XXII. Materia electrica communicatur, addensatur ,st accumulatur in corporibus communicatione tantum electricis, quamdiu non communicalit , nisi cum corporibus origine electricis. 33sPROP. XXIII. Corpora eIectrificata . quamdiu eXcitatam , aut acceptam virtutem conservam addensaram , atque accumulatam , Peculiarem electricitatis atmosphaeram habent. 3M' . ῖ
COROL. Εκ duabus hisce propositionibus. 3 asPROP. XXIV. Materia electrica in corpus aliquod transmisela per illud uniformiter diffunditur, dummodo tamen ip-
sum sit homogeneum . PROP. XXV. Materiae electricae motus in corpore nota ele ctrico fit versus omnes partes, antrorsum scilicet. retrorsum, ad omnia etiam latera, sursunt deorsum G. as
COROL. ab hisce experimentis. 33 PROP. XXVI. Corpora levia attrahuntur, donec aequalem ecquirant electricliarem, seu armospherae densitatem . 33sPROP. XXVII. Ubi est inaequali ras virium . seu densitatumi materiae electricae in duobus corporibus, illic est attractio. vhi vero vires fuerint aequales, illic erit repulsio. COROL. Ex hoc princi Pio. II PROP. XXVIII. Vires repeIIentes eo sunt majores in corwribus elemificatis, quo intensiores sunt electricitates aliunde aequaIes. 33sPROP. XXIX. Intensitas virium attrahentium est in ratione directa inaequalitatis virium , seu electi icitatum, hoc est . eo vehementius sese attrahent corpora , quo maior in iis fuerit densitatum electricarum inaequalitas, aut disterentia. L Ua
Electricae Phenomena Ignea, ct Iuminosa spectantis
418쪽
materiae electricae Proprietas. 3 sPROP. XXXI. Notissimas etiam ignis proprietates superius relatas, persectiori tamen atque intensiori gradu habet materia electrica. 3S PROP. XXXII. Μateria eIectrica multo facilius, copiosius, atque velocius e corporibus emuit , aut in corpora ingraeditur per cuspides, & anguIos, quam per obtusas latasque superficies. 331 COROL. I. Tum in vacuo , tum in pleno materia electri ca existit. 3 3II. Non est aer, neque eius Phaenomena ab aere eduntur.
III. Aer illi magnopere resistit. n.
IV. Crescente densitate aeris , Intenduntur etiam electrica phaenomena. I. V. Electricitas corpora aliquo modo diaphana emcit. G. VI. Corpora non electrica materiam in sese recipiunt &c.
PhiIosophorum de materiae electricae natura opiniones, atque probabilior totius rei theoria , & principium eXponitur , quo electricitatis phaenomena hucusque nota aXplicantur .
ANNOT. I IST. 3 SI PROP. XXXIII. interia electrica ab igne Mementari non videtur esse distincta . . 3IT PROP. XXXIV. Ignis electrieus est materia ubique in ter renorum corporum systemate diffusa , per globum int grum, atque illius atmosphaeram distributa. 3 6o PROP. XXXV. Μateriae electri eae dinusio atque densitas non est in omnibus corporibus aequalis. 363 PROP. XXXVI. Materiam electricam ad aequalem sui disefusionem , aequilibrium , & densitatem semper tendere ar-que adniti, eκ ejusdem materiae indole , & experimentis constat. 363 PROP. XXXVII. Arte tamen, imo 2 a natura ipsa multo' ties fit , ut ignis electricus in aliquibus corporibus accum mutetur, in aliis vero rarescat, & consequenter ut Iolla tur aequilibrium, 3 63 PROP. XXXVIII. Phaenomena electrica , quae ad penicil lum , scintillas, torrentes electricos luminosos, aut non tu minosos spectant, ab eo eduntur, qvcd ignis electricus se
419쪽
cundum aequilibrii leges a maiori densitate in minorem erumpat, hoc est, a corpore, ubi densior est arniolphaera , ad aliud. in quo rarior est, effluar. 64DROP. XXXIX. Peiscillus Iuminosus est nota materiat Pi ctricae effluentis e corpore , ubi densior , ad corpus . ubi rarior illa existit e contra vero stellula alicui corpori inhaerens est eiusdem mei materiae in corpus illud influentis
nota: unicum proinde materiae torrentem in quolibet experimento electrico agnoscimus, ab uno quidem corpore ebsuentem, in aliudque influentem. RPROP. XL. Unieus ille materiae furis , atque torrens, quem in rebus electricis admittimus, fit a tellure , cui machina insistit, supra globum ad conductorem. Is 8PROP. XLI. Neque vitrum, seu globus vitreus , machinae, neque aer machinam ipsam, conductorem, & globum ambiens materiam clectricam suppeditant. 3 7sPROP. XLII. Vis diffusiva , atque compressiva materiae eI ctricae est universale principium & causa, unde omnia electricitatis phaenomena eduntur. 37yPROP. XLIII. Dupleκ igitur est corporum electricitas tum naturalis, tum artificialis ; alia nimirum positiva , altera
COROL. & ReguIse in ElectrIeis observatae. M ' . PHAENOMENA EIectrica secundum propositam theoriam,& principium. 38
PHAENOΜENON I. II. III. IV. U. vI. vII. VIII. IX.X. XI. XII. G. ad 3 uPROP. XLIV. Fulmen Artifieiale Electricum e quadrato vi tri magico Fransilini . aut phiala Lugdum Baravica edi tum est etiam eκplosio violentissima vaporis electrici ab una ad aliam quadrati, aut phialae superficiem aequilibrii reparandi caula recurrentis. 33 ι
420쪽
ERROR Es VOLUMINIS RERROR CORRECTIO
augeat subtiIes augeat . Subtilea 3 33
ferret credendum ... ferrete Credendum x ε 31s ac est . . oculus est . . oculos
adspicitur. Iris adspicitur Iris