장음표시 사용
181쪽
is, inferni sub qua captiuitate fuit propter peccata
Homo itaque regenitus, memor prioris sui status, meditatur in posterum piam & iustam vitam, nempe ut faciat iudicium, iust itiam. Iudicium quidem,dis cernendo malum a bono, quod est mentis opus; it stitiam vero, faciendo bonum,& declinando a malo, quod proprium est voluntatis ossicium .Horum neutrum potest vere praestari sine altero. Fieri enim non potest, ut idem cor nouu per Spiritum sanehum creatum sit capax pietatis impietatis, seu quod idem est, iustitiae&iniquitatissimul. Ideo vere ab Augustino di inim est: Nunquam iustitiam percepturus es, sit adhuc tibi placet iniquitas. Plaec προαρε ru noui hominis,qua pietas prae impietate, iustitia prae iniustitia eligitur, est initium piae&iustae vitae. - --ic, ut regitur verbo Euangelii,&exspiritu fidei in corde voluntario cocipitur: ita adiuuatur a Spiritu sancto, crestit pia inuocatione, Mordinaturis gloriam Dei,&inaedificationem. Ornamentumque templDei vitii. 'Em mino Προαρει ιν excipitavi αι ic, quae est aggressio operis.&quasi omnium virium explicatio in opus, id est, ad facienda alacriter, quae spiritus noui hominis suadet.&ad fugienda serio quae caro importune suggerit. Donec enim carni obtemperamus hosti ad iugi mur: quado autem Spiritum sequimur, Chrillo sociamur.
Haec epi stasis est feruor fidei crescentis, hoc est, inreta Hic, qua homo nouus altius in opus insurgit, aduersiis carnem se fortius Opponit, dum,videlicet, spiritus militat aduersius carnem, hoc est, aduersius cogitationes mentis affectus cordis. Cogitatio nihil aliud est,quam agitatio mentis, seu circa qua libet,animi uccupatio. Haec si intensior fuerit, consideratio
182쪽
Vtergo obiecta variant, ita mutatur qualitas cogitationis: ex quo fit, ut alia cogit. illo sit bona, alia mala,
alia media. Cogitatio bona est semen virtutum lo-nestarum actionum. Cogitatio mala est virus vitiorum: quod nisi festinanter eiiciatur, prius interiora corrumpit; deinde totum hominem maculat. Cogitatio media est,cum animus circa res medias occupatur. Cogitationes igitur mentis omnes actiones antecedunt. Nam omnia vel mala, vel bona,vel media a cogitatione procedunt. In cogitatione quisque innocens, incogitatione quisque reus est ideo Bern-hardus ait: In cogitationesua cadit quisque,vel stat. Si bona cogitas, cogitatio tua sancta custodiet te si mala cogitas, cogitatio tua peruersia perdet te. SapientiqI. 3. Perversae cogitationes separant a Deo. Prouerb. 11. 16. Abominatio Domini cogitationes malae. Cogitationes mentis praua affectibus quas fermentatae maxime importunae sunt, dissicillime, nisi principiis obstiteras cohibentur Nam animus hominis cogitationibus subinde tanquam aestu maris abripitur,&veluti vehementi tempestate nunc in hos, nunc in
illos scopulos impellitur. Nec desinit cogitationis
impetus, modo illi frena laxaveris, priusquam te in profundum peccati, unde te recipere non poteris, praecipitauerit. Nam hoc ordine cogitatio itiNide ocet effrenis progreditur, quem Berni, ardus describit his at verbis: Cogitatio delectationem parit;delectatio co sensium consensius actionem actio consuetudinem l . consuetudo necessitatem necessitas mortem; sicut vipera a filiis sHis in utero pontis lacerata moritur ita 'ς ijditanos cogitationes intra nos nutritae occidunt. Hucue 'hetlusique Beriali ardus Vt ergo viceriu-0 manus medica ha cito adhibenda est,priusquam in cacoethes aut in ca dicrum desinat ita cogitationibus prauis antequatri callum
183쪽
illi a )ί ossis; D OBEDIENT DE PRAEs T. 31 llum induxerint, resistendum est. Praeter tim cum Omnia opera quantumuis recta videntur, immunda sunt,donec vel minimot prauae cogitationi indulgetur. Sic enim recte ab Augustino dictum est: si mu- datur opere,qui immundus est cogitatione&voluntate. Prima igitur sanctae disciplina pars sit refrenatio prauarum cogitationum. Nam ut aquae variis ventorum flatibus agitatae ingentes tempestates pari ut, que naues demergut , ita cogitatione prauet affectus tu bulentos &perniciosos excitant, quibus homo uertitur. Contra vero,cogitationes sanctae hominem custodiunt, ne in scopulos affectuum impingat Ideo Paulus hortatur Philis'. . 8 ad sanctas cogitationes his verbis: De caetero fratres, quaecunque imi vera, quaecunque iusta,quaecunques ancta,quaecunq, amabilia, quaecunq, bonae famae, si qua virtus, si qua laus disciplinar,haec cogitate. Nam cogitatio sancta parit delectationem spiritus, delectatio spiritus parit conseniti in voluntatis; contentus voluntatis Darit actionem sanctam actio ancta, consuetudinem lanciam; Consiuetudo ancta,contemplationem, cotemplatio, admirationem; admiratio, confessionem laudem
Dei, quam excipit vita beata, quae est donum Dei in Christo Iesu. Porro, quoniam cogitatio praua est tentatio ca
nis vehementior,unde in mortem fit transitus, Christus docet nos modum resistendi, cu cogitationi prauar, tum tentationi inde pullulanti, cum ait Mar i . 38. Vigilate&orate, ne introeatis in tentationem.
Vigilare quidem debemus,ut milites in castris Christi,undique ab hostibus cincti, ne hostes nos stertentates, inermes incautos opprimant, qui plane nihil aduersus nos possitnimi si nostris cogitationibus malis, ignauiae peccatis armentur. Orare vero, ut filius Dei victor Diaboli nobis ας,ο κ adsitri aduocatus. Nam per nos, neque Satanae,neque prauis cogu
184쪽
37 NI C. HEMMINGIV stationibus&tentationibus resistere valemus. Tanta est infirmitas , tanta malitiavi peruersitas naturae nostrae. Infirmitas, qua non possumus resistere malitia, qua nolumus; peruersitas, qua ratio seruit, libido in nobis dominatur Dominus itaq; reuocans nobis inmemoriam lapsum primorum parentum, ut illorum damno admoniti cautiores simus,lubet nos orare quotidie, dicere: Ne nos inducas in tetationem, sed libera nos a malo. Quoties ergo hanc precationem recitamus,cogitemus lapsum primorum parentum,scientes quod idem, qui eos seduxit nobis quoque omni momento insidietur, ut nos simili modo insitos laqueos pertrahat. Similiter Apostolus hortatur L. Tim. I. I 8.Vt honestam militemus militiam, retinentes fidem &bonam conscientiam.Vide quam apposite haec tria, fidem honestam militiam,&bonam conseientiam coniungit Fides est, qua relictis castris Sathanar, in castra Christi nos recipimus, Christo duci sacramento militati nos obligamus. Fides est, qua in pugna aduersias Satanam,mundum,cogitationes&concupisse tias carnis obtinenuis victoriam. Sic enim Iohannes, I. Ioh s. q. His est victoria, quae vicit imandum, fides vestra Honesta militia opponitur ignauia 4 turpi militiae, cum miles abie .cto clypeori gladio se hosti turpiter tradit in mancipium Satanae,relictis ignominiose castris Christi: quare nihil foedius, nihil tristius, nihil probrosius cogitari potest,ut est videre in nostris primis paretibus, qui se victos manciparunt Satan in suum posterorum
suorum maximum probrum. Honesta igitur militia erit,cum in acie nos fortiter opponii nus nosti, eumque in fugam vertimus spoliatu mariarais, quibus nos oppugnauit. Tunc enim spoliamus Sacanam suis armis, quae exclusis prauis cogitationibus, relici aimpietate&iniustitia, studet lus iustitia &innocentiae. Neque enim potest aduersus nos quicquam n si ar
185쪽
DS OBEDIENT. DEOΡRAEST. 1 ν 'it i metur nostris peccatis ut antea diximus Bona con- R :r,o seientia effectus fidei monesto militiae comes est. Haec ut asscitur ex fide, qua statuimus peccatu remis li:, l .sum,ira foueturvi crescit, tum eadem fide, tum vitae
pocadueheti innocentia, quae ab eruditis iusticia bonae conficien- lassiori h lite dicitur. Haec iusticia bonae coscientiae est duplex, lubit tofosi interna, externa. Interna iusticia bonae conscientiae a turdi definitur mi φωi iusta partium animae laoc est,ut e Vtcstici pressius dica,congruentia meritis,cogitationum,aUerolen ait, num Voluntatis cum recta ratione , cuius regulari tofis ι, est lades ierbum Dei. Externa rusticia bona con-due 1ilitio scientiae abisterna dependet, Mest actionu cum ver-
'ostolidi, o D si&side regula conformitas,quantum quidem
diruue Eo in hac Vita fieri potest. In hac iusticia bonae conscientamyd o tiae omnes ceterae vis tutes continentur,Vt ei recte co-
illvit12bo ueniat Versus ille Theognidis , ο δε ' difici πασ ετ i ςr. Jaec iustici charitatis nomine pe in i ii 'cripturis significatur: quia in charitate magis pietatis
studium relucet. Eadem voce innocentiae interdum ti nitita notatur Sic enim Augustinus ait: tota iusticia ad unu , Mil innocenti e caput redigitur. Est autem innocens, qui
sit a sum am n nocet, nec ubi nocet Nocet quidem ho-h, in Oasteri,quantum in ipso est,aut faciendo miserum, ii iii, , RHx de serendo miserum. Nocet vero homo sibi, qua i ii, fiso Q Vς peccato indulget,vel non facit, quod oportet. Ex quo intelligitur eundem esie iustum, qui est inno
cenS,&innocentem,qui est iustus.
Ε,na in est pietatis iusticiar seliciter inchoate&
ἱ iis incitatae maior divehementior adhuc ardor ad facie si dari cauera da quae oportet,idque si ne intermissione,
sed non sine grauissima lucta aduersus principem tenebrarum, ad uerius cogitatione nientis, aduersus concuplicentias carnis, ex aduerius peruersos huius mundi mores. Ephes. 2. In hac epitas&vehementio
ri studio aucta principem locum tenet lini Des, M
186쪽
t 73 NI C. HEMMINGIV snon qualis in Cain erat, cum desperatione veniae, quς est seruorum contumacium, sed qualis in Abel filii, cum fiducia misericordite coniunctiis, qui est filiorum Dei proprius. Hic enim castus sanctus timor est riuulus quidam e sapientia diuina, quam profitetur Euangelium, emanans, fidei& bona conscientiae custos fidelissimus. Quare non immerito initium sapientiae timor Domini dicitur, Pro Ueib. I. T. Sapientia ,inquam,vera', qua est cibus animae longe sapidis simus gratissimus&vivificus, hoc est, scientia salutis&optimarum rerum cognitio cum vera pietate, a que virtute coluncta. σπερ γλατορ φια τας ψω ἐς λάγνοια, ἡτω - η ση piα Lactantius autem in hunc modum
veram supientiam hominis definit. Omnis sapientia hominis in hoc uno est et Deum cognoscat S colat. Huius sapientiae, qua nihil in vita suauius, nihil utilius nihil sanctius, initium est timor Domini. Et quod profecto mirum est, hic timor est e sapientiae parens Rectandus, sapientia proles pulcherrima de hoc timore loquitur Dominus Ierem. Q. O. cum ait: Timorem metim dabo in corde illorum, ne declinent a me. Vnus enim timor Dei parit obseruationem mandatorum Dei: parit omnem sanctam subiectionem cum prudelia in tota vita gubernanda tot iunctam. Si quidem hic solus timor Domini sanctus avia vanitatis te reuocat in via veritatis te ducit in via recta te dirigit, intra limites te continet, ne declines vel ad dexteram per superstitionem quae est superfluus cultus Deli taeter verbum Dei temere ab homine institutus vel ad sinistram per iniquitatem quae est legis diuinae contumax transgressio excitat te, ne in cursu segnescas; impellit te, ne retro eaS; Vrget te ne deficias, antequam ex hoc calamitatum,tentationum, miseriarum pelago, in portum salutis optatissimum perueneris iugiter precibus aliis .pietatis exercitiis incumbens. Quapropter verissimum
187쪽
DE OBEDIENT DEO PR EST. 1 dictum illud, non tam manibus&pedibUS, quam to tamente,&toto corde amplecti endum est, P al. ii I. Beatus vir qui timet Dominu in in mandatis eius delectitur valde. Hic d finitur vir timens Dei,&additur promissio longe suauistima. Quis est qui timet Deum qui mandatis eius delectatur: qui ambulat iii lege Domini: qui obseruat testimonia Dei qui toto corde inquirit Deum, hoc est,qui omnibus rebus
mundi anteponit veram pietatem Mobedientiam erga eura,cum in vita, tum in cruce, quae vera pietatis individuus comes est, iuxta dictum Pauli 1 Timoth. 3. 2.Omnes qui pie volunt vivere in Christo, persecutionem patientur. Quid timenti Deum promittitur meatitudo, non huius mundi, quae vana est&fallax, sed filiorum Dei, quae aeterna est&vera. Adli incie titudinem tribus gradibus coscendere nos torret, quorum primus est fides , qua Christus auctorem donatorem beatitudini complectimur. Secundus, seu medius est obedientia ex fide praestita, cum invitatum in cruce. Tertius est exitus laetus in fide in inti acatione Dei ex hac vita. Omnes quidem beati eisse volunt, sed tamen non erunt nisi qui per hos gradus ad beatitudinem conscenderint.tametsi autem ius huius beatitudinis hic obtinemus fide, tamen resuscitatis mortuis in eius plenam possessionem ingrediemur per Iesum Christam dominum nostrum. Tunc enim abundabimus perfecto bono, visione&fruitione Dei in omnem aeternitatem, liber no solum ab omni malo, verum etiam a metu Omnis mali, idq; per eundem Iesium Christum qui nostra contemta corpora transfigurabit,ut sint conformiasio glorioso corpori, idque potentia qua potest sibi omiua subiicere, Philip. 3 al. Tελύζωσι est,non persectio Mimpletio legis secundum partesvi gradus partium, sed est persectio habu a
188쪽
tus iuste pieque vivendi longo tempore descrebris actionibus acquisiti comparati, qualis in hac vitae
infirmitate esse poterit, seu ut Clemen. S loquitur,m- λειωσις inhabituta mi ira sectundum similitud me ira Dei cum aequalitate perseuerat, nequaquam tamen talis habitus pietatis& virtutis in hac vita expectandus est qualis esse solet in artibus videlicet, durabilis lonstans, ut amitti non possit. Vide Basilium pag. sar. Quae hactenus dicta fiant, ad n i - , ut idem ait,
pertinent. τελειω ς autem de qua modo agimUS - τόρω, impiorum non equidem omnibus numeris&
gradibus absolutum Ad cui aliquid quotidie accededere potest&debet per pietatis exercitia, donec in hac vita peregrinamur refertur. Neque enim κατόρ-m Stoicum requirimus sed Christianum, quod est seri una constans Gardens pietatis studium. Quod autem Clemens dicat hunc habitum se αἰρ M- ωοολον& αδγά τον esse optandum quidem esset sed I ita exempla sanctorum nos monent, ut qui stat, videat ne cadat nam in iustificatis MLmctis magna est infirmitas adeo ut nemo possit securus esse , tui perpetuo vigilet,milite precetur. Nullus sanctorum unquam vixit nis: Nemo fuit qui non pus haberet quotidie precariis dicere cima Ecclesia
Matth. 6. 2. Remitte nobis peccata nostra item, ne inducas nos in tentationem. item, Luc. I T. 6. Domi
ne adauge mihi fidem. Est&haec confestio omnium sanctorum, Luc. 7.ro Serui inutiles sumus. item, Plat. 3O. 3. Si iniquitatem ob eruaueris Domine quis si istinebit quas diceret: Nullus plane mortaliu, tantum abest ut quisquam hominum possit gloriaride perfectione habitus Meminerimus grauissimae exhortationis Basilitiai: ἐξ,. - dici, 'ν-αγis,
tur possumus hanc et x sti, habitus redhuic Ovivendi intelligere de perlectione quae sit omniti. I immutabi-
189쪽
tabilis in hac vita,sed tantum de habitu qualicunque, qui insidiis diaboli, sallacibus desideriis carnis expositus est Clementis igitur hyperbolen abiiciendam iudico,nullo enim colore excusari potest. Experimur quotidieqtiam tenerit habitus ille pie iusteq; vivondi, quam facilis sit lapsus etiam farciissim .rum, quod in sanctissimo propheta Dei Davide cernimus manifeste,quem intersium mos sanctos numero Pharisaica hypocrisis, quam pro sanctitate venditan abominatio est coram Deo. Breuiter, Quicunq; sibi placet, displicet Deo,qui intima cordis videt. Quod autem additur indefinitione secundum similitudinem Dei met i γχίη, utrumque explicandum
est,uidelicet, quae sit illa similitudo,& qualis in . Sed de similitudine primum. Ad hanc enim homopriamum creatus, deinde per spiritum Christi regentitus est. Hac similitudine Adamipo iunctus erat, a quo , lapsu interueniente, dissimilitudine seiunctus est .Haec similitudo, ut in vera iusticia posita erat, ita dissimilitudo in iniusticia est sita. Vtergo similitudine, hoc est,iusticia Deo iungimur,ita ab eodem dis similitudine, hoc est,iniusticia seiungimur. Huc respexit Esaias cap. 9 icum diceret Peccata vestra di uiserunt inter vos me. Non ergo quisque loco longe est a Deo sed dissimilitudine,hoc est,iniusticia, qui e in mala vita&in malis moribus cernitur. Porro quoniam similitudo iusticia Dei a nobis requiritur, videndum est, quaenam sit illa iusticia Dei in qua nos oportet Deo esse similes. Hanc Dei iusticiam sapientissimi homines partim natura duce, partim verbo Dei rerum creatarum contemplatione edocti definiunt in hunc modum Iusticia Dei est μνωνία τις - 'αυ, ἀύου ἐ-ου hoc est, iusticia Dei communicatio quaedam est cum aequalitate secundia i ξων generis cuiuslibet, scilicet rerum creatarum. Haec definitio iusticiar ex tribus principiis natu-
190쪽
et NI C. HEMMINGI UsTa notis extructa est. Horum primum esto Θοι ν, id est, Deus est summum bonum. Secundum, πυάμω , ιι ω ικον, id est, omne bonum communicat cum aliis sitiam bonitatem. Tertium, μαν re κης i Q. otia H φλιν, id est, omne bonum aequalem habet naturam. Est ergo iσο ι qua Deus est aequalis suis creaturis, sed . Mi i, ζου, hoc est, prout in creatione mensii ram certam sitia bonitatis singulis rerum generibus quasi appedit, adeo ut nulla creaturarUm expers sit bonitatis diuinae. aliis enim pauciora, aliis plura dona ex fonte suae bonitatis, communicauit, prout illi visum est facere, ad ας,si totius uniuersi costa nam an dum ii non des ins Iotiam sub m Qtuae ergo communia sunt uni alicui speciei communia sunt singulis indiuiduis eiusdem, idque aequaliter: in qua rei plius Dei sapientia, bonitas cernitur. Hinc est quod cum unius indiuidui naturam perspexeris, totius specie naturam&definitionem cognoscas. Hoc Dauid pei endens ait Psal. 91. 1 . Delectasti me dona in e in factura tua: in operibus manuum tuarum exultabo. Hac injhi Deus ex sua bonitate solem suu facit oriri super bonos malos. Vsium huius aeris communicat promiscue omnibus. Vsium aquae ex quo communicist piscibus. Sed omissis reliquis creaturis dicamus de homine. Huic in creatione communica sitam imaginem Deinde post lapsum omnibus hominibus communica verbum salutis per Christum restituendae, sed cum conditione iustissima, videlicet, si verbum salutis constanter recipiant&resipitc. ni. Statilitenim decretum ex aequo omnibus hominibus commune videlicet, quod velit omne contumaces terseuerantes in suis peccarisvsque ad mortem sine resipiscentia, abiicere puniendos aeternis poenis .d contra quod velit omnes quantumuis magno peccatores, modo ante mortem serio