Nicolai Hemmingii Tractatus de gratia universali sev salvtari omnibus hominibus, cui adiiciuntur vicini loci ...

21쪽

DE GRATIA NIVERSALI. specie sanctitatis. Quando putamus nos maxime ab ipsius insidiis esse iecuros, tum m primis est cauedus. Quapropter curandum est nobis omni studio, ne vel

mentem,vel cor,vel VItam occupet. Mentem peruersa doctrina cilr, prauis affectibus vitam malis moribus. Quocunque horum te prostrauerit, vinceris,&in ipsius castra abduceris captiuus .Studeamus proinde metirem auritate doctrinae custodire cor piis Liactibus de fide in Christia munire vitam castis moribus tuere&omnia haec simul conseruare pia Inuocatione xassidua lucta spiritus aduersus carnem,se ii hoc mandato,&promissione Christi: Confidite, go vici mundum item, Haec est victoria, quae vincit mundum, fides vestra donec ergo fiduciam Christi obtinebimus, inferior erit Sathanas; sed si fidei naufragium fecerimus, superior suggerere potest Satanas praua,sed cogere non potest,utuisquiat ac fremat. Metuendum est nobis etiam a duobus armis Satanae, quae fiunt voluptas& timor, quibus semper grassatur in genus humanui quam multos voluptate capit 5 quam multos timore frangit Quare aduersus voluptatem piis aflectibus, aduersus timorem sortitudine animi inuicta , nos munitos esse oportet. Quod fieri non potest sine assiduisci ardentibus precibus . . . Cur permittit Deus Daemonibus tam variis modiso 2 pugnare pios Sanctus Maximus ad hanc quaestionem hunc in modum respondet. Quinque caulas esse assirmant, cur permittat Deus a Daemonibus oppugnari pios quarum primam hanc esse aiunt, ut dum oppugnamur,instar strenuorum militum repugnantes in virtutis vitiorum discrimen veniamus. Secundam veris, ut&bellovi labore virtutem nobis paratam, eandem firmam &immotam habeamus. Si enim nihil esset in latare arduum,nihil esset in virtute pretiosum Tertiam, ut proficientes in virtute no

22쪽

34 NI C. vi Is salta sapiamus sed discamus humilia sapere. Quartam, ut tentati a vitio, illud periecto odio persequamur Quintam, prae omnibus hanc potisIimum stertinet, ut purgati astectibus nunquam propriae infirmi ratis&virtutis nobis ex alto auxillantis, obliviscamur. Porro cu hoc tempus offer occasionem, ut quaeratur, an piis liceat peterere se Onsa a Sagis, quae vereministra Satanae sunt, de hac quaestiorne qllidit piis sentiendum, breuiter dicam Responsa Sagarum non aliud piis reputanda sim quam stercora Diaboli foe. tidissima. Quotquot ergo Christum Magistrum sequuntur,ac Dominum agno sicunt, abominari oportet, quicquid ab impuro Satana proficiscitur. Nar nemo potest duobus Dominis, cum sint sibi contrarii,seruire. Quae est, inquit Paulus, participatio luci cum tenebris Quae est concordia Christi cum Belial, hoc est Diabolo fautritne pars fideli cum infideli 3 Cum ergo omnes pii in baptismo Diabolota eius o peribus renunciauerint fatis constat, quod qui vel Magicis superstitionibus addicti sunt, vel qui resposa a Sagis petunt, renuncient Christo, cui inaugurati sunt in baptismo, iursus se recipiant in castra Diaboli,cui antea in baptismo cum operibus 1liis renunc

clauerant.

Obiicitur. Sagae saepe vera dictunt.Respondeo.Discant veritatem a Diabolo qui eius discipuli esse cupiunt. Conce illim quidem est Diabolo interdum vera dicere, ut med actum suum rara veritate commendet,utque per insidias castra Christi inuadat. Sed pius hoc sciat, quod quando Diabolus vera dicat,sub melle venena porrigat actum maxime insidietur homi-ant,ut illum astute aDeo abducat per obliquos ductus, quo illum capiat,&incautum Opprimat. tiare etsi aliquando vera dicunt Sagς Diaboli ministrae ,tameneu Christianismus cordi est, non secus fugiat illa rum responsa, quam ipsu Satanae vocem, qua pri

23쪽

saps nos D GRATI UNIVERSALI. smos nostros parentes seduxit, Meuertit. Cur ergolansules, permittit hoc Deus Respona Par prome Moses. Vt tentet inguit vos Dominus Deus vester, ut palam fiat, utrum diligatis Deum, an non in toto corde in tota anima vestra Permittit ergo Deus talia accidere,ut manifestum fiat in Eccle-sn quinam sint vere pii. constantes custodes verbi Dei Proinde sciamus certum indiciu in defectionis a Deo esse, vel interrogare responsa a Sagis, vel earum praestigiis moueri vel earum minas metuere. Quamobrem hortor pios, ut unum Deum timeant, illi seliadhaereant, in illius rex onsis acquiescant, illique loli laudem veritatis tribuant. Quiduis igitur potius patiamur in facultatibus nostris,&incorporibus,quam

ut Diaboli mancipia costulamus, Mab eis rem edia pe

Sextum Genus.

Sextum Genus permissionis Diuinae est scanssat . rum variorum ermissio in mundo va inquit Christus, mundo a scandalisci significans nihil esse quod magis noceat,quam candalorum magnitudo ,multitudori varietas. Quicquid enim est quo minus in onfenso cursi pergamus in via Domini, nobis standalum est dum hoc facit, ut offendamus. Sed de scandalis aliaS.

sECUNDUS MODUS. Deus quaedampraescitis vult definite. Deus quaedam praesicit se vult indefmie.

Haee distinctio inprimis est obseruanda. Nam in ea vertitur cardo totius controuersite de Gratia uniuersali, de predestinatione Electorum ad vitam aeternam, de abiectione reproborum, qui contumaciter se opponunt Euangelio.

24쪽

N I C. SQuae Deus praescit & vult definite, prorsus immutabis aiunt, ut quae ab ipsius voluntate efficaci S decreto dependent ut Deus p tae cit, de vult definite resurrectionem mortuorum: Deus praescit& vult definite iudicium vitiorum hortuorum: Deus praescitdc vult definite,ut omnes credentes Euagello,&perseuerantes usque ad finem, aluentUr: Deus praescitri vult definite, ut omnes contumaces usque ad finem puniantur perpetuis poenis.

Quae Deus praescit vult indefinite mutabilia

siliat, ut quaeseruata certa conditione vult; condi tione non seruata, non vult. Bonus pater vult omnes suos liberos haeredes sitorum bonorum fieri, sed seruata conditione obedientiae. Qui ergo obediunt 'ς- reditatem adeunt, 'ui contumaces esse perseuerant, har reditate excluduntur. Sed age rem exemplis illustremus Deus non vult mortem peccatoris, EZech. 3 3. Et Deus vult omnes homines saluos fieri, L. Tim. a. Hae duae propositiones intelligendae sitiat de voluntate Dei indefinita. Nam sit Deus definite nollet mortem peccatoriS, nemo moreretur 4 si definite vellet omnes saluos fieri, omnes saluarentur. Iam autem multos mori, dc multos non saluari manifestum est. Quapropter propositiones istaeci Deus non vult mortem peccatoris, S Deus vult omnes homines saluari, indefinite accipiendae sunt vult enim si seruatur conditio, non vult conditione no seruata. tergo vult peccatorem vivere definite, si conuertatura via sua mala ita vult peccatorem mota definite, si non conuertatur. Ad eundem modum de similibus locutionibus iudicandum est . atq; ita videmus, quod salus hominu omnino sit conditionalis, Iuxta decretum Dei: Qui crediderit, saluabituri qui vero non crediderit, Ondemnabitur.

Quapropter cum sic colligitur Deus vult omnes homineS

25쪽

DE GRATIA UNIVERSAL 1 homines saluos fieri, Ergo omnes homines saluantur' item, Deus non vult mortem peccatoris Troo

nemo damnatur. Neganda est conlequentia.Nam ex

voluntate Dei indesinita non valet argumentum ad delinitum effectum Antecedens ergo intelligendum, seruata conditione.ideo Propheta addit conditionem si conuertatur . Paulus similiter requirit conditionem, videlicet venire incognitionem veritatis .Est autem eadem conditio, fides, cognitio vertis

Non sum nescius quomodo aduersarii hoc Aragumentum eludant.Dicunt signum o M, Us in dicto Pauli, non ad singulos homines, sed ad singulos status hominum referendum esse, non sine contumelia derident eos, qui secus sientiunt. Sic enim ratiocinantur. Cum dixistet Paulus se velle orationes fieri pro omnibus hominibus, subiungit pro Regibus4 omnibus qui in eminentia constituti sunt. Ergo,inquiunt,signum o M N Us ad singulos status hominum,&non ad singulos homines referendum est. Haec conclusi, cum verbis Pauli,& cum sententia pugnat. Quare sic potius concluditur,Paulus vult fieri orationes pro omnibus hominibus armetiam pro Regibus.&adiecit pro Regibus,propterea quod tum temporis plerique omnes Reges,4 qui erant in aliquae mi uentia constituta, persequebantur Apostolos, conabantur cutium Euangelii impedire. Dubitabant ergo pii an etiam pro Regibus, suis persiecutoribus Orarent, quorum dubitationem corrigit Apostolus hac additione, pro Regibus, c. praeterea Paulus illorum sententiam manifeste euertit, cum hanc suae asseverationis rationem subiungit: Vnus enim Deus, unus est Mediator Dei hominum, Homo Iesius Christus qui dedit seipsium αἰάλυ pro omnibus Hic tres ordines Paulus constituit. Summum, Medium, Infimum.In summo gradu Deu

26쪽

18 NI C. HEMMINGIVS collocat,in medio graduChristum mediatorem cum pretio redemptionis, qui omnes ad se vocat, Matth. II venite ad me omnes qui laboratis Monerati estis,

ego vos reficiam item, Non veni vocaret ultos sed peccatores ad poenitentiam .item,Venis aluare,quod perierat perierat autem totum genus humanum

Ergo venit ut illud Caluaret. Et Paulus ait Certus est sermo Lomni approbatione dignus, quod Iesius

Christus venit in hunc mundum peccatores saluos facere. Et Petrus aici Deus longanimis est nolens aliquos perire, sed omnes ad poenitentiam recipere. I. Iohan.r. Si quis peccauerit aduocatum habemus a

pud patrem Iesum Christum iustum,&ipse est propi

tiatio pro peccatis nostris , non pro nostris tantum sed pro totius mundi,scilicet peccatis. Cum his congruit uniuersa scriptura.in infimo Gradu, non statusso minum,sed omnes homines collocat Paulus, re spiciens ad mandatum Christi Marci ultimo Profecti in mundum uniuersum praedicate Euangelium omni creaturae. Qui crediderit& baptizatus fuerit, saluus erit; qui vero non crediderit, condemnabitur. Nemo,credo,tam impudens esse potest, ut per omnem creaturam, omnes status hominum intelligat potius quam sim gulos homines. Qiusquis ergo homo natus es, scias te in eorum numero esse, pro quibus Mediator intercedit,&soluit Ges ιν hoc est pretium redemptionis. Quapropter omnino statuo eos,qui uniuersialem gratiam negant, quo ad voluntatem Dei attinet,abolere magnam partem Euangelii,& multis desperationis occassionem utut pingant suum dogma de Stoico fato praebere sed de dicto Pauli infra etiam dicem US. Caeterum ut hanc clarissimam sententiam quam euidentissime confirmauimus euertant, obiiciunt nobis Dei. ἡ ω seu beneplacitum,Dei elect ionem, Dei propositum Dei praedestinationem, quibus addunt

27쪽

doli Iosuetores saluos

I, GRATIA UNIVERSALI. is,dunt figulum cum luto suo, ex quo alia vasa ignominiae ela alia honoris fingit, prout lubet, luto minime renitente. Ad haec addunt exempla quaedam exscripturis, de quibus sigillatim agemus, ut infirmis con scientiis consulamu S. Quid nos ad haec cista omnia patrocinantur nostrat sententiae tantum abest, ut eam euertant quod ut intelligatur melius, ta , faciamus dicti Pauli, cuius iam pememinimus, videlicet, Deus vult omnes homines saluos fieri ac videamus, an aliquod

Corum,qua enumerrantisti, excludat. Deus vult, inquit, omnes homines saluari,&incognitionem veritatis venire. Hic Paulus ostendit nobis voluntatem Dei In definitam, ostendit finem salutem omniumla ominum, ostendit medium ad finem, cognitionem veritatis. Ergo vult δ finem id est salutem omnium lio minum,& vult medium ad finem,uidelicet veram cognitionem veritatis, id est, fidem. Nam quicquid agitDeus, serio agit,&quicquid vult Ario vult Quod autem obiiciunt Euangelium e Te quibusdam do rem mortis ad mortem quibusdam odorem vitae ad vitam, prorsus cum nostra sententia congruit. Deus vult obedientes Euangelio saluari, inobedientes autem condemnari. Discernendum est ergo inter finem proprium rei accessorium. Quod igitur Pat1-lus Euangelium aliis dicit elle in odoremis ortis, non ad finem proprium Euangelii pertinet, sed ad acces sorium, qui ex hominu culpa accedit, non ex consilio Dei volentis omnes homines saluos fieri quare qui rectis mi media diuinitus ordinata sapientissima Dei prouidentia qua Deus ut omnia administrat Ungula in suum finem dirigit: ita media ordinat quibus ad finem perueniendum est, Inc quibus a fine ab-crratur sua culpa pereunt. Sed ad verba Pauli redeamus Deus vult omnes

28쪽

tatis venire. ut ς' Quid, quae ,illorum quae enumerant aduersari itia i hic Paulus excludit Dan non in voluntate est C: αξ an non propositum ξan non Electiori praedestinatio bea nonne haec omnia in voluntatie Dei includuntur Certe his diuersis vocabulis intelligitur eius iem voluntatis Dei constantia&immutabilitas. Cum ergo Voluntatem nominat,qua vult omnes homines salua ii Gi re, significat & quod si ipsius propositum, saluare o Iaa. limnes, elegerit eos, praedestinauerit eos vitae aeternae, seruata conditione. Habes itaque hic volun tricttatem Dei, in qua continentur A,ἡia, propositum, Eleo io&praedestinatiori habes subiectum, omnes natue rhomines: habes finem , salutem omnium verum dilotia quia haec voluntas, qua vult Deus omnes homines θοα is saluos fieri,est,ut diximus,Indefinita:ideo Paulus me eriit et

dium addit,videlicet,conditionem, quae est cognitio, si alveritatis, in qua fides includitur. it se Iam ergo si Deus vult omnes saluari,iuxta promic tsionem gratiae uniuersalis, elegit etiam eos. Sed qua ἁρ alii do elegit ante mundi constitutionem, sicut eos prς Antisciuit Quomodo elegit bin Christo,teste Paulo Eph. I Elegit enim nos in eo, in quo nos dilexit. Sed nos

non fuimus ante mundi constitutionem, quomodo ergo nos elegit meus vocat ea quae non sunt, tanquam quae sunt, Rom. q. ut qui praesciat omnia antequam fiant, cui omnia futurastini praesentia, mul liuito magis quam ea quae oculis videmus, nobis praesen contiitia sunt .etsi ergo hic emcimur elecili, quando credi sto, mus, tamen quia hoc ab aeterno prinii dit futurum Deus, dicitur nos elegisse ante constitutionem mi indi. Cur autem alii electi,alii reprobi ante mundi con- at illi

stitutionem dicantur, haec unica causa est Deus o mnium futurorum praestius, proipexit euenta, quae suas

29쪽

sua DE GRATIA UNIVERSALI suas proprias causas habent, ex quo fit, quod in sua praescientia definitum habeat, qualis uniuscuiusque animus futurus sit, qualis fides,qualis peruerso unde ille Electiis, hic reprobus sit futurus. Non repulit Deus populum situm quem praesciuit, Rom. II hoc

est elegit populum, quem praesciuit. praesciuit autem, non qui ex operibus, sed qui ex gratia salutem erant quaesituri. Nam ut Deus conclusit omnes homines sub peccatum,ita omnium vult misereri,teste Paulo, Rom. I. Concluti Deus omnes sub peccatum, ut omnium mite reatur an non hic utraque asseveratio aeque est uniuersalis, illa de reatu, haec de gratia Gratia ergo vere uniuertilis est. Quarevi praestiuit eos omnes qui gratiam erant amplexuri an non Petrus clare docet Ele stionem fieri secundum praes ientiam

Dei patris i. Pet. I ibi enim dispersos Iudaeos Electos secundum pra stientiam Dei patris pronunciat. Quid aliud vult Paulus Ephes id cum dicit,Elegit nos in ipso,item praedestinauit nos per Iesum Christum, quam Deum secundum praescientiam suam elegisse&praedestinasse ad vitam credentes in Christum 3 Et Augustinus ait propterea prete destinat Deus , quia quale futurum sit, praescit ideo S Apostolus: Quos praesciuit & praedestinauit idem alibi Antequam faceret nos , praesciuit nos , in ipsa nos praescientia, cum nondum fecillet, elegit. Est ergo praescientia Dei,Regula Electionis praedestinationis. Hoc similiter confirmatur praeceptis, promissionibus, comminationibus diuinis praecipit Deus omnibus vi obediant credant promittit omnibus ut accipiant de possideant. Comminatur omnibus ne negligant, &pereant. Deinde non est αρο- λῶ apud Deum Rom. L. Non est distinctio Iudas&Graeci. Rom. 14. Nam Deus est omnibus aequalis aequaliter se habentibus Domne enim bonum aequalem habet naturam. Quare iusticia Dei definitur μή

30쪽

NI C. HEMMINGIV s- .huc accedit incarnatio filii Dei. Hic enim ideo

omnibus hominibus naturie locietate iunctus est, ut frater omnibus factus , ex communi omnium nostrum patre Adam natus sit saluator omnium, qui eum fide aria plectuntur. Sed quid hic aduersarii Gratiar uniuersalis 3 nobis obiiciunt verba Pauli I. Cor. i. videte vocationem vestram fratres, quod non multi sipientes secundum carnem, non multipotentes, non multi nobiles, sed quot stulta sunt in mundo, elegit Deus , ut sapientes pudefaciat, ea quaestuat inmundo infirma, elegit Deris,ut pudefaciat ea qu siunt robusta,&eaque stant in mundo ignobilia,&lpreta, elegit Deus d ea quae non sunt,ut ea quae sunt aboleret, dc non glorietur vlla caro coramDeo. Relpondeo, Paulus his verbis manifeste duo docet, quae nostram sententiam confirmant,Vnum quod abusus donorum Dei, videlicet fiducia propriae sapientiae, potentiae, nobilitatis unde nascitur gloriatio carnis sunt causiae abiectionis multorum, non consilium Dei nolentis mortem peccatoris. Alterum,quod humiles spiritu,nihil tribuentes suae sapientiae,potentia ,claritati,sed uni Deo fide ad hariaentes in Christo, sint Electi,ut in solo Deo glorientur, non in carne. Quapropter nequaquam ad Parcarum tabulas,cum de Elect ione agitur,respicere oportet, sed ad qualitatem animorum eorum,qui fiduciam Calutis omnem in Christum collocant. Hos enim Deus dicitur elegisse ante fundamenta mundi,

idque propter euentum quem ipse prospexit Electio proinde regitur praescientia, qua Deus ab initio

praesciuit, chim fideles,tum incredulos futuros.

Sed instant aduersiarii, de obiiciunt nobis dictum ex s.capite Actor uin,in quo proraria&puppim suae

causae ponunt.

Crediderunt ait Lucas quotquot erant ordinati ad vitam aeternam.

Ergo