장음표시 사용
51쪽
Pisthetaerus, quin iterum in hosce cados inveheretur et verbis ludens minitaretur: τὼ AAs διασREAsὸ dein Κruge erdeieli dis aetari egen, ista vasa devastabo. Est certe haec futuri temporis forma verbi λασκεδάννυμι et habet quoque solitam disiiciendi notionem, sed non est in hac insistendum verbi δια --μι radice, quippe quae frangendi vim non habeat. Quae vis cum efficiatur sola priore verbi particula δια, entgKei, ita ut Si S0lum SenSum pectes, Voce ἐήξω vel αξ opus non fuerit, eam addidit poeta verbi ormam σκε μ qua praecedenti vocabulo καδω esset simillima, ut toto vocabulo vel ut ex adverbis διά et substantiso καδοδ composito urceos fractum iri significaret. Quodsi igitur verbo σκεδαννίναι solito modo uti voluisset, τας φή*-s dixisset, quas tabellas in urceos suffragia fersntes immittebant '
καδον vero, inquam, nihilo magi ,διασκεδάννομεν- , quam rosos
Quantus fuerit Aristophanes in oraculorum obscuritate irridenda, cum nemo ignoret, non argumentis opus erit, ut in versu 160 verborum lusum inesse evincam. Quem versum cum Xanthi e servi exclamatio ἈποHον ἀποτροπαιε το μαντετματος excipiat, qua aptiorem non poterat invenire poeta, ut eorum, qui spectarent fabulam, ad ambiguum verbum animo intenderet, ne mentionem
quidem fecissem foetidi ioci, cuius similes haud magno labore impertito sat multi apud Aristophanem invenirentur nisi in Solum u8terus, Bergierus, reliqui, quorum annotata in Arist. conLΙm Bekkerus congessit, sed etiam Iulius Richterus, quamquam, si ludendo verum velis dicere, fore augustu Aristophanearum iacetiarum iudex est nominandus, silentio hunc iugum praeteriis sent. Quem cum ne meronymus quidem uellerus sensisset, eos, qui esson lecturi eximiam hane Vesparum comoediam, his pauciR
quibus susibus iudidialibus logiis iuvabites Riohiori in Vesp. proleg. o. in praesertim pag. 128-131. 3 cf. quas Sehneidovinus ad Soph. Antis. v. 287 annotavit.
52쪽
adducere volebam, ut Seegeri et Droysen acrius perpenderent versiones Vix enim mihi persuasi potuisse fieri, ut tanti viri tamqde dolietarum ristophanearum intellegentes ignari ac paene inviti ambigua poetae verba ambigue verterent. Quis igiturus νη- τὶς certe Quid porro fecit mi ille ἐξ-οὶ nimirum,
Eugepae caveant tirones nasuti Ve8 p. 8a. 286-289. Iudicum Atheniensium chorus in Vespas transformatorum miratus, quod hilocleo acerrimus iudiciorum sectator ad se non accederet, accuratius etiam eam, quae ex antecedentibus colloquiis apparuerat, Sem in reos omnes atrocitatem describit. Atque adeo acerbum semper et infestum iis, quorum causa ageretur, fuisse Philocleonem querebantur, ut verendum esset, ne febri laboraret severus iudex, cum priore die, quem damnari voluisset, omnium sere sententiis esset crimine absolutus. Quam ob rem, quem aegrotare putant collegam, reliqui senes his adhortantur:
Quos versus cum omnes V. D. simili modo et verterint et explicaverint, unius 8. 289 exscribam versiones: steri hunc quomodo multes, Vide. Bergieri quem tu foedare debes et perdere. Brancicii qum vide ut infames plectasve capite.
L Richtores verbum ἐγχοτριζω vertit: insacken. Omnes Witur viri docti scholiastarum explicationes huius verbi
plane sunt secati, qui haec prodiderunt: θροτριεῖς ἀποκτενεις μετ---or δὲ s. τῶν ἐν ταις χυτραις ἐκπιθεμώων βρεφων. Ravenn.)ἀ- τῶν ἐκτιθεμένων παιδίων ἐν χυτραις, δι καὶ Σοφοκλης ἀποκτεῖναιχ'πιζων διεγεν ἐν Πρωρον, - , ἐσχρολος Λααν καὶ Φερεκοάτης. θεν
53쪽
καὶ ἐποτριστρίας ἐκάλ- τας διακονουμενα - βρεφη. καὶ νυν ουν ως ἐπὶ πωλείας το κριθησο κώνου ἔθηκε τῆν λέξιν παρ' ο τον τα ἐκτιθέμεναῆ ς ορο η εἰς ρηριον τοπον βαλ λεται. Venet.). Hisce magnam
partem similia etiam apud Suidam legimus sub voce ravτρωτριαι.
α τα χοας τοι τετελευτηκοσι ἐπιφεροτσαι Μίνως ii περὶ νομον ελπον δὲ καὶ τὸ βλαψα καταχροτρωαν ὁ 'Asu7τοφανης. ' χροτριστρίας δε λέγεσο α καὶ σαι τους ἐναγεῖς καθαιρουσιν, δείρια ἐπιχέοουσαι ἐερείον' καὶ τα θρην τρίας, ἔτι γε μὴν καὶ α μαιας τας ἐκτιθείσας ἐν χροτραις ταβρεφ', quae verba usurum perperam scholiis immiscuisse Dueb-nerus ad id Vesparum scholion annotavit, quod supra lauda
Exagitavit igitur hic locus non mediocriter vel antiquissimum
quemque Aristophanis commentatorem, quo meliora ne recentiores quidem interpretes invenerunt. Verumtamen non erat divinantis intellegere, cur poeta ἐγχοτρίζειν mallet dicere, quam καταδικαζειν, ἀπολλοναι, ἀποκτείνειν, βλάπτειν denique, ut illi volunt, cum χέτρα et χἡτρος nil praeter ollam, nunquam κάδον Sive κάδισκον, iudicialem illam urnam, significent Lusit nimirum, non sonis, sed via notionibus vocabulorum εσθιε, παχος, ἐγχοτριεῖς. Namque praeteream, quae in Sententia ρο εσθιε σεαυτον solet inesse, significationem,
verbo tenus illam intellegi voluit, eodem modo, quo multi proverbii ac phrasibus privo vocabulorum sensu locatur adhibitis. Quid quod ipse hilocleo, quem chorus his verbis alloquitur, cum alter Ulixes aselli sumini alligatus a filio deprehenderetur, interrogatu περ τοτ μαχεῖ ψ δῆτα Bdelycleoni in s. 191. respondit περι νο σκιὰς Quibus verbis non vilem quandam litem, sed ridiculam fugam asini ventre et umbra tectam se moliri servata pristina vocabulorum notione designavit. Παχεῖς porro non divites tantum dicuntur, sed ii etiam, qui ipsa corporis natura pingues sunt. Erντρίζω τι denique proprie est in ossa aliquid ponere, videlicet ut coquamus. Quae cum bene intellexerit Florens Christianus, fere mirandum est, quod, quamvis non modo doctus fuerit, Sed cuius similes raro invenias, sagax et acetus, tam prave huius loci sensum detorsit. Est, inquit, eoquere in olla, id est dolore assicere et velut conficere. Quasi gallinas et bubulas
memoria videlios illum sesellit; scribore debebat ἐγχυτρισαι Flor. Christ alibi Aristophanem hoc voeabulo usum esse putavit.
54쪽
suillasve carnes coquamus, ut ea doloribus excruciemus Nascarnifices erant isti Gallorum saeculo XVI. coquit os vero mitioribus instituti moribus voluptatis nostrae gratia igne eas urimus et coquimus, quo molliores reddamus et cuticulam nostram magis
Ac ne quis alia ratione hunc, de quo agimus, Versum explicet Hoc enim, ita vivam, dixit poeta: oli temet ipsum ira consumere Crastinum opperiare diem. inguiorem devorabis offami Quam in ossa tua bene coctam et elixam mordicus tenebis lQuae cum liberiore modo in latinum sermonem converterim, quo clarius etiam alter, quem solum hoc in loco inesse isti puta- Verant, appareret verborum sensus,' reliquum est, ut dicam Aristophanem easdem has facetias aliis quoque verbis potuisse exprimere et ita quidem, ut lusu non tantum in notionibus, sed in ipsis verborum formis et sonis inesset. Dicere enim poterat:
οσαπερ φασκον, κατι ποia πλείονα.
Ac sic quidem s. 808 consentientibus libris 88., quantum equidem video, omnibus in editionibus legitur, una I. Richteri excepta. Is enim non quod alberisma legi voluit ἀπο τοι παZr λο V. Dind. poet. c. gr.), sed quod h. Berghius in pro- legom. d. H. proposuit ἐκ του παττάλο sine haesitatione recepit. Neque erat indignus hac virorum doctorum cura versiculus Nam si quis, quos locos, in quibus κρέμασθαι inveniretur, O. reusAlerus in assorii exico collegit, perlustret omnes, facile ille quidem ἀπο τινος vel εκ τινος dici intelleget, vel etiam κρεμάν- αιυπερθέν τινος, προς τι, ἔν τινι, τινά τινος et etiam ἀμφὶ ἀνθρώπων et Ἀλπί τι κρεμασθαι passim discet reperiri, sed κρέριασθαι ἐπιτινος,
55쪽
si quidem tanta reussiero fides habenda est, in solo hoc Aristophanis versu et apud Xenophontem etiam An. . . t legi comperiet. Nec p0test hic Aristophani versus cum Xenophontis illa sententia merito c0mparari Clarissimus enim ille Graecorum dux
idemque rerum suarum fortiter gestarum locupletisSimus auctor pedites suos adhortaturus, ne ersarum equites metuerent, inter alia haec quoque disseruit: An. 3. 2. 19. Ovκοον των ε ππων πολ ήμεῖς - σφαλεστέρου χήματος ἐσμεν Ο μἐν α ἐφ' ιππων
ήμεις δ' ἐπὶ γῆς βεβηκοτε πολυ μἐν σνροτερον παίσομεν κτλ.Quae Verba ἐφ πων κρέμανται ut ostendam non convenire cum Aristophanis illo ἁμὶς ἐπὶ το παττάλου κρεμ σεται, non argutiiSutar ita, ut ἐφ ιππων adis με referri debere contendam, ac Siologi ιππων idem valeat quod i ππεi - sed cum ἐφ' ιππων Sit cum verbo κρέμανται iungendum, ita recitabo sententiam, ut non ἐφ ιππων voce efferam, sed verbum κρέμανται. Quod si feceris,
facile, quid voluerit Xenophon, Sentiemus. Non enim dixit: IIJi enim ex equi pendent , quod ridiculum est, sed eos, qui equis Veherentur, pendere magis quam sedere L equis Significavit. Tantum igitur abest, ut hoc loco φ ιππων vel ξ λπων dicere potuerit Graecorum Scriptor elegantissimus, ut eodem modo quo καθέζομαι, ππεvo a Similia, etiam κρεμαμαι cum Sola praepoSitioneis recte videatur coniungi. )Quod cum ita sit, unus Aristophanes et is nostro loco, in Vesp. s. 808 κρέμαμαι ἐπὶ το πατταλον dixit eo sensu, ut matulam in clavo vel e paxillo pendentem describeret Quid mirum, si alter ἀπο παττάλου, alter ἐκ παττάλο pro singulari illa et vitiata videlicet lectione ἐπί restituere conati sunt Qui viri integerrimisi minorem ορθοεπείας, quam vocant Graeculi curam habuissent, ubi, quem ceteri Statuerunt Sensum, hac in sententia non inesse intellexerunt, facile perspexissent nequissimum verborum luSum, si modo nefarium hominem apud intellecturos fuisse locuturum meminissent. Inter quos, qui erat, quin, quid vellet poeta sagax, sagaci mente praesentiret statim et velut odoraretur Quid enim πάτταλος, nisi mentulat Quid tandem ἐπὶ του πάτταλον, nisi
eel. s. 1020. ἐλκειν ἀνατὶ λαβομένας του παττάλου.
56쪽
0rv το πατταλοτ ρ' Quae vox ἐγγύς, qu planior fiat sententia, non 80lum praecedit verba ἐπὶ το πατταλον, sed ita etiam est collocata, ut non ad initium παρα σοὶ κρεμῆ τε sed ad ipsum finem Versu ἐπὶ το πατταλο sine dubio pertineat. Neque tamen ambiguitate caret versiculus. Re vera enim, id qu0 vss. 935 et 36:
illa e paxillo aliquo pendebat, ita ut delycleo, cum matulam inclaV Vere Suspendat, verbis ἐγγυς ἐπὶ του παττάλο non sine fraude mentulam Significet, ac si ἐκ το παττάλου servata elocutionis castitate dicere velit. Quam ob rem Venusinum vatem rec0rdatuSSic equidem non minus ambigue hunc versum vertam latine:
hIuxta te pendebit prope a palo. δ)
Versum 2 sic verterunt V. D. Droysenus: Mein Freundi die Sach is Har, die Sache elber Schroit lSeegerus Die Sach is sonnenklar, si schreiti Hier mellerus Doc es Ileg die Sach handgreissich, reund; laut chrei um Rache Sie. Schntigerus clatinorum interpretum vestigia acrius pressit et γαρ Voculam non neglexit. Sic enim ille Doch uter Freund, die Sache legi am age, den si schreiicia laut.
Iulius Richterus comparatis locis nonnulli8, quibus alio qu0que Scriptores hac elocutione βο το πραγμα in re manifeSta 80SeSSe Stenderet, quo de usu nem certe unquam dubitabat, ita etiam nos dicit vocem selbstreden adhibere. Cur vero Ρhilocleo bis idem expressit omnin, Vel cur eam causam propter quam res esset manifesta, addidit, qu0d ipsa clamaret re8, cum tamen res clamat esse manifestam illam significaret 8 in forte ut vim sententiae prisis augeret, Similem
57쪽
alteram apposuit At αρ particula inutilis iaceret Erunt igitur, qui dicant Philocleonem rem manifestam putare propter id, quod Labetem in ipso furto deprehendisset, aut quod ad liquidum exploravisset veritatem. At nil deprehendit, nil exploravit, non indagavit quidquam, nihil denique proferebatur, quo crimen probaretur Verbi modo accusator egit et ne ad finem quidem orationem perduxit. Res vero ipsae, adula, olla, pistillum, craticula, reliqua VaSa adusta postea demum inde a versu 936 a delycleone totidem Labetis magni innocentiae testes inv0cantur et velut in medium tribunal pr0feruntur. Et ne id quidem concedere licet Philocleonem eam ob causam dixisse: Res manifesta est; ipsa
enim manifesta estμ, vel per Se enim patet , quo magiS Stenderet se argumentis indiciisque, quaecunque Ssent, Velle Supe Sedere, cum nihil tantum tamque grave ibi videretur suturum, qu0 prohiberet, quominus Labetem condemnaret. Dixisset enim multo non modo melius, Sed etiani veracius: vδἐν ι βουλομαι ἀκουειν Vel λειεν- ου δει λογων. Non igitur usus esset illo αττὴ α βοθ, nisi verbum βοαν omnino voluisset adhibere. Quod ut V. D. perSuadeam, repetum VerSum 903. Ubi cum canis Cydathenaeus vis latran inducatur, qu elatratu Senex statim cognoscit ἀγαθὸν esse λακτεῖν καὶ διαλείχειντας χντρας, dein cum a versu 975. usque ad 979. vel catuli Labetis gannire iubeantur, dubium fere non est, quin etiam inter eos SermoneS, qui a VS. 903. usque ad 979 habentur, cane nonnunquam latraverint, ut, quo ipsi aut gaudio afficerentur aut dolore, disceptantibus virisistenderent. Accedit quod Xanthias, qui Servus accu8atori parte agit, aperte dicit να μὴ κεκλάγγω διὰ κενῆς αλλως θω v8. 29), quibus verbis non esset usus, ni8 canis aepiu8 latravisset. Quid quod alterius canis taciturnitatem delycleo sic enim Berghius v8 944. aperte improbat quem non potuisset increpare, Si canis uterque per totam hanc, in qua iudicium habetur, fabulae partem mutus astitisset. st denique hac in re Aristophanis ingenio morigerandum, ut hanc cenam, quamvis it omnis generi facetiarum plenissima, latrantibus canibus, quom0do verbis et actione commoveantur, aut alta aut tenui flebilique voce prodentibus, magis etiam ridiculam et ut ita dicam, turbulentiorem quodammodo poetam effinxisse putemus Saepe enim etiam ranarum illud βρεκεκεκε κοὰξ κοάξ, saepe avium ιό plus semel etiam
58쪽
in ch. χοιριδίων illud o repetebatur, cum Aristophanes gaudere his spectantem popellum non ignoraret. Itaque cum emis illud, quod habetur in s. 903. saepius aut ab ipsis canibus, aut ab actore, aut denique a parachoregemate editum esse arbitremur, senem ad ipsum illum latratum voce βοs reSpexiSSe censemus. Quod cum datur, egregie totus versus intellegitur. Dicere vero debebat βοα, etiamsi non fuerit de canum ululatu Surpatum, cum το πραγ ρια λακτει vel βαvζει nimis videatur insolitum Latine autem auderem equidem lusum ita vertere, ut dicerem ambigue ,,Manifesta res est ipsa enim latrat Duodecim expedivimus neglectos a reliquis verborum usus;
quos Aristophanici perpendant studiose. Alios, si Dionyso placuerit, alio die addemuS.