장음표시 사용
161쪽
O c. Iuer. Archiepiscopo, Sc Canonicis Mediolanensibus. h- Quatuor autem in primis sunt,quibus diligenter inspectis,non poterit falsitas ulla, si qua suberit, la-
in f, tere . nam aliquo infra scriptorum quatuor falsitas .. ι . . . fere pMrari solet. aut in diplomate, quo pro sigillo utuntur petri & Pauli Apostolorum imagines in coera impressas habente: quam bullam vulgo appellat, quae funiculo appensa manet. aut in ipso iuniculo committitur, qui per cartham plicatam traiectus bullam carthae annectit, aut in cartha ipsa, aut dea e. quam nique in literarum stylo de praehenditur.*- graui. insi. Ex qua regula sic generaliter tradita diligenti G cap. cum simus quisque codicillos omnes Pontificios, quanos .mAde ii sint faeiendi, facile diiudicare poterit. & ne singupriuileg. lis casibus explicandis moram traham, hos infra scriptos breuiter retulisse sufficiat. nam literae a Summo Pontifice ad Patriarchas, Archiepiscopos, Episcopos scriptae quibus eos filios appellant, falsi crimine non carent, quod a stylo curiae Romanae abhorreant. sicut etia e connuerso,quae ab eodem Pontifise ad Reges, Principes, aliosve cuiuscunque ordinis, vel gradus missae literae alio, quam filiorum d c. quam nomine eos compellant. ψ Item uni scriptae literae graui. eum plurimum numero appellantes. Deprihedep. Y etiam salsitatem perspicacissimus quisque ii animaduertet nonnunquam adulterinum sigillum co- dic illis appendi: vel iuniculum veris literis detractum adulterinis apponi vel cartham, in qua veraeliterae scriptae suerant, penitus abrasam alia tenui sima cartha alterius sententiae literis conscripta tenacissime conglutinari. alii praeterea sunt modi, a G.licet. quos ex Innocentiana Epistola colligere potellis,
di demum nemini fas est codicillos Apollolicos,vel in tantulo puncto violare, nisi ei,cui id officii sit des Bonar. mandatum.quod si quis ausus suerit,excommunica Dia&. rit. tioni addictus erit,a qua prster Romanum Ponti si
irim al. cem nemo e um potent subleuare. x ' Huius
162쪽
IIuius autem delicti poena est in eum, qui seisi-
talis author extiterit, si laicus sit, ut,christianorum . Communitate interdicatur,non ipse modo,sed etiam ipsius in delicto adiutores, quamuis etiam alienoministerio ad id flagitii usus iit, alteri serte id fieri mandans. Clerici vero ossiciis, & beneficiis priuati.& ab ordinibus suis depositi laicorum curiae relinquuntur puniendi. At, qui non ipsi falsum perse- . 'cerint, aut fiet i mandarint, falsis tamen ab aliis sa. ibricatis literis scientes , usi fuerint, si clerici sint, ossiciis & beneficiis spoliantur,laici excommunica- tione deuinciuntur. g Aliorum vero iudicum siue s ς σιβι a Dde amitolica datorum, siue alterius generis literas adulterantes, vel qui ex Cancellaria, vel a poenitentiario Papae proficiscuntur. qua poena assici debeat,ex aliis locis petendum est. h Sicut etiam, bqui falsum sigi lium alicuius supposuerit, vel falsam seis ris monetam cuderit: i& es aurum, argentum,alchimi- ra m stica seeerit. R i α---
De diuersis delictis. Titu. I X. Om ex
V N T & alia crimina pr ter supra dicta
non minore an in aduersione digna: vi k c, M.t ecce clericus contra Episcopi sui vi- μι- β.cs.
tam vel honorem,coniurationem ma i
chinatus, nec potis ad sanitatem ullo modo flecti, deponi potest, ct in manibus secula- rium deseri puniendus. δ Item maiestas laeta cri , a Bernarimini obnoxius clericus , cuiuscunque ordinis sit. Ddeponitur. b . b ide Diag. - Homicidium quoque nemo ignorat crimen hor- ubisiura. brendum censeri, tunc prς sertim , cum neque sertulto, neque necessitate ad id impellente committitur, sed libera voluntate id sugger ente, quod si a lai . ico patratum sit ecclesiasticae ditioni subiecto, iudex i oius ecclesi sticus causam seculari iudici mandari . ' .a i
163쪽
η e. eleri- bit,ut ille tuititia iaciat .s ille secularibus legis deis cis . ne clari cretas poenas in eum statuet. sin clericus sit, depo. vet mona, netur, atque etiam si adiacentes crimini loci valde illud exaggerent, ut iam non videatur amplius dissimulanda aut ferenda rei proterva temeritas, lai - .corum manibus sacris ei ordinibus ante ablatis ple-I e. eum ctendus dimittetur.q thon ab ho- Sed & furtum, id est, contrectatio rei alienae inmine. ubi uito domino lucri faciendi causa facta, non leuem doct. de in . irrogat authori suo notam & poenam. Clericus cie. enim fur deponitur, & cum nullam correctionem
admittit,excommunicatur oeinde contumacia crescente anathematis mucrone seritur, quod si adhuc in profundum malorum veniens contempserit, seculari potestati relinquitur exilio , vel alia legiti. e. cum ma pinna puniendus, ' . .
iton ab homi Adulterium quoque, id est , alieni thoti violatione. magnam poenam meretur. nam clericus deponitur
f e. Dni- laicus excommunicatur. L eas . υbi item stuprum, id est, illicitam virsinis deflora-iab.de adul tionςm poena non letuis manet. nam laicus, qui vir-ie. e.xt si cle ginem stupro deceperit, corruptam a se virginem dor ei. o. u- te i Ili idonea a se constituta uxorem ducere tene disti.de iussi tur . quam si iungi sibi recusarit, corpo te amictus Ilo 'insunt excommunicatus in monasterium coniicitur.cle- . ricus vero flagris ciditur, interdumque poena pecu ἐν cap. ii, niari mulctatur. α quandoque etiam deponitur sa. adulter. Item raptores, id est, qui puellas vi illata a dorma patris abducunt, ut corruptas a se uxores h a b c eoi. e. beant, poenaS seueras non evadunt; sive puellae dunde puellis . taxat, seu parentibus solis, seu virisque vis facta xxxυ i. q. ii. dicatur . nam clerici a gradu suo deiiciuntur. lai-i c.de ra- ci excommunicantur uni cum adiutoribus suis:'&ptorιbus .ea. Pinnam pecuniariam in serre coguntur. n. O caus. Qui incendium quoque posuerit dolose, poenam hi Wi. insen canonicam non effugit . nam laicus excommunicania. rur,nec abs ui urinisi damno prius restituto,N iu-
164쪽
ramento praestito, quod nullum posthae Incendium eius dolo excitabitur. Clerico autem in id scele- k e. pessiris lapso quod ab hominamur iudiciis considerati mam.xxvii.
N prudentis arbitrio poena imponetur. y q.υitim s. His adduntur & alis delictorum species,veluti sor in summa.
tilegium. Sortilegi autem dicuntur ut Isodoro pla ιcuit, qui sub fictae religionis specie per quasda sor- de incend.
tes, quas ipsi apostolorum, aut aliorum sanctorum hominum nominibus praetegere enituntur, diuinationis scientiam profitentur, aut certarum scripturarum inspectione suturorum euentum se praedicere posse gloriantur. qnorum poena e st ex concilio m Quiris. Lateranensi sub Leone x. celebrato antistitum arbi xxυi .si. trio permissa: nisi in eo vitio perseuerarint, na tunc ex eodem concilio deponuntur , S in monasterium -
ad tempus iudicis arbitrio diffiniendum detruduntur.beneficiisq; & officiis ecclesiasticis quibuscunque piluantur. η n DPeriuris vero praeterquam quod & benescia ause de sortiles.
runtur & ordinum interdicitur executio, alie quoque poenae adduntur pro rei qualitate.' o R ipe. Blasphemus autem clericus ex eodem ipso Late- h. de rescri. ranen. consilio ita punitur.nam prima vice, qua de e tua nox.d. hoc crimine fuerit conuictus benesciorum'omni u ιureis.
fructibus annuis spoliatur. altera vice beneficii ipsius,quod unum ei sit,iacturam sustinebit: sn plura beneficia habeat, illud ex eis amittet,quod ordina- rius ei adimere itatuerit.tertio demum ad vomitum reuersus& conuictus,dignitatibus omnibus, ct beneficiis ipso iure priuatus censebitur. P alia tamen e Bernari poena olim se a tuta erat per Creg. ix. qCaeteras autem delictorum speties, si quae sunt,& Uahhem. eorum poenas studiosus ex corpore iuris canoni- q c. A. deci excipiet, nos enim de his tantum diximus. quan- maledi.
tum pro instituto nostro necessarium esse iudicaui-
165쪽
datio. in vi. et aec felix: E D cum varia poenarum genera inuenta sint, quibus delicta vel se uere, vel remissae,prout eorum quali tas exegerit, puniantur,* earum aliquas enumeremus, ut proinde sciant iudices
acri iudicio estimare, quaenam pro delicti qualitate,& delinquentis statu,& conditione, omnibusque circumspectis mature statuenda sit . . Et maxima quidem iure nostro poena est degradatio,id eis,omnibus gradibus,& ordinibus spoliatio. quq etiam in clericum minorum ordinum cadere potcst.eaque est duplex. altera quae solis verbis fit, &depositio simplex appellatur. altera, quq non talusu verbis, sed etiam lactis celebratur , ideoq; actualis appellatur degradatio:&certus in ea Episcoporum numerus desideratur.nam Episcopo deponendo Episcoporum duodecim praesentia opus et , quod tam τnec sine authoritate summi Pontificis fieri debet. Praesbyrero autem deponendo sex Episcopos interesse satis fuerit. Diacono,& Subdracono tres praeter proprium ipsius Episcopum . ceteris clericis deponendis sola proprii ipsorum Episcopi sententia suffciet, ς cum clericorum tamen suorum prassen tia. i Criminis tamen heresis damnatum sacerdo tem, vel alium clericum in sacris ordinibus constitutum,poterit suus Episcopus solus conuocatis Abbatibus,aliisque praelatis,& religiosis personis,& literatis suae dioecesis, quos vocare voluerit de gradare. φ . Multa autem solennitas in solenni degraedatione requiritur. quae ta ex Concilio Carthaginiensi se-
cundo quam ex Bonifacii rescripto ad Arelatensem Episcopum praescripta est . t Eo etenim modo sit, quo exauthorari solet qui in militiam armatam ad N . scriptu
166쪽
scriptus est. nam sicut illi militaria detrahuntur in- g Anie.
signia, atque a militia & castris exturbatur priuatus uimus. inmconsortio& priuilegio militari, ita clericus in coe- per istis tex. testem militiam receptus,singula ordinum,quos re- deuer.signis ceperit, insignia reddere compellitur. qua degrada- h Ab.de, tione persecta exinde curis seculari praesenti est tra non pol. col. dendus, ut eum in sorum suum recipiat, & poenas, iiii.dc re iu- quas ei visum fuerit, infligat, habita eius erroris ta- diea. inen aliqua miseratione, quod ut iudex secularissa - i gl. mag. 'ciat,& praesertim ne mortem ei inserat, a iudicibus in sin. e. i. ecelesiasticis est impense monendus, & rogalidus.s xυ. Τ.viii. Simplex autem depositio nullam facti solennita- b.c.attem deiiderat, quippe eius executio est degradatio si clerici cocactualis, & si non tamen semper depositio verbalis pe.ctante fiat, quo actualis executionem secum trahat,quo ca sie de iudic. su multa ex supra dictis remitti aliqui censuerunt.h l e Liabae Non solet autem depositio nisi pro grauibus & ca reti. in vi.n,pitalibus delictis inuri, & nili legibus canonicis cau m dc.no tum sit,& grauius etiam negotium oportet esse, ut Dimus. actualis degristatio fiat. α & ex his causis fieri po- n Ab. Dec. test,videlicet propter heresim'crimen falsi. m scis- d. e.at si clema indomitum homicidium atrox. puta parrici- rici dium, vel Episcopi aut prqsbyteri cedem. o c. qua uis Carcerem quoque ad perpetuum damnatio non ubigi nυι infima est inter poenas quae hoc iure irrogari solent ρ Fe c. quanam etsi reis custodiendis, magis quam puniendis liter ii. β. ad carceris angustiae inuentae sint, iurc tamen nostro corrigendo hic quoque carcerum usus pro delinquentium sup- de accresat Plicio est acceptus. Q atque haec poena capitalibus Diaς inpra interdum annumereturPeique supplicio quam si- ALcrim. millima est, quo seculares utuntur, dum quempiam q FH. Oad metallum vel triremes damnant.' & in eum, qui Diag. ubi , depositus fuerit, exerceri potest : his videlicet ca- si p. sibus, quibus in foro laicorum vita adimeretur. x r Ab e. ιιι potest tamen etiam ad tempus fieri in carcerem re- de pen.
legatio. d. c.qua 1tem beneficiorum ademptio grauis poena censς- isu o si. t
167쪽
dientiam. de tur . nec niti pro grauibus delictis imponi solet. parn. &nisi delictum eam priuationis poenam mereri inbb eq.ita iure sit ex presum : ut contingit etiam cum agitur quorundam. de aliquo priuando potestate eligendi, vel praesen- g. clericos . tandi.V & in bonorum quoque publicatione haec lo- de iudae. cum habent. Nee He.eu- Supplicii etiam loco detruduutur sontes quadoque pientes.ver. in arctum monasterium,extra quod eis facultas non si pensi. de fit exiliendi, quod sere post depositionem factam cop .ubigi. tingit. Y hinc iudicari potest ex grauioribus dun-- c.is eui. taxat delictis hanc poenam irrogari solere. desereten ex Item possunt clerici notis & stigmatibus com com.in vi. pungi,dum citra sensu inem id fiat: idq; polt deposi- ee e. i. de tionem duntaxat.' - Seruitutem 'uni etiam in pε-sent. excom. nam interdum canones irrogant.bi in vi. Suspenduntur etiam nonnunquam clerici ab ossisI e. pen. ciis,vel omnibus,vel aliquibus, idq; vel ad te pus,Vel de eatam. e. perpetuo: aut ab ingressu ecclesiar,& ab administrahiqui. iii q. tione,& a beneficio,& aliis pluribus modis.ςς iiii.et e. eum Ac ubi interdicuntur ab ecclesis ingressu,eo calabeatus. xlυ. si in ea celebrare non dubitarint,irregulares effici si dist.e. audia tur.ββ suspensionis vero,& interdicti sententia est intia de eri- scriptis proserenda causa expressa: cuius exemplum
mi fals est suspenso vel interdicto petenti infra mensem
gg ς. cum aedendum. φς ibeatus. xlυ. Mittuntur etiam interdum in exilium delinquendist.c.i i . tes,ex iuris eanonici constitutionibus.ude earum. e. Verberibus quoq; sontes affici possunt, dum mo- in Arebivi derate id sat citra sanguinis effusionem, & praesese scopatu . de tim citra vitae & membrorum perieulum. ss rvt. γ , Adimitur etiam in poenam aliquando priuilegi clericale.
168쪽
etericale.hb Inducuntur ieiunia,& pecuniari mul de visacts irrogantur. quae mulcts i psorum tamen iudicum Ohonesi.c. usui non sunt adscribendet. i Item cessatur quan- M. doque a diuinis:& interdicuntur ecclesiae sacramen ii e. diis ta,& diuina ossicia aliquibus in poenam celebrari, & ctus de os vindictam.de quibus duobus infra separatim sumus ord. e. licer. dictur1. de pseu Ex communicationis autem poena & si capitalis non habeatur omnium tamen poenarum longe u Abb.c maxime formidanda est,de qua mox subiiciemus . eum conιin
De excommunicatione. Titu. XI. de sero ρ
petem I D E N D v id est igitur de excommunicatione, quq sicut medicinam a flere eam metuenti, atque ut decet) magni facienti,sic contra si suerit contem . pta,mortem aeternam inuehit exeommunieato. Et nihil est aliud excommunicatio, ut a Ganes. Panormitanus Abbas disiniuit quam censura a canone,vel iudice ecclesiastico prolata priuans legiti- ma communione 'cramentorum, & quandoq hominum.Vnde hoe non accepit, quasi extra communionem. b Aia. in Eaque duplex est scilicet,maior, quae non sacra- rub. mentorum modo, sed etiam hominum communita- c cf.ni. . tem,& consociationem adimit,& minor,quae sacra- iiii Abb. c. imentorum quidem usu interdicit, sed hominum con eelebrat. desuetudinem permittit,hqcq; etia sola participatio- eleri.excomne cum excommunicato incurritur. ς Quibusdam ministr. Otamen personis etiam per talem participatione nul in rubri.colum excommunicationis periculum imminet: d ut lum. ii. Uxoribus,stiis,seruis,ancillis,aliisque, quos nulla est v e. inter suspitio in crimine excommunicato famulaturos. aliam extra A e qui minore excommunicatione est illigatus,si et e p. celebrat,nullius tamen notam irregularitatis in cur niam muιιών rit, licet grauiter peccet . nec eligere prohibetur: ai.q- -
169쪽
suadente diabolo. xuii. q. iiii.
nec ea, quae ratione iurisdictionis sibi competunt. cxercere,si tamen sciens electus fuerit, eius est electio infirmanda. peccatque conserendo ecclesiastica sacramenta, sed ab eo collata virtutis non tamen caren t effectu,cum non videatur a collatione, sed a participatione sacramentorum,quae in sola cosistit perceptione, remotus. dummodo non in contemptum ecclesiastic disciplinae, videlicet contra prohibitionem superioris communioni excommunicatorum pertinaciter se ingesserit: quo casu est anathemate feriendus. Excommunicatio maior quandoque ab homine impingitur. quandoque a lege irrogatur. a lege quidem irrogatur. ut aduersias eum,qui in clericum violentas manus intulerit.s & aliis quibusdam casibus. delictorum enim puniendorum causa,vt plurimum, iura i communitate hominum aliquem summouete sed homo, cum excommunicationem infligit, quae potestas cuiuis pretiato iurisdictionem habenti permissa est sere contumaciae in poenam id facit. qu: econtumacia vel no' veniendo vel non parendo com
Irrogatur etiam interdum excommunicatio maiore quadam solennitate, ut contumacia grauior Ο-stendatur, quae excommunicationis species proprio vocabulo anathema vocatur,eaque fit cum Episcopum excommuncationem infligentem duodecim sacerdotes circunstant candelas ardentes manibus tenentes, quas sub ipsum.anathematis intorti finem in terram proiectas pedibus conculcant .deinde Epistola per ecclesias parochas mittitui continens excommunicati nome, & excommunicationis causa.i Quae excommunicatio tamen nihil grauioris oneris excommunicato imponit, quam alia, nisi quod eadem solennitate absolui ipsum est necesse,qua lata fuit. non tamen admodum frequenti in usu hareene videtur
170쪽
In excommunicatione seroda hoc generaliter est obteruandum : ut non prius in aliquem intorqueatur, quam ille trina monitione, cum iustis dierit in is teruallis monitus sit: personisq; idoneis p rq sentibus ferri debet. qui secus egerit,etia si tu ita alioqui sue- orit excommunicatio, mensem tamen ecclesiae ingressu erit interdictus, & grauiori etiam poenae subiicietur, si fuerit visum expedirri nee debet ullo casu ex - .comunicatio sine tu ita ε aus a proferri: in scriptisq; escis. est promulganda,excommunicationis causa nomina υbιgi cte. tim a aiecta,& Schoedae exemplum infra mensem, si e tingit. ita Petitum fuerit, excommunicatio est exhibendum, i iquod etiam in suspensionis & interdicti sententia i e.i.Hυλ seruari supra docuimus.φ m suprad Maior excommunicatio, quae a lege infligitur, poen. nora potest ab alio, tuam ab episcopo, vel superiore auferri. quin imo plures sunt casus, quibus nec ipse Episcopus ab ea soluere potest: ubi scilicet conditor . .
canonis libi ipsi reseruauit absoluendi potestatem .. . . . .
cuiusmodi casus multi sunt diuersis in locis enumerati, inter quos infra referri solent, quos gratia n Le.βqs exempli subiicimus:cum scilicet quis in clericum suadente uaa iniuriosas manus intulerit,quibusdam articulis ex- bolo. ceptis.' si quis ecclesiasticas perfregerit,&spoliam o c. coquerit.*si quis incendium fecerit. p quod post diuulga- Eii.
tionem factam accipiendum cst. si quis excommuni p e tua. icatis a summo Pontifice sciens,ac sponte participa- ι' e signfitierit in diuinis officiis. l si quis falsas literas se ha- eauit. here cognoscens, illas infra viginti dies, neque de- ν e. dis PBruxerit,iae quercsignarit. eaque causa fuerit ante si A. d. cry- Iata sententia excoica tusF Hi enim casus,&si qui mi. sal.
alii similes sunt per decretalium Epistolarum volu- f gl et Ab.
mina dispersi absolutionem Apollolicam des derat. d. c. dAra.in Sententia vero excommunicationis ab homine A. prolata, ab eodem etiam auferri potest, a quo sue- t bsie.inrit prolata. . sis. uer.si κἀ, Et in minoris quidem excommunicationis vin- νο δ ia; 4 ' Lε culo