Institutionum iuris canonici libri quatuor. M. Antonio Cuccho iurisconsulto authore. Nunc primum a mendis pluribus, quibus in prima impressione scatebant diligenter purgati

발행: 1565년

분량: 182페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

Institutionum Iuris Cano.

finitIuam citatis ad id licet non peremptoriae partibus in scriptis, & prout magis sibi placuerit, flandi vel sedens proferet,etiam, si ei videbitur,. conclusione non facta in causa, prout ex petitione probationem aliis actitatis in causa fuerit faciendum. Si tamen in pridictis casibus solennis ordo iudiciari uxin toto vel in parte non contradicentibus partibus. fuerit obseruatus,non ideo processus nullus, irritandus ue erit.VV Non tamen semper supradicti clata sulae omnes simul copulantur, sed aliquae, vel una ex eis tantum . Sciendum est pol tremo , quoa aliud eii iudicium ciuile, cuius finis respicit priuatum commodum. aliud criminale, quod publicum interes e,vindictamque publicam respicit: ηπquare tradenda sunt ea quq ad iudicium crimina te spectant. μ

. ii

142쪽

INSTITUTION V

IURIS CANONICI

uibus Modis de crimine agatur. Titu. I.

I D E N D v M est de Iu dici is qum circa delicta versantur . nam & si

leses Pontificiar poenarum atros citatem exhorreant, quibus pr sertim de sanguine & vita hominis agitur, non tamen ita indulgentes se prsbent, ut velint crimina omnino delinquentibus con- donare , sed ut & qui deliquerunt, discant talia posthac non committere , & citeri paenarum metu sint ad scelera patranda tardiores, certas poenas ad inuenerunt quq in sontes ex delicti qualitate citra sanguinis vindictam, aut membri debilitationem exerceri possint, quaedam enim culpae existunt, in quibus culpa est relaxare vindictam .' ) mul- α e. quia, tosque modos tradiderunt, quibus mediis contra dist. xxviii. facinorosos homines ad publicam ultionem perueniri possit Quinque enim sunt modi , quibus de crimine haberi notitia potest, videlicet accusatio, denuntiatio, inquisitio , exceptio, & notorium :bnam ct si alii quoque enumerari soleant. ς b Spee. mhi tamen magis ad rem sunt. sim. de ac in In accusatione hoc seruatur inconcusse , ut si le- ensa. gitimus non fuerit accusator, non fatigetur accusa

Dis ti

143쪽

e Institutionum Turis cano.

e reb. e. res.st Nec laico clericom accusare conceditur , nν- qualiter. n. si suam, vel suorum in Iuriam prosequatur, ' qui-ver.ad corri busdam articulis , quibusdamque criminibus ex-gendos.deae ceptis.x Nee conceditur, super iisdem criminibuscusa. quempiam saeprus vexari sed semel absolutus, dein - d e. i.deae ceps amplius de eodem crimine molestiam pati no

e e de Gete Et ne passim calumniatoribus sic entia detur a-νο de testib. lium ex libidine sua ad iudicium vocandi,ut de cri- ubi glost. O mine salso obiecto se purget,ac ne ita eveniat inno

doct. centes citra aliqua eorum noxam capitis, fortunas c.cum . rum , aut exiit imationis discrimen alitu lux impia manconella. & scelerati hominis impudenti audacia subire, Scdeaeciis. de statu suo conflictari, statutum est , ut quisquis g e de his: alium accusare voluerit, se inscribat , seque ob Iide aeensa. get ubi obiectum a se crimen probare nequeat talionis poenae , id est , quam reum sustinere opor-h e. quise tuisset, si de obiecto crimine suillet conuictus.'idum quis ea. qui eiusmodi supplicium sit, quod in accusatorem cade Crimen ii.f. re possit.quapropter Gregorius x. cum intellexi viiii. De Subdiaconunt in Diaconum quendam calumniatum rescripto suo praecepit, Subdiaconum non

Subdiaconatus sol dira ordine spoliari, sed praeterea etiam verberibus publicε affectum in exilium miti ci de ex ti Hodie tamen & subscriptio amplius in usu see Iummiato. quenti esse non , idetur : & talionis poena dissue-k Bar ιβ tudine abholita ..t Quendam autem, qui in pro eui. in pris. bandis Episcopi sui delictis a se delatis defecerata

ante nu. 3.. Innocent. iii .ab ossicio & beneficio suspendendum de accΜsa. decreuit,quoad se a calumnia abesse legitime pur-

Fer his uti. Non potest quisquam accusatus procuratoremno de aecus dare, qui causam eius nomine suscipiat defendendam, sed ipsum mei accusatum in iudicio esse,& caum c. n. de saria per se dicere oportet. conceditur tamen, si abeealum. sens sit,absentiae suae causa, per Procuratorem Pro ponere,ialiasque excusationes L quae ipsum crimericula

144쪽

Liber Quartus. 7 I

euIus causa ei fit negoti v aon attingant. n e.venies. Denuntiatio quoq; magnam habet cum accusatio de accuset. Ne coniunctionem,nisis, cum crimen in modum de-Muntiationis Opponitur,non est,scut in accusatione

inscript io nece Varia: quoniam ad depositionem inissiluitur accusatio, sed ad correctionem est de nuntiatio facienda: ψ tametsi is quoq; in rerdum impune o e. super non habeat, si nequiverit probare crimen , quod de- his de aecu tulit. P Et cum denuntiatio hac potissimum ratio- β. ne sat, ut is, cuius crimen desertur, deinceps ab eo p e.1in .do crimine se cot ineat,conuen ire videtur, ut prius ami calum. Mice,& blandis verbis, moxq; etiam si oportuerit,am Abb.ris obiurgationibus castigetur,ut ultro se ipsum corrigere. S a vitio velit continere: quq si nihil prodes . . . i. se coniti terit, quominus in delicto pertinaciter perseueret,iunc demum ecclesiastico iudici erit denuntiandus.q Denuntiationis vero faciendae potestas q c. ii. de

Gmnibus non patet, scut neq; accusationis is quare accusa. nec publice concubinas habentes, nec excommunicati ad denuntiandum admittuntur. v e eum QInquisitio a iudice ex officio eius mero seri so- leottas. eod. let, ut sciat, an fama, qui de crimine alIcuius cir- risu. ei. iiii.cumfertur, vera si is quam,si facta disquisitione ve- q. i. ram esse compertum fuerit, quamuis certa ena in I c. cum eo delicto legibus diiunita est et, si per modum accu oporteat es sationis procederetur. ubi tamen per inquisitionem c. qualiter. proceditur, secundum per c ne mei ita, ct qualita- de acci a. tem excessus poena poterit iudicis arbitrio moderari. in qua tamen moderatione facienda plures erut i - Fclin. e. cautiones iudici considerands, v si tamen ex his cri- et liteν Ominibus fuerit, quq executionem ordinis impe- quando.isdiunt, nullu erit iudicis arbitrium. tunc. n.certa erit licet nu. M'. poena,quae non in iudicis voluntati mandatur,sed te O siquen. gis aut horitati reseruatur: nempe ut beneficio,vel de accusa. etiam officio exuatur,quamuis per inquistione con υ Fel. ubi

uictus: vel nisi tale sit erimen,quod beneficio indi- supra. snu delinquentem faciatinam eiic haud dubie bene

ficio

145쪽

Institutionum Iuris Cano.

. scio illi erit interdicendum, quamuis per inquisitionem damnato. quas poenas utroq; casu nullo pa-κ e. inqui cto poterit iudex moderari. Quicunque autem stimnis. in iudex inquisitionis tramite contra delinquentem prin. eo. tit. procedit, hoc caute observet, ut non prius in perso de accis ..., nam quaerat,quam suspicatur delictum patra si e, qua de fama in eum vulgata compertum habnerit quaestione praemissa. qua etiam ratione fit, ut criminum occultorum excussio per inquisitionem fieri prohi-I c. cum beatur. Poporteat. e. X Opponi vero solent crimina per exceptionis mo- qualiter. i. dum: veluti contra actorem, ut ab accusatione repelo c. quali- latur: item contra testes, ut testimonio ferendo miser. h. υbi nus idonei habeantnr. Quibus casibus non erit neces Abb ult.no. se de crimine excipientem se inscribere, nec puniede accusa. tur excipiens, & si crimen obiectum non probaue- e. licet. rit: nec is,contra quem est in exceptionis dumtaxaeue sit n. vim, Ut repellatur,obiectum, & si conuictus sit, viae e. cum iam criminis obiecti poenam sentiet. λδ dilectus. de Per exceptionem quoq; crimina opponuntur, Ut ordine erem quis ab officio,vel beneficio, quod affectat,repella- Lot. I. iian tur. quo casu seu ante confirmationem, seu post fiat prine. f. de exceptio, nunquam tamen inscriptio erit necessa-acensa.Ol. ria,quamuis potieriore casu, in exceptionis proba-ii.6. si publi tione poti confirmationem oppositae deficiens, ali- cst. nu. 2Ο. qua poena arbitrio iudicis assciendus sit. bd

1. de adult. Et hi quidem proxime dicti quatuor modi tunebb Specu. sunt necessarii, seu eorum aliquis criminibus vindian titui. de candis,ubi criminum aperta notitia non est . verum cram .m mo. si euidentia patrati sceleris in promptu sit; tunc ne excep. g. m que accusatoris ardens clamor, neque denuntiato-rrimis. ris diligens charitas, nee iusdicentis officium sagax

per inquisitionem, desideratur, neque exceptione crimen obiici necesse est, ut his mediis ad criminisi Vindictam perueniri possit, vel delinquens ab affectatis summoueri,sed & sine libello, sine exacta cait

ia cognitione poterit iudex.adlegitiarant ultione

146쪽

Liber Quartus. 72

onvocato procedere. ςς Illud generaliter est ob- se ruandusari, ut nemo absens iudicetur, nisi ex contumacia absens suerit : quia diuinae & humanae k-ges h c prohibent.

I CENDvM est nunc quae nam sint crimina, quae ultionem expectant. Et primum Simonia grauissimum crimen est, adeo ut caetera crimina quamuis alioqui grauia, huic tamen compar ea ι aeula aettimentur. R nam cum separ contingat homines ambitione tractos immensa, & vasta quadam bonorum, & beneficiorum siti omnia tentare, quae tibi in mentem modo venire possint, ut suis desideriis satisfaciant, & nunc pi scibus, nunc praecio, nunc allis viis aggredi, ut quae gratis esset concedenda, nec nisi b enemeritis spiritualium administratio, quouis modo ad commoda sua extorquere possint, nullam habentes rationem, quod si monmagus a Petro acri suerit obiurgatione repulsus, cum ab eo pecunia gratiam redimere tentasset: propterea in huiusmodi labe purganda nunquam sestertere, nunquam se conuiuere Pontifices Romani, & Canonicae leges ostenderunt, omnia quantum potuerunt, remouentes, quae huic ne sandissimo sceleri causam, vel occasionem pribere posse videbantur , multa etiam introducentes, quibus comprimi & coerceri saltem poenae temporalis metu possent, qui aeternam floci facerent. Incidit autem in hoc crimen, quicunque quouis.

machinarum genere ut ita dicam) sibi eos expugnare conatus fuerit,quibus ius est spiritualia aut eis annexa, vel accidentia conserendi, quique his aggressionibus superari se & prosterni permiserit, vepraetio sorte, aura populari, aut optimatum gratia,c vei

satores in L

ix. O puris

tama

a ea'. per tuas. de β-mon. c. f. i. q. vii. ibi

hilo a

147쪽

si Romaria.

d c. sicut

pro certo. ν c. nemo

rum .

nania.

. Institutionum Iuris Cano.

vel obsequiis potius quam meritis & bonis artibus, aut ecclesiasticae rei bene gerendae studio spiritualia vel eis annexa,aut eorum administrationem conserret, Vel decerneret. ex quorum numero sunt, qui pecuniam exigunt ab his, quos ad religionem in collegium. suum sunt coaptaturi. quique presecturas quascunque, aut regimina ecclesiarum vendunt, vel emunt, vel sepulturam, vel Chrisma, aut Sanctum oleum, quacumque id facti verborum facie obducant.hidem de ecclesiarum consecratione dicendum: pro qua praeter procurationem nihil exigi potest. φidem de consecrationibus episcoporum,benedictionibus Abbatum,& quibusvis ordinationibus. i item qui praetio,vel gratia peccatorem publicum celari vel minime poenitentem reconciliarit,aut econuerso vere poenitentem reconciliare detrectarit, huius criminis reus est, ς qui non minus in accipiente locum habere tutelligenda sunt.x Et quae de paucis sp ciebus retulimus, ad multas alias transferri earum exemplo possunt. ad eam enim regulam, quam diximus, semper reserenda res est: nempe ut spiri-xualia, eo xnmque administratio non nisi bene meritis concedantur, idque gratis. Hoc igitur simoniae vitio qui laborant, ut primu eius rei indicia claruerint, ab altaris ministerio expelli debent,s quam poenam non minus serent, quamuis n qn quidem conuicti essent, sed communi tamen omnium voce cum notarentur, & oculis signarentur , hocque nomine purgatio eis indicta esset, canonice eam non praestiterint - , bed seuerius etiam contra huiusmodi personas , simoniae vitio irretitas insurrexit Paulus Venetusii. cuius constitutio extat sanciens, ut poenis ipso iure censeantur adstrictae . dc adiiciens, ut omnes illi qui simoniace ordinati suerint a suorum sint ordinum executione suspens: atque ut per electione ,

coasImati'nes. prouisiones . seu quasvis alias di spositione a

148쪽

Liber Quartus. 73

spositiones, quas simoniaca labe fieri contigerit,

nullum omnino ius cuiquam acquiratur, sed omnium, quae perceperit, re ititutioni sub animae peri culo sit adstrictus.&omnes, qui simoniam commiserint, aut in ea patranda mediatores fuerint,ex communicationi obnoxii sint, nec absolui ab alio queat quam a summo Pontifice. h Quare constare po- h extra-test, quam diris execrationibus hoc vicit Pontifi- uagan. enasces Romani semper sint persecuti. detenditi. Hinc etiam serui aduersus dominos, & quilibet desimon. criminosi in huius criminis accusatione admittuntur quiuis peccator simoniaco excepto missam canere permittitur. . t e. tanta Item neque infamia, neque aliquat crImina con- erit emtra testes obiici possunt, qui de simonia testimonium reddunt, cum de ea per inquisitionis viam cognoscitur; sed hae solae excep. te ites repellere poterunt, quibus probatis appareat eos malignitate pOxius, quam iustitiae zelo adductos testificari. h licet Et hoc de crimine accusatus prohibetur interim heli. missarum solennia celebrare,donec de veritate con , t e.accusε

De haereticis. Tit. III.

Ax IMA est etiam & pernitiosa ad -- modum lis resis labes, quae tametsi in . . , . . terdum parua motu primo videatur, tamen quam primum vestigiorum vel - 4

laeuiter praemendorum potestatem na- taci

eta est, paulatim serpes indies maiores sibi vires com p . Parat, & postquam eo virium peruenerit, ut iam in -- o multos populos vagata regni sui fines late proten- derit,' tum vero se haeret tenaciter, & tam Erma fi- igit vestigia,ut saepe maximo labore &industria,crebrisq; & sollicitis vigiliis et euellendε opus sit: saepe priam non missimas calamitates fidelibus inuehat ri X priusquam

149쪽

Institutionum Iuris Cano.

priusquam extingui, &a radicibus euelli possit quod res ipsa tellatur: propterea quo est haec pestis orbi Chri iliano pernitiosior,eo vigilantius illi obisulandum est,tam ut veteres hi reses deleantur,quam ut nulls praeterea oriri, aut ortae usquam coalescerepos, int: ea propter multae saepe constitutiones diuersis temporibus facts sunt per Romanos Pontifices,& sacrosancta Concilia generalia,quibus multa prudenter statuta sunt,ut vel amore, vel metu homines coercerentur ne huiusmodi labium authores exi-

Haereticus autem dicitur, qui a s de S doctrina

b Christi, Apostolorum, vel ecilesiae discedit, articumlos fidei, vel ecclesiastica sacramenta cum asseueratione refellens . Eorum plures, & diuerset sunt secta.&alii quidem de nomine suoruns aut horu nuncupantur: veluti, Simoniaci, Menadriani, Basilidiani,Nicolaitae, Lutherani,Vgonothi, S multi id ge-: ., nus alii quorum hac tempestate, quod maxime dolendum est infinitus sere est numerus . Alii vero ex causis nouorum rituum, vel Opinio. . , num, quas vel instituerunt, vel tutari conati sunt:

Cuiusmodi sunt Aquarii, Alogii, Antropomorphi

te, plureaque alii, tuorum nomina tam superioris gea c. qui- neris,quam posterioris Isidorus recensuit. qui om-dani autem nes quibuscunque nominibus censeantur, vel qui- xxiii.q.iii. buscunque ritibus & opinionibus inter se differant& s facies habeant diuersas, caudas tamen conne b e.exeom xas habent, cum vanitate in unum conueniant, nmunieamus. & communi nomine aduersus Ecclesiam Dei coni. O ii. spirent. se e. qui- Hoc autem nefarium hominum genus variis poedam autem. nis affici solet. nam primum excommunicantur,

non solum, cum de hq re si aperte conuicti sunt, sed&si, cum solummodo suspecti essent, eoque nomine purgatio eis indicta esset, eam contumaciter re .cusarint. quo casu, si excommunicationem anuum pertulerint

150쪽

Liber Quartus. 74

pertulerint, nec tamen se purgarint de obῖecta eis suspitione, veris lis reticis per omnia annumera buntur.ψ d cadab. ei' nemo haereticos in oppido suo,aut in domo bolendamRDa suscipere,aut eos seuere debet, aut negotiatio- o vero . e. nem aliquam cum eis exercere: eisque in hoc pec- demtitu. cato defunctis nunc inter Christianos sepulchrum c.exeon mu- conceditur, nec oblationes pro eis factas ecclesia meamus. 3. agnoscit. Et quicunque haereticos,eorumque se- f. au autectatores, receptatores,defensores, vel factores scien- e e. siculter ecclesiasticae sepulture concesserit, excommuni- autem. . deuinctus tenetur, quoad idoneae satisfecerit; nec absolutionis munus prius consequitur,quam cadauera eorum suis manibus publice e GDderit,& abiecerit,ille vero locus, qui eis sepulchrum dederat,nullius orthodoxi sepulchro aptus f e. 5. iudeinceps censes uias in vi. I ona quosve onis in haereticorum publicantur,

. . . . sint, quae bona, si eorum domina haeretici an clercatu sint, vel temporali Ec . diriclesiae ditioni subiecti,Mcletiae fisco addicentur, velti ab aliqua ecclesia stipendium habent, ipsi Ecclesiae . . eis suppeditabat,applicabuntur. sin

Dici illi sint, laicorumque ditioni pareant, laicorumalem fisco bona eorum vendicabuntur. g g Q ver Od quamuis eo ipso quo aliquis hae labe foeda- gemis e.ex u et , conrellim eius bona ipso iure fisci essician- communica cur, non tamen confiscationis ipsius executio, vel πιμ f DOnorum ipsorum occupatio fieri debet per princi Pes aut alios dominos temporales, antequam per

SEARCH

MENU NAVIGATION