장음표시 사용
131쪽
mo genere duntaxat prohibita: censeantur, Idque ad quartum Vsque gradum. Sed ne quid ad huiusce rei notItiam desideretur,
declaremus etiam, quando in primo genere assinitatis, vel secundo,uel ulteriore quis esse dicatur.
Est igitur sciendum, quod illa persona, cum qua
consanguineus meus carnis copula coniungitur,mihi in primo genere assinitatis etf.in eo autem gradu est affinitatis, in quo gradu consanguinitatis mihi est ille, ex cuius persona assinitatem acquisiui. quo consanguineo mortuo, si ea mulier alteri nubat, vel cum alio per carnis coniunctionem immisceatur,ta secundus eius mulieris maritus, vel qui eam absque nuptiis cognouerit, mihi in secundo genere affinitatis hoc facto adscitus erit. qua muliere desuncta, si vir vel amicus eius, quem dixi modo amnitatis genere secundo,mihi esse coniunctum,superstes sit, alteramq; Vel ducat uxorem, vel sine matrimonio etiaper carnis copulam cognoscat,ea mulier mihi ex tertio assinium genere iuncta erit. Sed quamuis in hac tertia personarum mutatione genus quoque ipsum ter variatum sit,ut modo primum genus amnitatis diceretur,nunc secundum postremo tertium,gradus tamen idem semper fuit,nunquam Variatus,quamuis genus mutaretur.Nam finge,r ille consanguineus meus mihi in primo gradu consangninitatis coniunctus esset, eodem in gradu assinitatis erit mihi mulier ab eo cognita,nec mutabitur gradus postmodum in persona alterius ciuiae mulieris viri:& demum hac muliere sublata lege naturae,noua mulier a super stite ipsius viro coῖnita nominus mihi adhuc erit in primo gradu amnitatis, quam prima fratris mei uxor,eiusque uxoris secundus maritus,quamuis ille in secundo genere assinitatis mihi esset, haec in tertio.
Atque his quidem modis genera assinitatis colliguntur, quae tametsi omnia praeter primum a num ptiaruin
132쪽
tiarum contractibus ab holita sint, ut iam saepe ostendimus ) quia tamen haud ita facile primum genus fuisset perceptum, nisi& altera duo ad maiorem declarationem subdidissemus, non absurdum fore iudicauimus , haec quoque duo postrema de- . a . clarare. Maneat igitur, alio modo genera affinitatum esse dimetienda, quam gradus.& gradus quidem astinitatis ex gradibus consanguinitatis illius dinumerari, a quo assinitatis causam, & originem
ducunt. Genera vero ex personarum varietate & ... accessione propter carnis immixtionem interue-n i en te variari.
De cognatione *irituali. Tit. XV.
OGNATIO quoque spiritualis vesupra indicauimus) non leue impedimentum nuptiis esse solet. Cogna tio autem spiritualis dicitur illud vinculum quod ex eo contrahitur, dum ruis alii munus baptismi vel confrmationis impe-it,seu dum impenderetur, e i tanquam pater astitis ex his enim duobus sacramentis tantum, baptismo scilicet, & confirmatione, cognatio hqc contrahi.tur, quae cognationem naturalem in multis imitatur.δ Haec autem cognatio inter tres perso uas pri a Aia. in nati initur, a quibus ad alias quoq; earundem causa Fubr. deco-ς manat. nani inter illii qui his sacramentis augetur, gn. stiri& illum,qui sacramen tu ministrat,& illum praeterea qui his solennibus pro sacranientum accipiente interuenit, tanquam eius tutelam 19cepturus qui copater vulgo appellatur cognatio contrahitur praecipua .si quidem id sacramenti minister, & ille, qui
assistit, quo tutelam accipiat, quem diximus vul- ἰgo compatrem appellari,baptizato, seu confirma- .u 'tto,pro patribus hab ntur: quorum causa ad alios Lia
quoquc suit cosnatio, nam eoruodem ministri, &1 tutoriis
133쪽
tutoris seu compatris uxores antea cognitae, bapti-Σato, seu confirmato , eorumq; patentibus cognatione deuinciuntur: eorum vero filii solis baptizatis, vel confirmatis, non etiam eorum parentibus, hac b gli. e. i. necessitudine iunguntur. h Filii autem duorum coinsin. in Ui. patrum, quorum nemo cognationi causam dedit,AG. c. Mar quq inter eorum patres lutercedit spiritualis cognarinus in D. ii inter se dici non possunt:ideoq; matrimonium inter se contrahere non prohibentur,nisi consuetudis c. in ne aliqua fingatur eos cognatos esse . . Si vir auomuli et filium proprium de sacro fonte etiam sciens susceperit non tamen idcirco a se inuicem separandi sunt, nec corporis potestatem alter alteri subtra-d d. ii. here potest: β ne hanc tanquam ansam ad thori separationem alter eorum aucupetur. Quamuis no Plures, quam unus vir, Vnaque mulier accedere debeant ad lascipiendum de baptismo insantem, si tamen plures accesserint, cognatio inde contrahitur, matrimonia contrahenda impediens, ae etiam post contracta dilsoluens. de confirmatione ini super quae cap. . tum ad hoc idem iudicium est habendum.ς Per cain V. thecismum quoq;,qui baptismo tanquam exordium est,cognatio haec inducitur, per quam contrahenda matrimonium impedituri per eam tamen matrimo-f ς. d. nium contractum postea non separatur.x Postremo in vi. sciendum est hanc cognationem ad nepotes nou extendi. Et haec de Sacramentis hactenus dicta sussi- c. ciant,nunc ad quartam, eandemque ultimam nostri
instituti partem accedamus,quae est de Iudiciis.
VDI IvM est actus trium personarum in iudicio contendentium,δquod vel coram ordinario, vel coram delegato exercetur . Sed & arbitria ad in
star iudicio iu sunt redacta. h Et aliud est
134쪽
est iudicium summarium,alIud ordinarium, de quo infra. Item aliud est possessorium , aliud petitorium . petitorio quidem iudicio agitur de rei dominio & proprietate: posse rio agitur de possessione. idque tribus sere modis, vel ut retineatur,vel ut quq ratur,vel ut recuperetur possessio. & cum super possessorio, Sc petitorio simul est actum, utrunque una sententia terminari debet: sed licet in pronuntiando sit possessio premittenda, in executione tamen debet proprietas praeualere. - e cap.cum In iudicio ordinario sic proceditur . nam in pri, dilectus. damis actor libellum iudici ossere in scriptis reo cita- cais posies. to reddendum, cum quo litigaturus eis: ψ citatio.n. d c. sera in omni actu, quo prς iudicium inferri possit necen tur. iv.q.im saria est, adeo ut nullatenus tolli possit, ς cum sit e cle. pa, iuris naturalis. In libello actor suum, iudicisque Horati . da
nomen,& rei conuenti eom praehendet, remque pe- re iMdi. ititam, & petendi causam: i non tamen actionis no- f e. i. ubini en hoc iure est necessario in libello exprimen- gu. de libetidum,& si aliud Caesareae leges decernant, sed satis oblat. fuerit simpliciter, & purὰ factum ipsum & rei veri- g e. diletatem proponi. S AL de ιudia At si in hoc quoque peccatum fuerit, reus erit a b c exa' iudicii obseruatione absoluendus , seruata actori minata. de potestate actius agendi .h Nonnulla vero solem: mdι. frequenter per reum opponi priusquam ad meri ta causae, & litis contestationem perueniatur: puta, quod iudex incompetens sit, ut si sorte iudex
laicus clericum conueniret. neque enim clericus
a iudice laico, vel distringi, vel condemnari potest, poena etiam excommunieationis iudici immi Mnente, qui id fecerit: vel si quis coram non suo i e. ii. de Episcopo conueniatur: vel si alia huiusmodi op- foro compe. ponantur , quibus iudicis declinetur vel recuse- ις α ν.defatur iurisdictio. Item si actor sitaexcommunicatus, ro com8. a limine iudicii repellendus est a conuentus tamen '
debet, quamuis excommunicatus sit, per alium ... -
135쪽
respondere , ne videatur de sua malitia commodum t e. intelle reportare., Sed & inulta alia sunt, quae vel contraximus. de tu actoriS personam,vel alias ad impediendam litis condie. tellationem opponi solent, quq milia sunt, ne ex . tia propositi notiri normam vagentur. Poli quae ad litis contestationem Venitur . ea Vero non per positiones, & responsiones ad eas, sed per petitionem in iure propositam, & responsionem
in e. vnie. sequutam celebratur. Nec per exceptionem
delit. eonte. peremptoriam litis contestatio facta intelligitur .n e. fin. de imo litis contestatio seri nihilominus debebit, ηni-I i. contesia. si ex illis exceptionibus si, quae litis contestatio- in vi. nem impediunt,q veluti exceptio rei iudicatae,itanino de na. sactae,vel finitae. Pp d. e. i. δε Contumace autem exi siente reo In actione qui- ιιt.eιntena. dem reali, mittendus eii in possessionem rei petitae in vi. actor,Vt tedio a flectus reus veniat responsurus. quis intra annum venerit, iudicio silli cautione praeitiin. ta, S exhibita satisfactione congrua expensarum, possessiorum recuperabit.cautione autem intra annum non praestita,actor post annum verus constituetur posessor. super proprietate dumtaxat aduersae parti defensione legitime reseruata. ia . Sed alienarum rerum immobilium posscssor do-iminum in iudicio statim nominare debet, eique ccrtus terminus i iudice praefinietur,quo domino id notum sacere possit,uI ipse veniens vel idoneum dii i- gens responsalem actoris intentioncm excipiat,quo nec veniente priscriptio longi temporis nihilominus hoe facto interrupta censebitur. & si dominus tribus edictis vocatus non venerit, negotio summatim examinato,actor in possessionem rerum Petita qrum mittendus erit, omni allegatione absenti superq c. qu.- principali quaestione reseruata.qmamfreque Si autem personali actione conuentus reus, eo ser. q. f. ut quo supra dictum est, modo contumax fuerit, vellit. m contri mittendus est actor in possessionem mobilium ip'ώ - sius,
136쪽
sus, vel immobilium . si sorte mobil a non habear,
pro modo debiti declarati, vel in contumacem est ecclesiastica sententia proferenda, ita ut alterutra poena,quae verisimiliter magis metuenda sit, iudex a principio contentus sit, ad alteram nihilominus processurus, si hoc meruerit protervitas contuma-c1s: qui veniens infra annum, vel post annum etiam iuxta distinctionem in alio casu superius annotata,
, At si post litem contestatam reus contumax sit, niamfrequect de causa liqueat , diis nitiva sententia poterit ter usi. proferri.sin non liqueat , actor in veram posse Gionem poterit tamen immitti . f Actore autem ip- e. prousso in contumacia constituto testes recipi etiam li- nobis.dedo- te non contestata , & reo instante sententia ferri loci conti . poterit. x t ea ii.da Regulariter autem lite non eontestata non est dolo ct con- ad testium receptionem procedendum, nisi de te- tumet. ilium morte fortassis timeatur,vel absentia d Iuturna: quibus casibus,cum ciuiliter eis agendum,ne Ue- oritas occultetur ,& ne probationis copia sortuitis casibus subtrahatur, senes,& valetudinarii,& alii te dies, de quibus ex rationabili causa timetur etiam lite non contestata admittendi sunt,seu pars conue- ta sit contumax, seu sit absens absq; malitia,ut conueniri non possit: attestationes tamen huiusmodi non valebunt, nisi actor conuenerit aduersarium in tra annum, ex quo potuit, vel nisi huiusmodi testiu receptionem illi de nuncia uerit.V v d.c. cius - Posunt etiam alii casus incidere , quibus lite niamfrequu non contesta.recipi testes opus sit: ut verbi gra- ter. in prιo.
tia si super alicuius electione , vel copula maritali quaestio moueatur, praesertim, si propinquitatis gradus opponatur lege diuina prohibitus . nam, si
contumax fuerit is,contra quem agendum erat, seu quia citatione peremptoria accepta venire contem
nat, seu quia se ipsum malitiose occultet, seu quia
137쪽
Impediat,ne ad se citatio perueniat, poterunt testes lite non contestata recipi:& ubi de causa liqueat, ad sententiam procedi. item quando excessuum inquisitio contra contumacem, vel testium publicatio imminet facienda , quia super aliquo contractu in posterum quaestio metuatur, poterunt absque li- at d. e. quo tis contestatione testes produci. nia frequen Post litis contestationem iuramentum calumni qter.ύ. porro. praestandum est:quo lisc iurans affirmabit , quod se Og .lunιeς credit bonam causam tuere: rogatusque omnia is alii. tebitur,quae vera crediderit:nec sciens salsa probatione utetur:iurabitque se nihil dedisse, aut pro misi se,daturumue esse, aut promissurum, propter eam causam alicui his exceptis, quibus leges dare permittunt: seque dilationem in fraudem nunquam petiturum, &si hoc postremum tutius sorte
F e. ἰ. de Πι omitteretur. Tram. ealum. Contingit etiam interdum, Vt reus conuentus a-
ubi glo. O dium vicissim libellum ex aliqua causa contra acto Abb . rem proponat.quod ubi incidit, debet iudex etiam
delegatus actorcm in causa reconuentionis ad respondendum incontinenti cogere, & Vtranque cau-ς e. i.de mu sam una sententia terminare. π Arbitri vero non tua. petit. possunt,nisi de his super quibus in eos compromi sum fuit,ludicare: propterea coram eis reconuentioni locus non est.δδaa e. eum Haec in iudiciis ut plurimum interuenire solent, dilactus. de videlice citationes,dilationes,recusationes, exce- arbiιr. ptiones, petitiones, responsiones, interrogationes, cofessiones, testium depositiones, instrumentorii pro ductiones, interlocutiones,appellationes,renuncia intiones, conclusiones: quae omnia acta viri idonei in id deputati conscribent, ita ut originalia penes ip-bb e. uο- sos remaneant ad silem faciendam, exempla partiniam eontra bus volentibus dentur.hi
fissam . de Libello igitur, ut supra diximus, dato, litisquo proba. sacta contestatione, di re discussa, conclusione que etiam
138쪽
etiam in causa habita, & partibus peremptoriae citatis sententia est proferenda, quae debet ab ipso iudice sedente,non ab alio, de scripti recitatione pioserri. Episcopo tamen propter dignitatis praerogatiuam licebit ad exemplum illustrium personarum,
etiam per alium sententiam recitare.ς- ee e finia Sciendum est autem sententiam aliis non nocere reiadmυi. quam eis inter quos lata eii , eo tamen excepto
qui, cum sibi primum actio vel exceptio de ea re
competeret. passus cit, eum a quo caus ana habuit, experiri . Duobus autem iudicibus diuer- dd d ep. fas sententias proferentibus ex iurisdictione ordi- de re indica.
naria, tenet pro reo non pro actore sententia cau- nn vi.
se fauorabili excepta : puta, causa matrimonii, libertatis,dotis,teii amenti. Si vero ex delegata potestate fuerint lats , utraque ex arbitrio delegantis pendebit. at si ex compromisso, neutra habebit vigorem. ςς ee e te d. Lata sententia, si is, contra quem lata est, acquie reiud. iiscenduinei non duxerit, debebit intra decem dies Happellare nam decem diebus lapsis, sententia, a qua non fuerit appellatum,vim rei iudicatae habebit: ac post quadrimestre executionem in actione persona li sortietur,nisi iudex eum terminum coarctarit. si V e. quod Nec minus in electionibus, postulationibus, pro- ad consulta uisionibus,& quibuslibet actibus,extra iudicialibus itonem .de re in quibus appellatio est permissa, intra decem dies iudici appellandum est. fg Et non est praetermitten gg c.cον dum,quod licet leges seculares appellationem ni- eeria: uni. si in quibusdam casibus) ante sententiam non ad ' de appellat. mittant, sacri tamen canones ante & post litis con- m vi. testationem, & in prolatione se utentiae.& poil,sn- hh e. opergulis facultatem tribuunt appellandi, hb ante sen- -l.ii dea
tentiam tamen apnellans rationabilem causam ex- pella. pri mere tenetur. ii ii c.ων do
Vna sententia pluribus condemnatis, si unus so- birus.de aρ-lus ad appellationis beneficium conuolarit, illius pellat.. I 4 victoria
139쪽
victosa iure communi caeteris suffragatur, si iure communi iuuentur', idemque negotium, & eadem e. rena causa de sensionis existat.λκsententia.de Innovata autem post appellationem a diffiniti appella. ua sententia interiectam debent semper exceptis casibus quibus iura post sententiam prohibent apri pellare ante omnia per appellationis iudicem peni.
tus reuocari. imo & ea omnia, quae medio tempore
inter sententiam,&appellationem,quae postmodum intra decendium interponitur,suerint innovata. illa vero quae post appellationem interpositam ante . diffinitivam sententiam innovantur, donec appellationis causam veram esse constiterit, reuocari non
debentmisi iudex appellationis, postquam sibi constiterit per appellationem emissam ex probabili causa ad se negotium deuolutum, inhibeat canonice iudici a quo est appellatum, ne procedat. tunc enim P e.non se quicquid post inhibitionem huiusmodi fuerit innotum. de ap- uatum & si causa appellationis vera non si per iu-peza. in υi. dicem appellationis ante omnia in statum pri itinumm e. ab est restituendum.ii est de appet. Is autem,qui appellat,intra dIes triginta instan-λυi. ter apostolos petere debet. msunt enim apostoli lim gl. e.i. terae quaedam dimissoriae,quibus iudex,a cuius sen- de appel7. in tentia appellatum sui notum facit iudici superio viti. 1. de ri appellationem a sua sententia interpositam,& a Plibet. dimis pellantem ad eius iudicium remitti.'Rser. Appellatio tam iudicialis , quam extraiudicialis ρ e. eum debet intra annum nisi iudex terminu coarctari σφ si Romana. vel ex causa etiam intra biennium a die interposi
appel. tionis ipsius,vel a die illati grauaminis ubi a futuron cis si- grauamine appellatur finiri. quod si iusto impedi-c t. de apis mento cessante appellans non curauerit,eius appelpella. latio deserta censebitur.ppe.dire. Non licet autem alicui in eadem causa tertio a
riri de v - pellare: 'quin imo si quis tres sententias contra seruta. in petitorio, vel possessorio reportauerit, nullate nus ad
140쪽
mis ad agendum de nullitate ipsarum vel alἰeuius
ex eis admittetur, donec plenam executipnem suerint consecutae. x νr He . de
Sed cum & de summariis iudiciis aliqua sint di. νeiadu.cenda, sciendum est in eis propria quaedam iura seruari, siue ex negotiorum &causarum natura eam qualitatem consequantur,siue ex mandati serma,&in causis quidem electioniim, postulationu, vel prouisionum,aut luper dignitatibus, personatibus, o fit - u u ciis, canonicatibus, vel praebendis, seu quibu, utS be -- .. isse ficiis ecclesiasticis,aut super decimis, nec non su- . per matrimoniis,& usuris,& eas quo quomodo tangentibus proceditur simpliciter,& de plano sine strepitu,& figura iudicii, i item in causis haeresis. Eo- U He. diarum autem verborum vis h. aec est, ut necessario libet hemi,.sam. lus non exigatur: litis contei alio non postuletur: de iudi. temporeque etiam seriarum necessitatibus hominu tr e. F. in concessarum a iure procedi valeat: dilati Cnum ma- prin.de Irae teria amputetur, actis quam breuissima fiat: eX - νει an vi. ptiones, appellationes, dilatorias,& frustratorias. partium,aduocatorum, & procuratorum contentiones,& iurgia,testiumque superfluam multitudinem refrenando: non sic tamen rem coarctando,quin probationes necessariae,& de sensiones legitimae admittantur,& quin citatio, ac praestatio iuramenti de calumnia locum habeati item in ipso litis exordio nihilominus petitio est facienda tam ex parte actoris, quam rei sue scriptis siue verbo, dum tamen actis inseratur. item Iudex sic datus potest terminum ad dandum simul positiones & articulos praescribere nisi aliud de volutate partium procedat & ad exhibendum omnia acta,& monimeta, quibus partes uti volunt, in causa post dationem articulorum , diem certam qua docunque sibi videbitur assignare. In terrogabit etiam in huiusmodi causis iudex partes, tam ad earum instantiam , quam ex officio, ubicuaque hoc aequitas sindebit. Senteotiam vero disesinitium