장음표시 사용
101쪽
reique euidentia, c. tua,de cohab.cler.& mul. c. unx contingat, de rescri p. c.audi tis,de restit in integic 'eorum, II q. 3. Alia minuS euidens, ut quae constat
ex probabilibus coniecturis,quas illi praesumptiones vocant, cap. aifcrte, de 'ςsumpi. Buttain cap. vestra, de cohab. letic.& mulier. Quas profecto explicatius exponpre modo consilium non est. Sed his carmini- .
Aspectus, sculptum, resiis, Notoris scriptum Iurans, confissus. Praesumptio fama probabunt.
sunt ergo probationis species novenario circumsen ptς numero. At nobis,quς ad crimina vel refellenda, vel asserenda accommod ta sunt, dicere est propos tum . Ac primum de indiciis ita dicemus, ut nullam modo ratione de subtiliori eiusdem probationis par titione, habemus. siquidem alia ut aiunt) negatiuae est partis,alia affirmaetiuς,&c. Quorum ratio ad exquisitioiem explicationem iuris spectat. Id tamen non medioeriter ad praesentem tractationem refert, ut probationis vim, Se notionem ad bipartitam duci 4 posse rationem sesamus, ut itera quidem' sit perfecta, suisque numeris absoluta, quam doctrinae causa Doctores dilucidam , vel plenam aepellarunt. , Altera inchoati, atque impersectat, quam semiplo nam, Iuris prudentes nuncuparunt. Ex Caietano, se cunda sociumae,qu st. Θ consen diutatque Panorm Malij,extra de probat. Et plena dubio procul,quemad' modum εc inchoata duplici ratione distrahitur c Alia sane eit pecfecta, vel inchoata ad tormentorum , rar
102쪽
ra lavsis Regularium. 8 men vim inserendam idonea, veri repetiendi causa. Alia autem perseeta, vel inchoata ad vindicta etiam , reo decernendam ordinata. At ea perfecta non immerito , vel ad condemnationcm iudicanda est, vel ad tormenta : cui nihil ad hac ipsa iure assicienda ,. 'deest. Quς vero aliqua sua parte vacat, inchoatam .eIle exii timatur. Expiseratum eltenim ijs, qui vel , mediocriter iniuris eruditione versantur, quod saepius probationum nerui usq; adeo sunt imbecilles, ut ex eis supplicia constitui nullo modo postmt:cum 'tamen earii vi,exsciispendae veritatiS gratia,licet leuad tormenta exponere. Quod certe nec decet ignorare eum, qui iudicandi caeteros potestate prefulgeat: ne imperfectis perindriae perrectioribus urens, aut ea, quς ad tormeta exhibenda apta sunt, tamquasi ad vindieandum idonea forent impie , atque impe rite usurpet. De probationibusitaque sic uniuersum esto dictum. ν
I Indisj nomen aequivocum multa significat. σ quidqui
x Indicium aliud enum,alium semiplenum. 3 Indisiuim plenum plerumq- riolentum appellatM , O
103쪽
88 De Modo procedendi Praesumptionumn vatria sunt genera. Traesumptio varia tur fecundum constionem persen
6 Indicia plava sum re manifestanda, oesi quam casam. 7 Indicium unum an valeat ad infereuda tormema.
8 Ddicium probabile habet vim inferendi torturam , muta menster talem confessonem absque renibus poteris
O Duo leuia indicia ad idem spectantia ν m conmmunt
x π Ndicij nomen variat est significatione manans, nam latiori specie si utamur, sigmina quodlibe:
indicij nomine notatur. Quo quidem modo tutissima est rei huius usurpatio; At accuratiori ratis ne indicii vis apud Iurisperitos significat, rei quς in controuersiam ponitus, explicationem, ac manis stationem,uel ut ait Panorm.in cap.tua,de cohabitatio.cleric. & mulier.est notabile signum alicuius dicti rei,vel facti, quod subijcitur necessitati probadae. a Quod in primis i bipartito modo eosdem apud Authores dirimitur. Unum namque perseetiam, siue plenum,alterum autem inchoatum s& ut aiunt) s 4niplenum est. Prioris autem explicatio generis est, rei coniectatio per signa essicacia, ea quibus animus in ahquo tamqua in vero conquiescit, nihil preterea requirens. Bald. in l. ea quidem. C de accusat. At imchoatum est coiectura quNam, quam ipse prisumptionem
104쪽
In causis Regularium. . 8 ptionem appellat rius crimina urgens ad assentie-dum.1fde probat.lomprobatio. Adiungui aliqui &leue,quod id est, cui frequenter contingit, veritatem adesse, neque ad probationis rationem ullo pacto cefendum est. Illa autem duo grauia appellantur, pr pterea quod frequenter veritatem adiuncta habent. . ac aequantur pr sumptione iuris. l. metum. ff.de do- o . Paris de Puteo in traei. de syndicam. Existimo etiam ab instituto nostro minime esse alienum, adnos 'tasse,plenu indicium, plerumque t violentum appel
sari,quando causam per se obtinet, nec alia opus habet probationem. Nam,Vt ait Panorm . in cap.cum contingat,de rescrip.num. 3.citanS tex.in l .licet,ff.delegat.primo,& in l. sciant cuncti. C. de probatiynib. Ex coniecturis potest dici euidens probatio. Ac semiplenum, aut quod vehemens, siue probabile dicunt, semiplenam etiam probandi vim obtinet. Ex quibus rigenascuntur conieetiarae: quaes ut dixi)4 praesumptionest appellantur. Quarum etiam plurimas partitiones attulit Panorm .in cap. quanto,e
dem titulo . Nempe quod alia sit probabilis,alia invehemens,alia violevia. De quibus consulto nullam habemus rationem: siquidem ut ipse testaturin ea vocabula a Doctoribus di sserendi gratia fuerunt inuenta. Constat namque eadem indicia personarum, varietate considerata, modo remetarium , modo probabilem,nonnunquam vehementem, vel vio entam suspitionem afferre . Atque ut eadem in reversemur)non pari modo luxurie crimen in sene, ut in adolescente coniicitur. Etenim Seneca dicit, c.m K alia
105쪽
so De Modo rocerendi a lia vitia cum hominabus senescant;sola anaritia tu uenescit. Neque etiam pari ratione ad animi per tui bationes, ac vitia, literaru studioses ut ignaroS , S imperitos propensos est carbitrandum est. Nam cuncto tum mater est errorum in scic tia , cap.primo.; 8.dist. & fere per totum. At DiuuS HieronymuS: . Ama scienti inscripturarii,& vitia carmS non amabis. HactentlS Panorm .in cap. quanto,de praesumptionibus. Quocirca ut nostrum ad institutum propius accedamus : si duo obseratis foribus in aliquo domici Ilo deprςhendantur. Quod patrima insti tuto cautum est, ne fiat . Id indicii, si in adolescentulitarcpertum fuerit, aut eΟS, quorum alter adolescens , alter verbalias rate, perfectum eiusmodi & censeri, dc appellari certum est, ac eo magis si nocturno tempore, nullo lumine,aut etiam vestibus detractis, tuc quidem de libidinis vitio probabilis sane est coniectura: semper tamen personarum Santeact que vitae . iratio habenda est , ac praxipue occasionis. Quod de mulieribus multo magis asseverandum est. At si duo, Decani stateve affecti , morumque grauitate pret siti, aut locus minus aptus est, ut in id culpae in cidant , trulla suboritur libidinis coniectura: quo sit , .ur poena rantii transgressi instituti suscepta nihil postea nat reliquum . . Quod de sanguine coniunctis prorsus sentieridum existimo. Panorm.depraesumptionibuS, eap.cum in iuuentute. Indicia taure plena talia iudicanda sunt rex quibus non solum factum , sed etiam persona eiusdem facti manifeste dignosci 6 tur.' Quae etiam ' sinitaeqaperienda, cum in terr gatur ν
106쪽
pi ceu's Regularium. 9 Igatur, ut sciat, quonam loco causis suae rationes consiuant,& virum respondere teneatur, seque ad defensiones accommodare. Caletontis secunda secundae, quaest. 69. nenium nulla potest de indicijs certa ratio perscribi, ut que perfecta, quaeque inchoata existimari debeant . Sed in his omnibus plurimum iudicis arbitrio tribuitur : qui excussis rationibus personae, loci, temporis,conditi6nis,&c. Id sequatur,quod& iusto magis consentiat,& lenitati propensius conueniat. Panor.in cap.cum in contemplatione, se reg. iur. Bart.in l. fi .isde questio. per tex. in d. L9. eiusdem quoque, isde testib. & Caietanus, secunda secundae, quaeli. ,0. idemque de indiciorum numero lsentiun- . 7 dum erit. Vnum tenim de aliqua re indicium vim . . non habet suo genere , nis ad infereud tormenta, si tamen fuerit probabile. Bart. in l. prius, irad Syllan. Ex eo autem reus condemnari minime potest, licet id climinis propter tormenta confiteretur, ut est sex. cum gi.& ibi Bart.in l.j. 9 Diuus Seueru*.3c in I.p nult. Ude quaestioni S. praeterquam si ipse sponte fateretur, secundum Petti de Anchar. in Clem. prima, de homic. Aduerte etiam indicia duobus saltem te stibus iurei utando prς stilo communiri . necesse esse. 4
Gectantia, unum iranstituum, cui tu utitormeta p . runt offerri. Bari .in Is n. g.de quaest Quocirca ex his id licet constantqr , atquedilucide cola sectarium . colligere , quod ex coniectiliis, di indicii ε ' caput , euidens probatio exi stimari potest Ianor'. conseΠ- tit,reseres dicium texuit uicet,Ede les. h. S L .i int
107쪽
cuncti, C.de probat.Non tamen eam vim obtinet,ve poena infligatur talis, ex qua ingens incommodum condemnato manaret. Vt deputatio ad triremes, ve m perpetuu m carcerem abdicatio. in arcerem vero detrudi tormentorum vice, non prohibet Ur. Penas vero eosdare ordinariaS ut condemnatos , nisi accedant rationes probabiles,omnino negatur. Glossa in eap.s n. f.porro,ut lite non ntest. qtiod quidem aD seuerat Panorm.ibi. Ac vltimo animaduertendum, quod idem artici cap. tua, de cohatia cleric. & mulier. tot possunt esse indicia, & ita urgentra, quod inducerent iudicem ad credulitatem,& fussicerent adferendam sententiam ,etia in criminalibu5, l .indicia, C. de rei vendicat.1 sciant cuncti, C.de probat. cap.afferre,
I Infamiae deseriptio. α Infamia, qua susscit ad inquisitionem inRituendam. 3 Infamia altera iuris, altera facit, ρο quae repetur a test momo ferendo.' sapiorum generate, potin purgare ab infamia. 3 Infamia facta, quomodo eontrahitur. 6 , Semei repulsus non potes amplius tentamum ferre. γquid de fugitium, oe ex sis.'. 7 'D-
108쪽
nem, an infamatum trabere post ad tormenta.
NO N mediocriter huc spectant , quae de in
famia ab eruditis tractari solent , Dper . itaque nostra in eiusmodi explicatione m do versabitur: hoc rei uti notiore inaucto exordio.
a Infamia est existimationis i apud probos viros facta commaculatio, ves, ut ait PanormitanuS in cap. estra um. etide cohabitatione cleric.& mulier.est
communis locutio ex verisimilibus coniectaris.&dixit nota ter ex verisimilibus, quia alias proprie non est fama, saltem quoad iuris effectum ; ita sunt v nae Voces populi, appellaturque rumor, idest, parti cularis insinuatio ex suspicione sola,& incerto authore exortus. Quae quidem duo in sua ratione compi a ctitur. Quorum unum si desit, eadem ad inquisi fio- . nem instituenda inepta prorsus reddetur: uoque alicuius probationis vim habebit. Primo, ut eiusmodi rumor a pluribus disseminetur, non enim satis erunt duo vel tres: sed ut optime sensit Glossa Doctoros' in cap.inquisitionis, in cap.cum oporteat, de meus attonio. Bartan Lde minore,,.tormenta s.dequetitio'nibus . nam infamia est vehemens, cum ij qui eius modi rei cognitionem habere possitnt,id peruulgant. Affertque exemplum. Quod si Episcopus cum clericis degens, infamia laboret, eius probatio ex poti xi illorum numero pendet: potiorem autem num xum intelligo,omittendo pueros,& mulierest, num Laudo Sraura vi I, atque probos. Deinde id quod
109쪽
04 De Modo procedendi infamiae notam inducit, non unica tantum vice, sed plusquam trina, ut perferatur, necesse est. Postremanus qua in fana te turpitudine qilem quam comaculari sentiendum est. 'Si ab inimicis, facinorosisve hominibus id rumoris dii Ieminetur, aut ab ijs qui aliqua infamia alit vilitate notantur. Sed viri desiderantur graue., quique longe a calumni js abhorrere iudi centur. Quod inter nos magno studio curandum est, cum quorundam in eo cura omni S versetur, Ut pro-hOS viros , prae latasque muneribus honestatos, suis dicacitatibus atque dicterijs , quoquo pacto obici rent, suique similes pro virili sua reddant. Iam vero, ut latius horum rationem indagemus sciendum est, infamiae nomen bipartita ratione partiti r utque-3 da ira sat iuris, i qu dam vero facti. Prima quidem nascitur ex facto sentemiave de qua iure cauetur, Ut
qui notantur infam.& per innocent. in cap. qualiter,& quando, de a tuat. Ac is qui tali labe aspergitur,4 nulla in f dedi unus i R ob id ' ad restimoniti ferendum neutiquana idoneus reputatur. Est namque h-des testimonij fundamentum,in Cap. ruS,de verbo. significatio. Cumque eius generib macula varie contrahatur : exempla tamen instituto nostro con sentanea asteremus. Quicunque publicam inter nos sui aiunt pςnitentiam agunt, videlicet, ex suae professi nis gradu deiecti, carceri mancipati , voceve acti Ua ut aiunt) N passiua destituti, vel qui ut maledici, &detractores condemnati sunt. Hostien. in Summa,m
110쪽
monium ferendum , aut accusandum, nulla ratione
, idonei censentur. Cuiusqnidem est ratio, quod si- cut Imperator auferens alicui insignia, aut in exilium ittens, infamem eum reddit fide his,qui not.insa. multo id magis de supradictis intelligendum est. Quocirca, apud nos nullaqueunt dignitate Ornam, - neque ad Comitia generalia similiς nomine in nun cios deligi. Nam qui parum sui ipserum rationem habuere,consentaneum non est, ut veritatis, & fidei integre habeant. Animaduerto tamen, quod sicut in Principis, atque Imperatoris potestate positii est,
o detracta insignia restituere, sic Comitijst generali-
buS,aut septem virorum,in tegrii est, eiusmodrinfameSpurgatos reddere, pristinoque candori restituere. Panorm .cap. cum te,de senten. Scre iudica. Quod
etiam intelligendum est de ijs , qui periurij crimine
iure fuerint condemnati, cap. cum dilectus, in f .deord .cogn.nisi sententia esset ab arbitro,d. l. quid e go.st de his,qui notam infam. Infamia autem facti,s quolibet i ex crimine capitali contrahitur,in cap .iΠ- ramiS. 6.qugst. I. Et si perseuerant, sine dubio a testi monio ferendo sunt repelledi ; prςterquam si emendentur. Eadem quoque ratione repellitur,qui aliaso a testimonio t repulsus ut criminosus fuit, vel apud. bonos viros criminis labe,& infamia maculatur. in
cap. testimonium , de testib. Quibus profecto etiali adnumeradi suiu,qui e Religione aut elem, aut ipsi sponte sua aufugerunt. Non est quoque silentio pra tereundum eius generis infamiam duobus testibus e probandum apud glaues atque bonos viros, Vi