Christophori Wittinchii Consensus veritatis in scriptura divina et infallibili revelatae cum veritate philosophica a Renato Des Cartes detecta, cujus occasione liber 2. et 3. principiorum philosophiae dicti desCartes maximam partem illustrantur cum i

발행: 1682년

분량: 493페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

, Pin. Iam a multis ui Uderata exempti ias curidam editis sagitisans, qua in pin is librorum

auotionibus iniquo preti vendebantur. Itaque undique Om s perere, rogare, inflare, ne sibi inhia parte δε

fri in quo tamen d μά-- me experti sint, fuse

reor, quam sera veram anni enim invii s tres inter hane S primam editionem intercesserunt a donee Diam tam a madinterem, vel me invito I gra--- -ων- ecundum Edis multis forte mensedis deturpatam retrusisrum, malui hunc laborem in me cipere, ut menda Nura phica, quae in primam ed,

tamem irrepstrant, tuerem, quae vero ad uberinens inter mim veritat in Ammo alarum facere viderentur, variis in locis adjungerem, is me novo ornatu haec editis prodiot. Adversariorum, quantum iam , nemore

Hubine Sinde quaedam carpserint, quia nihil tamen a tulerunt, quod et a veritatis defensoribus non fuerit rofututum , vel quod nulla opera a quoi attent in re mei Consensas, falsitatis οβ conaremi,veri tium non idebatur inutili repetitione eorum , quaepius in eo fuerunt dicta, Lector- onerare. Ex a

versurus G. Herbimus, cuius ποqorm prae aliis, Δμ- aruisse laudari, Uritati cesti, scriptis ad me Anm CIo Ioc LXI a. d. x. Dec. tam mi Trai

12쪽

m ad me in sileri , in primi , inter in bone Aristia ου amisisti Q. . Me lem Gaudeo isti,gnopere mihique palam de e tantae Virtutis adversario. Mulor, ponsi bns tuis contentus sum. Contuli tecum cum illis Magnis Viris

sententiam meam communicavi ad quam quia modestissime reposuisti, cum non tanti sit ino-

menti. scribere ultra atquediistare de ea super

sedeo. Contentus sarri, gratias dux Claritatiam pro tam amica animi sententiaeque suae, cum collatione, meque ibi ac tuorum servituti

pro hacce benevolentia , quoad vixero, adductum fore scito. Oh- ver similis esset a rum

mnium ita usu utinam nemo nisi ea mente ad Argent

di se accineret, ut verituritas sibi reγeuia ab Missinet D ia profecto inpiam sitineri potes percomititia, per Eumnia , per detorsiones verborum alienorum in aliam plane mentem, per sanna , per sarcasmos, quibus potius an nus a veritate indugalia avertitissed per placidam veritatis demonstrationem ad confitentiam, S ut scriptum pro seruata ropaganda adornatum pirat a 'Urem erga proximum, se studiis illum juvat di quaeris pagina loquatur. Si αληθε νειμεν α πν rere Suincere, si charitatem non ore, quariis occasione, verborum vaniloquentu aciemus oes tarde ramus 2 ipse verr

13쪽

PRAEFATI AD LECTOREM.

vere Amos mus. Sic in iis, ad qsue omes perveniimus, eadem ambinum regula. idem semiremus, s spe magna armati considere possemus, Deum risupias

veritates nfra vera interveniente etiam aliis revel

Amen.

14쪽

LECTOREM CORDATUM.

in continsit, ut remedia discordiis rixissebus exstinguetiuis apta nata, culta eorum quibus turbida laeta tutiora, minis illas excitent de incendant. Idem aliquando ratum dissensioniabus eorum, quibus literarin studia sunt cordi, ut, dum moderata ingenia iis tollendis, dextri

& sana irentis suae sincerae interpretatione, intentorumque criminin purgatione,omnemn

vant operam, magis exardescant, enixe id age stas calumniarum reis, ne veritate in luces, protracta omni untiaue

lis exposita ipsi in crimine deprehendamur. Quamprimum philosoph Nobilissinii Cartesii equis in extulit, quamvis non intenta sententiis aliorum oppugnandis, pervulgata inter Philosophos hujus Maliquot

praecedentium seculorum consuetudine, intra sua se munimenta contin ret, soli veritati investigandae dedita, non deseerunt, qui eam ttim voce tum scriptis vehetinenter aggrederentur, neque tam histis acinis quani veneno calumniarum tinctis maledicentiae telle spiculis peterent, quoad potuerunt consessum irent hac via libi certiorem de ea victoriam

promittentes. 3itur necessitas inposita iis, qui per eam se profecisse profitebantur, ill usque beneficio multa qua ignara adhuc quamvis multum quaesita, protulisse in apricum, nisi prosingis de cretis, cpn omnes anteirent stultitia,vet,quod gravius,pro allieis&devotis habet vellent; ut, expositis sententiis, quibus non sua Mnativa facie, sed sub horrenda larva, quam imposuerat ambitiosa ignorantia utina na eruditio, productis invidia quaerebatur seque eam, qtiam merito probabant Phil sephiam propugnarent. propuliata calirmniantiu in iniquitate indino reatui.eriperent Herborna quiete qua dcbui modcstia una cuni Clarissimo Claubergio ex nunere nostro studiosam juventutem instruebam. rariolemque illam philo bphandi rationem quae a praejudiciis veritati perciplanda nimium quam obstantibus defee tam menten, in initalis A . pen

15쪽

penetralia deducit, comiti daban ,oim ab invulis Marinulis livido ceu-lo nostri successiis adspiciuntur,4 quae tunc caluinniandi in ateries, senistentiae incond. tae A inscctae, impia lino iacialiae, Δ qtiae sanctam Dci aut vel bi divini Dajestat ea violatent, nobis attingunt ui δε quasi pii agiaosccbanuis, malevolis ruitioribus S scriptis ditici bantur Cait clius Caricliani odii oe probri erant vocabula. I uni Cyriaco Lentulo Eloquetitiae mistoriarunt Prosesibri ad quelii nihil attinebat Philosophia, sed putabat suis iuvinibus a nobis inici,dum munia Pres sonis suae. eunda, placitit invectiva in Catteium Milos insurgere, qua ut sceptici, Athes, impii, novaruui rerum cupientes, aliisquc md gnis nominibus irae, ducebamuri in vulgus minor audiebantur, quibus nos tuin aliorum

horrendorum dogmatum, tu in quod negatenius Resurie Toncm o tuoruin insinu Libaniit r. Sententi iiDprii Dis Caitcsii, quae vicissitudinem diei noctis non Solis eirca Teriam rotationi sed Telluris circa suum axem volutatioli acceptam re it, tanquam Imphatorum cli-riu'n pipulo disterii. taiuluam De oraculis mani senissime contraria incusari, exsibilari Ostentabantur varia Jacobi Rcvii scripta, interque ea Materi P Uubia carie rae. να- calumnae memoratae tanquam bicinibus innitebantur nobisque, bis scriptis injuriam seri Philosophiae innoxiae&immeritissimo praecepta illius, detorta scilicetis mala fide des, natavinita proposita lacerari, testantibus dictitabatur, etiam ab iis qui ami suam nouri prae se ferebant; non itaque debuisse tamdiu hintia

ferri, sed, si causa nostra potior, degradu dejici cir caluinniatum conrinci . Tandem patientia nostra audacior tactus, scii ptisque Revii tanquam tibicine nixus Lentulus properavit, halylum excipias, si riptum ne tissimum titulit Nova Renati dea Cartes Sapientia. ln qui acetius.& iniquius in Cartesum a Revio jacta iterantur Minculcantur, ii visque calumniis deto D sententia Cartes proscit iduntur. Igitur bis injuriis quas vi quadam pertracti de necestate constricti simus quod quivis aequus judex existimabat ad nos&nostra modeste defendendum, atque innocent'ae aio,. monstratione sententiarumque Canelii dex Perilibutione ceu scin o ob .jecto, tela ad vel sariorum tam conseitim ad nos obruendos conjecta repellendum. Tunc Clarissim iis Claubmgius edita Defensione Carissiana contra Revium icntulum in varia Cartelli dogmata commentarii sus est: ego peculiarena materiam de Volutatione Telluris circa suum axein maximae invidiae nulla causa obnoxiam defensitare, nec adversus saeras literas infesto incurrere agmine, demonstrare. Editae itaque a me

16쪽

altera de vera quieteo per motu Terrae utraque dc stinata restinguendo incendio quod alii conflaverant. Ad loca scriptuaa Gyrationi Terrae, ut videntur, contraria, eoque opponi solita, respondcratii, loquendi ratione

a Copernicanis frequentata, scripturarii iv in locis loqui secunilum opinionem vulgi non secundum accuratam verita Ien. quana nul O naodo putabatia, tanquam labefactantem Mevcitentem cana, quae sacris divinisque literis tribuenda est Auctoritas Neritas omnium vere Christianorum consensu, acceptum iri, cum, si haec mea mens hiis et, compendiosiore via potuerim illa scriptura loca, tanquam Auctoritates Veritate destitutar jicere. Ego vero e contrario fueram testatus , me sic riptura auctoritatem sui Mium rexerenua sus pere, de testimoniis adductis varicorum Theo- Ioeorum, qui codein illo loquendi modo in locorum scripturae interpretatione utuntur, quorum nubem lector Videre non neglia cap. 3 3. hujus t Ibri, satis tuitis videbar, minimeque reus criminis. quo arguor, quasi istis, cibi u cndo Austoritatem Neritatem scripturae laedet cm, imo convelletem nisi' iis sorte eadcin opera ejusdem criminis postularc tot orth idoxos Theologos sustineret. Colcrum longe alius ac speraveram scripti hujus fuit eu 'ntus, quod cfendendae S liberandae opinioni artesii a profana temeritate 5 impietate , concibandaeque cum sacris

lite: is crat compalatum, rominumnialevolorum opera in pietatis profana temeritatis accusatus n. tanquam Auctoritati Veritati scriptura evertenda adornatum fuit tiaductum. Primus imo eius contra

illud facitis x Acad cnua Uitrajecima per Disputationes suo titulo De Auctoratate. Veritate. 10auibit Fide sacra cliptura in rebus Philosophicis, auctolibus ii sin m libro uia titulis fides deroganda non est initi cspondendi navaverunt operam, quibus insimillatus sui, quod studuelim Wri

gere Auctoritatem: accuratam Velitatem . Scriptura in rebiti Philosiophicis.

Quibiis, on .issis Respondent bus, una Disputatione Duisburgi habita itar poniti, ut sententiam meatii clarius explicarcin adversarii in cum consensum, dum concedit: Salptura n fuisse, uniformul receptis, etsi innuerentur opiniombus erroneis docciem, caquc Disputatio dein sub tit

lo Constuleratio Theologua de Stylo Scripturae Anno L i. pc blici juris fuit facta. Quantumvis autem polica iidem Rcspondentcs Vinditias singuli pro suis Disputationibus ausi sucrint, quando taincia Praeses canim infra se ex illima velit, ut alio modo quam per Res indentes in scenam productos meculi congrcdcretur, nec in ipsis Disputationibus quicquainst speciein geri liabens, quod i ci et tum ab aliis ad vel si iis, i hoc tractatu a me non sit dilutum, nec in Vindiciis criinencal tanni aruin Praesi

17쪽

PRAEFATI

1 impactonis: pinsanin conserat tantum Linor, eam accusitionem

in Cri deras ecure Vinicinei inita vitio verret , si uitreus comtentionis semin cuin Respondciatibus ricipi ccari dia sner. uir ram quaedam contra lianc sententiam objecta a n. Jac o dii; ois in

Theologico strenoniuo cactuc modclle inter alias bjectione r se averana, qua re bilis ipsi ad mota, ut tractatu virulento, cujus inscripti, Veri ι afri Auctaritas sacra iv P aIuralibus o e Jhorrore icti, mC Cn-

fuerit adorienduin xlacerandunt. n. Revius reliquis, quae ad ipsum pertinebant, praeterinistis, quaestionem, quae inpruari opere per occo sonem erat tractata deuii domisaminis soram sibi sumsit ventilandam, composito adia libesto, cui titulum fecit tractitui parum conrementem Aniivm:tich. ns, cum non nisi paucissima mei libri tangat,statui pie Co

trovosiae de Infinitate tundia me nullibi asserta, praeter meam mentem constituat. Ac ne quid deesset oppositionum, accesserunt praetcrca, tum D n. Petilva Maestricht Irindicta , quas vocat, Auctoritasti erit. uis Scriptura, cininin Johannis Herbini Examen Theologico-Platosephtium famosae de Sol vel Tellaris nota controve si clito intor alios adversarios

etiam ine sibi sumsit invadendum, ut ita Oppositionuina adversariolum multitudine tantum non videre obruendus. Hi omno uno ore a me Auctoritatem Veritatem scriptura oppugnatam asserebant, quam etiam in titulis librorum contra me defensuros pollicebant , Oumque scripta, ut .ab iis, qui quam semel inibi mutaninio sentcntiam, numquam vel examinare volunt, sola volvcbantur. Nec dcLicrunt alii, qui mavis occalione loco, in Cathediis Scholasticis, Ecclesiasticis, Claiatibus, Synodis, scriptum nicum tanquam profanuni minimicum sacris

literis traducerent,vi ut in summam adduceretur in viaiam, omni cape&opera niterentur. Accessit ad gravandam meam causam , quod a non

paucis, ineptissimis scilicet judicibus, tum ex frontispicio libri, equo, si animum nolis advertere ad explicationem a me in ipse libam animiam, non impossibile est dirius quid colligerc,judicium suctatun tiun ninnum habebatur fidei cuidam Suetonio Traia illo, qui verba inea excerpta, tantauam membra aliqua corporusim clivulsa propositi quis separata ab

antecedentium & consequentium connexione atque illustiatione dete, riora viderenti: r. Quae occulta perversitas scribendi & judicandi si obtineat, nihil quicquam erit, in quo damnatoriali uenitia non possit ferri. His causis simul concurrentibus factum cst, ut Xyirodi Seml ill cccc ln- mota scio quod ninluni Eccletia a Philosophia Catac si alia pios Humputaverint, atque Auctoritatem de Veritatem Scripturae a nimium . . quantum DigitiZed by ora l

18쪽

quantum ita firmatum iri metuerint. Quapropter, ut a,ma offensononi concitavisi ex scriptis adversariorum dicii ci dextra explieatione vessubstitutione et fiorum tollam, ab illo metu quoscuncitie liberent, dum Dodo non clint sponte tuta linere, ah meae lac hillic, ni pcllad-vcisariorun accusitionein alteram aurci apcrtali piabeant ves , i ne nunc clui deii id obtinere queam, poliaritas aliqttalicio lici ciuitatem illius modi judicum cognoscat miretur, iteratam hanc cliptioncna cccssa

sum habui suscipere in e militarinum stilo d. ivilio, disitiositione es tu bri desino tino. Post cxplicatam disseren Mi vae inter C mtionem humanam viminui imonii, imminibus, uim e Vulnouem dictam. Philosophicaria, ac propterea Accuratam appellatam, Amonstro ais uinclitis, Paliloseph cae istius Cog utioiit Pi incipium non

osse Sacratia Scripturaria, quam ostendo, non datam esse a Spiritu Sancto, ut Philosoplios S sapientes inundi efficiat, verum eo sine cum homunibiis largitum csse lumen rationis, quo, si bene utantur, atque lis :ltimae viae tramite inceda. t ad multarum absconditarum veritatum cognitionem pervcnire pollunt, exeniplo Cartesi, cujus progi estuum tali me.

thodo sed omni licitio specimina adduco; qui sic cognovit, tum Mundi telisionem Indet iram, quam declaro probo ac desendo, tum legiti mum sit is odinem praecipuorum Mundi corporiiiiiii; ςr se, qua

occassisne determinatur; ruina icissitudo dicrum Mi Gunia Sciis circa Terram Motu an a volutatione esturis circa situm axon depcnideare His adjicio, quod quamvis Cartesus ex luminc tantum natura Philosephicam rerum cognitionem 'userit, tantam tamen semper deserat quod ego facio scripturae Au 'toritatem, ut, si ea in cognoscat aliquid revelare cibiod cur luminc rationis pugnet, potius velit Auctoritati divinae,' tali proprio suo judicio fidem adluberes, qua occasione evinco, etiamsi statua tui si ptusam sacram de rebintiaturalibus sequentem flami

stari iisqueformulis, qui, mirum qi iam ducentos pratem, Nimiri M. mmminatim istant imi is homo erimmine involu:am, significem, nihil quicquam asses,quod Auctoritat , Verit tem scripturae vertat; simul speciatim arguo, per opinioris imi tione Telluris nihil quicqtiam Auctoritati, Veritati scriptura adve

sum doc cri atque loca scripturae,initae ei videntur contradictro, cum C dein ci)ncilio Mutatus prioris Etlitionis titulus, ne porro ofi Cn.: Crentur. qui solis e titulis, ipsis interi in libi is nota inspcctis, tCto de librorum argumento . quod ne opera qui dein pellunciollat ultrarunt, iudicium ferre

coniueverunt. Etiain hoc dedi iniitiniorum tinera Conscientiar,ut ni

19쪽

dum illum i uendi, scripturam seped rebin naturalibu loqui secuηdum via monem vulgι, non secundum accuratam eriIatem, quo antea ei amissis, isti lapidi ost alionis retiaovendo, nutaverina alia coinna Asore Briaiula sub

stituta; qui veta arbitrantur, se ostensos plaustos istius usu, mihi una cum Theologis plurimis abodoxis, 'libus idem dicendi genus usitatum, iunoscant peto simul rogo, liciteriam ossendantur, si dicamcumadve in Uurajectum: Suimram suismutur cum si rajudiciis imitan- ω; vel, siminamini tali vi loquendi modii, qui raritatem ali timet,sida

neralem totum atque relatam ad homineso praejudiciis quoad erba inrolu..tamsonificent. Idem enita his vel bis quamvis diversis significatur, ca-que vella eandem referunt sententiam, a cis Clari 1s in D n. Velit, ut ii, quod&ipse observavit pag. a. in libello Belgico Naede mimys dat ch deueere,an de Some fit tidioc. ι de gronden van dei ulosophie van Renatus de Cartessijdigh, in meritati πονεdt is Irenaei Philal

thii pag. 6 acinitaetatu Belgico: Milrm kngen o domaris, gesibiis orer de Cartesiae che Phaosophie. Cavi, oua itum potui in hac coinda E statione, ne verba exciderent, in quibus quisciuam merit,oflanderetur, ideoque pacista Homisi locutiones, ouas vidi in sequioremscnsum faciale detorqucri, atque ita ina eria, scandali csse posse &, si praeter spenu ejuscemodi iii id non antinia versum huic editioni adhuc insit quis enim

imm initatem ab otiani desce uitiam inici bis tibi tribuere ausit xid. pc specit sana ni ea sententi, per alia mpa vel ba clariora ut ex natur, pr incor. Locuplatata est astera haec Editio accessione Instantiarum, quae

contra primam a D n. si Bois Rcvio, cibinio S Maestrichi sucruntii totae, Mesponsionum. Fiibus illa retundunt r. Ex his itaque. seda citi, accurate perpens judicate, quicunque eius, Doctores , Pastores, Synodi, Classes, num mereatur Canesana Philosophia laudatoris in ca se cum Armillianonini comparari, num similes tu ibae Canusinonis dictorum operain culpa metuendae e quo metu simpliciores quosdam rei ignaros corripi fertur. Nos utique praeterquani quod Vςibi divini Auctolitati libenter omnos nostros sensus opiniones subjicimus, nubit quicquam innovamus in Conscssionibus receptis, nihil reprehendi mus, sed eas tanquam conlinunis fidei Resormatorum tesselas recipitariis. atque subscribendo probavimus,4 ex animo etiamnum probamus. Non

Memim , non Theologiam velat coiitroversiae quas exci-

20쪽

sophista conantur pervertere, vel res nat tirali lumine cognosceiulas, quas is optime intelligere dicendita , qui recti silii e isto tinnire utitur. Ac nisi ab antagonistis scriptura in pastos fuisset vocata , atque pro illorum sentcntia addueta nulla controverita circa cani fuisset exorta. Quae tamen non est de ejus critate&Auetoritate, cui, si Liaphic salicinnon minus deseiunt Cartesiani atque isti, qui ea niale intellecta suos errores conantur palliare, scd de ejus Ἀκμ, advolsariis ei quod noli su spueri, Ungent: bus sensum opinionibus suis convenient m. Cia quaeritur Ana rapturae fit credendum' An S. ripturas. sum loquatur' an Scriptura multi, a sitatibus scieri' quod aduci sarii petulantissime mili asingunt mihi auten minquam in mentem venit asserere. Sed citi aestio est: n non .riptura utatur sermone e trivio desumto cribra; bub, ita ex prajudiciis habent ortum, non tonen illa ipsa praejudicia docendo, sta veritai cm1 ne ratim talibiti vertis quasi involutum ubi ego affirmantium sententiam se 'quor. Quis en in negabit quin sermo quavis in lingua niuitis praejudiciis it involutus f Quis dicet, novi sermonis inventorem esse scripturam sa- .ctam, mon potius inter homines recepto, quamvis non satis accurat crcspondentercbus, Caruntque naturam non accurate exprimciare, uta 'Atque hic cos, cum quibus mihi cst ncgotium cisi contra meam sciat entiam valia objiciant, veritatis vi coactos mecum consentire qportet. Sic enim

ta vocatur inquit, Spiritio Satri mittituariu cu hic eris in opith:o xj I reic--n a poplito, non Icro opinioncm quael sc ei ipsissima incacst sciat c tia. Et n. ac stricli p. g. inquit SisDι re si .ituam tu Cordi, c-cabulum ea vere signicare, quae Sp. S. conι bis fisi i cat intcndu, ire a cra ignisi uti errorem aliquem Asia Dorion istius phraseolute sup cnat ircini sit'. Ergo Spiritus Sanctus potest uti phraseologia, cujus vera significatio cr- rorem ali lucria auctorum jus supponit quod tamcn a me dictum tanquam advcrsans critati verbi divini impii natur. Atque clim Dia duBois saepti s repetat: proprio veriorum Iessus t recidixdum , ιιι re se coge/ esy Asiones,Vide pag. 9, Ir, i et . qua stic ne prius dicta iniu- per hab: a inter me S adversarios tantum disceptandum impost ciaim An sint clarae rationes, quae nos ubcant a proprctate ciborum cecde re circa textus contra volutationcm Tellurisadductos 3 vel potius lanii laudatis textius non sint talc sermula loquendi, quae ex praejudiciis habentes ortum, non nisi veritatem a quamgcneralcm, nihil contia gyrationem ciliaris facientem, doceant λ quod ego luco contra adversa

rius id negantes. Neque si, quod dicat ut Clara esse ista loca contia

SEARCH

MENU NAVIGATION