장음표시 사용
21쪽
Terrae gyrationem adducta, proinde in iis doceri Terrae quietem de
Solis rotati a Sic enim dicere etiam potuerunt, qui terram aquis innat re persuas, iteruntd Antipodes negarunt, clare id docere Psal xx I v. a.
Nam ipse super .ma fundarit Terram o super flumina stabilivit illam, Psal cxxxv i. si expatruit Gram supc aquas, quia insecutum est benignitas ejus; cuna tamen homo liber a praejudicio id inde non colligat. Nouergo ex nostris prae iudiciis scriptura exponetula, sed iis prius depostis Virudendum ex consideratione scopiri circumstantiario textus, quid ista. quovis in loco nobis velit testari Proin non convelluntur standamenta Theologiae per Philosophiaui Cartesinam ouod multis est persuasum.
Q laetitiainenon da Bois pag. ψo quatiam sit ratio tam vehementis querimonia, qua in prioris editioni praefatisne habetur, si Controresiae basred mentima saluta non tangant, ct neutri errores obsint ueluti Verbia mea super qu bus hanc cluaestionem iurida in Praefatione prioris Editionis sunt: quod Veritas Diaboli omnis Veritatis, o is in Etugravis mi calummu m-
re in me ro prematur; itent, quod Masin απιώ-- nihil potuerii innime aptiis adistina uia cursem remur missiciemiam, quam , - remutirem bassuris tum dedecoratam muliti exhiberet, in sic odia amo inridissum redderet; quae justa querela nitionem habere possunt, ctiamsi non omnis critas pertineat ad fundamentum salutis, vel non spectet
Fidem de Theologiam Revelata in Cum enim omnis Veritas mentem persectione ornet, eique jucunda & giata accidat vera multa ruin crum& causarum natur illum cognicio, non potcst non menti veritatis cupidaei e molestu n, quod propter istas calumniarum4 mendaciorum nebulas
sibi aditum aleain videat esse sectuin dissicilem, aliis etiam, eas non sentientibus, & propterea nec discutere conantibus, impervium. Dubit ilo Cartesiana, neque ad res fidei nequeasusim vitae te extendens, cumque respiciens, qui philosophari incipit, nihil aliud denotat, inseritim examen omnium opinionum, quas quis ab infantia hausit, ut nulla admittatur, nisi quae sundamentis solidis insistat quod non tantum licitum sed
etiam necessarium esse ei, qui certam S in Gubita taminii aerat scientiam, quis non videat f Quidni ctiam, dum Fide firmiter teneas Dei existentiain, liccat inquirere, num eadem ex lumine naturae posIit cognosci dei non lirari' Verum lucernam in incrid c accenderem, si pluribus de his agere conarer , cum Dubitatio Cartessiana integro tra tu a Dia.
c ut et , , plicata, Mab omnibusincommodis ea l gere dedignatur,4 tainen desistere ab hac Dubi milanda deo trectat, eius improbitastice nostra striptione eo ei, coerceri sentei
22쪽
'Cinessi de Libero Arbitrio eadem plane est, quarumstroruna sic logorum otianium,quod ex editatione quarta cuilibet potest esse maniicituni. Ninue inquit vi est, me in utramqueparum ferri posse, lit q- Si propendeo, si re quia rationem verio
-α,-- sena , sed potius augento ce minam Indisseremuinium tua, quam e in in cum milia me ruris missi variem maguoua in alteram impellit, est in imus gradi libretiis, fi liue um ii 4 4 ii iiiii
nem, sed tantummod incognitione defectum re negationem qu i m testa tur , qua Veiba ad Cartesii consensun cum nostris Theologis proban im a solidissi in cruditionis Theologo Iohanne Cocceio in tractatu de Fa dere Dei art. 99. Iaudantur Dominium quod ei assisnat non est absolutum, sed dependens a Deo nihilque hic est diversitatis inter Cari
sum ii se Vide Claubergi Defensionem Cartesianam, p. o. De ii ii sentia Dei quaesit Cartesii sententia, e dem cum sententia miliorum theologo i , consistens in cui Omnipta sentiae explicatione Philosophiesi videre licet huim mei tr-ctatus art. CCI. An bestiae ita sentiant, ut homines P inquaestio mi,
losophica, ubi negativam Cartesius non line magna ratione tuetur, e stiis denegans cogitationem & rationem Plures posse esse mundos negat artesius, quia inplicat contradictionem, atque eo ipso divinam Onan Olentiain non evertit, non negaras, quod Deus plures possa creatu Ias sive corporeas sive incorporeas condi. e. Sed hoc faeto, eae non novam aliquam Univcrsitarcua corporum, si sint corporeae; nec Inovam aliquam universitatem creaturarum, adeoque non novum mundum essent
constituturae. Videat OV. huius tractatus&Cimbelli Desens nem c uesanam p. 487.4 seqq. In his ei & similibus verector
tu mens Carlcsit, . quod non in controvorsum pro controverseban tur vel quaestio est potius denomine quam de re vel adiimmum Phlia, losophic a non ad Fid , sed ad ex icationem quandam ex lumine naturae' pCItinens. Rogatos itaque volo S monitos quoscunque, qui hucusique clamoribus iniquis advorsariorum in transversum adti, Zelo forte Dei, scd inon secundum scientiam iudica iunt, se tentias, quas Cartesialxas vocant, adversa fronte cum sacris literis concurrere. vel in fundantentavi
ygionis i tarc ut aequo animo citra assecius expensis juxta nostris d sensi ibus acaduci sarionim accusationibus, mitius de nobis judicor, certoq*idiritiuasum habeant, nihil nos intimatum in religioli 3 opus
23쪽
Opiis fido stin iis, confessionibus Resennatonini, velle. Disti
mant obsecro uiter quaestiones deVeritate sententiario&illariim Pon- aere,&, si Cartesianas sententias ininus veras existimant, suantur suo iudicio, sed&permittata nos frui nostrin habeantque has quaestiones sautem eo loco, circa quas salvo eligionis Reserniatae vinculo liccatis deste dissentire, prout talos multas psa cetiam in Theologia dati omnes Theologi agnoscunt. Sin e contrario sententias vobis vix auditas nisi
vocabulo Cirtelianas vcl ex adverssiriorum accusiuionibus tantum c gnitas, nunquam ei libratas trutina incorrupti judicii, tanquam adversas Ucrbo divino caeco jud cio placet condemnare, cooue fine judicia.. vere praejudicia, Academiarim vel synodorum Glamitin emendic te, sciatis nos parum istis iri motuin; vos autem ita vestra pera impli vitum iri criminc neglectae charitatis, posterosque habituros in quove stram injussitiam accusent. Reprehenditis Pontificiorum iniquitatem , quod a lestione librorum a nostris pro des sione Religioris script
rum, tanquam condemnatorum abstineant,4 sic in errore permaneant; cavete itaque, ne eandem mereamini notam , atqtie eadem judicii t meis raria iniquitate pervertamini. Vos nunc compello, quibus praete meum inclitum in me acerbius invehi, & contra meas Dilleitationes placuit.
vehementius insumere. Caussam Dei agere contra me arbitramini, a
que defendere Nilioritatem de veritatem rius umborum, in tamen iuxta vobiscum indubitatam, intalibilem agnosco. Etiam id putabant amici Iobi, pervertentes eius verba, contra quos tamen Deus pronuntia-xit sententiam. Si vestra causu bona, quid tanta virulentia opus est
cui bono contumeliae .criminatione. Si par pari voluissem rependere quoties mihi subministratis materiam, ut vos potuis lem aceto perfundere, tale multo porsei care Sed vobis condono, ipse nihi in refutatione vestrarum objectionum occasionem praescindo dum priae termisi sis reliquis, ea tantuin . quae ad causiam faciunt,cito & refuto. Velim tantum, ut ex nitatu sinitentia vestra verba extendatis, eorumque iniquita tem agnoscatis. Tu immitius m. dumis considera serio, an conveniant cum tuo munere sacro qua passim in tuo tractatu comparent T tat praefatio tuba est belli excitandi contra eos,qui Cartes Philosephiam probant a quibus malum Eccles gravius portendi . quam a Remonstrantismo Initio tractatus hoe argumentum proponi si quod sacralitera claru or disertis verbuieruntur se erunt, id etiam ut crum a nobis habendum ct credendum ess Atqui Soli in circa Terram morer sti ci Iera
24쪽
Temno)Lttritu fides, sed negari in rebvinaturalibus P suis, Asirovomico A quonati vel illam responsionem didicisti Id vel ostende vclcalumn:am agnosce. Non Majolem, sed Minorcin negamus, nilairi falsissimana es iamus persitati, ne ille mamis asthii a faciis litetis. q. in caedem docent, Terram agilis innatare, e ii Oinde nullos dati Antipodes Pag. s. Occidas, ruriarat exposivimumscripturae,noma, tu Theoloeiacthelmoxinum ophi unum,dhesi te iris v postulo. Quoties vero itudio opera data imo verba perverti. Sic p. si e re sdixeram τideamur tantum niti presumtionibus, mihi tribuis, quda re Iar nimis iram tantam pro praesumcionibin iuvenilis audacia o temerito finio sponsita, ingenium hora timens, me uiuii tuli re fibulastium aeto
similia ubique tuas paginas exornant. Nos vilia iv.mcipia Cartesii, quio damuso omnibus,mbiu ι mutamus, quod i ipso didicimus, quia mi ab ερα I 3. Cum tamen non auctoritate sed Lationibus a Cartesio mon- ' pςx pti ducati ut, ni Inoque minus auctoritatibus humanis in sciomam studiis rei aliquam dicti Cartesianitatis exploratum' bentes, scientiam non hisi dem immatum; α rationibus indubitaris generari. Deum invisis obscurali te amenta propraerepta pophoruni qui postquam trinitium inti dirim δε--M. - - , .
prolabuntur tu, αταιαλογή , inquis pag. 266. comma in Cartesuin acerbum est Damnunt illud se deplorandum, quod hoc demῖm sesul in tu cem hi sui trum scholis prodieractam tu doctor, nisi tempore i ua vixissetiriarum illum secundiu rerιtatem loqui docuiset pag. 32. Haec, similia innumera, quae passiin conspiciu latur in tuo libello, caussai tuam nulli mo-
pacis malitiae ri probabunt. Itaque imposterum a talibus Altineashortor, , ut uirineae Desensioni quid opponere velis, id halcitra calumniam continitatis. Memineris tamen, tibi prius satissa ciendum M. Vestiviso, cujusoractatui sub titulo, edis sorse, dat Och de Leere an de Sisine ullandien de aetatrνι s emering oc. yri ebci,n me Godes mordi tegens I simois, responsum adhuc dines, ut Irenaei Philalethii scripto: De vestiche pronomus Jacobus δε - Hos si accurate refutaveris, satis mature ad mihi respondendum te accinges. Tu vero Dia Maestricli perpende, num ad sacri Ministerii se iactionem acerbo tuo virulento scripto recte te praeparaveris ' Pr.etat pag. I. inclins Sataram opera enati de Cartes enervatis remmis, dei Chris ma
25쪽
'remiam de Tina Mu, quibus nihil continneliosius iniquius in Cartesium dici potuit Pag. 8. tibi sum norminis novaturiens Theologae.
cu/ns ripi ura sti'. consendere. Sic in ipso tractati p. 39. dicor, tot liuoni-ώω Sp. S. fa itatis dicum scribere 6 I. Veracitatem strFIura nefari amDiu dubimn adducere pag. 3 ea tantum ex adversariis meu,te sic volem
te, excerpsi, qua me excepti--θὰ inutiombin maximejudi me rim exposita. Qinbus si te in rect ae impudenter calumniari convitiari discro , quod res est pronuntiavero Pag. ro 6. mihi tribilis Concepius siriptura de Dra ejus in attribum exigendo eo Miliniam
rationis i at eaque corrigentis, cum non de conceptibus scripturae, sed deconceptibus vulgi suer in locutiis pag. 2io. vcrba naea pei vertis, id quoil dixeram Hiilla blasphemia in Sp. S. coνnmittitur, sc exponcndo: dicendo ιρbum deserta accurata veritate ad erroren d flexisse, cum hic mrirmst sensiis Nulla blasphemia in Sp. S. committitur, si dicam ru, ipsum relictis accurasses Οιutionibus ad populares de exisse erroriis innitentes. Pag. 238.
calumniatori admodum agis, dum inquis, medicere: Sci 'turam rimaruiemis se i obum Dei no-- , idque more dolos generalitὸ proponis, pomaimpietatis accusas; cum ist verba mea, quae respicis,reoEcons derentur, nini quicquain.st, quod temetipsum concedere non oporteat. Quaero enim, si et purum Dei verbum intelligatur tale verbum, in quo
nulla sit locutio numina a Deo adoptata, A suam originoen rem ens ad aliquod praejudicium, an co sensu Scriptilia ira audeas asse ei e puruin Dei verbuin Revela et go fluctus in si inpulo inoves, quando hic ita parati agoedias. Tandem, ut infinita alia oniittam, considera, nuna a calumnia excusare possis, quod p. 23 dum tractatum concludis, ais me nenii mihο-ifice de faciascriptura senserem erin moribus ut scatere asser, imi m. Haec Milia tibi opinor Gendere, non siisse lum Dei , quo agitatus contractatitatem tot aliena a mea sententia milvisibuisti. Ad te nunc me converto on Herbini, qui ceteris modestior, doctior, 'do' elegantiori usus, tamen non potuisti cavere, quin quaedam du-
foram me cietatibi exciderent, qualium specimina sunt, ne dicam de Epistola Dedicatoria , in qua acerbissime advorsarios tuos generatim perstringis p. 93. vi ex hypothesi opermicaa S. Spiritui in sua materia loquents audacter prascribere non dubitasse pag. 94 me dedisse rationibus meis Deum Dein reverentiam quidem; me temere O indigne tractari e sacrarii trem pa3. II 3. stire Christiani ha-rii iure Threissia noctorii tremenda
26쪽
qui preconceptam adsurorem usque deperienteibnothem, omnino omni atque
quis: mirarit Ἀη posse satis superque o niti ichii Spiritiun qui ex solita S mimis i. viue oracula ad hyp.rbe sinpiam reto Fundi ιιι e via non tandem de Deo tui, Ego ver; ν ines dictis injuriam iuili fieri, sententiam um , quae nunclitam mihi veniti'
mentem, protestor Spero serevi opto, ut ni perpensis & mea sententia clare satis nunc saltem cap. m. liiijus tractatus proposita agnoscatis, vos vel errasse inirente mca percipi eirda, vel, Deam antehac agnovistis, gravium calutarniarum crisi line vos obligasse, ac proiia de strio.earunt veniani a Deo pctendani, Mimposterum a similibus abstinendunt. D'
mus, dum nessensi me sub praelo est, fatis concessit; itaque quamvis noli miti tu in iis, egerit qua', lii, retiis Arua ejus dicti,
ab neo. Quod superest Ucumveneror, uis atribus de rebus levior, bibi diss)ntientibus tales inspiret mentes, ut liugii vi calamos suos non convestant in gladios, sed invicem amice conferant, S leviorem dissensum patienter serant, spiritu lenitatis alter aliorum ins tuentes,
quoque Deus ea, vi ignorὸnt, alii revel'. - Carterin adhuc te monitum velim, Amice lector, me in citandis ad versariorum meorum scriptis couipendio fuisse usum , quin no bbi ea cuni sistris consore volenti obstacula sit notas istas con pendix rias hie explicare lubet. ιυ R designat tractatum P Obruarii, theso, inrisis o Mam- Misacra in Naturalibu o Astronomicis oci B. Dial vel B. D. lanificat eiusdem μ.ώ - GP- MMU-
27쪽
CAPUT I. Cognitio mana Aiplex, Vulgaris Accurata, GeCommunis inhilosoplvo Art. s.cAp. ii Cognitionem Accuratam QPhilosophicam rerum natur lium ex sacris literis hauriri non posse bis constituitur in sisentibus
demonstraudum a DC AP, Iu Argumentum pro ea sententia proponitur primum,a Armiselis loquendi scripturae usitatis, S secundum a scripturae finibus. s. CAP. IU Argumentum tertium ex eo de sumtum, quod scriptura in se non quaerendam sapiemiam lailosophicani doceat, proponitur M defenditur.
CAP. V. Argumentum quartum, cuius summo, quod Deus ab iis, quos sapientia Philosephica ornaverat, nihil ad eam siciens volutae conseribi proponitur vindicatur M. CAP. VI. Aisuimentum quintum abolitis memini, quae salomon de rebus naturalibus consignaverat, cum vindiciis. 73. CAP. VII. Argumentum sextum quo ostenditur, ea quae oppositae se tentiae Patroni ex facti, literis acrunt specimina doctrinae bilos phicae, talia non esse. 8 I. CAP. VIII. Obiectiones in contrarium adductae solvuntur resuta
CAP. IX. Cartes sententia de Mundi Extensione, a nitudine proponitur. Io. CAP. X. Demonstratur sententia Cartesii de Muus Indesinitate. 3, CAP. XI. Obiectio prima contra Ind finitatem Mundi a Spatiistin glirariis desumta proponitur ac refellitur. 6 . CAP. XH. Objectio secunda contra indefinitatem Mundi a cogniti ne linitium Mundi , quae omnibus conveniat, expenditur Adbluitur.
CAP. XIII. O emo tertia ab insilitate desumta proposita iesita.
CAP. XIV. Resutantur Argumenta pio Mundi rotunda figura adducta,& ostenditur,talem figuram necCoelo stellato as nari posse. zos
28쪽
cAP. XVI. De Situ&ordine praecipuorum Mundi corporum rates se Sententia canesi, Cosenici collata cum simini, iij a Maii Tychonis natae recitatur, porroque or, o vetustas jus expor CAP. xviI. Termini quaestionimi, opositarum explicantur, ostensi tur,quid me nomine veniat,quid itidem permundum intellisan: is,
cAlin. XVIII. Demonstratur duobus arguta armi λTerram deserti circa Solem annua delatione N circa axen tuu in diurna. 283. CAP. XIX. Objectiones contra delationem Terrae , ense ratione sutina refutantur. 'I2CAP. XX. Cartesiis Auctoritatem scripturae omnibus suis ratiociniis anteponit 'ocum ipso. Ejus Ausoriisti ut nec intactilitati re . pugnat sententia de stylo scriptura vulgari circa res naturales Status Controversiae istius quaestionis constituitur. 4 6. CAP.J XL Scripturaiti uti deberet visis usu tritis, etsi praejudiei seae innitantur atque veritatem iis involutam reserant, probatur M-
CΑΡ. XXlΙ. Secun dum Arguinentu in pro sententia dicta , modo agendi cript tirae Dialectico dc sumtum 668. CAp. XXII l. Argumentum tertium ab inductione eorum scripturae locorum,quae continem sermulas vulgares reserentes pha nonicita atque veritatem adsensis relatam praesudiciis involutam. q7s.cAP. XXiV. Quartum Argumentum, quo sententiae nostrae verita ostenditur & demonstratur. 3 a. CAP. V. Sententiam deusu brinularum receptarum veritatem ali
quam praeiudiciis involutam reserentium non pugnare cum Auctoritate& Veritate Scripturae probatur primo Argumento ex locutionis bus scriptura de Corde usurpatis . CAP. XXVI. Idem probatur secunc/o Argumento desum in ex locu
tionibus in scriptura usurpatis de moralibus tracticis,apparet aeacopinioni super ea fundatae innitentibus. 366. CAP: xxv xl. Tertium Argumentum, quo probatur istentiam di ctam cum Auctoritate veritate scripturae nequaquain pugnare, ex eo desumtum, qui sic plura aliquid neget, non quia revera est ne gandum sed quia a nobis non est cogivium. 633. CAP. XXVlIl. Quartum Argumentum pro sententia dicta de imum
exargvincantationibus4dhinianeat in M
29쪽
CAP. XXIX. Quintum Argumentum ex phrastas de Deo adlinita
desumtum propollitur& deisulitur. 631. CAP. XXX. Sextum Argumentum ab usu versionis LXX. Inter stum in . . proponitur ac vindicatur. 66 I. GA P. XXXI. Consensus Theologoruin cum sententia nostra salem. ditur. 67q. 'CAP. XXXII. Objectiones contra hanc sententiam examinantur,quarum prima urget, quod ex ea sequatur, scripturam salsum doc re. 68
CAP. XXXm Oriectio secunda, quod per istam sententiarnm is
certitudo significationis scriptuor evertaturi eaquei nasum et i commutetur proponitur&resutatur. 7oq. P. XXXI v. Obsectio tertia desumta Job. Hr. 3. cuni instat tiis pro onitura relellitur. 726. CAP. XXXV. Objectiones quartad quinta, quarum illa desumitur potentia voluntate Dei, harea coni paratione Des cum artificibus manuariis proponuntur S refelluntur. 73s. CAP. XXXVI. Objectio sexta a puritate scripturae divinae desinit proponitur & refutatur. 739.
CAria vit seminisorie inde desumta, quod postaliae sententias eiens habeant haeretiosi amentum negandi, christunt esse hominem. 7s a. ' CAP. XXXulu, Octava. Nona, Desina, unde ima Duodecima Objestiones re tantur. 7 8. CAP. XXXIX. Objectio decima tertia a comparatione reriim naturalium culti Mysteriis, Prophetiis Chronologicis desumta proponitur rosellitur. 63. CAP. XL. Objc'etiodecima quarta a fide Spiritui Sancto debita, II. CAP. XLI. Objectio decima quinta a comparatione rerum naturalium cum miraculis. 77- CAP. Lii obiectio decima a desumta a comparatione rerum naturalium cum rebus gravibus , de captum nostrum exceden
CAP. XL LU Objectiones a decima septima usque ad vigesimam ω
Ptimain proponuntur& rcsutantur. CAP. XLIV. Sentcntiam de Gyratione Telluris non adversari Auctoritati& Veritati sacrarum literarum ostenditur. In specie velocum eaconciliatur Josuae cap. v. versus Ia dc Iri II.
30쪽
p. XLV cum sententia dicti concitatur laeus Ecxxxvira. 8..cΑlΦ'XLVI. Proponitur . ix. s. 6, . ac eum sententi 'par
eonciliatur. 8, . CAP. XLVι I. sal. xerx I. versus I. is et v. versus . proponim tur Melim sententia dicta concilianculo' OQ.
, CAP. XLVIIL Psalmi ei v. versi is QMatui. v. versu ε .sententia dicti conciliantur. 9O7. OP. XLix Adducitur locus Ecclec I. 4. cum sententiam sua concitatur.' s. CAP. L. Gen. Li . conciliatur eum dicti sententia.