장음표시 사용
51쪽
malos viros cives quo pessimos habuimus, sic in posterum optima haec so montis mus S in nobis adserot exoptatissimam. Sic ne in pu contraria curanda esse contrariis et
medicorum docet Schola et quotidiana demonstrat ex portontia. Adhaec: Si Deus aliquando ecclosiae indulserit Halcyonia. per Solidiora Rosormatae educationis media . post tantam hane aut iehristianismi vastitatem, et sae illime et emeacissimo restitui potorit Christianismus. Absque hac enim Rosormatione si sit frustra sit qui id stxpuetot. Adeo bstilis hisce efferatum est humanum genus ut ei domando, alia sint quaprenda media . Vulgaros certe nostrae Regulae perquam sallages sunt, et huic rei parum Sufficiunt. Quid Z quod in acerrimis persecutionibus, per eadem haec media Relligio praeservari poterit'. Novi equidem constantiam in Cruce non alium operari quam eum qui fidei quoque et in ea autor est Peraevorantiae. Utrumque est Divini muneris et credero in Christo et pro eo pati. Sed quia Deo nostro per media operari ae cum eis in operanda tin medietate Oeeurroro plaguit, nemo est tam iniquus qui Edueationem honam, medii hae in parto rationem obtinere negavstrit. Vix enim adducor ut credam septem illos qui in Maccabaeorum Libris memorantur fratres tam laeto atque alacri animo supplicium excepturos fuisse. nisi cum lacte patriae legis imbibissent cognitionem. Nec origones admodum puer adeo instinasset ad martyrium. si non educati Ono bona ad eam rem laetus quasi fuisset praeparatust ' . Ipsi desultaρ saulicioris cujusdam et Institutionis ρt Educationis Pustrilis Ostentatione, cum alias regiones In ultra tum ipsam quoque inprimis nostram Poloniam1 Subjugarunt. sacileque futurum est nisi nostris Obviam eatur malis, solus ut in vagua regnet Basileus arena. Quin et Campanella Regi Hispaniarum suppeditavit consilium de subjugandis hac ratione Belgis t. An non Evangelicis. jam divinitus in Polonia eadem ansa porrigatur Τallaborandum inprimis igitur ut accuratioribus mediis, instituantur et juventur Homines boni publici studiosissimi, quo facilius et Helicius
per educationis sive Seholarum quandam universalem restaurationem. per O PS urbes Oppida vicus Dinnesque minimas etiam pommunitate8
Religionem et praeservare et propagare possint. Insuper quid Plan-
52쪽
tationibus quoquo et coloniis vestris recte sun datis nihil. ista Resormatione educationis conducibilius 3 Sed quo seror 3 Excrevit jam satis et ultra Epistolao modum haec mea scriptiun eula. Pollicitus id quidem sum initio: me solito prolixiorem futurum. non committam tamen ulterius ne tua abutar
patientia. Manum igitur de tabula, cum nihil ego afferre possim quod non tibi Vir Cl. sit ante meditatum et praevisum accuratius et melius. Valebis igitur hisco optime, et ut saeis, bono publico promovendo, ad has quoque commentationes urgendas animum adjicies. Tuus in Christo Jesu. 3. losas Nebb an Hartileb. London 1628, 1. Sept.
Postquam tractatum legi, te authorem conveni, et eX utrisque mihi renunciatum est de artis meae aliarumque pulcherrimarum inventionum obtrectatoribus, de strenua promptaquo tua earundem defensione, et do mandato et conatu illius inauditae charitatis collegit: sanequam pro his ut debui intime serioque tum nobis tum posteris nostris gratulabar: delatamque eam ad nos gratiam ealiginosa minus tempestate divinitus existimavi: qui si apud vos suissem, aut praeterito praegravi sumptu, hie non inutilis laetus essem, neque tibi, neque Collegio tuo defuiSsem, coramquo sententiam meam per artis praxin eonsirmassem. Et si genus hoc confirmationis insimum atque umbraticum in se est, et ex alieno prorsuSque mutilato adhuc munero usurpatum; ut magis ipso videar vel nugas agere. vel aliorum ope et auxilio indigere, quam aliis posse meum hac in ro officium praestare: tamen, quae et eandor tuuS et ardor extorserunt. quaequo tanti collegii authoritus
suo plane jure efflagitavit, decrevi brevi ad te perscribere: non quod ea Collegium vel te alumnum sugero existimem; sed quod altiori contemplatione et studio impediti minus humi serpentia et εubmissiora perspiciatis. Quid quaeso) est quod usque adeo vos moveat pius illo ardor charitatis η meo periculo cauti, cogitain quemadmodum adhuc Paedagogi. Bibliopolae, et riuod magis
53쪽
dolendum, ipsi nostri Academici mecum egerint; ea mihi ob
charitatem erepta esse, quae studiosis omnibus non minus quam ipsa rerum cognitio grata esse debent: laborum remunerationes, sumptuum restitutiones, virtutes, laudes, honores reliquos, quibus
longa serie additis, quid ad pii ardoris nostri suffocationem adjungi potuit 3 aut qui non tot miseriis perturbatus animus hebescero iam debet, atque posteritatem, imo charitatem ipsam minoris aestimare. At Deum, non homines mecum spero, quaeritis. Quoties in eam cogitationem et vos sortasse ut nos incidimus, iniquo hoc seculo
non pessime cum iis eSSe actum, quibus deSuper conceSSum est
obtractationem pro meritis, injuriam pro benevolentia, violentiam pro charitate patienter sustinere 3 Quid aliud fuit quod nos bis temporibus ad tot labores, tot sumptus, et vigilias magno9ere invitaro posset y quae retributio 3 quae dignitas 3 quod levamen aut subsidium 8 ut statuae nobis in plateis sorsitan erigerentur8 ut bellas nostrae effigies in librorum frontispiciis imprimerentur3 hoc vel nugivendulis vaniloquis et imposioribus est licitum. An
ut ostentatione nostra ignorantium admirationem aucuparemus 3 aut verborum lenocinio curiosorum aures prurientes illiceremus Zquid horum suit quod vel iuvenum sensus alliceret nedum Senum assiduos improbosque labores mereretur 3 At vero, intolerabile est tot lucubrationum nostrarum fruetus, tot caros ingenii summaeque expeetationis liberos, insulsis malitiae, aemulationis, invidiae
procellis et tempestatibus in ignorantiao polago ab incunabulis agitari, tandem et submergi. Intolerabile procul dubio nisi intolerabilius hoc sit scire voluntatem Domini et crueis, et patientiae
suaviores fructus vello amittere. Quao ros mihi non mediocrem consolationem attulit, volo tibi commemorare, si forte eadem res animum etiam tuum sublevare possit. A terrenis et inferioribus fugiens, cum a mundo eaelum versus cogitationes meae ascenderent coepi piorum virorum vitas circumcirca prospicere: post me erat Israel peregrinans: ante me sanguiS martyrum et prophetarum
dextra carceres et catenae Apostolorum; sinistra Johannis Baptistae nuditas et vitae asperitas: paulo superius ipse sagellatus Christus cruce affixus: qui omnes quodam tempore hic in torris terrenis subjecti persecutionibus sicut nos vixerunt: nunc ex eliso loco positi, circumfulgenti gloria amicti . triumphant. Coepi egomet megum sic cogitare: Item, nos miselli homunciones indignamur si quis nostrum vel minima sensualitate privetur vel quovis alio modo patiatur. quorum inopia vita omnibus calamitatibus est obnoxia: cum vel uno saero libello tot sanctorum virorum afflic-Diuitiaco by GO Ie
54쪽
tiones ob oculos omnibus versantur. Audi mi Hariliebe. dico quod interne sentio, hae una cogitatione vel maxime sum confirmatus.
Hoc idem si vobis videtur sae ante oculos tibi collegioque tuo proponatur. Non ita pridem oblatam Indiam occidentalom partim superbia et incredulitate, partim neglectu et stupiditate Anglia nostra perdidit. In Germania praeterea aliisque regionibus quot
artis quot naturae admiranda arcana eodem omine periere in paucarum artium inventione, si jactura saeta est, tantopere eomae OVemur. quae si hOe tempore non perii88ent per ultimum incendium, citius fortasse, quam credimus, periundum suit, quoniam immortalia nata n0n fuerunt. Etiam nos ab hiseo mortalibus animum ac cogitationem noStram avogemus; atque ea potius reminiscere, quae non indigna sunt conditiono nostra Christiana artes nostras quamdiu Deo placuerat durasse, una cum authoribus et
earundem amatoribus suisse, quicquid promittebant praestitisse alias omnes ejus generis Superasse, cum linguarum persectione aliisque rebus vitae humanae necessariis periisse. Quid est quod vos aut ego eum temporibus, cum mundanis hoc nomine queri possimus 3 Denique ne obliviscamur nos filios Dei et fratres Christi aut esse, aut velle esse, aut debere velle: et eos qui aliis asilietis consueverimus praeciperct et dare consilium: neque imitemur malos presbyteros, qui in alienis delictis et erroribus profitentur se tenere absolvendi potestatem, ipsi se scelere contaminatos absolvere nolunt aut non possunt; sed potius quae aliis nosmet praecipere Solemus, ea nosmet nobis subjiciamus atque apud animum proponamus. Sed quorsum haec inquis 3 non ut vos prudentes officii vestri commonefacerem; sed ut ipse dum haec tecum agito meipSum zonSolarer; ut laeticius usui publico, tibi, collegioque tuo possim inservire quorum Voluntati et artem hanc, et quascunque alias mei juris meque totum dico, dono. devoveoque. Vale. Londini. I. Kal
55쪽
Quia vero jam ante in aurea quaedam scripta Viri praeclarissimi, et nunquam sino laude nominandi, D. Job. Valentini Androno tunc Calvensis Ecclesiasi in Ducatu IViritemb. Pastoris et vicinarum Inspectoris, nunc Aulao Niritembergicast Ecclesiastae et Superattendentis generalis) hono salo incideram, in iisquo dεnsos humanae vitae errores mira felicitate in lucem protrahi viderem; datis ad ipsum litoris Anno 16283 quid sancti moliminis subesset, cognoscere tentabam, ad persequendum protraeta jam in lucem
monstra animabam: ad ut me inter sui admiratores discipulos filios, agnoscere ne aspernaretur, Orabam. Respondit amanter Arduum esse. o meritum Se ad nova vulnera deposci, viros Suas exhaustas vix iam ovium suarum eurao sufficero etc. Addito tamen: Tantum Vero abest, ut causao Susceptae vel paeniteat.
vel pudeat. ut ei porro canos meos impendero, atque tam piis negotio immori, decretum sit. Quo nomino libens To in amicitiam suscipio, si, ub Seribis, ab omni partium et studio remotus, Uni Voritati et eredas et cedas. et Christianam Libertatem sub Charitatis vinculo, amplectaris. Calvao Wire 4. Sept. 1628. 5. Regast von fomenius 2waitam Schre ibon an I. v. Andreas. Lissa 1629.
Rescripsi. meo et trium amicorum nomino. Tristari nos, quod quem in aetatis vigore esse credebamus, exhaustas vires querulari, ot quietem meditari, audiamus: rogare tamen, ne aronaox cedat. nisi subornatis qui succedant. Aetatem ingravescentemni u impediro, quominus vetoranus dux novitios insorinet athlotas Diuitig Corale
56쪽
et quo exactiora solent a maturiore judicio exspectari. Do minus extimescendam soro invidiam, cui primi potissimum conatus expositisisse solent et . s. l. V. Andreat Ant oris threi bea an Dominius.
Quas 20 Julii dedisti, Vir Reverendo et Clarissime. amico
plurimum hunorando, recto accepi: quibus et moi amor m, ut emendationis studium continuas: quo utroque mo comitem habes atque coniunctissimum. Finit Christus. ut hic Consensus nostor Leelesiae afflictae commodo cedat, ac Spem meam. tot Sue rescentibus rei Christianae studiosis, antequam Scena eX edam, eXpleat.
Caeterum quod in Soziotato Christiana vos liganda' potissimum haeres, non deero desidoriis tuis honestissimis. Nog Idoam tantum scripsi, sed nec plene historiam 3. FuimuS aliquot et magnao notae Viri, qui post famao vanao Fratornitatis Roseael ludibrium in
hoo eoivimuS ante ociennium ei rei ter, et plures in procinctu erant: eum nos exceperunt turbao Germanicao et propemodum disjecerunt. Pleriquo in meliorem patriam subducti, nos deseruerunt: hinc lugere alii, alii immisceri turbis, nonnulli desperare, ego velae0B trahere. Supersumus pauci, magis anhelantes ad beatam analysin. quam purgando Αugiae stabulo suffecturi. Itaquo Tabulas Xaufragii nostri Vobis legendas, ac si lubet sarciendas tradimus satis beati, si non omnino magnis ansis exciderimus. Hoc Susolati sunt, qui novas Terras Erroribus suis ΝΒὶ aperuerunt Sequuturis letieioro Navigationo. Seopus fuit. CHRISTUM loco
suo restituere, pulsis passim Id0lis, sive R0ligiosis, Sive Literariis. Sed ipsus se suo temporo inseret: nec magis sortasse a nobis 0peram, quam a Davide olim Templum, voluit. Quod Germanos
57쪽
tantum Germani legimus. Rrbitraria lex suit. ac jam tum mutata. Bona causa Omnes Nationes admittit socios: maxime quos Christianum exilium i conciliat. Utimini nostro consilio, et rem graviter gerite, nobis etiam applaudentibus, etc. D n. UrSinum, Dn. Stadium, D. Jonsionum, saluto, et vos Christo Domino piis precibus insero.
Vale et me ama. T. Dominius an Eventus.
S. D. Clarissime Vir, paucis nune ad tuas 20. Oct. datas. Dolorem ex illis ot gaudium conceperam. Gaudium equidem, quod conatus Tuos eo perductos intellexi, ut ordiri jam telam hanc novam possis, dolorem, quod id per malevolorum invidiam et imperitorum foeordiam utrorumque pertinaciam hactenus non liceat. In eo mihi abunde satis fit, quod inventa Tua iugi publieae exponere nolis, nisi domi prius sufficienti successuum speeimine comprobata. Eadem mihi mens: vix a me impotrare possum, ut meorum aliquid protrudam. quamdiu mihi ipsi non satisfacio. Sed et haec est Cau Sa cur classium et per classes tradondam Encyclopaediae SPriem meam nondum communi eo, quod nimis quam lima indigeat imo malleo et incude. Ego enim toto hoc biennio in Latina lingua vernaeulae nostrae Bo homicae) adaptanda ita sui oecupatus. ut vix aliud agere licerset, praesertim mihi extraordinariis negotiis tantum non quotidie obruto. Eo saltem perrumpere συν-decrevi, ut per constitutionem exquisitae methodi Latinam linguam prompte jucunde, solido addiscendi landamentum nostris scholis jaceretur Solidum, caetera a Vobis. quibus sublimiores, conoeptus, eXpectab0,
58쪽
Glaumium , Ηolstentum Ernestum , Janum Caecilium Freyum Tecum intelligo, quicquid humana cognitione dignum videtur, ut in ordinem methodi nostrae redigatur. Ego interim. quod dixi. in
Latina vernaculae ita connectenda, ut altera alteri comes, dux luX. lex sit, Omnem pono operam. Et quia vernacula ad exoticam illam manuductrix necessario constituenda fuit, necessarium quoque
fuit eam primo regulis adstringi. idiotismos omnes accuratissimo explicari, cum Latina denique convenientiam et differentiam ad amussim determinari, quod incredibile quantum et temporis et acuminis indigeat. Deus saxit, ut quicquid utrinque publico bono studemus. meeeSsu non careat. De Glaumio et Glaumianis ipaeo Tua dixerim nescio, quid polliceri sit. Promittunt plura, quam ut fidem inveniant apud plerosque, exhibent autem pauciora, quam quae ad laetendam promissis fidem Sussiciant, Saltem apud nos, qui non ineredibilia esse ista novimus. Vidi enim, quidquid Holstonius et Bartholomaeus Ernsi in lucem dedere β; sed nihil reperio, unde vel unum vestigium divinae istius methodi quam sic appellare gaudenti notare liceat. An metuunt, ne quis arte deprehensa lucelli aliquid sibi praeripiat 3 Id certe quia toties sumptuum Sibi suppω
ditandorum mentionem injiciunt, suspieor. Si vere, inde Orum certe in re tam saneta exercere quaestum. Sin, condonent mihi boni viri suspicandi audaciam. Ego, si alloqui daretur aliquem, hoc stimulo agitandum adigendumque censerem, ut in communicandis tam divinis inventis candidiores essent. Tu autem, Vir humani S-sime, si quid hic vel geli superaui est vel joci ignosco. Vale.
59쪽
Josus lux nostrat Primas ad Te Vir es.. Frat. honorande. hoc anno meas en tandem l Languentisne amoris indicos 3 Absit, pressi potius et in flammam iterum erumpentis argumentum. Silentio tam diu indulsisso. ne mireris. Variae sunt causae, quae mihi tempus omne eripiunt. Ivisse aliquem ad oras Vestras subinde comperio, iturum rarius. Et quia mihi in occasiones intento esse haud licet. praeterlabuntur me inscio. Haee autem froV. F. Loeharo ad Vos concedente) quia me sugere non potuit, non potui ego quoque tenere silentium. Saluto itaque Te per Christum, servatorem nostrum, et Tibi, amantissime Frater, ab eius numine solicissima quaequo apprpeor. Sint Tibi felicia anni exordia, sit progressus solix sit exitus felicissimus. At non Tibi soli, sed amicissio clesiae toti. Sic opto, Sie voveo, fio spero. Mihi equidem scurenim apud Te non deponam consessionem 3 quem et c0ngavisurum sit collaudaturum Deum scio, et cui tamen mearum Oeeupationum Ob easque irrepentis ιιισανθρωπίας rationes constare velim), mihi inquam non in seliciter se anni huius primordia dederunt, quia appropinquantis απολvreωσεως spem firmarunt valide Vix mihi o Frater mi, unquam in tota vita moa tam aurea fuit donorum Dei messis atque per hoe elapsum hi mestre; vore testor Deoque meo tribuo gloriam. Non directe id ecclesiam, sed ecclesiae seminaria, scholas spectat, in quibus Augiae stabulis repurgandis inquo ovilia agnellorum Christi vero convertendis elaborare coepisse viros pios ab aliquot indo annis, potissimum in studiorum methodoro tineanda, non Τρ fugit. Milii nescio unde stimuli, ut regresSum ad patriam speranti, postque abominabilem bellorum vastitatem restoreseontiam divina benignitate exspectanti, nihil nisi subsidia reformandae juventuti moliri veniat in animum. Hoc selo non
infeliciter conatus eodere. Mira se offerunt in dies, quae paradiSum quendam renascentem pollicentur omnino, aureumque ab oraculis nostris pra0nuntiatum saeculum jam inter manus ego contempl0r summa cum sapientiao Dei admiratione exsultationequo prae gaudio animi moi. Nihil eorum Tibi exprimo, quia nondum Diuitiaco by Corale
60쪽
i empus nec paucis liget hie etiam, nonnisi uni et alteri, haetenus innotuisse, quid sat: nec enim omnes capae es talium, praesertim quamdiu res in sori versatur. Tu autem sanctissimis precibus Tuis De0, miseratori nostro, studia haec mea et aliorum seio enim alibi osse alios, qui in hac eadona materia Deo operantur commendare non desines. Mihi equidem noster illo J. Valontinus Andrea cum quo mihi adhuc commutantur literae), plurimum et stimuli et lucis subministrat; Christum tamen osse. qui nobis facem praesert caliginisque nostra o discutit tenebras, ro ipsa experimur. Ipsum proinde, ut Omnis nostrae harmoniae, inque ea radicata
beatitudinis iundamentum et centrum unicum, Oxorare ne interaeittamus etc. s. Dom8nius an lonston.
tighius noster sdidaeticorum coryphaeus) editionem magnae suae Didaeti esto sopus se. 30 annorum particulatissimam omnium scibilium, excepta medicina et matheseos parto, dispositionem continΡns jam molitur. Quid si nos minora sidera ab hoc solo obumbremur Z Utinam. Scripsi ad hominem nuper. Sed responsum nondum habeo. Vale.
lo. Ava das eo manius vorredo Zu asinar ianual grammati h. Lissa 1631. 26. Mai.
ἡ Syntari nostrae bonam partem ex invention o Clarissimi
struetione) prorsus multum inesso lacilitatis et soliditatis confidimus. μ