장음표시 사용
21쪽
res, Polonorum Senatorum jusjurandum eo tendunt, Angli pii. niunt silentium, quamvis mitius, ct apud Belgas,quod mireris. Grinneseidius capite plexus est,quod insidias Principi Mauritio a Stautenburgio fratre sti uetas tacuerit. Puniunt Gentes silentium quo Jure 3 nullo. si plures audias magna specie ejusmodi supplicia oppugnantes. Themistii argumentum est, invitos nos audire, claudi posse ora & oculos, non aures; sed oratorium. Nec quispiam punitur, quod audiat. sed quod id, quod audivit. non dicat. llaldus praesentem, nec consentientem, absentem fingit,sed fingit, nolle praesentiae nihil detralsit. Alii amicitiae vincula urgent, sed quae 'non debent fortiora esse patriae amore, sine virtute etiam nulla sunt. Alii dicunt, ea praecipi hic a JCtis, quae mortalium nemo consequi possit. Et satendum est. hominibus quamvis vulgi auram & vagos rumusculos denunciandi necessitatem non esse imponendam; videant tamen omnes, ne vagum vocent,quod est certum,
aut levem autorem dicant, se quo judicare nequeunt,aut conscios sese negent, quod non credidissent. Ast. ais, ebrius fuit, summe iratus suit; quid id ad te 3 Si taces, periculum tuum est. Sunt, qui tormenta allegant delatoribus ex Lege Constantini metuenda. Fidendum tamen potius judicis prudentis arbitrio, maxime cum nostri fori interpretatio ipsum reum uno teste oppressum, quaestioni subjicere videatur. Nec culpam di. cimus silentium alicujus temporis, ut opes. consilia. machinae perduellium detegantur. Metus potentiae, calumniae ct inde proventurae infamiae non excusabit. Circumspectione omnino in talibus opus estes prudentia. Quid vero si Pater, si Filius, si Conjux aecusandus' Nihil mutat celeberrimus Vir; Patriae caritas omnes caritates superat. Quid Principem indulgentem hac in re deceat, alia qilaenio est. Sed an scivisse crimen est
minime; sed id periculum, quod imminere sciebam. indicio
meo non avertisse. Silentem intellectu errare, non peccare voluntate, sophisma est. Non errat qui ex proposito negligens est, sed peccat. At Deus peccata permittit: ille vero est ens liberrimum, cui civem ad reipublicae salutem tuendam obligaturre inepte comparabis. Iure itaque damnatus Philotas, jure Thum
22쪽
s. inre Groeneseidius, de quibus Illustris Vir prolixe tradit, α quid Principibus, si ad elementiam impellantur, quid Sacerdotibus, si perduellis crimen fateatur, faciendum sit . egregie α
Dedimus Epit omen singularium Gund lingianorum , in qua brevitatis studio. ct pro instituti ratione quampluriina neglωximus , quae Lector variae eruditionis amans sibi minime negligenda ducet, & inter ea nonnulla digna notatu, sed in hoc libro non sacile quaerenda. Si exemplis opus est,ea, quae de Legibus Tabellariis, de poenis diversi generis honestiorum humilio. rumque, de frumentariis, &, qui in horum locum successerunt. Agentibus in rebus, capite primo, de Udone Comite, de canisvoeabulo in conviciis haberi solito, de Ecberto Frisiae Saxoniaeque Marchione, capite secundo, non ubivis Obvia allata sunt,
gum Interpretibus Libri IV accessere f. FI CHARDIVitae recent. torum ; MARCI MAN TU HS Epitome Vir. II. s. BAPT. de GAZA LUPId Hist. interprict Glossai. guris; CATELLANI COTTAE secensio insignium Fur. Interpr. MATTH. GRIBAL DI MOPHAE Catac Interpr. Dr. Cis. O ALBERICI GEMII LIS de nris Interpretibus dialogi UL, cura
Lipsiae. apud Io. Frid. Gleditschii B. Fil. I 2I, Λlph. Optimum eonsilium cepit Consultissimus m annus noster, quod, cum Panairoli opus de claris Legum Interpre..tibus, jam pridem in librariis frustra quaesitum, prelo denuo subjiceret. alios quoque Juxeconsultorum Biographos, raro hodie prostantes, eodem fasciculo conjunxit. In Praefatione. quam praeini sit nam libros ipsos iam antea editos recensere Impersedemus) ostendit Clarissi Editor, quantum intersit vitas
23쪽
JCtoriam habere perspectas, cum jus saepe non tam ex Volunatate Legislatoris, quam ex opinionibus JCtorum, de quibus prolixius agit, aestimetur. De Panti si ad editionem Uenetam anni I 6ss exprestit, latetur quidem, eum minime vitiis ri ultimam manum libro imposmile, quod & styli in aequalitas asperitasque & hiatus ac repetitiones prodant, quibus accedit, quod ultimo Libro, quem de Academiis inscripsit, sium Lecto. xis provocaverit magis, quam restinxerit; nihilominus tamen eximium ejus in historia Iuris, praesertim recentiori,usum esse. inuculenter demonstrat. Nee plura de Pangi rolo addimus, nisi quod dolemus, sublatis licet pluribus sphalmatibus,quae in antecedentem editionem irreplerant, retenta tamen nonnulla suisisse, quamvis illa emendanda aliorum potius judicio permittere . quam proprio genio α hariolationibus indulgere maluit se, Cl. Editor videatur. Succedunt Io. Fichardus,Eraneofurotanus, qui iam ante Panzirolum Vitas aliquot Iciorum edidit Patavii i & hoc multo inferior, Mamur Mantua Benariis
diur ICtus Patavinus, qui quae in rem suam putavit e Glossa toribus vetustis & Iuris Interpretibus excerpsit & rudi stylo digessit, judiciis alistrando eorum additis,quoriun haud tuta fides. Panciora timi, quae sibjunxit Editor e Jo. Baptissae de Garo lupis, sed taceialupi,libro de sudendi methodo, Lugd. s 3 edito, ejusque Documento quinto, quo de librorum lectione agit, exceryta. Nec multo trolixior esi Catellam citris , JCti Mediolanensis, deJurisperitis tam antiquis Romanorum quam recentioribus tractatio. ex Rusdem Memorabis, quae Lugd. Is73 prodiςrunt, deprompta nec lectu indigna. Quibus Matthaei Gribaldi Amphae, JCti Cheliani ct Prostoris Iuris Tirinensis Cara. Drut aliquet Interpretum Iuris, qui judicia poeta de singulis. singulis distichis comprehensa, exhibet. Ultimus exstat Ag ritur Gentilis, cujus dialogi de juris Interpretibus prodierunt Londini 1 82. Nec indignus is videtur,qui in hac collectione locum inveniat: etsi enim humaniorum literarum S Critices, imo etiam Historiae studium, ICto negligendum suadeat, nihil tamen serio egisse videtur, qui magnam ipse ubique in his literis doctrinam prodit. Ceterum spein iacit Vons . Editor, se yitaa
24쪽
MENSIS IANUARII A. M DDC XXL 1s
vitas Jctorum. quae sigillatim subinde prodierunt, ceu palan. tes chartas, exemplo Frid. Jae. Leichbet i, in eundein fasciculuineongesturum , quo rein haud ingratam facturum esse li. teratis omnibus, praesertim Iuris peritis . certissime perluas
ti Pari amenti O mctoris Pacultatis Iuridicae Parisien sis regentis. Historia Auris Romani, ejusdem originem pro gressum, usum in Gogis, excestentiam, O Hscendi
ordinem continens. Parisiis, apud Ant. Warinum, de L. Λ. Amaalry , Ι I8, s Alph. I pl. Iod
Eodem sere tempore , quo in Germania nostra Clarissi inφViri,Struvius, Hosmannus aliique in Iuris Romani hiiloria ornanda fuerunt occupati, de eadem in Galliis bene mereri u fuit Consultissimus Ferreritis, eritis libellum serius ad nos ali tum scriptis nostratium anno eis Ioce κIx Mense Septembri ex hibris,nunc submittimns. Condit autem Autor suam historiam secundum temporis ordinem ut in talibus fieri assolet. S. capiti hus duobus di triginta, de diversis publici status apud Romanos speciebus, de Iurisprudentia Romana sub Regibus. de Republica Romana ct Consulum ereatione, de Tribunis plebis, de Decemviris di XII Tabulis, de eo, quod XIl Tabulas seeutum en, de Legibus, de Plebi scitis, de Interpretatione prudemum e ictis Praetorum, de Iurisprudentia Romana sub Caesaribus, de si cepsone Caesarum ad Jumniamamusque. de Iustiniano Imperato. D.de Senatu Romano, de Wiis,de responsis prudentum,ce JCriseelebrioribus de collectionibus Legum ante Justinianum,de C di e Iustiniani . de pandectis, de Insitutionibus. de Codice reis petitae praelectionis, de Novellis, de Iurisprudentia in Orientaposi Iustinianum . de ejusdem satis in Oecidente, de usu Iuri
Romani in Galliis, de vero senis duretalis :super strinis . d.
25쪽
Artieulo LXIX Constitutionis Blaesensis, de exeellentia Iuris
Romani de celebrioribus Interpretibus Juris Romani,de requi. sitis illorum, qui juri Romano operam dare volunt. de methodo discendi,de allegandi denique modis re scripturae compendiis, quibus JCti uti solent, copiose& in multis sane bene dis serit; neque tamen diffitendum est, passim esse, ubi meliorem ordinem, majoremque curam ct doeti inam desideres. Ne hoe absque causa dixisse videamur . exemplis nonnullis utendum erit.C. II traditur Sextum Papirium,Tarquinio Superbo regnan. te, ges Regias ita unum volumen collegisse, ex Enchiridio, ut existimo, Pomponii. sed dudum est, quod Rupertus Ralii Viri docti demonstraverint, non Sextum Papirium, sed sextum Papirii librum a JCto esse allegatum, ut ea nunc taceamus, quae novissime Clar. Hei necesus de Gajo Papirio. Iuris Civilis autore, attulit. C. V, ubi de XII Tabulis serino est, Ciceron, L. I de or tore,ait Noster,dit a leur lauange qu esses remerment tout ce quias auolt de bis is d' utiti dans las livres des Philosophes, quod quam a mente Ciceronis sit alienum . ex ipsis eloquentissimi Romuli Nepotum verbis constat. Bibliothecas, ait hic,meher. Ie omulum philosophorum unus mihi videtur XII Tabb. U. bellus,si quis lagum fontes s capita viderit, s autoritatis pon- . dere G utilitatis ubertate siperare. De Successionibus & Plebi. a seitis idem e. VI amodum confuse, illud vero c. X false,quod in maximo Praetorum numero duodecim quotannis illum magistratum gesserint . cum vel ex Pomponio constet, Augustum constituisse sedecim, Divum Claudium duos fideicommissarios addidisse, detraxisse unum Titum, sed Nervam addidisse fisea. lem, decemque & octo Praetores in urbe jus dixisse. AEdiles p. I 2. curules a curru appellatos esse, paucis persuadebit: nee satis ae- curate Breviarii, quod Aniani dicitur. Autorem facit ipsum Λ-nianum, cujus ille Vir Spectabilis modo recognitor suit atque subseriptor. e. XXVI. Ceterum non ubivis obvia sunt, quae Consultissimus Λutor in nonnullis capitibus de usu Iuris Romani in Galliis commentatur.
Amplissimum illud Regnum divisum est in Provincias Iuris scripti lis Padis de Droit Ecrit oc in Provincias juris consuetudinarii flu
26쪽
tis PQ s mutu era sunt illae Aquitania, Provincia, Delphin,
tus. aliae, verbo omnes illae, qui Partiamentis Tolosano, Burde. galensi, Gratianopolitano, Aquensi. dc Palano subsunt. &Liig. dunenss oger, provincia Forensis. ager Belloioviensis, ct magna Λrverniae par quae regiones pallia mento Parisiensi pareat. Suut nempe Provinciae, quae ab Italia propius absunt, ct cum antiquissimis temporibus, eum Psancis subiicerentur. jure R mano uterentur, illud Regum beneficio servarunt. & hodie. nimi servant. Reliquae consuetudinibus suis reguntur, ita ta- meo,ut insignis Juris Romani usus sit in iisdem, quod ex exempliΑ & suffragiis celeberrimorum Juris patrii Interpretum Co-quillit. Mornacii, Lot savii, aliorum firmatur. Pauca enim sunt capita in istis consuetudinibus constituta atque decisa, in reliquis Iudiei & Advocatis ad rationis dictantina in Lege Romaua, ut Noster loqui amat, literis mandata est confugiendum. Merentur tamen ea legi, quae de controversa olim inter illu- Pstres Viros Petrum Ligetum re Christoph. Thuanum enata esse. runtur, quorum ille tacente consiletudine legem Romanam i qui, hie prius vicinae provinciae aut Parisiorum consi retudinem audiri volebat. Immo sunt in Galliis, quisbi persuadent, tantum abesse, ut maxima & perpetua fuerit Juris Romani in Gallias autoritas, ut per aliquod saltem tempus ct Pontifex & Rex illius do strina luis interdixerint. yrovocant hi partim ad decretalem Epictoum Honorii III, Super Specula, cujus fragmen.
tum cap. XXVIII, X: de Privilegiis exstat, ct Parisis Ius Civile
legi aut doceri prohibet. partiin ad Constitutionis Blaesensis Λ. ς 9 editae Articulum LX lX, qui, repetita decretalis illius praelectione ordinem JCtarum Parisinuan publice Ius Civile praelegere,& honores illius caula conferre vetat. Sed Consultissimus
Ferrerivs sui Collegii iura egregie hie tuetur, ct illius decretalis
fragmentum male deeerptum perperam accipi. Clericis a Pontifice Romanarum leguin nudio interdici. ne temere secula. ribus. quod ajunt, negociis iminisceantur, non Laicis idem in jungi; Blaesensem autem Articulum a Cancellario Chivernio in Aurelianensium gratiam praeter fas . R insciis ordinibus esse insertum, nec, quod ibi temere positum. unquam usu invalu.
27쪽
isse. sapientissimi potius Regis Ludovici XIV edi 'o', ordinis
iuri diei jura denuo firmata esse atque munita, cum rationum pondere, tum exemplorum autoritate luculenter adstruit.
HISTORIA FURIS CANONICI ET REGI M s
Advocatum. Parisiis, apud Mi. Warinum re Gabr. Λmaul ,I72 8. Alphab. I pl. II. replex est argumentum Libelli, cujus titulnm dedimus, emque tendunt omnia,ut Iuris Canonici studioso,de Iuris illius maximam partem peregrini autoritate in Galliis, ct de primis & evidentibus principiis iuris circa sacra in illa liberrima gente regii constet; utrumque tam breviter, simul tam clare ac pe spicue, tum etiam doete explicuit Consultissimus Antor, ut insignein omnino laudem mereatur. ordo operis hic est, ut primum diversas collectiones, quae Ius Canonicum constituunt, reeenseat. tum Libertatem Ecclesiae Gallicanae ct summa Capseta, quibus innitituri exponat, mox Iuris Canoniel definitionem di divisiones tradat, dc ordine deinde de Iuris Canoniei sontihus V. Scriptura Saera. Conciliis. Epistolis ripartim deeretaliabus, opinionibus SS. Patrum, re Constitutionibus Principum, fontiumque illorum in Galliis autoritate re usu disserat. 3. In Historia Iuris Canonici quatuor veluti Εpochas constituit Cl. Autor. dc initio quidem a Sanctitano nostro Servatore facto primam habito Niceae Concilio alterain salsisIsidori Meseratoris decretalibus, tertiam Juris Canonici restauratione,qua tam nostra aetate finiri asserit, ita ut prima Iuris Canon iei ortigines, secunda Ius verum di vetus,tertia hujus iuris innovationem re depravationem, quarta illius veteris restitutionein com1 o. tineat. Ex prima Epocha exiguae supersunt reliquiae, si Nostro1 7. credas. in Apostoloruin Canonibus servatae; in secunda consecti sunt Codices Ecclefiarum, Romanae, in Reae . Gallicae , ad
28쪽
tertiam pertinent quisquiliae Isidori Mercatoris, et colle 'io- Ε27.
nes reliquae. hoc tamen luto conspurcatae. Burcardi Wormati.
enlis, Ivonis Camotensis,& Gratiani Clusini, decretales itidem Gregorii IX, Sextus Bonifacit VIII, Clementinae&Extravaganistes cum Ioannis XXII, tum communes, pariter omnes Isidori
veneno tu se stae; quartam denique exornant principum ct gen- statium placita, quibus Iuris Canonici deterioris attentatis obviainitum est. contuitumque libertati Ecclesamin. in Gallii equidem Pragmatica sanctione Ludovici IX. alia Bituricensi s ub Carolo VlI consecta, Concordatis a Leone lX cum Francisco I. 6 initis, ordinatione Blaesensi Henrico III regnante edita . qua τα Concilii Tridentini nonnulla. sed autoritate regia, sunt ado- 8s.
nuationibus Ecclesiasticis elui sis. Jucundissimus foret labor. Omnium harum consitutionum historiam , uti a Viro rerum patriarum peritistiino hie tradita est, latino serinone explicare, sed iustitim ratio, & alia, quae dicenda, id vetant. Libertas Eeelesiae Gallicanae his propagnaculis munita.& ab injuriis se inmi Pontifieis egregie defensa, duo complecti videtur: Ingenuitatem, S. Iura Communia. Ingenuitas est 92, jus sese a novo jure , quod veteri disciplinae contrarium est, 93.
defendendi. Arnissim est illud jus in orbis Christiani partibus. '93.
qtiae Ibedientiana profitentiuule Palae d'Obedience sed in regionibus, quae liberae sunt les Rais de Liberi in luminis duabus positionibus absolvitur : r Obediendum esse Iegitimis pastoribus. 'Daliter enim ordo in eocletia consssere nequit, et Iisdem nouesse obediendum , si ecclesiae jura atque privilegia mutanda essere violanda doceant. Jura, quae hic vocantur Commuuia, sorte Specialia rectius appellares) ad tres potissimum classes sunt redigenda; vel enim pertinent ad distinctionem inter duas seminas potestatis, sacram dc civilem, sibi invicem non subjectas, supremum puta Regis Jus in temporalibus, summum ejus imperium in omnes, etiam in personas ecclesiasticas, Jus Regis omnes subjectos protegendi, ct ab iniuriis, etiam Ecclesiastieae potestatis, defendendi, quae Omnia nec amitti nee praestribi Dissili od by Go dile
29쪽
possunt; veI ad res veteri jure Canonico constitutas ct eoncessas.. o. D. R.gi, eirea nominationes ad benesci/ ecclvs-βiςδ, κalia iura omnia, quae regi circa illos modos competunt, quibus Curia Romana ex diversis regnis tanta commoda . pro . ventus tam insignes & lucra consequi . ct in suam rem vertere solet, cujus generiis jura omnino perdi possunt, sed a Fran-eteis Regibus nunquam perdita simi, vel denique sunt privile is gia varia, personis, ut apertius loquar graduatis, aut onitossistatibus, singulis etiam personis aliis, & locis indui ta, di simi lia, quae ad Jura Regni & Ecclesiae omnino pertinent, quod maximam partem sint vestigia veteris Iuris Canonici. α suorum omnium causain tueri, Regii iuris α Os ii sit. Habent nonnuti Ia adversae partes Patroni. quae contra dicant, sed omnino taωIia, quae facili negotio consutamur a nosiro Autore & dii pes.
Nititur Laee Melissae libertas si is ceriss dcladubstat A ra tionibus , quas a nostro Autore ad tria capita redactas videas nataram Regiminis Eeclesiastici, diversitatem utriusque potestatis summae Saerae ct Civilis, α Legum illarum qualitatem es semialain. Quod ad naturam Regiminis Eceles assies attinet habet Ecclesia Regem unum& aeternuit Iesum Christum DEI Piltu tria habet Leges ab isto lege sibi traditas . habet & potestatem Clausum, jus ingens. sibi concreditum, sed ita ut exe eitium illiti, potestatis sit penes verbi ministros: inter hos Ministros est quidam ordo. illum pellant Hicrarchiam, neque' tamen ulli in alterum est quoddam dominii Πλω autem nousic, nec, quod absurdum dicta. in ipsam ct universam Ecelesi-
libus . haec Episeopis, haec Episcopo ordine primo. Papae Rinmano praeest, judicar, ct in iis, gnae sui juris fiant. dominaturi Sunt omnino, qui potestatenγ Petro datam urgent; sed Cl. Autor sententiae Augustini subscribat : elaves non homo unus fici initas accepti Ecclesiae, re potius Gregorii V II. Pontificis Rom. vocem audiendam esse . ait. Matrem G Dominam suam esse siccsesiam, quam Cajeta ni , qui Servam natam respectu dicere Hon erubuit. Ex natura itaque Ecclesiastici Reg,
30쪽
MENfIS IANUARII A. M DC CXX s. ir
minis fluit, inori pallorem quempiam, nedum perearinum, sed Ecclesialo universam Ecclisae Gallicae praeesse et dominari. Jam in discrimine quod est inter duas potestate . Sacram ct Civilem, Libertatem Eccletiae Gallieanae coIligas. Uti enim potestas taetatasti a non subest seculari, ita nee secularis Ee. etesiasti t. si ubique locoriun in una eademque persona jun. stae essent illa seminae potestates, uti sunt Romae in Papa, nihil esset discordiarum . nec si unaquaeque suos limites nosset . α intra illos se contineret; sed cuin Reges equidem ct Principes facile a sacra potestate sese abstineant, idem tamen impetrarimit potuit a Pontificibus Romanis in barbaris illis sedulis; vo Inerunt hi Reges inae potesta: in omnibus sibiicero. quorum adeo jura nunc eontra sedis Apostol eae mancipia defendenda sunt. Facit hoc egregie post alios Consulitismus Alitor , α Bellarmino inpeti inis respondes qua agmen ducit dinmor reliquis & moderatior. Iterum nota licet ob proIixi atem Mee or dine exponere, labi inre faeneri specimina, ct salivam movebimus lectori. Bel armirum ait. Principes & Reges subesse Ponti fiet Romauo in temporalibus, festi in indirecte. idque ex eo colligi, quod Regibus α Principi hos a lummo Pontifice possit comm in ne saera interdicν. Ad haec uosser di fingas, pesse Pontificem, poterit ideo quivis Episcopus. & qui l. bet Regum unLeuioa suoru in Ant silauim saltim indirecte, stiberit . qua doctrina hira imperami in ct parentium prorsus consendi satis
manifestum est. Mors moralis duplax est, alia civisist, alia, ii rita diramus, spiritiratis . quo sacri ita mortuus ut membrum mortuum dc putridum a reliquo Ecelisiae corpore abs 'inditur. Hae duae speetes sunt distinctissimae. Marte eivili sanctus notrideo habetur pro excommunicato, & CXcommvnrcatus non ais
minit satum civilam. Qui itaque principes illum amitterent& imperantium jura, quae paganis etiam principibus farta tecta servantur. Et est socretas alia naturalis, alia nil Iitatis . a iamluntatis&familiaritatiq. ad hanc pertinent, quae habet Apo- solus de excommunicatis , ct huius lotuitu sint nobis ejusmodi homines. ut eth uici σ psacan , sed nunc videndum est,ai