장음표시 사용
241쪽
inane est eredere, tum ex repentina morte, tum ex aetate, tum etiam quia non poterant vatinari fratres um , qui Ox ij lector, &Parisijs Regens
vixerat, Coloniae moriturum. Postea speluncam ei constructam arbitrari promptum est, sed nimis multum temporis exegisset opus; quo tempore vera, ae falsa mors nullo negotio deprehensa fuisset. Sed omissis argumentis, res ita habet, in terra humatus est. inare nec pulsare, nee voeare , nee elidere caput, imo nec reuiuiscere potuisset . Fabulae
hine detectae sunt ex euidentia Ioel elarissima. Postremo scriptores in historia, vel maxime si spieienda , vel horrenda , & omnino insolita referunt. inare igitur toto sareulo priore post scotum,& pene toto secundo id a scriptoribus praetermiserem p Minutissime, quod ad loeum attinet, urbem, ecelesiam , Eeclesiae particulam signifiearunt: minutissime quoque annum, mensem, diem . Maἶna profecto incuria fuisset ista narrare particulatim,& reticete mortem tererrimam . Nihil descriptu , quia nihil mirandi describendum , reperere Ab-has Trithemius in Chronico Hirsau g. & A. Milmanus in Chron. Colon. qui Coloniae antiquitates, dum essent Coloniae, nosse poterant, nil eiusmodi scribunt, Germani tamen sunt. Gulielmus Eysen grenius , & Nurembergens. nil tale asserunt. &Germani sunt. Denique ut omnis illa macula Dquae iam penitus insedit, atque inueterauit in quorundam mentibus deleatur: duos Ioannis scoli discipulos fidum , & infidum propononfidelis scori nu- cupa tus est Antonius Andratas eius auditor, qui ad
calcem Commentariorum I 1. Met. praeclare docet
Seoti memoriam in benedictione esse. Infidus euasse Serito Gulielmus Oham , qui nihiI non temtauit ad scoli doctrinam, scholam, nomen euertendae &
242쪽
bus a Seoto abdueendis nuoquam propolui, aut obiecit. Fallax igitur Iouius lyecios sermonis eo tiee, sed amaris medullis in Scotum atrociter inuasit, Quot eliminni Quot probra ' Quot infamiae Ignosce , amabo, lector suauissime, si erumpentes indignationis flammas non cohibeam ἐν si exclame,
parce in 'o dolori. Quid omisit, imo quid non eo gessit,& expuit in Scotum, quo illius acta , dicta,
mores, vitam , de mortem crassissimis tenebris o uolueret y O seuerum virum. . TiNon pepercit patriae loannis scoli,quam imporis tunam ingeniis excolendis asseruit.
Non religioni scoti, cuius optima ingenia perdita proclamauit. Non personae scoti , quem diro mortis genere defunctum edixit. Non doctrinae Scoti, quam confusionem , & illusionem esse fidei eriminatuSesti Non moribus scoli, dum ipsum aperti , aut oe- eulti eriminis conscientia diuexat. Non eorpori Scoti, nam M apoplaxia eorreptu e& eapite elimm trueuienter deseribit. Non animae Seoti, quam licet non afferat damnata, in suspicionem damnationis rapit, dum sui ipsius peremptorem inducie , Non denique requiei, & gloriae seoti, qua tertio Seoti saeculo illam intercipere, hane sit conatus d ni grare . inin & ipsam miseriam, euius misereri oportebat, insultabundus irrisit, dum miserabilem fingit fletum, & bouis appellat mugitum. Nonne septem discussis aecusationii eapitibus septieipit:
bydram virulentos evomentem ignes repraesenrauit sed iam Dunsiti aduersus Iouium apud Deum
243쪽
Epigrammatum Iovianorum expensio . SIouius non eontentus oratione soluta perstrin- XLI.
gere scotum , suos Poetas , ut in eum numerosis Carminibus eanerent, accivit. Duobus autem siue epigrammatibus, siue epitaphijs, altero de Iani Vitalis , altero de Latomi haustu, desiderium sedatum est . Ridiculum videri possit, poetarum dicta,
vel dicteria veritatis norma examinare 3 cum Aristotelest Metaph. in prol. scribat. Secundum prouerbium , multa mentiuntur poeta: unde & lepide Poetis Poeta eecinit. Nam mir auda canunt , sed non credenda poets.
Quae tamen laudibus, aut probris deditae i Pegasides, histori eam potius soliditatem, quam leuitatem poeticam seruare solent; non igitur ineptum erit veritatem , ac falsitatem epitaphiorum expendere, mensuras au tem , deliciasue earmipum alijs libandas, & libradas dimittere. Principio. si haec epitaphia sint, quemadmodum XLII. Betouius agnouit, & verius ipsi sonant, falsiis tituluserit, nam epitaphia sepulchro solent apponi, haec autem nunquam apposita sunt, vel erunt. Sed qualia sint earmina scrutemur. Prodeat ergo primus
Ianus Uitalis . anzr ui Luod nulli unquam hominum accidit, Viator , Hic Scotus iaceo, semel sepultus , . Et bis mortuus: omn ibus sophistis lArgutus magis, aιf eaptioseus.
Tam vera sunt ista carmina , quam Verum est Scotuin ipsa recitare. In ijs quam mire vixerit , quam mire obierit describitur. Miranda mors, qua Scotus fuit se pultus semel,& bis mortuus, primum rutata, secundo veraei morte. Ast primum carmen allum videtur, dum nullum hominum , ait, prius
244쪽
deliquium passus 3 lethargiam a poplexiam 'Ninnin scoto solo decepti sunt medici, & vespillones pReseram ex Hieronymo Montuo Mi rebelli Domino, & Medi eo Christianissimi Regis in Analaeue
morborum tomo I. in epistola nuncupatoris , quae sequuntur. Aesculapius in suit, Apollinis filius archia-rros, medicorum2 Deus appellatus, non bolum morbos per sanauit, vepum etiam mortuos ad Uitam ut veteres prohibent reuocauit Hippolytum, Glaucum, , Androgeona Id merum esse testis etiam es Samonicus , cuius versus
Tui psiens artis reduces , qui tradere visas f . Nosti, ais in caelum manes reuocare sepultos;
Sui colis Aegea, qui Pergama, quis. Epidaurum
Empedocles υero Philosophus , ct Medicus eHeberrimus maximam ex eo gloriam consecutus est , quod mulierem defunctam,visam dimiserit,ut tectis est Diogenes Laertius. Asclepiades quot inter medicos famigerabilis hominem exanimatum elatum comportatums abrogo domi vitium reduxit, uti refertur apud Plinium, ,
Apuleium in lib. floridor. Haec ille. Quae sie intelligo, non ut arti S medicae beneficio anima in corpus derelictum sit rursus reducta, sed ut in corpore . prorsus sepulta , & mox exitura, retenta sit,' vitaq; in demortuo non mortuo sit ad actum reuo-eata, atque seruata. Andratas Eborensis de miraculis refert duplex exemplum eorum , qui reuixerit,& plura id genus passim occurrunti verum parui refert , fi Scotus solus, aut non solus fuerit pro mortuo tumulatus. Illud plane falsum est: quod in scoto asseritur. eum bis mortuum , & semel sepultum ; semel etenim mortuus est, & sepultus pluries, scilicet quando transatus fuit, & quidem ter: primum ex primo sepulchro in chorum Ecclesiae Franciscanae, secundo dum fuit extractus. ut nobi-
245쪽
lius ei sepulchrum aedificaretur, tertio cum sepulchrum eruderatum est. Ad refellendum autem dictum de duplici morte apparente scilicet, ae reali sufficiant, quae in Iouium, BZouium , Matenesium
Ad seeundam epitapliij partem, quae Scotus do XIIII.
euit, sugillantem transgredior, in qua Scotus dicitur, Omnibus sophistis argutus magis, atq; capti sus, ut in prima parte persona violetur. in secunda doctrina . Sive per hyperbolem, siue per proprietatem loquatur Ianus, non moror. Dunsium vero super λphistas omnes argutum esse concesserim, quoniam omnes arguit sopbistas, & in arguendo an ullo superatus , superauit omnes. Captiosum vero fuisse pernego in his, quae probare voluit; is enim dete prorius est syllogismus, cuius finis deceptio , sici& vir deceptor a fine nomenclaturam assumit; at Scotus argumentis 3 se. factis catholicis veritates conclusit, in quibus credendis , qui se a Q) .hitratur decipi , re vera se decipit - Et si non nunquam opiniones comprobauit Pr Prias , tanquam opiniones posuit, & in hoc neminem deceptii; qui enim proponit eerta pro certis, incerta pro incertis, nullatenus decipit: sic scotus quae opinione tenenda sunt, cum incerta sint, ut ineerta proposuits quς fide eredenda sunt, tanquam certa, quia & certa sunt, in lucem eduxit. Non ergo captiosus qui captiveulas nulli struxit. . Prodeat secundus epigrammatarius, &ab endo XLIReasyllabi&ad elegiacos nos transferat versus. Lot ub&uacunque bumani fuerant, iurisque faecati ir
ru dubium veniunt cuncta, volante Scotta
246쪽
si primum distichum rigorosius examines, egregiam continet falsitatem: nam ius humanum positiuum in canonicum & ciuile distinguissolet. Callentissimus iuris eanonici erat Scotus , prout qnarius liber sentent. demonstrat abunde, at illius per paveas agitauit quaestiones. De iure ciuili nu quam disputat Scotus, nisi memoria sim penitus destitutus . An per iura sacra, & humana indicantur supernaturales, atque naturales veritateS, cum utraseque Doctor subtilis in dubium reuocet Z Intelligat ita, si placet, Latomus; sed Scotus de musicis , arithmetieis, medicis veritatibus pene nihil dixit non
ergo omnes veritates naturales in dubium voeanit; sed neque supernaturales puta Matenesio, historico rigore, expostulatum est nu. q. 8c sequentibus. In reliquis venusta eomparatio interseritur, eaque in tribus principio, medio, fine: simile principium operandi est Scoto ,& in morte, stropha , hoe est rtificium: simile medium, dubitatio: simi--Iis exitus, ludificatio . Scotus iuribus illusit, mors scoto . Μors autem ab effectu in dubium vocare dicitur; quemadmodum enim dubitans in utramque in neutram partem declinat, sed electione alteram in partem tandem inclinat. Ad eundem modum vita adempta, & eorpus tumbae rraditum is prius videntur: postea vita non adempta, Se corpus tumulo egredi putatur; hic mors ancepSipependit; demum elisione vitam ademit. Sed infelix est comparatio . nam exitus est dissimilis. Dunsius in dubium reuoeat iura, at pro iure definit: mors reuocat vitam, sed contra vitam decernit. Fallitur ergo Latomus, quoniam artifex noster meliorem GIegit partem, artifex suus deteriorem 2 artifex noster nee decepit , nee Iudificauit iura, sed mors vere
decepisset, ae ludifieasset, si ita sese ut scribitur, gestisset. De morte vera Scoti , & eius funere iam
247쪽
in Iouium num. 37. actum. De dubitatione est aliquid addendum. Si etenim Scotus dubitauit, re, k aut modo ipsum dubitasse confitebor: eadem quo-y que dubitatio de morte realis, aut apparens fuit. 3 si Scotus re dubitasse dicitur, iam haereticus dicitur, g quod est purum pntum mendacium. Constat ergo similitudo in modo, sicut enim cotus modum duis bitantis,n5rem ei rea saera iura sumpsit ita:&mors y reuera non fuit dubia in seoto, sed hominibus ea in dubium reuocantibus, induit modum dubitan. tis, scilicet ex effectu in mentibus errantium , non in re ipsa. si aliquem alium nobis sensum gigaete i Latomus , quia scotus modo duntaxat dubitauit,' mors, & re, & modo: praeterquam quod compar y lio claudicat in medio, in exitu clare ruit, nam V scholasticus dubitans supernis dogmatibus non il- φ Iudit, mors autem egregie Dunsium ludificasset.b Interea tacita quςdam occurrit cogitatio: si La xivi. tomus arbitretur, seliolasticum dubita di modum nam Scotus alio modo non est usus era medium . ad illusionem sacrorum iurium quid inde ' Malum, . t de quidem magnum inde. Lege Concilium Con-:i stantiense in sententia contra Hieronymum de Pra. π ga. Beatus Tbomas Beatus Bona uentura Scholain x stiei Ecclesiae Doctores: Alexander, & Albertus il magni Theologi, totusque scholasticorum choruso damnatura Latomo . Caueant scholastici, nam i scholastica methodo illudunt sacris, ergo ac a morin si te ludifieahuntur. Cum Bibliothecam quandam, = perscru tarer, ineidi in Chronicum Citietense Paus ii Langij ad ann. 133o. de Ioanne scoto cuncta proii bante, boc preter, quod Theologiam philosopbice' tractauerit; quam rem eum pluribus argumentis ei insectaretur, tum ego obmurmurare, quid sanctus uiti Thomas λ Quid sanctus Bonaventora ' Quid aliis Seliolastiei r Et suspieio incussa de authore . Caepi
248쪽
de Alberto, de Thoma quaerere quid sentiret: Acerrime in Alberium , cautius in Thomam scribit, sed tamen scribi t. Suspicio maior. Deprehendi tandem authorem Chroniel coaevum fuisse Martino Luthe-xo', Se ei vehementer addictnm, nam & Lutherum pluribus in locis, sed clare sub anno I 3 2.9 Isrῖ. magnopere dilaudat, Leonem Decimum, ac Romanos ferociter diuexat. Quia ergo disputatrix Theologia est haeresum derectrix, ideo VVicles, Luther, Caluinus, alij que haeresiarchae illam ad insaniam detestantur. Quid ad rem λ Aliquid mali propter vicinum malum. Vereor scilicet, ne & iste Latomus, qui Luthero aequalis, aliquid oleat. Profecto me omni formidine liberasset, si rectius hanc dubitationem noxiam decantasset. Facile qui aliuroprehendit, praesertim in rebus fidei, reprehensioni se ipsum exponit. Ergo ut concludam, scotus recte sentit de rebus fidei, rectum dubitandi morem assumpsit, &semper in veritate a sancta Romana Eeesesia definita stetit si tam eerta eius mors,quam fides, liberrime erumpam,neque fidei a Scoto, ne que Scoto a morte fuisse unquam illusum.
249쪽
quae in Apologia Scoti sunt sparsi
IR IA in omnibus, ct in hictoriarum scriptore,pra insertim plurimum possunt: viri authoritas, doctrina prastantia,facultas, rei,de qua agitur,cognosceda n. r. Lua ὰ graui authore scriptasue in bonum , sue in malum, ingentem sibi fidem sunt comparatura: ob i , si male sonent,prasentaneo remedio propulsanda. num. I. Circumstantia loci, ac temporis ad hisoria fidem quam
incurrendum o malo, ne utira serpat. Magnitudo periculi, ne causa cadas timorem incutit . sed
meritatis robore animus recreatur. num.
Luouis me fortiter, ac su/ut ter Iuperior trahat, currkr conabor ad metam usque. num. 3
Lui ostendi ab alio potot , quidni possit etiam ab alio δε-
fendi λ num. 3. Certe magis pietati, ac aquitati consonum es subleuandis hominibus, maxime defunctis vacare , quam accusan o dis, o oppriment . num. 3- - Δ In munimine capitis totius corporis prasidium est con im itum, Θ in omnasiarcha gloria, ct honore totius Minnasi, decus cons it num. 3. B V. deuotus initia illumauerit, finem assequatur ligustrem. num. q. Prudentis hinorici ess, nihil falsum de re praesenti , ni fid. - non probatum de transacta ponere ; tum proertim, cum de excelsis viris indigna narrantur. num. 6. Multitudo peccantium mn minuit crimen. Io. non lotuit errare in loco, qui pro hamana imbecillita
250쪽
re in tempore est falsus ' num. I o. De veritate dictorum, non de authoritate noctra sollietia ossa debemus. num. q. Duo humanorum arcana cordium agnoscunt Deus, ct h mor Deus omnium homo unus sui ipsius. num. ra.
Faeila fuero, difficile Dionem, ac deprehendatur,ador
Omne peccatum vel ex precepto, vel ex voto violatis oriri potuit, quod mortale esset. num. I 3. Lui recte vivit, mortem non formidat. num. II. Ex virtute in virtutemscandit, ex abso in abdissum pro- labitur humana mortalitas. num I 3. Lui peccatu occultum,is verum alterius detegit, peccat, atq;ad restitutionem fama diuino iure tenetur.nu. I q. vliber tenedus est bonus,donec probetur eotrariu.nu. Tq. νῖν modestissimus submisse de se loqui, ne humilitatem sentaret; alte,ne superbiam ostenderet,noluit, nu. I 3. Non licere danato velis non esse ad poena vitanda,pron. rea quod eligere no esse, 3 contra praeceptu diuinu,pau 'poena sempiternam fecundu prεceptu diuinum.nu. 27. Annihilationem aut pati,non modo licare limo is oportere potius quam culpam vereo creatorε offendere.nti. IrNam ct culpam eensuit esse maximam poenam n rura intellectualis. uum. I7. Diuinum praceptu aut cosiliu cotemnere no ircore. nu.r 8. Non tenetur subditus necessariὸ habere falsam opinionem de suosuperiore. uum. I 8. Rationabiliter utiliter laborandum est ad reuocatisnrpracepti mei cossi, irrationalis a superiore dati, τει ad amotionem talis superiorisfatue praecipientis. mo. rg. Primas amori cedit, cuius cor amoris igneo potentissimo
iaculo casus. num. ao.Ωuasi omnis deuotio in Eeclesia est in ordine ad sacramentum Eucharistia. num. a Io
In executione ordinum,ct praecipue in eosecratione Eucha rictia, lericus DeoJuo religiosissimefamulatur.nu.