장음표시 사용
461쪽
quam non sit: hanc vero rationem interdum Heposse simpIucam Numinis voluntatem, veluti fi ratio quaeratur, cur haec pars materiae in et potius loco quam in alio a Deo fueris collocata Quodsi voluntas Dei agere nota possit, nisi ab aliqua causa prae- deterimnetur,.eam minisne liberam esse censet, atque sic fitaliis talem gerum introduci arbitratur. Negat, a se supponi, quod
iraesentixsola sufficiat ad percipiendum : quin potius praeter praerntiam a se adhuc requiri, ut substantia praesens sit vivao Atque hinc Deum res percipere nec per simplieem praesentiam, nec per operationem; sed quia xebus omnibus praesens & praeterea vivusae intestigens esia Vocem eorrectionis non intelligendam essuxespectu Dei, sed respectu utario Negat etiam, sentorium deno. are organum sensationiε p putat enim hau voce significari sens tionis locum. Carpit praeterea, miraculosum a Lesinitio vocari, quicquid a Deo fit se eum hac ratione regimen universi divinum excludaturo Sequitur Lei illi stheda tertia n qua statim ab mi, tro ostendit, principium rationis sufficientis a Clariis non cominprehendio Beneplacitum enim sine ratione aliqua inclinante uti,
que cum eodem pugnat.. Inflantiam, quam dederat Cur tur, mehimerica spatii notione ortum trahere monstrat Leianirius,
quando scilicet eum vulgo ipsem pro ente absoluto habent Angliquidam moderni, cum tamen non fit nisi ens pure relativum, nempe ordo coexistentiarum, sicuti tempus ordo suecessionum. Nimirum ipsum principium rationis sussidientis abunde arguit.*atium ac tempus non posse essu entia absoluta cum enim ubisque sint uniformia, nulla reddi potest ratio, cur corpora inclinc potius. quam in alio loco snt collocata, cur non plagae sint inversa &c- α cur non omnia a Deo sint uno anno- anticipata vel postposita. Juxta Leibnixianam vero spatii ac temporis notionem nullaopus est ratione,cur plagae non sint inversae,quia duo isti fixtus discemi nequeunt,adeoque nulla ratio, cur unus aberi praes xatur. Fatalitatem, quam metuit Clarfitur, esse optimum pio via dentiae ordinem, brutamenim necessitatem evi tari, ubi sapiens datur eleetio. De significatione voeisS Urii in rem sua in citat
dolphum Noetinium, qui in Dictionario Philosopllico sensori-- Plicat per organum sensationis.Simplicem praesentiam subsam
462쪽
flantiae intelligentis sufficere ad percipiendum, instantia aliqua refellit, scilicet quia coeeus aut aliis cogitationibus drstractus non videt. Deum rebus praesentem esse non per siluationem, sed per essentiam re praesentiam, manifestari per operationem --
mediatam : animae vero praesentiam alterius prorsiis esse naturae.
Ipsum irregularitates praecavisse per media sussicientia uod naturale di supernaturale respectu Dei non differant, quemadmodum Cur ius a Lschio, Loe ius a Spinosi sumit. Theologis non probatum iri arbitratur Leonitius, qui cum ipsis miraculosum
Oeat, quod vires naturales corporum excedit. In scheda sua tertia regerit Claritus, etiamsi spatium non sit nisi ordo coex, entiuin, nullam tamen aliam dari rationem praeter sinplicem Numinis nutum, cur unum corpus potius hoc, quam alio in loco posuerit: unde nullum hine argumentum contra spatii absolutam realitatem peti posse sibi persuadet. Videtur quoque sibi falsitatem notionis Lesbnitianae ostendisse, ubi ait, mde sequi,Solem re Lunam fore in eodem adhue loco, etiamsi ibi constituantur, ubi nune sunt fixae r immo mundum loco suo motum in eoisdem adhuc esse loco. Eandem se de notione temporis monstras. se confidit, ubi ait, inde sequi,Deum non eitius creasse mundum, quam creavit, etiamsi eum aliquot millenariis ante creasse sup-Ponatur. Arguit praeterea, si semper aliqua adesse debeat ratio externa, cur voluntas divina determinetur ad agendum, Deum per modum machinae ad agendum determinari. Deum dici posse sensu Leimtiano intelligentiam supramundanam, re attentius considerata, admittit. Notionem tamen miraculorum, nTheologis constanter usurpatam, ipse Theologus squod mirum videri poterat, nisi de praejudicio autoritatis Loc lanae constaret admittere non vult, quam falsam esse putat, quod inde sequi videatur, motus animalium esse miracula. Leibnuitis in scheda sua quarta monet, Voluntatem simplicem sine motivo ullo esse fictionem θ: eontradictionem,quemadmodum id prolixe ostem dit in Theodieaea: in rebus indifferentibus nullum esse locum electioni, cuin desit ratio, cur unum alteri praeseratur. Monet
porro, non dari duo individua indiscemibilia &principium iAn. titatis indisernoniumjungendum esse principio rationis Fufic
463쪽
entis. siquidem in metaphysicis ad notiones reales di demonstra. tiones pervenire volueris: qua occasione notat, vi principii identitatis indiscernibilium ruere atomos. Et eodem principio utitur, ut demonstret, universum hoc concipere alio in loco de alio tempore esse fictionem impossibilem. Ostendit praeterea,
Deum non determinari a causa externa, cum per cognitionem suam determinetur,antequam res existant. Monstrat discrimen,
quod inter cognitionem divinam ct cognitionem animarum imtercedit. Deus scilicet res agnoscit, quia eas producit ἔ animae vero easdem agnostunt,. quia Deus ipsis indidit principium repraesentativum ejus, quod extra est. Notionem miraeuli, quae in in ualitate fundatur, locum habere non posse evincit, cum Viejus inonstra innumerum miraculorum sint referenda. Cur motus animalium per vires naturales sint inexplicabiles . non videt. Λddit postscriptum, in quo vacui dc atomorum absurditatem ex notione persectionis Dei de principio rationis lassicientis deis monstrat. Sumit scilicet, omnem perfectionem, quam Deus re hiis indere potuit absque praejudicio reliquarum, quae insunt, ab Ipso quoque naturae inditam esseia Unde tam plenitudinem uniuers. quam infinitam cujusvis corpusculi Fubdivisionem infert, qua Obtinetur, ut in quovis corpusculo integrum quoddam no- Varum creaturarum universum contineatur. Sumit secundo loco,non dari principium determinandi rationem pleni ad vacuum. Cum enim materia sit persectior vacuo, proportio Geometrica observanda erat, ita ut quantitas materiae superet quantita tem vacui in ratione perfectionis suae ad persectionem huius.Sed materia est ad vacuum ut ens ad nihil. Ergo vacuum datur nul Ium Similiter nullam dari rationem existimat, quae vim natu
rae in subdivisionis progressu terminare postit. Quoniam Clasenus in scheda sua quarta responderat, quae parum ad rem faciebant, di, unde constabat, ipsum vim principiorum flet tiam 'rum non percepisse ; Leunitius tandem visums, num Λntagoni sta veritatis amore, an contradicendi libidine ducatur, omnia prolixius di distinctius explicat. Tradit itaque disserentias ne, cessitatis metaphysicae, phy sicae atque moralis,in praeclaro eOdicaeae opere jam clare admodum expositas. Eleganter Ostendi
464쪽
quomodo nec praescientia re praeordinatio divina, necneeessitas moralis deroget libertatio Cur motivum non necessitet, ratio nem reddit, quia scilicet oppositum aeque possibile. Necessita. tem moralem a principio rationis sufficientis,. metaphysicam V ro a principio identitatis seu eontradictionis petiti. Fatum Chri. sianum este decretum providentiae statuit, ejusque a Mutame dano ct Stoico differentiam assignat. Sub motivis comprehemdit omnes dispositiones, quas spiritus.habere potest , ut liberuagat, nempe non solum rationes, sed etiam inclinatisnes, quae ortum habent a passionibus aut aliis impressionibus praecedentis
bus. Non admittiteorpora simplicia α similaria . quae ex falsa positione vacui ct atomorum, nupha Ophia pigrorum, quae in analysi rerum non titis procul procedit de ad prima elementa se
pervenisse arbitratur, consequi ait. Corpora similia non absolute linpossibilia pronunciat, ea tamen vi lapientiae divinae exissem non posse, per principium rationis sufficientis probat. Simplices Mathematicos, qui non occupantur nisi lusibus imaginationi spatium extra mundum materialem reale admittere posse affirmat.. Cauiam resistentiae non in materia , sed in difficultate, qua cedit, ponit. E. gr. lignum aquae innatans minus massae continet quam aqua sub aequali volumineis magis tamen navi resistit. Ostendit etiam. quod ad notionem spatii formandam tantum considerari debeant rerum ergase invicem siluationes Se earum
mutationes, nulla autem opus sit realitate extra res, quarum λtuatio spectatur, oc hinc cum loci, tum spatii definitiones nominales exseruit. Cum Cur ius comprehendere non posset, quomodo spatium possit esse quantum, si non sit nisi ordo coexistentiarum s Leibnitius ipsum docet, quomodo etiam rellationes quantitatem habere possin Quomodo anima re Deus res diveriarationepercipiant, supra jam indicavimus; hic vero a viro perspicacillimo enugleatius proponitur : qua data oecasione simuI possibilitatem harmoniae praestabilitae δε quod libertati non ob instet, evinciti Λttractiones Nemtoni re asseclarum validis arga.
mentis oppugnat oc optime monet, vires naturales corporum
subesse legibus mechanicis ; vires vero spirituum moralibus illas sequi ordinem causirum eruientium; haec finalium. Quia
465쪽
G Hur asseruerat,principium rationis sufficientis gratis agami. non probari, etsi ipsam quemadmodum supra monuimus veis
rum esse concesserat, antequam ejus contra opiniones Newιoma.ms, seu vulgares, Vim sentiret; veritatem ejus a posteriori satis eoustare obiervat, quod innumera exempla pro ipso afferri pos . sint, nulla vero adversus ipsum instantia reperiatur. En emina quaedam veritatum sincunda, quae ex scripto Leibnitiano huc aia ferri operae pretium duximus. Equidem Cur tur non minus prolixe ad ultimum Dibnuit scriptum respondet, quam responsionem Dibnitius rebus humanis exemtus non viditi sed
eum in defendendis hypothesibus vulgaribus dudum satis notispersistat, non opus est, ut quaedam huc transcribamus. Quamoxis enim Neistoni defensorem agat; nihil tamen in hoc argumento juvat ejus autoritas. In re Mathematica Iaude summa si nitur Vir magno sto merito celeberrimus Nelatouus: sed in explicanda natura noniassicermathesin sola quin potius eam citra
Aletaphysicae verioris subsidium monstra imaginationis parere, cognitioni Naturae obicem ponentia, ct 'paulo ante notatum et alibi iteratum est in his Actia. Enimvero eum Methaphyssea spissis adhuc tenebris sepulta sit, in ea vero in lucem protrahenda multum studii atque laboris posuisse Leianitium non ignoremus. ita ut ejus dogmata servato rigore veterum Geometrarum a se demonstrari posse squalium demonstraeionum extra Mathesin Φeeimen hactenus dedit nullus non una vice asseruerit, cum Amico de salso jactatis a nonnullis extraMathesindem inratio. nibus quales sunte.gr. Raphsoni de Deo collocutu' dolendum profecto, quod mors impediverit, quo minus in lucemedere ρο- .etuerit, quae in Methapbysicis saecunda ingenii vi detexit. In appendice Clartius congessit excerpta ex Theodicaea & schedia unatis Leibnitis, quae in his fictis leguntur. quibus dogmata non nulla methaphylico-physica ab imo oppugnata conlisentur.Ce rerum cum Leonitius Gallice, Cur iri Anglite scripserit; in haeeollectione una exhibetur Dibvitianorum Anglica, Cur iano.rtim vero Gallica versio. Ad calcem libri adjiciuntur epistolae ab Anglo Anonymo ad Gar tam Angliee scriptae, una cum huius ad eas responsionibus, in quibus de libertate ac necessitate
466쪽
controvertitur. Subjiciuntur Animadversiones in librum Λn
nymi Angli de inquisitione philosophica in libertatem.
DISQUISITIO PHILOSOPHICA DE LIBEN
aara humana. Edico 'unda correctior. Londini, apud R. Robiason, ITI' 8-Plag. MAUtor sex argumentis probare nititur, hominem esse age
necessarium. Miamit autem, hoc a se probatum esse, ubi ostenderit, actiones oinnes determinari per causas, quae inses praecedunt.Εtentin tum demum liberum fora hominem, ubi po ῖtix circumsa utiis & causis determinantibus indisserena fuerit ad agendum re non agendum. Primum argumentum ab exparientia desumit indisterentiae adversi. Secundum huc redit omnes a filoneshabent initium: quod habet initium, habet cauis
sam : omnis eausa est necessaria: ergo omnes actiones sunt ne-
eessariae. Tertio libertatem in imperfectionum numerum resin Imajoremque mentis persectionem esse statuit, si neeessario determinMur, quod inter alia Dei atque angelorum exemplo probato Quarto praescientiam divinam libertati adversam judicat, quae supponat, futura necessari extitura tali tempore di subtalibus cireumflantiis.Urget quinto, nisi homo determinaretur per motiva, nullum ine pinnis ae praemiis loeum, nec sexto moralia talis notionem aecpraxin haberi. Respondet deinde ad objectio nes, quae eontra necessitatem afferri solent,rempe r quod homo puniri non debeat, a quod poenae sint frustraneae.Iibertate subla. is, 3 quod admonitionibus re repreliensionibus nullus relinqua. tur locus, 4 quod homo agere nequeat contra conscientiam Misseet poenal infligi obsera i ad emendationem etiam necessa riis arentibus & in exemplum aliorum umque voluntatem homi.
467쪽
nis ad eousormitatem legum determinent, utiles omnino sunt, si agens necessarium fuerit: id quod etiam de admonitionibus αreprehensionibus notandum. Conscientia vero est hominis de assione opinio: unde fieri potest, ut de perpetrata aliter judieet, quam de perpetranda. Facile apparet, Autorem necessitatem moralem cum absolutaconfundere,consequenter re ipsa libertatem veram stabilire,etsi eam sibi impugnandam sumserit. Re ve. ra autem impugnat chimericam vulgi libertatem in indisserentia ad agendum re non agendum confistentem, quae nullibi reperitur.
VINDICATIO GENERIS HUMANI, SEU Lb
serum arbitrium assertum. Londini, apud S. Popping, II I 7, 8. Plag. 2I. AUtor anonymus sub forma dialogi argumenta contra liberistatem humanam ab Anonymo libri praecedentis Autore allata refellere conatur. Misso argumento ab experientia petito, quia alii sihi eoutrarium experiri videntur, ad secundum respondet, mentem determinare se ipsam, non autem per naturam rerum determinari. Ad quartum urget, praescientiam divinam' non causari certitudinem rerum, sed iplam fundari in realitate existentiae earundem, nec certitudinem eventuum involvere Recessitatem. Ad argumentum quintum monet, quod idem sub .sstat, etiamsi homo sit agens liberum, quia homo non prorsus liber ab affectibus. Ad sextum denique negat, virtutes 2 vitia in istiusmodi actionibus consistere, quae sua natura voluptatem aut taedium pariunt.
Philosophicat En quiry & hoc est,
468쪽
MENfIs OCTOBRIS A. MDCCXHI. 443 ANIMADVERSIONES IN LIBRUM, CUI TDistas: Philosophica dis uisitio de Bbertate humana. Autore SAMUELE CLARMO, D. D.Rectore adae Aacobum in monasterii.
CL. cur is agens necessarium contradictio in adjecto esse viis detur : quod enim necessario agit, non agere, sed pati exi-nimat. Agens definit per ens, quod potentiam habet incipiendi
motum. Motum Vero a necessario initium habere posse negat, quia supponit causam efficientem superiorem, cui resistere nequit,suod movetur. Similiter negat, causam efficientem actio. nis esse motivum, sed eam principium se ipsum movendi assignat. Unde juxta ipsius hypotheses rationes perceptiones' actionem determinare nequeunt. Libertatis essentiam constin' sere ait in virtute agendi. Absurdum ipfi videtur, quod motiva mentem,sicuti corpus in motu consitutum quiescens,impellant, ' ct necessitatem moralem, quam pro vocabulo metaphorico habet. a physica intrinsece non differre flatuit. Respondet deinde distincte ad singula argumenta Autoris Tractatus modo receno' siti Scilicet I negat, per experientiam probari posse liberta-- tem. Perinde hic sese rem habere, ac si quis per eandem corporum existentiam sibi probandam sumat. .Utrobique remanera dubium, an non Deus mentem ita Armaverit, ut conflanter dein eipiatur. 2 In secundo argumento Λnonymuin perperam sup-
ponere judicat,quod potentia se ipsum movendi sit impossibilis, quae tamen utique possibilis, quoniam alias non citra absurdita feni admitti deberet infinita progressio effectuum dependenti -- um sine ulla causa. 3 Argumentum tertium in ridicula libertatis defini ione fundatum esse pronunciat, quasi vis agendi implicet uim intelligendi prout placuerit. 4 In argumento quarto falla-- ciam committi in non recto usu vocis praescientiae, quod prolixius ostenderit iu discursu de existentia & attributis Dei. s In quinto supponi censet tanquam absurdum, quod vis activa se i- se ipsum movendi non habere possit respectum ad motiva actio- Ll l . nis
469쪽
nis, α Indifferentiam virtutis ac inclinationis mala pro iisdem haberi. Λd ultimum nihil reponit, quia numerum tantumMonpondus augere judicat.
Globorum Tractatus, constans duabus Partibus,
cum appendice. Londini, sumtibus T. Horne & sociorum, IIII, 8. PlagisI. α Tabb. aeneis I 8. . Epraefationa hujus tractatus Autor anonymus admirationem
suam eXponit. conceptam ex eo, quod hactenus nulla lingua tractatio omnibus numeris persecta, quae naturam ct constituti nem mapparum, Geographicarum lcilicet α Hydroyaphie Tum, explicat, conscripta extet, nec quisquam Larenti & epitomatoris eius Nelatoni ccujus liber idea navigantium audit desectus suppleverit, vel errores emendaverit. Inde motum se esse, ait, ut peculiari hoc scripto gentis suae commodis consuleret, quo ipso non minorem, imo majorem gratiam se apud eam inbturum confidit, quam Alinghamius, cujus, licet etiam imperfectum in hoc genere,iraelatum avide arripuerit. madversonem tractatui praemittit,quae in deIineanda regione circa Veterem Babylonem exhibet exemplum regularum Infra tradendarum, quomodo scilicet ex itinerariis di relationibus peregrinantium mappae combinari possint, ct si quae pugnan tia a diversis peregrinatoribus tradita, eclexis institui debeat. Ex qua liqui lo apparet dissensus autorum circa verum situm M. his ipsius Bablonis, inter quos Nostro maxime probantur ii, qui ad Euphratem in vicinia urbis, quae nunc vocatur Felagia e eam tolloeant, argumento petito a pontis vicinia, cujus rud cra adhu ibi visuntur, Iicet alii fidem ineolarum modernorum secuti eam medioloeo inter Euphratem & Tigrim quaerant. Tangit etiam variantes sententias de turre Babelica: Nec minus uriae
470쪽
dam ex veteri Geographia, Hulcrum nempe Mechielis, eamporMnearis olim fertilissinos nunc plane desertos. Canalem inter Tigrina ct Euphratem duo flumina connectentem, opus Nissis cris reginae primum, deinde a Seleuco Nicanore repurgatum ritemque celebriora in nova Geographia loca, Rufam, Hella Bagridum ad Tigrim die. Quorum accuratiorem discussionem in me Gregorii descriptione imperii Turcarunt in Europa α Asia existentis exhibitum iri spem facit, aque Halleis propediem novam Ptolemaei editionem,etiam his rebus lucem alla..turam , expectari innuit. Ipsum tractatum dividit In 3 partes, quarum ultima appen dicis titulum prae se fert. Prima agit de constructione & usii Manarum, quam materiam I 8 capitibus persequitur. Quorum tertio praeliminariter projectionum, quae secundum optica spem
spectivae leges conficiuntur, naturam explicat, ad eum modum quo Varensus usus ese. Deinde conditioner essentiales mapparum trinas eodem modo, quo modo dictus Varenius enumerat. . Notat vero, ad summum duas ex his conditionibus simul in aliis
qua delineatione mapparum observari posse.Cap.IU agit de Suis reographica projectione is planum AEquatoris facta. V de prole- .ctione Orthographica in Hanum AEquatori VI deStereographica projectione in planum Meridiani,VII deorthographica projectione in idem planum. Caput VIII tractat de Stereographica projectione Horizontalicujus extrema Horizonte Ioci in cenistro constituti cinguntur.Suntque modi hi recensiti omnium conissessione legitimi & probi, quibus Autor jungit plures alios, mixtos ex probatis di minus probatis. Sic qui Cap. IX erilibetur, quem
vocat pariterHorizontalem,projectionem absolvit solum ope anguli positionis re distantiae locorum ab aliquo loco in medio
mappae utcunque cognitae. Cap. X docet modum paradraum Hubbardi, quem inventor ejus ad usus nauticos utilem praedicat.C XI exponit eum,qui parassesos ut arcus circulares,meridi nos ut curvas irregulares exhibet: C. XII, qui utitur meridianis rectilineis oc in eodem puncto concurrentibus, parallelis vero
eircularibus: Cap. XIII modum Sofonis & ejus sequacibus aecipue familiarem, in quo paralleli seat recta aequali distantia Lli 2 - sejun-