장음표시 사용
31쪽
tionem penes instrumentaria r Tu etiapenes utriusque commune ) exactam partium unionem. Temperatura e quistissima est, quotiescumque primarum elementorum omnium qualitatu aequa mixtio fiat, quam praecedat squasubstantiarum, tam materialiter ut di cam quam formaliter elementorum corpus ingredientium commixtio: ex hac enim oritur forma, quaedam, & media, quae substantialis concreti vocatur: ex illa itidem altera sorma consurgit, quae mixti accidentalis nomen adepta est, hancque corporis complexionem nominamus: quam licet nemo fateatur absolutam, & Vt naturae interprε-tes aiunt ad pondus reperiri; asserunt nihilominus ij qui fuerunt Illustres in doctrinis temperaturam ad iustitia d ri. Ideo Galenus in lib. de temperam iis, necnon in secundo de dinostendispulsibus, cap. tertio, docuit omnium
Optimam temperaturam, nec caliciam
esse, nec frigidam, nec humida,nec si ca;neq; molle,neq; dura : quippe hasce omnes inquit ipss quibusda excessib desectib q;cinare intelligimus. Diximus hactenus de corporis humani tem
32쪽
peratura. Veniamus ad alteram par tem quae est de compositione eius dem . Recta nostri corporis compositio conditionibus quatuor absoluitur: Conuenienti sorma r Decenti numero r Debita magnitudine: Et naturali partium situ . Forma conueniens est, quando corpus, & co poris pars commodam figuram so tiatur, eamque apte seruauerit, nec
incossilio diximus, seruauerit, qu niam si ab ortu elusinodi figuram so tita fuerit, sed illam temporis, pro gressii , casu quodam amiserit, ea non amplius commoda figura censebitur 3 ut puta, si aliqua corporis pars rectiatudinem postulet, directaque eademoriatur, Geincepsque curua fiat ι nulli dubium est . quod tunc vitiata figi ra dici debeat: dicitur quoque com
moda figura , quando, id quod pla
num esse debet, non fuerit concauum, & quod debet esse adstrictum, meatum non acceperit : pariter , quod debet esse asperum, non sit lene ; & de horum singulis vice versa intelligatur;ex quibus 1 simul adnexis comoda figura constitui solent. Decem . . . o B 1 Π
33쪽
numerus V existisiquum adsit des
ctus, neque superabundantia; Vt quan-- do unicae manui quatuor tantum digiati insimi, desieiens numerus est,quan-
ptε numero digiti orti sint, sit perabundas numerus dicatur; siquidem digitorum H cuiuscumque
S λ ,siiliscondecens ek quinque constitui des,eat.Μagnitudo debita existimatur,
quado no adoluerit corpus, & corporis' pars magis, si decuerat, aut nimis exte- nuetur . Μagnitudo autem in uniuersu
iuxta tria consideratur, idest penes tres omnes numero dimensiones: Longit dinem inquam: Latitudinem: Ac pr funditatem;ut si corpori,vel ipsius par ti alicui duorum cubitorum longitudo conueniat, &ei trium contigerit: non erit magnitudo penes longitudinem coueniens. Pariter si competat, Latitudo eiu es visus,&t pus hanc excesserit, vel in ea defecerite non erit tunc debita magnitudo penes latitudinem. Simili modo de profunditate , seu altitudine dicendum est. Nat uralis partium situs appellatur, dum compositura est recta,& secundum naturam in positur Id autem trifariam contingere solete primo, c quando
34쪽
quando pars aliqua posituram suae naturalis figurae sertita sit: secundo, quum situm sui lateris obtineat: Tertio modo quando in sto latere debitam distantia continuerit. Primi modi sit exemplum Hepar cum suis lobis inserius vergentibus. Secudi modi idem iecur in dextro latere situm 3 nam visum est quandomper corporum dissectores , praecipuem
per Constantium Variolam . Hoc in alienu latus transpositum. Tertius qu que modus exemplificatur in Hepate , quod si adeo approximetur ventriculo, ut penes aliquam siti partem ventric tum ipsum amplectaturi & de renibus, quorum alter altero sit sublimior pra beatur exemplum. Isti sunt modi natu ratis situs; de quibus tamquam de sic da dicendorum parte, nempe corporis, vel eiusdem partis compositione, satis distum sit: Perfectam unitatem asseuerant omnes, quum adeo coeut inuicem
partes, Ut nulla prorsus adsit continui dissolutio. His igitur omnibus iam ex plicatis , quae ad exactam corporis nutribilis constitutionem faciunt. Superest, ut de alimentari materia sermone habeamus: quia prius diximus, tria es,
35쪽
se, quae vera nutritio exposcit: unum dicitur nutribile corpus, de quo hucus. que dictum fuit: Alterum efficies ca sa . Tertium, id quod nutrit. De hoc, itaque loquamur.
Alimentaris materia,quae, et qua lis si hac eius diuisio. Cap. v.
trimentum, quod veluti nutrimentum est.Nutrimentu, quod nutriturum est. Qine verba Gal.exponens, primo de facultatibus naturalibus, cap.XI .dixit. nutrimen tu appellatur proprie, quod iam assi Iatur,ac nutest: quod vero tale est quale illud, nepe appositu agglutinatu-- genus, nodum tame nutrivit;id proprie nutrimentu non est, sed veluti noviens;quod aut in venis est, atq; hoc et magis,quod in vetriculo existit, id ni triturum appellatur: ad hunc modu medulia quaeque nutrimetum vocamu=3 Seeunda da de quibus Aristoteles quoque verba fa
36쪽
ciens, inquit. Alimentum est , &quod ultimo aduenit ι & quod ingeritur. Quae omnia Possiimus, etiam nos tali serie disponere . Aliment Tum materia; alia actu est , hoc est assimilata actu nutriti alia Vero p tentia existit : Haec iterum subdiui ditur in eam, quq proxima, remo ta , atque remotissima dici solet. Proxima, secundae sunt humiditates, viros cambium, &c. quae parum distant, ab aetii nutrientibus . Remota , diacutur humores, qui conduntur in venis . Remotissima, in duas adhuc secatur partes, in intrinsecam videlicet,
ac extrinsecam . Intrinsecam existiam a muS eam, quae continetur in ventriculo . Extrinseca , sent cibaria quaeque . Humores qui sunt in v nis collecti , alimentum sub potentia remota esse censemus, eo quod antequam actu nutriant, in secundas h miditates verti necesse est, dein assimilari . Atqui alimentorum materia dicuntur, quoniam eorum , quia
libet aptus est membra, sibi consimilia
nutrire, ita ut sanguis membra sanguinea nutriat et pituitosa alat pituita a re, sic
37쪽
sic de singulis dicendum est. Verum, ob
id a sserere, nec oportet unumquemque purum, & ex se humorem corpus alere 3 quum nulla corporis pars simplex , ac pura reperiatur, ex Hipp.& Galeno in lib. de Nat. Humana: sed quatenus eorum quisque praepollons nutrit partis aliquam hac lege tamen, quod cum eo caeteri hum Ires associentur dicitur nutritio, ex hoc atque ex illo tantum emergi. Vnde fit, Vt in nutritione melancholicae partis melancholia, pituitosae pituita praepolleat; & ita de reliquissentire licebit. Caeterum quoniam animantis membra maiori ex parte sanguinea sunt, S ex consequenti, Ut plurimum sanguine nutriuntur: hac rati ne, ex quatuor humoribus solum sanguinem nutrire medicorum non pauci asseuerant. Hucusq; de alimentari m teria , quae in potantia remota dicitur . protracta sit oratio nostra. Reliquu modo est, ut de ea, quae in remotiori potentia est sermonem habeamus, quam in extrinsecam , & intrinsecam diuita& extrinsecam edulia esse pron
clauimus, dummodo eduliorum nomi-nc ea, etiam intelligantur, quae in P tu
38쪽
tu sumere solemus. Intrinseca, de qua agimus in praesenti est succus ille; queChylum appellamus, quem, &intri
secum, & etiamnum remotiorem nuncupamus , tum quia intra corpus est,tu
quia magis, quam humores ipsi a proprio nutrimento distat: tametsi plures Μedici Chylum nutrire proprie credi derint; perperam intelligentes Galeni verba,in comentarijs de Nat. facultati bus ; in secundo quoque Aphorismorucomentario super Aphorismum, decimum octauum, Ubi tali ordine conscripta reperiuntur. Ventriculus, prius cibis fruitur, familiarem sibi succum a trahens , & suis apponens tunicis, mox ubi hic est saturatus, tunc ipsos ad ex cretionem mittit: quae dicta Galent . si bene perpendantur, non indicant de nutritione fore intelligeda; quod quidem per verbum illud , apponens, demonstratur: no enim sumcit ad aliquod n triendum appositio; sed praeter hanc adiglutinatio requiritur, quam assimilatio demum sequitur , quemadmodum ex Galeno antea assertum suit; qui alimentum proprie dixit, id quod assimilatur, quod vero nondum assimilatum
39쪽
est, sed agglutinatum tantum, Vel adio Isitum; ia veluti nutriens appellauit, nocest in potentia nutrimentum exustens. Praeterea non est vis eo verbo, nutritus, sed saturatus: Licet falso in quadam versione latina, saturatus, legatur : secus esse interpretandum indi
saturatus verti debet: qui vero aliter sentiunt, male exponunt. Quare e plicat Galenus se non de nutritione, sed de animali appetitu, de fame scilicet; quem quidem appetitum asserit ipsemet in se cundo de sympl. ca sis quatuor numero causas amplecti; vacuationem videlicet, Vacuatorum naturalem appetentiam , exucti
nem, & exuctionis sensim; a quo molestia quaedam oritur , ad differentiam naturalis appetitus, cui m lestia haec minime contingere potest, quum
40쪽
quum huiuscemodi appetituS sit sen-
sudestitutus . Ad hanc igiturmolestiam remouendam attrahit ventriculus, ex edulijs ingestis succum ali quem sibi familiarcm magis, donec pollea saturatus, & contentus re ditus appositione nimirum illius succi dumtaxat , repleto Vacuo , abi ta Vacuatorum naturali appetentia , ac exuctione , molestiaque pariter, quae ab exuetionis sensu ortum duxerat : Ventriculus eundcm succum pessum emittit , per Pilo On nempe quod ventriculi os inserius Interpretamur) ad Hepar , pro altera coeti ne conficienda; dummodo Hepar idisum non admodOm indigeat 3 nam que si alimento magnopere egeat, tr hit ad sese eundem succum per ramum Venae portae, per quem, &idem-m et ventriculus sibi Verum alimentum attrahit ab Hepate. Horum a tem , quae modo asterimus fidem perhibent , haec duo ; unum qui urgente ingenti fame, si olera, vel id genus similia praebeantur, modice nutrientia contentatur illico Ventriculus, non eaxatione,quod stati ipse alatur;veru quia