장음표시 사용
301쪽
Leges generales concertationis lateraria.
r. Concertatio amore duntaxat veritatis vel invenienda , vel amplius cognoscanda instituenda est i abesse proinde procul debet omnis inordinata animi affectio , partium studium , & quaecumque veritatis inventionem impediunt magis , quam promovent , praeela' re Tullius: ,, cupio refelli: quid enim lab . D ro , nisi ut veritas in omni quaestione ex- ,, plicetur . De iis igitur rebus , quarum e. ao. aliunde jam celta habetur veritas, aut quae humani ingenii captum superant , non disse
pietur a. γ Status eontroversia primo omniam Des Urbis quam usitatissimis, is maxime aptis exponatur , ac prorsus nitio explicatur i quod
nisi fiat , pronum est , ut in partes prorsus
contrarias abeant concertantes, nec sese mutuo intelligant , totaque tandem disceptatio in logomachiam sive inutilem de vocabulo litem degeneret cons. 2o a. schol. l.. I. Sed dc definito jam concertationis capit& magnopere cavendum , 'ne in disputationis feta vore ab eo recedatur, quique in hoc deliquerit, absque mora in viam revocandus estis , 3. , Concertantibus sint; qu dam priseipia .
In quibus uter qua conveniat eommunia a cum enim conclusioni majus robur competere nequeat, quam principio ex q- ea profluit, nisi istud sit adyersario certum, namquam is de conclusionis veritate convinci poterit. II,3uversim. nempe demonstratio aliud non eli, quam feries quiddam , de colligatim proposiutionum eo fine facta , ut adversarius admittat consecutionem 3licujus principii , aut veritatis a se iam admissae , ex hoet autem evide ter patet, necesse esse , ut detur principium quodpiam ab ipso admissum, atque adeo utria
302쪽
que concertantium commune , Si e Iudaeum Convincere nequeo ex libris noυῖ testamenti disinis, cum is eorum divinitatem
neget ; si quaestio agitetur physca , requiritur, ut uterque in hoc consentiat ', legitimum sensuum testimonium respui neu posse . Atque inde, quantum fieri potest principia elariora, & notiora obscurioribus praeferri debent; utimur tamen quandoque etiam saliis , quae adversarius in veris habet, si modo caussa ex parte nostra vera sid, ac justa ν secus enim talium argumentorum usus a fraudalentae cab iditatis nota abibi vi nequit: sic IIcet Mah
met num eae Alcorano, de veritate religionis
ebristiana convineere conf. q. 197. schol. 3. Patet vero ex his, eo dissiciliorem fore concertationem, quo pauciora sent principia ab adversario admissa ; cum iis autem qui nurulum admittunt , disputari nec debere, nee posse ejusmodi olim erant sceptiei , hodie scioli nonnulli , ac profani homines recondiatae doctrinae laudem inde aucupantes , quod evidentia quoque magno verborum nihil significantium apparata in dubium , ut illi quidem sbi persuadent , vocare sciant; quali lant, quae contra demonstratam Dei , providentiae religionisque revelatae exsistentiam ,
ae immortali tem' animae humanae ore imis pio essutiunt. . 4. Refutaturus altis ;us ontentiam viet I sam immediate, veι principia, ex quibus eam adversarius deducit , aggrediarures primum d monstratione vel directa ,. vel indirectae conia
ei poterit , utque versando sive circa ipsam sententiam , sive xirea consectarium clare tamen , ac legitime ex ea profluens v alterum vel ipsa principia refellendo , vel iis permis sis ostendendo , thesin eY iisdem non legitime sequi, atque adeo sumas vitium admi
303쪽
DE CORCERTATIONE LITTERARIA . ,αι emueri uisne metistivam tuetur partem, non tenetur aliam negarioniς fua adferre rationem , . quam quo Ja ersarii a umenta nihil probent L. id vero non obtinetur generalibuε cliabiisque, responsis , ut aliquibus iiii more est . forsitam potuis res aliter fieri ;fariasse sunt nonnulla, qua ignoramus dec. dcc. sed omninoe necesse est, ut ea mi ide re sellantur F sic qui negat ullam dari λ' cympenetra-3ἰοπε , O replicatione corporum comtradisio
nexis , negationem suam exquisitis rationibus constabilire non tenetur . tenetur tamen Te
solvere adversariorum argumenta, & planum facere , contradictiones cunnes ab ipsis allatas apparentes latum , az in se nullas esse ἀ, 6.ὶ Erui propositionem suam veram esse . aut opposham, quam negat , impossibilem vimo να- ωie prorsus ad nihil amplius tenetur , nec
prudenter cogi potest, ut respondeat obje ctiunculis , quae λ pertinacibus, & scepticis' accumitari Alent, quae enim possunt rationes excogitari, quae propositionem demonstratam falsam esse, aut rem impossibilem reipsa darie vincant Sic geometrae solliciti sunt , numquid theorematis ab ipsis demonstratis a rudibus oppon, possis; sic metaphysicus, ubi exsistentiam Dei demonstravit , non tenetur theorum sophismatibus respondere, nisi polluta eorum ora amplius; obtundere velit .
CCXXXUL Concertatio litteraria vel in- Quater eruditos, doctosque viros, & quidemtissimum seripto inter absentea instituitur, vel eos inter . qui disciplinis severioribus in publicis c egiis operam navant :-haec inter
praesentes, & ore fit . in - C ο κ o x x. Inde script2 polim,eaisive ori'Iea quae veΙ de rebus solum scientificis , vel etiam aiu religionem pertinentibus tractant , denomia sunt . inalia cominemur in da di
304쪽
Viris equid- eruditis mulae videntur lines praelaribendae s quia tamen nec eruditio semper 4 distorsis animi motionibus sejuncta est , quaedam hoc loco utiliter monenda. v niunt. 4rque in pximis quid- magnopene ea, veri debent ea vitia, quae schol. n. 4. allata runt tum abstinendupa est ab iis argu4. mqntandi modis, , t ex odio magis, aut invia dia , quam sincero veritatis amore proficiscun1 . tur: cujus modi sint , ut Locriua observat
. cervatim congeruntur opiniones aliorum, qui . Vel. 'b. insignis. doruinae , magnique ingenii Dyram, vel odi potentiam, aut muneris, quod sustin ne , dignitatem , publicum, nomen, e. xistimasipnem, magnamque aut horit tem , ac quoddam Masi in aliorum animos imperium depti sunt , Qt adversariua immenso. auctori tatis pondero in puncto quasi temporis oppri Inatur , nec ultra hiscere audeat . Sunt sero homines it affecti, ut viro in dignitate conqai tuto contradicere, eiuswe, quam jam pos-sdet, auctoritatem in dubium vocare nefas esse puteola: quare, si quis. non continuo Οm ni eum demissione se submittat , sententiisque auctorum, Ut ejusmodi publica veneratione digni vulgo. censentur, ab ue maeturo examine adstipulari recuset, jam is vanitatis, ignori Tantis , α pqt inaciae non, tolerandae reus habetura . . Amtamen um a I unorantiam , DO tuntur ii, qui at aliorum assensum vi exto iquendum. pisulant , ut adversarius, cum rarisionem ab ipsis allaeam admittere nolit, meo norem, firmioremque assignet: quasi vero a me idcirco stet veritas , quod alter argumenta dio luere i aut aptius quidpiani. in me
305쪽
DE CouctitiaTIONE LiTTriarii .dium adferre nequeat; quid si artifex a me operis sui commendationem , aut praestantiae eonfessionem ea tundere vellet propterea , quod ego nec simile, nec concinnius aliud essicem possim Non ambulat profecto alius ex eo solum capite rectum tramitem , quod ego me liorem non novi, nec minus iniquus in me foret is, qui eam ob caussam eumdem tenem di necessitatem mihi imponere vellet , cum fieri possit , ut & alter aberret, & ego e rorem demonstrare, aut melius quid invenire
3 Argumentum ad Aominem mate anma sum s equidem hoc argumentandi genus alias probavimus . 197. schol. γ, iA tamen adverti velim ; primum 2 nequaquam nobis eo uti licere , cum ipsi in mala versamur caussa ;hac enim ratione adversarium non nisi ab v no errore ad alium traduceremus: deinde etsi illud ad convincendum admodum opportuis num sit , non tamea ad constituendum quid piam per sese ullam habet eficaeiam , neque enim ex eo meae opinioni veritas accedit , quod ea ex adversarii prineipiis profluat, aut ipsa etiam illius confessione comprobetur , siri quidem ego una cum ipse errare possum; n
que eadem opera , qua ostendo adversarium errare, simul evinco me ab errore immunem esse.
. Denique viti eruditi honori suo haudquaquam consulunt , cum consectaria diversa non tam refutandi , quam calumniaendi , diumque , ac invidiam conciliandi animo ex adversarii doctrina eruunt, eaque ipsi tam- quam totidem dogmata ex proposito propugnata attribuunt cons. . a schol. n. 3.). Id genus homines conseq-ntίarios appellare solemus , eorumque agendi ratio naturalibus mutuae charitatis ossiciis repugnat.
CCXXXu ertatio litteraria inter quid
306쪽
dum ' PARS. III. : CAP. VIII. γeollegiorum auditores sive exercitationis luini, sive speciminis publice dandi caussa iu- 'stituix requirit defendentem , seu illum, qui thesis a se propositae veritatem contra ad vera fariorum objecta apte respondendo vindisat etiam oppugmaarem , sive eum, qui, dum ad vera sarii partes agit , eamdem positionem argv. mentis aptis vel refellere , vel certe impu,
Sc Hori Sunt nonnulla utrique; alia cuivis no. minatim observanda , ut ejusmodi conceriatici suo fructa non careo i , Utrique Ne alterutra pars a seopo a. berret , aut in nia quaerat diverticulaia adhi
beantur perpetuo syllogismi , nisi quando fu
sori dictorum; explanatione opus est x nezvero inutiles, & ad rem non pertinentes 2Ccumuis lentur, etempus cuilibet argumento praefixum non nimis longum se . Uitentur deinde jurugia, clamores inconditi , calumniae ; permitatatur situm cuique loquendi spatium , nec unus in alterius dicta inurbane involet, iani ver lim denique suo honori mutuo consulant,
defendens accommodando responsiones ita , ut argamentum in ordine procedat 2 oppugnans modeste neque nimium premendo ; proruis enim indecorum est, nec immerito auditoribus stomachum movet , cum defendens quaecumque praefracte negando eo solum ten sit, ut ad ver sarium ex argumento , ut ajunt , mileiaet & contra oppugnanx magnae doctrinae suae opinione in status; ea , quae discentium captum excedunt, importune urgendoe deis deatem obmutes ere . cogitis 2. Defendentis, insanus est syllogismum quemvis propolitum aci verbum, e . mem ria reddere, atque ad singulas propositiones apte respondero, negando fallas, concedendo' veras
307쪽
DA COMERTATIOΜx LiTτε 4RIA. as distinguendo ambiguas, aut aequivoeas; disparem , ubi opus fuerit , rationem assignandos
huc non pertinentia transmittendo i tandem
etiam, si res postulet, argumentum ipsum in
adversarium retorquendo . Praecisa tum haec 'responsa fusiori quandoque oratione explananda veniunt, praesertim ubi distinctio adhibita, aut disparratio assignata fuerit. Uni η sm vero in omni ejusmodi explanatione sit clarus , brevis , ea solum proferat , quae ad rem praesentem faciunt, inutilia , aut huc non spectantia omittat; ex his enim manifestum fiet, eum non memoriam solum , sed
intellectum quoque excoluisse, neque vocabula tantum , distinctionumque formulas i rem ipsam funditus perdidicisse . . 3. pugnantis est prudentem thesis imis pugnandae selectionem facere, nec faeste admodum evidentes aggredi tum paret sibi
argumentum ordinatum , quod obtinetur , si primi syllogismi conclusio sit contradictoria positionis oppugnandae s in consequentibus vero constanter inseratur propositio ultimo ab . adversario negata , & sc a minoribus pede: tentim ad majores dissicultates ordine , &quasi per gradus ascendatur . Sint praeterea syl logismi, breves, ut commode a defendente. refumi queant; talia, opponat, quae a de sena
dente sciri & possunt, & debent, qρο illius
inter se apte, conmutat lex alter Mium quodam modo profluat; anuineat in argumenti decursu a nimio clamore, strepitu , ac ironν-cis quibusdam urgendi formulis , quae non serviunt nisi ad bilem movendam, nec videatur velle extorquere ab adversario, ut se Iictum profiteatur ; quin si victoriam ad te 1nclinare advertat, modesto potius illentio linem disputationi imponat, eo cyntentus, quod
argumenti vim auditori praesent , ac devndens
308쪽
denique contra improvisa responsa accurata meditatione sese antea praemuniat, nec faciale quid proferat , quod nesciat extemplo Probare. Cetera usus docebit. Haec porro per decursum hujus capitis al- Iata si observentur , non erit , eur omnes generatim concertationes carpantur: habent eae lprosecto utilitatem maximam s nam Praeter lveritatis inventionem , quo quidem potissimum illa eruditorum disceptatio contendit, ingenium acuunt f promtam cogitandi , eloquen- dique facultatem eonciliant ; judicium deni- lque in disternendo vero a falso roborant cum enim in ipso disputationis fervore in
omnem sese partem mens vertere Cogatur,
ut commodam singulis objectis resp'nsionem
depromat, fit inequentissime , ut ea tum occurrant, quae secus in mentem aut numquam,
- aut non nisi post diuturnam meditationem' venissent . Nimiam tamen disputandi libidi. snem non proso ea enim non leve est promd- l Vendarum scientiarum impedimentum fi homi- 'nes non tam doctos , quam scepticos effcit, generatque pervicax qudddam contradieendi studium, quo inva Iescente nulla doctrina adeo absurda , ' adeo limpiae est , ut non aliquibus propugnatoribus glorimur. Is facile patebit, si ad ea mentet redeamus teriora , .ibus dis sim rimri Uiltodem' imperium veterum sephistarum reliquiae tenuerunt hisce nos malis eripuit Deus Optimus Maximus, cujus honoribus hunc qualemcumque laborem
309쪽
Dello Studio di Padova. Aruendo vedulo per la Fede di Revisione
. ed Approvazione det P. F. Filippo Rofa Lanni Inquisitor Generat det Santo offigiodi Veneata nes Libro in litorato, Sigismun i
Storehenau in Academia Vindobonensi Zuic. Metaph. Professoris Publ. Ord. I iistiones Logisa. Stampato non v'ester cosa alcuisna contro Ia Santa ride Cattolica , e p3rimente per Attostato det Suretario No stro , niente contro Principi, O, soni Ο-stumi, concediamo Licenaa a Franceso San-
foni Stampator di Venegia che possi essere starnpato, osservando gli ordini in materiadi Stampe , e presentando Ie solite Copie alle Pubbliche Librarie di veneata , e di Padova. Dati ii i7. Settembre 1773. Andrea RiL Francesco Morosint a. Cav. Proe. Ris. Sebastian Fosarini Cav. Registrato in Libro a Carte s34. aI num. III 3. Davidda Marehesini Segri Adi x et . Settembre i ν3. Registr. at Magistr. 'contro la Bestemmia in Libro a carie σα.