Sigismundi Storchenau ... institutiones logicae

41쪽

totum selectam di eo philosophiam ,, Hi porro philosophi Christiani , etsi ex diversis. sectis, Eclectici cum essent , quidquid eas issenae religioni non adversaretur, seligerent , nihilo minus in moralibus praecipue Stoicos , in dialecti eis , & arte ratiocinand , Aristotelem ; in doctrina de Deo , geniis, animas ohumana, ct ceteris rebus immaterialibus Platonem sequebantur ducem , ita tamen , uehuic primas in omnibus partes deferrent, Putantes ejusdem placita cum verae religionis, dogmatis faciliust reliquis componi posse, unde S. Augustinus de veteribus Platonicis non dubitavit affirmare , ,, eoς, si hanc vitam 2. - ,, 3gere possent paucis mutatis verisI ' ,, sententiis ad Christianam religio-

,, nem aecessuros esse . is Clementem & audivit , de in scholae maesectuin secutus est leberrimus ille inter Christianos Doctor ori. genes , qui ea sapientiae laude inclaruit , ut non Christianorum modo iuvenes, sed & ipsi igentilium philosophi maximo numero ad excipiendas ejus institutiones confluerent . Post orisenem floruerunt Heracla ejusdem suc-eessor , S. Anatolius Laodiceae Episeopus , quua Platone deficiens primus. Aristotelem Alexandriae praelegit, Arnobius , Lactantiu , E sebius , Synestus, S. Augustinus cum plerisque Sanctis Ecclesiae Patritas , qui omnes hanc philosophandi normam tenuerunt . Verum bellorum tumultibus ,. odiisque graecos inter, ae latinos serventibus , accedente denique eritiam Leonis Isauriet in Philosophos , eorumque studia furore esseistum est , ut jam a s culo sere sexto omnis Eclecticae hujus schoialae splendor demeret , ct in toto paene inriente sapientiae studium elanguesceret, paucis solum relictis, qui claritate' nominis temtorum illorum barbariem illustrarent; saecilia o nimirum sexto Philoponus Alexandriae mi

42쪽

tam ex Aristotelis , & Platonis placitis phialosophiam professus est , infelix subinde ali

surdissimae Tritheitarum sectae auctor : saeculo octavo Ioannes Damascenus & sanctitate . dc sapientia inclytus: saeculo nono Leo Theia salonicensis Antistes, ac Photius Constantinois politanus Patriarcha floruerunt. Movebat tum quidem omnia Leo sextus orientis Imperator ob insignem , quam sibi comparaverat , eruis ditionem , Sapiens, ac Phliosophin dictus, ut rem litterariam erigeret; votis tamen , reconatibus eventus haud respondit, non nisi Psello quodam, ae Miehaele Ephesio sapientiae sania tum quidem inclarescentibus . Saeculo. demum undecimo Μichael Psellus, eo cripti' in Aristotelem commentariis, excultaque Putonis doctrina viri eruditi nomen promeruit, eo quoque clarus , . quod ipsum Imperatorem Constantinum Ducam instituerit, eique tantum litterarum amorem instillaverit, ut palam professus sit: is Malle se litterarum glo- annati,, ria, quam imperio cognosci. D 3 XX X. Eadem cum Clemente Alex. aetate

sub finem nempe saeculi secundi, & initium A144.

eertii vixit Ammonius cognomento syccas, Mat.

Εeleiticus licet philosophus , novae , tamen seliae Iuniorum Platonicorum auctor : Nat' hi

is erat a parentibus orthodoxis, atque in ius auis

Christiana philosophorum schola vel ab ipso 'Clemente, vel a Pantaena institutus, ubi t men virilem aetatem attigit, ad avitam id biolatriam turpissime deseeit, ut testatur Poris phyrius , cui prae Eusebio id negante fidem

hae in re habendam esse eleganter commo strat Cl. Lauri Moshemius. Homo hic vaseriaximus, quo religioni , quam deseruerat, qui- Ee.Lbus posset artibus , noceret, eo primum curas intendit, ut, eum ipsi Christiani Plat nem ceteris praeserrent philosophis , eumque non multum a suis dogmatis dissidere eo B 4 ten

43쪽

Quae e- tenderent, ipse ostenderedi, nihil novi a Chri do- sto, ac ejus sectatoribus in orbem illatum es se, sed sanctiora etiam Christianorum myst Tia jam ab Academia olim & agnita & tradita fuisse: eam in rem ad ineptissimas allegorias, ad violentas verborum explicationes , ad tenebras , nescio quas , confugit , ut Platonis sententiis sensum a catholica doctrinae minus: abhorrentem appingeret; nec de nihilo est suspieio , eum genuinos Platonis , de Aristotelis textus multis in locis. depravasse , ut arctissimum, quem volebat ,. eos inter cir ea primaria doctrinae capita consensum lex, sculperet. Hac quippe duorum ex omni retro antiquitate philoiophiae principum consensio. ne satis occurri putabat Christianorum docto ribus perpetuo occinentibus, Platonem a M'.

se , aetiisque Judaeis 'urima hausisse veritatemque in nulla gentilium schola umquam deprehendi potuisse, id quod tam acre, constansque philosophorum dissidium. clarissimet est aratur . Atque hac d n re egregios suos inter asseclas auditores invenit, ac Porphy-Luo. rium praeeipue , qui librum exaravit πιριτων

.: o Platonis, atque Aristotelis consensu. Denr0 t. nique ex diversis, praesertim vero ex Pythae- p.I- goricis , Platonicisque placitis monstro sum '' pro rius philosophiae corpus confecit , cui non

nulla quoque ex ipsa Christianorum diseiplisna , quae ad mores animique cultum pertinent , petita immiscuit , quo palam fieret , nihil in sua desiderari philosophia , nec esse , Cur ea rejecta homines ad Christiana, sacra

convolarent.

XXXI. Non poterat angustis Alexandriae piop. finibus haec philosophiae pestis diu contineri, rata 3 brevi ad finitimos quoque popuJos , dc qui .i Antiochiam, quae Syriae caput est, tran viam . tum rotam Italiam pervast , ubi Plotis

44쪽

IN PHILoso νHIAM . 33nus Romae scholam aperuit . Fuit Plotinus celeberrimus post Herennium Ammonii discipulus , vir acris quidem ingenii, sed ultra modum fanaticus , nactus . c ipse discipulos Amelium Tuscum , qui maluit Amerius nuncupari , Paulinum Scythopoliton, Eustochium Alexandrinum, Zethum Arabem , Tothicum , Castricum, Firmum, Marcellum, Orontium , Sabinillum, & Rogati anum Senatores Romanos, Serapionem Alexandrinum, quorum omnium facile princeps exstitit Porphyrius Malchus patria lingua dictus in infensi stimus hostis Christianorum , qui pestiferam hanc doctrinam per Siciliam, aliasque Romani orbis pro- .vincias partim ore , partim scriptis magistri sui a se emendatis , & in sex vineadas digestis propagavit. Haud diu post Iamblychus Chalcidensis ex Caelesyria, qui una cum Theodoro Asinensi a Porphyrio institutus est, fio rere coepit : cum aegyptiam , ct Pythago-xaeam philosophiam magis excoleret , atque facto ex ea, & Platonica delectu Eclecticam

majoribus ornamentis, & firmioribus, ut putabat , contra Christianos armis instruere niteretur , eam sibi doctrinae famam comparavit , ut passim magnus philosophus, admirandus , divinissimus , & a Iuliano Imperatore

eommune orbis emolumentum compellaretur .

Iamblycho succesili AEdesius , ex cujus institutione prodierunt Antoninus, eamdem subinde dourinam Alexandriae professus, Chrysanthius , Sardianus Priscus, Eusebius Myndius, & Maximus: horum, ac praecipue quidem Maximi perversis doctrinis , ac eruditis fraudibus effetium est, ut sulianus imperatoriam , qua fulgebat , dignitatem foedissima defectionis labe commacularit . Sed neque Graecia a venenosis hisce erroribus diu imma nis fuit 3 Plutarchus enim Atheniensis A lexandria, ubi Hieroclem, & Olympiodorum B s Ru

45쪽

perora. audiverat , Theodosii Imp. aetate , sub finem Liam 3 nempe saeculi quarti redax philosophiωm hanc male eonsarei natam Athenis publice praelegit , sectatoresque habuit, uri doctrinae 1 ma , ita acerrimo quoque , quo in orthododivam religionem ferebantur , odio longe c leberrimos, Syrianam , Proclum, Marinum mascium , Simplicium . Ceterum haec Iuniorum Platonicorum , Christianisque adversantium secta , uti sib Iuliano Apostata , qui ejus asseclas primis ita republica muniisi admovit, nihilque intermisit, quod ad illius incrementum quoquo modo facere posset, sum .mum splendoris apicem attigisse videri poterat ; ita hoc e vivis sublato naagnis passibus: ad interitum properavit , & jam. sub finem. e4,a, saecini quinti omnis fere Alexandrinae , Atheniensisque se Iar glonia defloruit; saeculo v a odia sequente ultimam eidem riadem intulit tinianas Imp. , qui Eclecticos hos philos phbs, aut sustum vertere, aut Christianam ampleat religionem jussit. uua ina XXXII, Eclecticam philosophandi rationem ter Ro- Romam a Plotino inductam, fuissct diximus

.m propterea illud sectarum studium .

quod tam ab eo, quo Graecorum sapientia as Romanos pertigit , tempore sese explicare' fensim coeperat, exstinctum est. Atque ut ab origine rem breviter persequamur : primum' quidem Romani hellis solummodo intenti , ac phil ophiae cultu a mimos. frangi aut mantes non magnum litteris honorem habuere inde nulli fere sub Regibus pauci admodumi sub Consulibus: complures vero Monarchia jam constituta sapientiae laude inclaruerunt , qui prout diversas probarent opiniones , diversas quoque sectas excoluerunt di nimirum Academicam M. Brutus, M. Terentius Varro, M. Piso, & M. T. Cicero; Pythagoraear

Enuius, ct Nigidius Figulus; Stoicam Scipio

46쪽

Africanus , Mutius Scaeusta, Cato Uticensis, L. Annaeus Seneca Cordubensis Neronis magister, Epictetus Hierapoli in Phrygia natus, cujus omnis philosophiae summa his continetur: λεχου, b απεχ' , Pgripateticam Tyrannio cum Andronico Rhodio protractis in lucem Aris otelis, ac The phrasti libris, Alexander Aphrodisiensis , qui in Aristotelem commentatus est , & primus Romae scholam Peripateticam a Μ. Aurelio,& L. Veto Impp. erectam gubernavit, ac denique Boethius scriptis s. de consolatione philosophiae libris clarissimus: Epicuream Lucretius, latinis eam doctrinam versibus complexus, Plinius Iunior, Lucianus, Laertius IPI tonica demum dogmata adoptarunt Trasyllus, Alcinous, Taurus Berytius, qui Gellium auctorem noctium atticarum: Apulejus, Atticus , Numenius , Maximus Tyrius , qui M. Aurelium Imp. & Plutarchus Cheronensis, qui Trajanum , & Hadrianum Impp. initi tuit. Sed neque Romanis diu licuit esse phi

Iosephis cum enim barbarorum incursioniblis ampli:iimum eorum collaberetur imperium , respublica quoque litteraria prorsus concidit, Gothis non in homines modo , urbes, ac aedificia , sed in ipsa etiam antiqua litterarum

monumenta ultra modum saevientibiis.

XXXIII. Exsul interea Romano imperi Ihilosophia apud Arabes, qui sub finem laecu- mmo i octavi, & noni principium latissimum sub- Phjlos' actis quam plurimis in Africa , Hispaniaque

provinciis dominatum iaepti sint , asylum revivite invenit et Almaimoniet tum reoi guberniucula Solmo- tenentis Cura , ac sollicitutine essinum est ut litterarum amor in populo ceteroquin in--,a culto aliquantulum effloresceret. Primi ejusdem fructus exstiterunt versiones nonnullae Iibrorum Aristotelicorum e Graeco in Arabicam , quae tamen ob ignorantiam linguae B 6 Grae-

47쪽

Graeeae satis infeliciter cesserunt e alii commentationes suas addiderunt, in quibus, cum

auctoris mentem saepissime non assequerentur, proprias opiniones subiti tuerunt, atque hac ratione Aristotelis opera egregie corrupta sunt . Commentatorum horum celeberri,

mi fuerunt, Averroes Cordubensis, Alphara-L- η ' Iacobus Alli indius , & Avicenna , qui L ct e.a. praecipue judicio Rhodigini, Aristotelis textum mutilavit , mu Itaque commentitia intulit : alii demum ipsas has versiones Arabicas in latinum non me Itoti successu transtulerunt, novumque quasi Aristotelicae philosophiae cor Pus, quale ne a pe ex lacunis istis, ac ineptis versionibus fieri poterat , consecerunt, quod paullo post in Oxoniensem , tum & in Arisiensem, reliquasque Europae Academias a Carolo M. jam antea fundatas illatum eum

dominatum obtinuit ultra soω. annos duraturum , ut vel latum unguem a yrae tensa itiae Aristotelis doctrina recedere religioni du- Ceretur. Ita mutata repente rerum K cie Plato ex Christianis scholis abire, locumque Α-ristoteli cedere est coactus, quem Oxonii Ioannes Scotus, Robertus Pullei nus, Simon D net mensis , , S. Edmundus Episcopus Cantua -xiensis, Magister Hugo , Ioannes Blond ordine praelegerunt. Occupata subinde anno 3 33- a Turcis Constantinopoli complures Graeci modo in eruditione conspicui in Italiam confugerunt, Maia y allatis secum Graecis Aristotelicorum operum' exemplaribus, ex quibus novas, multoque ac curatiores versiones procuderunt, H quod aae mendandos , qui in prioribus irrepserant,' errore. non parum contulit. Interpretum horum prae reliquis famam sibi compararunt Theodorus Gaza, Ioannes Argyropylus, Byzantinus , qui Graecorum primus Romae peripateticam publice professus est, & qui huic successit, Georgius Trapezuntinus, ac demum

Gen.

48쪽

Gennadius acris Platonicorum insectator , nam & tum non bulli, ut Platonis philosophi restitueretur, operam dabant, quos interfuerunt Gemistus, Pletho, Bessarion Trapezuntienus , Romana postmodum purpura insignis , Natallius Ficinus editis latino idiomate Platonis libris celebris, his adnumera i meretur Ioannes Picus Princeps Mirandulae , & Con-

Cordase Comes natus anno i 6 - , qui ob amplam ingenii vim , ae eruditionem saeculi sui Phamis appellatus est . XXXIV. Haec porro Aristotelis philoso ophiae tanto studio , ac servore propugnata , ybii Q quoniam sere sola in scholis saltem praecipui

dominabatur, scholasticae cognomentum Obti Q silea nuit, cumque contentiosa admodum esset. &dialecti eas subtilitates ultra modum promoveret, fieri non potuit, ut di in unanimis per sisteret, nec in diversas quoque sectas antiquorum exemplo abiret . Atque ab originτ Quae equidem in duas dispescebantur partes docto- res scholastici ; Nominales alii , alii Reales

dicti , quod illi universale naturas in Vocibus solum consistere , logicamque unice circa vocabula versari : hi reapse exstare , atque res ipsas logicae objectum esse contenderent.

Nominalium princeps exstitit Ruce linus An glus: verum tum quidem brevi exstincta posthminio revixit schola istaec in Guillielmo Oz-

quem insecuti sunt Richardus Suisset , Gyegorius de Arimino, Gabriel Biel, Petrus de

Aliaco Cardinalis Cameracensis. Ioannes Gerson Cancellarius Parisiensis. Realium doctri. nam jam olim a Boethio traditam saec. Iamo. suscitavit Odo , seu Oudardus Abbas S. Mar- Eeel. tini Tornaci, postea Episcopus Cameracensis,

hunc secutus est Petrus Lombardus Episcopus Parisinus Magister sententiarum dictus propterea, quod M. Patrum antiquorum sente tia.

49쪽

33 RO LEGOM1M utias in ordinem redegit , ac exposuit, in cae-jus opera commentatus est Alexander Hale sis Doctor irrefragabilis &Fons vita. Hos exceperunt B. Albertus Μ. Rati Aonensis Episcopus, & SS. Thomae Aquinatis de Bona venisturae praeceptor, qui conscriptis quam plurimis libris Parisiis, or Coloniae Agrippinae do. culis D. Tliomas Aquinas Doctor Angelicus, a quo schola Thomistiea descendit I S. Bona

ventura Doctor Seraphicus, postmodum S. R. GCardinalibus adnumeratus, AEgidius Romanus Doctor Fim rosimus ἡ Ioannes Duns Scotus Magister obrutis , qui cum vehementer D. Thomae doctrinam impugnaret , novam sch iam , quae Scotistica appellata est , erexit .

Duabus tamen hiscae scholis Thomisticae nimirum, & Scotisticae, alii paullo post se opposuerunt, qui Neutrales dicti sunt, quod nulli alioquin parti adhaerentes Aristotelis solum placita in plurimis saltem, ac praecipuis defendebant. In Iicius longe Aristotelem propugnavit Petrus Pomponatius ItAlus vir argutus ceteroquin, at impius, aperta enim in opere

a se composito atheismi semina sparsit: ex ejus schola prodiit sui. Caes. Vaninus extremo ob atheismum supplicio Tolosae effectus . Atque ab his Hobbesius deinceps, ac Spinoa a monstrosa illa abominandae doctrinae principiade sumsisse videntur. XXXV. Cum ita maximo animorum aestures Aristotelis in scholis agebatur, parum a fuit, quin omnis paene philosophia in interitum rueret, relicta solum egregie de rebus

abstractissimis disputandi arte, in quam illa

denique desiit . Non potuit ea res nos justic ama in iis , quibus acrior inerat intelligentiarvis, indignationem movere , quare complares , dispari tamen successu, in diversis Europae partibus , qua libris editis, qua novis circa res naturales inventis, iisque public M

50쪽

in lueem datis in id operam contulerunt, ut philosophiae laboranti succurreretur '. qua demum ratione , accedente etiam simmorum

Principum cura effectram est , ut illa ad eum splendoris gradum , Nem hodie feliciter i nee , tardissimis licet passibus , perveniret Iam igitur Novatorum in philosophia praecipui sunt promendi. XκκVIL Etsi jam olim Ravmundus Lus authro-.lius ex nobili inter Majori ea nos genere anno ratores 3 s. progenitus. conscribendo primum no-: 'vam Logicam sub nomine Artis Magnae , e jusque dein epitomen Artem Parvam , unde Ars Lullistica , a multis probata , a pluribus rejecta ortum traxit 2 tum etiam Laurentius Valla in Italia Aristotelem acerrime impugnando primam Novatorum gloriam quaesiνο-runt, eam tamen Morhosius attribuit Bernar-Aino Telesio Consentino ex oppido Calabriae,

qui novem libris de rerum natura secundum ., ' propria principia anno is 83. compositis prax grandi Peripatetieorum turbae bellum india xit, ac Neapoli Academiam Consentinam a spicatus est . Eodem quoque tempore floruit Petrus Ramus natus anno Iyi'. Regius Parisiis eloquentiae, ac mathematum Prosess. racerrimus omnium veterum insectator , ut nec Cicero mordaces illius dentes effugere

potuerit : magno strepitu id egit , ut ejecto e scholis Aristoteli sua ipsus philosophia substi tueretur , atque hunc in finem conscripse

tres dialecticarum disputat mina libros munus novae logicae obituros tum animadversones adversus Aristotelis organum , ac deuntque dialecticam magno ab iis studio apprehensam , qui subinde Ramei, vel Ramistae dici voluerunt . Uerum non diu post philosophiα haec publico Francisci Ι. decreto ex Galliarum regno exsulare jussa est . His accenseri potisunt Thomas Hobbelius recentiorum temta

Itala