장음표시 사용
121쪽
i Vnde sit, ut eum ad dominium rei donatae trans serendum traditio sit necessaria , si permisero tibi eximere s
o xum, vel cretam de meo fundo, S: iam exemeris, domi muin te translatum fuisse constat : quia exemptionis factum naturalem possessionis apprehensionem piae fert, l. qui sa-. xum 6. D. de donat. quibus consequens est , ut si cum iam exemisses, non patiar,te saxum tollere ,& actio ad exiliendum , dc rei vindicatio tibi eo nomine comperat , Ut pote
domino illius rei iam per apprehensionem constituto, L permisisti i6. D. de praescriptis vel b. At si nondum exempto saxo, vel effosa creta, eximete veta uero, cum nondum
ii traditio interuenerit, & ideo dominium non habeas , desicientibus alijs actionibus, ad actionem de dolo confuge re nec ellai turn eth, i. si cum mihi ι . D. de dolo : quae cum subsidiaria sit , actionem aliam exerceri non potuisse praeseponit, i.& eleganter T. l .aibitrio 28 S. si dominus, i. cuntia te et s. cum alijs, D. de dolo. Explicant Anton. Fab. insecundo tomo ration. in da. si cum mihi, Giphan .ad tit. D.de donatio. in d. l. qui saxum. a Descendit etiam ex superiori imis ratione, ut sententia iudicis, nec in actione reali, nec in personali, nec in
uniuersalibus, specialibusve iudicijs dominium transserat, nisi traditio , vel adiudicatio fuerit sequutar cum ex sententia obligatio nascatur, & actio iudicati resultet, i. s se non obtulit, S. soluisse, D. de re iudica. unde quasi contrahi in iudicio dicitur, l. .f. idem seribit, D. de pecul Traditionibus autem , non contractibus dominia rerum adquiri diximus, d. l. traditionibus, C. de pact. Ideoque ex tali obligatione tenetur reus ad rem restituendam, l. a Dia I uo Pio i s. f. si rem, D. de re iudic. Qinibus accedit, quddin actione reati,in qua ma ime euenis e poterat, ut persententiam dominium tran latum esset, nullus est casus , in quo id eueniat: nam aut pronuntiat Iudex, dominum esse eum, qui vere dominus est, & sententia non tribuit dominium, quod iam antea actor habebat, f. sic, itaque discretis. Instit. de actio;aut per crrorem, & iniuste eum,qui non vere dominus erat, dominum declarari & dominium, cum
122쪽
Domin. sine natur.posis non adquiri Ios
erret, transferre non potest,i. si per errorem I s. D. de iurisd. omn. iudic. licet eodem errore, & de Ructibus condemnare debeat , i. ex diuelso 's. F. I. D. de rei vindic. &exceptio eompetat rei iudicatae, i. seruo cI.f.cum Praetor, D. ad Senat. Consul. Trebel. Quod ad eis verum est,ut nee χε adiudicatione sequuta, quamuis sit modus transse rhndi dominij, ut constat ex Ulpian. in fragment. tit. r 9. dominui transferatur, sed tantum usucapiendi ius, i. si per errorem 37. D. de via capio. Atque id ed hanc opinionem post Acur. In l .exceptio, D. de re iudic. Petr. Cynum. & alios a Iaso. relatos in l. ex hoc iure num. . D. de iustitia & iure: detendit Anton. Fab. deerro. pragm. deca.98. erro.7. &λ-quentibus, Gai p. Schiphord. forens disputat. lib. a. tracta.
Nec obstant hae sententia retenta in fundamenta, qui- 27 Dus contrariam opinionem tuemur Acur L in s. vltim. Initi t. de ollicio iudie. Alexand. iii l. Pomponius , S. si iussi Num. 9.& Io. infra hoc titulo, Bariol.& alij plures relati a Iaso. ubi supramam in l. statu liberi 29. g. Quintus Mucius,
.'ea aruloe , heres secundum quem pronuntiatum
est, non ex sententia fit dominus pecuniae, sed ex traditione facta ab statvlibero : smiliter & in l. sed si pecunia et . Idemque erit dicendum , D. de rebns illor. non alienatio nem fecit, vel dominium transtulit sententia iudicis , sed restitutio facta a tutoribus propter auctoritatem sementiae. Denique in M. vltimo, Instit. de ossi c. iudi c. quo praecipue mouentur Interpretes, adiudicatio intercessit, quamelle dominij transserendi iure Civili formam Vlpian. d. tit. 39. testatur. Vnde ex illo loco potius colligitur, exiententia domnium non transferri: nam dum Iustinian. iiij tribus illis indicijs, familiae hercise. eommuni diuid. & Fi-I regundo. in quibus semper adiudicatio intere cedit) dominium transire docet,in caeteris idem non esse statuendum, nuniseste
123쪽
In textu ibi: eiosique rei vesti-
loque, marique capiuntur, remanere docet Paul. nam cum antea nullius sint occupanti adquiriantur, l. et L fi n. l. 3-l. in i .iqueum, l. Pomponius cum alijs, D. de adquirend. reta domin. 6. ferae Initi t. de rer. divit. l. i 7.tit. χ8. par. 3. docent Alciat. in L traditionibus, C. de pact. Cuiac. lib. q. obseruat. cap. a. Fachin.lib. I. controuers cap. t. Connan lib. y. comment. cap. s. Iaso. consil. r i 9. volum. q. Rimina. consiRPlan. consit. 9. volum. a. Couar. in regul. peccatum 2-
pati. g. 8. Sol, de iustitia & iure, lib. . quaest. Aart. i. Vnde usus fructuatius in saltibus posse uionis venari potest, dcquud cepetit, suum facit, si in venatione redditus fundi consistant, iure usus selictus, i. venationem et 6. in de usur. l. fundo legato 21. D. de fundo instr. l. item si 9. 3 aucupiorum, D. de usuis. si autem non consistant, iure gentium, l. v sum fructuarium 6 a. D. de usust. Cum itaque venatio iuregentium permissa sit, suerunt, qui existimarent,eam a Principe prohibeti non posse. Hostie n. & Ioann. Andr. in cap. non est, de decim. Decius consit. i 7. Amict. in constitutio. Neapolita. lib. 3. rubri 1. num. 9. & plures relati a Couar. ind. regul. peccatum
a pari. g. 8. Verius tamen est. ex iusta causa, certis temporibus, vel locis venandi usum Principem prohibere posse, ut communiter tenent Doctores, quos relati, & sequiatur Couar. loco supra citar. Fac hin. d.lib. l. cap. I. Tiraq. tractat. de nota litate cap. a . num. 1 l . Caietan .quaest. II. cap. a 2. Soto d.lib. .de iustitia & iure, quaest.Α6.art.4.14edina de re stitutione quaest. ι 2. & alij plures adducti a Medic Di tractar. de venatio. l. pari. quaest. 3. & a Georg. de . Nigromoni. intractat. de iure venandi parte I. cap. 23.
Vnde & iure nostro propter publicam utilitatem quibusdam anni mensibus venatio, eo piscatio prohibentur, l. I.
124쪽
De bellorum origine & iure ros
eum sequenti, tit. 8. lib. . nov. compilat. Se Clericis pra-pter status conditionem & dignitatem veniat usus lateria dictus est in cap. i. & a. de Clerico venatore,iu in Conc. Tridem in .sessione 24. de resormatione carcia. R in I.17. tit. I. partita l.
De Bellorum origine, Uiure ad interpretationem, d. I. vers. item Allo capta.
IVxisprudentiae nostrae dignitas vel hine apparere faci- Ile potzst , quod de Regnorum causa cognolcit, bello rum iustitiam decernit , & armatis exercitibus ius dicit. Duplicem regnorum originem ex historijs colligera
Possumus : antiquiorem unam recentiorem alteram, sed tiamque vetustissimam. Hominem certe a Deo liberum
propriaeque mentis imperio duce dum factum primum sciamus, ut ii solum perpetuo vivere, ac secum agere iuuarer, aut expediret, nulli alli, forinsecus domino , sed sibi ipsi tantum, id est potioi i sui pacti. interiori homini paren tui fuisset. Verum cu non ad solitariam vitam, sed ad ciuilem aeditus uxori primu sociae, & adiutrici, deinde soboli filio rum frequenti, praepositum se a n tura ipsa comperisset, i. a.D. de iustitia de iure, familiare hoe regnum ea pellera vel nolentem ex osse io oportuit. Atque existimant f hilo- 3 sophi, sapientesque fer omnes, pet multa secula simplicius , ac rusticum humanum genus non alia quam patria Potestate gubernatum, ex qua familiae cuiusque senior siue Pater, siue auus , domesticis omnibus liberis seruis paritet ius dicebat. Quod agrestibus Diisque Cyclopibus Homerum affinxisse Odis. 3, sius dat iura qui vis natis, atque νxoribus, nec Mi I alioIturant , quasi quod olim commune omnibus gentibus fuerit, ipsi adhue rudes tetinerent Plato anfirmat lib. 3. 4e legibus Sene ea huius paterni imperil meminit lib. 3. de belles. cap. o quia utile est in-m iti, NUMmul illi quasi uominicos magistratui , ρε quρrum -- 'stet
125쪽
'ιustodia comineretur, unde & apud Romanos vitae, necisque in filios seruosve potestatem aliquamdiu remansisse corissat, I. in suis I r. D. de liberis , & posthumis, i. vir. C. de patr. potest. prine. Inst. de his qui sui vel alieni tui.
Et quidem initio ratis familijs, atque adeo latissimis capis longe aliis alia rura exigua colent rotas, aut greges pasicentibus , communi arbitro non indigebant. Postea vero
nouis subinde vicis , seu pagis , ex noua in dies hominum progenie succrescentibus, angustius habitare coeperunt, atque de limitibus agrorum de pascuis, deque alijs rebus, ct negotijs iurgari, & de eertare. Inde lites, & bella interfamilias ex quibus, & victoriae, & imperia extitisIe probabile est, ct indicasse videtur Hermogenianus in s. ex hoc iure s. D. de iustitia & iure : Ex hoc iure, inquit, inιυ-dsitia bella, discreta gentes, regna condita. Aut enim in pace degentes populi spectatum iustitia, & probitate virum iudicem sibi gubernatoremque constituebant qualis Medorum regni exortus ab Herodoto lib. I. commemoratur: Cum Medi, inquit, tota ilia continente per vicos Iuli quique legibus, sue molibus liberi agerent, frequenterque se mutus depreaaremur , s iniuria affice= ent, Deisces vir eximia prudentia iustitia plerumque lectus a b ιιr, ct prapter iudiciorum aquitatem celebratus , randem communi vicorum consilio, or sententus rexs Optatus confirmatusqua est. Idem serὶ principium Aristoteles Politicorum lib. a. cap. 1 o. Polybius lib. 6. Iustinus lib. i. legitimis regnis assignant , cum alicubi coetus hominum duce praesideque carentis conuenisset, quibus bello aut latrocinio vexatis , vir aliquis insigni animi corporisque ae bore , & heroica virtute se se ducem praebuerit, & ab iniuria de sensos , seu qua alio beneficio, videlicet utilissima: cuiusque artis , aut fructus inuentione obligatos homines fibi devinxerit, ut sponte illum sibi regem crearent, aut de praeteritis beneficijs grati, aut de imminentibus malis metuentes. Quales Israelitas de Gedeone sibi rege, ob reportatam a Madianitis victoriam , optando cogitantes am
126쪽
De bellorum origine & iure io'
minare nostri tu, ct filius tuus, ct filius situ tui: quia liberasti nos de manu Aradian. Ad quos autem usus plerumque populi si
Reges optauerint, ac elegerint, indicant iidem Israelitae a Samuele Regem flagitantes. Rex erit super nos, oe erimus nos quoque se uι omnes gentes , cr iudicaba nos Rex noster , O egredietur anta nos, ct pugnabit bolla nostra pro nobii , regis nempe officium iurisdictionis ,& dueatus muneribus definiunt,quas regias artes indicauit Homerus de suo Agame- noue canens , erat σ iustus rιx, ct Feristrius Imperator, de Latiuus PGeta.
Rex erat MEneas nobis quo tumor aber Nec pietate fuit, nec bella maior 2 armis.
Et quidem principio, ut ait Iustinus libar. rerum gentium, vitationumque Imperium penes Reges erat; minutis quibusdamnationibus albitror, & exiguis populis , qui ex singularum familiatum propagatione succreuerant , potentior interge utiles imperabat patris familias magis quam regis do- . minatione , dc nomine. Vt te mi adhuc a diluuio solo suum Moabitis, Amonitis, Chanane is , Heueis , Phere is, alijs regem praesedisse legimus. Hanc eandem re gnorum faciem ex lacrorum oraculorum luce nobis in Syria spectatam, ubique terrarum peta nationum exordia D ule, credere , & ratio , & Historiarum monumenta CG-
Erat certe orbi per quam importuna , & incommoda il- εIa gubernationis forma, latrocinijs,depraedationibus, bellis, vastationibus perpetud obnoxia, Iapithis, Centauris, Tiphois, Scinibus. Plocustitis, Gerionibus. Cacis, alijsque assidue monstris Decundissima, donee Deocum beneficio,& latu Heroes Dionisii, Hercules,Thesei, Iasones, Minoes, Cadini, Amphiones caeterique hemithei , ut Poetae canunt extiterunt, malorum averrunci, legum & pacis latoresin iustitiae vindices, & patroni. Hi imperia regnaquem/jura per Prouineias constituerunt vibra condideruntacQlo
127쪽
colonias inter baibaros,& feros homines deduxerunt,unde pagi, vici, tuguria, snguli per loca viri, & familiae leges acciperent, mores in melius reformarent ius peterent. Sed hi omnes iniuriam pio pullare non facete , violent ijs, ec iniustis bellis defendere, non vim , iniustumve bellum inserre consueuerant. Idelique piimis illis temporibus, ut Iustin. lib. r . refert. potius Imperij limites tueri, qua Proferre mos erat. Aqui pastquam exus aqualitat,s pro modestias,aec pudore ambitis , O aras incedebant, prouenere dominationes, Altosque apud pepulos aternum mansere. Tacit. lib. I. annal. Cap. 4. Primus namque Ninus, vel bellus Rex Astiorumvrrorem gentium morem noua Imper, cupiditate muιauit . bellaque non solum finitimis. sed etiam longe dissitis populis intulit, alijque Reges alias apud Nationes, Vibes,&Pro- uincias sub ijcere coeperunt, & ut Sallustii vel bis lib. de
coniurat. Catilin. utar: Libidinem dominandi causam belli hobere , moimam gloriam in maximo Imperio putare. Licitum, honestumque praetendentes eos, qui potentia , viribusque pollerent, imbecillioribus imperitare. ει eorum res raptuite. Nam ut Liuius lib. s. refert: Gallorum Rex Brenus, cum Romanorum agros de uastaret: Se in armis ini ferre, omnia virorum fortium es iactabat, nihilque nouum, nihil in
σμtim facere, fled Romanos Vises imitari, o leg/m sequi vetustis ymam , cua dat patrauiori facultates infeν oris, ut in animalibus vi/em est, in quibus validiora imbιcillioribus dominantur. Coi memorat Plutarch. in Camilli vita, α Iosephus deditio,. rieni iaadens Hierosolymitanis aiebat: Legem constitutam 19 , qua inter feras , homine que vigeat, cedendum 8otentiori sese, ct illos rerum summam , apicemque t ero, qui armis plus pessent, renit Iosephus lib. . cap. 26. Hac itaque seratu lege vii & dominandi libidine stimulati Cytus Medorum Imperium ad Persas transtulit, At aander Persas subiecit, Romani orbis imperio potiti sutit Gothi, Vandali, aliae q. barbarae gentes Italiam, Gallia Hispaniaque subiecere: Tureliae Orientale Imperium oecupa
128쪽
dis male sulimes fregiι Spartanus Athenas, cque idem Thebis cecidit, sic Me s ademit: Usirio, AMedoque tulit modera ina Perses, Subierit Persem Macedo ιessurus ct ipsa in
Natura namque comparatum est, ut potentia,& opibus, in quas per fas, nefasque invasere, Respublicae ipse intereat, luxuria, superbia, auaritia,& ocio eneruatae, ct cresceri buscam ipsa magnitudine Imper3 vitiys. ut Lot. ait lib. a. cap. Is. 1; nam catera Regna, Claudian. inquit. Luxurier, vitissiue Iupιrbia νιrtiti IEt filius Italie
Florentes quondam luxus quas verteris urbes Et Catullus. Olium, O Regessimul, es beatas
Nam ut Sallust. de Romanis scribit i qui latores , pericula ras , atque a eras res facile tollerauerant, his Otium diuitia optanda aedis,oneri, miseersisque fuere: atque ita Imperium semper ad op timum a minus bono transfretur. Libido itaque dominandi, di Impetij, diuitiarumque cu- irpiditas bellum induxit, quod ex concupiscent ijs ortum, Ut Diuus Iacobus in epist. cap. . monet, omnia rapinis, caedibusque tu ibat, sanguine, flagitisque polluit,ciuitates diruit, Respublicas euertit, imperia transfert. mippe ubi fas versum, atque nefas ιοι bella per ornm Tam multa scelerum facieLVt Latinus Poeta Georgie. r. Nanin Paulus Orosius lib. I. cap. I. quid aliud bella dicenda sunt, quam in alterutra mala: mala scilicet huiusmodi, quae fuerunt, vel quae nunc sum:& in quantum sunt, aut manifesta peccata sunt, aut oculiae punitiones peccatorum, & inter diuina flagella connumeratur, ut refert Petrus Gregorius lib 3 i. si utaPm t.cap. . Quo bellandi genete nihil crudelius, nihil ii iustius: s
129쪽
iustius:& ut Diuus Augustin. lib. 22.cotra Manicheum, cap. 74. & 7s. relatus in cap.quid culpatur 4. et s. quaest. I. docet: Nocendi cupiditas, ulciscendi erudelitas , t acatus , atqus implacabilis animus, feritas reb/llandi, libidσ dominadi, si qua similia hae sunt,qua in ballis iure culpantur. In quibus adquisita, vel potius ablata capientium non fiunt,ied dominis restitui necessario debent, cap. sicut ast. de iur. iurando , D. Thom. de regimine Princi p. lib. 3. cap. II.
8 1 Sunt tamen, ut Liuius lib. s. seriest, belli,sunt pacis iura ἰδe ut Tacitus lib. 4. histor. fas armorum, O ius hostium. Nam se ut iniusta be la contra has legemque naturae, ita iusta, di legitima a summis Principibus, iustitiae vindicibus, o pres.sorum defensoribus,orbis pacatoribus . indicta ex gentium iure introducta sunt,ut supra diximus, i. ex hoc iure Io. inde iustitia & iure. Idedque necessaria , honesta, & licita Christianis esse, si legitime, iasteque inserantur, constat ex diuinis literis: ubi bella ipsius Dei monitu, ductu, α praesenti auxilio gesta videmus a sanctissimis. Deoque probatissimis viris Ablabam , Moise, David, Iosue, Iedeo, da Iuda Machabeo portentis , miraculisque expeditiones ipsas domino probante, de ut Iosue cap. I o. Sieισrumque Sol, O Luna, donee ulcisceretur Ise gens de inimicis fuit, & inferius, - ηρη fuit postea, ct ante tam longa di/s obediente Deo voci hρ-33 minii, ω pugnante pro Ura l. Vnde Diuus Augustin. in cap.
noli 1 3. quaest. r. noli existimare, inquit, neminem Deo placere posse, qui in armis bellicis militat, in his erat Sanctus David cui Dominus tam magnum perhibuit testimonium ; in his etiam pluriami illius temporis Iust - & in dict. cap. quid culpatur , non
bella iusta, sed iniusta culpari, docet, & non esse delustiana militate, & bellum gerere , sed laudabile, &honestum
etiam Dei cultoribus , idem Sanctus docet in cap. militam . s. cap. adhuc f. dicta quaestione I. constat que ex cap. 1.3c sequentib. 23 quaest. a. Docet Diuus Ambrosius lib. i. ODIicio. cap. 3 Diuus Beruardus in sermone ad milit. tem pli. Vnde & Machabeorum lib. 2. capit. is. Hieremiam
Prophetam gladium Iudae tradidisse, legimus , dicens a -- pe I βω-m glarium, mutiua a Dco, in quo de cva adaei
130쪽
νἰos populi mei brael. Et sanctissimias Ioannes vox illa diuiana, quae viam Domino parabat, militibus eam ingredi volentibus non iubet militiam deponere, sed eam iniuste, de sancte exercere Luc. cap. r. Inde rot expeditiones contra Turcas, dc alios Christianae religionis hostes a Summis Pontificibus decretae. Inde Chriltianorum Principum arma toties Coelestibus miraculis. δc manifesto auxilio inuicta; inde imperator Constanti pus hostes deuicit Crucis signo diuinitus ollenso; quod in Labaro, vexillisque cou-stituit: cecinit Prudent. aduersus Symmachum.
Christus purpuraum, gemmanιι ιextus in auro, .... Silηεbat labarum, cineorum 1 signia Christus, Seripserat, ardebat fummis Crux addita eristis.
Indeque Reges nostri DIVUM IACOBvM SANCTIs-SIMUM HISPANIAE APOSTOLvM, ET PATRO
NUM FORTISSIMUM, candidis armis , candido vexit Io, purpuranti Crucis signo distincto plurimis in bellis
spectarunt, phalanges hosti uiri fundentem , exercitus fa-gantem. Error itaque est in fide, assirmare uniuersaliter, bellum essit illicitum, ut assirmarunt Haeresiarchae,quos refert Castro aduersus haereses verbo Miam, α contra quos disputat late Molina de iustitia dc iure, tract. a. quaest. 99. quorum error damnatus est a Sum m. Ponti f. Leon X. in Bulla , quae habetur tertio Conciliorum tom. post Lateranens. Concit. Piima iusti bestii lex est..t illius finis,& scopus Reipub. rypax, & securitas sit, Cicer. lib. i. ossicio, de ut D. Auguit in . in cap. noli a 3. quaest. I. Pacem habere debet voIuntas, bellum necessitas: non enim pax quaritur, ut bellum exercitetur ,fd bellum geritur, ut pax adquiratur. Pacis itaque studio debent exercitus produci, phalanges armari; ut mali coerceantur , & boni, iustique subleuentur, cap. apud veros 6. 27. quaest. l. Bald. conii l. 32. Nam qui cupiditate diuitiarum, dc alienis thesauris inhiantes auaritia & ambitione bellum mouent, miseros sibi,& Reipub. casua auerunt; dc ut Iuvenal. satyra ID.