장음표시 사용
91쪽
dominis translationem significat, i. ubi autem 7s . s. vltimo, D. de verbor. Obligat. quod etiam apparet ex eod. Liuio dict. lib. a. de cad. prima, ubi talia praedia a vectigalibus, vel stipendiarijs distinguit. 7 Omissam itaque a Prudentibus possessionis diffinitionem tradere, nemo est ex interpretibus, qui ausus non fuerit. Sed antiqui fere omnes uno suffragio Barioli dissi uitionem paucis verbis mutatis comprobarunt, possessione nade finientes, Ius insistendi rei non prohibria possideri, γ t constat ex eod. Bart. in praesenti secunda colum. Alexandro A. num. i7. Socino 6. iaso. 8. Cum a. num. 8. Ripa num. 36.& ex Couar. in regula possessor , de regulis iuris in textos cap. I .pas te 2. num. 3. Recentiores autem interpretes v xij v arras protulere sententias, ut videre est ex dissinitionibus tradit is a Du .ireno in hac l. nostra, & lib. i. disputation. cap. I 8. Turamin. de substantia pollessionis cap. s. Fridetico de matella possessio. cap I. Conna n. lib. s. comment. cap. 8. Petr. Gregor. dich. lib. i. sint agm. cap. 13. HOtinat . lib. 2. obseruat. cap. i. Cui a c. lib. . Pauli ad edich. in hac lege nostra in princ. & in parat illis ad hunc titulum Gilche. de praesctiptio. par. a. me in b. s. cap. I. num. 26. Scsequent. Franc. David Arg. in tractatu de interdich. pro- legum enode possessione,& possessotibus. Sed Donelii definitio in his scholis receptior est , qui lib. s. commentaris cap. 6. Barioli dissinitione multis argumentis impugnata ipse ita possessionem definit, ut sit uerentio rei corporalis, qNae in commercio sit, aliys possessoribus vacua , cum os Iu ἐρ--ni, vel dominantis coniunct .s Hanc tamen dissilitionem Donelli, licet plurimorum sentent ijs comprobatam, amplecti tamen iuris ratio non patitur : illa enim verba , quae in commercio sit, superflua sunt, chm id semper praesupponi debeat, ideoque haec additio, nee in legati, nec in alijs diffinitionibus a C5sultis fuerit apposita, l. legatum ri 6. D. de leg. I .l legatum D. de leg. i. i. senatus f. s. D. de donatio. cau. in Ort. Praesertim cum non sit absolute verum res , quae in commercio non sunt, possessionem non recipere. Nam liber humo
92쪽
De possessionis dissinitione. 73
homo in commercio non est, i. inter stipulantem 23.3.sa eram. l. liber homo Ios. D. de verb. oblig. & tamen ab ignorante eius conditionem vere possidetur hac l. nostra, j. sed,& per eum, l. si seruus 3 . D. de stipulat. seruorum, ut infra suo loco dicemus: ergo non est impedimentum ex parte ipsius rei, alioqui enim ignorantia possestoris non potuisset inducere pollessionem. Nec obstabit, si dicas, liberum hominem si scientes vinxerimus, aut si rem sacrani apprehendamus, non possidere, sed detinere rem,scriptum este in l. cum heredes 23.in fine, i. qui uniuersas. 3O. 3 r infra hoe titulo , l. si liber, I a. D. ad exhibendum. Hoc enim ea ratione accidit, quia nemo rem sacram, vel religiosam, vel hominem liberum se iens earum rerum condi tionem eo animo habere potest, ut sibi possidere velit: quod tamen ad veram possessionem requiri constabit. se- ircundo verba illa in Donelli definitione posita, at ii possessor=bus vacua, abundare etiam videntur , cum illud natura
ipsa possessionis prae se ferat, ut duo in solidum eandem xem possidere non possint, quia in loco ubi ego sto,vel sedeo, alius stare, aut sedere non potest, l. 3. S. ex contraIis
Falsum autem est , assectum domini, vel dominantis posse si Iasonem requirere , quod in sua dissinitione Donet. exigit: nam creditor vere possidet pignus, i. cum & 33 f. pignus, D de pignor. actio. l. qui pignoris q6. l. res pignori o. infra hoc titulo l. serui i6. D. de usucapio.& tamen affectum domini non habet,l.quaecumque i 3. s. I. ff. de Publicia, l. si seruus χχ. g. r. D. de noxal .l.pignori I 3. D.de V sucapio' I anibus. Deinde nec qui possessione precario rogauit , opinione, aut affectu domini rem tenet,d. l. quaecunque, 6. I. d. l. si seruus , f. i. eum vero possessionem habere constat ex l. Pomponius 6. 6 si is,qui precario infra hoc titulo, l.&habent, I S., eum, qui, l. vlt. in fine principit. D. depreca'sio, conflat ergo ad veram possessionem affectum domini
Vnde hae diffinitione omissa iam antea publicis dispu- I x-tionibus, de hac materia habitis, ita possessionem diffi-
93쪽
niendam existimavimus,& nune,ut Claudiani verbis utar certa requirenti tandem sententia sedet, ut possessio sit dιten-rio rei corporalis cum animo sibi possidendi coniun&a , cuius si verba singula explicuerimus, & possessionis naturam de-rnonstrabimus, ct sit nes, quem apte hac diffinitione comprehendatur, apparebit. Requirit igitur hae e diffinitio in Possidentis perlona , primo ut rem teneat; secundo ut eo animo sit, ut non alii, sed sibi possideat. In re autem pota sessa exigit,ut co poralis sit,&tangi, detinerique possit, de quibus singulis videamus. 3I Primo poliassionem dιtentionem, vel detentationem dicimus, quomodo appellatur ab Vlpian. in l. ab hostibus i s. S. vltim D. ex quibus caii. maiores,l.quod dicitur 3. D. de impensis in rem dotalem sach. l. si quis s. g. r. in fine, C. deplae scriptione tιiginta, vel quadraginta annorum: quia, uvPaul. in praesenti se libit naturaliter tenetur ab eo, qui ei insi- sit. Ideoque ille, qui possidet, detinere dicitur in l. venditor 23. in fine, D. de hereditate, vel actio vendita,& posisessotes detentores, vel detentatores nuncupantur, in l. cum
notissimi 7. in prineipio, i si quis s. 3. I. C. de praescriptio.
triginta vel quadraginta annorum, l. non ab re Io. C. vii
a s de vi. Tenere enim metum factum significat ; ideoque illos Omnes, qui vere non possident, sed tantum rei incumbunt, tenere rem scribunt Consulti in l. officium ρ. in fine, D. de rei vendica. l. quod seruus et q. l. possessio 49. f. r. D. de adquirend. posses. l. . f. item si eam rem, D. de via- eapion. l. deposui 38. in principio, D. de peculio, l .de uno 28. g. I. D.de acceptilatio. Unde possessionem incumbationem appellant Imperatores, in l. vltim. C. ne rei dominiacae, vel templorum,&c., a Ex quibus descendit , ut necessario ad possessionis adquisitionem factum interuenire debeat, nec solus animus sufficiat, i. f. i j.Neratius, & g. in amittenda, l. quemadmodum 8.infra hoc tit. l. sere I93. de regulis iuris. Ide que licet quis sciat. thesaurum in suo fundo esse, & velit eum possidere; non tamen antea illius possessionem ac-
quilix, quam terra effosa, illum tetigerit, di loco mouerita quia
94쪽
De possessione diffinitione. Π
eluia illius dominus possessionem retinet, quamuis ubi sit ignoret,l 3. f. Neratius, i. peregre qq. infra hoc titulo. In Isquibus iuribus, sicut in l. thesaurus i S. D. ad exhibendum, te in l. item Labeo. 12. D. fami l. herciscula. non tractatur de illo thesaulo, qui nullius est & ὲ Consulto definitul in
l. nunquam 7 i. f. i. D.de adquir. rerum dominio, ut sit vetus deposi:io pecunia, cuius non extat memoria, ut iam dominum non habeat, vel ut Casiodor. lib. r. variarum scribit, Deposi-ιὶ pecunia, qua longa vetustate com etentes dominos amissi a
sed potius de illo, qui custodiae causa occultatur , ideo in alterius dominio, & possessione est, ut constat ex ipso
Similiter ex supra dicto principio emanat, ut si quis i.
tem apud se depositam, vel sibi commodatam, suo nomine polsidere velit; non tamen illius possessionem aliter nanci statur, de dominum ea interuertat, qui iri si rem eontrectauerit,& loco mouerit, i. s. g. si rem, infra hoc titulo, ubi Paulus refert, plerosque vete um, & Sabinum, de Casium ita existimasse. mae ratio eisicit,ut furtum,quod quidem possessionis fit, inficatione non antea committatur, quam contrectatio fuerit sequuta, l. I. g. r. l. Vulgaris, β.qui furti, D. de sartis,l.inficiando 67. eodem titulo, dict. l. 3. f. si rem. verum ijs aduersati videtur Papiniani responsum in l. si rem 47. in principio, infra hoc titulo. Vbi statim,atque quis constituit sibi possidere, dominum possessionem amittere, docuit Consultus , sed recte Bartol. & antiqui ferε omnes in d .l. si rem & in d. l. a. f. si rem, quibus acce dit Cuiae. lib. etc. quaestionum Papiniani in dich. l. fi rem,
docent, non de solo inficiandi animo,verum etiam de contrectatione Papiniani responsum accipiendum. Verbum enim illud Halim, non at factum depositarij, vel commodatari j; sed ad domini animum Consultus retulit 3 ut statim, atque depositatius depositum inficiatus est, dominus amittat possessionem, nec sit necessarium . illius scientiam expectare, eam inter mobiles res.& immobiles differentiam eonstituens. Nam in rebus immobilibus non an r P i . tea
95쪽
tea alterius occupatio dominum possessione priuat, quam ubi scierit rem esse occupatam , de animo consternatus noluerit ad eam accedere , ut Consulti docent in l. s g. si quis nuntiet,& in l. clam 6. g. qui ad nundinas, infra hoe titulo, quia eo usque animo retinetur pollessio, quo usque rursus apprehendi pro arbitrio potest. At vero in rebus mobilibus scientia domini non est necessaria , sed statim, atque ab alio inseiandi animo apprehensae sunt, possessio.
Mem amittit: nam si harum rerum , ut eleganter Papinianus ratiocinatur , neglerita, atque omissa custodia veteris pos sessionis damnum adferre conssueuit licet nemo alius eas inuasserat; quanto magis, ubi cum omissione custodiae, occupatio, vel inuassio concurrit , possessionis amissionem inducere de
et a Superior autem sententia, qudi factum ad possessionein necesiario requiratur, quamuis iuris rationibus supra adi ctis firmetur, adhuc tamen difficilis est, ex l celti codictio. 9 3 vlt. D.de rebus creditis, ubi pecunia deposita, ante qua post nouum consensum mutuandi, loco moueatur, in ma- tuam conuertitur, quia ut Vlpian. docet, animo depositarius ex noua causa cἴρit postidere. verum cum naturalis possessio in depositatio praecesserit, i. r. f. s. D. pro herede,
solus animus sibi possidendi ad vetam possessionem sussi-
ὰ ciebat. Ideoque qui antea animo non possidebat, sed corpore tantum, coepit animo etiam possidere, ut Consultus scribit, atque ita integre veram possessionem adeptus est, quam ex animo,& corpore constare diximus. Quod si naturalis possessio non praece sisset, nec res ex causa depositi fuisset tradita, quamuis conuenisset, ut mutua esset pecu nia, non tamen antea mutua erit, quam loco moueatur, dc post nouum contractum apprehensa fuerit, ut in l. quod ii io. D. de rebus creditis, responsum extar.
as Sed obij ciet aliquis , etiam in d. l. g. si rem, dict. l. si rem 47.& in dict l. s .& in dict. l. in fietando 67. D. de surtis, naturalem possessionem praece sille, &tamen non autea incipere depostarium rem possidere, qui in eam loco mouerit, vel contrect/uerit. Aduertendum tamen est, na-
96쪽
turilem possessionem , eui nomine domini commodat xius, vel depositarius insistebat, non posse ei prodesse, nisi ex voluntate ipsiusmet domini incipiat sibi, re propcio
nomine possidere , ut in dict. l. certi conditio. 9. g. vlaim. Ide,que quoties contra voluntatem domini possidere a. quis vult, necesse est , ut de integro rem apprehendat, ut si e dominum possessione priuet, quod solo animo sine co-trectatione facere non potest, d. l. i. g. ii rem , cum supra vicitatis. Nec huic dictae legis certi conditio, g. vitam. interpretationi obstat regula veterum, de qua in l. 3 3. illud, hoc tit. nam quia domino causam habet, non videtur sibi causam possessionis mutare, d. l. s. 3 illud, l. non solum 33 g. I. D, de usucapion. l. certe o. S. Iulianus, D. de
Nec aduersatur superiori tutis principio ex dissi ni- 1stione tradito Papiniani responsum in l. quamuis 46. infra hoc titulo , dum probat,non debere ignoranti possessionem tolli, qua sola animo tenetur ; loquitur enim eo loci Consultus non de acquirenda possessione , sed de acquia sita ri non de adquisitione polsestionis, sed de retentione. Placuit autem animo retine passessionem, licςt corpore
afundo distesserimus. l.si id, quos a s. f. vltim. l. clam 6 g. qui ad nundinas, infra hoe tit . ut in saltibus, id est, sy tuis, vel pastionibus, i. qui saltum 67. D. leg 3 l. si quis unas
32. t usum fructuarium 62. D. de usuis. l. pen. l. pen. D. si seruitus vindicetur, l. sed addes I9. f. s. D. locati: in quibus exemptu proponit Paul. in l. r. f. saltus, α Papinian. in l. peregre 64.3. vltim. cu duabus legibus sequent. infra hoc titulo. Sed idem etiam in alijs rebus obtinere docuit Vlpia n. in l. i. f. quod vulgo, D. de vi,& vi arma. Idque utili- μtas & ratio iuris introduxere , suasit utilitas, ne alioqui re- bus nostris addicii,& velut obligati elIemus; quod seruitu
tem quandam importaret,i .annua et O. f. Attia. D.de annuis
legatis, i. seruos i7 l .libertis i8.6. vitam. D. de alimentitide cibarijs legatis, i. Titio centum. r. Titio centum, D. de condicio. & demonstr. Idedque tale gr u Mnen a ce
in loco non recedendi, licet in serui vi libertia admit; -
97쪽
tur, d.l. libertis, S .vltim. cum supra citatis,l. Moeuia 4 .D. de manumissis testam. in liberis tamen hominibus non admittitur d. l. Titio centum. Nihil enim ut Venuleius scribit, in I. a. D. de libero homine exhibendo a specie se mentium disserunt , quibus Devitas non datur recedendi. Vnde in manumissionis formula olim exprimebatur , Ut manumissus facultate haberet eundi, quo vellet,ut refert Cuia 27 lib. q. obseruat. cap. 27. Ratio iuris idem statuit, quia cum posse s sio dc animo, & corpore apprehendatur, l. 3. f. I. δίf. saltus i. quemadmodum s. infra hoc titulo ; licet aliquis corpore possidere desinat , adhuc tamen tenere eum possessionem veru est; quosque & animo eam amiserit. Sicut qui rem aliquam duabus apprehensam manibus habet ; licet eam una manu dimiserit, dum tamen altera arreptam detinet, dici non potest rem non tenere. verum eatenus possessio animo retinetur, donee vel accedentes vi pulsa suerimus , vel rescientes ab alio occupatam, animo con 'sternati accedere noluerimus,l. 3 3. si quis nunciet, dict. l.
clam 6.f.qui ad nundinas, eum lege sequenti, l. si id quos 18 L quamuis 46. infra hoe titulo. Non est enim animo possidere, quodcunque animo complexus, vel imaginatus fueris possidere , sed cui possidendo nihil impedimento est, ut docte explicat Cuiae. lib. ii. quaest. Papiniani in Gl, peregre, j. vltim .dc lib. 1 . Pauli ad edict. in dict. l. 3. g. aquis nuntiet, ubi Gipha.de in d. l. clam s. f. sui ad nundinas.Sufficit namque ad amittendam animo possessionem, quod quis eam apprehendere non possit, vel non polle sibi persuadeat, qualibet suspitione ductus, d. l. si id, quod,
infra hoc titulo. . αρ Denique nostrae sententiae non obstant plures casus a Zasio in piae senti adducti , quibus solo animo siue apprehensione, possessionem adquiri colligit exl. nostra,f.si ius- felicii l. quod meo I 8 g. si vendito te, i. quarundam II. ii sta hoc titulo, l. clavibus 7 . D. de contrahend. empl. l. pecuniam 79. D. de solution. l. si adoptauero i6. D. de precario l. i. i. quisquis a I. C. de donat. l. 6. 7.8. & 9. tit. 3 Q.
P stir. d. quoο Icfert, & ad quaestiones practicabiles pro ducit
98쪽
dueit Anton. Gom. in l. 4s. Tauri num. s. & sequentibus. Nam in iis omnibus aliquod corporale factum, vel nostru, 3 evel ab alijs nostro nomine interpositum , interuenire certum est; ut ex singulis facile colligere licet , & notat C manus in l. 3. hoc titulo, ubi G phan. At vero in l. raptores 1 3. C. de Episco. & Cler. non de acquisitione possessionis, sed de iusto titulo Ecclesiae vel Monasterio competente ad obtine dam possessionem bonorum illius, qui vi ginem rapuit, tractatur , ut recte aduertit Giphanius loco
Cum igitur , ut ex supradictis apparet, possessio de satentio sit, corporale factum semper exigat, dicendum , est, illam ex sua natura totam facti, non iuris esse, ut.colligitur primo ex l. denique I9. D. ex quibus eau. maiores ibi: 'Possessio autem plurimum facti habeat. Secundo, quia captiuo omnia iura in suspenso retinentur , non abrumpuntur , l. illa institutio 3 r. g. i. D. de heredib. institui. l. cum heredes 2 3. g. I. infra hoc titulo. At possessio non retinetur,sed abrumpitur d. l. denique. d. l. cum heredes, S.
I2. g. facti, D. de captiuis: ergo facti, non iuris est. Tertio,
ex l. 7. f. I. D.de bonorum possessionibus, quo loci ut bonorum possessionem, vel successionem Praetoriam, de qua in illis titulis, a possessione rerum, de qua in nostro agitur, distinguat Vlpianus, & diuersam esse deministret, scribit, illam magis iuris en, quam corporis. Igitur nostra haec rerum possessio magis corporis est, quam iuris. Quarto, ex 3 aliae l. i. f. adipiscimur, de g. si vir uxori, in quibus rem sa.cti esse possessionem Paulus docet. Quinto, ex l. l .f. Scaeuola. D. si is, qui testamento; ubi ideo hereditatem non possidere, Scaevola scripsit, quia possessio facti est , & animi.
Sexto, quia heres in omne ius defuncti succedit,& ad eum Omnia iura transeunt, I. cum heredes 27. in principio infra hoc titulo, l. si ex re 28.3. vltim. D. de stipulat.seruorum cum alijs et sed possiessio in eum non transfertur, d. l. cum
heredes r3. ergo non est ius, nec . iuribus annumeratur.
Septimo , quia si possessio iuris esset, tute prohibente ad- viti
99쪽
quiri non posset. videmus autem, tei a marito donatae pos- fessionem ad mulierem pertinare, hae l. nostra g. si vir, Lquod uxor i 6 infla hoc titulo ο quam vis donatio inter co- . inges tute civili prohibita sit l. i. & toto titulo, D. de da natio. inter. ergo non alia de causa quam, quia ut Paul. in dict. g. si vir docet, res faeti D si mari iuri civili non potestiqua etiam ratione pupillus corpore possessionem amittit, quia ι'uod est amite e potest , ut Consultus selibi et in I possessionem a V. iii Rahoc titulo , ut & violenti posse soles, qui ius possidendi non habent, possessionem tametradquirunt: & eam domino adimunt, i. s. g. si quis nuntiez, dicti laetam G.3. qui ad nun linas infra hoc tituta l. colonusa Ia Icum sandum i 8. D. levi.& vi arra.Oct.ius, ea quae iuris sunt, & ciuilitet acquiruntur pet procuratorem , Vel AEliain pei nam, quae tuli nostro subiecta non sit , adquiri non possunt: ea vero,quae iacti esse constat, & naturaliter quaeruntur, recte possunt adquiri, l. ea, quae ciuiliter 3I. D. de acquirendo rerum domin. l. stipulatio ista 3 t. f. alteri, D. de vel bor obligat. l. solutum ii. f. per liberam, D. de-pis norat. actio. Vnde cum possessio per procuratorem' acquiratur, d. l. ea, quae ciuiliter hac L nostra g per procuratorem. l. possessio 9. infra hoc titulo, sequitur, eam sa-3 3 esse,& naturaliter adquiri. Nono, quae iuris sunt, ignoranti domino, & etiam inuito per seruuin acquiruntur, l. etiam inuictis 3 a. D. de acquirend. rerum domino. L seruus Vetante 62. D. de vetboi. obligat. posscssio autem non . nisi scienti quaeritur, I. peregre . f. quaesitum, hoc titulo: igitur id ea latione euenit, quia possessio facti , non iuris est. De ei mo ,& illud hanc sententiam veram esse confir- .mat, quod seruus ea, quae iuris sunt, veluti dominium, etiam si animum adquirendi non habuerit, domino tamen acquirit, i. qui mihi l 3. D. de donation. l. per seruum in fine, D. det acquirendo rerum domin. Ideoque ea, qu iuris sunt ii non minus inuitus seruus adquirir, quam inii todomino acquiruntur: quia cum seruus, quoad Ius ciuile ait inci pro nullo, vel mortuo habeatur, l. I. D. de iure de
libe inadhl. 3. S. vltimo de capite minutio, l. nullo modo
100쪽
, De possessionis dissinitione. 81
7. D. ad legem Corneliam de salss, i. quod attinet 3 r. D. de regu l. iuris. l. interdicit 3θ. in sine, D. de conditio. &demonstrat. l. seruitute in zo. D. de regulis iuris, ea,quae iuris sunt, nec momento quidem in illius persona remanere possunt, l.qui testam emo, ro. f. serviis, D. de testam. l. plaecet 79. D. de acquirend. heredit. l. recte Labeo. r3. D. eae quibus cata. maiores, i. pater familias is r. D. de verborum significatione, i. in personam 28. D. de regulis iuris. At vero possiessionem non aliter seruum domino ad. quisere constat, quam si voluerit adquirere,hac l. nostra, M. haee, quae deserui . Igitur id ex eo destendit, quia seruus eorum,quae sunt facti, capax est l. serui i . D. de obligat. de actio. l. nec seruus i. D. de peculio, l. naturaliter I 3. D. de condici. indeb. l. qui heredi Α . D.de conditio.& demon- . strat. & similiter possessio in illius persona potest consiste te, i. quod seruus a . infla hoc titulo. Denique nullum ius 3σalteri per alte tum sitne eius fact , auferri potest, i. debito-xem, C. de pignotibus , l. si filius, C. de reb. credit. l. non debet, i. quod nostrum, D. de regulis tutis. Possessio autem alteri per alterum sine pius facto aufertu'. d.l .clam 6 . qui ad nundinas intia hoc titulo, l. naturaliter s. D. de vi acapion. dict L colonias i . d. l.eum landum i s. D. de. vi,& vi arm. igitur non ius, sed tactum est. Comprobant hanc sententiam , quam defendimus , & 37 possessionem facti esse docent Battol. in hac l. num. 3. Min l. si is, qui pro emptore , D. de usucapion. num. l 2. Romanus num. 9. Alciat. 26 Ferret.8.iu linc l. nostra Connan. lib. 3 . comment. cap. 3. Petrus Gregor. Lb. r. sint agm. cap. 1 3. Vaconius lib. r. declaratio. cap. 3. Francisc. David arg.
in notis iur. in t iactatu de interdict. prologo. de possessione , & polrei cibus. Verum ex altera parte possessionem non facti, sed iuris asesse probari videtur, ex l. peregre 4 . in plinei p. infra hoc
nus C.de libera. caus. l. nemo, C. hoe titulor quibus iuribus scriptum extat. poisessionis ius esse, aut possessionein in