장음표시 사용
221쪽
dιρη p Uentii flagith deditione Mancini expiauit. Cum autem
aliquando euenitet, ut ab hostibus non reciperentur, tractatum fuit propter Mancinum;an qui recepti non fuerant postliminium estent habituri; responsumque non habere, d. l. vltima, D. de legationibus. eoque nec effaria lex fuit qua Mancinus in diuitatem restitueretur: nec enim fieri potest ut postliminio reuersus videatnr is, qui nunquam in hostium potestate, nec eo rum seruus fuit, neque rursus , ut is qui semel ciuitate expulsus est, eam sine priuiletio alicuius restitutionis reciperet. Qua equidem ratione in contrario casu, cum vide-lie et is qui hostibus deditus, de ab illis reuersus, in ciuitarem receptus non est, multb magis idem esse dicendum Brutus, de Scaevola existimarunt,d .l . de captiuis, & postlim. Consequens enim est, ut si postliminium ei negatur, qui in potestatem hostium non peruenit,etiam ei denegetur qui ab illa liberatus , & ad tuos reuersus, ires ciuitatem admissius n5 est, cum plius fit necesse,ut in ciuitatem per-c ueniat, quam ut semper in ea fui se videri possit. Atquα- ita sententiam Modestini accipiendam ex .stimamus reiecta emendatione Antonij Fabri qui Iutisprudentiae Papinianae lib. I. titulo ia. principio 8. illatione I. legendum existimat in d. l. . nec ab eis non nee a uobis, ut speciem Modestini, illi a cecinmodet, de qua in d. l. vltima de legationibus: nam huic lectioni praecedens illud verbum reuersus, aperte refragatur : quomodo namque legi poterit, an qui
hostibus deatius νιui sus nιο ab eis receptus est ' Cum antea sit i ab eis non recipiatur, quam ut reuertatur, & reuersus,anobis, ut Modestinus recte scribit, non ab eis, id est hostibus, ut Anton. Faber dicebat, recipiendus est. Sed vi omneν ignauiae aditus recluderentur, etiam olim xeceptum est, ut in bello capti ciues, in bello tantum, non in paee postliminij iure seuerentur, l. in bello I 2. in principio, D. de captiuis, de postlim. quia spem reue tendi ciuibus in virtute bιlliea muis, quam in pace Romani esse volueruηi, ut scirent milites s ab hostibus caperentur, non aliter ad
suus reuerti posse, de ius ciuium, quod captiuitate ami-
222쪽
De illis qui hostibus se dederunt. 2z3
erant recuperare quam bello, & sanguine, nec alio pretio ciuitatem consequi , quam eorundem a quibus capti fuerant hostium spolijs: id eoque si aliquando victor hostis eaptiuos remitteret non antea eos ciuitate dignos fuisse constat, quam in bello,& pugna notorum ex hostium exercitu virorum spolia reportassent, ut testis est Eutrop. Roman. histor. d. lib. a. Sed Graeci interpretis Eutropii verba quae hunc Populi Romani morem, eleganter exprimunt subi jcere opera pretium fuerit:ille igitur de captiuis a Pyrro remissis locutus, ita scribit. Magnum autem nihil fecisse Romanis Drrum eaptiuorum rem pona indietum ess, quod diamus apud eos infames seunt, ut Romana indigni ciuitate; nullam ialiam ob rem quam quod dimicantes capti funi. Solutio autem hu- tui mali, non antea illis eantingere potest, quam notorum, ex hostium mercitu, virorum sipalia retulerint. Huc etiam respexisse
videtur. Horatius dict. lib. 3. Ode dum in persona Retuli se loquitur.
Sensit iners, timuitque mortem' Hic unda vitam sumeret inscius, Paeem duella miscuit. O pudor. l O magna Carthago probrosii iJ, Altior Italia ruinis.
Hae igitur Populi Romani lex moribus stabilita pet spe tuis Triphonino decisionis causa fuit, scribit ille in d. l. in bello a a in principio, D.de captiuis, & postlim. in bello
generaliter es postliminium, in paca autem his qui in bιllo capti erant, non aliter competiturum, quam se id in parctis fueris eamprehensum. Id enim legendum est non nihil , ut recte obseruarunt Culac. lib. i'. obseruat. cap. 7. Petrus Faber lib. I. semest. cap. 7. Anton. Faber Iurisprudentiae Papinianae titulo i I. principio 8. illatione s.& ratio a Iurisconsulto tradita evincit, νerum his qui in paco ριruenι- rutri ad aluros, quamuis bello subito exorto eorum , serui
223쪽
essiciantur apud quos iam hostes, deprehenduntur: tamen& in pace , & in bello esse postliminium , nisi contrarium
foedo e suerit cautum seribit Triphoninus. Licet enim videretur dicendum eos, qui in pace apud hostes deprehenduntur, melioris conditionis esse non debere, quam qui in
bello pro Repub. militantes capti sunt:idedque vel illis inlpace postliminium denegandum, vel his etiam sine bellos concedendum. Respondet tamen Consultus in pace captis etiam in pace esse ius postliminij quia nulla illis obiici culpa, aut ignauia potest; cum eorum captiuitati perfidia hostium , non aliquo. ipsorum factum capsam dederit: nulla igitur timiditatis macula apparente, nihil mirum si nec bellum, nee sanguis ad eam abluendam requiratur; atqui bello hostium sunt potiti non aliter quam bello ciuium ius consecuturos Triphoninus asserit: timiditatis enim nota, & captiuitatis macula de libertatis amissio, nomaliter quam belli stagore, & sanguinis inundatione, spoliorumque pretio abstergitur, abluitur, compensatur. Ne que enim pretio redituri sunt eo: unde ignavia , & nequi-xi , idn b, ut Titus Manilius Torquatus apud Liuium, de ea de 3. lib. r.ait, & Eutropius dict. lib.a .Romanae histo-riae, praecipueque illius Giaecus interpres, qui rationeauecidendi ad hunc textum tradidisse videtur loco supra r ato. Haec est vera sententia dissicilis huius Triphonini reny Q. in superiorem Eutropij locum incideremus ste lici casu inuenta , & ante nos a doctissimis viris non animaduersa , vi constat ex Antonio Fabro in Iurisprudentia
est. II. principio 8. illatione s. qui supra dicta dubitandi
ratione adductus, totum versiculum postremu Ab illis ver-
bis, quibus ius postlimini, est, ense recindendum esse existimauit. sed ab illius sententia superior iuris ratio recedere compellit. Vtrum huic nostrae sententiae obstare videtur, quod si publica utilitate , dc disciplina militari exigente iure sulta. set publico const itutum,ne bello captis aliter quam in bello ius esset postliminij: in pace aute apprehensis, & in pa-
bolio concederetur ι pagi nibus, aut conuensionibus
224쪽
De illis qui hostibus se dederunt. 2oue
nibus mutari id non posset,l. iuristemium 7. f. si paciscar,& sequentibus, praecipue f. & generalites, i. contra a8. in principio, l. itis publicum 38. D.de pactis, i. vltima , D. de tuis,& legitimis, i. neque piguus 41. 6. I. D. de regulis iuris; atqui mutari posse , & ita demum utrunque verum esse, nisi aliud in foederis, vel pacis conuentionibus cautum fuerit, scribit Consultus in . . tan bello. in principio, ibi: da quibus id in ρaIlis, erat comprehensum, & inferius sordere cautum fuerat, ne esset his ius postlimi vij: non igitur publica utilitas ius illud supra , nobis memoratum indu xit, nec consuetudo populi perpetua ficinavit.
Sed huius obiectionis impetum facile de elinabimus, si irnos ad Vlpiani distinctionein contulerimus: nam cum pacta, aut ex publica causa fiant, aut ex priuata, publicaque conuentio sit , quoties inter se duces belli quadam paciscuntur, recte deduceretur publicum ius non esse apud Tripho
ni num. quod ille scripsisset, priuata posse pactione mutari, d. l. 7.f. si paciscar. Sed cum non de priuatis, sed de publicis conuentionibus suerit locutus , illis nempe qμα fer Fμ-cem, id est pacis causa, ut recte Culac. interpretatur in d. l. conuentionum s. D. de pactis, , belli ducibus fiunt, non recte sequitur ius publicum non esse , quod publicis pactionibus immutatur. Nam quamuis ratione illa publicam uti- i ἱllitatem praeseserente: Quia spem reuertenda ciuibus in virtute bellica magis, quam in paca Romam esse voluerunt, se pet ius suerit ius constitutum : possunt tamen duces belli quoties teporis, personatum,& causae conditio flagitauerit, commodum publicum attendentes, publica id mutare pactione. Q at cum mandatum in hac rem a Republica ipsa vel Prin- i iacipe habeant, possintque legem, tam bello quam paci di- cere; quoties inter se quaedam paciscuntur , legem ferunt, populi aut Regis nomine: Ideoque publicis his, & veluti a populo ipso factis conuentionibus, omnes ciues obligan- tui , perinde ac si lege lata , & rogata constitutae suissent firmaeque. & validae perinde sunt, dich. leg. in bello ia. in principio, l. si captiuus ro. l. si quid in bello 18. D. de ca
225쪽
fueraemente eη todas euigis en Ia mane a que fue sicho, es c. leg. vltima, tit. 28 partita secunda, leg. a.in fine, tit. Is . parti ta septima. Nec enim aliter quam populi , Regisve nomine, & constituuntur, & tutantur, Anton.Faber in rationali ad dictam legem conuentionum s. D. de pactis. Ideoque publicae conuentiones appellamur ii cui,& leges, leg. a. in ri incipio , D. de legibus, aut quod ex eadem Giaeca definitione Demosthenis sumptum a Papiniano videtur in I. r.eodem titulo, communes vipub. Ipo 'nes , indeque pori mortis, qui pacem constitutam vii lauerri tenetur, leg. I9.tit. 26. partita et . leg 3. tit. ι a. pastita 7. leg. i. tity. tib. S.' Compi attonis. x Possunt autem duces belli eo tantum casu pacem con stituete , vel scedus cum hostibus inire, quo mandatum iu hanc rem a Rege , vel populo habeant; vel si cum liberae snt ad minastrisione constituti, aut vicem Regis, locumuz tenuerint, ut docent Bartolus, Paulus, Alexander,&Iaso. indicta leg. conuentionum s. D. de pactis, Gregorius Lopen in log. t. tit. i. partita secunda, glos. is. inducias autem, vel ad breue tempus ab armis celsationem , recte, etiam si si per tot a non adsint, polIunt constituete ; Doctores, in d. leg. s. Petrus Gregor. lib. I I. syntaginatum cap. I i. num. I. ubi erudite foederum disserentias: quae autem inter secausPacem,& inducias diuersitas sit docet Petrus Faber lib. I. semestrium cap. 7. A Reges nostri in l. i. dc per totum, tit. Ir. p rtita 7. M in l. I. tit. 9. lib. 8.nouae con itationis.
226쪽
Vtrum postl .iuri e n. an ciuilis sit. 1
qui ui persenis, aut rebus concedatur.
EX seperiori principio infero, quod eum dignitas, de i
maiestas ciuitatis Romanae effecerit , ut ea indigni haberemur, qui captiuitatis maculam, nondum sanguine hostium abluissent , hoc ius ad caeteras non pertinebat prouincias. Licet enim postliminium ex iuregentium sit, i. postliminium i 9. D. de captiuis, cap. ius gentium s. distinctione I .conditiones tamen quaedam eius concedendi propria: Populi Romani sunt : unde & dicitur moribus constitutum , ind. l. postliminium i9. quia cum aliquid addimus, vel detrahimus iuri communi ius proprium, id est, ciuile facimus, i. ius ei uile 6. D. de iustitia, & iure. Inter quas cotiditiones praecipua illa est , ut in bello captii , in bello tantum sit postliminium : quod & Eutropij verba dicto lib. n. &Triphonini in dict. l. in bello ra. satis probant. Ex quo fit ut nostrae sententiae non obstet lex cum non a . C. de postliminio reuer. ubi eum qui a Barbaris praesecto legionis traditus est, quamuis in bello reuersus non sitius postliminii habere rescribut Imperatores:pert in et enim ad prouincialem, non ad ciuem Romanum illa de eissio, ut apparet ex eo quod pristino statui suo reddendum non per vibanum, sed per prouinciae magistratum respondent Caesares, his verbis: Et illica ingenuitati sese reάdi eum, prases pronimia inbibit. Ideo autem , Barbaris reuerso postliminium concedunt Imperatores : quia hostes Populi Romani Pa bars, appellabantur. Libet enim ad huius textus interpretationem obseruare, diuitatem Romanam raro olim, & non nisi ob magna merita concedi solitam.Tacit.lib. I. Annal. Ideoque
227쪽
essa. Donec Antoninus Pius omnes prouincias huius iuris cummunione donauit , cuius constitutione omnes , qui iaorbe Romano sunt, elues effecti fuerunt Romani .vt Vlpianus scribit in I. in olbe i . D. de statu hominum. Hinc Roma communis patita appellatur in l.qui duas 6. 3 Romae D. de excusation. tutorum , l. relegatorum 7. S. constitutum,l. vlt. D. de interdict.& releg. l Roma 33. D. ad municip. l. eos,qui s. D.de vacat.& excusat .muner. Nouel. 78. cap. 6 vlt. Quod equidem politicum Populi Romani praeceptuni maximis Poetae laudibus, ut conseruationi Reipubl. vii-li ssimum extollunt, instil. Numatianus lib. I. Itiner ril. Fuisti Pauriam diuesis gentibus arnam, Profuit iniussis te dominante capi; Dam Τμe Ufera victis prop θ confortia iuris Vrbemfecisti, qua prius orbis erat.
Hae est, in gremisem victor qua fetareeepit,
Humanumque genus communi nomin fuite atris , non Domina ritu, civesque vocavit, Quos domuit, nexuque pio longinqua revinxit.
Ad quod alludens Salvianus lib. s. de gubernatione Dei,
ita in Romanorum mores inuehitur: Omnes Erniqης, quo per uniuersum Romanum orbem , fecit Romana iniquitas, Drans non esse Romanos. Vnde cum sicut florentis Graeciae temporibus, terrarum othis in Graecos , & Barbaros diuidi solebat , ut constat ex Diuo Paulo ad Roman. cap. I. Seneca lib. l. de ira, cap. 2. Nulla gem est , quam non ira instiget raminter G1aeos, quam Barbaros poten'. lta Romani Impeiij retate Romanorum, & BarbaroIum nominibus distinguebatur. Iuvenal. Satyra I 2.
Romanus Graius, ae Barbarus Eudoperatori Erexit.
Barbarique omnes illi appellati sunt, qui Romani non erant. Claudianus de bello Getico.
228쪽
Vtru pomina. iuris entium an cita ilis sit. Σο9
----------------- - Procul arceat altus
IApiter, ut delubra Numina, templaque Birini. . Barbaries Osuiu satiem ι emerare ρ ophanis Audeat.
Et Salvianus, lib. 4. Barbaris, inquit, est Romanis: & lib. 7. plus adhue dico ostenduntur Ba bari tui impuritatibus nostras:& postquam omnes subiectae Populo Romano prouinciae ciuitatis iure fruebantur,cum omnesq ii hostes non erant, Romani essent , hostes , Barbarorum appellatione significantur, ut constat ex l. diuus s. g. vltim. D. de bonis dam. nat . Inquit Consultus , Baibaros etiam inde munerari venientes a se, vel legationis,vel alterius rei causa, l. nulli 28.3. quod
si testator, ibi: Barbara si nationis, C. de Episcop. l. si fugitivi 3. C. de serv. fugitis. l. si quos, pen.C. de captiu. in il
lis vel bis , utrum forpuan aliquis cum Ba binis voluntate fuerat, an coactus, & in l. r. C. quae res venire non possunt, prohibitum est , ne priuati seri cum emere possint a Barbaris; a Pet sis scilicet , qui hcstes Roti anorum erant , & a quibus ipsi Romani sisti cum didicere : a quibus illud emendi
solum comm eiciorum comiti licentia tribuitur. Erat au- stem commerciorum comes, qui commercijs praepositus erat, & cuius authotitate alienigenae peregrini, & Barbari ad commercium cum Romanis admitti poterant,ut c6- stat ex L vltima, C. de commerc. ubi prosci iptionis bon rum , dc exiiij poena contra illos constituitur , qui peregrianos mercatores sine commerciorum comitis licentia susceperint. Cuius etiam fit mentio in l. vnic. C. de aranon. Acapitat. Administrantium. in Similiterque , in l. i. & a. C. quae res exportati possunt. Barbari pro hostibus accipiuntur , illisque necessarias res ad victum, & arma vendi prohibitum est , ut Imper. Marcianus scribit, perniciosum Romano Imperio , ij proditioni proximum est , Barbaros , qaos m- . digere conuenit, relis eos , ut validiores reddantur, inseruere; sicut etiam aurum illis praebere interdicitur, in leg. i. C. de commerc. Ex quibus palam fit, Ba baricum pro Barba- torum, vel hostili solo usurpari, in l. r. C de commere.& in l. i. C. quae res exportat. possessi. leg. vltim. C. deo Eunuch.
229쪽
Eunueb. constatque, ex Eutropio, lib. s. ubi de Dee ijs patrein filio locutus, uterque, ait, in barbarico interse ii sunt:& lib. 7. M ibis, inquit, in Tarbarico, longe ultra, Rhenum est, Ammian. Marcel. lib. t 8. vi us in Tarbarico miles, per Hortari' Regna transibat intacta. Recte igitur in Impp.rescripto. quod extat in dict. le g. cum non 3. C. de postlim. reuers. x captiu. postlimini j ius illi concessum est, qui a Barbaris fuerat traditus , quod tamen non concederetur, si barbarorum appellatione , hostes non significarentur: qui ab
alijs, quam ab hostibus, quibus publice bellum in dictum
est, capti, nec serui eorum fiunt, nec postliminij iure indigent, ut eleganter Vlpianus scribit in l. hostes 24. D.de capitu. & postlim. reuers. Secundo animaduersum volo quod ex Florentino renitur in l. niliis interest. 26. D. de captiuis,& postlim. ad generale , & commune ius postliminii pertinere: Institutionem enim libris, ex quibus illa lex desumpta est, seneralia iuris praecepta tradens Consultus, recte docet nihil interesse quomodo captiuus suerit reuersus utrum dimis-
. sus , an vi vel fallacia potestatem hostium euaserit: quia ita apud omnes gentes ius postlimini j obtinebat, de Apud ipsos etiam Romanos , in illis qui in pace peruenerunt ad alteros, dict. le g. in bello ir .in principio vel ab illis capti sunt, quibus non erat bellum publice indictum l. postliamini j s. f. in pace. D. de captiuis,& postlim. 9 Descendit etiam ex supelioribus ut transfugae , pomlim ij ius non habeant, leg. item ei I . D. ex quibus i ausis maiores, leg. postliminium δ'. f. transfugat, D. de captiuis , leg. si quos forte l9. C. eodem : si enim ignauis postliminium denegatur , dict. leg. postliminium, D. de captiuis, quanto magis illis , qui perfide ad hostes
. transfugerunt. Praesertim quia quibus reuersis igne veli furca vita erat adimenda , leg. aut damnum. 8. 3. hostes i. si quis a 8. f. transfugae, D. de poenis. l. proditores, . D. de re militari, diuitatem concedi nefas habebatur. Nee obstat lex transfugam si . D. de adquirendo rerum
dominis , ubi scribit Iurisconsultus transfugam iure belli recipi,
230쪽
Vtrum postlimini. iuris gentiu an ciuilis sit. iu
recipi, nam respondendum est ; vel cum Cuia c. lib. 4. obseru. capit. 9. ius belli non de postliminio intelligi indici leg. sed de genetali belli iure , quo sicut licet hostes
occidete, leg. 3. g. vltimo, D. ad legem Corneliam de Sicar. Petrus Faber lib. a. semest. cap ita,&transfugas, id est eos qui ab hostibus desciuerunt recipere , & retinere pes missum est ; vel cum Antonio Fabro luti spruden. Papinianae titui. tr. principio 8. illatione io. ita Pompo- nil responsum interpretandum , ut dicat transfugam iure belli recipi, tanquam hostem ad differentiam caeterorum, qui non tute belli recipiuntur, ut serui sint, sed iure postliminii, ut ciues, & liberi maneat. Nisi sotiam cum Gi fan. ad titulum. D. de ad qui tendo rerum dominio in dictil. decisionem illius legis ad se tuum transfugam restrin
Non solum autem postlimi iiij iure Dinae ciuium Roma- a alnorum, sed etiam bonis prospectum fuit, dum omnia eisiuia in suspenso retinentur, l. illa instituto. 32. f. l. D. de heredibus inst. l. cum heredes, f. l. D. de adquirenda posisellione , ut ii reuersi fuerint omnia in dominio habuisse, es filius in potestate retinuisse videantur, l. I. g. l. D. ad S.C. Macedon. l. penu l. inde suis,& legitimis: non quasi status eorum, qui capti sunt impendenti suetit, sed tantum iura diuitatis in quae locum habet fictio, non in statu : quia personae cohaeret, Anton. Faber in Iuri rudentia titui. t I.
principio 7. Quod si ibi decesserint, filios ex instanti cap- ratiuitatis per legem Corneliam sui iuris effectos apparet, non captiuitate, sed morte, S. si ab hostibus Instit. quibus modis ius patriae potest.d. l. i. d. l. re nul lima. Vnde est, vequae filiu familias medio tempore ad qui tit,vel patri si reuersus sit vel ipsi filio patre apud hostes defuncto quaesita dicantur, da . penultima, D.de suis de legitimis, i .in bello I 2. f. s. D. de capimis, δc postlim. l. proponebatur in sine,D. de Castrensi pecul. leg. bona. 22. f. quod si filius,D. de captiuis, ubi ea verba, si 'iuo patre decedat, vel legenda nec si vivo patre , ut Accursad i. si is qui pro emptore ind. f. quod si filius, ve ibo pertinebit.& Cui acius lib. 62. Dig.