장음표시 사용
311쪽
blata sit: alia tamen quae iure suo creditor habet, remane re veluti deductionem, contributionem, compsi satione ini. . l. ii. 3 si debitor, D ad legem Falcidiam. l.quae dotis D. iolus. In atri m. quia non per omnia lolutionis vim obliq
a 6 Antonius Faber lib.7. eoniectur. cap.r . censet aditio nem confusionis vinae semper habete,sed non semper solii tionis, verum eo dumtaxat casu , quo effectus heres ma neat, creditor qui debitoris hereditatem agnouerit,quam
uis ea non si soluendo i quia sibi soluisse intelligendus est quisquis heres si , nullo alio existente, quem pio debico
Verum enim vero nostram in hac dissicili ma teria sententiam promere liceat, ex cuius coir prcbatione appaxe bit, quid in his quas retulimus reprehendamus. Et quidem existimavelim diei posse. Cum ratio naturalis, qua effectrim diximus, ut obligatio haec extinguatur, quoties bona illa quae solutioni erant obnoxia , illis coniuncta sunt, quibus pecunia debcbatur, constituat, ut pro solutione sit bonorum haec commixto, siue confusio , aequitate rei constitutio haec nitatur, quia nullus est alius quem obstrictum esse ratio suaserit, quam ad quem bona peruenerint debitoris i euo. it ut quoties aequitas dictat . pro solutione sit aditio hereditatis in quo libenter Bartoli doctrinam amplectimur, a qua novitatis tantum, non veritatis studio discedete nefas esto. Dictat autem aequitas in quo non Bai totum sequimur, sed Anton. Fabrum ) ut quoties alius non est, quem conuenire creditor possit, solutionis potestate obligationem extinguat aditio, hac l. nostra d.l.debitori: quoties autem alius est, aduersus quem alij solutionis emctus exerceri possint, illud commixtio illa bonorum ad Commodum creditoris operetur , quod vera operaretur solutio, hoc est pro solutione cedat, i. Stichum 91.3 aditio D. de solution. Regula proposita , rectat, ut videamus an recte singulis casibus conueniat, simulque Iuli consultorum singula de hac quaestione responsa explicare nitamur. 1 8 Plinio itaque in nostio textu docet Paulus si unus de L bitor
312쪽
Utrum aditio hered. vim solui. obtineat. 293
bi tot si licui e teditor successit, veluti solutionis iure se blata obligatione, etiam mandatorem liberari ; at veris si duo rei debendi sint, contationis iure personam eximi obligatione: id edque mandatorem Obligatum remanere, & recte. Hi oti enim specie cum nullus sit, quem conuenire creditor possit, potestate solutionis aditio obligationem extii guit, polieriori vero cum alter reus sit, qui insolidum obligationem sustineat, & aduersas quem petitio debiti locum habere possit , confusonis tantum iure persona eximitur
manente obligatione, tam aduersus alterum reum, qua aduersus illius mandatorem vel si eius rem. Secundo in d. l. debitori so. debitori creditor pro parte heres extiterat, pro parte fideiusser successierat. Unde propa ite qua creditot heres fuit , solutionis potestate extingui obligationem, eleganter Consultus scripsit quia pro
ea parte nullus alius est, qui debiti nomine conueniatur; ideoque & stile iustoria obligatio pro ea etiam parte eua Destit. Illud naque animaduertere oportet , in his casibus, ubi unus debitor est, quoad fideiussor uin liberatio item, nihil interesse solutionis potestate obligaetio extinguatur; anconfusionis iure debitor liberetur: quamuis enim alijs in dis exempto debitore, fideiussir teneatur, d. l. I. l. sentent a zo. C. de h de iussior, l. s. g. idem Pomponius, D. deposi- 'ti . l.Stichum sis . . i in fine, D. de solutionibus. In praesen- ti talii en coia fuso personarum , quae debitorem eximit, eriam fidei uisorem libetat: non quia reus exemptus sit, sed quia ex duabus personis , unam ericit: non potest autem quis pro eodem apud eundem mandator esse , aut fidei uia
sor, νι quemadmodu inclyere alias non 'otuisset ira nec remaneat,
ut Consultus in nostra l. scribit. Quae ratio efficit, ut etiasi duo rei proponamur, fideiussores tamen ex persona illius, quae confusa est libetenturi idque est quod Paulus scripsit, veluti selhtionis iure sublata obligatione, Giam mandator liberatur, vel quia no potest pro eodem apud eundem quiι madarores . Diuersa autem pignoris cause est, quod cu ea coditionε
habeat, ut no aliter, qua si soluta sit pecunia, liberetur, d. l. grege, f. etiam,D.de pignoribus, debitore per confusionem. T 3 exem-
313쪽
exempto, pignus manet dict. l. debitor sub pignore, D. ad
Trebelli an quod non' maneret si solutionis potestatem aditio exercuisset. Ideo autem non exercuit, nec obli alionem iure solutionis extinxit , quia nihil ex bonis deb totis creditor reisnuit, cum suppectam dixerit hereditatem, argumento t. q. l. nam quod i f. si compulsus, leg. ita tamen a 7. 6 qui suspectam , & f. siprxceptis, i. ii patronis s. f. quid ergo, D. ad Trebellia. Unde aequitas suggerit, vicum alius sit, qui commodo bonorum scitatur, creditor debitum suum non amittat, ut recte sensit Anton. Fab. dicto lib. 7. coniectur. cap. 17.
Ex qua inter fideiussoresti, dc pignus diuersitate, de quo ad hane tutis causam d siserentia, explicatur textus iri l. cum quis, 3. g. vltim. D.de solutionibus, ubi si fidei ullo equi in suam obligationem pignus dederat, reum heredem
instituat: quamuis fideius ria obligatio, ratione eonfusionis extinguatur: quia idem & debitor, de fideiussit esse non potest : pignus tamen remanere Asricanus scribit , cui ex
tinguendo confusionis ratio non sufficit. Quod si fidei ullo c. de quo tractatur, non pignus in suam obligationem, sed alium fidei utarem dederit, de reum heredem reliquerit, sublata ptimi fideiussoris, iure confusionis obligatione, etiam secundi obligatio evanescit, eui tollendae confusio illa personarum sumetens est. Ex his etiam apparet, qua ratione aditio hereditatis ecim pensationem inducat, in specie ab Africano propo- sta in leg. quae dotis 33. D. solui. matrim. cum tamen inleg. quod bonis 3 s. g. quod auus , D. ad legem Faleidiam hereditatem debito compensatam Papinianus negetinam in dict. leg. quae dotis 3 3. mulieri, eidemque debitrici , quap. certam dotis quantitatem promiserat , maritus successit, nullo alio existente, ad quem bona peruenerint, nec quem ipse possit conuenire. Ide δque aditio hereditatis obligationem extinguit, solutionis notestate, de hereditatem debitricis cum debito compentasse vide. turin consequenter ac si vere soluta dos esset, tenetur maritus illis, qui stipulati fuerant, soluto matrimonio partem dotis
314쪽
Utrum aditio hered. vim sol ut obtineat. 191
dotis sibi reddi, quibus non teneretur si nihil accepisset,l.
Noe uia η'. l. maritus Sa. D. solui. matrim. Donet. lib. I q. commentar. cap. . Anton. Fab. lib. ι a. coniect. cap. II. uec
ad rem facit, quod hereditas damnosa fuerit: nam cum videatur esse soluendo quaelibet hereditas, quae inuenit heredem, l. 3. D. ad i. Falcid. l. libertus 36. D. debon. liberi Sibi ipsi soluisse intelligendus quisquis heres sit, cum nullus alius reperiatur, quem pro debito conuenire possit, &debeat.
Sed in a. l quod bonis, 3. cum auus, D. ad leg. Falcid. a1
bona non paenes heredem remanserunt, sed ad alium peruenerunt. Ided que debito hereditas non compensatur, sed deductio conceditur, obligatione solutionis potestate noextincta. Nec obstat quod saltem quarta, quam deducit, cum debito compensanda videbatur: hoc enim nisi ex manifesta voluntate testatoris non conceditur, dict. l. quod bonis, S. cum fidei commissiim , t. si mulier 22. g. si heres,l. in fidei commissaria i s. l. deducta, si ante, D. ad Senatusconsultum Trebellian..Hinc etiam fit, ut si debitor ereditori heres existat, at computet in hereditatem suum debitum, tanquam si hereditati soluisset, i. i. g. si debitor, l. vltim. in princ. D. ad leg. Falcid. locupletior enim ad eum venit hereditas, cum capere id videatur, in quo liberatus est , i. Nen senius 22. g. si debitori, D.ad legem Falcidiam. Et e contrario, si debitori heres existat creditor, quasi solutum ex causa obligationis debitum deducat, i. qui iandum 87. l. si quis heredem , D. ad leg. Falcid. l. in imponenda is . l. irritum 8. C. eodem. Nee huic imputationi, vel deductioni obstat, quod extincta iam videatur obligatio per aditionem : nam in laeunda hae legis Falcidiae ratione , tempus mortis spectatur. l. in ratione 3 O. l. in quantitate 73. l. cum quo Ιε. in principio, D. ad leg. Falcid.l. eo tempore So. s.creditor, D. de pec lio, de cuius textus conciliatione cum lege si creditot 8 .
315쪽
2 Inde etiam eonstat non recte in specie textus in l. s cer ψ . ex illimasse Barto luna', & Pauliam Castretis ibidem,
adicionem no in cedere pro solutione: quia filiae remaneteontra patrem , vel eius heredein actio: nam potius ex eo pro solutione cessit . cum id operetur', quos vera solutio in hoc casu essae cibi. Si enim genet socero velἡ foluisset, dilio luto patriae potestatis vinculo, vel mGrte , vel emancipatione, mulier ad repertendan dotem, ictionem haberet. Unde aequitas suadet, vicum sit quem multet conue iure possit, non potestate solutionis obligatio extinguatur,
sed cedat pro solutione aditio , ut ita mulier a patre , Vel eius herede consequatur, quod consequeretur,ti soluta eLiet pecunia.
as Denique ex his apparet ,Jn specie a Papiniano proposita in l. Stichum 9s. ν adicio, D. de solutionibus, aditio
nem, licet pro solutione cedat, non tamen solutionis potestate obligationem extinguere: nam si extinxisset, reten-rio illius obligationis nomine, q- ae nulla erat concedi non pollet . Ideo autem non extinguit: quia cum ad fidei commissarium bona veniant, dictat aequitas aduersus eum, alios produci solutionis effectus , de consequenter deductionem siue retentionem concedi, quae eoncederetur si soluta pecunia proponeretur, ' fatera fratre 8. f. qua si-rum, D. de coMdich. inde b. t. sed si damnum 9. f. peculium.
D. de pecul. l. ii ii Oxati a tautem, D. de peculio. Nec mirum si heres retentione contra fideicommissarium viatur, cum in eum translatam obligationem naturalem eon
stet . . quam im o. leg si eius pupilli 6 . D. ad Senatuia
consul tum Trebellian. as Ri manet ad huius capitis implementum , ut videamus
an obligationem hanc siue eonfusionis iure, siue solutionis potestate sublata fuerit 3 uete extinctam esse dicendumst I an potius interim tantum cellasse. Dubitationem faciunt Iurisconsultorum responsa, in quibus post confusionem, actionem creditorem habere. & contra debitorem exerceri videmuri I. a. Leum quis, i. si hereditalcm ro. D.
316쪽
Vtrum aditio hered .vita solui. obtineat. 2y'
D. ad Trebel. quibus motus Balduinus in prine ipio Instit. quibus mod. tol. oblig existimauit, obligat io item non e tingui. Sed contraria sententia potior eli, nee obstant praedicta iura : nain ieiectis interpretationibus Alexan. in haeleg. Castrensi in l. si cui, D. commuti prae trotum. Iusti in Linter stipulantem, g. iacram nurn. 8. D. de vel boturn oblitigationi b. Corras. ad legem Later a fratre, secunda lecturanum. 22. Cuia c. in d. l. de hi toti Goueant in si ei e
ditor. Dicendum est per stipulationes emptae , es vendita hereditatis, quatum mentio fit in l. in illa stipu3 illone'so: D. de verborum obligationi b. l. heredem l . F. unal. Dina dati, l. si creditor 3 . D. de peculio, l. quisquis ys. D. dele g. 3. l. liber homo ra. s. i . D. de stipui. seruorum, l. eum stipulamur s9. D. de verborum significatione, illud agi, ut emptor id omne eonsequatur, quod ex hereditare venditor fuisset habiturus. Rursus autem venditor,perinde ius suum retineat, ac si emptor heres fuisset;quae omnia sibi inuicem praestare tenentur . vel actione ex stipulatu, si interposita stipuIatio fuerit, L heredem, L snal. D. mandati , vel em - pti , & venditi. quae datur in id quod solet stipulatione illa
caueri. Docet Cuia c. Oct. . ad Afri eanum in d. l. si hereditatem, & lib. a. obseruat. cap.ro. Mori. in empor. pari. I.
quaest. 3. num. l a. Hi ne igitur debitor nomen stram,id est debitum emptori praestare tenetur: quia auaior ex eo ad se hereditas uidetur peruenisse , t. si ei cui, . i . Dui e eui ctionibus. Similiterque si debitori testatoris heres existat; quia id ad hereditatem pertinere dicendum est,i. si hereditatem 1 o. D. de hered. vel act. vend. Hi ne similiter, emptor venditori, actione ex vendito praestat legatum , s legatarius heredem venditorem instituat, i. penult. D. de hhred. vel actione vend. de similiter ad debiti, qdo testat od vendito ri erat obstrictos, piaestationem terietur, d. l. 2. I. cum quis, Cohnan. lib. 7. commerat. cap.8. Cui ac. trach. . Africi n. in d. l. ii hereditatem, Anton. Fab. lib. 2 o. e te
Nec superiori doctrinae aduetiatur: d. I. maritus et r. C. 27
de thoriciosi testanishto. quamuis enim ob ligatio seni et
317쪽
extincta, non possit proprijs viribus suscitari, d. l. qui res,
f. aream, D. de solutionibus ; aliquando vero a lege, vel a praetore, propter iustam causam restituitur, ut in I. propter veneni M.f. neptis insin. D. ad Sylan. l. eum quis7. S. sin. D. de adquirenda hereditate, ut Culac. dicto tract. T. scribit, pro quo facit textus in I.indigno 8. l. heredem I 7. .eum qui I 8. S. bonis, D. de his quae, ut indiga .eius qui 29. di sequenti, D.de iur. fisci. In quibus iuribus, ijs quibus ut indignis hereditas aufertur eonfusas actiones non restitui videmus, ideo quia indigni etiam sunt auxilio restitutionis. Quae omnia licet vera sint, non tamen ad interpretationem textus in d.l .maritus, sunt necessaria, testamento vnim per quaerelam rupto perinde habetur ac si nec te sta' mentum factuma.qui repudiantis 17 6 vlt.D. de inoffici se testamento, nec adita suisset hereditas, unde Rulla per senarum confusio , aut obligationis extinoio potest con siderari, & consequenter heredi integra, & illaesa manet debiti petitio,i.eum quia i. g.final. D.de inofficioso testamento, Cuiae. libs .resp. Pauli in d. l. eum qui,Anton. Fab. a.tOm.ration.Schisord. libH .tract. 19. q. 2.& 3.
CAP. X. . De confisione quae per concursum principalis Oble i rionis se accelsoriη contingit, ad versiculum, se
'. quod F creditor. OVod si fideiussWx creditori, vel debitori heres existat, vel creditor, debitorue fideiussori succedat, aditio nunquam solutionis vim obtinet, sed con fusion s tantum. Idehque semper prior ptincipalisque ςbligatio manet,hac lege nostra, versie. quod si creditor, l. cum reus I . supra r quia confusione obligationis non liberatur reus , l. heres et r. f. vlt. supra hoc titulo, l. in omnibus 43. D. de solutionibus. Cum enim confusione PersonaIum, una obligatio evanescere debeat, vel prinsitatis, vel accesseria , principalis si praestantior alteram
318쪽
perimit, quoniam , ut Papinianus scribit, maioν tollit min. rem, l. debitori so. supra hoc titulo, maior autem , & pleonior est principalis, i. debitor 3. in princi p. D. de separa tionibus: Unde Scaevola in l. si duo 93. 3 sed & si reus, D de solutionibus scribit : generale quid retinendum , νι quoties ei obligationi , qua felucta locum obtineι , pνincipalis acredit: eonfusa sit obligatio , quoties dua sunt p/incipalis ait ra alteri potius adrcitur ad actionem quam eas sionιm parit Docent Cuiae. tract. . ad Asricanum in d. l. heres 11. quod si stipulator& lib. 3 . quaest. Papinian. in d. l debitori, Brison. de solutionibus lib. a. tract. de eonias. Selii foris dig. lib 3. trach. 9. quaest. a. quia ut Consultus scribit in leg. generaliter s. supra hoc titulo , non potest reperiri quae obligatio, quam perimat; at in fiseiusnte , & reo repetitur: quia rei obligatio plenior est. Nam ubi aliqua differentia est obligationum, potest constitui alteram per alteram perimi; cum vero duce eivssem sunt potestatis, non potest reperri cur altera potius quam altera eonsumatur; quae sententia etiam a Venuleio proponitur in si reus is . de duobus reis. Nec obstat d.l. si duo vel idem& sequenti , ubi con- itrarium expresse scriptum extat; scilicet aequales obligationes confundi, principalem,& accessoriam non confundi ita enim veiba se habent: δειm si dua r/i sint promittendi, est alter alterum heredιm seripsit, eonfunditur obligatio, μου oe si reus heredem fideiussorem scripserit non confunditur obligatio.
Nam constat inter omnes , legisque contextus, & Scaeuo lae ratiocinatio euineit, in primo versiculo, negationem deesse , quae iri secundo abundat: idebque illa suo loco reis stituta, legendum in duobus reis obligationem non con- sundi; in reo,& fideiussore confundi: ita enim in vulgatis Codieibus habetur, docent Donet. lib. ic. cap I4. Cuia
lib. ii . obseruat. cap. 4. Harman. Pastor lib. I.quaest. i I. Αnton. Fab. tib 8. coniectar. cap. . .
Ex his descendit quod Consultus docet in l. heres M. 3 f. quod si stipulator, vers. quod si idem, p. hoe tit. Quod si creditor, vel stipulator fideiussorem heredem scribat, sola
319쪽
ste iusso ita perimatur obligatio, idque hae eollectione Africanus probat: Quod si passesso rerum debitoris dat asti e editora, aque dicendum est siletasorem manere obligasum. Quod quidem argumentum omnia supra tradita destriae re videtur : nam si ae Deiussor manet obligatus hoc casu , ergo & praecedenti remanebat,nec fideiussoria obligatio perempta erat I & praeterea cum electo tantummodo reo, liteque cum eo contestata , fidei ullat liberet ut hae lege nostia, Paul. lib. a. sententiarum tit. I7.Cuiac. lib. 23. Observ. cap. as. Heringius de fideiuisor. cap. 2 o. g. I 3. nmn. Is . Hai manus Piltor Iib. 7. q. I r. n. i 8. dc sequenti. Quo modo dici admitti ue potest, possessione rerum debitoris creditori tradita, fideiussorem manere obligatumZQuibus ratiouibus adductus Ant. Fab. lib. I. coniect.cap. t 7. lugendum existunauit , solusorem non manere obrigatum , a qua emendatione recessit lib. 3 i conieci. cap. et O. differentiam constituens inter electionem personae, te bonorum ἱ ut illa liberet ut fideiussor hae non liberetur exl. 3. D. de separationibus: quia sine litis contestatione fit. Unde post missionem in bona debitoris polle creditorem adfiietuirotes, redite, docet Heting. de fideius. cap. 2 o. f. η sed quia licet hoc recte dicatur, tamen argumentum Aseleant, dissicile adhuc remanet; cum in hoc easu debitor non liberetur , nisi debito plene sit satisfactuiu , quo calii,& fidei esserem liberati certum est. Dicendum existimo, cuplures sint causae, ex quibus creditos in possessionem mittatur, quas refert Cuiae. lib., c. Observ. cap. 3 I. intelligendum esse Africanum, de ca quae per non existentiam heredis fit, L pto debito . de bon. auctorii. ii dic possid. Donet. L aς. comment.cap. t s. ad D. In qua specie cerium est debitore liberato fideiussorem manere obligatum,
.stichum M. Iiosin. ptinet i, D. de solutionibus. Vnderia argumentum Consulti procedit, non mirum esse manente principali. fideiussistiam obligationem corruere, si- ne qua illa consistere potuit , ciam sublata principat i, sideiussoria maneat, quae non potuisset sine illa consistere. Pendet,etiam ex supra traditis tutis principijs, quod
320쪽
De consus princi: obligat.& acces sor
Asticanus in d. l. heres a i. servo tuo , supra hoc titillo, scribit, seruum naturaliter obligatum, in suam natu alem obligationem, fideiussorem esse non pntia, sed si altam fi de iussorem dederit, & ei, iam maiiu missus , heres fiat; de
naturalem obligationem, & fideiulsoriam manere: nam eo demum casu accessoria evanescit, quo utraque ciuilis est, ut Consultus insinuat in illis Verbis quia tunc dAplex abii. gatio eιuilis cum eoaem esse non potest.Requiritur enim ut principalis maior sit: quoties autem sunt aequales, maior est,
quia principalis. Sed si inaequales sint, fidei uitati a maior videtur: quia fγrtio illa quia principalis: Non enim possis principalem minorem dicere aceessoria a non accesseriam, quae ciuilis est, minorem naturali; ideδque ambae rein manent, ex regula a Consultis tradita ind. l.si reus I 3. de duobus reis,d I generaliter 3. supra hoc titulo, cum non 8 si ruerira cur altera potius quam altera perimatur. Vnde appa
ret cur a principio, in eadem persona, non possit fideiussoria confistere; constituta enim obligatio impedit, ut praestantior, ortum constituendae, quae eum nondum sit, imbecillior est, nee haesitare efficit, quae potius perimaturὲ eum
facilius sit, vi quod nondum est, impediatur ne fiat, quam
ut iam in esse productum exsuguatur.
Denique hanc rationem habet Papiniani responsum 6 in l. Stichum ' S. quod vulgo, D. de solution. in quo do eet Consultorum subtilissimus , toties fide iustariam obligationem perimi , quaties rei promittendi plenior obligatio isenenitur. Indeque euenire , ut G reus dumtaxat fuit obdigatur, id est , sine ullo aliquo auxilio, vel de sensione, fideius. . sol sine dubio liberetur. Pxotinusque in versi ex contrario. eum casum proponit Consultus, non quo fidei utaria obli gatio maneat, sed quo, cum potuisset dubitari , an remaneret , nou solum non retineatur , sed & principalis quo que, in quam fideiussor successu, evanescat ri nam h eo trario, etiamsi reus em fide iustar suecessit aliquam resti tutionis, v et auxilii habuerit defensionem , non pseris dici non tolli fidei seriam obligationem ; cum adhue i verum sit