장음표시 사용
71쪽
Proeuli, & Iuliani sententiam , separandas portiones ext-stimantium , & ipse Paulus probabiliorem elIe putat, ad-hcit tamen in quo tota huius loci di incultas consilit
sed O Diuus Antoninus iudicasse dieitur commscendas usa virasei que partes in computatione legis Falcidia. Quomodo namquepto suae opinionis confirmatione, contrarium Imperatoris decretum Paulus potuit adducere; aut quae audacia est Iurisconsultum contra Ilii peras oris sententiam de iure reia ponde rvi 16 Sed tamen vi breuiter nos his difficultatibus explicemus, dicendum arbitramur. Recte Paulum, cuna in s. id, quod ex sublii tutione, de duobus heredibus tractasset,quorum alter etiam substitutus Deiat; docuissetque non sicut in substituto portiones confunduntur, ita & in coherede commisceri, in hoc g. si coheredis, sub ij ceie latiorem c5- 'tributionis in coheredibus tractatum, ad comprobation cui . suae sententiae P in fine praecedentis 's. propositae. ,Renit ' igitur Consultus Cassianorum , & Proculeianorum diuersas opiniones, talemque concludit verum esse,quod etiam in praecedenti f. docuerat, quoties ex iure accrescendi onerata portio non onerat* accrescit, separandas esse portiones , & contributionem non admittendam ex sententia
Proculi, & Iuliani, quam ipse Paulus probabiliorem existimat, licet secundum Casiij sententiam aliquando An-I7 toninus iudicasse dicatur. Nam decreta Pxincipum, vel in controuersjs sen tenti ae, ius non faciunt, nec pro lege habentur, nisi inualuerint, usuque receptae sint, l. 3. C.de legibus, Bart. in l. i. ff. de constitutionibus Principum , Dua-
ren. de condict. inde b. cap. 6. Idedque meri id tantolum Iu-jisconsultorum auctoritate motus iurisque ratione inductus potuit Paulus Casiis opinionem, & Antonini decretum non probare, ut aliis etiam secisse constat. Saepe enim Principe cu ei assiderei,diisensit, ut colligitur ex l. Emilius 38. D.de minorjbus, i. Paula Callimaeo et T. LI. D. deleg. 3.l Clodius 97. D. de adquirend. hered. l.vltima, D. dctiure fisci, explicant ita hunc textum Duare n. adlegem Falcidiam eap. s. Anton. Fab. d. lib. . coniect. cap. 1 DC iacius
72쪽
Iacius lib. I s.obse tu. cap. I .& lib. et p. quaest Sapiniani ind. F. quaesitum, licet dicto libri.obserirationum cap. 31. ne-. gationem deesse existimauecit , & legendum , non comm se
A L quisundum 1 . T. qui silium
His ergo ita constitutis iam ad i. quaesitum nostrae illegis deueniamus; ad cuius interpretatione aduertendum est. Si coheres filio impuberi datus sit posse euenire , ut a vel idem ipse eo heres pupillariter filio substituatur, Vel alius qui in primis tabulis non fuerit eum filio heres institutus: de quibus casibus separatim tractandum erit. In primo igitur easu , ubi coheredem coheredi impuberi substitutum diximus, quoad legata a se, &. a filio in primis tabulis relicta, substitutus coheredis iure utitur: quoad leg ta autem, quae ab eo ipso tam in primis, quMΠ in secundis tabulis testator reliquit, heredis ex parte pure, & ex parte sub eonditione instituti instar obtinet. apropter is si parer, qui quadringenta in bonis habebat, filio , & Titio heredibus institutis, a filio lotum semissem legauerit, a Titio nihil, & filio, postquam heres patri extiterat, intra pube talem mortuo, Titius ex pupillati substitutione heres fuerit. Cum portio pupilli in institutione onerata accrescat portic ni integrae, & in hac specie substitutus coheredis .iuie Utatur, quartam retinere Poterit; nec ampliora legata praestabit, quam quibus pupillus obligatus furiat, quia nonsuo nomine , tanquam substitutus obligatur, sed Erfuncti popilli, qui nihil amplius quam semissis dodrantem, retenta quarta parte practare debuit, ut eleganter Iulianus scripsit in d. l.qui fundum,g. qui filium, ver sic. si vero patri. Disserentiam hanc constituens inter substitutum, qui ex vulgari substitutione sice edit, & eum , qui ex pupillari heres existit. Quod si E conuerso filii semis integer sit, cum Titij Portio fuatit in institutione onerata ,:& Titius ex pupil-
73쪽
lari substitutione sueeesserit, eum coheredis iure natur,
eadem ratione euenit, ut quia portio integra accedit oneratae legata augeri debeant,& contribui,& portiones confundantur,d. l. qui fundum, F. quod si extranei, sicut in eo- . heredibus euenire supra diximus ex d. l. I. S. id quod ex δ' substitutione, &sequenti, & ex d. l. quod si alterutro. Vnde illud , quod Iulianus subijcit in d. l. qui fundum, j. e dem, ita intelligi debet ut duobus impuberibus silijs a patre institutis, inuicemque substitutis eadem dicenda sint, quae circa e in neos coheredes substitutos, in g*. antecedentibus Consultus dixerat, scilicet, ut si ex vulgari Gubstitutione succedant, legata contribuantur sine ulla disti ctione: si autem ex pupillari, distinguendum sit,an portio.
quae ace edit onerata fuerit,uel non; ut in prima parte conia tributionem non admittamus, in secunda vero contributio admittenda sit, ut constat ex d. f. qui filium, & ex d. g. quod si extranei. Ei At vero si testator ὸ Τitio eoherede legata in institutione praestiterit, δc eundem etiam in substitutione pupillari, secundisve tabulis grauauerit,non coheredis, sed se stituti instar obtinebit, & legatis contributis, portionibusque confusis unicam Pale id iam deducet. Legataque se- eundis tabulis relicta perinde praestabit, ac si pare partem,& sub conditione patiem alteram aecepisset, ut docet Parinianus in l. coheredi r. s. coheres , in principio, D. de vuls. Quod Papiniani responsum, qui non ita acceperunt,
nec veram hanc iuris rationem perspectam habuere, frustra explicare,de in concordiam adducere conantur cum d.
l. qui fundum, s. qui filium in fine. , , Egimus de primo casu, in quo idem ille , qui eo heres
filio datus suit, eidem substitutus est; nunc de secundo tractemus, in quo non coheredem ipsum, sed alium filio su stitutum sutile proposuimus. Sicut autem & heres cum filio institutus, &: ipse filius eoheredes inter se sunt; ita similiter, filio intra pubertate mortuo, illius substitutus co- ,3 bere di in primis tabulis scripto coheres est. Nec mirum
s illum, qui in primis tabulis & hunc, qui in secundis instit
74쪽
s itutus fuit, coheredes esse dicamus : nam &s eadem res Titio in paterno testamento & sempronio in pupillaribus tabulis fuerit relicta, coniuncti re sunt, & colegatarii Titius ,& Sempronius, & in eandem rem concurrunt, l. plane 3 . g. si coniunctim, versic. sed si in pupillati,D. de- Ieg. I. ut ingeniosὸ ratiocinatur Papinianus in d . coheredi, S. coheres in fine. Vnde infert in supra dicta specie substitutum popilli, si illius portio grauata sit,Falcidiae rationem inducere, quo planι sub conditione primis tabulis hινα institutus, tames maxime coheres stis datus quadrantem integrum, ex portione sua obtinerιι : quia in singulis herediabus separatim ratio Faleidia legis in ξoneuda ςst , d. l. iasingulis hoc titulo.
ri T. quaesitum l. iuratione II.
Ex qWa Papiniani doctrina explicationem accipere aqdebot eiusdem Papiniani responsum in ue quaesitum nostrae legis.In quo tractat Consultus quemadmodum legis Falcidia ratio inquiri debeat, Ii quis pupilla coheredem fibaituisset, ct quale sit , quamve mentem habeat . aisua diaetium
Iurisconsultorum vulgo traditum ; rationem scilicet legatorum separandam. Vt autem totum hunc tractatum breuLter, comprehenderet, simulque doceret quo casu legat Ium ratio separetur, quove confundatur : proponit illam
speciem in qua pater Titium instituit cum filio suo impubere, & eundem Titium filio substituit; Et cum Titi, portionem in institutione non onnerasset: filio tamen legata reliquit, & Titium substitutum in substitutione grauauit. In qua specie scribit Consultus quantum ad legata, qua pater aflio in primis tabulis,litin a seu uuio, in pupillari
testamento reliquiι, nullam ori posse separationem et cum communi ealcula subi ciantur, ct inuioem inkueant contributionem.
Nam in hae parte iuris legata, quae tabulis secundis relim quuntur , quasi primis sub eonditione data intelliguntur,
di vulgo dicitur in tabulis patris ,& filii unam Falcidiam
75쪽
seruari,ut constat ex j. quod vulgo. & 6. ς fi lio , Iuttas legis, & ex dicta l. I .f. interdum, dicta l. in duplicibus hoea I titulo, dict. l. 4. S. I. D. si cui plus. quam pet l. Falcid. Sed legata relicta ab extero 1 tu uta , id est, Tmo coherede s qui exter iustitutus, vel φxtraneus apsellatur iii hoc S.;qLaelitum, respectu filii heredri , se ut de in l. Venite 84. ib. de
adquirend. heredit. I. cum filio fami l. I I. v stic. d. ni queaD de legat. r. in permiscers cateris non om Me e Papinianus in
dicat :. quia in singulis heredibus separatim ratio Falcidiae, habi tur, dict. l. in lingulis hoc titulo & in legatis a se i plor Ma filioupio stitution ς relictis, Titius, non Iubstuuti, sed coheredis livo utilus, Usepraedixi imas ex dict. l. qui fuit dum, s. qui filium, in fine, S , quod si extranei. Vndis,u- seri eleganter Papinianus etiam eundem Titium filio substitutum , quem in institutione oneratum non esse diximust; si ex pupillari substitutione portio pupilli ei deferatur , quae onerata sit legatis, tam a filio in primis tabulis, quam ab ipso Titio in secundis , vel substitutione xelictis, quartam pupillo data portionis habere substitusum, eam et que dequcere posse, quamuis suam stortionem integram, V plnon oneratam habeat νι institutur Habetur enim pro coherede, & coheredis iure utitur,d. l. qui fundum, g. qui sithim ius ne & S. sequenti, quo ad illa legata, quae a se,&ὶ
filio in primo testamento data suerunt. Et ided ex onerata pollione filii acerescente, qualiam deducere potest, licet propriam portionem consequar'r non oneratam quia cum legata in secundis tabulia relicta, quasi in primis sub conditione data videantur ; verum est legatis omnibus contributis, oneratam pupilli portionem, nou Oneratae coheredis parti accedere , & consequenter minimὰ commiscendas esse portiones, ex regula dictie legis , quod si altei utro ,'cum supra explicatis. Ideoque aliam diuersamque es causam heredis. ex diuersis partibus instituti scribit Papinianus , in quo semper esse confundendas hereditatis partes constat ex dich. i. qui fundum , f. si tu ex parte, & a nobis lapius repetitum est. Perinde enim ha-bctur, ut Consultus subijcit , ac si semel fuisset nuncupar- .
76쪽
De Falci I. rat. impon. intei coher. i
vel heres scriptus ex eaportione, qμa conficeretur eae plimbuid est, ex toto semisse , qui conficitur ei duobus quadran, tibus, vel ex tribus sextantibus, & λ in reliquis assis partibus, quae constant ex al js minoribus portionibus.
Neque obstabit si quis ob ij ciat in Gecie a Papinia.
no proposita in hoc 3. quae si um relictantisse legata a Titio instituto eodemque substituto tam in primis , quam in secundis tabulis r unde secundum ea, quae supra tradi dimus , non coheredis , sed substituti iure uti, & legata contribuete debcbat, etiam a se ipso relicta, dicta l. cohe- redi, g. coheres, in principio, D. de uulg. illud enim no ha- 1 rbet locum , quotica a pupillo . ut in nostro casu piter te gata reliquit: nam cum propter eo nitibutionem legata
in secundis tabulis adscripta , quasta filio sub conditione in primis data intelligantur, non polliant simal, & a filio , & a iubstituto data videri: ideoque in illis non substituti, sed coheredis instat Titium obtinere . & Papinianus docet , de nos illius doctrinam se e uti explicui
Denique,in contrarium imouere non debet dissicilis textus in dict. l. qui funduai, S. vltimo, ubi coheres filio sub Ilitutus fuerat, ut in nostro easu, de pupilli portio etiam legatis onerata, de tamen si ad substitutum reciderit , filio intra pubertatem mortuo, legata contribui, &portiones confundi docet Iulianus. Nam aduertendum est in illo textu utramque portionem, tam coheredis, quam filis oneratam suilse , ut ex illius contextu apparet, atque ideὁ ex unaquaq; portione Falcidia deducenda erat. Vnde cum in t adiutis patris, & filii unica tantum Falcidia soimponi debeat ab eodem, unicoque herede, & ex toto patrimonio quantitas conficienda sit, merito Conlul ut docet vitamque portionem coniungendam , ut ex tota hete
ditate, quae ad unum substitutum deuoluitur, uniea Faleidia detrahatur. Nec sup ei flua erit, aut inutilis haec obseruatio poterit enim qua doque intere ite legat aliorum, eum pro rata , singulis de falcandum , vel deducendum sit, ut
ruitus ex dutibus portio uibus commixtis Unicani Falcidia.
77쪽
quam ex separatis, duas heres retineat i docte a quertunc Culac. lib. a quaestion. Papiniani in hoc M. quaesitum, MIib. 6 i. Digestorum Iuliani in d. l. qui tandum , viiii Goue .ia tir. ad legem Falcidiam in d. s. vltim.
Y E aliquem huius miterie easum timitteret, inex P l plicatumve telinqueret Papinianus, in hoc g. vltrinio illum proponit, in quo impubes filius non fuerit he es institutus , sed exheredatus: docet enim, quod si pater filio exheredain Titium heredem instituit . eundemque si filius intra pubertatem deeesserit . substituit, ic egata tam in primis, quam in seeundis tabulis , Titio re Iiquit rationem legatorum e Te confundendam , & legata contribui oportere, eum ex supradictis eonstet quoad illa ligata, quae a se ipso in primis, & in secundis tabulis praenita sunt, haben subst i tu tauri pro herede ex parte pure, μεα parte sub conditione scripto, dict. I. coheredi, s.coheres. Vnde consequens est legatis eontributis in ratione Iegis Faleidiae imponenda patris patrimonium spectandum, & facultates attendandae, ut dixi capite praecedenti, R coustat ex hae lege nostra, g. si filio, & ex dict. l. in duplicibus 79. Quamuis enim Papinianus in l. si filius Ia.D. Me vulg. tractans de filio herede instituto , qui exhereda. to statri substitutus fuerat , doceat legata eum dumtaxat ex secundis tabulis praestare debere habita ratione facultatum, vel patrimoni, in Falcidia, non patris, ut alias solet, sed impuberis: hoe tamen nostrae lententiae contra-xium non est, agimus namque de substituto, qui tam ex
2 imis , quam ex secundis tabulis heres extitit, ideisque
78쪽
De substitutis pupillo ex taedato: N
inionem legis Falcidiae ad patris saeuitates reserendam estis affirmamus, d. qui fundum. s. qui filios , hoc titulo. Papinianus autem in dict. l. si filius, agit de filio qui pa- νuis hereditatem adire recusauit, & beneficio abstensionis lepara ione hereditatis impetrata, fratris tantummodo luccessionem amplexus est, atque ideo, eum non patii,sed soli pupillo fratri exheredato heres fuerit, rectE docet Papinianus legata dumtaxat ex testamento filii praestanda,&rationem in lege Falcidia, non patiis iacultatum ut aliis Iolet, ubi substitutus ex institutione quoque heres fuit)rationem trabendam, sed impuberis hereditatem tantummo do spectandam. Sed quia obijci poterat , nee rationem legatorum con- iundi polie , nec contributionem admitti necessarium ess: eum legata ab exheredati substituto telicta non valeant,l. ab exheredati ras. D. de legat. r. l.sin. in principio, D. de egat. 3. l. miles ita r. g. si miles, D. de milit. testamento, l. qui fundum, s. qui filios,hoe titulo, l.cum quidam et . .de legatis i quia nec ab ipso exheredato relinqui potuiseledt, i. heredi r. s. eum filiae, D. de vulg. Respondet crapinianua in hoe s ultimo praedictam obiectionem Ioeum habere ubi exheredati substitutus patri heres no suit, nam ad patri quoque heres fuerit, necessario ratio legatorum
Confundenda erit, e r ideo legata vatira constet, ut do euit
Iulianus, quod idιm quoque patri heres emiserit, dicta l. qui fundum, s. qui filios. ubi liate Iuliani sententia refertur, α ex ea patefit substitutum exheredati legata 1 se ipso reis
praestaturum, si patri etiam heres existat, simulque t tionem in Faleidia ad patris faenitates reserendam,de cu-iffs explicatione praeter ordinar. in d. l. ab exheredati, deis dict. l. eum quidam, videndi sunt Donet. lib. g. comis me ni. cap. 7. Cuiae. lib.co. Digestorum Iuliani in dicto g. qui filios, Vaconius lib/.deelar. cap. 3 Φ. Peregrinus de fi
Explieuimus casus a Papiniano in nostra lege propo- ό Dios , nunc videamus quid dicendum sit, si duobus pupiulia heredibus institutis,uttique,vel ei, qui supremus more
79쪽
tetur pater Titium substituit, & alterius impubetis portio one lata fuerit, alterius non In qua quae litone docet. Papinianus in l. pater i 4 3. duobus hoc titulo,quod si patet si ijs duobus institutis , singulis separatim Titium substituit, illis intra pubertatem decedentibus , vel eodem, vel diu ei sis temporibus, Titius heres utrique erit ex pupillari substitutione , l. heredes in ei 17. f. cum ita , D. λάTrebel. R portiones hereditatis confunduntur, & Iegata contribui debent. Nec distinguimus , utrum portio impu heris, quae postrema accedit, onerata sit, nec ne : quia personis pupillorum subductis, reuocatur Titius ad intellectum instituti ex duabus eiusdem hereditatis partibus, hac' lege g. si stium , d. l. qui fundum , g. vltim. & si mal e tiam, quia in hac specie utraque hei editas pupilli estaeque Principalis, nec ulla earum accessionis locum obti-
mul,vel ei qui supremus moreretur, substitutus fuit,distinguendum est, verum eodem tempore, & casu , ruina , aurnaufragio impuberes decesset inti an vero diuersis tempori bus. Nam si eodem tempore, vel ea se decesserint, uterqu:
intelligitur supremus decessisse, &eum utrique ex iudicio patris substitutus succedat, legata contribuere deber, Nportiones confunduntur,vi in superiori easu diximus, i. ex duobus sq. l. qui duos 4 a. D. de vulg.l.qui duos s. tu prin 3 cipio,D.de rebus dub. At vero si diuersis temporibus Dbierunt , cum primi decedentis hereditas statii superstiti ab intestato deferaturit .vel singulis 37. D. de vulg.d. l. qui duoss, i. penultima, C. de impuberum. Nee legata ab illo reli- .cta valent, nec substitutus portiones confundere, aut commiscere tenetur , eum ex substitutione non primo , sed ei vii postremus decessit, heres existat, d. l. vel singulis. At qne lueo quamuis portionem ab ii testato defuncti impuberis , integram inueniat in hereditate fratris . poterit ta men eΣ ea portione , in qua V Itimo decedenti ex substitutione. heres fili, si onerata legatis fuerit Falcidiam retine-
80쪽
De substitutis pupillo exheredato. 6i
vu'g. Cuiae. lib.,resp. iu d. l. pater, Coue n. distulum de vulg. in dictis legibus, Antop. Fab. lib. q. e lectψr.'r . & qui antiquos refert Couar. in cap albuti l .f. s. λ8. Si vero substitutus ignorer, uter ex impuberibus lup rermus mortuus sit, licet neutrius Kereditat m possit adire, propter incertum conditionis, Foterit inrisen bop. pol f secundum tab. utriusque petere, L qui ex liberis I r. in principio, D. de bonor. posses. secundum tab. quae etiaro pendente conditione scripti heredibus dari solet, l.a f.si condicione, D. eodem, ut recte sensit subtilis Emanuel , Costa ind. l. qui duos cum in bello, D. de rebus duli. verbo, in bellν, i
Denique ad vetto , quod ii iure potestatis, vel domy snij, coheredis portio integra adquiratur, proficit legat 'rijs, & utriusque partis legata conitibuuntur , quia quς per filium, vel seruum eo heredes institutos patri,doinino veadquiritur, tu quarta illi imputatur,l. maritum 23. tu prin , cipio, l. si pupillus et t. f. si ego hoc titulo perinde iac si pVter, vel do inus , ex utraque portione fuisset heres institutus. Idemque dicendum est, si coheredem quis suum, antequam adierit portionem , adrogauerit. Nam si post aditam adrogatio fiat, non proficit legatariis, cum iam non tanquam hereditas ad coheredem patrem perueniat, sed tanquam patrimonium adrogati, L I. g. si coheredem hoc titulo. verum si ex diuerso cum patris,uel domini po sto onerata non fuerit , si ij, vel serui eo heredis pars sitoneIata, quartam retinere poterit pater, vel dominus expersona serui, vel si iij; quamuis de sua portione nil exhaustum sit, d. l. si pupillus at, s. si ego, quia in hoc caJufiiij,
vel serui persona per se spectatur , ac li domino non adquireret. Quod eo exemplo comprobat Paulus in gio. fi ego, quia si eidem personae duae res legatae sint, quarum ex altera commodius potest deduci Falcidia , ex ea sola deducitur, l. si sandus 23. l. plane 3 s. hoe xitqlo. Verunci diuersis personis legentur, ex utraque retinetur, I 2. C. eo dem, Bartol. in d. f. si ego, Anton. Goueanus ibidem, & in. d. l. I. f. si coheredem, Donet. lib. 8. commem. cap. I 2. Anto.