장음표시 사용
61쪽
Iιtauit Sed de suo, in quo quadrans heredi integer remanebat. Nec contrarium est, quod ex nullo testamemo praestatur ultra vires patrimans'. cum in hoc casu non praestet substitu- . tus legata ultra vires hereditati si licet praellet integra, Multra dodrantem : quia non patrimonium iiiij, neque eius testamentum ; sed patris ius icium, & hei editas i pectatur: Et in hac parie iuris legata, qua tabulis Iecundis reιιnquuntur uos primis sub conditione relidia inιelligantur. Vnde cum ex primo testamento patris praestentur, ex quo quadringenta in bonis remanserant, non vltra vites patrimoni j praestantur, si quidem ex eo quadrantem integium heres habitulo rus fuerit. Non proponit Papinianus exemplum illius ca , sus , in quo substitutus longe plus habiturus iit quarta paternae hereditatis : quia ex contrario proposito exemplo satis colligebatur. Nam si patet qui quadringenta in bonis reliquit, a filio ducenta legauerit, a substituto alia dueenta, & cum pupillus decedit quingenta in hereditate re-- linquat. Cum non illius, sed patiis hereditas spectetur, deducet substitutus centum Falcidiae nomine, qiue eis ciuiquartam paternae hereditatis, & in super habebit alia centum a pupillo postea acquisita ; vel etiam mille si mille aequisisset, arque ita longe plus consequetur, quam fuit quar ta paterne hereditatis, explicant Bart. hic, ubi & Goueanus. Hot man. disput. de quarta Falcidia cap. q. num. 2'. Cui ac. dicto lib. 29. quaest. Papiniani hic, Done l. dicto lib. 8. cap.
13. Nicolaus a Salis in fici limentis iuris ad titulum de lege Falcidia in hoc, f. quod vulgo.
it Nullum nec in hoc lib. nee in toto corpore iuris hoedisse iliorem este aifirmat hic Batt. In eo autem Papinia,nus superiorem regulam in tabulis patris , ct 'I , vel duplicibus testamentis unam Falcidiam feruari , explicare pergit,
docetque pupillo herede instituto, duobusque illi iubili. tutis; si alterius portio exhausta , vel on; rat sit, alterius
62쪽
De contrib. relict. in duplici b. tab. i
autem pars substitutione non saetit onerata : alterum quidem substitutum , cuius portio onerata est , & qui ex persona pupilli falcidia uti non potuisset, ex sua persona, ct tanquam institutum falcidia uti possie: alterum vero, qui tanquam institutus, dc ex propria persona falcidiam, quam saluam habebat, deducere non valeret, contributis legatis a pupillo relictis quasi subst i tutum posse retinere. Proponit ergo Consultus illum casum, in quo pater, qui quadringeta in bonis habuit, filium ex esse heredem instituit, & ei duos pupillariter substituit, Titium , ct Sempronium, de a filio in primis tabulis legauit quinquaginta , io autem ducenta, & , Sempronio centum & quinquaginta in secundis tabulis reliquit. In qua specie alterius ex substitutis, id est, Titi j portio exhausta est legatis; alterius, id est Sempro iiij pars non est onerata; cum ad quemlibet eorum ducenta ex hereditate perueniant, atque ita Sem pronius duce totum quartam integram habeat, id est, quinquaginta. Ait igitur Papinianus. Si filio suo duos sub tuuιrias' alterius portionem onerauerit : traflari solet inter Pruden. tes, an Titius substitutus, cui is portio exhausta est, ex persena sua falcidiam pssu inducere , quam pupillus non utique ha- seret. Cum etiam contributis legatis ducentorum 1 Titio
substituto relictis eum his quinquaginta, quae a pupillo
relicta sunt, integra centum & quinquaginta remaneant penes pupillum, quae efficiunt totius hereditatis quadrantem, & in super quinquaginta. Qua ratione similiter, nee si unus pupilli substitutus esset falcidia uti posset , ut Papinianus indicat in illis verbis; vel unus pupilli substitutus. Cum ratio patrimoni j , & legatorum adtestamentum patris referatur, perinde ac si omnia legata in primis tabulis relicta fuissent, ex quibus sicut pupillus,ita unicus substitutus centum & quinquaginta illibata conleqyeretur. Vnde Deile quis dixerit consequenter Prioribus , qua de patrimonil ratione dicta sunt, in * antecedenti, non esse falcidia Deum , ct vltra vires portionis conueniendum alterum substitu. rum, id est , Titium, & integra ducenta , quae ad eum peruenerunt, legata iijs praestaturum. Sid tamen ut Papinianus
63쪽
s, orae huic substituto quartam rel:nquendam , a que ita se patri Beres extitisset, ut in eadem specie, in qua alter ex substitutis oneratus est, alter non est eneratus docuere Gaius , MVlpian. in l. si is, qui quadringenta 3 o. infra hoc titulo, &ι. Mai cellus, D. si cui plus , quam per i Falcid. Vi enim spe faiyra, adest, facultates, & bona paterna , O contributiare is orum, tam a pupillo, quim a substituto, inde capta ηι θη- Ii tm, ex prirnu scilicet labulis Ita duo, pluresve Ihbsi iuri si ducta peisona pupilli, ac si interposita non fuisset rei ocandisunt ad intellicthm institutionis , & eo modo consi-Geranda, ac si an primo testamento cohei edes instituti e Lient: & consequenter non sunt legata confundenda, veleontribuenda, sed uniuscuiusque portio separatim consiueranda , & onera separatim attendenda: quia in sintulisereaibus legis Falcidiae lationem separatim ponendam constat ex d. l. in singulis 77. hoc titulo. 3 agere Papinianus de alto ο Iμ tiruto, ad quem cum ducenta ex substitutione perue-erint, & legata sint ab eo tantummodo centum,& quinquaginta, legatis oneratus non est. si illa solum legata , quae eo relicta sunt spectemus. Dubitatque Consultus
pter legata a pupillo relicta aliquid stipra dodrantem de-deat: eo quod aliquii Hira dodrantem sit in omnibus, legatist in ab illo quam a pupillo relictis. Debet autem ultra do-x ntem :iginti quinque ex persona pupilli, a quo quin
qu ginta legata fuisse propoIuimus , quo tu onus diuiditur inter substitutos pro aequis portionibus ἱ an igitur dicemusi σ um hunc D stiluium falcidiam habiturum Dubitandi ratio ex illo descendebat, quod Papinianus dixerat hos substitutos comparandos esse institutis: Semronius autem ηe quo tractamus ut institutus integrum quadrantem, Q quinquaginta nec in eo oneratus est. Idque indicat Consultus in illis verbis: iquin quartam habet ne-
64쪽
De contrib. relict. in duplici b. tab. 43
est quod cum Semproniua legata ex secundis tabulis, &ex primis debeat, qu: bus omnibus legati . in unum contributis vltra dodiantem in viginti quinque oneratus est; si illi Falcidiam denegauerimus, nee contributionem legatorum, nec unam Falcidiam seruari in tabulis patris , &filii conee damus consequens erit , contra Prudentum regulam in s. quod vulgo, traditam. Quam decidendi ratio. I inem expressit Papinianus breuibus illis verbis , rusus se negemus , scilicet Falcidiam substitutum deducturum , alitiae verte , quam quod PMq. probatum est respondetur. Vnde concludit Consultus varietatιm exinere , vel diuersitatem constituendam esse, ut Titius, is quidem qui proprio nomine On ratus est, veluti institutur,de ex propria persona,desiderat q r- tam , vel deducat: sempronius autem , qui non est oneratur, ex propria persona, licet portis eius largiatur, id est, tribuat vel concedat , ut insolidum a legatarijs conueniendus e D et , si ad intellectum institutionis reuocaretur: tamen νι
sub titutua propter contributionem legatorum , pupillo relictorum , vel quod idem est, propter calculi con usonem non insolidum conueniatur , sed quartam Falcidiam retineat. Quibus cρ eques esse docetPapinianus, ut si pupillus legata a se relicta integra soluerit, & eia de falcidia caurum fuit, duobus his substitutis commutatur stipulatio,νidrlicerin eam quantitatem quam delegatis solutis υη quisqua sibi propter leg. Falcid. retinere potuisset. Quod etiam similitet traditum est in dicta l. si is,qui quadringenta 3 o. hoc titulo&ind. l. i. g. Marcellus, D. si cui plus, quam per t. Falcid. Quamuis enim Titius , qui ex propria perlona oneratus est proprio, non pupilli iure Falcidiam deducat: cum tamen pupillo heres existat, stipulationis ab' eo interpositae ius ad illum quoque pertinet. Quam equidem cautionem Issi cui plus, quam per t. Falcid. semper, pupilli tutores a legatarijs exigere debent quoties legata . pupillo relicta Lluunt, si substituti etiam legatis sint gravati;alioqui namque erunt eo nomine substitutis obligati, l. I. f. interdum, iL is cui 3 i. l.si is, qui quadringenta hoc titulo. Est aute ille singularis casus, in quo heres agere potest cum defunctus
65쪽
non potuerit e, pupillus enim quamdiu vixit , Falcidiae lo.
cus non fuit, atque id eb nullum ex omissione cautionis it. ii damnum irrogatum est: eo autem mortuo, & contributis legatis in secundo testamento relictis, cum damnumno interpositae cautionis tune appareat, substitutus, idemque pupilli heres contra tutores propter non interposi tam cautionem agere potest, ut Iulianus docet in l. reperitur casus 8 . D ad. l. Falcid.
ar Nec superioribus aduersatur textus in d. l. I. f. Marce ulus, D. si cui plus, quam per t. Falcid. ubi alter substitutus
oneratus legatis, licet non praestet ultra id, quod ex here ditate consequitur, l. I . g. si is, qui l. ex sacto i7.3. non tantum, D. ad Trebel. l. sed cum I s. D. de iure codie. integram tamen suam portionem legatarijs soluit, nec deducit quar' tam Falcidiam. Hoe enim ideδ fit,quia alterius portio nullis est grauata legatis, quae cum nondum adita sit, potest legatariis proficere si repudietur, vel deficiat: quia qu1ntitate patrimonil ad tempus mortis testatoris redacta, een tum , id est , integra quarta illibata remansisse videbitur. Qua propter substituti, tam qui oneratus est, quam qui non est oneratus, cautionem a legatarijs exigere. possunt, quae eautio utrique proficiet, si aeris alieni onus postea emergat.& illius soluendi causa, legata iam soluta repetere substitutis necessatium sit.
De contributione legatorum,Hlegis Falcidia ratione ponen a inter taberedes, siue portio ex iure accre . . Gngsiue etiam ex vulgari, aut pupillari substitu- tione deferatur,ad explicationem LI. I .id quod ex
substitutione I si coheredis qui Iundum det T. qui filium, D.ad L Falci d
i N h c, de qua agendum nobis est, quaestione, non tum legata , de hereditates , sed etiam ipsa iuris princia pia inter se confundi, contribui, & commisceri videri
66쪽
tur; ad eb plurima ad illius explicationem concurrunt, quae destinguere, M separatim attendere oportet. Et qu)dem id, pracapite s. ut ii e diximus,& in f praecedenti, si filio. repetitur est , duobus heredibus iniit tutis . si unu quisque pollionem suam agno uelit. in fingulis separatim rationem legis Falcidiae imponendam, & singularum portionum
qualitatem considerandam , & oneia attendenda , dicta
l. in singulis, hoc titulo. Sed si unius coheredis portio de fi ciat, &ad coheredem deuoluatur; quaeritur: utrum duarum Portionum legata contribuenda sint, ita ut illis communi calculo subiectis , non onerata portio oneratam suppleat, de lagatariis proiit an vero legatorum ratio separetur, ita ut exonerata portione quartam deducat heres. licet alteram integram portionem fuerit consecutus. Nec spe- stetur , utrum totius patrimonij, sed utrum uniuscuiusq; portionis quadrantem habeat. In qua quaestione recepta,
de vera est illa distinctio, quam Gaius tradidit in l. quod si alterutro 78. infra hoc titulo , ut si illius qui heres extitit portio exhausta fuerit, adiuuentur leg, tali j per deficientem portionem non oneratam , de cor fundantur partes,
partiumque legata contribuantur. Si autem pars defieiens exhausta sit, cum agnita portio non fuerit grauata, partium , & legatorum separatim ratio habeatur, & perinde in portione deficiente lex Falcidia locum habeat, atque si ad eum, ipsum pertineret, a quo defecta est. Uelut inter . pretes loquuntur, quoties portio integia accedit portioni
Oneratae, augeamur legata: quoties autem onerata in te
grae adiungitur , legatariis non proficiat, sed ita hoe casu in singulis portionibus Falcidia imponatur , quemadmodum in singulis heredibus solet poni. Atque id eb , quamuis coheres propriam portionem integram habeat, posisit tamem ex accrescet e portione onerata Falcidiam reti nere, i. I .f. id, quod ex substitutione. & g. si coheredis, hac l.
in ratione, f. quaelitum, d. l. quod si altei utro 78. dict. J. qui fundum 87. S. qui filium, . hoc tit. Bart. iii hoc f. quaesitum, ec in d. l. qui fundum. 6 vltimo , Alexand. ibidem, Donet. lib.8. comment..cap. 23. Cuiac. lib. . obse Iuat. cap. 33. α
67쪽
paratione, vel similitudine heredis pro parte pure, propat te sub conditione instituti potvisse uti, cana conitet in eo calu confundendas esse portiones, & legata augeri, d. l. quod si alte tutio. Nam Iulianus in d. l.qui sun dum 87. qui filium , proponit speciem in qua pater filium suum impuberem, ct Titium aquis partibus heredes, instituit , dea si a totum se gem legauerat, a Titio vero coherede , eodemque substituto , nihil reliquerat, & tamen docet Consultus si Titius ex institutione partem suam adesset, est impubere silia antequam patri heres existeret, mortuo, ex vulgari quoque i substitutione successerit in aliam portionem, solida eum legara prastare debere, nec in parte deficiente, quamuis oneratast, Falcidiam exercete posse : quia confusi duo semus u escerent. υι cirea legem Falciuiam torius assis, vel hered itatis ratio haberetur, ex qua cum integram suam portionem c O- secutus fuerit, quae plus quarta hereditatis continet, nihil legatarijs . Falcidiae nomine poterit auferte. Sentit ergo manifeste Iulianus, etiam cum portio onerata accedit non
oneratae ex substitutione vulgari confundi portiones,& Iegata augeri. Quod ita verum esse etiam ipsemet Cuia eius, qui contrariae opinionis assertor in dictis locis fuerat, foteri compulsus est, tam manifesto Consulti responso inductus, Ut constat ex eiusdem scriptis, lib. 61. Digestorum I liani in d. l. qui landum, s. qui filium; cum itaque & iurisi rationem , & Battoli, antiquorumque , de Antonij Fabri, Antonisque Goueant, Ze denique ipsius Culacij auctoritatem pro nostra sententia habeamus . eam verissimam esse non dubitabimus assii mare. d Sed quia huic assertioni, & Iuliani responso in d. l. qui fundum 87. g. qui filium , aduersati grauiter videtur rex tus in d. l. i. g. id, quod ex substitutione, D. h. titui. ubi de vulgari substitutione locutus Paulus, legata augeri docet,s pars deficiens onerata non sitie contra autem non auge si in versi c. sed ea, scribit, si ille,cuius portio onerata fuerat omiserit hereditatem, atque ita illa pars accesserit integrae, Donet. dicto cap. et Osualdus ibidem littera D. contrariam sententia huius pracipue loci argumeto moti
68쪽
De ration .Falcidampon inter eo ber di
tenuerunt nostrae ante partis interpretes varie hute dissi. cultati respondent. Cuiae.enim d. lib. is. Iuliani in d. g. qui filium seribit post muliam, or variam mentis siua huc , illuc agitationem, ct curam vix tandem animaduerti se ita responden-ἀum esse, ut dicamus, in prima illius textus parte nulla le- ῶgata relicta fuisse , coheredere, cuius portio defecit. Ideb. que per deficientem portionem , agni am partem augeri; at vero in secundo casu tam ab eo , qui portionem repudiat, quam ab eo, q ii partem suam agnouit, legata fuisse data. Quapropter non elia rationi congluum , ut legata 1 coherede repudiante relicta augerentur, solidaque praesta-da essent: alia vero a coherede, qui agnouit praestita , diminuta per legem Fale id iam legatarijs soluerentur , ideoque contributis legatis portiones confunduntur. Ita ut ex omnibus tam ab uno cohete de , quam ab altero relictis Falcidia deducenda sit. Verum hae e Cui ac ij interpretatio ex seo minus placet, quod vel portio, quae accedit ita onerata est, ut quartam hei editatis non efficiat ; vel quamuis grauata fuerit quaitam tamen totius hereditatis conficit : vel denique licet totius hereditatis quartam non contineat:
portionis tamen propriae quartam, vel qri artae partem Con
tinet. Primo casu dubium non est alterius portionis legata augeri non posse , cum portio quae accedit proprijs oneribus non sussi aiat, nee de illo quaestio else poterat. Secundo legata per ean augebunt ut , cum integra praestanda sint. Tertio licet integra non praestentur , sed ex omnibus con-ttibulis quarta deducatur, ut Cui acius sensit: augeti tamen legata coli stat ; cum quarta illa portionis iam aditae , quae
caeteris quoque legatam js proficit, essiciat ut si non solida legata, minus tamen diminuta praestentur, quam si ex illis solis quarta deducenda esset. Vnde magis placet duorum Antoniorum , pabri dicto Iolib. . cap. t a & Goueant in d. l. i. id quod ex sustitutione, sententia, existimantium in d. 4. id quod ex substitutione, illam speciem a Consisto propositam sul ite, in qua coheredes non erant inuicem substituti, sed unus tantum eorum in alterius locum fuerat vocatus. Testator enim qui
quadringenta in hereditate reliquerat Titium,& Sempro- D nium
69쪽
nium pro aequis partibus heredes instituit, & si Titius heis
res no a esset , Sempronium substituit , & ad hereditatem vocavit; a Titio vel nihil legauerat, vel non amplius centum legatis erogauerat; i Sempronio autem instituto tota II ducenta reliquerat. In hoc. ealu manifestum est , ii Titius non saerit heres. non solum portio is em suam proficere legatariis, si non sit onerata, sed etiam si onerata suisset petSena proni, partem augeri: quia ex vulgari subiiicutione portio illa defertur, & ideo sine distinctione legata contribuuntur. Si autem Sempronius repudiauerit cum Titius ei non saetit substitutus, sed tantum coheres datus , & ex iure aectescendi deficiens portio, qziae onerata fuit,adquiratur et consequens est, ut ex regula l. quod si alterutro, nee contributioni locus sit, nec legata augeantur,quae nominatim 1 Sempronio relicta laetant, & ex quibus tanquam ex Persona Sempronii Titium quartam deducit. licet integra suam portionem consequatur. Nam si legata non a Sempronio nominatim , sed per illa verba, qui vis mihi ho eserit, etiam a Titio testator reliquerit; cum non tam ex Semis proni j persona quam ex propria etiam a Titio debeantur,sne dubio augebuntur: quia integra Titii portio illis quodammodo onerata videtur.
x 1 Verum obiiciet aliquis legata etiam nominatim a Sem- . pronio relicta, videri repetita , Titio quasi tacite substituto, post Seueri rescriptum in l. licet Imperator, D de leg. I. ut expressh docet Consultus in l. si Titio si. g. r. D. delega. t. Idebque perinde augeri, ει integra praestanda esse, ac si per illa verba, quiAtras mihi heres erit, generaliter fuissent adscripta. Sed respondetur tacitam illam repetitionem reseripto Seueri inductam operari , ut ita legatis eo- heres obligetur quemadmodum obligaret ut ille a quo nominatim relicta proponebantur. & ex cuius per Iona legata praestat, cum portionem deficientem non ex voluntate
testatoris, sed ex lege habeat, ideoque quartam deducere poterit, quemadmodum ille deduxisset: non autem posse efficere repetitionem tacitam, ut sicut si a seipso express EfuitIent daba, per suam portionem augeantur. Hoc enim
70쪽
ut eueniat necessarium est, ut vel ex vulgari substitutione,& voluntate testatoris succedat, vel expressa illa repetitio, qui His mihi heres erit , interponatur, tacita enim uon sufficiet.
Vnde apparet ex hoe textu non probari legata nomi- i Pnatim relicta ab uno ex coheredibus, repetita ab altero
non censeri, ut minus recte existimarunt, Alexand. iii d.l. licet Imperator num. I o. D. de leg. I. Menoch. de praesumption.libri.praesumptione ι οῖ .num. 3. Anto. Goine Z. r.tOm. variar. cap. I 2. num. 36. Quin potius apparet contrarium
necessario euinci, cum eo ipso quod Paulus non augeri legata docet, sed ex illis quartam Falcidiam deducendam esse, apertὸ praesupponit debita esse, & praestari a coherede oportere, quasi tacite repetita. Sed decepti sunt interpretes verbis illis i non augebuntur: quae ita acceperunt, ac si seriptum esset: non debσbuntur. Cui interpretationi solet obi j ei, quod si in d. g. id quod roex substitutione , de iure accrescendi in secundo casu tractasset Consultus , superfluus esset tractatus in sequenti, si coheredis subiectus, quem totum de iure acerescendiesIe manifestum est. Continet aatem textus ille aliam etianon leuem dissicultatem , quod ex Cassii opinione Antonini decreto comprobata decisiuin videtur. Quoties onerata portio non oneratae accedit, confundendas , & com miscendas esse portiones , contra id , quod supra a nobis dictum est , & manifesta Iurisconsultorum responsa in d. S. id, quod ex substitutione, & in d.l. quod si alterutro. In i e qua equidem quaestione, ut in maxime diffieili disensisse apparet Sabinianos a Proculeianis. Docet enim Paulus in d. f. si coheredis, quod si mea portio integra sit coheredis autem mei pars fuerit onerata , & illam vindicauero, quod meae portioni accreuerit, Cassium existimasse comfundendas esse portiones, de contributioni locum serer Proeulum autem di sensisse , & separari partes oportere, nec contributionem induci censetile,& in ea specie refert
C: sellus etiam Iulianum Proculo assensisse, licet in alijs disiens erit, eum diuetia sectae sit, utpote Cassianus. Quam D a Prom