장음표시 사용
391쪽
evidentius illam demonstret, quam sequens, a Cl. FOTHERGILLO ad Cl. RUTTY a. d. XU. Cal. Sept. Z77O perscripta:
,, Superiore hieme ad cauponem quemdam Voca- ,, tuS sum , quem talem inveni: Odor cubiculi, inae, quo decumbebat, tam scedus erat, ut in concla s, VlbUS , in qui s p tyclismus excitari solet, foedior ,, esse non possit. Ad lectum propius accedens, illum, ab anima ctabantas proficisci sentiebam, quae non ,, minu S, atque hominis vehementissiiDo ptyelismo,, obnoxii, foetebat. Corpus, quasi aqua inter cu- ,, tem distentum, turgebat. gingivae putres & spon- ,, gi Olle erant , cum largo sali Vae profluvio. Ui- ,, re S defecerant, nullum omnino cibi desiderium ur- ,, gebat , sparituS aegre trahebatur, pulsusque ita ,, languebat, Ut vix tactu perciperetur. Manus Aes facies sudoribus frigidis, glutinosis , madebunt, is alVUS continenter fluebat, parum urinae reddeba- ,, tur, sitis haud magna erat, pauca alimenta ait -
,, iuger triginta circiter annos natu S erat, qUi,, aliquot annis abhinc diem noctemque potando,, continuarat, sed inde ab aliquot mensibus sobrie,, ViXerat. Medicamenta, ex argento VlVo parata, ,, neqUe interno , neque eXterno usu , unquam adhi- ,, buerat. st des, qua S habitabat, e Xiguae erant,
,, & ab ultimae sordidissimaeque plebis hominibus,
,, ibi compotantibus , frequentabantur: ipse in loco,, angusto atque impurissimo decumbebat. se Morbum pro vero scorbulo habebam, nec du- ,, bitanS, quin mors proxime abesset, inutile judi- ,, Cabam, eum iterum invisere. Quum pharmaco- ,, pota in vicinia habitaret, in aedes ejus accedens, o bynen ex aqua macerari, ejusque aqVae, quanis tum aeger devorare posset, quatuor ad minimum
n libras, viginti quatuor horarum spatio, ingeri
392쪽
si jubebam. Itaque faciebant. Ρaucas post hebdoma-
si das pharmacopolae forte obviUS, rogabam, quam- ,, diu aeger , quem ut Viseram , vitam adhuc traxisset. ,, IS vero aegrum, solo isto medicamento usum ) . ,, intra paucos dies convalescere coepi 1se, ac riuna ,, integrae sanitati restitutum esse, niihi narrabat
Aliquanto post, quam scripta erat haec epintola, Cl. FoΤΗERGiLLUS rescivit, pharmacopolum suo ipsius judicio singulis medicamenti portionibus aliquot guttas lixivit tartari adjecisse. Quo consit io id fecerit, haud facile divinaveris. Uis bynes antis eptica certo guttulis illis intendi non potuit. Idem vero hoc medicamentum , ne quid dissimulem VS, non eamdem emcaciam praestitit in experimentis , quae in itineribus, per Oceanum pacificum factis, instituta sunt. uum naves regiae, Delphinus & Hirundo, nuper Orbem terrarum circum navigarent, Chirurgi bynen periclitari, successumque litterris consignare , jussi
Ex diario, quod Cl. HUΤCAIN so N , navis Delphini Chirurgus, scripsit. apparet, scorbutum seXta circiter hebdomade, quam mare australe ingressi fuerant, se primum manifestasse , metumque su isse, ne Vulgaretur. Quum ma Ximam aquae partem jam consumpsi fient, nescirentque, quando nova potituri essent, bynen in paucis tantum experiri licuit. Tres igitur, in quibus eXperimenta caperentur, delecti sunt. Omnes scorbulo aeque graviter laborabant, atque aegri, a Cl. BADENACH descripti. Aqua, ex qua byne macerata fuerat, vicesino primo mensis Maibdie uti incipiebant, singulisque diebus ternas, vex
393쪽
quaternas, libras assumebant, sic, ut ex ea, pro suo quisque guttu , vel panem & fructus coquerent, Vel panem bis coctum macerarent. Uictus hic non palato tantum, sed etiam ventriculo, acceptus erat. Al-Vum more suo blande solvebat. Symplomata scorbutipoli primam hebdomadem manifesto remittebant. Septimo autem mensis Junii die navis feliciter iri insulas nonnullas incurrebat, nucibus cocoa, aliisque Vegetabilibus gratis recentibus, sic abundantes, Ut aegroti bynes usui statim renuntiarent. Per totum reliquum iter non opus erat ad hoc remedium recurrere, nisi tum, quum a lava ad promontiorum Bonae Spei navigabant, quo tempore magna nautartim parSaegrotabat. Ibi tum, qui ex febribus, alvique profluviis, assurrexerant, aquam, eX qua byne macerata fuerat, liberalissime potabant. Quamvis igitur mor- his illis valde infirmati, adeoque scorbulo peropportuni essent: gingivae tamen firmae manebant, neque maculae in cute, aut aliae scor buti notae, usquam appareb Ant.
Alteri navi tam felici esse non contigit. Ρaulo enim post , quam fretum Magellanicum superaverat, a Delphino separata, cum plurimis maximisque molestiis conflictata est, dum in Indiam orientalem per Veniret. Cl. WAΤsON Us , Chirurgus hujus navis, in diario suo , quinque aegrorum historias copiose accurateque descripsit, qui aquam , ex qua byne macerata fuerat, assumpserant, tametsi duodeviginti omnino in nave essent, qui scorbulo laborarent. Sed quinque illi gravius caeteris fuisse affocti videntur. Quam Vis non modo aquam , ex qua. hyne macerata fuerat, sed recentia etiam vegetabilia, ex insulis, in quas navis subinde incurrebat, apportata, plena mamnii illis suppeditarentur: duo tamen moriebantur, malumque in tribus superstitibus tam alte insederat,
ut non, uisi elapsis sex octove hebdomadibus, confir-
394쪽
ira arentur, tametsi interea temporis, alicubi in India orientali. loci nomen non proditum est) in terram expositi, perpetuo suavissimis illis fructibus, quibus regiones, inter tropicos positae, ut, undant, ad satietatem vescerentur. Unde, scorbutum, in mari ausutrali ingruentem, praecipue contumacem cite, conficitur.
Nihilominus CL WΑTso NUS, bynen, etiamsi
Lorbutum non sanaverit, eo tamen valuisse credit, ut mali progressiim insigniter retardaret. Neque negat, eam ab infectis paululum corruptam fuisse. Dubitat quoque, an ab initio optimae notae fuerit, siqui denia qua, eX cujus mensuris tribus una bynes mensura macerata fuerat, saporem minus dulcem habuit, sic, Ut tres bynes mensuras ex quinque aquae mensuris
By ne ante, quam in naves imponitur, curiosiis me exsiccanda, capsulisque angustis, probe clausis, indita, in conclavi, quo panes repositi sunt, servanda est. Quomodo hoc remedium parari atque exhiberi oporteat, ex historiis, jam propositis, satis patet. Quo magis autem ejus emcacitas prae c2eteri S medicamentis, ad scorbutum adhuc commendatis, perspiciatur, excerpta quaedam ex Cl. LINDIO ) hic subjiciemus, in quibus eXperimentorum quorumdam, a se captOxum , successum eXponit. ) Treati e on the Scur , page I9I.,, Remediorum antis corbuticorum potestatem e ,, pertur US, anno hujus seculi quadragesimo septi- D mo, vicesimo mensis Maii die , in nave Salisburia, ,, tum temporis per mare Vecta, duodecim aegros, iis .es dem sere sumpto matibus affectos, selegi. Omnes,, gingivis putridis, maculis, lassitudine, genuu
395쪽
,, que imbecillitate, laborabant. Omnes in eodem. ,, loco C Ubabant, commodo aegrotis conclavi, in prio,, re naViS parte sito. Omnes eodem victu, ut a Vendo,, ptisana, cui ad saporis gratiam saccharum adjectum di, erat, pro jentaculo ; saepe numero jusculis carnium Λ, VerVecinarum recentium, alias farto ex uvis corin- ,, thiacis exsiccatis, vel pane bis cocto, in aqua de- b, cocto , cum saccharo, A c. pro prandio ; hordeo di, cum UViS passi S, OryZa cum uvis corinthiacis exsic- ,, cati S, sago cum vino, vel similibus, pro C a,
,, Utebantur. Duo ex illis lingulis diebus binas vini, ,, ex pomiS confecti , libras bibebant. Duo alii, ter ,, in die , inani ventriculo, viginti quinque gHttas ,, elixirii vitrioli assumebant, osque ex reprimenti- ,, bus, quibus larga ejusdem clixirii portio adjecta ,, erat, gargarizabant. Duo alii, ter in die, inanidi, Ventri Culo., aceti, quantum duo cochlearia capiunt, ,, devorabant, idemque acetum non tantum ptisa-
,, nis & reliquis cibis, sed etiam humori, e X quo OS ,, gargarizabant, liberali manu addebant. Duo , caedi, teriS graviuS aegrotantes, poplitum enim tendines,, jam obriguerant, quo symptomate omnes reliqui,, Vacabant) aquam marinam potabant, singulis die-M bus librae dimidiae pondere, quod, prout alvum ,, magis minusve solvebat, imminuebatur, vel au- ,, gebatur. Duo alii singulis diebus bina mala aurea, is & Iingula limonia, eae intervallis, inani ventripulo, ,, avidistinae comedebant, sed non amplius sex dies, ,, intra qUOS Omnia, quibuS carere poteramus, mala fi aurea & limonia absumpserant. Reliqui duo clectua- ,, rii, ex alio , seminibus sim apeos , raphani radici- ,, bus, balsamo per uviano, & myrrha, confecti, quod is Chirurgus quidam , in nos conato aliqUO merens ,
B commenda Verat, quantum nucis maschatae magia
,, nitudinem implebat, ter in die assumebant: in- ω tor quα aqua, ex qua hordeum cum tamarindis de-
396쪽
D coctum erat, potui dabatur, alvusque decoctis na,, tamari nitorum cum cremore tartar i ter quaterve le- ,, niter solvebatur. si Cittitimum maXimeque conspicuum effectu iri ,, mala aurea & limonia praestiterunt. Alter enim ex his, qui ea comederant, sex intra dies ita confir-
is mutus fuerat, ut laboribus consuetis vacare posset. ,, Maculae quidem nondum ex toto evanuerant ,
D neque gingivae sanae erant: sed, nullo alio reme- ,, dio, praeterquam gargarigatione ex vitrioli elix irio, ,, UsUL, priUS convaluit, quam navis a. d. XVI. Cal. ,, Iul. portum Ρlymuthensem teneret. Alter omnium se optime sanitati restitutus fuerat, eamque ob cau-
,, sam ei cura caeterorum aegrotantium commilia est. Ρroxime mula durea , Vinum , eX pom IS con-
,, fectum ' ), profuisse visum- cit. Non optimae illud ,, quidem notae fuerat, sed non nihil coactis cere jam ,, coeperat. Nihilominus hi, qui istud potaverant,
,, exactis quatuordecim diebus, tamdiu enim Vario,, rum illorum, quae periclitati sumus, remediorum ,, Usus, 14 mala aurea excipias, . continuatus est ,, reliquis longe meliores fuerunt, gingivarum pu- ,, tredine , ac praecipue lassitudine , gentiumque im- ,, becillitate . aliquantum imminuta, cibique cupi- ,, ditate aucta' Excerpta ex litteris, a Cl. IvΕs ad Cl. LIX-DIUM datis. ςς Non alienum judicavi. Te certiorem facere d3,, Vini, eX pomis confecti, & aquae marinae , ,, salutaribus in scorbulo effectibUS , quos nuper ,, in itinere maritimo , quod cum clalle Ducis ,, Martini feci, observare mihi lacuit. Quum ,, autem fatendum mihi sit, rebus illis nihil am- 1, plius, quam morbi levamen, effectum fui ite .
397쪽
,, haud necessarium esse videtur, singula exempla ,, testimonii loco in medium produci. Satis igi- ,, tur erit , Tibi narrasse, in superiori itinere,, maritimo, quod cum eadem classe feceram , in b, nave regia Gara nono, septuaginta tormentis ,, bellicis, & quingentis hominibus, armata , ,, non tantum multos pariter, atque in reliquis ,, na Vibus, scorbulo laborasse, sed complusculos ,, etiam , quam Vis in curandis illis nihil reliqui,, fecerim , diem supremum obiisse. Clalse in pa- ,, triam re Versa, Occasionem nactus, Duci Mar- ,, tino exposui, quandoquidem experimentis ,, cognitum sit, succos vegetabilium cujuscum- ,, que generis unica fida scorbuti remedia esse, ,, mihique ipsi salutares pomorum effectus ante- ,, hac observare licuerit, dubium viae esse, quindi, Vinum, eX pomiS consectum , non mediocri- ,, ter profuturum sit. Quae monueram , cum ,, relationibus quibusdam , quas Dux aliundeo, acceperat, congruebant. Statim igitur benigne, , ac libenter aliquot cados vini, ex pomiS con ,, fecti, optimae notae, in agro Solathamptonien- ,, si emit, curaeque meae commisit. In proximo
,, itinere maritimo his , qui scorbulo labora- ,, bant, stingulis diebus binas ternasue vini, ex ,, pomis confecti, libras exhibebam , & , quot- ,, quot illorum persuaderi potuerat, his in heb-
,, domade matutino tempore duodeviginti aquae ,, marinae uncias bibebant. De reliquo eadem ,, ratione , qua scorbutici solent, a me cura- ,, bantur, hoc est, quemadmodum e X colloquiis, ,, Tecum super hac re frequentatiS, recordab, here, Vomitu ex scilla, pitulis, ex sapone , ,, scilla, allio, M. confectis, elix irio vitrioli, ,, aliisque medicamentis, ad stadia atque symp-
tomata morbi accommodatis. Ut in pauca ,, conferam, in nave nostra pro numero homi-
398쪽
,, num totidem , quot in quavis alia reliquarum se navium , scorbulo erant affecti. Sed, quum ,, in reliquis navibus plurimi, in quibusdam ,, viginti, in aliis triginta, quadraginta, quin- ,, qua ginta, & ampliuS , morerentur : nostra D tamen navis duos tantum tresve , eosque sub ,, finem itineris, vino, eX pomis consecto, per ,, integram jam hebdomadem, vel decendium , se non ampliuS suppetente , amittebat. In por- ,, tum reVeni, multos, petii me aegrotanteS , in ,, nos conatum misimus Elixirium vitrioli, gargarizatu adhibitum , ad ,, Oris Ulcera purganda plus reliquis remediis, nomi- ,, natim aceto, valuisse observavi: devoratum autem,
,, in levandis cpeteris symptomatibus nihil profuit.,, Atque, ut Verum fatear, de emcacia hujus medica- ,, menti in scor buto vehementer dubitare coepi, ex quo ,, longissimum iter cum nave Salisburia anno hujus,, seculi quadragesimo sexto, a decimo mensis Augusti,, die usque ad duodetricesimum mensis Octobris feci,
,, intra quod tempus Unus tantum e militibus nostris ,, scorbulo correptus est IS vero , postquam ex febre,, intermittente quotidiana sub finem mensis Septem- ,, bris con Valuerat, corporis confirmandi gratia , eli- ,, xirium vitrioli trium hebdomadum spatio assump- ,, serat, nihiloque minus interea, dum remedio, ad ,, scorbutum praeca Vendum commendato, utitur, in ,, eum ipsum incidit.,, Qui electuarium, eae allio, seminibus sinapeos, ,, raphani radicibuS, balsamo peruviano , & myrrha , ,, consectum, cum decoctione tamarindorum , qui D aquam marinam , qui acetum , a sila mp serant, qua- is tuordecim abhinc diebus non magis Valebant, quam ,, hi, qui nihil aliud, nisi interdum pauxillum elec- ,, tuarii lenitivi cum cremore tartari, ad alvum libe- , ram serVandam , aut sub vesperam vulgare aliquod
399쪽
,, remedium , pectori levando aptum, devoraverant D Unu S tantum eX his, qui aceto usi erant, decenis dio poli levi alvi profluvio corripiebatur, qUOd, ,, uti mea quidem serebat opinio , non tam remedio D adumpto, quam ingenio ac decursui morbi, tri- ,, buendum erat. Quum de aliorum auxiliorum in ,, hoc morbo efffectibus alio loco dicturus sim , hic ,, tantum observo , experimentis, a me captis disci, ,, emcacissima contra scorbutum in mari pretes lia esse ,, mala aurea atque limonia. Ρarumque abest, quin ,, illa his valentiora credam. Sed haud scio, an, si ,, mul exhibita , plus possintς . Si quis experimenta LINDI ΑΝΑ cum iis, quae Cl. BADENACH , caeterique , a nobis laudati, fecerunt, conferat, dubitare non poterit, quin aqua, e X qUabyne macerata est, eadem virtute antis Orbutica , ac succi fructuum acido Tum recentes, polleat. Sed quum byne non tantum parvo ematur pretio sed etiam multo diutius , quam quodvis fructuum genu S,
servari possit, oppido patet, illam his longissime esse
praeferendam. Quare non tam speram VS, quam Confidimus , nullam posthac navem Societatis Indiae orientalis , aut bellicam, longiori itineri destinatam, fore, quin satis magna bynes bonae, probe exsiccatae, copia instruatur. Nec vero in mari tantum , sed in terra etiam , liquor noster efficacem se praestat. Nam , ut observationem Cl. FOTHERGILLI , supra relatam , & qua Ldam , a nobis ipsis factas, taceamus, ex Obseroationum medicarum L0udine inruus Vol. IV, apparet, eum in ulceribus inveteratis, cutisque e Xanthematibus in quibus argentum vivum aut nihil prodest , aut plane nocet , multum ad corrigendam humorum acrimoniam valuisse. Quandoquidem hoc remedium tam iucundum est,& a plerorumque omnium ventriculis tam facile perfertur, dubium non est, illud posthac vulgaribus
400쪽
succis antiscorbuticis praelatum iri, quos propter se porem ingratum raro aut tam copiose, aut tamdiu, adhibere licet, ut constantem aliquam humorum animalium mutationem essicere possint. Haud immerito
igitur sperare nobis videmur, hylen jatricam olim byne nostra collocupletatum iri. Haec praelo typographico subjecta jam erant, quum diar1um Cl. PERRU , Chirurgi in nave regia Eudei
Toiar , Una cum relatione, a navarcho COOKio ad
Scribam summi rei navalis Senatus misia, accepi, in quibus liquoris nostri effectus, in itinere circum orbem terrarum fa cto , observati, narrantur. Navis haec rerum , ad valetudinem nautarum t Uendam facientium , copiis abundantissime erat instructa, si quidem , praeter ingentem bynes modum , brassicae, muria conditae, sinapeos, aceti, tritici, succi malorum aureorum ac limoniorum spissati, radicum sa-lab, jusculorum carnis portabilium, saccharique , tum sit cci, tum liquidi, magnam vim habebat. Quaedam ex his in quotidiano usu erant : alia, ubi reSposcebat, liberali manu distribuebantur. Quae causa erat, cur in tam longa navigatione integrum enim triennium a patria abfuerant ) pauci, & quidem leviter tantum, scorbulo tentarentur.
Quum, domo profecti, aequatorem transirent , omnes fere nautae in morbum biliosum, sed minus gravem , incidebant. Nihilominus, ut scor hiatus ab aegris , jam infirmatis , defenderetur, medicamentum ex byne primum duodetricesimo mensis Octobris die anni 1768, parabatur, ejusque librae binae in die aegris, illo egere visis , potui dabantur. Quo quidem , aliisque auxiliis idoneis , praemuniti , salvi atque incolumes ad flumen D. Januarii pervenie
Quum , relicto hoc portu , fretum Matrianum peterent, tres infirmi aqua, ex qua byne macerata fuerat, utebantur, ejusque ope, dum navis ad Terram