장음표시 사용
571쪽
872. 'pnum proliferaen ad obstruendas rimas parietum adhibetur. 923. Mirium hγgrometricum. Pedunculi hygro metrum praebent. 9I3. Mirium fontanum sontes frigidos indicat. D. Ug. 6s. l. Lapp. 4Iq. 937. Lichen calcarius petris marmoreis nec saxis inissidet, unarumque lectoribus invisus est. t. Goll. 183. 942. Lichen tartareus tingit purpureo colae, indeque Boerosa ensium Bottelet. Gl. g. 46. 946. Lichen saxatilis purpureo inficit colore. Oel 3o, Io I. Got. 2o9. habitat in saxis non marmoreis ibid. 949. Lichen stγgius pulaberrimo purpureo tingit colore. It Oel. Ι32. 934. Lichen pruna stri pro pulvere Cyprio inservit. 959. Lichen istandicus cocti vel pista esculenta est. 967. Lichen juniperinus luteo tingit colore. D. Oel. IOI Got. O9. 969. Lichen pusulatus loco pigmenti Tu ch utilis. 98o Lichen angiserinus angi ferorum primarium pabulum hibernum, indeque fundamentum cec nomia Lapponicae. 999 Lemna minor natum cibus. IOO2. Fucus vesiculosus suum pabulum farina adspersum Usum pro tectis, it Oel. 69, 1O2. inde color ruber Got. 2O7.1o Io Fuctis saccharinus saccharum praebet Barth. a f. . . IS9, 1o36. Maricus piperatus esca pro sciuris capiendis in laquearibus. Fl. L p. II. Io49. Agar Cantharellus in cibum trans t. Io76. Agar in carius muscas necat cum lacte. Io 87. Boletus bovinus a Vaccis devoratus, lac nauseo. sum reddit.
572쪽
Io92. Boletus fomentetrius subulas ferreas a rubigine praeser Vat. Dabiman. Io96. oletus ignari ius. sum culices fugantur a Lapponibus pro fomite inservit. l. Lapp. 364. IIo et Phallus esculentus in magnatum cibis frequens. III s. γ coperdo Bovista opulis' stomacho vene
III 6 Lyco'. Tuber irritamentum gulae. IIII. Mucor unctuosius domibus' vaporariis noxius.1 119. Aiscor Mucedo cibum corrumpit. II 25. absus follibus luteo tingit colore tineas pellit. II 27. 'si copiarum aquas aestate inficit. 113o BU . bosphorea noctu lucet. 1Ι37. Zostera marina rimis parietum obstruendis imservit.
573쪽
saliae 1748. IIunii 3I. f. I. Homo simul ne astitur, sensibus statim exterianis' internis est praeditus, at Vero iisdem utitur per imbecillis unde vix aut ne vix quidem prius qujdquam porcipiet, quam illi pedetentim' gradatim maturescere caeperint a . Editur, tum in lucem, veluti e longiori di stantia, hunc nostrum orbem consideraturus, ne objectiS,
a Tactus mediante glii tine totum corpus tegente. Visus mediante tunica ista Halleri in oculo embryonis claudente. Auditus mediante tunica ista decedente in aure retacens nati.
Olfactus mediante muco copioso nares replente.
574쪽
jectis, a Summo Creatore ad infinitam fere multiis
tudinem ei usque quaque occurrentibus, sensus toti quanti inundentur Obruanturque. Fingamus quempiam de Luna delapsum, ille haud dubie nostram
tellurem, uti nos ejus contuebimur lunam propius accedens, eam veluti sumo circumdatam animadvertet, hoc est, nostram atmosphaeram propius paullo, quatuor insulas, ceu in Vastissimo mari, adspiciet proxime vero montes sylvasque virides amaenissiima prata, herbis reserta, oculis usurpabit horrendam denique conspicabitur venationem, quae heic Xercetur, non tantum ab animalibus tum minimis tum maximis, verum etiam ab
homine, sine ulla misericordia, animalia in Q cstantibus debiliora. Videlicet universi & singuli, in theatrum hujus vitae, stupidi mutique pervenimus, adeo quidem,
ut omnium primo lucem admiremur, deinde alia rudi oris materiae sensim multoque cum labore cognoscamus, immo, saepissime canescamus antequam admirabilis mundi structurae particulam investigare liceat. Illa, inquam, miranda, quae oculos ob nostros
versantur, tanta tamque innumerabilia sunt, ut omnia consectando, plurima fere ignoremus. Etenim, illa eminus si contemplemur, minima in quibus maxima delitescit ars, haud intelleXerimus simvero in rerum evolutione fixi nimium diu haereamus, fine intento non possumus non X cidere, haud aliter ac is qui automaton examini subjicit, si longius ab eo distet, vel si tantum in consideratione unicae minimaeque ejus partis usto diutius versetur, illud totum, quid valeat, quid non edoceri nequit. Quicquid organis nostris sensoriis obviam Venerit, in Globo nostro Terraque Afrisque consistit, inque
575쪽
inque Globo Terraque Elementa, prout corpora simpljcia, Naturalia prout composita, divina
manu, consideranda erunt. Naturalia, haud immerito, in tria divisa sunt Naturae regna, in Regnum nimirum lapideum, ex quo totus noster constat orbis terrestris, in Regnum vegetabile quod
totam Regni Lapidei superficiem obtegit Et in Regnurn animale, pro lubitu super Regnum se movens egetabile. Haec omnia EL ΕΜENTI circumdata sunt, si
quidem Aer totum cingit globum terrestrem, Aoua loca excavata, Ignis vero altiora quaerit. Sic ab A tris illuminantur, quae situm suum V tant a nobis disjunctissima splendent, in quorum numero Sol apparet maximus, Globum nostrum calefaciens refocillansque terrestrem. Homo in Globo hocce collocatus, beneficio sensuum, Potentissimi Creatoris sui percipit opera, atque cuncta, ad suam sustentationem suosque usus pertinentia, ei instructa esse invenit ea vero est indoles humana, ut, quae artificiosissime composita sunt, sensus ejus maxime assiciant sic pusio, primum hominem, deinde animalia, tum egetabilia, post simplicissimas terras cognoscit, ad X- tremum Obser Vat, quotquot fuerint animalia adeon servati e sui ipsus nulli parcere operae, studio nulli. Videt, quod Ferae mortem inserant Pecoribus atque ab Acci tribus ceterae devorentur ΑVes, unde nec Pavo, pennarum suarum nitore, ullam misericordiam apud atroces excitabit Aquilas quod multa millia vermium vel vili Passerculo sint alimento quod voraces pisces comedant minores; quod pulcherrimae rosis a vermibus destruantur; quod animalia ferociora omni nisu cetera
simpliciora persequantur; quod simplicia vel fuga, nocitura fatumque tristius, vitare studeant; quod
576쪽
creatura rationalis insandae lanienae per miserrimam hanc vitam, sit exposita, estumque veluti omnium in omnes existat. Si ad se suumque attendat genus, laboris sudorisque omnia plena inveniet, deprehendet hominem crudelitate reliqua superare animalia, quum non tantum in eadem, verum persaepe etiam in alios inque sua ipsius viscera seviat. Intelliget demum venustissima quaeque tempori cedere, aedificiaque licet sumtuosissima deleri ' ignibus confici, unde sibi suaeque ignorantiae relicius prope modum molestem aegre fert placuisse eo Rerum omnium Architecto, talem tantisque miseriis cumulatum creaste mundum. Hunc ferme in modum argumentatur homo, quae in mundo sunt, dum fugitivis cernit oculis; nequi hac facile liberabitur opinione, nisi chiram studiumque debitum impendat Scientiae Naturali; quippe tum demum et, ut in opera excellentissima, eaque diversissima Summi Creatoris penitus introspicere queat, animo ejus incredibilem allatura obloctationem. Etenim, quo majorem hujus ystematis cognitionem solidam sibi compara Verit, eo certius clariusque venerabilia naturae venerabitur, eoque citius cum Creatoris, tum sui ipsius finem obtinebit.
Animus itaque mihi est, in praesenti non nisi pauci ssima ex iis, quae ipsemet in Theatro hujus niuersdeprehendi, reoiter proponere, quum hoc sit argumentum, 'quod aliud, pergrave, angustiam temporis, qua circumsoribor, pariter utque vires meas longi a me exsuperans a fore tamen spero, ut mea qualiscunque industria, alii, cui nulla omnino tantae rei ne scognitio, an fam subministratura fit, in immenso hoc
mirandorum Creatoris . . mari portum tandem attingendi optatum.
577쪽
g. II. Etiamsi ex compositis ad magis simplicia procedere soleant accuratam rerum observationem instituentes aliis tamen mihi, quae ipse didici, facilis exposituro incumbit, modo uti prorsus contrario, atque a simplicibus exordiri adque magis composita descendere ab quam ob caussam corpora simpliciora nunc veniant in medium. REGNUM LAPIDEUM totum constituit lobum Terrestrem, quoad nobis, animalculis illum inhabitantibus , constet. Terrae vocantur corpora Regni Lapidei mylicissima, uti sunt Arena, Humus, Ochra, Creta, Marga; haec saepissime adeo immutantur, ut ex Arena fiat os ex Humo Schistus, ex Argilla Marmor, ex Creta Sile sic porro contra invenire licet has petras haud raro redigi in terram hinc ex Marmore fit Creta, ex Cote Arena, ex Schisto
Video rupes findi rimas aqua vitriolacea Metallis compleri, metallaque dei in Ochram commutari Deprehendo vermes marinos seu Zoopb-ta, tegmina sibi parare lapidea, id quod faciunt Patellae, Cochleae, Conchae &c aliaque, ut Medusas Hydrasque, lapidea domicilia seu Coralla his morientibus, ejusmodi tegmenta ad ripas ferumtur, ibique una cum Argilla concrescunt' inia cem convertuntura . ovi Humum a seminibus consumi, vegetabiliumque sibi induere naturam, haec vero egetabilia dum putrescunt, iterum in humum redeunt. I ad frata terra procedam, primum Saxa,
dein a Boerbaav. inst. A I. Docenti procedendum a generalibus ad singularia quaeque, dum inventa explicat, ut inventori contra a lingularibus ad generalia eundum suit.b Iter Gotti P. Is I.
578쪽
deinceps obsum, deinceps Marmor petrificatis impletum, deinde Schi tum, tum ad extremiam Cotem adspicio b ultra fateor me ignorare. a-tis' mutationibus hisce ipsa natura factis, in globo nostro, dum alia omnia sileant ipsi loquuntur pides Etenim in imis montium constans atque pretiosum Aurum effoditur, nec non duri atque insigniter fulgentes Adamantes alia id genus. Hae Omnia maxima Summi rear oris opera in fundo
REGNUM VEGETABILE superficiem totius
tegit terrae; ingentemque sensibus nostris creat delectationem jucundamque reddit salem. Nisi otiosi heic sedeamus spectatores, facile nobis constabit, omnia vegetabilia originem suam ex unico, quidem minimo, trahi semine Semen Ρisi vel Quercus e. r. in aquam si infunditur tepidam, duo aperiet hemisphaeria inter illa punctura existit exiguum duo ista conjungens hemisphaeria, cujus magnitudo centenariae parti totius seminis vix respondet, hoc punctum ubi pullulaverit, duo illa hemisphaeria seminis Cotyledones seu soli a
seminalia vocata decidunt, adeo ut e hoc parvo punctulo, seu corpusculo vitae, totum evadat egetabile procera maxime .umbrifera arbor latanus Indiae orientalis, Jusmodi corpusculo minimo suam debet originem punctum illud partigrans quinquagenariae Vix equi ponderans, exsurgit in arborem, cujus pondus libr. So. aequi Valet, eo ipso, quod in humum cadat, eam consumat secum- quo niat adeo ut altissima arbor quantum hoc punctum magnitudine superet aliud dici nequi at, quam humus cum aere' aqua composita. per vires exigui feminis ita modificata, ut ne udus
579쪽
quidem arti se vel Mechanicus, licet sagacissimus, par inveniatur tantae rei perscrutandaeis rite intelligendiu multoque minus folio arboris unico
Omnes itidem odoriseri flores' pulcherrima ita comparata sunt Lilia, sensus nostros ad sui admirationum excitantia, dum illa non sine voluptate adspicimus, quia nihil habent aliud, nisi humuineum aereis aqua mirifice compositam his tandem destructis, talis evadit humus, qualis antea fuerat. Indolem atque naturam hujus seminis nec percipere licet, cum per id res tanti emtiatur momenti. Si originem hujus seminis quaeram,
non tantum hoc Verum multa etiam alia, ex vegetabili quodam ejusdem speciei perque semina sese multiplicantia, producta suisse, deprehendo; si
calculum hujus multiplicationis retro subducanti nuntiate necesse est acquiescam, cujus principium in Infiniti Creatoris sapientia atque potentia quaerendum est do, cujus te atque nandatum quod nos naturam vulgo vocamus e), adhuc sine ulla intermissione perdurat. Hinc salva manente hac eadem lege, seu natura, tot induit terra amne nitates, totque aestas nobis ostentat herbarum genera, quarum una alteram artificio vincere videtur, cum tamen omnes nihil sint aliud, quam humus atque elementa, quae hoc modo ad laudes sui Creatoris cantandas sese offerunt accinguntque. REGNUM ANIMALE, quod supra reliqua naturae regna movetur, in minorem nos non rapit sui admirationem. M. In Ued Cons. Orat. l. Praesidis de telluris habitabilis incre
Hetaonte Natura est usum Dei, qua res est id, hodest, Magit, quod agere jussa est.
580쪽
Invenio ei Infecta semina sua in folia immittere vegetabilium, in quibus unditum est vitae ad coexiguum, ut oculis nudis vix cerni queat, hoc ovo, calore foto, ex minimo vitae puncto, parviis evadit Vermiculus, qui, dum folia terit comeditque, eaque suae Voluti carni atque naturae accommodat, novam struetur amis larvam sumit, quae
demum, cute vestibusque aliquoties mutatis, nudae volat, pulchris artificiosissime compositis alis, ut hominis, per omne vivendi tempus, sollertiam &acumen, miranda hujus animalculi structura exercere, an fatigare possit. Popilio Octilus pavonis dictus Fn. 76. , X. r. semen suum exiguum in
ticanii Flor. u. 774. mittit, hic, eo ipso quod
folia urticae in suam mutet naturam, ejusmodi forma papilionem, qui ab urtica tam distat, quam dies ab nocte est tamen nihil aliud, quam urtica .urtica humus, ergo erit papilio humus volitans, oculis nostris quae obversatur. Primam hujus seminis originem indagaturus, retro necessse est multiplicet, eodem modo prout antea de seminibus vegetabilium dictum est, tunc unitas quaedam restat, quae manu divina sese formatam esse agnoscit. Eadem ratione componuntur Pecora ex vegetabilibus Passeres ab Insectis, Accipitres a passeribus, Fera a pecoribus, tandemque ipse Homo. Hinc Historiae Naturalis peritus verba Dei per Maiam Prophetam C. XL. v. 6: Omnis caro est gramen, veritatis esse aeternae libentissime profitetur. Ex hac eadem mutatione homo, non tantum originem sui ipsius, verum etiam opera creationis
gradatim cognoscit quod nimirum, Regnum lapideum si, unde Regnum vegetabile suam trahit materiam quod e Regno vegetabili, seu humo, in Regno vegetabili nobilitata Pisces, Aves, atque Quadrupedia evadant, ex his pisces avesque rapa