Caroli a Linne ... Amoenitates academicae; seu, Dissertationes variae physicae, medicae, botanicae antehac seorsim editae nunc collectae et auctae cum tabulis aeneis

81쪽

sic fieri non ita dissuadent. . Cur omnes Ac T in America cur tot ALOE GERANII species ad Caput bonae Spei s Ax1νRAGA petatis linectis

Iall. t. 8. quasi ex Parnassic Saxifraga Breyn.

quasi ex Patre P falide matre 'of simo. RΙΜ U L A foliis cordatis mel quas e Patre Cortina, Matre Primula Auricula ursi. TRAGOPO GONHOrt. Ups 243. n. 3. anne ex Patre Lapsiana Rhagadiolo, Hort ups 243. n. g. matre Tragopogo pum

AGRI MONO ID Es almon ex Patre Agrimonia, Matre Sanguissorba, Ort ups 288. n. I. DATISCA nonne ex Patre Cannabi matre Resseda Duteola conferenti flores facilis opinio Varietates numeros, plurium specierum attente insipiciantur. Observationes, dies determinabunt quae certa, ego haec non ut evicta sed problematice propono, ut alii accuratius in hanc rem inquirant.

Clariss G MEL IN Us in literis 17 3 Maj I datis vidi in novelli Hol mensibus Te Auctore Di T.

Bot prodiisse de Peloria, nec possum mihi temperare, quin ibi significem, jam ante annum cogitationem animum subiisse fieri interdum novas plantas ex copula diversarum specierum aut generum, ut Imregno Animali ex Asino Equo fit Mulus. Et uti id in regno animali, ita in vegetabili raro contingit... Quinque aut ex jam DELPHINI possideo in Horto petropolitano, quorum disserentias indicare valeo, sed ex Sibi ria duas tantum species extuli Certe multa supersunt in Bolanica adhuc explicatu dissicilia, quae ex hoc theoremate, si assumeretur, explicari possunt. In actis Parisinis Anno 17 19 Dominus Marchant plantam exhibuit, mense Iulio Anni 171s in horto suo natam, sibi pariter ac ceteris Bolanicis ignotam, quae

82쪽

ad finem usque Decembris integra mansit, quamque

cum ad genus ERCURIALI commode referre

posset, Mercurialem foliis opillaceis appellaivit. An no insequente, mense Aprili, eodem in loco se aliae enatae sunt plantar, quarum quatuor priori similes visae, reliquae autem duae admodum diversae, ita ut Do-Vam ex iis speciem constitueret eamque Mercurialem foliis in varias ' inaequalas lacinias quas dilacerati nuncuparet Dominus Marchant multum disputat in Ast. Paris de modo, quo hae productae sint. Ipsam vero plantam adglutinatam videns Dominus

Praeses, intellexit, eam cum Merctfriali caule brachiato, foliis glabris Hori. ii si flore, Odore, caule &c eandem esse, nisi quod folia ejus incisa essent, quae varietas in regno Vogetabili non infrequens est, atque a sola natalis loci diversitate pro Uenire potest, quod in Pimpinella aliisque obser Vatum. Si certo statui posset, Peloriam esse speciem hybridam ex Linaria aliaque planta oriundam, noUa in regno egetabili Veritas emergeret, eaque longius hele, quam in animali progressa, utpote in quo partus hybridi virtute se propagandi carent e g. Muli, aliaque ejusmodi animantia Peloria vero propagari exinde Videtur, quod perfecta habeat semina, atque in loco natali sponte copioseque multiplicetur. Id tantum futuris indagandum est experimentis, an X Peloriae seminibus Linaria unquam enascatur Quod si, ut probabile e jam observatis videtur, non accidat, sed Constans ea maneat, prodigiosa inde sequitura hesis: fieri nimirum posse, ut novae in regno vegetabili species proveniant ut genera in fruitiscatione differentia,

tina eademque nutrira X vi gaudeant immo, ut ιnum

idemque genus dioersas haheat fructifcationes. Quo ipso fructificationis fundamentum, quod totius

scientia Bolanicae etiam Fundamentum est, On- Velleretur, occlasses plantarum naturales infringeren

tur: i

84쪽

Tas III

85쪽

tur ut adeo in Peloria nostra stupendum naturae fcetum omnes, artis nostrae periti, haud immerito admiraturi sint.

FIGURAE in adjecta Tabula sunt: I. Pelori caulis naturali serme magnitudine, una cum racem floribus. II. Flos Peloriae magnitudine naturali a tergo visus.

limbu S. III. Flos dem antice spectatus. calyX. bb Nectaria. IU Flos idem a latere visus. calyX. bb ectarium transversim di Tectum, ut cavitas in conspectum cadat. tubus corollae. limbu S. V. Flos Peloriae longitudinaliter dissectus, ut interna pateant, e cujus fundo floris stamina quinque aequalia cum suo pistillo in conspectum cadunt. calyX. Nectaria, quorum orificia Uersus cavitatem hiant quinque foraminibus. tubus corollae. limbus. VI. Flos Linaria e figuris Tournesortii mutuatus, ut differentia Peloriae ab Antirrhino magis elu

cescat.

86쪽

O R A L LM AB ALTI CA

PRAESIDE

proposita

Reg. Coll. Metall. Adscr.

menta, tantas accessiones, singulae partes Historiae Naturalis, ut inventa hujus seculi, si palmam non praeripiant, saltem non cedant iis, quae prior quondam aetas detexit. Doctrinam praecipue Coralliorum ante annos triginta, Vel quod excedit. Comes ARSILIUS, hoc nostro tempore Celeb. B. JUSSIMUS, REAU MURI Us, aliique ex Academia Regia Parisienssi, multum excoluerunt auXerunt atque ita quidem indefessis suis illustrarunt Observationibus, ut spem fecerint, originem atque naturam Coralliorum tandem penitus fore perspectam. Eo quidem Philosophorum industria in ortu generatione Coralliorion investiganda, olim vix processit. Historia nihilominus horum corporum adeo

87쪽

CORALLIA BALTICA. 7s

adeo prorsus praetermissa non suit, quin pleraeque

Coralliorum species, per Varia littora ad oras inprimis australes occurrentes, ab eruditis multis magno cum studio, labore 1nt collectae, in numero rerum speciosissimarum repositae, nec oscitanter omnino recensitae Ast Co RALLIA BALTIc adhuc

fere intacta delituissent, nisi forte e suis tenebris eadem in lucem vocassent pauca illa, quae BROMELLI Us Nos ras, HEL INGI Us, os in rustia Angerhurgensis, de his Coralliis memoriae prodiderunt. Itaque multum e re esse arbitramur quo nimirum auctior eo dat Historia Naturalis Patria, ut Bromelliano huic catalogo diversas Coralliorum species, quotquot e patriis nacti fuerimus, adjiciamus, Meas pariter a prius descriptis illis, quae nobis in manus inciderunt, pro Uirili ulterius exponamus. Nec injucundam prorsus harum rerum studiosis praesentem param fore, licebit sperare. Pro inde, ne frustrentur sua gloria littora palma, jam in eo occupati erimus, ut explicatiores, quoad per nos licitum est, imagines Coralliorum maris Baltici, VECIAM inprimis alluentis, benigno Tud, BONE LECTOR, subjiciantur conspectui. CAPUT PRIUS.

rit, ita apud antiquos scriptores haud erat infrequens horum nonnulli scripserunt L simplici

COR ALIUM, Vel CURALIUM, quod reperies aptis T HAE o P HMAM U PLINIUM o v DIU Al et q. 749. Nunc quoque curaliis eadem natura remansit.

88쪽

16 CORALLIA BALTICA.

Habent alii quoque coRALLUM, ut SIDONI Us

Lactea puniceo sinuantur colla corallo. Quibus inter recentiores assentitur Celeb. OUR

NE FORTIUS.

cost ALLIUΜ alio nomine apud Iosco RIDEM appellatur LITHOPHYTON, LITHODENDRON, quasi planta lapidea, lignum lapideum. GORIONIA idem, a GORGONE vel ME-Dus Α, appellaVit PLINIUS Z. O. PERSEUscum detruncasset edusae caput, idem ad littus posuit substratis foliis & virgis Virgi induruere tactu capitis, quod fieri cum viderent Aymphae, sparserunt illas virgas per mare. Uid metamorph. IV. ab. 8.Hujus praeterea diversis speciebus Varia imponuntur nomina, ut sunt: FUNGITES, ASTROITES, PORUS, AD REPORA, MILLE PORA, PORPITES RETICULARIA &c. ORIGINEM Vocis COR ALLII scriptores communiter Graecam esse Volunt, ductum videlicet a κορη, Vel κῆρος, puella, pupilla, λορ, maris est enim maris quas Ornamentum. Immo dictum alii putant COR ALLIUΜ, τι ἐν λὶ κείρετοq, quod in mari tondeatur. R . Ut 6o. g. II. DE FINΙΤΙΟΝΕ coralliorum apud diversos auctores habentur Variae. caes ALPINU de plantis 16 33. CORAL-L1UM ALBU definit, quod conset brevibus ac nodo ι ramulis, nitore ac candore eborii cui foramina autem quaedam infunt, non solum in singulis nodis, sed cit juxta nodos, duritie Videa. RAJO, in method ement . COR ALLIAstunt lautae fore carentes submarinae, substantia dura

89쪽

CORALLIA BALTICA. 77

admodum S lapidea, quae commanducato sub dentibus trepitant ac scruposa sentiuntur, rogilesque sunt,

duro corpori illifae clarum edunt sonum. ΤοUR NE FORTI Us inst. 572 definit ORALLIA, quod Jint herbae marinae fere lapideae, ramosa; quarum speciatim genus alterum, itodistillis foraminibus conspicuis est pervium, CORALLU Vocavit, alterum ero AD REPORAM, quo foramini-hus interdum stelliformibus V pervia. Bog RHAAVI, hori. Lugd. 4. COR ALLIA dicuntur LITH ΟΡΗ YTA, quae sisnt fabrica sinplici, dura, coralloide, fragili illiseu sonora, vi ignis in calcen mutanda, cum acidis Fervescente.

est, planta marina sub undis absque foliis nascens, fere lapidea, amba, densa C solida fragilis, cortice, seu potius crusta quadam tartarea, molli tamen

Uerum enimvero definitiones hae recensitae, vix ab omni parte sunt adaequatae' sufficientes neque enim genuinum characterem sperare fas est, quamdiu crimus in dubio, utrum in civitatem animalem, an vegetabilem, anne lapideam potius, adscri conveniat venustam hanc maris progeniem, quam dixere Naturae Historiographi Corallia. Interim, ad Uegetabilia si referenda sint orallia, consistentia sua lapide atque calcis indole ab omnibus acile plantis dignoscuntur. Si productum sint animalium seu Vermium aut Zoophytorum, eorumque dicenda testae, id illis proprium Videtur, quod a basi plerumque tenerjori solidis corporibus submarinis, tenaciter adhaereant. Quod si lapidibus assignentur Corallia, .structura speciosa interna, determinata figura, nunc stellis notata, nunc foraminibus varie pertusa, haud dissiculter ab omni distinguuntur lapide.

90쪽

Praeterea quum id agimus, ut hic inprimis praestruantur fundamenta capitis posterioris, pro scopo tractationis nostrae indicasse juvabit, id genus Coralliorum, quod avitatibus constat radiatis, nobis esse M AD REPORAM; quodque cavitatibus instruitur simplicibus, ILLEΡORAM nominari. Sed Μ AD REPORAM Simplicem eam Vocamus , qua corpore constat unico stella unica; MADREPORAMCompositam, quae ex pluribus ad reporis simplicibus, proliferis & distinctis oritur denique, ADREPOR ΑΜ Aggregatam illam nuncupamus, quae stet lis quidem insignitur pluribus, sed ita inter se coadunatis ut paries unius sit communis alteri adeoque constat corpore, non ex adreporis pluribus

simplicibus ac divisibilibus conflato. f. III. Corallia, ut innuunt supra dicta, ab aliis ad hoc,

ab aliis ad illud naturae regnum amandantur. LITHOGRAΡΗ Corallia inter lapides recensuerunt, rationibus sequentibus inducti quod pondere suo .consistentia lapideam prorsus duritiem ac gravitatem reserant; ex adytis montium haud raro curiosorum examini sese offerant; tandem diutius ustulata, & aqua exstincta, in veram calcem abeant.

Unde GUIso Nae Us in epistola ad Bocco-NU statuit, nullum prorsus corallii genus esse plantam, at purum putum ninerale, ex multo sale pauca terra compositum. Existimat enim Cariorum Iulium cum terra aliisque mixtionis principiis, si egetantium occursu S praecipitatione, tam nobile mixtum emergere, non ecus ac famigeratam Dianae, seu Gγ-micorum arborem metallicam, quae Mercurii Lunae cupeἰ-