Caroli a Linne ... Amoenitates academicae; seu, Dissertationes variae physicae, medicae, botanicae antehac seorsim editae nunc collectae et auctae cum tabulis aeneis

발행: 1785년

분량: 608페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

eupellatae , in aqua forti prius dissolutorum 6 aquae

communi dein innatantium sub sdentia atque nexu, per oppositionem partis ad partem accrescat.

vi in caudicem adscendant, ramos diffundant, suas quaeque servent, diversa forma utut mire ludant, species genera, nec non stipite ad lapidem vel petram assio tanquam actis in te ram radicibus, ad similitudinem arboris cujusdam quam pro Xime Videantur accedere; f huic opinioni robur adjiciat, minus licet explorata veterum sententia, quibus persuasum legimus, corallia in fundo maris obvenire moulia, ad primum aeris contactum illico indurescere. Vid. Diosc. at med. S. 7. Plin. 32. 2. Ovid. met. IS. I 6. Imper. Ut nat. 8O8. idem confirmarint observationes BOCCONI, qui in apice coralliorum Tub cortice eorundem variis in cellulis latentem succum lacteum detexit. Hinc nata suspicio, nec semine destitui corallia immo cavis eorum meatibus, quos QPollos nominare solent scriptores,

fructificationis commodum locum assignari posse, his visum fuit; hanc opinionem extra dubitationem ponere viderentur obserUationes Comitis MARSILII, quas

in opere laudatissimo, Histoire phasique de amer, non ita pridem evulgavit quibus id ponderis vindicare nititur Vir illustrissimus, ut in numero vegetabilium quam maxime collocanda

92쪽

to CORALLIA BALTICA.

canda esse corallia, quavis ratione contendat. Coralliorum enim flores, quos videtur sibi distinctissimo observasse, splendide delineatos, spectantium oculis exhibuit. Cujus inventi historiam quoque E OFFROYmat med. 2. 2 I. paucis percenset, dum corallium recens, ex equore extractum, in aqua marina servatur, papillae sensu intumestam S expanduntur, attei succi guttulas fundentes, tum ex singulis papillis oritur Calycoctopbγllus, patens seu sellatus, albus, sta minibus octo, longitudine circiter abcis, patentibus cs pistillo simplici. Tandem pos octo vel duodecim dies marcescentes flores favescunt, in globulos contrahuntur, lacte succo turgidos, deciduos θ' aquae fundum petentes. Haec corpuscula esse ructus, semen vero in eorum succo delitescere autumat. Mirum oephaenomenon Anno 17O6, mense Decembri primum obseroaoit Illustris Comes MARSILIUS in recens e piscat corallio illud enim in vas aqua marina repleto, per aliquot dies servatum, foribus adis stellatis hinc inde conspersum reperit Aqua detracta, Danuerunt fores aqua marin denuo affusa, ores iterum apparuerunt, sicque per decem uel undecim dies cora

lium floridum conspiciebatur. g. U.

goo Los denique celebratissimi, n. BERNII. I UssΙAEUS, IREMBLEIUS REA UΜURIUS, corallia nec lapides, neque vegetabilia, sed vermium esse productum, contendunt. Hujus sententia auctor fuit, MARsILII atque BOTANICΟ-vUM vestigiis auctoritate primus discessit r. PEYSON ELLI Us, Medicus Regius uadeloupensis,

qui ACADΕΜIAE REGIAE PARISIENSI, Anno

17 27, ex iteratis' sedulo captis experimentis sibi

93쪽

CORALLIA BALTICA.

compertum significavit, ores coralliorum non essenis minutissimorum a s alculorum, forma & similitudine urticae marinae, Valde prodigiosum numerum neque aliud esse corallia, quam P ira Vermnum micilia, atquc lepidi situ am congeriem testarum. Haec primum quidem a deo visa fuere stradoxa ut splendida viderentur commenta . Sque dum accuratiorem porum in Vestigationem ante aliquot an

tedia postmodum obporum natura, inceperunt Observationes illae PE Yso NELI I iuris fieri, tanti quidem ut acutissimus . UssIAE Us hujus rei pernoscendae causa, Anno 74 ad littora Normandia iter institueret ubi coralliorum naturae indaganda eo cum successu incubuit ut ex itinerere Ueritis eximias plane referret obserVationes quae huic. maxime a verent instituto. Hac de re ulterius legi merentur quae erudite EAU MURI Us in Praef. ad Tom. VI. e. historia Infeci. Vir Clarissimus, HERNH. UssI EUs in literis, An 1744. d. I. Maji ad Celaberrimum n. Praesdem de hoc negotio datis id sibi ratum esse firmum due perhibet 'on solum quod plures cotailliorum species, quas pro certissimis plantis nemo non haberet sint crustae Vel testi certorum animalculorum marinorum; sed jam Ut iam patere, a quibus et o op HvΤIs hae domus cir discentur habitentur. Quod quum novum sit Madhuc paucis persipectum recensionem horum animalculorum, prout

illa enumerantur a n. Ussi AE dignam judicamus, quae in gratiam Luctoris hic subjiciatur. I. sco LO PENDRA, Ipso monente, est Zoophyton, corpore cylindraceo, dentaculis et sive . Huic originem debent: Tubuli vermiculares, Dentalia, Penicilla marina,

Tubularia.

94쪽

t CORALLIA BALTICA.

Corallina stac corniculorum aemula Tournes. ins. 57I. q. ΟΠ. 3. 4. n. O. Corallina marina abietis forma. burneis in s. STI.Rq. Ju. S. n. 2. Corallina minus ramosa, alterna vice denticulata. Baj. Dir. S. n. 3. Corallina muscosa, denticulis ijugis unum latus spectantibus. Pluch alm IIV. f. H. 3S. N. 4. Corallina muscos pennata, ramulis capillamentis falcatis. Pluch alm 119. t. 47. f. I 2. Ita j. yn. 36. n. 6. Corallina muscosia, alterna vice denticulata ramulis in creberrima capillamenta sparsis Pluch. alm II9. t. 48. . . in η. n. 36. H. IJ Corallina muscosia denticulata procurribens, caule tenuissimo, denti cellis ex adverso sitis. Pluch. am. O9. t. Q. f. i I R0. H. 36. H. 8. . Corallina pumila repens, minus ramosa. q.

Corallina pumila resta ramosior R6. Bir. 37.

II. OLYPUs corpore oblongo cylindraceo, tentaculis ad circumferentiam capitis hoc

oriuntur:

Fucus telam lineam sericeamve textura sua aemulans. Tournes inst. 568. t. 334. q. yn. 42. -9. Fucus marinus scruposus albidus angustior compressus, extremitatibus quasi abscissis. Morisbs o. p. 646. s. s. t. 8. I p. 6 dn. 43. N. IO. III MED Us corpore orbiculatori conico, tentaculis stiformibus. in Adianti aurei minimi facie planta marina. q.

n. I. . .

95쪽

Alcyoni uin rami λ digitatum molle asteriscis undique ornatum Bronii E. N. C. VII opp. IS9.

Raj. . l. I. n. 2. A cetabulum.

IV. EPI A corpore oblongo te pressis, tentaculis brevioribus et longioribus, os inclusum corpori oculi 2 magni infra tentacula Inde:

Nautilus papyraceus Orthoceros Littius, Ra-Janus Verruca testudinaria, Oncha anati fera. Echinus marinuS. Asterias, Stella marina.

g. VI. In hoc dissensu ε 3. 4. s. si nobis censenda atque

rite testimanda res erit, non post timus non summorum virorum laudare' usipicere inventa longe

nobilissima. Illis autem singulis quum gravissimae sint

causis, cur potius ait lapideo aut Vegetabili aut animali regno adjudicare velint corallia, nobis ingenue fatori licet, it nondum facile patere quaenam sententia reliquis sit anteponenda ab praesertim, quum recentiorum circa hanc rem obser Vationes sint nuper inchoatae, non ad plenum consectae, desiderentur adhuc quam plurima, quae dies forte revelabit Do-F et nec

a Quae praecipue nos aestantes tenuit sui Ashnitas inna

logia. gr. r Uc Us absolute planta est. Geratophytonioerh. Fucus est ligno sus exilis, coriacetis tano eratophyton est interne erat , phyton, externe lapideum; si lapis generaret crustam calcaream , anne Hienos amys Porus I si modo planta est, mirum quod Fucus marinus

scruposus. Moris hist. q. f. Is I6. 7. st productum Animalec ONFER v est vesterabile Conserva articulata itidem vegetam te Corallina est Conserva articulata crusta lapidea te et a cetabulum Ournes est Corallina apice peltato seu stella corallina ex animali producta.

96쪽

ψco RALLIA BALTICA.

nec ergo certiora fuerimus edocti, nullum potius, quam immaturum praeceps, nostrum interponimus judicium. Neque enim ex instituto id igimus, ut discutiantur hic singula, quae de coralliis dicenda forent. Nos descriptionem qualemcunque coralliorum ad haec nostra sit tora crescentium promisimus; nec ulterius diva ari animus est, quam fert nobis proposita brevitas, dum eorum tantum desiderio studemus, qui leviorem sorte cupiunt coralliorum notitiam dum ad subsequentia duntaxat rite intelligenda viam param Us.

g. VII. Quo minus ad finem olim deduci potuerit operosa illa quaestio de natura coralliorum, ut exquisita ac pleniori eorum descriptione atque historia amdudum orbis frueretur, moram injecerunt haec inprimis impedimenta quod sepeliantur undis corallia, in fundo latebrisque marium delitescant, ubi dissicilis aditus, nec libera deambulatio conceditur.

3 corallia, quae discerpit, inque littus ejicit crebriori tempestate incitatus fluctuum impetus, integra vi unquam reperiantur. eadem in littus ejecta nunc aereas patiantur injurias, nunc argilla sabulo arena obruantur, nunc e adiacentium corporum adhaesione cum quibus in lapidem facile concrescunt, crebro de

forment Ur.

longe alia coralliorum species in Oceano Septentrionali, aliae in mari Pacifico, alia in mari altico, aliae proferantur ij bi. Accedit, quod lingulii species coralliorum figura admodum ament: quo factum, ut distinctas species fere toties constituerint auctores, quoties dissimilis formae ossenderint individua.

97쪽

e notitia denique coralliorum, procul adeo petendorum, majores postulet impensas, quam eam usui suturam vulgo fuit judicatum. Nautae ero, quibus opportuna maxime patet occasio remotiores orbis adeundi plagas, haec minus observant: neque scientiarum cultui multum inservit turba rudis eorum, quibus piscatus coralliorum plerumque est demandatus.

g. VIII. Sed est profecto, quod maxime demiremur in hoc

corporum genere. Tam prope enim ad quodlibet e tribus natura regnis corallia identUr accedere, Ut, Nec merum ea lapidem, nec plantam sinceram, neque

animalium unice productum else, facile dixeris est tamen illis, quod animale quiddam tegetabile , lapideum simul indicat. Quin , ubi congeruntur in

littore corallia, quorumcunque circumfusorum corporum adnatam molem, inque calcem Versam spepius ostentant. Immo consertissimum coralliorum, conchyliorum' petrificatorum numerum tantum non omnes subministrant rupes calcariae raro aliae. Num

igitur ad originem calcis haec quicquam Uerum hoc libenter illis definiendum permittimus, quibus experiundi hujus est data facultas.

b In Itinere Gothlandico pag. iqi vidi Sabulum in stillam

Coralliis ad littus ejectis adhaerere, sicque coagulari in calcem verti. Ex Argilla oritur Calx , sed quaenam sit causta, ut in calcem transeat Argilla, obscurum est Calcem mutare Argillam, Sabulum in suam naturam, nulli non notum est. Immo Ichistum ab adiacente calcario lapide in calcem mutari vidi in Itin. Vesrogoth. p. 81. Calcem ab animalibus Zoophytis creari, patet ex testis Cochlearum, Concharum 41 milium , quae ejusdem naturae cum Coralliis sunt. Raro montes calcari observantur, quin infinitis scatent etrili eatis, quae petrificata plerumque corallia vel ostracodermata sunt uinc milii suspicio est, quod corallia istracodermata non a calce ut patre genita sint, sed ut Patres calcem generarint.

98쪽

s6 CORALLIA BALTICA.

g. IX.

Ceterum coralliorum feracissim tim esse natale solitae ad pler-s iras maritimas, verbo si com-I Dor HUC mus hahild alienum videbitur. Etenim Mu eum ST OB AEANUM, Indini aservatum ditavit inprimis ELANDIA Co ectionibus RoME LIANIS partem praecipuam suppeditarunt infulae CARO LINAE in GOTHLANDIA. Amborum hanc sup llectilem omnem nimium quantum X cedit locupletissimus coralliorum thesaurus, cujus ei ducimus lineamenta, quem e GOTHLANDI CAPAE L LAE PORTU Celeberr Dominus Prie es secum deportavit. His Gothlandorum deliciis, in oratione sua inaugurali de nece late pere rinationis intra putri ni hoc Ipse tribuit praeconium: 0rallifera, n- qui , Indortim littora miramur, sed vellet portus, Acus est in Cothlandia credite Auditores, tinus hic locus corq at, immo exsuperat Orientis has opes vidi enim den spina coralitorium strata per integra India 1x. Uliaria hujus littoris sese extendentia. Vide & LIT-ro R COR ALLINA in citiar. Gothi. p. I9o. Huc quoque pertinent, quae BRO MELLI Us in Lithogr. SUec. p. 2. . . . . Lithophytortim, ait, inopi'm compensiabit, spero, corallinorum nostrorum lapidum insignis Ni merus, quorum tanta copia, tantaque arietas

aprid os occurrit, quantam vix aliis regionibus suppetere scimuS. g. X. COR A LLIORUM denique quo minus persipexit orbis naturam eo leviorem sensit utilitatem. Calcem nonnunquam, sed raro, parant inde Gothlandi. Mus is Eruditorum atque Curiosorum, Regum quem Magnatum Hortis, Cryptis, aliisque rebus bene multis, ad ostentationem sere compossitis, haud mediocri solent elle ornamento corallia.

99쪽

In Medicina eadem audiunt absorbentia, undemque usum preebent, quem reliqua, terrea dicta. Sed uberiores tandem fructus fore confido, quum in fontem generationis, atque intima horum corporum penetialia patuerit aditus. Haec procul dubio laborem compensabunt. CAPUT POSTERIUS.

COR ALIIS BAL TICIS.

MAD REPOR turbinata mplex, turbinata, laevis stella conca Ua. Fig. L LIII. IV. VII. Fungite cinere coloris, cu us friatum capitulum nrtide super lapidem calcarium fuscum expanditur ' explicatur. Brom. lith. p. 2. O. Fungitorum sigia in lapide calcario incano conspicua Brom. lith. p. 2. O. Columellus, seu Fungite minor lapidi calcario ri- se immersus Brom. lith. p. 2. O. Fungito minimi cum capitulis friatis. Brom. lith. p. 2. O. Fungitae fusiles majores rotundi, quorum capitula dissufa, intusque profunde friata, pediculi altiem admodum reves ιnt Brom. lith. p. 2. O. Fungitae varii diversiti magnitudinis, quormn angusum, intusque profund si latum capitulini de sinit

in petiolum longum, acutum, plus inmus Ue in urUatum. Brom. lith. p. 2. O. t. 32. Fungite medite magnitudi D subrotundus , gUis,gothlandicus, et jus pileoli orseium rotundum profi n e friatum, pedicultus autem valde brevis Brom. lith. p. 2. 32. t. 32. Fungitae mediae qgnitudinis , tetr goni gotb

100쪽

88 CORALLIA BALTICA.

vel rhombo dole, pedis lusistitem reois N exiguus exrsit. Brom. lith. p. 2. 33. t. 33. Fungites othlandicus magnus, pileolo amplo, lato, admolirmique expanso, sed edictu brevi donatus. Brom. lith. p. 2. S. t. 36.

Fungite major orbicularis othlandicus, facie manc gura proxime accedens ad fungitam orticularem heloelicum Longii, in hiit. V. H. helvet. p. 2. t. IZ- deforiptum Bio m. lith. p. 2 36. t. 36.

tusque ε exis, ex Cothlandio. Brom. lith. p. p. 36. Fungite major orbiculoris, Vplo pileo. orifcio,

cilius cymqti S tenues margines prct ter morem valde ex uni Marcis centrum in altum eleUantur. Brom lith. p. 2. 37.

Fungi es othlandictis, maximus, circui erentia sua podlices capiens, eae meris lamellis tenuioribus ac friatis compositus in cujus protuberante capitido , cavitas adeo coarctatur , ut digiti minini apicem viae a n utat. Brom. lith. p. 2. 37. Fungite mediae magnitu linis candidus ac legans, levioribus quidem, ast nitidis imis striis, a centro profundiori ad marginem elatiorem, amplum ac resexum, pro cur entibtis , brevique petiolo conspicuus Brom. lith. p. 2. 37. Fungites othlandicus major, parvo pediculo, mjus pileoli oriscium lapide calcario communi infaritum 6' repletum. Brom. lith. p. 2. 38. Fungites oth andicus major, longo incurvatote Hordo cujus pileoli orifcium salaclite in fartium est.

Brom. lith. p. 2. 38. t. 38.

Fungites alius gothlandicus, brevi pediculo N agno totoque pileolo confluctius, cujus orifcium sive cavitas, adrepora placentiformi sio eschara marina tenui reticulari obtegitur barom. lith. p. 2. 38.

SEARCH

MENU NAVIGATION