장음표시 사용
71쪽
LINARI A est planta Bolanicis maxime vulgaris ad genus ANTIRRHIN relata, cujus synonyma sunt: ANTIRRHINUM soliis lanceolato- linearibus confertis, caule recto, spicis terminatricibus sessilibus, foribus imbricatis. U. leid. 297. Fl. Suec. SO I. Antirrhinum illis linearibus spars s. Limi. Cli . 324. Antirrhinum soliis linearibus adscendentibus congestis, ramis spica forali densa terminatis. Hall. hezU.6 4. Linaria vulgaris lutea fore majore Bauh. in. 2I2. Wil. 62. Moris hi β 2, p. 499. f. S. t. I 2. f. o. Tournes inst. 7o pars. 23. Valli petris
III. annich. Denet. t. IJ4. Aserh. lugdb. I. p. 23 I.
Linaria vulgaris. Best east. est. Id. I. t. 14. f. . Linaria vulgaris nostras. Parh. theatr. 4S8. Rob.
72쪽
Plantam hanc, ut Bolanicis notissimam, d scribere supervacaneum ducimus , cum omnes fere auctores ante eam descripserint delinearintque, cumque per Europam frequentissima crescat, quinimmo a rusticis Sueciae sub nomine lugeblon erinternoscatur.
Ortam a Linaria productamque Peloriam statuendo, rem miram Mincredibilem primum adfirmare haud immerito videbimur. Neque enim majori miraculo Pyrus arcisos, Carduus Ficus, Spina Uvas producerent. Rem tamen ita se habere, Peloriam nempe a Linaria generatam esse, O tantaeque persuadent rationes, Vc nemo, plantam utramque adspiciens, comparatione earum instituta, id negare possit. Etenim 1 c EscI Peloria inter inarias. Ubi Peloria inventa est, ibi Linaria ubique inter glaream abundati Peloria vero minori numero occurrit. et Peloria quoad faciem externam, tantam habet
cum inaria I MILITUDINEM, Ut nemo eas
flore nondum pullulato distinguere possit quanta
demum cunque attentione Numerum. Figuram, Si tum, Proportionem, omniaque attributa plantae, tam qua radicem, quam qua truncum ramosa folia, consideraverit.
3 Accedit singularis ille ODOR, O in Linaria
communiter observatur, eamque a ceteris plantis facile distinguit Eundem vero Peloriae communem esse, uti saporem, quilibet expertus assirmabit, unde etiam in Medicina una eademque vi pollent. 4 oo Lo florum unus idemque est. Peloriae enim nos aeque ac Linariae versus basin albidus, Versus
73쪽
versus summitatem autem savus conspicitur. Accedit hirsutum fulvumque palatum, quod in L naria crassae cuidam linguae haud dissimile, inter duo corollae ejus Labia interjectum est, in Peloria vero descendit infra collum corollae supra stamina, ubi totum interius latus corollae tegit, quae fulva hirsuties vix in ulla alia planta invenitur, hisce autem duabus propria. 5 Cabx, Pericorpium Semina plane congruunt. Quum igitur loco, radice, caule, foliis calyce, peri carpio, seminibus , colore, sapore, cum Linaria conveniat Peloria, nemo inficias verit, quin ab illa haec originem traxerit.
VII. VARIETAS.Inter plurimas quae in regno tam egetabili, quam animali conspiciuntur varietates, nullum tamen Peloriae simile visum unquam fuit Xemplum.
FLORES UI, TIPLICATI &4 LENI, in regno
vegetabili tam communes sunt, ut nihil notius in his petat multiplicantur, & extrudunt stamina, immo
ipsa saepe pistilla nulla vero producunt semina, nisi pistillum remanseritin a floribus quibusdam simplicibus Decundatum fuerit. LENITUDO peragitur vel solo UMERO et aiorum aucto ut in Impatica, Anemone, iantho, Vel AGNITUDINE corollae aucta, ut in quibusdam monopetalis vel RADIO multiplicato EXCLUD ΕΝΤΕ 1sCUM ut in Helian-th Tagete Uel 1sC EXCLUDENT RADIUM, corollis magnitudine auctis, ut in Tagete, Matricaria, Bellide, Vel numero et alorum Ucto, XCLUSIS NECTARII , ut in Aquilegia sellata vel NECTARIIS NUMERO AUCTI , ut itidem in Aquilegia Vel NECTARIIs, MAGNITUDINE tantum auctis,
ut in Helleboro coniti folio, flore globosi croceo.
Ammanni ruthen. 76. vel ALYCE COLORATO
74쪽
A et ro , ut in Primula vel INVOLVc sto
MULTIPLICATO, ut in Corno herbacea Vel petalis quinis in unum o ALEsCENTIBUS , Ut in Sa- ponaria concava anglica C. B. PROLIFERI flores evadunt tales vel e EmΤR FLORI Orto pedunculo utimeo, Rofa Ra- nunculo Uel e LATERIBUS PROLIFERI , ubi pedunculi flosculos sustinentes e calyce exsurgunt, ut in Calendula, fellide, c. In aliis videre licet plures concrescere caules, ut planta fiat AscIATA, ut in Asparago, Ranunculo, Hesperide. In aliis FOLIA variant Vel SUPERFICI aucta, ut in plantis RIs P Is dictis, e .. g. Lactuca, cichoreo, assurtio Malva, pio, spleni , Rumice, Tanaceto, Cardiaca Reseda, Brassca Vel NUMERO foliorum aucto, ut in sesimachia, alicaria, Ana- gallide &c foliis quaternis, quinis. COLOR tam saepe variat, ut nil frequentius
idem, in o LII obser Vatur, Vel MACULA FOLIORUM ALBA, Ut in clamine, Amarantho, Acetosa Ranunculo, Trifolio, Empetro Vel MACULA FOLIORUΜ NIGRA, Ut in Persicaria Aro,
Ranuncula, Hieracio Orchidibus, Opripedisi, a
BUs variegatis, ut in Arundine, Gramine. Ab his autem aliisque omnibus, quae adhuc innotuere varietatibus, diversa plane Peloriae indoles deprehenditur.
stis, facillime differentia earum cognoscitur. 1 LI.
75쪽
1 LINARI E corolla ad basin habet nectarium corniculatum, subulatum acutum, perpendiculariter duorsum flexum, teres, ad alterum latus calycis positum. PELORIAE autem, hoc loco, quinque sunt nectaria subulata, eaque plana, aequalia, in orbem posita, forma petalorum, ut nisi transverse abscindantur, facile quis ad credendum induci possit haec plana potius petata, quam nectaria concava esse. INARI E corolla floris germine a latere perforatur, ut corolla delapsa, foramen in medio lateris eius videri queat. ΡELORIAE Vero corolla inferitur basi seu infimae parti, ubi corolla in tubum evadit, antequam sua quinqu exserat nectaria. 3 LINARG corolla extenditur in collum sub- rotundum, superne utrinque compressum, subtus vero planiusculum sub concaUum. PELORIAE collum corollae sub cylindraceum est parum Ventricosum, undique aequale, nec ulli bicompressiim. INARIAE imbus corollae efformatur in eandem speciem, qua raconis caput Vulgo concipitur, unde os ourne sortio personatus audit Instruitur nempe labiis duobus, quorum superius hi fidum, lateribus res exum inferius vero trifidum, obtusum Palatum con Uexum claudens rictum inter labia prominens, e labio inferiori productit gutture subtus concaUO. Vid. Gener piqntur. SI 4. 89. ΡΕLORI A limbum habet quinque fidum , planum, obtusum, aequalem, sine minimo labii aut irregularitatis signo ita ut ei flos summe irregularis partu prodigioso in regularem transmutatus sit, quae proprietas sane est inaudita.
s 1 1 MARI habet in ore stamina, superiori corolla lateri subjecta, eique adhaerentia , .in eodem plano, quo stylus, sita.
76쪽
pEL ORI stamina pistillum circumdant, nullo modo corollae iuxa, lice, Ponte dera aliique plures Bolanici sentiam corollae monope talae in flamentis staminum, corollae ad natis, collocent. 6 41NARIAE quatuor lamina sunt, quorum extrema duo longiora duo autem intermedia reviora, cum antheris ad se invicem inclinatis. PELORIAE flamina semper sunt quinque aequalis longitudinis, cum antheris ac filamentis a se invicem disjunctis. 7 L1ΝARIAE stamina eadem gaudent longitudine qua ipsa corolla, ita ut antheris suis ipsum corollae limbum aut faucem attingant. PELORIAE stamina ne dimidiam quidem ubi longitudinem aequant, pari tamen antherarum Uigore suam reddunt farinam genitalem, ita ut monstrositate hac saecundatio fructus minime impediatur.
Postulat magna sa, quam descripsimus soris metamorphosis, ut non solum ad genus a Linaria vel Antirrhino distinctum sed classem quoque di
R A1 vasculifera mono- petata; Flore rictum exprimente. RIVINI irregularis monop et ala;
nopet ala nomala; Flore personato.
RA II vasculi sera monope- tala; Flore regulari integro. RIVΙΝ regularis monope tala; Pericarpis hic fulari.
dibuli formis; Pisillo in fructum ab
77쪽
nope talo; Flore irregulari. LIΝNAE Didynamia; Angio perma. RoYENI ingens; Angio perma. HALLERI stamin. A. irreg. Fructu hiloculari. LUD VIGII monopetata irregularis;
no internoque monop et alo; Fructu scco. LINNAE Pentandria; Monogynia. RoYRNI liganthera; Staminibus quinque. HALLERI Isostemonis; Fructu intra lorem. LUD VIGII monopet ala regularis;
Peloria haec, quantum ex factis adhuc observationibus colligere licet, proprio semine se multiplicare videtur, nec in Linariam, e qua orta est, redire, quum in solo natali multis in locis, ponte sua creverit,' perfecta florum ejus, quotquot huc usque visi sunt observata fuerit similitudo, qui nullo modo sua spicionem praebuerunt fore, ut ad Linaria flores re- .dituri sint, sed figuram semel acceptam aeque con- a terin accurate retinuerunt, Calius quisquam naturalis sos. Tempus quidem instituenda post hae experimenta ipsam rei Verjtatem certius docebunt; unde, si indubitato constiterit, quod veri jam est simillimum, cassi semper proprio semine propagari, futurum est, ut tandem Vulgatissima e Vadat atque ut structura Jus nullo modo sub uno eodemque cum Linaria charactere comprehendi possit, proprium suum nancisci debeat characterem, Mita novum genus constituere etiamsi statura, odore, sapore&natura sua, soribus e Xceptis, cum Linaria plane consentiat idque, nisi in uno genere duos diversos assigna et re
78쪽
re velimus characteres, quod regulae adversatur in Bolanica fundamentali, quae universm decernit, herbas in fructificatione differentes in genere quoque differre debere. Vid fundam Bolanic. o. 166.
Quum unicuique plantarum generi distinctum a
ceteris nomen tabui debeat, ne destitutam pistillo campanam reserat, hanc nos herbam PELORIAM nuncupa Vim US, Ornine, Ut putamus, haud incongruo utpote cujus origo a Graecorum πελ arceΩsenda est, quod derivatur a r ω, verto & monstrum significat, quippe in quo Versius videtur communis naturae ordo. Unde Apollonio Rhodio partus monstrosus dicitur πελωρ τεκος. Nihil autem monstrosius esse potest, quam quod in nostra evenit, nempe ut plantae quae flores antea irregulares produxit degener proles regulares proferat, neque solum a genere
matris, sed classe in tota plane abeat, adeoque exemplo, quod in Bolanica ne par est, efficiat, ut nemo eam ob florum diversitatem agnoscere amplius queat. Hoc certe non minus prodigium est, quam si i-tulum, capite lupino praeditum, Uacca pareret. Recte Plutarchus 2. 472. a Vite, inquit Ficus, aut olea in requirimus ex calamo Ficus non pro venat
Ea fuit recentis seculi nostri felicitas, ut phaenomen nonnulla priori aevo non incognita solum, sed incredibilia, detexerit. Quod APHIDUΜ proneptes ab avia conceptione generarint, res est, in qua naturae leges mutatae videntur. Id tamen institutae a Reaum uri observationes confirmant, quam Vis adhuc plures requirantur, priusquam res tam paradoXaeXtra Omnem dubitationis aleam posita censeri queat.
79쪽
Trembl6 POLYΡo in minutissimas partes insecto, e unaquaque earum polypus aeque persectus enascitur, ac ante divisionem ipse fuerat. Id quod receptis antea principiis omnibus mechanico-physiologicis repugnat. COR ALLIA quid loquamuri quae Lapides primum, in Herhas deinde transerunt Zoophytorum denique integumenta Animalis regni pro Ventus facta sunt, observante Clariis mo Domino B Puspaeo.
Tria haec maximi sane momenti inventa sint, omne inque praeterlapsorum seculorum fidem superantia. Persuadere nobis veteres voluerunt, Secale in Hordeum, Hordeum in venam, hanc demum in Bromum transmutari co quam tamen sententiam, ut fructificationis naturae contrariam, recentiores CXplo serunt, Omnia, quae generantur, parentibus
similia fieri, nec imbellem feroces aquilas columbam progignere posse existimantes. os antiquorum de Secale, Hordeo' vena opinionem in medio relinquimus, id tantum affirmantes, mutationibus illis multo adhuc majorem esse metamorphosin, quam mutata in Peloriam inaria subierit. Quaenam mutatae in Poloriam Linariae caussa sit, nos adhuc fugit. Tale quid dum in regno animali contingit, praeternaturali duarum specierum Veneri tribuendum est, unde intermedium quoddam, X uir quem iXtum, nascitur, cujus exempla in Mulis pau-
Spicam frumenti hine Secalinam, inde Hordeaceam describit ORMI Us in museo so sed forte fuerit MinisDEU flosculis omnibus hermaphroditis, seminibus decorticatis mori. V. 23. Spicam Tritici, circa cujus mediam partem aliquot grana AVenacea. Undiuue perfecta, enata fuere commemorat GER ARDUs in historia pl. 6s. Ex hisce plantarum Transmutationem, sed tantum inter species cognatas' congeneres, dari concludit A JUs in cat. ext. 8.
80쪽
cisque aliis animalibus conspiciuntur 'brida vero haecce non propagantur, natura prohibente, o plures, quam initio rerum fuere quadrupedum spe
ducit sobolem, itidem in prima generatione fertilem , nepotibus dein omnibus sterilibus. In regno vegetabili plantarurn, quoad odorem, saporem, coloremque arietates haud raro deprehenduntur. Docuit ea, experientia in Turipis; quarum seres Decundati fuere a foribus alius coloris, semina ex his generata flores produXerunt Versicolores. Brassica pariter eaque albis lima, semina saepe generat ras licet caeruleae vulgatissimae, quod accidit, si haec in vicinia illius ea forescente creverit. Diversas autem in regno vegetabili species mixtas fuisse, res est, cujus pauca, vel nulla potius, Vestigia antecedentium temporum X perientia invenit. Neque tamen percipere possumus, aliter, quam cecundatione ejusmodi, pro Venisse Peloriam. Hanc quippe mutationem si loca, clima, aut nutrimenta effecissent, in eodem caule flores conspiceremus alios magis, alios minus cum Linariae tructura con Uenientes quod secus accidit Florum quippe in omnibus Peloriae individuis tam exacta similitudo inventa fuit, ut major florum Linari se ipsius non apparuerit. A quo autem fore alio impraegnata inari a Peloriam produxerit, latere nos fatemur, qua de re is demum pronunciaverit qui plantas eodem loco oc tempore, quo Linaria, orentes, contemplatus fuerit. Otandum ero praeterea quod in Linaria floris Dux sere clausa sit, ita ut alius floris farinam ad isti l luis Decundandum difficillime admitteret, nisi corollae labia ab insectis antea lacerata' exesa essent.
diversuraιm specierum in Regno egetabili oriri primo intuitu