Synopsis Tomus I

11쪽

3. 3. Τheologia porro isthaec Supernaturalis, ratione diversi modi, quo Comparatur, alia est Beatorum, Viatomum alia; et haec insuper vel infusa, vel radquisiata . Theologia B aforum est clara , et intuitioa Dei; rerumqα di inarum Perlumen glo Uin cognitio. Τheologia viato-ium infusa est illa , quae homini in hac vita existenti obvenit per species, notionesque ipsi a Deo instigas : Τalis suit illa , qua praediti suerunt Christi Domini Discipuli post adventum Spiritus Sancti, qui coeperunt loqui magnalia Dei . Talis quoque sitit illorum omnium, qui esto Iistteraturam AOn cognovelint, fuerintque pe-Ne rudes, ac shholas et Lucea nequidemo limine salutaverint; de Deo nihilominus, rebusque Divinis adeo profunde , atque subtiliter disputarunt, tit vel ipsi sapientes , doctioresque Theologi in admirati

Nem maximopere raperentur . Theologia Viatorum adquisita, qualis nempe ab hominibus Commi Diter com Daratur, proprio

loquendo: Est quindam de Deo, rebusque dioinis, ex Princi iis repetatis , et perbo Usius Dei stoe scripto, stoe tradito, creditis discursion cognitio et scientia. f. 4. Scientia quidem, at non stricte,

12쪽

Theologia sit cognitio certa , imo Certior quacumque alia cognitione, quia innititur

verbo Dei adeoque : Messo certior a est homo de eo quod audit a Deo, quifalii non potest, quam de eo, quod Uia

des Aroyria ratione , quin falli potest ;

deest tamen ei epidentia, quae necessario requiritur in Scientia rigorose, et proprie dicta . Negati tamen nequit , Theologos perspicue videre conclusiones , quas inserunt ex artiCulis reVelatis, Certo, aC ne- Cessario ex eis sequi , Sed haec evidentia est formalis, et consequenticiae, ut ajunt evidentia scilicet connexionis quam Cou- clusio habet cum Suis principiis, non autem evidentia materialis, et consequentis; evidentia Dempe Princ*iorum, ex quibus insertur conclusio. Principia namque Theologiae propria, sunt propositiones, Vel Propositio divinitus revelata, et divinitus credita, non evidenter Cognita. f. s. Quaenam vero scientia sit Theologia, speculativa ne an pratica, non Conveniunt inter se Theologi . Quidam enim cum Homico b volunt eam esse Scientiam pure speculativam. Alii cum Scoto , subti-

13쪽

subtili nostro Doctore Q defendunt eam esse simpliciter , et abSoluto practicam, Alii tandem cum Angelico Praeceptore b

existimant eam esSe formaliter partim speculativam, et partim praCticam magis autem speculatiVam quam practicam. Salva

fide quisquis, quam sibi placuerit, amplectatur sententiam. Quod ad me attinet, Scotistis adhaereo. Nam etsi Theologia versetur in contemplatione Dei rerumque divinarum, non in sola tamen, et nuda Contemplatione se sistit, sed ultra progreditur, et regulas recte vivendi tradit. Quare D.

Augustinus c) huic scientiae trihuit illud, quo fides saluberrima ad oeram bealia tu dinem ducit. gignitur nutritur, defen

ditar, roboratur. Quare practica simpliciter dicenda PSt. 6. Quia ergo Theologia ost scientia, propterea habet objectum, idest id, circa quod occupatur. Duplex autem distinguitur cujuslibet scientiae objectum : maferiale Dempe, et smials atque sormale item aliud est formalo quod . ut loquun- tur schoIae, aliud est formale quo. Objectum materiale est res' ipsa , circa quam disci-

14쪽

disciplina, vel scientia versatur. Objectum formalo est formalitas, SiVe ratio , quam scientia in obiecto materiali attingit, sibi- quo illud per eam considerandum detem minat. Objectum formale quod est ratio,

per quam objectum totale continet virtualiter omnia, quae in scientia, seu disciplina tractantur, et per quam ad illud reducuntur; illud autem ulterius ad alterum non ordinatur. Ohiectum formale quo est moti-VUm. Seu medium, per quod disciplina , seu scientia objectum sibi proprium attingit. Objectum itaque materiale Theologiae sunt Dctus ipse . et res , quae ad Dsum aliquo modo reseruntur. Circa haeC siquidem tota Theologia occupatur. Objectum vero formale est Desus ut Deus, seu ipsa 'Dioinitas. . Nam Divinitas, seu Deitas est forma , et ratio, quam quaerit, et alti

git Theologia in oblecto materiali. Objectum formale quod Theologiae est etiam ipsa Deitas. Etenim omnia quae traduntur in Theologia manant a Deitate veluti a sonte, et radice, et ad ipsam reducuntur; ipsa autem ad aliud ulterius non refertur . objectum tandem formale quo Theologiae est pirtualis ac mediata re-oelatio; siquidem medium, sive motivum

per quod Theologia attingit suum objectum ν

15쪽

ctum, idost Divinitatem, est virtualis, ac mediata revelatio. f. I. Theologia esto in seipsa sit una, eadem, atque indivisa, ratione inmen di- . Versae meis odi, qua pertractatur, dividitur in Positioam, et Scholasticam. Positiva est illa, quae suas conclusioneS, di- Scurrendo probat per principia positiva , quae non probantur, Sed Supponuntur, atque creduntur , qualia sunt , quae desummuntur ex Scriptura sacra, vel ex Τraditione Apostolica, nobisque per Ecclesiam Proponuntur. Scholastica, eadem est in re, idemque praestat, ac Positiva, majori tamen Methodo; videlicet adcuratius , Subtilius, et ad artis dialectici criticae Syntheticae regulas propius accedens, fidei dogmata proponit, ac probat. g. 8. Positiva I heologia semper extitit.

Etenim ex veritatibus expresse revelatis multa inserebant, nedum Patres, et Veteres

Theologi, sed ipsemet Christus, et ipsius Apostoli. Christus enim ex Scripturis suam adversus Iudaeos , argumentando , ProbAvit divinitatem : Admittobant Iudaei, Christum ess silium David, ut ergo' Christus Suam probaret divinitatem, posito Davidistextu Ps. Ibo. Dixit Dominus Domino meo, stas a dextris meis , sic eOS Per

16쪽

stum pro Omnibus mortem SuhiisSe, Concludit: Ergo omnes mortui sunt. Patres quoquo ex verbis Domini apud Ioan

nem c). Sine me nihil Potestis fucore,

concludebant, gratiam Dei, esse nΘCeSSariam ad singulos pietatis actus, etiam ad

fidei initium habendum. contra ac dΟCe-hant Pelagiani . Non sic autem Τheologia Scholastica :Nam, ut communiter tradunt Historici , Theologia ad methodum Scholasticam primo redacta fuit a S. Joanne DamasCeno, initio 'saeculi VIII. in quatuor illis libris, quos de fido orthodoxa inscripsit : ' a Petro autem Lombardo Episcopo Parisiaensi saeculo XII. apud Latinos introducta fuit, percelebri illo opere, quod quatuor

3. 9. Positiva Theologia non est omniabus , et singulis sidelibus simpliciter erabsolute necessaria, sed toti Ecclesiar. Nam multi rudes, atque indocti, quin Theol giam didicerint, quia fidei articulos firmis

17쪽

missime credunt, et bona opera so 'iunt salutem con Sequuntur aeternam juxta il

lud u : Qui crediderit, et baptizatus

fuerit, salpus erit ' aliunde distinguens Apostolus in Ecclesia singulorum side

ostoli 3 . . . Numquid omnos Doctores Z . At non sic de tota Ecclcstu . Ipsi Namque eSt Summe necessaria Theologia Positiva. In Ecclesia enim oportet Sint Episcopi, et Doctores , qui potenteS si ut exhortari fideles in doctrina sana, et EOS qui contradicunt arguores quod certe S ne Τheologia consequi nequit . f. Io. Quod attinet ad Theologiam Scholasticam, esto ea, strictim toti Ecclesiae necessaria dici nequeat, cum per Plu ra saecula, quin suerit exculta, sidia veriatates constabilitae fuerint , redarguti conntradictores , lueres es interemptae , atque victrix Ecclesia adversus inferi portas sem-Per extiterit 3 est tamen, omnium eruditorum sententia, ipsi Ecclesiae utilissima; quipps per caua Haeretici, atque PseudO- catholici efficacius profligantur, et Catholicae veritates firmius stabiliuntur. II. Sicuti omnis scientia, ita et Theo-

18쪽

Is Iogia suos locos habet ' fonfer nempe , atque peluti pro tuaria ex quibus, et . ad id quod asseritur demonstrandum ,

et ad id quod falsum est refellendum,

Uaria argumentorum genera deripiantur. Hujusmodi autem Loci decem vulgo enumerantur ; ex quibus alii sunt interni , alii extorni. Interni sunt sex : 4. Sacra

Scriptura ; a. Traditio 3 3. Ecclesia 3 4. . Iudicium Romani Pontificis; S. Concilia;

6. Sanctorum Patrum vinctoritas. Extri seci autem sunt quatuor sequentes: Nempe I. Auctoritas Scholasticorum a. Rationis naturalis argumenta ; 3. Auctoritas Philosophorum, et Caesarei juris consultorum; 4. Historia humana. De quibus omnibus diffuse agunt Melchior Canus Episcopus Canariensis, in opere vere aureo , quod de Locis Theologicis inscripsit et Gaspar Ivenin integro Tomo I. Ι stit Golog. Thomas ex Charmes integro etiam Tomo I. Theolog. Univ. et aliique plures. Atque haec susticiant Sacrae Theo

19쪽

TRACTATUS I.

De Moina Respelasionesios Do Verbo Dei scriρω .

CVm Τheologia univorsa Verbo Dei

sive Scripto , Sive tradito, firmissimo veluti sundamento inuitatur 3.3. cum- quo Verbum Divinum nonnisi revelatio ne haberi polsit, ordinis ratio. poStulat , ut a Tractatu de ReveIatione Divina, et primum a Verbo Dei scripto, haec Theologiae nostrae: SynopsiS sumat exordium . Propterea Sit.

C A P U T I. De necessitate doctrinae reoelasci. . f.

Eoeliatio est rei occulem, et incognitin detectio, et manifestatio. DO-ctrina itaque re elata nihil est aliud quam : Summa oeritatum occultarum, et ιncvnuarum , quas Deus SZνct Lm modictis Per seipsum , stoe mediate per alios dignatus est hominibus mam-

20쪽

1 fessare, rum ut 0sunt, quantum in hacotta Opus ese, cognoscanι ; eum ut recte agans eique debitum cutium, et V Merentiam μν instando aceant. f. a. In duplici statu potest homo considerari : Iu statu nempe 'naturae integrae, in quo primus homo a Deo Conditus suit, et in statu naturae corruptae, in quo est nunc post Adae Iapsum . Status naturast

integrae est ille, in quo ratio plens Deso

erat subjecta , et sensus, et ametitus . recιω rationi subdis . Status udro n eur di cornustiae est ille, in quo humana ratio, ab ametitu, et sensui illecta, diis- sontu ab incommutabili rataone, et sensus, eι αρρetuus adpensantur rofiom. f. 3. Num ergo in praesenti statu naturae corruptae Decepsaria sit homini do-Ctrina revelata, ut suum suem ultimum assequatur, id est non leviter disputatum.

Praetbr veteres quosdam Philosophos Ethnicos, quibus se adiunxere Sociniani , ex Rocensioribus inter Catholicos , Revelatae

doctrinae necessitatem impugnaverunt Naturalistae, seu Deistae, solam rationem naturalom homini sussicientem adSerentes . Ac inter eos omnium primus publice stagnum apud Anglos erexit Τindali, edito Ithro : Christianismus tam antiquus .