장음표시 사용
271쪽
Apostolo Petro si) Christiana fide imbutam esse : ipse
enim postquam Antiochenam condidit Ecclesiam , ibiqiis
Iannoni iiiii ΙΙist. Civit. Neu p. lib. I. c. ult. propia naret, ubi scribit, Neapoli Christiana in Religionem II . non nisi post Sae
i) Suut cliti putant, D. Petrum Apostolorum Principem
Neapolim nuta quam adveni,su , is uibus haud equidem sit sentior. Tam eortum CSi , ipsum APOstolum nostram advenisse urbem ,
ut ex pluribus id niunii inciatis eruere luculentur possimus. Nam qui scri pulerat , iit Apostolorum Princeps clim Italiam adprOPinquaret , atque ud sun dandam Romanam Cathedram , non lirius vicinas regiones , ut provincias , et urbes per eam tempestate in nobilissimus inviseret 8 Illud autem evidens est ex conflanti Tea ditione , alque variorum Sanctorum nostrorum Antistitum genuinis Actibus , D. Petrum sundata prius Antiochelisi Calliedra , noniam advellientelia Claudio imperitante , Neu polim pervenisse, ibiqtie dies aliquot immoratum. Infimae liuic sortis lae initiam uti constat in soro invenit , Candidam nomine , eamqae senili aetate tiro v c tuli, , ca lite ab ipso interrogata , qui mores in eadem essent urbe , stati in Cliristi Religione imbuta , et salutari Bapti- sinatis lavacro fuit lustrata. Candidas tunc amicus quidam erat Aspren Domine, mulio abhinc tempore adversa laborans valeti- luditie; ut ei sanitatem restituat, rogat: quem quidem Christi Apostolus illico sanum , validii nique reddidit. Ad liaiic Traditionem consimilandum pli ira adsunt monumenta , eaque vuriae ac talis, et auctoritatis. Vt alia oinitia in , in promptu habemus I. Acta primigenia S. Asprenis quarto Eccle, iae Saeculo ali ait Onymo scriptore exarnia. II. S. Ailianasii Epi-scopi Nun politani vitam a Petro Stibiliacono Neapolitano sacculo decimo conscripiam. III. Alia Acta ciusdem S. Asprenis ab UgLellio Ital. Sac. io m. IV. de Episc. Neapol. vulgata, ubi liiiiusce historiae occurrit mentio. V. Claronicon S. Maria o de Principio , quod tertio, et decimo vergente saeculo suit exaratum. H. Praetereo Ioannis I illatii Chronicon , et II S. Codices, quos assuri Caracci aliis de Sac. Noa pol. Eccles. Monum. c. S. clii occare l-lius de Episc. Neapol halic etiam totam si cicero narrat historiani S. Putri , et Asprenis ex antiquissimis excerptam Lectionariis ,
Neapolitanae Ecclesiae libris. Videsis Cl. Marochium de Cultu SS. Neapolit. At quovia in D. Asprenis occurrit mentio , praeterendam i
272쪽
aliquandi ii immoratus , postea VI. Neronis anno tu Italiam Peragravit, ac paulo post Neapolim Pervenit, ubilia ne ur Dem , aliasque ceteras Christi Religione imbuit, primumque huius Antistitem constituit Asti renun , Condidamque Seniorem primam civitatis Christianam reddi diti II inc primum ad eum locum , qui vulgo S. Petrus
ad Aram , sacra peregisse eunde in Apostolum sama est.
Hodie lum visitur ara ut creditur ) ad novae Ecclesiae
ingrediensium laevam . supra quam D. Petrus rem saeram fecit. Ob tantam igitur huiusce Apostoli memoriam , urbs eidem addictissima , Fidissimas Domine do-inata suit. Extat auonymi poetae hane super rem distychon :
Regibus , atque Deo quod sis Fidissima SemPer, Parthenopes nomen dat tibi iure Fides.
Describuntur alia I a circa urbem Neapolim. Antequam ad agri Puteolani descriptionem veniamus, capim iiiis. superest ut de aliis locis circa urbem loquamur. Non procul ab eadem, et qua parte orientem spectat, primum occurrit collis amoenissimus , vulgo C Odinionte, montius. Eius aer salubris est : huius loci mentionem saeit Pontanus tu Lepid. Tanta est loci sera citas, et uberras , ut fructus eSquisiti saporis , et cuiuscunque generis
haud arbitror ipsius aediculam, quae restat in loco vulgo: S. Aspreno at Tintori di Se is di Porto. Communis Neapolitanorum traditio est, heic fuisse ipsius domum, quod quidem credendum haud est , siquidem quo tempore noruit S. Aspren , i ta isthaec regio, mare procul dubio fuit, et antiqua moenia haud procul extiterunt. Temporis progressu mare recessit, idqueaacidit mulio post aetatem S. Asprenis. Resellenda igitur est iIlorum opinio, qui heie ipsius domum fuisse putarunt. Pluribuamde elapsis saeculis hoc tu loco eiusdem in honorem dicata fudisthaec aedicula.
273쪽
asso enascantur. Nihil heic dicam se praeeocibus pomis.... Supra hunc collem aperta fuit paucis abhinc annis profuso auri pondere Via nova, vel Capi montana , qua ad regium praetorium itur, eaque deliciossima. Haec nova via incipit a Regio Μnseo Borbonio sub hortis Patrum Theresiasorum , ubi inventum filii sepulchre tum antiquissimum anno MDCCCX. Via isti nec recto trami te super collium clivos ad Casei montium vergit. Quo esset mimis dissicilis , pons maximus Sanitatis vulgo di tus ab Eeclesia S. Mariae Sanitatis excitatus est, arboribus' inde ab utroque viae eiusdem latere Passim Consitis, quo ab aestivis caloribus viator pergeret commodius. Niliit hae magnificentius, et deliciosius esse potest, Sive propinquos amoenos colles , vel magnificas aedes , sive hortos fructibus exquisitis Secus hanc viam spectes. Ηa ec via ad duo circiter milliaria extenditur usque ad vetu stum aquaeduetum vulgo de' Ponti Rossi, et hinc pergit usquo ad Caput Clivi . Ca oclichino , supra quem locum alia via fuit aperta, qua ad Campum Martium itur, alque in. de in urbem viator descendit per Lautrechium collem, vulgo S. Maria deI Piant λ prope commuiae urbis smpulchretum . Can o Santo , ut prope pauperum Begium Hospitium. Supra Laut rechium collem urbis Neapolis adspectus est maxime dignus qui videatur inde enim ma. - ris Iaropinquitas , ut prospectus paludium, Vesuvii. mon. tium Apenninorum, hortorum, et urbium dissitarum maximam od venientibus assert oblectionem. coalelas motia. Ε regione Capi montii exurgit alius collis Conicius nomine, vel Cuniculus , vulgo la Conocchia r suit hielia dictus a cuniculis excaseatis, qui heis rePeriuntur oblongi, terraeque nactatus munufacti, qui aliquo ρα clo inter se coire υidentur , ut ait Capacius Hist. Neapol. lib. II. c. 6. Pontanus etiam de hoc canit, loco su- te est. Ad radices ipsius collis adest Neapolitanum Coenu terium ante descriptum. Supra hunc vatusta rudera quoque reperiuntur, quae ad Romanos, vel ad Graecos
utique pertinuere; hinc identidem. inter cetera eruderata Diuitigoo by Corale
274쪽
fuere vasa ν numismata , aliaque id gelans, quae saepe ex incolarum ignorantia deperdita suere. Non procul ab eo Leo , et ubi dicitur Io Scotillo magnificum restat sepulchrum Ophre lateritio Romanorum tempore dubio proculsa Ctum : rasti eorum nune , et accolarum inscitia pene de-yerdhum
Ad laeom eollis Capimontani adest alius dictus Caput Clivi , vulgo Capodichino. Hunc locum ita deseribit Fabius Iordanus Hist. Neap. IIS. lib. u. c. ih Sequitur ad septentrionem Caput Cimi ob id appellatiam , quod captia Neapolim petentes hinc primum ad mare, ψ-samque urbem descendere incipiant . . . . CVut CG vi amellatum in Sancti Soerim monumentis legi. Cl. Ignarra de Palaestra Neapol. pari. II. hune putat memoratum Petronio Satyri c. c. 44 suisse Clivum Neapoli proximum, olim agris nimia siccitate arescentibus ab aquis eliciendis dictum credebatur. Tunc mulieres catervatim deum stolatae supplicatum ibant, et quidem nudis pedibus : hinc ea supplieatio μῶρedalia vocabatur. Ηisee caeremoniis institutas olim mulieres Neapolitanas ex Petronio constat quae nudis pedibus in Clisum Passis capillis , mentibus Puris , et Iovem aquam exorabant. Iupiter hie a quo pluvia 'petebatur, dictus suit Pluυius. Verum haec Cl. Ignarrae opinio Oinnitio est refellenda , cum hic usus apud Romanos , non vero apud Graecos invaluit. Petronius cuius hoc loeo citatus Ignarra textum, ei opinionem asseri , non de nostra Neapoli est intelligendus , sed de Roma urbe, ubi mos hic invaluerit. Per m enim aetatem Neapoli Graeci mores semper suere , aut saltem Petronii tempore nondum Romani mores in hanc ut be in introducti fuerant. Hinc dicendum locum hunc nomen desumpsisse a Clivo , et in chariis Midii
aevi de hoe loco extat mentio hoc modo, Captit de Cluis, et Ca/uti Chis , et Cayut Plii. .
Falsol, etiam existimanda est eiusdem Ignarrae opinio,
275쪽
nomen accepit a quodam Andrea Picbioli, qui heie olim tigriim possedit. Vide Iustiti ianum artic. Capodi chivo, I i-xion. de' Monti qtc. et Iannellium, Dissert. III. in .Codi.
cem Poroti. Pag. 258. A uaeductu ΙΙaud procul ab hoc colle exi sinistra .parte Neapoli exeuntibus fit obviam locus dictus . I Ponti Rossi , ubi visitur arcuatus pons opere lateritio excitatus. Nun ea quaeductum creditur constructum fuisse a Claudio Imperatore , quamvis nullum adsit ad huc probandum mo- .nii meritu in : sed equidem arbitror , 'ipsum multo vetustiorem fuisse, quam Claudianum aevum: Dam ipsum
inservisse ad aquas deportandas Baias ρd Luculli villam
II ic vero aquam ferebat a Serino ad Mirabilemusquo Piscinam vulgo dictam. Hoc tam certum est, ut inficiandum haud sit. Narrat vero Carletius, Topograf. di Nap. niim. 335 Petro e Toledo Neapolitanum regnum Pro rege gerente, iniunctum opus fuisset Petro Lecterio , quo perpenderetur qua ex parte aqua isthaeo olim proveniret , quoque se Oxoderares. Laudatus architectus Prois regem certiorem fecit, eandem aquam Serinensem in quodam loco se colligare , i et per quendam pontem adduci in villam , cui nomen Contrado. Postquam vero ea per montem Mortellitum , hodiedum cryptam Virgilianam , ad Forini, et Montorii planum per alia loca adsportabatur per subterraneos olim a Romanis excitatos cunicuis Ios, per plures nempe vicos , atque opida , ut S. Severinum, Sarnum , Palmam , Summanum vicum , Affrago. lam , Casoriam , S. Petrum ad Paternum ; hinc Neapolim permeabat, ubi vulgo a Cantarem. Inde per vicinam S. Ephobii Ecclopiam. ubi adhuc stat pars aquae. ductus ; postea per Virginum suburbium , et portam S. Nariao Constantinopolis , per Ecclesiam Iesu , et Maria o deducebatur, ubi sitiam adhua in subterraneis, conis spicitur vetustas labricas pars arcuata opere lateritio sub nomine i Ponti di Gesu , e Maria a Pontecomm. I inoper collem Anti planum aqua deserebatur usque Ρausily-Dj0itigeo by Coo li
276쪽
a 63 pum , usi in duos selimgebatiar ramos ; quorum alter Puteolos , alter supra Pausilypum per Isalneolanam regionem aquam serobia , ubia Luculli aderat uilla. Hietandem aqua eductus per ' Lou Cogaeos colles , hinc Puteolos , inde Baias , et Cumas perveniebat ut passini ex ruderibus , quae restant, Videre CSt. II ic igitur aquae cnrsus quinquaginta circiter milliaria extendebatur. Idem Lecterius ad hunc reStauranis dum aquae ductum sumptum prope immensnm erogandum
amrmavit : hinc opus haud fuit perfectum. Id omne hucusquo relatum ex eodem Lecterio in Relatione II S. apud Iustinianum, Digit n. det Regno, artic. Nap. compertum habemus. Idem narrat Bolvitus Hist. NS. Celanus Gorn. IU. Galantius . Descriettono di Nap. etc. aliique patrii scriptores. iuvat heic audire Sebastianum Bariolum Thermol. Aragon. pari. II. pag. 3 huiusce aqua eductus mentionem facientem, et Balneolanam describentem regionem : Venorabiis tamen est antiquitatis monumentum
in hoc Balnctolorum agro aquaeductus , qui ab Antiniano descendens , Per huius agri medium Productus Puteolos , Baias , et Misenum deducebat a Lentissimi Sabati stiminis undas : equidem integer, licet antiquo,
induratoqtie limo Obstructus PerSEUCI at hactenus, Pract- sertim in sinistro latere υiae, qιλE nunc Agnani Ia cum ducit
Ad Neapolis occidentem adsurgit collis Hermius qui est pars Olympiani , et postea S. Erasmus nunc uis 'patus ab aliqua aedicula fortasse illic condita. Hic urbi
imminet , et olim super hoc monte turris erat Bessortes dicta , quae a Carolo II. Andegavensi in arcem fuit conversa. Quo vero tempore anno nempo MDXVIII. urbs 'a Duce Lauirectio fuit obsessa , arcis huius muniminacrovere , et sub Carolo U. laudem praesidium evasit 'munitissimum. Super eundem collam adest Ecclesia S. Martini . et Monasterium Patrum Carthusianorum, hodio militum , statio. Neap*litaui quondam' Reges hoc in loco ae.
277쪽
doti ad rusticandum harua re : postea Carolus Dux Calis briae parentem suum Robertum Regem induxit, ut aedes in Monasterium converteretur, quod factum circa. annum MCCCXLVI. Nihil hoc loco amoenius , et no-lbili iis esse potest, cum urbem ipse polim qua qua Versus subiecta in habeat , et lonae latequo prospectat Apenni Doruin cate Pam Cum urbibus . , icis , et insulis in mari positis. Ecclesia , et monasterium maximam praesesert magnificentiam , Cum marmora Tetiosissima, et tabulae
Sanctorum depictae hoic adservantur ubique. Non procul a descripto monte fuit alius Aminaeus Domine , unde postea celebre aevasit vinum Ap in aeum. circa Neapolim proiecto suit hic collis, idque confirmatur ex Caleno De Meth. med. lib. XII. c. 4. Macrobius lib. I l. c. i5 de eo sic acribit : Vet artim ista sum ge-rrera , Aminaea scilicet a regione: nam Aminaei fuerunt , ubi nunc Falernus est. Iuxta M rtorelli uni , Colon. Fenic. p3g. lpo nihil ρliud fuit Falernum, quam Nergellina , quast olim Phaleri arx fuit. Virgilius vero Falernum ab Aminaeo distinguere videtur Goorg. II. v. 95.
. iacotis travilla. t eucopetra hodie Pietra Bianca vicus Neapolim
prope super Viam novam , quae ad villam Poxti consem ducit; ita appellatur, ut creditur, ab alba petra ibidem
secus viam publicam posita, ni p g, s cos terminos limitaret. Bernardinus Martyranus villam Leucopetram super hoc l tore magnificam aedificavit. Capacius Hist. Noa pol.
lib ll. c. 7 aliique scriptoreρ hano villam Caroli Iin, peratoris hospitio illustratam narrant ; hanc hodie dum
vulgus appellat lo uua reaturo. I.ocus hic satis est amoenus, habetque aedes , villas, et fontes supra maro divitum Neapolitanorum nobilissimos, iacetque inter viam S. Ioannis a Teducto , et villam Porticensem secus publicam viam, .liolum. Eatra Portam Campanam , qua nianc Nolam itiae ,
loeus adest Doliolum dictus , vulgo Potaio Reale. Via isthaec suit aperia sub Philippo II. Austriaco Hispaniarum Rese , et regnum Neapoli uinum pro Rege Obtinente Ioan . Diuitigod by Corale
278쪽
ne Zuirita Mirandae Comite. Alpitonsus inde Pimente idus paulo post Beneventanus Comes sontes adiunxit, hinc inde cum arboribus belle dispositis. Ad huius regiae viae calcem adsurgit aedificium semidirutum, quod vulgus sabso appellat minam della Regina GiOυanna. Hoc conditum fuit anno MCCCCLXXXIV. ab Alphonso Aragoniae Rege. Ad huiusce viae Iaevam e Napoli prodeuntibus adsurgit collis Lautrechius , quem indigenae corrupte appellitant LOIrecco, sic dictum a Duce Odetto Fuxio Laut rectio Gallo , qui anno MDXXVI li. Neapolim urbem moentis circumdatam cum mercitu ad expugnandam venit. At cum ipsam capere haud posset, aquaeductum speruit; inde factum, ut aquae undique stagnantes pratem in castra intulerint prope urbem obsessam tendentia; hinc pe- te undique grassante magna copiarum pars cum ipso Dince Lautrechio fuit extincta : ita urbs liberata ab eiusdem obsidione. Huiusce corpus postea in S. Mariae Novae Ecclesia fuit Iumulatum. buper hoc colle crupta adiacet vespertilioniam vuleo crypta V pedi
a Motta Ontutiom, in qua iacent ad CC. prope millia Cadaverum conditorum compages anno MDCLVIII. Quo tempore aecidit immanis illa pestis , Neapolim pro Rege gubernabat Comes Castrillius. Causa tanti latet excidii : ipsam tamen ex Hispanicis oris huc advectam Sunt qui scribunt. Per id temporis octo, aut decem millia hominum una die mortem sua salce messuisse fama est. Iuvat heic audire aliquid ex auetore eontemporaneo, nem .pe Carolo Matello, qui hanc historiam exaravit sub nomine : Pestis Nevolitanae descriptis etc. quod opus ego servo MS. in Schaedis meis. Hinc ita scribit auctoremmor erat insPicere eiecta comora uncis attracta in plaustro conferta interdum mirantia adhuc cum vita carentibus coniungere. His Laumechii montis specus Subterraneae refertae, tibi ten Ium erectum sis nomine S. Maria dei Planio. Partim vero in S. Ianuarii Coemeterio extra moenia humata sunt, partim υe-
279쪽
u66ro in Lecomiis condita , ex quibus nimirum locis ad' subricae usum excinduntur. Illa quoque Planities, quae vulgo il liargo delle Pigne , ed a largo di S. Donae.
nico do' Soriani sepultorum strue obducta. Ctimque iam quaei is latebrae tot millibus humandis ha&d sumete-rEΠt , mense etiam Iulio, una dies XXV. millia per. diderat: hinc aut supposito igne Combu Sta , aut in mare Proiecta historiae Proditum est. Ex hac auctoris descriptiono vicie quaeso quaenam caedes, quaenam ruina a peste esseCta. Guicciardinius etiam sic liviusce meminit
rei Mercur. Cumlian. pag. 45 Sub nova Ecclesia nempe S. Maria dei Planto ) Obserata cernitur Cry ta deli Sportelioni iampridem ametuitata , in qua CC. cadat erum multa tem ore pestis in anno MDCLVI.
Promiscue ingesta sunt: adeo ut vici haec Nere olim regia , et Ob amoenitatem Memertinis deambulationibus resemata , nunc moeroris Sis semila, et Praetereuntibus cladis funestissimae catafrevhen ruraesentet.
Hic collis vulcanicas ab immemorabili aevo materias eructavit. Ηeic ignium vestigia satis superque fidem sa-ciunt: nam passim qua late patet collis Lautrechius, praegrandis molis lapides Vesuvianti haud absimiles restant adhuc. Terrae adhaec ipsius varia pumicum nempe, lapidumque genera quaqnaversum sparsa adservantur. Adisis lithologiam Breis alitum , Topogr. fisica della Campania , Pag. zo5 et seqq. qui hanc materiam tractavit.
Vrbis Neapolis recens status. Cum hactenus do Neapoli urbe antiquissima, de aedificiis , deque omnibus , quae ad ipsam SpeClabant , satis superque prolocuti simus , operae nunc pretium ducimus . ut de recenti eiusdem statu breviter verba sa-
Haee urbs aediscata est super Neapolitanum Crate Diqitired by GOrale
280쪽
rem, et est nunc metropoli, totius Begni Neapolitani. Ρlu.rthiis abliinc saeculis hanc urbem Reges constituerunt regni sedem. Nihil illa praeclarius , et nobilius esse potest, sive aedificia , sive vias, si vo Deo o. M. et Sanctis tem pia dicata spectes. Haec procul dubio est prae antiqua satis splendidior , atque maior. Vetusta urbs Parthenope , ni ante diximus, parva profecto fuit, et super Colles extendebatur. Recens urbis ambitus est triplex, vel quadrupus quam antiquus. Vrbs bodierna extenditur a cryptaeapolitana ad Pontem usque Magdalenae supra recentem Sebethum , stalicet ex ea parte , quae amplectitur Echiae promontorium , S. Erasmi collem, villam Arenulanam , collem Gipimontium usque ad Regium Pauperum Hospitium , quod respicit Campum Martium. Hanc ob causam populi frequentia est maxima , et post urbes Londinum, Lutetiam Parisiorum , et Constantinopolim Neapolis est
totius Europae urbs frequentissima, quum ad circiter tercenta sexaginta millia hominum contineat, praeter exteros, qui quotidie turmatim ad banc incolendam adveniunt eiusdem deliciis capti. Recentes mores sunt omnino disserentes ab antiquis. Parthenopaei olim Graecanice vivebant, nec nisi ad ulti. mam Romani Imperii aetatem Latini mores hanc in urbem introducti fuere: quin imo multo post tempus Imperii eversionis, et etiam postquam Gothi , et Langobardi Italia dominati fuere, Graio semper Neapolitani idiomate Joquebantur, et illud adhibuerunt ad septimum usque saraculum , et fortasse ad undecimum, uti ante sustus seriptorum antiquorum monumentis probavimus.
Εverso Gothorum in Italia Begno ad Narsetis adventum , Neapolis suit recta ab Exarchis Ravennatibus. Langobardi postea anno nempe DLXVlII. italiam pene cunctam obtinuerunt, sed Neapolis haud iisdem suit subie.cta , sed Graeeis orientalibus potius Imperatoribus , qui
Ducem ad eandem gubernandam mittebaut , eaque aristo- erat iee quodammodo vivebat in reipublicae formam. Iuxta