장음표시 사용
241쪽
Σ1gTemporis progressu mutato Reipublieae statu, Leae ullanae villae, stiaeque Misitan ad principis patrimonium pervenerunt. Id ediscimὰs ex ipso Plutarcho ibid. At eum eae villae plures essent in ora Campuniae , quas Caesar possideret, hinc ab eo mitti solebat Proeurator aliquis , non vero villieus. Talis ruit ille Traiani libertus, qui se- qiliori aevo Euphrates nomine Pausylipo procurasse dicitur, ut est apud Fubret tum in quodam recitato marmore pag. CXC. n. 48. Non procul a Luculli villa, . et supra musi typanum
promontorium fuit Fortunae aedes , euius adhuc visun
tur in eo loeo vest ia , qui vulgo dieitur S. Maria a Fortuna , ab aedicula B. virgini Dei parae dicata. Capa
eius Hist. Nes p. lib. II. c. I extare adhuc Sua aetate tem pli huius narrat ruinas. yezr ' Super hoc monte aperta sust alia nova via secus mare paucis abhinc annis, eaque deliciossima quidem est , certatque eum Romanorum potentia , cum Sumptus permagni , et labores ad id operis fuerint insumpti. Haee via extenditur ad 1 v. circiter milliaria a Sannagarii sepulchro ad Balneolanam usqne regionem Supra eundem collem , atque inde coniungitur Cum Puteolana via secus maro. Nihil hac amoenius, et magnificentius esse potest, si propinquum si ibiectum mare, si sedes ad rustieandum aptas , si hortos storentissimos , si urbem Procul Neapolim, si urhes dissilas supra Apenninorum eatenam , si Vesuvium ipsum respicies. Quo via minus difficilis rod-deretur, pontes passim efficiendos fuit curatum. Hi ne strates, et Praesertim exteri quotidie ad hane magni-fieentissimam visendam viam turmatim adveniunt. ἔSaη Mii νοῦ - Sannagarii sepulchrum est supra Pan si lupanum litus: hoc adsurgit in P cclesia S. Mamae de Partu Virginis in
ora Mergellinae si . Quo tempore vitam ipse agebat poen' i Mariorellius. Colon. Fenie. to m. II. pag. 667 asserit ubioli in aderat Sannazaiii villa, aut ea vocatum fuisse Φαληροώτροσιν,
242쪽
ta , summum Ius in adminlitrandis rebus Neapolitan Is erat Federico Regi Aragonio , qui viros honesios , et virtute insignes, quibus familiariter utebatur , donis opidorum ,
et vectigalium locupletavit. Sannaetario autem l ecumas est
elargitus Federieus , qnae illi ad sexdeeim millia H. S.
quotannis ex aerario solvebantur , rus etiam suburbanum
in Pausi lypi montis latere situm , eui nomen Μergellina ob pulcherrimum Tyrrheni maris prospectum, et ob fructuum ubertatem , et superioribus Regibus in pretio habitum. At sanna garius quasi Me rus despiciens s eum adhuc loci illius haud agnosceret pulchritudinem γ hoc eidem Federim scripsit epigramma rM ibendi studium mihi, tu Federica . dedisti,
Ingenium ad laudes dum trahis omne tuas. Eccc suburbanum rus , et noraa praedia donas'.
Fecisti υatem , nunc facis agricolam. At non multo post locὶ ipsius amoenitate captus, villam reddidit nobiliorem, ubi vitam ducens tranquillam, poema de Partu Virginis , Eclogas Piscatorias , Area diam , Elegias, aliaque poetices elucubravit opera. Hinc regni postea rebus mutatis, et urbe Federico privata s eum ineustodiis salo functus esset ob odium in ill um εxeis afuit eiusdem poetae villa. Temporis progressu Sannazarius monasterium cum Ecclesia aedificavit, quam D. Mariae de Parin Virgini dicavit. Templum etiam appellatiam fuit S. Nagarai ab auctoris cognomento; idque tunc Pa iri hias Servilis suit donatum. Sannazarius vero anno XIlIXXXII. , ut tradit Angelus Constantiu , in aedilita Cassandrae Marchionissae Neapoli e vita excessit. Cum in vixis adhue ipse ageret , testamento Praeceperat , ut Post fata ad Ecclesiam S. Mariae de Partu Uirgiuis in ora Mercellinae tamularetur, ut reapse iactum. Paneri artem , qtiod ea Poeta Lyeophrone haurit, aitque Pha letum mersum significare: hinc locum Mergellinae dictum p wa,
243쪽
Hoe argo sepulchrum situm est post bram maximam eiusdemi tern plFs ,εtat ipsa eius eae Iim ex marmore scuupta inter duos pueros alarus et in sepulchri parietibus d pictae adservantur variae satyrorum, nympharumque gurae. Ad latus vero duorum puerorum adstant duo si. .gua . Apollitiis unum , Minervae alterum. Hoc opus exaratum , atque marmore suit scalptum a Fratre Ioanne Mon. urstilo Servica Florentitio. Cardi ualis Benibus Sanna Eario - familiaris tumulo hoc superaddidit carmen:
Atque haec satis de Pausi typo , oius deliciis, dequa
Descrihil υν 'Cγpta Nerpolitana t de Virgilii Murouissepulchro , de aquis mineralibus: de insula Marin , ' de itula Antiniana , rure Arenulam , de Plaga
dii, νε ει. Ad eryptam nunc aceedimus Puteolanam, sive Nea, ιι ηδ politanam , ad immane antrum Romanorum polentia excitatum , et post tot Saeculorum longaevi talem adhuc extatis , quin meliorem in statum nunc redactum , nihil ob iantibus assiduis motibus terrae , et Barbarorum colluvie. IIoc unum antiquitatis in Onumentum totius Roma. iii imperii cuilibet excitat Odmirationem cum ad eam extCavandum CiJPlam sumptus permagni adhibiti suere. Non procul a descripto Sanna gurii sepulchro est ea , de qua loquimur. Quo vet' tempore florebant urbes Neapolis , atque Cumae, quarum unaquaeque pro loci opportunitate latissimum commercium exercebat , hinc mare aut navigandum, aut Pausilypanus viatoribus monserat ascendendus; inde factum, , ut illum perforarint , quo mercaturam liberius commodiusqne exercerent, viam que redderent breviorem. Huiusce vexo specus Origo est Duiligod by Cooste
244쪽
adeo vetusta, ut ea nonnullis seriptori bus sexcέntas reperiundi , et excudendi. sabulas ansam praebueriti Hoc unum satis dictu est, Strabonem, Senecam, aliosque auctores illius mentionem Reisse. Quorum quidam a Basso, alii a L. Lucullo apertam esse scripserunt. Illam reapse
Cocceium architectum M. Agrippae iussu , qui Tiberio
imperante vixit, excavasse anetor est Strabo lib. V. Geogr. eiusque sententiam virorum eruditorum plerique amplexatti sunt. Strabonis aevo eam habebat latitudinem , quae onusta iumenta , et adverso itinere gradientes currus assimitteret, illustrabantque aditum si pisne per Fenestras immissa lumina , ut scribit idem. Hinc ipse auctor Agrippam Augusti generum narrat a Cocceio architecto duas effodiendas cryi,tas in agro Puteolano curasse et quarum Prima ab Averno ad Cumas viatbrem ducebat r altera per Baias πώλιν , ad nouam urbem. Α Strabone indicantur ipsae Baiae , 'non vero Neapolis , 'quae semper ascriptoribus scripta reperitiis NM αὐλis. Ex auctoris textu hanc cryptam a Baiana disserentem ab Agrippa extructam fuisse elucet, quamvis haec de essior fuerit a principio, et viatoribus satis incommoda.. Lumina insuper a Strabone descripta nonnisi po tiongiorem aetatem aperta suere , eaque non nisi duo , ut adhuc videre est. Annaei vero Senecae tempore Ohscu. 'rissimum per cryptam erat iter: narrat enim ipse ad Lucilium seri hens epist. LVII. lib. VII. Cum Baiis deberem Neapolim repeteres , facile credidi tempestatem enc , ne iterum nauem experirer. Sed tantum luti tota pia stiis ut porsem rideri niλilominus nauigasse. Totum athletarum
fotum mihi illo die perpetiendum fuit. A ceromate nρος opho excepiι , tu crypta Neapolitana. Nihil illo carcere longius, nihil illis faucibus obscurius, quaε nobis ρωπ'σι-t , non ut per tenebras rideamus , sed ut ipsas. Ceteriam etiamsi locus haberet lumen , Pulois auscrret. In a
Perto qusque res graias, et molesta. Quid illic , ubi iuδS Moliatatur et cum sines ullo spiramento sit inclusus in imos , o quibus excisalus est, recidit.
245쪽
Huno Moeeae textum Lipsius eonciliare tum Strabone cupiens , ea tum tua , scribit , obstructa , vul neglacia fuisse Senecae aevo , qui . Nerone im Peraule vixit. ve., tum videtur Stri bonem recte dixisse, cum cryptu suo tempore lumina passim habuerit. Sebastianus enim Barto. Ius Thermolog. . Aragon. pari. II. pag. II et seqq. hanc graphice describit , et quatuor lumina . vel senestras , ab Oriente duas, duasque alias ab occidente hii buisse se ui per ait, quamvis in liraesentiarum duas tantum contineat ἐν duaeque etiam uiusdem Barioli aevo aderant , atque hae quidem OP piatae , ut ex , estigiis, quae supererant , agno scebatur. Easdem laria ae quoque opplet4s Senecae tem. Poro suisse crediderim , quamvis vix paucum intercidit aliatium a Strabonis aevo, cum cryptam hauc carcerem vetuit obscurum describat. it
Ver uin id quod magis . Senecae occasionem praebuit cryptam cstrcerem appellandi , sui sei videtur illud , quod
scribit, tum tera eoatem es ct, nem po tempus Plia Vio,1 .m , ut propiorea coelWm nubilum , et obscurum. Quid igitur de crypta eo tempore ρ nouite obseurissimam ea adicendam , ut periculum quoque . posaunt lacere nu uolemporis illi, qui coelo obnubilo per illam iter instituunt.
His adde tandem , quod eiusdem Senecae aevo e/ crypta esset satis humilis, angu3ta , et Persectus carcer . Praeter laudatum Strabonem, et Senecam huiusce cryptiae facit extam mentionem Petronius in Fragmentis
edit. Dur mann . pag. 37o hoc modo: Satis constat, eos nisi inclinatos non solere ιγnsire crviam Neapolitarim. Vbi i te quaeso quam bene. Concoruqt Petroniana auctoritas cum citatis ante textibus. Itorrendum prosueto suisse arbitror hunc locum, atque immine antrum.
Haec autem crypta fuit a priuρipio satis humilis H,
i Dignum bserva tu est , vetustissimam cryptae somnam , ei altitudine. ii suisse satis a praesenti dissereniciu : nam eadem , prout ea sit pra aliato benecae tς1lu appargi, perfectus erat cap.
246쪽
ut vix hastaliis homo super equum transire posset. Ea postinoduni ab Alphonso Aragoniae I. Rege excavata est, et latior essecta , et passim . aditus superne per senestras
adiectus . immisis luminibus , quo viatoribus daretur iter ,
ne i Per tenebras com-prent. Petrus vero Toletatius Nea politanorum Pro rex cum urbem Puteolos motu terrae partim excisam restaurasset, altiorem fecit, et quadrato
stravit lapide , atque ita evasit viatoribus eOmmodior. Adest tu. cryptae medio Beatae Mariad Virginii sacellum dicatum, ubi lumen diu noctuque intra ipsius cancellos adest, q1io commodius viatoribus iter ostendatur. Haec tandem crypta a Carolo III. Borbonio Hispaniarum Rege fuit pluribus in locis restaurata , et iterum meliorem iu tatum redacta adiunctis stratis silicibus. Ante cryptae ingressum ex parte Plagae Olympi eae in ipsius montis viseeribus visitur aquaeductus cieapolitani pars, qui aquas Baias serebat. Hic vero in duos seiungebatur ramos, primum qui aquam Pau itypum ad Pollionis , et Luculli villas : alter quePuteolos ducebat , uti ex ipsorum ruderibus videre est. Extra Iam descriptam Neapolitanam cryptam duae adsunt viae, quarum una ad 4nianum lacum viatorem fert, altera Puteolos prope marer haec via Noua dicitur ab antiqua omnino diversa , qua per montes Neapoli eundum erat. Haec vero μυa via aperta fuit a Para sano Ilibera Neapolitano Prorege regnum administrante annocer , dum satis depressior erat, ut adline ex rotaraim cognoscitur ab utroque latere vestigiis in ipsis parietibus , quae restant supra eryptae ali illidinem. Adhaec visitur adlluc aedicula puta antiquorum Christianorum opera elaborata , et tabula in ipso pariete depicta. Ipsa procul dubio per eam tempestatem erat in eiusdem cryptae 'plano r at voro temporis progressit factum , ut ea dein erypia , quae satis depressa erat . excavata suerit ad eam altitudinem , quae nune est. Crediderim etiam vetusto aevo .via in fuisse satis aliam , ct sequiori depressam versus Plagam Olympi Cain , t t adhuc restat par .
247쪽
Haec autem via I oDis amoenissima 4 est hodie dum equa: per Balia eolanam regio item , viilgo i Ba tioli 'Puteolos itur. SA,alnia tuas Bariolus Thermol. 'Aragon. 'lom. II. pag. roo tritius viae metiri oriem facit hinc modo: Ageristes a ud I incolas tritici reomenclatura Eistinguitur.
Etenim pars quae mare attingit, dicitur ii Ba noli
quae υero Histiniano subiacet ob I idum fulinus dicitur Socomuγ ; tertia Biter has' media , 'in quam cryρ tae Nevolsianaes veniuntur fauces , Itiori Grona V Pellatur. Ex hoc loco nempe extra cryaptam incipiebat vetusta via Puteolana nunc impervia , quo e pia An a num lacum, inde per Leucogaeos colles tandem ad Puteolos perveniebat. Idem Hariolus ibi deis in hac Balneolana regione otio
enumerat balnea, quorum' primum' est 'S. Gormiani Su.
datoriam , de qtio in tha agemus lib. IV. c. 4 in Aniani lucus litore positum. A terum cui nomen Bul e balneum in collibus Leucogaeis r tertium Astriιni quod a loco nomen desumpsit : quartum Foris Crratas', quod extat in radicibus Pausi lypi montis 'extra cryptam Neapoli lanam. Quintum Iuncarae non ' procul a proxime dicto :sexlum Plu es in ipsa Balneolana regione haud procul amari e Nesidis regione . Set timum 'Petras prope Plagam: octavum tandem Colaturas ibidem. Balneumtas scribit idem auctor pag. Ilέ fuisse satis magnificum
etiam apud antiquos , ut ex rumis , quae. reflant, videre est ; num parietesii isternos ,, est , adhu C Structurae elegantiam servare, et praeter laterum muros, quatuor pilas ad sornicem sustentandum erectas cerni. Celeberrimum , atque Pervetustum monumentum ,' ' quod servat adhue Neapolis extra cryptam; ante deseri P ptam , est P. Virgilii Maronis ins gne sepulchrum de
quo heia nonnulla dicenda. Is natus est Cn. Pompeio Magno , et Licinio primum Coss. Idibus Octobr. in pago, qui Andes dicitur, quique parum a Mantua distat bat. Hic a
248쪽
235 natura tuu auctitat tanta mentis gratia , ut eum ad poe- sim iactus videretur, longe alios. antiquitatis celebres superarit poetas. Hinc plura scripsit, praepertim aEueidum
libros XII. Bilcobeam , et Georgicam 3ὶ, quae usquo
ad nos pervenere. Ipse leo tamento i4ua opera cremandum iusserat, sed :ne tanta. monumunt a pessum irent, vetitum fuit. Anno: vero aetatis suae Iun. ut ultimam aeneidi imponeret manum , in Graeciam perrexit: hinc iter aggrMaus , Athenas pervenit. Parum ibi est moratus s languorem enim nasilus , quem snu intermissa anxit navigatio.
tandem Brunduθium advenit , ubi paucos post dies, obiit X. I al. octob. Cn. Plautio , et Q. Lucretio Coss. Uivus Tuccam amicum rogaverat gua ossa Neapolim ita n-ε ferri , ubi diu fuerat otiatus, et extrema valetudine hoe ipsa suo sepulchro distychon apposuit ;Man. tua me genuit : 'Calabri rastuere ; tenet 'nune Parthenop .: cecini Pascua , rura , duees
Teanslxti interim .vussu Augusti ei dom cincres , prout praeceperat , Noapolim, et Conditi fuere properi iam Pu tuo lanam intra secundum 1apidom ta supra, montem Pau-
i Iloe in opus' i Georgie. Nempo Ν apoli exarasse Virgilium eonflat : ipse enim septennio in huc urbs iligentias didieit artes , alqu ' lidie consocii , ul ipse les trivr in sine Georg. II o Virxilium me tempore dulcis alebas Partheno studiis florentem ignMilis oti. Vnum hete memi ira uctor, adverias volo . 'Cl. nempe Mariorel-hu in I Lbe. Cati m. toni. I l. pag. OS ubi poeta canit Ignobilia
oti nescio q in dumentia ea pli in fuisse, ut scribat, bwnc Oliocam tirbem , ei' ubi trygennae aries . et sindia quam n rixi in e columili ir, in intellexisse stuperstitiosam , ob Superstitio ites . atque ubi magicae est erentur aripse i Iine ipsum poetam ma- eum celebrem , et Neapolitanae ei fas 'auctorom suisse narrat. Rura alia mahnis ea opera ab eodem arte magiea inisse consecta seribit. Praetereo non nullus alias perra1, quas in eriliter enarrateel eroqnin doctissimus Elieni la. capiti elleborum t . a Cluerius Ita l. Ant. lib. IV. e. S supra illos Statii veris is: En egomet eie. paulo post. vers. 77 εubiunguς
249쪽
2Mailypum. Eius sepulchrum veluti templum antiqui vene
rati fuere, et praecipue diatius nostras ut canit ipse lib. IU. Silv. 42. 4 v. si Hoc monumentum, cuius hodie
pars restat , parvae aediculas octagonaei opere concamo
rato formam praeseseri, sornicis instar ex ipsius montis lapidibus, interius latae palmos XVIII. altitudine vero XVI. circiter. Restant adhuc circum quidam loculi duo. bus spiraculis. Quin imo a nostris patriis scriptoribus
stulte mentoriae proditur, usquo a Reparatae Salutis anno ΜCCCXXVI. in medio ex marmore urnam adfuisse,
quae cineres , atque Ossa poetae Servabat. . ILιec ego Chalcidicis ad se , Marcella , sonabam
L Goliatis , strictos tibi ν est itis mcrit it Us. - . 'liaec scribil : En ria diserte testiatur , sub Vesulo , sise Vesuom monte, qui ab orientali ursis Parie est, Virgilli fuisse monumentum ciam templo 'Posito. Et paulo post sublutigit: δεο- andiam autem maxime quia Statius au , se litus secustam , ee in tito e magni tumulis intcamasse m-isimi, εedentem in mum gine te li eius: nou Me υ per iugum montis , neque Per litus tendebat , sed intrUrsum ρω c yρtam Neapolitaniam. Isque Neapoli in anti litani ponit , ubi nunc est vicias S. Ioannis a Tedui io, ei Virgilii monumentum collocat ex ea parte, collim scripto
Virgilii ossa Neapoli Mi secundum lapidem tumulata i suisse
ad unum omnes clamita ut scriptores. Donatus Grammatieus inliniusce poetae vita sic ait: Misit bellam sua Ossa Mamlim trian Verri , uti dis . et suaMisSimo vixer Ut . i . . . . nanslata igilia
iussu Augusti elus Orara Prout εtatu mi , NeαρOlim Jhene , seρH-taque otia Puteolana intria luidem seeundum. Et D. Hicronymus lib. IlI. in Cliron. Eusebii sic etiam scripsit : lusium moritur Seruio Saturnino , et Lucretio Cinna Coss. Ossaeim Neapolim tramlata, in εecundo G μιιc miniario seρelitiniatur titulo istiusmodi, Mantua me geliriu etc. Qtium moriens ipse dic auertit. Λt liisce haud obstantibus auctoritatibus Martorullitis Theca Cal. to m. II. Pag. 679 solidis i probat argumentis, bo a
sepulchrum non pertinuisse ad Maronem, sed ad Parthenopem ipsnm, aitque nostros, patrios Scriptores cuiuscuuque auctoritatis ii deui fuerint , ad unum omnes errasse.
250쪽
Quamvis autem Patrii scriptores unanimiter hoc Maronis monumentum eo in loco conlocarint, tamen recentium auctorum opinio est alia , neque hec sepulchrum ad Virgilium , sed communiter ad aliquam familiam potius pertinuisse asserunt, cum ex labricae constructions satis luculenter eruatur varios loculos ad cineres immittendos habuisse. Hoc proiecto Maronis sepulchrum esse debebat supen viam publicam , ut scribunt veteres Citati auctores. Nulla hoc loco viae antiquae pars restat, neque heic via isthaec lait unquam. Hoc sepulchrum etiam magnificum esse debebat, cum iussu Imperatoris Augusti tuit erectum : huiusco nunc nulla superest pars , neque ubinam tuerit proprie situm , per auctores ConStat. neicienda est igitur communis omnium nostrorum opinio , qui Virgilianum sepulchrum eo loco posuerunt. CI. Canonicus Iorius, Guida di Poetetvoli, edit. Neapol. I 8aa
hanc etiam opinionem est secutus.
Ex 'Martiale insuper compertum habemus, Virgilium Neapoli villam habuisse non procul forsitan a suo monumento ; hanc Silius Italicus postea possedit, u canit Martialis lib. XI. Egi gr. 49 hoc modo :.Silius haec magni celebrat monumenta Maronis, Iugera facundi qtii Ciceronis habet. Haeredem , domin mque sui tumuliq&E , larisque, Non alium mallet nec Maro , nec Cicero. Et in hac certe villa extremum obiisse fatum hunc. Silium commemorat Plinius lib. III. ep. a his verbis: SLlius Italictis in , MUolitano suo inedia ollam uenisse: et paulo post subiungit ; Mtutum ubique librorum, mullum statuarum C multum imaginum , quas non habebat modo , verum etiam venerabattir: Virgilii antes Omnes , Ctιi natalem religiosius . quam Suum celebrabat. Neapoli maxime , tibi monumentum eius adirct , us templum solebat. Capacius tandem hanc villam Pu .ulcidenti, voL Paretisculum appellat Hist. Neapol. lib. II. c.' et: ' ' i