장음표시 사용
421쪽
318 uilla, quae vocatur Iovis. Fortasse e terae a Diis maiorum gentium nominatae suere. De hac Iovis villa restant adhuc magnifica rudera : nam reperta suere signa , opera anaglyptica , vermiculata , aliaque Graecae architecturae id geniis monumenta. Non longe ab hoc loco , qui Laurus dicitur , sunt qui amphitheatrum , vel theatrum extitisse quondam Commemorant ex quibusdam schalariis adhuc integris. In hae ingula suis; olim etiam pharum liquet ; huius facit mentionem Tranquillus ibid. hoc modo : Et ante Paucos , quam obiret dies, turris Phari terraemotu Capreis concidit. Haec forsitan restaurata , et integra postea adhuc Statii aevo extabat, ut canit Silv. lib. III. car. 5. Theleboumques domos , trepidis ubi dulcia nautis Lumina noctiυagae tollit Pharus aemula lunae. Toto quo tempore Tiberius Capreis est immoratus , in. lamia perhorrenda patravit et ipse vero in hane ab imperii curis animum avocavit, eo modo, ut Postea non . curias equitum unquam sumterit, non tribunos militum , praefectosque non PrOMinciarum Praesides ullos mutarit : Himaniam, et Syriam Per aliquot annos sine consularibus legatis habuerit, ita Suetotonis ibidem. Ipse tandem septem annos super hac insula moratus est, ut scribit Plutarchus in Exilio : Ti Siptos Καωαρερ Κακρεδε δ Pnτηγη Τῆε τελευ , , hoc est Tiberius Caesar Capreis vixit Smtem annos usque ad fnem
Sunt qui serihunt mortuo Tiberio, hanc insulam derelictam suisse , nec amplius ab aliis Imperatoribus, et Viris illustribus hahitatam et at hoc salsum est , cum per historiam compertum habeamus post huius Imperatorissatum alios illam habitasse: hinc ex quadam inseri tione paucis abhinc annis reperta , quae mentionem facit Μar. ei Aurelii, constat hunc Imperatorem insulam adamasse, Diuitigod by Corale
422쪽
et Tiberianas delicias adiunxisse. aEvo sequiori fortasse alii Imperatores insulae capti amoenitale in hane advenerunt. Haud vero credibile est Romanos in odium Tiberii omnes insulae delicias evertisse ; temporis longaevitas, et aquarum inundationes , terraemotus locorum faciem potius verterunt. Ex immensis sabricarum ruderibus, quae supersunt in tota insula, ex marmorum pretiosorum fragmentis , ex columnis , pavimentis , vasis, numismatibus, statuis, aliisqne rebus passim in eo solo sparsis certiores facti sumus, hane insulam olim suisse Imperatorum delicias , et amoenissimum Secessum. Hodiedum insula a tanta magnificentia conlapsa est, et nihil aliud superest, quam parva urbs , quae nihil admirationis praeseseri r supra insulam est pagus dictus Anacvri ab suρω, quod nempe supra ascendatur. De hae insula plures mentionem secere , ut inter alios
Capacius Hist. Neapol. lib. II. c. i4 Hadrava , Scoperte delle antichii di Capri, Iustinianus, Digion. det Regnodi Nap. artie. Capri, aliique. Piscatoriae tandem arti vacat maxima incolarum pars , aut reficiendis retibus , navigiisque. Olim duas in ea fuisse urbes seribit Strabo lib. V. Explieis liber quartus.
424쪽
ORIGINE, POTENTIA, EORUMQUE DECREMENTO. 3νκκ1x pretium ducimus, postquam Campaniae Felicis
Antiquitates explanavimus, de Etruscis , quoad e re nostra erit, aliqua hete breviter in medium asseris. Nihil ea gente dissicilius esse potest, dum ipsa anuquissima adeo inter Italiae populos existimatur , ut vix pauca supersint monumenta post tot saeculorum longaevitatem. Hine mirandum haud est, si Romanorum historia vetustissima tot sabulis sit conserta. Livius ubi gentis illius originem describit, nihil aliud enarrare latetur, quam sa-hulas. Ex his vide, quaeso, quantum etiam incerta ha benda sit vera Etruscornm historia. Censorinus de Die Natali c. a I Varronis auctoritate uex temporum in historia periodos distinguit, nempe ob scuram , fabuloεam , et historicam. omnium primum est illud tempus, cui nullum adsuit principium, et Ogygis diluvium iuxta sabulas praecessit: alterum a diluvio ad Olympiadum institutionem attinet i tertium post Ol ym- T. II. I 6
425쪽
piades, quod a Varrone ipso eertum vesuti tempus h. hendum. Cum igitur ex autiquis auetoribus quasi nihil certi habeatur, quoad vetustissimos spectat historiarum annales , et praecipue de antiquis Italiae opopulis; semper dicendum , quidquid de ipsis , deque primaeva origine ascriptoribus est traditum, omnia veluti in incerto haerere, ac inde illorum temporum historiam dubiam semper
Antequam alio progrediamur, dicendum est . Phoe-ntees ci) olim in Italiam adnavigasse, suasque leges, mo res , linguam , et cultum primos Italos edocuisse; et Etruseos, sive Tyrrhenos , seu Tuscos nonnisi post Phoenices Italia dominatos. Isine iuxta nonnullos doctissimos recentes auctores Italiam, et praesertim Camp.niam nonnisi a Phoenicibus omnia recepisse sama est: nullus enim
Italiae, Campaniasque ipsius locus , vel urbs suit, quae a Phoenicibus originem haud agnoscat ; hinc Etrusci ab
iisdem cuncta mutuati sunt. Ex clarisMmis, et eruditissimis Viris qui in eandem iverunt sententiam , praecla.rior adnumeratur Bochartus, q ut doctissime id probat , eui adstipulatur Μagochius , Mariorellius , Attellius , Si gnorellius, aliique plures. Rursus vero qui hanc opinionem penitus refellunt, suere Guarnaecius , Gorius, Mannius, Tiraboschius, aliique qui doetissime probant ,
Phoenices nunquam in Italia regnasse, sed Etruscos dubio procul ipsos uacri intee omnes vetustissimos Italos fuisse, qui regi ouem tante Romanorum aevum semper oc
Εt Thueidide lib. VI interim compertum habemus,
i Ante liasce gentes saera aliae, quae Italiam, et nostram praesertim incoluere Campaniam ., Eae suo L imgonum, Seu gigantum veniunt nomine. De his agit Homerus cνδυ- Κ. v. Strabo lib. V. et Pausanias lib. VIII. Hae gentes quae eaedem ac Aborigenes adeo silvestres ab laudatis describuntur auctoribus, tu hesitarum more Per primam vixerint aetatem. Diuitigod by Cooste
426쪽
hoaee Phoeniere Siciliam habitasse: isque non aliam obeausam id aecidisse scribit, nisi ut commercium ultro citroque Siculos inter, et eosdem exerceretur. Ea gens nullam aliam partem praeter Siciliam , haud vero Italiam ,
et praecipue nostram occupavit Campaniam , cum ex nul- Iis id arguatur monumentis. Etrusciri enim, atque inde Graeeos late dominatos fuisse liqnet. Italiamque omnem, et maria ipsa sub illorum fuisse regimine, non vero Phoenietum. Id autem satis constat ex millenis veterum scriptorum testimoniis , et pinecipue in nostra Campa. nia a praetereo tot signa , numismata , Vetustas ruderum
labrieas, inseriptiones ipsas Etruscis insculptas characteiaribus. At de Phoeniciis monumentis ne unum quidem
usque modo eruderatum , quamvis r entiores auctores
de ipsis tot , ae tanta praealeariat, ut Phoenices Italiam cunctam ineoluisse passim asseveraverint. Μiror tamen praeclaros. ductosque Praefatos supra scriptores ad eam pervenisse insaniam , ut putarint non solum Italiam . verum etiam Europam cunctam olim a Phoenicibus habitatam. Uniri prae ceteris laudatus Metissimus Boehartus eam gentem Italiam, Graeciam , aliasque regiones adeo suis moribus , et lingua imbuisse scribit, ut omnia
ad eorum reserat Originem. Re sane vera nullum est nomen sive Graecum, sive vetustum Tyrrhenisum Italieum, quod ad Phoenicisismum haud reducat; hinc est ut nulla natio praeter Phoenices eas antea habitavit regiones. Nos interim quoad e re nostra erit, probare solidis nitemur argumentis missis enim sutilibus hisce quaestionibus , ad certiorem veniemus historiam Etruscos reapse
Italiae dominos fuisse, eamque gentem celeberrimam armis , scientiis, cultu , et artibus semper evasisse. Ne longius ultra sermonem protrahamus, en breviter omnia. Etruscorum regnum , et Imperium fuit omnium vetustissimum in Italia; idqne ante Romanam rempublicam. Hoc compertum est ex ipsis antiquis scriptoribus , qni hoe memoriae prodidere. Livius enim sic de eo te- .iatum reliquit Imperio lib. V. c. 33. Tuscorum ante Ro-
427쪽
manum Imperium late larea marique opes patuere. MariSUero , Inferoque , quibus Italia insulae modo cingitur, quantum Potuerint, nomina sunt argamento, quod .clierum Tuscum communi υοcabulo gentis, alterum Adriaticum , ab Adria Tuscorum COIonia, υocia Perct Italiae gentes. Plures hinc habuerunt urbes iii nostra Cami ania. Dioclorus Siculus lib. t F. C. IT campos obtinuisse
Phlegraeos Capuam inter , et Nolam scribit. Idem consilinat Plinius : et Pausanias Puteolos Tuscorum appellat urbem e Strabo Marciniam , nunc Ia GMa prope Salernum ad ipsos etiam pertinuisse serit,it. Ad haec Cossa , Paestum , Nola , Atella , Capua ipsa , aliaeque ad eosdem etiam olim pertinuerunt. Livius loco ante citato duodecim habuisse Etruscos urbes, eorumque Imperium late qua patet Italia , extensum , et ad Alpes usque Rhaeticas fuisse historiae prodit ; Ii in utrumque mare vergentes incoluera urbibus duodenis terras: prius cis Apenniantini totidem au Insertim mare, Postea trans 'en niniani totidem, quot capita Originis erant, coloniis missis. Quae trans Padum Omnia loca , exce to V Netorum angulo , qui Sinum cinctimcolunt maris, usquctad Alpes tenuere. Alpinis quoque ea gentissitis haud dubie origo est, maxime Rhaetis. Temporis vero progrSSA factum est, ut plures urbes ab antiqua Etruscorum domina ione desciscentes , nihil aliud ab ipsis retinuerint nisi originem, ut Campaniae urbibus evenisse constat, quae postmodum sub Romanorum dominium transierunt.
Iam diximus Etruscos duodecim habuisse urbes , sive in duodecim populos suisse distinctos. Iis totidem praeerant principes, qui patrio illorum vetusto vocabulo Lucumones audierunt, quorum unus aliis per vices imperabat. iMeaentius Rex, sive Lucumo fuit ex urbe Caere oriundus, et Clusinus suit etiam Porsena. Ea vero Etruriae antiquae pars, quae Circumpadana fuit, Mantuam caput
habuit ut canit Virgilius Aneid. X. v. a I.
428쪽
125 Mantua' nomen, Mantua diMes auis , sed non genus Omnibus unum rGons illi triplex, ργuli sub gente quaterni,
Hi vero veteres populi suere Veientes , Coritani , sive Cottonenses, Tarquinienses, Caeretani, Volsinii, Perusini , Aretini, Falisci, Volaterrani , Rusellani , Uetulonienses , et Clusini. Plinius Ilist. Natur. lib III. e. 5.sie de Etruria scribi it Etruria ab amne Macra ipsa
mutatis fame nominibus, Vmbros in exegere antia
quilus Pelasgi. Hos Lydi, a quorum rege Tyrrheno
Vrrheni: mox a sacri O ritu lingua Graeco mTusci sunt cognominati, α ο του πυειν. Idque ob religionis
coeremonias , quae apud eos vigebant, ab urbe Caere , quam memorat Livius lib. VII. , Sunt vero qui scribunt ex recentioribus auctoribus , iit ex his Guarnaecius , origini Tirreniche, to m. I. c. I. hoc Imperium adeo vetustum fuisse, ut Paulo post uni. versale diluvium , vel Babelieam dispersionem sit constituendum et idque adeo patuisse credibile est, ut longe lateque per Europam pene omnem potentiam extenderit. Certum vero est iuxta Polybium lib. II. hoc Imperium per totam Italiam suisse extensum , idque praesertim qua late patent Apennini montes, atque iuxta mare Adriati. cum olim habitasse Etruscam gentem. Hinc mirum haud est, si non solum per Graeciam ipsam magnam, aliasque regiones, sed praecipue per totam Italiam Etruscorum
Est vero gens proprios habuit Reges, eosque celebres , uti Porsenam, aliosque; tamen praeter hunc, vel alterum , historia de iisdem nihil nobis memoriae prindidit. Etruscos insuper Campaniam obtinuisse ex hoc satis clarescit , quod vetustissima oppida , uti Calatia , Capua , Nola, aliaque plura sub illorum potestatem laurint olim, et originem sortasse ab iisdem traxerint. Quae quidem Italiae pars populis quondam variis suit subiecta. Memo. Diuitigod by Corale
429쪽
ramur inter alios Sidicini, Ausones , Aurunei , osci οῦ
Etrusci ipsi , aliique , ut ceteros omittam. Quae gentes diversis temporibus Campaniam veluti fragmen coeli in terram delapsum in suam habuere potestatem. At inde factum est, ut eae ipsae gentes bellis quotidianis inter se diss patae Campaniae partem oecuparim ; horum populorum quicunque ipsi fuerint, dominio, atque iugo excusso , proprias sibi leges , administrationem, et politiam es formarint. Hinc mirandum haud est, si unaquaeque Campaniae Felicis urbs praeclariores magistratus , senatum , mores , et numismata cudendi sibi potestatem fecerit. Hinc Capua , aliaeque urbes unam ab alia diversam habuerunt administrandi saeuitatem. Unaquaeque veluti urbs parva fuit respublica, parvum occupans agrum. At undenam haec diversa administratio Non alio id aecidisse crediderim modo , nisi quod tunc temporis eo in more administratio ita esset posita. Nam ab aevo quasi immemorabili is apud gentes usus invaluerat, ut unaquaeque uibs cum parvis visis, si qui fuissent . aut Begibus pareret, aut in reipublicae sormam esset administrata , ut cunetia Campaniae opidis id evenisse ex historia satis
arguitur. Vetustissimorum Etruscorum potentia , et agrorum extentione a nobis vix degustata, ad illorum nobilissimas artes gradum nunc saeimus. Norunt omnes eruditi viri , Graecorum artes ad persectionis apicem pervenisse : nihilominus eas haud ceteris aliarum gentium esse praeserendas censeo. Ilinc merito Cicero de Orat. lib. I. appellat Gratiam λυentrices Athenas; et Venusinus vates lib. II.
Gracia cuia serum victricem cerit, at artes ttitit agresti Latio. et in arte poetica v. 323Graiis ingenium , Graiis dedit Ore roιundo Musa loqui. Diuiligod by Corale
430쪽
Tam εn insielandum haud est quin diversae temporum vi
eis sint stabiliendae: eum enim praelati a uetores ea de Graecia praesetulerint encomia, iam Etruscorimi Regnum evanuerat, et Romanorum invidia dissipatum dicam , an senectute conlapsum, incertum; tunc Graiorum gens maxime vigebat: artes , sique omnia ad ultimam persectio. nis normam erant redacta : hinc mirandum id accidisse haud est, cum Romani qui a Tuscis erant paogeniti, iam tunc nullas norant artes. Attamea si rem historcam multo ante perspiciemus, profecto videbimus Etruscos,
et quicunque ii fuerint, olim ad persectionis ultimum venisse gradum; artes et quidquid ad Begni cuiusque
maiestatem attinet , in summo gradu esse evectum. Id omne ediseimus ex ipsis Graecis historiographis, et praesertim Etruscorum fastorum adversariis. Inter alia quae ab iisdem inventa existimantur, oecurrit mentio de tubis, ae cornu bus militaribus. Hic scribit Athenaeus lib. IV. c. 25. δε ἔστtν ευρημα κιρ- τι κω σὐπιγγει Tyrrhenorum inMenta sunt cornua , et tubae. Et Clemens Alexandrinus Stromatum lib. I. pag. 33a edit. Venetae I 57 Tυρ- ρηvoi σαλπiγγα ἐπενοησαν οῦ Etrusci Tubam excintaυerunt.
Isine haud admirationi esse dEbet, si ex antiquis aliquis auctor Tuscanicas artes, et scientias iam conlapsas fuisse feribat: quo enim tempore ii auctores de ipsis Tyrrhenis artibus verba faciebant, intelligendum est , iam depe ditas omnino : haud enim amplius Etruscorum vigebat Imperium , et iam pluribus saeculis pene erat extinctum. Qnintilianus Institi orat. lib. XII. c. ro qui non Etruscorum , nec primorum etiam Caesarnm , sed extremosioruit tempore, de Faruscis haud bene sentit , qui suo vivebant aevor aliter enim de antiquis Tuscis, cum et studia , et scientiae , et praesertim artes tum vel maxime
Plurium interim sesprerum asseremus auctoritates , ex quibus comprobatur, iam antiquissimo temporo in I. talia artes , et praecipue picturam ad persectionem re-daetam. Pliniua inter alios sic' prodit Hist. Natur lib.