Universae Campaniae Felicis antiquitates a Mariano De Laurentiis elucubrate

441쪽

aive posteriori aevo laeus hie emerserit, haud inquam

cum citato Μatochio credendum ipsum esse tam recen tem , ut nonnisi saeculo XI. adsurrexerit. Lueus hae vetustissimus esse debuit: neo mirum sit, si ab antiquis haud fuerit deseriptus. Blondus Hist. Neap. laeum huna antiquissimum esse, et ipsum Boriianorum tempore editi. tisse lari arbitratur. Hinc L. Lucullnm fossam aperitisse seribit olibanum inter , Leucogaeos ciales , ex qua ad mare usque aqua decurrebat, eamque. tempcaeum IonPe-vitate oppletam vicinorum montium assiduis aquis credita Idem autumat Carletius, Reg. Brug. nota νε εο et I 6. At hoe omne incertum quidem est, eum in historia nihil memoriae proditum fuit. Magoehius prohat in ipso

lacu Lucullum villam possedisse ex multis , quae super-εunt ruderibus. Sunt etiam qui scribunt si heie loes olim fuisse urbem nomine Anglanum a . Hic vero lacus a Medii Evi seriptoribus Colatori-

rium 3 suit nuncupatum, quippe quod ibi vicinomin

. i Cl. Marochius de Castro Luculi. pag. 2 i5 asserit iahoc lacu extare adlluc vetustas fabricas: CONerussimum ea, quotidie ab urinatoribus ingentes continentium aedificioru- , imterdunι integrorum compases in toso stagni fundo destrehendi , ac pertentari, ita ut iacem non dubitent, eas viri alicuius nurura fuisse. Ηeic ergo loci suit urbs iuxta Cl. auctorem , aut saltem fabricarum frequentia , quae villam etarmabat. At quaenam cilia fuit 2 eandem ad Lucullum pertinuisse seribit idem. Hoeprobatur ex . pluribus minis , quae restant circa eundem locum. At ego nillil inirimandum auserim ad quemnam haec pertinue Hi subrica. a In eandem etiam sententiam ivit Galantius, Discri meai Napoli. Is enim autumat in Aniano stagno parvam olim urbem extitisse Ainanum nomine; haec auctoris assirmatio satis audaa via detur. cum ibi non nisi paucas aedificiorum ruinas reperi amias, quae haud urbis existetitiam probare possu*t g Qec eiusdem ea situ in vallo satis profunda, et tristi, nec ex veterum acri-rum silentio colligi liquido potest, hoc verum' esse. M Balneum fortasse, quod sub Glauιme nomine salutatur,

442쪽

-ouum aquae percolarent' Pellegrinius, Discorso II. ling. 279 hunc assurit ab auctoribus Norimannis Angmum fuisse appellatum , quam vocem Maa hius ibidem ab Ango derivat. Eiusdem tandem laeus erater milliare circiter unum latitudine haud expedit, et circuitus II l. circiter. Hodiedum linia maturandis inservit, quae vicinis proveniunt locis: aer hinc adeo graveolens est, ut nulla heiu sit sedes. Vicina loca serpentibus infinitia scatent. Ad deseripti lacus rit,am ex parte, quae Occidentem, et septentrionem respicit, et ad montis radices adiacet

parva Crypta Canis , vulgo Ia Grotta dei Cane, altitudine XII. pedes , et latitudine V. Sic suit dictitata, quod in ipsa canum praesertim sunt perieula. Quinam huius

auctor , nullus inter veteres, nec inter recentes adest auctores , qui id commemorat praeter unum Plinium. Eandem creditur exeavatam a vicinis accolis. Mephi iis quae te perpetuo regnat , est adeo visibilis, ut nigra videatur nebula, et sumus , qui totam eius oceu pat superficiem. Guidetardiotas Mercur. Camp, pag. I 88 sic eandem deseribit: A pestifero et oenenoso, quem lsrra emitiis, halitu exanimari canes credidis, ει huc usque credit Mulgus : adori sum siqvidem antri se Amalemensibus, nubecula quas clam amoret, eluadem solum, ac planum, ad Palmi unius

ritu nem aeqvs Omni ex porte Operiens. Hanc ea esui bus , et MOPOribus , quos sulphur , et alumen , ceteraremineralia , quibus hic tractva abundoι, transmittunt, malescero uora era ambigendum. Canum sit experientia, quoas inieulo adhaerentes buc immittunt accolae, pust minulum aemimortui eiiciuntur. At si in vicinum statim immerguntur Maguum , vires iterum reuuperast. Idem periculum faciendum est cum quovis animali , et cum ho-

mi usque meminit Sebastianus Barioliis Therm . Aragos. γε.eandem hahuit originem Aniani stagni, dum aquas ε vicinis eolantes montibus in Anianum perveniebant.

443쪽

Aniani Suda. tocia.

minibus quandoque saetum. Petro enim Toletano Neapolitanum administrante Begnum duos servos in hoc antrum immissos, statim vita privatos fuisse narrat historia. Et Carolus VIII Galliarum Rex ad haec loca adveniens super asinos perieula fecit, qui etiam mortui fuere. At unde nam aer hic iam pestilens , et ththalis in ea crypta ge

neratur 7 Hic nihil aliud est s ut ante diximus ) quam

immensae vulcanicae materiae , quae in eo solo regnant, et heic praesertim extricantur. Physici auctores plura de hac erypta scriptitarunt. Ea vero ab antiquis auctoribus sui tappellata Scrobs Charonea. Plinius inter alios eam significasse videtur hoc modo Ilist. Natur. 5: b. III. c. 93. θλritus Iethales tilibi, aut scrobibus emissis , aut i solaci sisti mortiferi; alibi volucribus tantum.tit Soraci Micino tirbi tractu : alibi praeter hominem ceteris an mantibus, nonnunquam ei hominc ut in Sinuessano agro, et Ptiteolano. iracula Mocant: alii Charoneas scro. hes mortiferum miritum exhalantes. Et Saniali eius de Orig. Camp. pag. Is sic etiam scribit in Proximo terrae miraculum , flatu intus tabifico , signum habens iuxta , quod non sine pilae periculo Praeterire licet. Quo tinque animal id transgredimn, P CHmbit illic semianime: quod Si Arius quom exariimetur, his tinguatur aquis , ad salutem redit, facto in caniabus fame Perictilo. Parum ab Aniano lacu immensa vetustorum aedificiorum

supersunt rudera, in quibus plures cretacei in parietinis inhiadservantur. Huiusmodi aedifieia Thermae, vel Sudatoria, vel Calidaria si) esse existimantiae , quae sunt iuxta viam

Puteolanam. Be sane vera scriptores omnes heio celebres aὶ Hoc erat Calidarium, vel- potius 'aed Mium , in quo per tubos bene dispositos vapores distribuebantur diversis in ca meris ad advenientium aegrotorum usum: hoc praeclarissimum esse debuit prae recenti, in quo . vix nunc commoda aegris Fubministrantur.

444쪽

S. Germani Capuae Praesulis thermas ponunt. Eadem Thermae , vel S. Germani Sudatoria audivere Nota est historia, quam narrat S. Gregorius lib. V. Dialog. num. Iohuius Episeopi Campani, qui sexto vixit Christianae Eeclesiae saeculo. Hie prodit eum adhuc adolescentem hane historiam accepisse a maioribus, Paschasium nempe Sedis Apostolicae Diaeonum hominem sanctum hete damnatum. Hinc accidit multum post tempus ab eius salo, ut S. Ger- manus Capuae Episcopus medicorum consilio infirmitatis causa in hasce advenerit Thermas. Ibi eiusdem Paschasii animam in caloribus invenit. Zaccharias vero Pontifex Romanus , qui VIII. extitit Saeeulo. Gregorii Dialogos elatino in Graecum vertens, earundem meminit Ther.marum. At quoinodocunque se res habet, nempe utrum vera , an salsa sit haec historiola , illud pro certo habendum , easdem fabricas Thermas , vel Sudatoria suisse,

eaque, quadrata extitisse forma , ut apparet ex opere lateriti Postquam de vicinis ei rea Anianum stagnum locis leani Far- diximus , pavea de Vulcani Foro, seu Sulphuraria ad- . demus. Non amplius quam mille passus ab hoc distat lacu : eiusdem Iorma ovalis est Parva altitudine , et circum collibus cingitur, praeter partem , quae meridiem spectat. Sulphnraria etiam dicitur ob sulphuris quantita. rem , qua undique scatet. Capacius Hist. Neap. lib. II. c. hunc montem narrat , MCXCVIII. regnante Federico ΙΙ. tantum ignis eructasse, ut vieini agri, et vici ingentibus fuerint malis pressi , et motibus terrae. Begnum vero Neapolitaniam administrante Ferdinando Aragonio tantam aquarum esservescentium copiam evomuisse Vulcani Forum fama est, ut agris propinquis ruinam attulerint. Nee solum 'eo tempore hoc evenit , verum etiam Romanorum aevo , ut

ex Petronii Satyrico intelligi videtur e. rao v. 67.

445쪽

Est locus exciso penitus Gm ersus ki- , Pressiano en inter , magnamve Dicarchi a ων Cocytia ρerfusus aqua. Nam minima aextra Qui furit, effusus funeaso Margitur a M. Non haec autumno tolliat inret , aut ulla herbae cimus laetua agaer. Totum vero hoc ,ulcanicum solum a. temporibus remotis aciuarum mineralium scaturigine abundavit, quae semper celebratae suere. De hisce historiae Puteolanao scriptores emphatice scripti inmot. At undenam huic lania regioni celebritas, nisi ex aquarum mineralium e diluentia I Puteolanae vero histori/e auctores , ut inier alios

alios Alcassinus de Balo. PuteoL Capacius ibid. Seipio

Mazaella Hiit. Puteol. Sebastianus Bariolus Thermol. A. rase tom. I. Samellius, Antichita di P auoli, aliique memoriae prodidere, ha3 quεε suisse plures, eamite ad XL. circiter disserentes , et variis aegrotorum usibus inservisse. Easdem fama est a medentibus Sadernitanis invidia dissipatas esse. Videsiν quae diximus lib. IV. o. 4 , ubi rem suis enarravimus , et ubi de singulis aquis, verba fecimus in Puteolano agro existentibus. Eaedem, neonon et Minea a Sebastiano Bariolo loco

citato accurate describuntur, ubi praesertim mirandos essectus ab iisdem productos narrat. Petrus Antonius de A. gonia Neapolitauum regnum administrans an uo MDCLXVH pro Carolo II. eum iam aquas, et Puteolana taloea collabentia animadvertisset , quae Barbarorum , et maris a Fluanus causa ad eum statum fuerant redacta, ne pes umabirent, iterum reviviscenda curavit. Hinc paveos post annos ingentibus sumptibus res isthaec numeris omnibus

iis it absoluta. Ne igitur foret deperdita , epitaphia ereeta

suere, quorum unum ad Neapolitan/e epyptae ingres uni

fuit positum sub lκpide aliud longissimum legitur, in quo

Puteolanae et Baianoe aquae, quin et praesertim virtutes prae dicantur. Aliud epitaphium prostat extra Puteolos mare ver Diuitigod by Corale

446쪽

sus iuxta vium , quM ad Luerimim, et Avernum ueum duis. Alind ei Raphitini tandein est illud, quod adsurgit supra Tritulae Sudatia ris , quae vulgo Neronis Thermae audiunt. Optimi Prhieipis rutri Antomii Aragonii providentia eo devenit, ut montem effodiendirin curarit, quo via commodior ad Baianas visendas antiquitates, et ad aquarum Thermalium usum viatorem duceret. Eaque suit appellata via Aragonia ab eodem optimo Pro rege aperta , quae adhuc extat cum epitaphio ruinoso , in quo lapis legitur. Tandem sciendum est, quoad harum Thermarum pertinet ad historiam , Bariolo iniunctum fuisse ab ipso Prorege, qnoad illarum restaurationem attinebat ,

ut prodit idem lib. IV. c. 5.

Ad physicum nunc statum redeamus. Subterraneorum ignium frequentia , plures ignivomi montes, quibus Puteolanus scatet ager , et assidui motus terrae tantarum aquarum procul dubio causa suerunt. Physicis in Naturae regno peretura consideranda offeruntur , et quoad disserentes herbarum , et lapidum , et reptilium, et insectorum attinet species, quae heic enascuntur. En igitur vulcanicarum materiarum effectus , qui heic generantur. Ex alia parte terraemotus locorum faciem penitus invex- terunt. Hinc quibusdam in locis mare suit elevatum , in aliis depressum t plura aedificiorum rudera sub undis adspectantur , necnon et viae , et templa , aliaque hisce similia. Montium partes avulsae nunc insulas efficiunt. Quis neget Nesidem insulam olim terrae unitam fuisse t Montes extemplo ei formantur, idque ex ignium subterraneorum Causa. Lucrinus , et Avernus lacus ad medietatem redacti. Sulphuraria ipsa quae adhuc ignes continet et Leueogaei ipsi albicantes satis indieant , totum hunc Puteolanum agrum ignitarum materiarum receptaculum fuisse. At numne persimilis suit Romanorum vigente sortuna ager iste Z toto prope coelo a recenti fuit diversus, nee ipsi ea loea dilexissent, nec tot immensa argenti pondera in villis aedificandis insumpsissent , nisi eam regio

447쪽

nem amoenissimam compὲrissent.Tot magnitient;ssima aedificia et publica, et privata fidem adhuc testantur. Nunc tem. poris horum locorum aer penitus inversus a lacus Plures, montes ignivomi habitatores rari satis ostendunt ea loca magnas rerum naturae vices passa fuisse. Diuili rod by Corale

448쪽

Η hie de vero Castri Lucullani situ pauca appingemus:

patrii auctores de hoc loco tam stulta identidem scriptitarunt, ut sabulis. erroribusque passim eorum opera con. serta redoluerint. De illius autem vero situ alii alia, sed nullus reapse verum adhuc a salso discriminavit.

Lucullanum Castrum nihil aliud fuit, quam pars villae Luculli, quaeque improprie a Neapolitanis scriptori-hus postea Ovi arx fuit appellata. Hoc vero Castrum iuxta ipsos nihil aliud fuit, quam ea parva insula , cuius meu-tionem iacit Plinius Hist. Natur. lib. III. c. 6. his ver-his : Inter Pausit rιm , et Neapolim Megaris. Ex quibus verbis colligitur inter Pausillypanum promontorium,

ei Neapolim urbem hanc insulam esse, cum nulla alia adsit in eo mari posita, praeter Megariam. HanC etiam memorat Statius nostras ab alia parva insula Euplaea nomine

ite dicia haud dissitam ;Inde uagis omen felix Eulaea carinis, Quaeque feris curυOs exerta Megaria suctus' Sunt qui scribunt ex nostris patriis scriptoribus in ea iugula urbem olim extitisse. Inter . alios, qui in ea nouurbem, plura tamen aedificia fuisse scribunt , est Claritus Comment. Sulla Costitu 2. di Federico ΙΙ. parte III. c. 3. paragr. XI. qui heic SS. Salvatoris , S. Μichaelis , et S. Costantini monasteria fuisse quondam narrat: adhaec suere heio villae, agri , et viae; et Federicus II. Regnum Neapolitanum administrans praetorium aedificavit, ubi eius uxor diu vixit, et Neapolitani Reges per sequiores T. II. 19 Disitired by Cc oste

449쪽

aetates iubabitarunt; Id omne ex variis Medii aevi Begesti,

probat laudatus auctor. At undenam ea insula nostro aevo coangustata , et dimidiata adservatur ' non aliam ob causam

id evenisse scribit , quam quod anno MCCcCXLIII. VII.

Kal. Decemb. horrendissima exorta te estate, et motu terrae in medietatem est redacta. Huius horrendi Casus mentionem iacit Petrarca libr. V. epist. sami l. qui inter alia haec ait: Mille inter Ca reas, utpue ma olim uitabant undarum montes, non caeruleum , aut q-ae in magnis te estatibus solet, nigrum, sed canum , homrisco Mumarum candore fretum cernebatur. Celanugetiam, Giorn. V. aperto id declarat , qui inter alia in vicino insulae mari plura vetustarum fabricarum rudera suo adhue aevo superfuisse ad vetustam Megariae urbem pertinentia narrat. Cum autem insula isthaeo tota ex materia tolacea sie efformata , saeillime evenire potuit , ut paulatim maris ' ictibus repercussa dimidiata fuerit. Idque tam certum est. ut sub maris undis ex omni insulae parte , qua patet, adservetur adhuc terrae pars quae ad insulam quondam pertinuit. Id vero iam ex Romanorum aevo evenisse exi. stimandum est, cum eo tempore etiam Saope mare insulam coangustarit. Eandem esim terrae vilitam fuisse quoque ereditur, et a motibus terrae , vel ab ipsis hominum manibus in insulae formam postea effictam. Megariam vero insulam fuisse ipsum Lucidianum Castrum salso creditur a patriis heriptoribus , cuius occurrit mentio iam a quinto Evclasiae Christianae saeculo, quod a Neapolithnis saeculo decimo fuit eversum. Gulielmus autem I. Malus nomine arcem Normandicam ibi aedificavit anno ΜCLXX; hinc ex ea tempestate ovi Castrum ab insillae rotunditate audiit. Iam ante insula Maior , m MDatoris institi per patrios auctores fuit Onipellata, ut inter alios probat Claritus loco ante citato pluribus seriptorum Medii 2Evi auctoritatibus. Ad hoe melius probandum auctores asseremus, ex quibus Lu: Diuitigod by COO le

450쪽

cullanum Castrnm alio quidem esse conlocandum patebit. omnium primus occvrit Marcellinus Comes , qui quinto gaeculo suam elacubravit historiam Basilico , et Armato Coss. Hic ubi de Angustulo postremo Romanorum Imperatore verba facit, at, Odovacre Erulorum Bege in eri. lium multato anno CCCCLXXVI. Sic narrat: Augiastutam sitim Orestis Oi oacer in Lucullano con aniae

cari lio exilii Asena damnaMil. Hemerium Romanae gentia In retiam . . . . Cum hoc Augustitio periit. Et ornandes iisdem sere verbis prodit De Regn. Success. e. Io 3 od acer . . . . Iιaliam λυasu , Augustulumqt Peratorem de regno emisiam , in Lucullano castello exilii poena damnaυit. Ex quorum auctorum verbis occurrit mentio de castello , rion vero de insula, in qua patrii scriptores omnes eundem Imperatorem inclusum credunt , quod quidem ab insula Megaria differentem omnino suisse credendum arbitror.

D. Gregorius Papa Petro Campaniae Subdiacono scri-hens lib. III. ep. I. et Antemio lib. X. epist. Is huiusce loci facit mentionem , et praesertim Ecclesiarum , sed nunquam insulae, quin etiam Castri Luctivani , intacet Castelli. Egi pius quoque qui sexto noruit saeculo, S. Severi Norici Episcopi histo iam scribens in Castro Lucullano tumulati iam quinto vergente saeculo, nempe anno CCCCXCII. hoc modo ait , ut legitur apud Bulland. lom. I. Sanctor. ad diem VIII. Tunc S. Gelasii Romani Ponti is auctoritate , et Nevolatano PMula exequiis r erendis Occurrente in castello cultans per manus S. Victoris Discoyi mausoleo , quod PraedicisDemina s nempe Barbara, quao eundem S. Severinum sepelivit ) Coradidit, conlacarum est. Qua 'celebritate mulsi languoribus affilicti reco ere sanitiatem. Inter quos

quaedam , cum gravi imas , aegritudinis pateretur in- Commodum , Prosereranter occurrit , et ingressa obvehiculo quo comvs Menerabiles Portabatur , statim canal omni languore. Ex his verbis ecquis adest, qui