장음표시 사용
11쪽
Ab his em foecudissimi sacratissiriasin riui .ppasgati sunt:hinc sapietissimi theologi, & sentire taloqui didicerui:hic de deo,diuinis Q affectibus,
quid inquam illi maiestati sempiternae gratu placitum Q sit, quibus uepotidamu rebus delectestur,copiose disteriit.:quanta seueritate, omnia flagitia puniat, luanta charitate erga pios prosbos afficiatur. Hic nostra uita fingcre poterismus,si nos aut ad coue uitam coponcmus,qui in his literis deo acceptissimi extitisse fertitur, aut comm execrabimur improbitate, tuos ad mis rabilem exitum, acerbillimam supplicia sua tras xere scelera.In his igitur desudare, omne ocium impedere,aliquid ad eas illustradas excogitare, tempus,& aetate in his cosumere, no modo rem omnium laudatissima arbitramur,sed longe ctia
utilissimam.Et quan* hic tot adeo praestantissisma ingenia sese exercuerint,Grsco' pressertim, Hebraeosv,Latino',Arabumq;,NAethiopum, Omnisq; prope ostis,cu uerae essent addicti relis gioni,no redditur tamen eo res sic ilior, cum ut ab Origene dictu est,noua semper ubertate diuina scriptura efflorescat,praesertim si uariu inter preladi nentis fuerimus secuti,quadone hi quidem defuerul,qui ea in carmen redigere conati sint.Nostram uero opera, qua Sc alius quisq; certe praestare potuisset, adeo desiderare hae literae Uidebantur,ut non mcdiocrem utilitate earu studiosis,cx nobis accessura speremus. Nam 5c o cultu
12쪽
cultum si quid,abstrusumq; sucrat eddemus ilis
Iustrius: aut sicubi nostra aeditione calumnianutur Iudaei,uel optime sese habere ostedcinus, uel cur ab eo' codicibus uaria sit, aperiemus: uel certe si quid erat ante deprauatit,in situ locu revistituemus Quae omnia maxime erat ncccsaria,
quod minus serte uos allatrabunt Iudaei, di in sacris literis uersari uolentibus,qui Hebraice nesciant,tutior ad eas dabitur aditus ectius* eas interpretabuntur. Nein uero uniuersum tactus
instrumentu ex Hebraico uertere placuit, Q 8c immensi pene sit negocid, oc no ita inecessarium, sed tantum quaedam loca erant, uel restituenda, Dei illustriora reddenda.Quod facientes,tum minus laborabitur nobis,tum minus scandali exhibebitur his,qui aegre ferant, toties diuinas lites ras immutari quod di in Hieronymo no aequo animo accipiebat Augustinus,Septuaginta insterpretes carpente, nouam di diuersam ab ilis Iorum interpretationem aedente. Proseremus autem ex Chaldaica aeditione, locos, Hebraeos interprctes frequenter citabimus,ubi recte fueurint interprctati ubi perperam, pro uiribus res sellentur.Graeci etiam patres,ac peruigiles in sacris literis hierophantae, non raro adducentur, quorum nobis uberrimam exhibuit copiam diu
uina bibliotheca,quan doctissimi, Nomni uiris tutum genere clarissimi uiri Dominicus Gryomanus Cardinalis, eius p ex fratre nepos Masa s rinus
13쪽
rmus Nipse Cardinalis, omni librorum genere
refertillimam in aedibus nostris Venetias erexesrinquibus di Iaus apud posteros,& in coelo clasrillimus locus,pro tanto erga genus humanum Denelicio patebit: nostro' quom saepenumero
heremus,u per Averro ,alios. impios di meis ruditos sophistas licuisset:qui multa ac nobilissima ingenia infecerui, & a sanctissimis studiis ais uerterunt Na post fere interpretatu Auenoem
volgati Hi omnis illa plebeioru philosophorum colluuiestio ansit diis emersit.Necp etiam in dubiu uocandum censeo, in Hierov. sit ne haec nostra Latina interpretatio diui Hie να ronymi,an non. Cur enim id cuil dubiu uideri debeat nam apertissimis argumetis haec illa esse aeditio comprobatur,quam sanctissimus,doctis timus Hieronymus LatinoN ecclesiis leaeda tradidit. Primum enim si illius no est, cuius ob
secro hac enim eam no esse,qua tepore Cypri 1 retuliani Augustini, ecclesiae uterentur,
his locis discimus,quos illi ex ueteri citant testamentorqui adeo diuersi sunt ab his, quos nuc nostra continet translati ut uel hinc facilis sit cois Iectura,esiam nostra esse ab illa interpretatione:
patet id ex Augustino, qui Genesin ad literam exponit,dissonu ubi* a nostro:Memm ex omnis Dus eius scriptis licet cognoscere. Clarissimum uero id fit ex sermone eiusde , qui ultima diuini aduentus dominica legitur:ubi cum uaria prospheta
14쪽
phetarum de cΗRIsTI aduetu citasset testimonia,inter alia,haec quoq; iferi,ueniat oc alius testis dictu Abachuc testimoniu de c HR ISTO: Domine,inquit,audiui auditu tuu,5c timui,consideraui opera tua,& expaui.Deinde insere,quae
sint ista opera ipse declarat propheta dicens:In medio duom animalium cognosceris. At hoc in nostris codicibus no inuenitur.Sume Abachuc propheta, di id testimoniu apud eu no reperies: mo loco eius testimonii est alia sententia, haeci scilicet, In medio annorum uiuifica illud. Viis
des quantum inter utruncp intersit.Septuaginta igitur eo modo eum locum reddiderunt, ut uidere cuim facile est. Hieronymus autem nos ster Hebraicam ueritatem secutus uertit,ut hodie habetur in nostris codicibus, di bene, ut suo loco annotabimus. Alios ex aliis theologis io, cos citare operaeprecium non duco,quod sit peri se perspectum, modo quis libros conferre uelit. Constat igitur hanc nostram interpretationem antiquam illam non es si ergo alia est,ut certe est,aut ex Graeco, aut Hebraico uersa est:quod ex Graeco aedita non sit, cum ex permultis locis
est manifestu tum illo praesert Terra erat inas
r. id est, Invisibilis N incomposita. Quae ut ex ' Hireonymo Graecisin scriptoribus cognoscit Septiraginta aeditio est:*Φ em alii fuerint apud Graecos interpretes,nemo tame corum publice
15쪽
rR E FATI Oreceptus est, praeter Septuaginta.Eoru itaq; in terpretatio nuncb Latina facta est, quae etiam si Latina facta fuisset,no est tame haec nostra:citas
tur enim tum a Graecis, tu a nostro Hieronymo
pleram ex aeditione Aquilae, Symmachi, aliis Ointerpretantibus, inuenimus in eos plurimum a nostris codicibus dissentire: si itam ex Graeco uersa non est,relinquitur ut ex Hebraico.Sed asLatinis praeter Hieronymii praestare posluisset, tuum ueterum nemine habuerimus,qui Hebraice scierit: Praeterea hac nostra aeditione,
ueterem illam Latina non esse,sed illa Hieronysm plurima indicio sunt. Hieronymus enim sua locnesin ad litera,&super prophetas,citat sitam di ipso' Septuaginta,coserimus Q hanc nostra, inuenimus in illa esse, quam ibi ut suam profert Hierony. Loci praeterea,quos ipse testatur in Septuaginta aeditione non haberi, sed in sua quam
nuper ex Hebraica ueritate aediderit,habetur in hac nostra Iam illae praefationes, quae in hac nosset a inueniuntur, cuius esse par est credere, nisi Hieronymst quae ec ipsius redolent eloquetiam,&sanctitate:Cur ergo interpretationi non suae adhibitas esse crediderimus: Tanta praeterea est huius nostrae interpretationis elegatia,tata prosprietas,tam mirabili prudelia uitat Hebraiumu, sesel nostrae phrasi accomodat, ut alterius esse,cb eruditissimi Hieronymi,minime ut creda adsduci possim. Mouet quibusda scrupulum, quod
16쪽
r RAEFATIO. II quaedam loca in hac nostra perpera sese habeat, suspicanturm non adeo potuisse Hieronymum hallucinari:auxerunt hanc suspicionem nobis semper inimici audaei, quoue non aliud opus,*rebus nostris sema detraher sacra,cerimonias, legesin nostras caluntari.Hi ergo oc apud principes nostros,si quado de his rebus sermo incidit,
maximis astertionibus iaciat,nostra aeditionem corruptam,deprauatamq; esse atam impulerunt etiam nuper Romanu principem, ut noua eo iubente fieret aeditio,quae Ffecto minime erat nocessaria.Si quid enim in hac nostra diuersum ab Hebraica ueritate inuenitur,perleve certe est,&quod uno apice resarciri possit. Fateor in .pphestis aliquid uarietatis esse,* uaria etiam sit uocau hulorum significatio,quae tamen prudentissime uerse sit a Hieronymo. Huius nostrae aeditionis dignitat ,uel id abunde testatur, Q ad ea sepenumero recurrant interpretes Hebris sicut nos pleram loca apud eos notauimus. Hanc si cum aeditione Septuaginta contuleris,ausim hac uti similitudine,ut luce ac tenebras a te collatas asseram id quod nos toto hoc opae ostendemus.. Inveniemus certe hanc adeo fuisse ecclesiis ne, costariam,ut nisi hanc operam diuinus Hierony.mus nobis praestitistet,versari adhuc nos in multis erroribus certe necesse fuerit. Si quid enim computatione annorum Christiani ab Hebraeis
distentimus in causa fuit ipserum Septuaginta aeditiu
17쪽
is P R AE F A T I C aeditio:quae cum in caeteris, tum in hae re maxis me est deprauata Mitto reliqua,quae a nobis sui passim produceda hanc quoties cum Hebraicaueritate contulimus,toties in magnas ipsius insterpretis laudes erupimus,admirati tantam masiestatem,tantam in transferendo prudentia,tans tum iudicium,tantum leporem,tantam perspiscuitate:cuius semper sit nomen benedictu,quas
do aliud pro lato munere tauere no possimus. Quamobrem non est cur ulla ratione de hac re dubitemus.Opers uero precium ducimus,quid nos in uniuersum de his aeditionibus sentiamus, exponere: filuo semper meliore iudicio. Prima septuaginta secraru literaru aeditio a Septuaginta sub Ptolea interpretin meo Philadelpho aut Ptolemeo Lago facta est, quam 5c in Serapidis seno reposuisse dicitur.Naquod ait Eusebius ante Alexandrum, oc ante regnum Perserum, petateuchum esse translatum, uix milii credibile fit. Haec igitur siue Graecaruliterarum cognitionem absolutam no tenerent,
Septuaginta illi seniores,siue aliis exemplaribus uterentur, nun aut Hieronvmi tepestate has heretur,sive studio quodam, deditam opera uelalent ita trassere plurimum ab Hebraica ueritas te inuenitur distentire. Quaedam etiam apertissimam prae se ferunt Graeci sermonis imperitiam: in alijs maxima Hebraicae linguae ignoratio des preditur:dura alia,& uix intelligibilia.Hac itam aeditione,quantum Graecos autores lincndo ase
18쪽
PRAEFATI o. Is sequi potuimus, nes,quae Graece loquerent, orientis ecclesiae utebantur. Alioru enim interspretationes,ut Aquils,Symmach Theodotiosnism publice ab ecclesiis non ita receptae sunt. Maxima enim praecipua reuerentia aeditioni Septuaginta deferebatur,ea passim in ecclesiislegebatur,eam interpretabatur sacri scriptores, ipsa testimonia proferebatur,sicut diapostoli ο cerunt. Haec post IESU cΗRISTI aductu, .
Latina facta est,circa ipse Apostolinu tempora, tempore Ia uel paulo postDe cuius interprete,nihil copera unama titi habetur, eam passim occidentalis ecclesia,ut
antea,sic etia tempestate Hiero mi, utebatur. Quicquid scripturarum citatur a Tertulliano,
Cypriano, Augustino, Ambrosio,ex hac depropium est. ae,quia ex Septuagita uersa fuerat, eadem in ea errata contineri erat necesse,quae in Graecis etia codicibus inuenirentur.Quod cum in id fieroa esset Hieronymo,uiro omnium doctissimo, mas ut
rime perspectum, hoc impulsus est ut nouam 'aeditionem ex Hebraica licritate,non tam Latiis Mnis,quam etiam Graecis utilem moliretur.Quae res fecit,ut in maledicta ac blasphemias homini illius temporis frequenter incideret, quando etiam ab Augustino in eo obiurgatus est, licet ab eodem postea sit mirifice comendatus. Cunaque eius nomen toto orbe esset celeberrimum,
receptus sensim ab ecclesiis est, amotam illa an, liqua Septuaginta ceditio eius editioe usta ad
19쪽
16 PRAEFATIO. haec nostra tempora,usa Latina ecclesia es.Ne nQS moueant rationes,quas ad infringenda hac sententiam,hac scilicet aeditione Hieronymi noesse attulit Paulus Forosemproniaesepiscopus,' uir etia doctiis Una enim ratione omnes soluus tur:nam stuper Genesin ad literam,aut libro Herbraicaru quaestionu,aeditione Septuaginta emedabat,collatis aeditionibus aliolia interpretum. In interpretanda uero Hebraica ueritate,aliud sequebatur:quod miror tantum homine no uis dictu.Reliquae uero illius rones adeo leues sunt, ut me ipsum in eius gratia uehementer pudeat,
ptisteriis productas. Sed de his toto opere dice' ' mus.De psalterio,hoc sciedii: Q id quo nos pasesim in ecclesiis utimur,no est ex aeditione Hieronymi:ideo dissimilisu est psalterio Hebraico:Φ, enim hoc nostrum, ex aeditione Septuaginta sit, - id argumento est,quia nihil ab eo discrepat,quotancti ipsoN Septuapinta ututur Graeci.Quanligitur amota sit aeditio Septuaginta, di receptam Hieronymi,Psalteriu timeretentu est,eo Q pas: e sim id in ecclcsis caneretur,fuisset maxima turbatio si pristinu fuisset dediscedum. olebato etiam usq; adeo improbare aeditione Septuasinta.Emendatu tame est a Hieronymo hoc nostrupsalterium ad Graecos codices,cum esset Ronas, sicut ipse testatur. Separatim autem Uertit ex Hebraica ueritate Psalmorum librum, quem eius scriptis annumeratu invenies. od autem
20쪽
de Luciani aeditione scribitur,facile silper psalamos solvemus.Quaecu ita sint,patet certe hanc Latinam aeditionem esse Hieronymi,qua nulla unci siue apud Graecos, siue apud Latinos iueo rit melior,elegantior, lucidior, dicam etiam Lautinior In quasi quid aut mendosum reperitur, aut ab Hebraica ueritate dissonu, aut additum,auc detractum:uel nullius est momenti, aut scrispi uinxiitio contigit.Si qua uero alia est causa, ostendetur a nobis toto operta cuius unius rei gratia hunc laborem ecclesiis,ut speramus, non
inutilem sitscepimus. Quos si Plato,atin alii in
rebus suis deum orare selebant,ne ullo in errore uersarentur,quato aequius fiet id a nobis Chri stianis,ut deum precemur,ne qua nostris animis illabatur caligo Quod cu in omnibus est optansdum,tum his in primis, quae ad animi cultu, atm pietatem pertinent.Nihil autem hic Pollicemur aliud, quam meras uoces nos interpretaturos, nem quisl a me expectet de rebus altissimis quaestiones ,aut abditissimas explicationes: haec enim sunt alitinde petenda,