Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio

21쪽

VCHI EUGUBINI VETris Testamenti ad Hebraicam v ritatem recognitio. GENEs Is c A P. I. RIMVΜ uero annotandum

uidebatur, diuersam esse apud Triplis is Graecos N Hebraeos sacrorum

iis inferoeti librorum inscriptione.Hebraridi libra, Ἀ- siquidem triplici inscriptione

pud Hor. solent uti.aut enim ab inchoa tione libri,aut ab autore,aut a materia,de qua in eo libro agitur,inscributatam Genesis apud eos bcreschit uocatur, Q ab eis uerbis liber ille in choetur.sic ec Exodus scemot,quod libri exoradium sit ueellest ot.Eodem modo Leviticus, inscribitur uagicra,id enim est libri initiu. Ean demm ratione omnes pentateuchi libri sequvnis tur.Lamentationes etia Hieremiae,Aeca inscitis buntur eadem de catila. Ab autore Vero, ut

omnium prophetarum libri,primi quom duo lis bri Rcgum libri Samuel uocantur,qudd partim ab eo coscripti sint,partim ad ipsiim omnia quae ibi geruntur,referantur. Sic forte & liber Ioluta Issi c. Veri enim est simillimum, Iosue rerum suarum comentarios scripsisse,sti Hebraei dissentiant.

22쪽

GENE. ' is Interdum a materia,ut Iudiculib.de his enim potissima agitur. Eodem modo omnes libri Sa lomonis.Liber quo in Paralipomenon Hcbraice uocatur Dibre halamina,id est uerba dictu, his 'storia tempora scilicet,id enim maxime agitur in eo libro. Sic Hester ec ludith,quia de his praebcipue ea laistoria est. Pentateuchus quoq; libri P to Mose uocantu ψ ab eo testibus etiam Hebraeis 4 his sint conscripti. de quare sicut apud eos talat: p a numen, N ' Σ Σ πυ': Moses,inquiunt,scripsit librum sexim,librum m iob Io N ea quae de Balatiam narranturiness intelai ut aliud de Balaham,nisi quae in libro Num rorum scribuntur.Diuus quoq; Basilius fatetur

ec ipse hos libros Mosen coscripsisse his uerbis

ses igitur huius libri autor est. Moses inquam ille que uenustate,urbanitatem praeditu, ada huc coram deo infans esset, scriptura protestas tur.quem adoptauit quide sibi filia Pharaonis, sed cum regaliter educauit, sapientibus Aegyαptiorum praeceptoribus adhibitis.hoc ide proodit de Mose Artabanus,qui comendata sapiens

tia Mosis,ec Φ a deo diligeretur in eius rei fide, b 1 haec

23쪽

ro LIBER haec inter alia de eo se ibit. τα osm. ως

haec sentetia est,propter cos qui Graece ncsciui: Cum in carcerem coniectus esset Moses a Neoch e Aegyptiorum rege,co quod conaretur litem,& in regia irrumpens, astitit dormienti reagi,cum in expergesecit. qui subito pauore pera territus, perat Mosi,ut eius dei nomen eueraret,qui eum in regiam intromisisset.Moses autead eius aurem acclinans insusurrauit,quo nomisne audito reX,subito exanimatus cecidit,sed confirmatus a Mose rursum rcuixit. haec ille: quae

I Im.a Obiter citata sisu. De Iob libro testatur Ori nost feri is nes in antiquissimis monumentis se reperine,ptivi. Moysen cu Hebraei in Aegypto grauimma seris

uitute premerentu librum iob circunferre sos Illum,ut illius uiri exemplo,sortius ad eas calasmitates perferendas Omnes animaret. credimus

igitur,cu Hebraeis,cum librum a Mose csse consscriptum Iob lib. a

24쪽

mos duos rogum ilhros,partim a Samuele.Reliis quos aute duos,librosin Salomonis ab Esaia.Primultam inscriptionis genus dimiseriit Septu ginta,secuti sunt tantumodo reliqua duo. Ne cessem fuit eis nouas libroru inscriptiones excougitare,ab eo,quod in quocum libro cotineretur. igitur primu libruGenesim inscripserui,ut oste Genesis, evrderent contra st gentiles opinarentur,coetu atq; Hscriptiumudii ali in coepisse. Philon aute, Moysen autorrem fuisse tradit qui primu sitorum libroru, dune sim uocarit .ita enim in libro de mudo resert:

hoc est: entis Iudaicae legislator Moses genituta incorruptibile asseruit mundu in sacris libris. Sut aute quilam, quoru primu Gencsim inseri

psit, i hoc modo incipit, In principio secit Dcus

coelum Sc terram. Veruntamen arbitror ipse, Septuaginta,non Moscia cam inscriptionem fercissean caetcris it libris eand rationem quunturiaut enim ab eo,quo de agitur,ut ab austore eos appellant.Quos etiam nos ubim scolitimur,aliqn nomina graeca relinquentes, Ut Gesnesim,Exodu cuteronomiis interdu mmutantes.ut Numeri,ut Cantica Salomonis. Bercs scre bit.

scit ergo apud Hebraeos Genesis appellatur,

25쪽

illud sit libri initium,no Q ea uerba Genesim si gnificent,ut quida in dogmatica panopita dixit.

In principio.

In praep6ὼ Praepositio,in, apud Hebraeos inuenit etiam tionis uis uis sepenumero significare, cum, maxime quando pud Hebr. instrumentum Sc ιυν-ικον denotamus: ut est illud, In hasta mea percussi eum. Et, Praevaluit David contra Philis eum in siinda 8c lapide: id est, cu itinda oc lapide. Et illud: Visitabo in uiris ga peccata eorum. Et illud Deuteron. Cap. I 8. λιθοδελ-τέ αγαυ ν λιθοις, id est, lapidabitis eos in lapidibus. Ubi nisi sciremus huius praepostationis proprietatem, fortasse laberemur. 5c alia innumera,quae passim occurrent: de qua re nos in libro de locutionibus Hebraicis,plura scripsis mus. Eadem phrasi utuntur Zc Graeci quans dom ut Homerus in Iliade,de interitu patris sic.

ιοτν , id est, di sua pignora matrum, Allidentur humi saeuos agitante furore. Saepe qUOin caussam at autore sonat: ut, In manu domini facta sunt omnia:ipsa nimirum fecit. Omnia insas pietia fecisti:ipsa uidelicet omnia inueniente, NPro rea, in lucem promente.Et Salomon ν - ΩΟ α ἐθισγη n iturari γρανὰ P qρωum d cst,Dominus in sapientia s indauit terram,parauit coesios in prudelia. qui loquedi modus abhorret ab Ἱ-3 . usu nostro . Et illud et αυ τ' a

id est

26쪽

GENE. Id est,in uerbo domini coeli facti sunt. qua praespositioncm prudenter omiserunt Septia inta. Potuit igitur uerti, In principio 8c cum prinu cipio . Utranssi interpretationem Graeci minis me di Latini amplecti uidentur,cum exponunt, in principio in initio, inchoationem temporis: ec in fili ut dicamus in principio, id est chim fiis Ito dei:ut,in,significet autorem dicausam, & id quod est Graecis δα.Quod a nostris theologis tum Graecis tum Latinis minime abhorret, ut Origene,Basilio aliis Q. Basilius contra impium

secundum nos,omnia per filium facta sunt ceriste quia diuina uoluntas, ex prima causa tan aquam fonte progressa,per Uerbii anquam prosyriam dei imaginem,in operationem procedit. Alibi quo*.χιπος B θεοὐ φαυαρος, χραλῆ σοχ α,

Meru γ ν ἔκπις ei. Christus,inquit,dei po tectas di dei sapietia est,atq; ita omnia per ipsim facta sunt, oc omnia per ipsum oc in ipsum concldita.Et Augustino ex latinis,Hilario*NLeo in minethione Papa: lui una uoce In principio creauit, dic, id est a suo ponunt in filio. Atq; tunc necesse est,dicamus 'uci per filium,aut cum filio.

27쪽

Principio.

HAErasce rescith,nomen a capite desductu os,propterea omne initium, inchoatiosnem. significat,sive temporis,sue loci,siue operis,aliarum rerum principia: quorum copiosa Ubiq; occurrent exempla.Hic t poris inchoas . tionem significare vidctu patet in id ex aediti - ου' - ne Chaldaica, quae loco rescith habet cadmin. Quae uox Chaldeis, temporis exordium senat. ideo Hebraei, maiores ueteres , suos appellat cadmonin.quanquam de UOX inueniatur promtidi interiore parte posita,id in solis oretiadconon ad exordium temporis tantum est referens νβω. da.Interpretari autem in filio,non tam Christia norum,sed etiam antiquissimorum theologoruest opimo . Mercurius enim in filio dei, omnia Mercurius esse condita clarissime pronuciauit.apud quem

uerbo uniuersa condidisti. consimile illi λογωκυρίου di ἐςφωθαί .5c quod ab Athanasio in

Arrianos depromitur,o δε λογος δειν α/τῆ ποικL et V risu re, uerbis inquit eius est operatiuit,

28쪽

dei Mercurius,clarii est ex aliis locis.Hanc opinionem deprauarum postea Platonici,ut nos in libro contra theologiam Platonicorum ostendi, mus.New tamen fateor Mercurium,quid dico ret,penitus intellexisse.Sentit quidem N Auguis stinus,eum diuinitate fili j intellexisse: ius senotentiam citat ex eo libro,quem ille inscripsit λογος π Gγ.in quo praeter caetera illud quom resperiturifilium enim sic alloquens,ait:Filius horaedici ,at I bonae uoluntatis, ius nomen non

potest humano ore narrari.Secuda quom Chal daica seditio in principio uertit, id est in sapientia,quod quam sit nostris theologis cossonum, ane intelligis,praesertim Origent,uiro qui nihil nesciret,quim uetustatis esset studiosis, simus:cuius sentctia citans Theodoritus inquit,. 3- λυανχου βελ- -- τῆ νῖχια ἡ κω. Origenes inquit, illud in principio creas Mit,uult pro eo esse positu,quod est,in sapientia, hoc est in filio:quaquam sint,a putent id in aedistione Chaldaica esse cabalisti .Quibus an fides adhibeda sit, nos in libro cotra cabalistas expliscuimus.Ausi etia ada sunt apud Graecos uertes re in principio, κ Παλαιω,id est in capste:exposnebat hoc α' ovi id est simul,ut omnia simul codita diceret.quos citat Basilius in Exameron. Creauit.

Aduertendum hic,non esse omnino uera dis

29쪽

16 LIBERCreare ferentiam illam theologorum,qua dicunt creare re Tm actionem. diuina,qua ex nihilo aliquid prordo diistrant. ducatur: facere uero matcriam prae iger Ut aliquid ex aliquo fiat.primo enim ubi nostra aeditio habet creauit, Hcbraice cst hara, quod osmiacm fere actionem,& formationem significat. Septuaginta quoq; uerteriit ἐ-.σεν, quod uerσhum nos semper facere interpretamur. Inscrius quot inueniemus, creauit deus cete grandia, creauit homine.patet autem tam eiusmodi anis malia,quam ipsum homine ex aliquo facita fuisse, quae tamen dicimus non faela,sed creata cfle. Facere igitur ati crear hoc proprie disserui,* fascere generale est,tam animatorum,qUim eorum quae anima careant:at creare proprie de his dicit quae per propagatione gignuntur: unde fit cita Procrevire. Procreare,quod ad proicin latum refertur. creastur ergo ab homine homo,domus aute fit. lauero aeus non tam a nobis,quam gentilibus paσDeiu puer ter mundi appellatur,propterea ab eo mundum m i dii genitum ac creatum dicimus. sic enim de hac re extat apud Platonem in Timaeo, θεοι λὼν, ωρ ἰγὰ ιηκριιουργὸς πατὰ - σγο ν se est ἐμου μυοιλνα χλυστα εριου γι ἐθελπτ , , id est,di j deorum, eae res, quarum ipse pate repertorin extiti,no possitiat me nolente interire.Et ab autore gratiissimo idepronunciatur in libro de uniuersitate:iccirco singularem deus hunc mundum ato unigena proscreauit. Ecce ipse linguae latinae princeps, pro

creatum

30쪽

creatum a deo dicit hunc mundum. Tam igitur Nud' Septuaginta, quam Hieronymus optime sunt creavi a interpretati: sed hoc Hieronymi clarius operas cto. tioncm illam diuinam explicat.Nam 8c Mercus xius dicit deum hunc mundum genuisse,ac pros easse . Sed aduerte,quia forte 8c Mercurius ocPlato & Marcus,iccirco genuisse deu huc muna

dum assciunt,quod non solum animai,veru etiadeum mundum putarent:quod oc a uera philossophia,& Christiana ueritate minime abhorret, nisi recte eoru sententia interpretemur. quod autem magis ad ueritate sit deis asserere mundum creas quam fecisse, his copertu maxime est, quae a Ioanne Gramatico in primo de generati ne scribuntur,qui hoc modo eam rem plicat.

ψιπιχρώγειν.hoc est,ati hinc ratio tibi apta est, qua re Aristoteles no uidet fateri causam esseae ctricem huius naudi esse deu.nam si facere est seiscundum qualitatem immutare, deusin uniuersi opifex esse dicitur,no proprie dicet huc munda fecisse sed potius extruxisse,aut produxisse. Et paulo infra,e αρα αρα φάαε - γ ν λον et D