장음표시 사용
171쪽
I 3 ubi dixit, quod licet statutum prohibeat i reductionem, restitutionem,& supplicationem a sententia lata per arbitratores, si tamen semper fuerit intellectum, &interrietatum, quod possit peti reductio ad arbitrium boni uiri. quando esset enormissima laesio, a tali interpretatione non erit recedendum, & si talis inicipi cratio esset notoria selficiet, si Iudex interroget Tabelliones, siue Actuarios , an ita fuerit interpretari consuetum. Primo. Subamplia, &uera sit ampliatio, etiamsi non probaretur ita in facto ex
consiletudine obseruatum, ista tantum quod omnes opinantur tale statutum, ira esse intelligendum,& interpretandum,& ita longo tempore opinatum, nam talis opinio esset obseruanda loco statuti ex ea ita interpretati, Decian. d. resp. 46. num. 13 o. perra, quae uoluit Geminian. in p. conquςstus defer. ubi etiam Io: Andri Secundo. Subamplia, ut procedat ampliatio, etiamsi verba essent impropriada,t nam nihilominus t sequi debemus intellectum,& interpretationem a consuetudine approbatam, ita Socimconsa os .col vlt. versiculo s.comprobo lib. r. allegans, Anto n. de Butta in cap. cum dilectus, de consueti quod etiam confirmauit Decian. d. respi 6. num. 3
336 Tertio. Sublimita, ut interpretatio statuti pinueniensia consuetudine preca teris sit attendenda per texti in d. t si de interpretatione, E de legib. in primis enim inquit, tex.& sis ante omnia si de interpretatione legis quaerat inspiciendum cst. quo iure Ciuitas retro in huiusmodi casibus usa suit. artis. Subamplia, ut etiam interpretatio a consuetudine habeat locum qua-xs7 uisextaret statutum, t quod contra iura scripta non possit allegari coletudo, quia
tale statutum intelligitur de consuetudine contraria statutis, in quo multa requiru-tur, Vt not. in cap. fin. de consuetud. secus in consuetudine interpretatiua,quae non aduersatur, nec contradicit, sed declarat ita Dec.cons. ri. num. I o. quod nota pro
a 38 nostro statuto Ianuae t sub rubride ex trinseco intellectu, lib. I .ca. 3 6.dum prohibet id ari consuetudinem contra statuta, ut intelligatur de consuetudine derogativa, aut contraria, ut etiam verba ipsius indicant, non autem de consuetudine interpr tativa, perquam statuti verba declarantur, in quem sensum cosueuerunt intellini 1 9 Quinto. Subamplia, ut pratilicta ampliatio locum habeat tetiamsi talis consuetudo interpretatiua non esset praescripta, non enim requirit praescriptionem, prout aliae consuetudines, sed susscit ita aliquando fuisse obseruatum, Crauet. cons. 1 Itanum. 2.&cons a I. num. io. δ' Paul. de Castr. cons. 348 num. . libro primo, ubi dixit, quod ideo non requiritur praescriptio, quia praescriptio procedit super re certar εο t contra quam praescribere intendimus ad illam tollendam secus in consuetudine interpretativa, quae tantummodo inducitur ad declarationem actus dubi j ,&sici versatur solum circa casum dubium non ad illum tollendum, sed ad declarandum.16i & facilius est declarare. Τ qua quod certum est tollere,& Antide Butri in dicto cap. fin num. 7.uer ex his dicit Nicol.de Mati de consuetud.notauit,quod ista tala 16 a ludo interpretati uadicitur potius, ut supra tetigimus t assuetudo, idest obseruatia quaedam, quae disicri a consuetudine in pluribus,ut ibi per eum, & praecipue, quia consuetudo exigit tempus ad habitum firmandum populi, haec autem non exigit tempus, sed susticit aliquibus actibus hoc obseruatum, quod relinquitur arbitrio iudicantis,idissert etiam a consuetudine in essectu, Τ quia consuetudo, ut iuris uim omnem legis habet obseruantia ut ficti, babet latum quicum incinum declarativum, ruet
172쪽
vel iuris, quod verba dubij, vel omissi a iure declarandi, veI uerborum loci,aut uocabulorum, uel omissi ab hominibus supplendi, ideo si lex est dubia,&multipliciter intelligibilis, seruari debet quod pluries erit seruatum a populo, licet non sit
hoc praescriptum, dum tamen alteri legi non obvietur aperth, quia tunc oportet, quod si i consuetudo haec Anton. de Butr. ubi supra, ex quo nota , quod dum di ximus supra, & dicemus infra, de dicunt Doctores,quod consuetudo operatur ad in-r 64 terpretationem statutorum intelligunt de consuetudine, t quae non aduersatur si tuto, nec tendit ad derogationem illius, sed solum ad illius verba dubia, aut me tem incertam declarandam, & in qua per consequens non requiritur aliqua praescriptio, sed sui scit, quod ex aliquibus actibus ita fiterit obseruatum, cum non dicatur proprie consuetudo, sed potius assuetudo, ut supra, si autem ageretur de consuetudine contraria statuto, & derogante illius dispositioni, tunc benξ requirer tur praescriptio, &essent necessaria in eo omnia requisita ad propriam consuetudinem inducendam, prout dicit Anton. de Butri ubi supra, & prout supponunt alij Doctores, & nos de hac diximus late in conclusione, quod statuta non ligant f renses, ad quae recurre subampliationem sequutus est etiam Dec. con 8. numero secundo, de in cons. ψ r. numero i7. & in I. semper in stipulationibus in fine de re
& adeh potens est Menoch. consa r. numero decimoquinto,libro primo,& consilio 7 . numero 76. eodem libro primo,& de arbitri iudic. casses. numero undeciamo, Alexand. consilio octavo, numero septimo, libro sexto, Corn. cons. 83. libr. 3.&cons. 388. col.fin.libro quarto, Aret.consprimo, colum multima, versic. sed i men,& cons9 S. numero sexto,& cons ri col. 3. Vers sed tamen, Socin. cons. 3. num.
quinto, libro prirno,&consilio it r. col. fin. vers. sed certε possumus eodem libro primo, Alexand. consio 7. l. penulti voL2.Gabr.dicta conclus prima, nume. 7O.&Ludovic.dicta conclus 38. versampliatur primo idem Roch. de Curi. in tuo tractat.de consuetud.in glos fin .sectio tertia, numero 3ι. ubi aliam rationem adducit, quare ista consuetudo non requirit cursum temporis, sicut alia, quia videlicet ista consuetudo interpretatiua non dicitur induci ad faciendum ius non scriptum
in loco, sed ad iam inductum declarandum, alia autem operatur ius ipsum, quoad populum illum inducentem, de ideo requiritur tempus tale, quod colligitur circaxos illam consensus populi, t quod est decennium secundum communem opinionem Legistarum, de qua per Anton. de Butr. ubi supra numero 39. versiculo quod de
I 66 Sexto. Subamplia,quod statutum,quod alias non ualeret, si tamen ex consuetudine esset interpretatum illud ualere in aliquo casu, uel generaliter in omnibus casibus. & sic fuerit obseruatum, recipiat tale fomentum ab huiusmodi consuet dine, quod semper ualebit, ita Decian.d.respcl6.numero ia 3.& filii de mente Anton. de Butnin dicto cap.cum dilectus,col. quinta, numero o. ibi ex quo insertur, quod licet non ualeat statutum contra ius, tamen si ex consuetudine contra ius interpretatur ex iuribus consuetudinis potest statutum contra ius trahi, & facit,quod uoluit idem Decian.ubi supra, numero 13 s. quod actus,qui alias aliquam opposi-I67 tionem pateretur, tramen si de ficto diutius fuerit obseruatus haberi debet pro ualido, nec poterit reuocari per gloss.fin. in l.qui habebat, ff. de manumiss testam.
x6 8 & Alciat.cons 3 3. libro nono, numero sexto, dixit quod i statuta quando sunt per
173쪽
consuetudinem approbam,debent obseruari, licet sit dubium, an de iure ualeant , Calcan. ad idem cons. 3.&cons. 7. Socin.cons. rq S. numero 3. vers confirmatur, libro I. Abb. cons. 27. lib. 2. 169 Septimo.Subamplia, ut praedim tanto magis procedant i si ageretur de consuetudine interpretativa, contra quam nulla ex taret memoria,& quae in tali casu tamquam consuetudo notoria , & inuet rata non opus est, vi probaretur, sed Iudex se posset ex se ipso informare, ita Dcclan. Ubi supra, numero i 2 r. ct resp. 32. num
m 46. libto secundo. Ioseph Ludovic. in dicta conclus. 38. vcrsic ampliatur sexto,' cum ibi per cum alleg. & omnes Doctores in dicta l. de quibus , T de legibus, Bald. iii l. prima, columna sc cunda, vers culo sed hic quaero, C.ad Velleia n. di faciunt ad hoc ea, quae lath de consuetudine immemorabili dicit Beriaχ. in dicto consilio ciui.
TI. num. 38. dc plutaseq.i o Octauo. Subamplia, vitan id magis praedicta vera essenr,t si ageretur de consuetudine fauorabit ,& quae nos reduce rct ad ius antiquum x et ad ius commune, quia tali casu tanto magis admitteretur, quanto res de Licili rodit ad sua in naturam, l. si unus, S. pactus ne pcterct ubi Ias nume. 6. Tile paci. cap. ab exordio, 33.dist. Felin.
in cap. cum accessissent,col. 2.de constitii i Nonis. Subamplia, vi suifciant duo, vel tres actus t ad inducendam huiusmodi eonsuetudinem, & obseruantiam, prout ita fulcie tentum in Rota Romana in una Bononie n. Sancti Andreae, coram D. de sancta Cruce aestatur Ant. Maria de PapaχZo, in addit. ad decis. vltim. Rot. de consuetud. in nou.& tcnuit Ioseph Ludo-uic. ubi supra, versiculo ampliatur secundo, sed melius hoc iudicabitur ex arbitrio iudicantis, cui relinquendum est, ut dixit Anton.de Butri in dicto cap. fin. de con
Primb. Declara modo supradicta, quod data varietatem consuetudine illa dice-17r tur in casu nostro, & quoad essectum interpretandi statutum consuetudo, i irae magis,& a maiori parte populi loci statutorum erit obseruata, ita Dec.consilio undeci
que plures, Menoch cons. 7 .num. 76. libro primo, & faciunt, quae nos diximus in conclus. de communi usu loquendi circa interpretationem statutorum, dum firma-r73 uimus, i quod ille dicetur communis usus loquendi,a quo statuta interpretationε ε sument, qui erit frequentior,& usitatior in Ciuitate. Secundo. Declara, quod tunc est locus interpretationi ex obseruantia proueni r ri quousque sumus in verbis dubijs statuti, t nam si c&nt verba clara,tunc talis i terpretatio,& obseruantia ccstaret Rot.dccis 1 C8. num .6. par. . Et nota, quod si occurreret casus non determinatus a statum,neque a consuetudii s nobi scd esset solum similis compraehensorum a statuto, di determinatorum a cor suetudine, unde oriretur dubium, an pro reselutione illius esset ne recurrendum ad statutum,an potius ad consueti id inem,crit tibi distinguendum,quod si casus occurrens crit de materia consuetudinis,recurrendum erit ad simile consuetudinis, si v Io crit de materia statuti, recurrendia erit ad simile compraehensorum in statuto, si autem materia erit indisserens, recurrendum erit ad illud, quod magis ratio su debit, si autem in utroque cadem ratio vigebat recurrendum erii ad determinationem Statuti, quod censetur in viridi obseruantia, & cui Cives acquiescere
174쪽
Degen Stat antei p. Concta L us
risiictuntur; quoes lue non cla contrario, prout si per multas rationes, dia ctoritates distilis uit Eucrard. in sua cent. in loco a ratione Icgis larga, nun . T. SHlam Folligit ex traditis per Barbatan Liaec quibus col. 2 ubi etiam An el.
. λ λ μ i xu An pilata unx Oi clxisionem, ut habeat locum quoque in praefatione t statutu in recipit declarationem,&cuidentem inici lectum,77 quia prooemium, & praefatio ostendit causam finalem, i qua moti fuerunt statuente;&.semper est consuleranda rati', qua statuentes fuerunt inducti ad statutum co
, t a praefatione restringitur, & dcclaratur, & in l. regula, in fine, Tdc iuri &a -υ Lact. ignori docuit, quod si praefatio legis est generalisageneralit etiam debet intelli e res ipsa, & ibidem subiunxit Bald. quod legis praefatio prxbct intellectum
toti legi, t sicut etiam prooemium,& praefatio statuti coniecturam ricit eorum,quae statuentes ipsi 'oluerunt,& Roma. in cons i6. num. scripsit,quod cx praefatio leuatuti dispositio huiusmodi,ac mens restringitur, extenditur,atque declaratur, ibi si que Mandos. utina praefationem eius esse naturae, tui mentem disponentis, cavsamque dispositionis demonstret,i cob id ex ea ad dispositionis restrictionem, anhpliationem,& declarationem argumentum sumere ii re,& idem νoluit Riminu. conLa .num. 29.libro primo, Rol.a Val.consq9.nun . 3. lib. primo, Roma.cons
Primo. Subamplia adeo priaedicta pro dere, ut ubi non haset locum praefatio, is , t nee etiam locum statutum habebit, ita Beriatain consilio crimin. aol. numeri r p. libro primo,&codsili 06ῖ 9 nymer' a 3. libro a. post Osa d dccis38. numem R& Lan franc. in capitulo quoniam contra in secundo not. de pmbation. & sa-
i Meundo. Subamplia, ut proced tampliatio eum quando su atura dispositio. o. 8a stricthinae retaretur, t ut liliai'. ageretur de materia, in qu structa dei ed . Miri sumi interlueratio, naim Ob p fationem, rationem tamqn haluti continen-- leni praestaim large dispositis in aerii retari deberet, ita Crauet. consito is a. nu-
a 34 quia causa, seu ratio, quae c0lligjt ςxprcormio, seu praefatione cusetur in seqtien- tibus repetita, Bariliani. si ita stipulatus, S. Gris' nus,sside verb.ψbtig S in l. T-tia,S.idein respondit dem titulo, Calcan.cons7.col. . in princi Crauctidictb coctii tur: numero a & ideo seqpens dispositio secundu indiliam declarationem regu-i83 i lari debet, nam plus est altera tenda ratio, tα mens statuenti uin, quam ipsius st*--. mu verba, et di sitis,Ala . dis in pn Isnuin.y.&kq. volcl. Os c.d.deci.
175쪽
num. .& hinc etiam dicebat Bald. in l.omnes 3.R6-t Quod ubi ratio motiua statuti non potest saluari, tunc non debemus sequi sensumlitteralem,& planum ipsus statuti, nam ratio restringit, limitat,& regulata sv minaret.& concluderet, ' quam praefatio ipsa sonaret, stabitur tunc potius concla ' sioni.& dispositioni statuti, quam praefationi, sicut quando textus repiugnami
Sublimi a nisi praefatio statuti haberet, ut dicebamus, in se rationem exprςssa, i 88 t quare statuentes erint moti ad statutum condendum praefationi ob rationem finalem in eo ex prissam, quam di issi tuentibus, qui in tali casu dicerentur errasse in modo determinandi, & conci I di eorum intentionem,& mc me,
in Draefatione, nec censentur se in eodem actu correxisse,aut sibi ipsis contrariasse.
& deo, postpositis verbis statuti, erit illius sensus,& intella ius regulandus a 2 tione ex aes in praefatione, quae dicitur esse anima statuti,& qus si saluari iwn potest, ut dicebamus, nec etiam sensus litteratis, & planus ipsius erit, rationibus,& auctoritatibus de quibus in praecedentimenrum,ut supra,allegatum per Menoch. de rubrica ad praefationem, quando rubricii esset recisa, nec habero, prout dein se perfectam, quo casu non est mirum, si nigrum, in quo latius, &reo traria ad ea quae Rubrica praecisa, &restricta ex eius lectura innuit, disponsitur magis attenditur,quod secus est, quando Rubrica habet perfectam rationem.&certa mens statuentium rateius verbis sine ulla praelatione supra supponimus, nam tunc nedum non r
a m. i. lib. primo, Hieron. Gabr.consilio in . numero sexto, libro primo, & nos
: t statutum recipiat interpretationem etiam a Rubrica ipsius, .r 8; cons s o g. m. 3. ubi ideo dixit, t quod ex diuerstare Rubricarum ζ uui
Ioo uersitas i sensus statutorum,& idem voluit in dictat prima,ubi etiam Alexan Albertc.& alij communiter Doctores, fisi cert. t. rnaons. 67. libro primo, Bald. in cons. 34. num. 3.libro quinto, Vbid uix, qxi tot dubius, i declaratur per rubricam, quae quandoque habet ampliare totum, α quandoque restringere, nam Rubrica est quasi is a tio 3 78. num.quinto, eodem libro quinto,& quod truentium,& ex ea argumentum sumi possit ad statutum ipsum voluit
Bart. in l.prima, C.de capita.ciuil.cens eximen. libro undecimo, Roman.dicto consilio i6.numero ubi Mandos in addit.Curt.Iun.cons. .num. 1 .ct consilio I T. nu mero secundo, ubi de communi opinione testatur, prout illam etiam communem
dicit Dec. in dicta l. prima, E si cert. peti & quod illa interpreratio sumenda sit, quae
176쪽
613 ' quae est magis consona rubricae uoluit glos . in cap.bonae,& ibi Abb. eirca fin.de confirmat. vii l. vel inutib& in cap cum monasterio, ubi Ioan. Andri Imol.& Abb. 194 de elect hinc dixit Bald.in l. r.sside flatiliom. quod praelatio Elicitur t ex ordine nibricarum,&idem glossin rubriis de eo, per quem. I93 Primb. Subamplia, ut praedicta tanto magis procedant, 'sirii brica per verba dispositiva loqueretur; nam tunc perconsequens, nedum interpretationem daret, sed etiam prout nigrum disponete diceretur, ita Com. cons67. numero primo, v
I96 Secunco. Subamplia, ut etiam rubrica, si reperiatur sine textu, t possit nihilominus nedum inseruire pro argumento voluntatis statuentium, sed etiam allegari ad decisionem causarum, si habet orationem perfectam, Iasin dicta l. prima, numero decimo, fisi certipetide mente Angei. Aret.in procem. institiin 8. L& per gloss. in l. i.82si quis testam. lib. csse ius. Tertio. Subamplia, ut rubrica seneraliter loquens nedum seruit ad interpremrs tionem idis, si torum in statuto, sed etiam ob suam generalitatem illud ampliat. Com. dicto conc67.numerii. ubi notauit, quod si rubrum statuti disponeret,quod mulier dotata non succedat, & nigrum dixerit, quod soror dotata non succedet, tune non solum soror excluditur, sed etiam alia mulier propter generalitatem rubricae, sicut pariter si statutum diceret,quod vir lucretur tertiam partem dotis tr ditae, trahetur etiam ad dotem non traditam, sed tantum promissam, si generaliter verba rii bricae disponerent, quod vir lucretur tertiam partem dotis, iuribus, & a
ctoritatibus ibi per eum adductis, propter quas refert se in diuersis casibus pluries xy8 consuluisse, t quod statutum exorbitans, licet stricte loqueretur, tamen propter generalia verba dispositiva rubricae magis generaliter deberet intelligi, pro quo facitiquod respondit Castren. ns. 83. num.q. lib. et .vbi voluit, quod si rubrica statu. asty ti generaliter disponat, i quod mulier extantibus masculis non succedat, textus autem dicat, quod mulier extantibus masculis non succedat patri, ille tamen textus declarabitur a generalitate rubricae, ut etiam non succedat mulier patri, matri, auo.& similibus,ad idem facit Socin. Sen .cons ir8.num.8. lib. . & quod si rubrica sita oo generalior nigro, seruiet ad interpretationem ipsius nigri, i immo quod aue tur generalitas rubricae, non Obstante,quod nigrum limitath loquatur, voluerunt
Paul.de Castri cos 83.praesens casus,col. a.ad finem, lib. 2. Alexaeonsraol. 2. vercpraeterea posto quod in nigro, libro quarto, & in consit. 89.col. secunda ad finem, . versicul. pro hac etiam adducit, libro sexto,& consilio sex to,col. prima, ad finem, versiculo a. pHsuppono, lib. 7. Primb. Declara faba'pliationem, ut procedat, dummodb rubrica dispositiuEaor loquatur, t & habeat perfectam orationem,ut supra diximus,lta Crauet.dicto con
7 .num.8o. lib. r .& communiter Doctori in dicta l. r. E si certi ac alij supra in praecedenti proxima subampliatione citati,& Hieron. Gabr.dicio cons t a. num. 6. libro primo, ubi hanc communem sententiam aifirmat, i de persectam orationemaoa fhabere rubri tunc dicit*certa mes ex eius verbis sine ulla suppletione percipit
177쪽
Secundo Declara, quod si rubrica non numerat casus, sed generaliter tantum xoa loquitur, t& adeo clara,& persecta est, ut mentem certam, & non obscuram tuentium ostendat. statutum autem de aliquibus tantum casibus loqtiatur, si tamen cadem ratio ςxpra usa in statuto,aut maior adest in casibus omissis a statuto, di sub generalitate rubricae compraehensis, tunc concurrente generalitate rubricae, & r tione statuti, rubrica haberetur pro lege, ct statutum nedum per ipsum interprct retur , sed etiam supplerςtur in casibus eandem, vcl maiorem rationem habetibus, quamuis enim non concordante rubricae oeneralitate,ratio sola statuti non susticeret ad hoc, ut viderentur comprςhensi in statuto casus omisti, quia ratio illa putar tur restricta solum ad personas in statuto ex praestas pcr not in l. q. f. toties, T dedamn. in seiff. & in l. Diuus, S.&quatenus, Tile Dis.& in l. illam, C.decollat. Deci cons7i .colofin. tamen propicr generialitatem imbricae interpretatio fici, ut omnes casus sub ratione doni praehensi sta tuto includi dicantur,& cx hoc concordatur Bal. Ο Τ si aliquando respondit propter rationem solam onerum matrimonij statutum de dote tradita lucran/a pota procedere in promissa,vi in consilio 333. volum.quarto: si ρ'stea etiam propter generalitatem rufricae alias consuluit, procedere etiam in promissa, ut hoe etiὰm notauit Ias in dicta l. prima, numc ro nono,ssis corti peti Min effectu si cum generalitate inibi icae concurreror ratio statuti., nedum rubrica si ciet argumentum, & tribueti iterpretationem . quoad casus in statuto ex praesbs. sed etiam quoad alios candem, vel maiorem rationcm habentes, ut in casibus, dequitas per Corn. dicto eons. 67. nunacro primo, per Castrensae s. 8 3.num o
libro secundo, & pre alios sepra,' sed si rutulca eiit quidem udrbis genoralibus co-cepta, sine tamen numeratiotio hastium, ij c constet eandem rationcm statuti vigere in omnibus casibus, qui phi sint sub generali sate rebricae dici comprahcns, tunc
rubrica nedum ob feneralitat m, ut sui radii ebamus, non supplcbit statutum a lomnes casus generales, ultra statutb ex praes ms,' sed potius tanquam obscura declarabitur, de restringeturpe staturum ad castis in eo nominatos, ita declarauit Ca- briel dicto consilio tr. numero quarto, ubi hanc communem opinionem testatur alle ansad id glossin l. n. in ver.militiae, Q iurisd.omn.Iud.& in I.prima,C. nae
septimo,&c si 38. num . . Volum. primo,&ibidem idem Gabriel affrmai hocpi seddere fibri solum quari oratio est ex praessa in statuto, vel tanquam unica habenirpi ex praessa, sed etiain quando non est ita clara, sed tamen fit clara perdia' spolita ab ipὴo statuto, & ita omnes supracitatos Doctores sentire in at, & dum dirit de rubrica concepta verbis generalibus, sine tamen numeratione casuum, eto fuit, quia si rubrica descenderet ad casuum particularium numerationem, i non poterit dici simpliciter generaliter loqui, & tunc casus sx praessi in rubrica debebunt suppIeri in nigro, si suerint omissi, etiamsi ex praessi in nigro non eandem rationem cum reli quis ex praessis in rubrica continerent, ne rubrica tali casu vider
tur in illis superflua ita Gabr. dicto cons. t amum. i. ubi dixit, quod tali casu rubriaca habetur pro initio lotis,ti videntur in nigro expressi solum aliqui casus ex pluribus nominatim compi ,hensi a rubrica gratia exempli, & non ad restrictionem
obricae, utide reliqui omissi sine dubio supplemur ex nibrica, quod dicit etiam
178쪽
Degen Stat . Interp. Conci II. I ip
fuisse de mente Arct. in rubr. de verb. oblig. & Salic. in dicta l. prima, numero r6. . si cert. pet.. Tertib. Declara, ut non procedant praedictit, quando rubrica esset seneraliora os dispositis in statuto, t & illam ita generaliter intelligendo iniquitas rekltaret, nitunc nedum non seruit pro latiore interpretatione statuti, sed potius ipsum mei statutum illius restrictionem ad per eum disposita operatur, ira Cephal. consilio ao 7 r 6. numero sq. libro primo, ubi etiam numero ly. inquit, Τ quod ut iniquitas cuitetur debet potius rubrica reddi superflua, ad idem Crotti in l. qui Romae, S. duo
fratres, num. 22. Ede verb. oblig. ct faciunt alias a nobis adducta, & praecipuε in conci .de statuto stricte interpretando, sum probauimus statuta potius interprotanda, ut nihil operentur, quam quod iniquitatem contineant, prout etiam infra. Io 8 Quarto. Declara, ut non procedat ampliatio, ' quando rubrica esset omnino contraria dispositis in statuto, nam tunc magis statutum attenditur, &dispositum in eo tanquam posterius, quam rubrica . cum posteriora derogent prioribus, ita Albertc. Salicet. Alexand.& Ias. in dicta l. prima, Esi certi pet. Iasin rubric. institide action. & stomnes Euerard. in sua centur. in loco a rubro ad nigrum, numero duodecimo,&facit, quod dicit Gabr. dicto consilio duodecimo, numero primo, dum voluit, quod generalitas rubricae operetur circa interpretationem tex-αoy tus, i quando in textu reperitur obscuritas, secus autem quando adest contrari tas, & faciunt etiam per nos sipra allegata de non admittenda contemara in claris& de non adhibenda interpretatione ad mentem statuentium certam, & determinnatam, sed in hoc die, ut supra fuit conclusum de praefatione in limitatione, &Qblimitatione. ἰ α 1 o Duodecimo. Amplia conclusionem, ut i statuta in materia proportionata ijs-
dem conte iuris,& modis interpretentur, quibus,& mens testatoris, Rotadec. 232. num a. parta prima ara Primo. Limita mod5 conclusionem, 1 ut non procedat quando ius commune
aliquid disponeret non secundum veritatem, sed secundum fictionem, quia talemi interpretationem statutum non assumeret, cum illud si intelligendum proprie, &vere, non autem improprie, & ficte, Barthol. in dicta , cunnes populi, in o. quaest. ara princip. versvlterius quimus. de iussitia,& iur. ubi dicit, quod ad hoc, t ut illud, quod est secundum fictionem compraehendatur in statuto necesse habet specialiter: exprimi per text. in l. 3. g. hac verba ibi de quo filii necessarium aedicere, ubi gloss.ssi de negot. gest identi v6hrit Crot in cadem i.omnes populi, num. ro . ubi dixit ex pr Enti limitatione uerificari dictum Baldi in I si quis,C.de Episc.de Cier.& in I quicunque, C esem. iugit. Et alibi saepe. dum voluit,quod si statuto caueatur, veat 3 si committens delictum aliquod poena capitis puniatur i,est interpretadum, viso j Ium compraehendat eos, qui in effectu,& mipsa delictum illud commiserint, no autem, prout de iurecommuni, etiam, qui sunt attentati illud facere, sed non potuerunt, nam quod delictum commiti s puniatur, etiam si solum animum occidendi habuerit,& attentaverit, licet non sit sequutus essectus, est de iure communi s
cundum fictionem,secundum quam quis ex affectu ad delictum, delictum ipsum commisse fingitur, unde assectus in aliquibus, sicut essectus, punitur ex prxdicta fictione, non autem secundum ueritatem iuxta distinctionem, de qua in I prima, g. I tuus, Eadi Cornel. de sicari de ideo non recipiet dictum statutum hanc inter
179쪽
pretationem, hanc eandem limitationem sequutus est Abb. in cap. at si Clerici in princ.col. quinta, de iudici Imol.& Alexand. in l. in illa, ff. de verb. oblig. di quod
oeneraliter statutum non trahatur ad casus fictos voluit Alex.cons. 8a .nu. 7. libr. a.di not. a Dol'. in i .gallus S.& quid si tantum, fide lib.& posthum.& in i .prima, S. lex falcidia, isad leg. falcid. & not. in cap fin.de consuetud. libro sexto, Abb. Dec.& alij in dicto cap. translato, de constituti & pro hoc in argumento facit, od di-21 xit, Barthol. in l. prima, S. hoc interdictum, isde soni. ubi voluit,t quod si statutum prohibeat mulieres portare perlas sub certa pς na, non compraehendet portantes pertas fictas.& contra factas. ni si specialiter indicto statuto fuerit expraestum,quas neque fictae possint portari, quia debet intelligi statutum de pertis naturalibus , de non fictis, & compositis,& Ancharan. in cap. nouit.de his, quae fiunt a Praelat. n diis tauit, quod statutum puniens personam, non extenditur ad Communitatem, quς
est, ut dicitur, persona fieta,&Card. in cap. his, qui fidem de sponsal dicit,quod statutum puniens consumantem matrimonium certa die, non ligat cognoscentem
sponsam de facto tali die,& Bald. in l. a. S. voluntatem. Eselu.matrim.docuit, quod ais statutum requirens consensum intelligitur de vero, t & non de ficto, & ideo consensus per taciturnitatem elicitus non habebit locum in tali statu M.quod nota pro nostro statuto Sarzanae consensum requirente nonnullorum in contractu mulierii.& minorum, de quo tamen dic, ut late per Tiraquel. in tractatide legib. connub ingloss. 7. in versexpreZ. in princ. usque. id numerum quadragesimum nonum,& pcrLamberteng. in suo tractati de continet ingloss. 7. in vericonsensus, numero priamo, & secundo, & pro nostra limitatione facit dictum Abb. in cap.primo, in o.c , i lumn. de eo, qui miti. in possessi. Ubi infert, quod si statuto caueatur, t quod conuictus de certo crimine debeat puniri certa poena, deficiens in purgatione non habebitur pro conuicto, ut possit pgna statutaria puniri,quia licet deficiens in purgati ne puniatur de iure tamquam actor criminis, ut in cap insinuatum, & inca. de hoc de simon.& in cap.accedens, te accusati tamen quia deficiens in purgatione est interpretatiue, secundum ius,& non vere conuictus, ut dixit gloss. in capiti inter depurgat. Canon. a statuto non dicitur compraehensus, cui disio concordat, quod
noti Bald. in l. ii quis seru irum .i a. C. de stiri. dum concludit, quod si constitutio Episcopi excommunicat facientes furtum, illa pςna non habebit locum in casu ficto,& faciunt per nos adducta in conclus quod statura sunt proprie interpretanda,& quod stariata in casu vero non habent locum in ficto. ai 8 Primo. Sublimita, ut non procedat limitatio in statutis, ' quae sunt secundum. vel praeter ius commune, nam tunc dicendum est, sicut de iure communi illa verificari etiam in casu ficto, quia tali casu statuta recipiunt extensionem secundum ius commune, ita Alexand. in dicta l. prima, S lex Alcidia, numero nono, versiculosi autem loquimur in statutis, is idi .falcid.iuribus ibi per eum, idem sensit Ioan. Andreas in dicto cap. fin. super ver. per alios de consuetud. libro sexto, Abb. in capita ad audientiam de Cieri non resta. & in dicto cap. insinuatum, numero sexto,& fimais de simon. ubi dixit, quod statuta recipiunt omnes limitationes, i & interpretationes iuris improprias, & strictas, quando non deviant a dispositione iuris, Alexan cons. i 79.columna quarta, libro quinto, sublimitationem etiam sequutus est Ioa. Imol. in dicta l. gallus, S. de quid in tantum Card. consilio 6o. columna secunda, versiculo ita statuta concernunt, Felin. in dicto cap. insinuatum, numero secundo, Diari
180쪽
De gen. Stat. in ei p. Conch II. in
Diar. in reg. 7oo. vci s. limita primo,&.secit,quod voluit Roma. consilla sos. numero secundo, ubi dixit, quod quando statutum disponit idem quas in aliquo casu, quod ius commune, tunc si ius commune dispositionem suam in illo casu eman tam vellet trahere etiam ad casum fictum, tunc statuti dispositio in illo casu etiam ad casum fictum trahetur, & de hoc affirmat esse notabilem casum in dictora ad audientiam, & in cap. dilectus, de cleri non resiae idem voluit Dec. in cap. translato,
Secundo. Subliniici,nisii adesset cadem omninb ratio in casu ficto, quae in casu α, o vero, t nec aliqua posset reddi causa disserentiae, quia tunc statutum verificabitur etiam in casu ficto disposito a iure communi, &potest poni exemplum in posthuia zi adii mis,& in iam natis. quoad institutionem, & ius succedendi, t nam tunc disposita a statuto de iam natis verificabuntur circa illorum institutionem, & ius succedem di etiam in posthunus. qui ficte habentur a iure pro iam natis, ita Zabaret. dicto
consilio 6o. columna secunda, versiculo item cum sit eadem ratio, Mein. consilio I primo, numero ra. libro primo,Barthol. in i prima,s. norum,ss ad Treboli. Pal. iiii dicta l. gallus, S.qui ditis,fidelib.&posthum. Doctori in cap. postquam, s. pri-imo, de elere ficit,quod dixit Bald. in l.si possidetis, numero decimo, C. de probati ubi voluit, quod si casus priuilegiatus a iure eritidem, qui & disponitur a statuto ara simpliciter, ex eo poterit argumentum sumi, i cum statutum etiam ad casum priuilegiatum trahatur, quando propter priuilegium ille casus est idem cum dispota a statuto. lAmplia sublimitationem, vitantb magis procedat, si in casu vero statuti esset a 23 maior ratio, t quam in ficto hiris communis, nam tunc multo magis disposita ta id a iure censerentur compraehensa a statuto disponente de aliquo casu vero, m itorem tamen in se rationem habente, ut in casu simili consuluit, Angei. consit. a. columna secunda, versiculo quarto, quia ubi uoluit, quod si statutum concedat impunitatem uere committenti aliquod delictum, multo magis tali impunitate ga debit ille, qui propter negligentiam habetur, tanquam committens delictum exii 14 iuris aliqua dispositione, cum sit maius delictum, t quod fit committendo, quam illud, quod fit negligendo, siue omittendo iuxta text. In l. nec in ea,ff. de adulti ridias Tertio. Sublimita, nisi alias statutum tesset elusorium, ita Diardicta reg. oin tuersiculo tertio, limita Felin. in dicto capitulo insinuatum, numero quarto, de tamon. post Dominici in capitulo ut circa, in princip. columna finali, de e .
Secundo. Limita conclusionem, ut non procedat,quando statutum se habet ad 226 ius commune derogatiue, tuel corrccti vh, tunc enim non recipit interpretationem passiuam a iure communi, sed simpliciter debet intelligi, prout statutum iacet, ita Bald. in l. maximum uitium, luna na penultima, in princ. Q de lib. praeterit. pertext. in l. prima, S. hunc igitur,C.de Iustinian. d.conform. Parisconsilio si. iam mero ra .libro tertio, Dec. in l.prima, numero t4.C. qui admitt. Socin .consilio I a. numero sexto, ad finem, uolum. 3 & consilio 8 p.numero nono,uolum.qliarto, Au iciat.consilio 32.numero Io. Rol. a Val.consilio 6 a. numero I .& seq. libro tertio, Osas .dccissi a. numero primo, Bursati consilio 12. numero I 3. uolum. primo,