장음표시 사용
31쪽
Iuculentissimὰ est susceptus. Inde in Morinos ad Oceanum pere r. Bri
tanniam traiecturus,nisi comitum ingentes tum sorte Oceani fluctus formi dantium hortatu in Galliam deflexisset. uum Rotomagi ad ostia Sequanae versaretur, Galli suspicaces repentinique homines, exemplo Germanorum eum cepere:neque eum,quanquam sese detegentem, ac Cardinalem este pro fitentem dimissuri erant,nisi Petrus frate qui tum Mediolani Ludovico re vi aderat,itteras ad id impetrasset.Ab Oceano demum per totam Gallia latitudinem Masouam delatus,coducto insigni nauigio Romam nauigare conis stituit Aduersantibus autem ventis,quum Liguriam Priterveheretur, interram descensione secta, abiectoci uenauigandi consilio,Sauonam peruenit.E xat ibi tum Iulianus Rouereus cardinalis, cum ultro consipectum Alexandri Pontificis veteris inimici defugeret. Is & longi itineris labore,&maris nauissea vexatos amicὰ liberalissimeque suscepit: ita ut tum in Una mensa tres exu Iessint conspecti, vehemeter inter sede priuata&publicarerum sortuna conmquerentes:qui non multis inde annis tametsi spe dispari,non dissimili tamen sorte ad summum christians dignitatissastigium peruenerunt. Genus demuapud Magdalenam sororem, quae Innocent' nurus suerat,aliquandiu com moratus eu.Ibide infelicitate Ludovici Ssortis certius cognouit,quem e Gerinania conductis inter auxilia Helvetiorum octo milibus, dum Mediolanense imperium repeteret,&passim propensissima populorum voluntate reciperet,Helueti jbarbara perfidia Gallis tradiderant, staterq; eius Alcanius cardinalis in fuga a Venetis fuerat interceptus. Quibus de causis inde prosectus, Utu is annus erat sacer *cularis Iubilei celebritate,Romam contendit. Eo tepore Alexader Pontifex cuctas humanarum rerum ac diuinam rationes in tota
consilii summa,ad amplificandas statuendasq; opes saris Borgis filia contolerat. Galli ad id socii atq; adiutores erant,utpote qui nihil interesse putarent. si Caesar totius Italiae minores regulos excinderet,modo ipsi in praesens ad nodubias spes uniuersi principatus,duobus maximis imperils potirentur.Ssoristianis enim dominatu pulsis & in carcerem coniectis, aduersus Aragonios bellum parabant.Ipse interim Caesar togatam Galliam in potestatem redegerat,viari js primo pueris Catharina matre capta, Foro Livii, & Foro Cornelii vi eiectis: Fauentia demum expugnata, atque enecato Astore regulo, Malalestis subinde,& Ssortianis Arimino Pisauroque deiectis, eodem cursu Guidonem Fel trium pepulerat Urbini principatu :Varanios Camertes regulosve tustissimae nobilitatis Iulium Caesarem & Venantium strangularat,&reli quos passim opibus illustres in eo ambitionis aestu surens inexorabili crudelitate persequebatur.Habebat tum castra ad Claternam decimo ab urbe Boianonia lapide, territabatque Ioannem Benti uolum eius urbis potiundae per cupidus. Sed Ioannes suspectis ciuibus intersectis, aut pulsis,ita sese uti vetus&fagis tyrannus muniuerat, Ut eius periculi Uexationem pecunia facile redemerit.In tanto rerum motu, Medicet nullam omnino occasionem prs termittendam existimantes, qua patriam repeterent,ad Caesarem supplices se contulerunt. In eo enim prope certam spem reponendam putabant, tantis Elicet copiης instructo,& cuncta impotentibus armis cum in*enti omnium terrore quatienti. Iuvabantur enim mirifica fide, vehementique ossicio Ursinorum ducum,qui Caesari militabant. Ii erant Paulus, Iulius,atque Francioltus assis nitate
32쪽
nitate&beneuolentia Mediceae familis coniuneti. Transcendebat tum Caria sar in Hetruriam, Apennino supra Pistorium superato, ut Iacobum Appia num Populoniae, Ilvaeque insulae possessione depelleret.Caeterum ad Camiapum oppidum quinto a Florentia Iapide castrametatus, ita in his locis moiaram trahebat,ut Florentinis ostentando Mediceos exules non obseure mini tari videretur. Quod nequaquam eo tendebat, ut Medices praeclara eius vo luntate ac illustri beneficio reducerentur: verum vi ciuitatem ad eas quas ipse concupisset, nouae societatis conditiones repraesentata veteri Mediceorum dominatione compelleret. Porro Medices tametsi non inani coniectura in
dueti, eius promissi fidem apud fallacem Borgiae animum minimὰ constare prouiderent,nihil in intermittebant, quod in negocio semel suscepto opporis tunum foret. Erant inter Cssiaris duces viri maxime strenui Raphael Paetius.& Marcus Salutatus Florentini,quib. popularis Reipublics status erat inui sus.Ii fidelem sortemque operam Mediceis pollicebantur: neque enim ciuitatius erant suspeeii: quoniam utrunque familiae nomine,propter veteris 3c sunestae coniurationis memoriam,minime Mediceis opem allaturum appare, hal.Per hos itaque Florentis veteres amicossolicitare, cohortari,docere, quo Praesertim tempore, & quibus maxime artibus laret conandum, ut Curia o
cupata, popularisque Reipublics statu euerso,sua dignitas ordini patritio redderetur.Ursini nanque per se seli copias suas.vel ignaro Caesare, ad urbis portas adducturi erant, ea spe, ut Caesarem si sortuna coeptis consili js arrideret id facinus minime reprehensurum putarent: quando Medicet grato liberalique animo ad omne obsequium erga Borgiam samiliam parati fore videarentur.Id vero facile fiebat, quoniam Caesar milites ab omni maleficio adeo seuere proposita supplicii poena continebat,ut absq; ullo belli vel iniuris me tu,populus pariter ac miles, castra& urbem spectandi studio libera quadam commeandi licentia frequentarent. Interim dum in urbe Medicet nominis studiosi consilia timide cunc2anterque explicant, firmioresque vires ad tutiorem successum patrandi facinoris quaerunt, allats sunt literae Alexandri Pon. aificis,ad quem legati Florentini iniuriam deprecantes antea confugerant. Is ciuitatem omni metu liberabat,hortabaturque Caesarem ex composito singulari astu,ut amicitiam potentis populi vel maximis exulum pollicitationibus praeserre vellet. Quae eo pertinebant, ut Caesar duni se haud facile exorari posse simularet,nec sine aliqua decoris labe patern s authori tati obtemperare posse videretur. Florentinis trepidantibus, cum ipsas Mediceorum spes, tum &suam ipsius fidem ampliore aliquanto pecunia venditaret. Itaque accepta a liquot milium summa a Florentinis,qui saepe in mamis periculis salutem publicam auro redimere didicerant,finibus excessit. Medicet vero haud temere sibi cauerunt, ne & ipsi sub eius hominis fide, apud quem nullum unquam fuit iusiurandum, per fraude comprehensi,hostib. multo auctiore precio tra derent.Sequenti anno, qui a sacro secularis Iubilei fuit secundus,noua spes repetendae patris Mediceis adsulsit,utpote quibus ipsa necessitas inconsuetudinem verterat,in lata bellorum varietate nunquam de fortuna desperare, consilia ad singulas rerum occasiones applicare, experiri omnium voluntates in urbeque praesertim Florentiar,recenti semper fama infracti erectitque animi,
re praeclaris apud principes actionibus existimationem tueri. Militabat a
33쪽
pud CaesaremBorgiam Vitellocius Vitellius bellica laude insignis. Is incre
dibili odio Florentinos prosequebatur, quod triennio ante Paulum Datremspsorum imperatorem Casentinate &Pisano bello de Republica benemeristum falsis inducti suspicionibus,saeuo praecipitique iudicio necauissent. Dii
elabat Vitellocius alas cohortesque summae virtutis: nam primus omnium Italos pedites in aciem contra Germanos ad Surianum felici virtute produxerat, trahebatque secum non contemnendam clientium multitudinem ex Ti
sernate agro proximisque Hetruris oppidis. Paulus quoque Baleonus Per sia facile princeps,quem ab inimicis domo pulsum paulo ante reduxerat, tagna eius cum manu peditum atque equitum sequebatur. Nec deerant Vrsini clim Mediceis, tum ipsi Vitellocio vari js cognationibus adstricti. Cum hoc duce Medicet fratres percusso certo scedere se coniungunt: adiuuante & pecuniam subministrante Pandulso Petruccio Senensium tyranno, arma parant.& in Hetruriam proficiscuntur.Per unos enim Mediceos exules Florentia capi non poterat,quando ciuitas magna & opulenta, nisi domi hostem inueniaret,nullis externis viribus cessura videretur. Iam Cortona Aretioque recepti fuerant : oppugnabantque Aretii arcem, per totamque Arni vallem oppidis frequentem metum protulerant. Quibus de causis Florentini trepidare,vix opem in tumultuari is cosiliis reperire, suspectare intus insidias, foris hostem timere,& ante omnia plurimum vereri ne Vitellocius, iustissimo exacerba tus odio,& Medicet,quorum amici, cognatique Pede essent interempti, in iapsos qui cum maxime Remp. tenuissent, crudeliter sis uirent. Parum enim subsid a in milite, quo tum apud Pisas bellum gerebatur,uti saepe fuso reiectoq; reponebant. Nec deerant qui existimarent, Vitellocium nequaquam tantum bellum priuato consilio priuatisque opibus suscepisse: quoniam eum virum constaret modicis domi facultatibus, &Mediceos ex perpetuis superiorum
temporum impensis aere alieno Pasiim contracto,minime tantos sumptus toleraturos,nisi a Pontifice Caesareque occulte subministrata pecunia iuuarenatur. Neque enimerat credibile, eum qui mercede condueius sub Caesarem pendia faceret, inuito aut ignaro duce tuo tanti momenti bellum aduersus val idissimos hostes gerendum putare.Sed ea erat natura ingenii Borgiarum,ut initia bellorum contectis auspiciis, ambigua,&incerta elle vellent, ut cum
uentus coeptis respondere coepisset, tum demum ex tuto adapertis sensibus, ad certam praesentenac, sortunam consilia Omnia Verterentur,ut tum accidit.
Quum enim Vitello cio nequasi sauere videri cuperesidignum aliquem ipso. rum votis belli exitu expe stabant. Interea Florentini ubi se periculoso bello vehementer premi cosipiciunt, nec qui b. viribus infesto hosti obviam eundusit, patres satis expedite deliberant, in communi consilio ad Ludovicum re tem coniuolendum censent au thore Petro Soderino,qui in concione deplorato Rei p. liatu, ita spem in Gallorum auxit as collocandam este disseruit: ut nisi ea matu impetrata tarent, perditas & conclamatas res esse pronunci ret. Adventabat tum Ludovicus in Italiam,secum adducens Federi cum Ar oonium, qui paulo ante Gallicis Hispanicisque armis pulsus Neapolitanore uno excesserat. Itaque Soderinus singulari omnium ordinum allensu commendatus, eius legationis munus suscepit, plerisque id parum constantiantia
ino detrectantibus, quasi orbatae sortibus viris Reipublicae nihil de salute sua sollicitua
34쪽
Ilicitus subueniret. Is uti erat egregie prudens & industrius apud regena tan
ta grauitate ciuitatis causam egit,ut pland demonstraret regi magnopere esse cauendum,ne eversa aut commutata Florentis republica,quae antiquo recen
tique societatis iure Gallico nomini esset foederata, ipse demum amittendae Neapolis,Cisalpineque Galliae periculum subiret. Erat Ludovicus ingenio suspicaci et superbo,utpote qui in summa regri nominis authoritate,sea quo quam principe ulla in re contemni,aut isdi minime pateretur. Quibus de causis celeriter ad Alexandrum Coaremque perscribit, ut a Florentinis socrjs suis abstinean t, Uitellocium eiusque copias Florentinorum finibus excedere re stituereq; occupatas urbes continuo iubeant: id nisi fieret, se Florentinorum iniurias non esse neglecsturum,transsmissisque copiis, quos armatos in Hetruria reperiret, uti communes hostes bello persecuturum. Ad has literas, Himia haldum quoque clarum ducem cum valido equitatu in Hetruriam aduersus Vitellocium proficisci iussit. Horum Gallorum aduentu,monituque Caesa ris Vitellodii impetus statim est repressus: qui in in eo victoriae cursu prius Apenniuin Galli transirent, flagitantibus id magnopere Mediceis, facile ad Florentiae portas prouehi potuisset. Sed praepostero impulsus consilio, eam conficiendi belli occasionem prs termisit,cpnihil in tergo sibi relinquendum diceret :& propterea ad oppugnandum Sandii sepulchri Burgum inepte re grederetur: adeo ut nequa j obscure apud Mediceos constare videret, Uitelia locium ut proximii Tiferno oppidum ditionis suae adiecitum seret, priuatae cupiditati potius quam bellicae rationi obtemperare voluisse. Eo interposito temporis spacto Himbaldus in Aretinos campos peruenit,cui uti Caesar prs scripserat,in regis gratiam a Vitellocio certis conditionib. urbes traduntur. Quibus demum receptis,Flurentinus populus, uti omni solutus metu, adeo effuse laetatus est,ut incredibili assentatione Sc studio, Petrum Soderinum, uti patriae parentem quod nunquam antea perleges in libera ciuitate tenta tum fuerat antiquato bimestri magistratu,admioistrandς Respublics diei,
EC v et v s est annus quisuit a partu Virginis supra millesimuquingentesimus tertius, Ursinoe domus clade, & opportuna Alexandri Pontificis morte insignis. Caesar enim quum antea patris potentia sacrisque opibus fretus, magnum sibi in Italia imperium Quo ac impotenti animo destinasset, omnibus pro, ditionis regulis crudeli perfidia trucidatis,Romanos etiam proceres ita afflixerat,vt Columni j exuti oppidis,a sti l ; in exilium, per Apuliam atque Siciliam vagarentur: Ursini vero qui in Borgiarum amicitia suerant, Principum suorum lanestamstragem lugerent.Vitellocius enim Paulusque Ursinus cum francisco Gracinae Principe,Libero stoq; Firmano, qui in exeo Ce a
35쪽
nauigio Caietam contenderet,in ostio Lyris fluctibus obrutus interiit. A ctus est et hie domesticus dolor,Fabii Vrsini Pauli filii prsclari iuuenis immatura morte, qui Sc ipse ad Lyrim sagitta per galea adacta tumultuario in praelio ceciderat.ItaqueIoannes,cum spei suae rationes transuerso rerum successu conturbatas erigere vellet, cum Galeotio florentis aetatis, atque fortunae tu uene amicitiam contraxit.Is erat Iuth Pontificis ex sorore nepos, suauitate in
genii,sorma corporis, vitaeque splendore cum ipsi Iulio, tum 8c uniuersiae a lata Ramanoque populo iucundissimus.Hunc primum, tradito pileo, quem ipse antea gestasset, legerat in Senatum,defunctoque Ascanio Ssortia Vice- cancellari uni crearat, qui est honos singularis in Senatorio ordine amplitata maeacopulentissimae dignitatis, Perhunc Ioannes apud Pontificem, ab e
legantia eruditorum morum auctiorem gratiam Promeruit, larioremque subinde nominis simam apud omnes est consecutus. Disputabatur enim in ter nobiles 8c minus seueros sacerdotes, ex ipso honestarum actionum certa
mine de beneficentiae dc pietatis officio, de praestantia nobiliorum artium. de finibus iucundissimae voluptatis. Quibus in rebus disserendis vel obeum dis nemo unquam Ioannem ves ingenii eleganti vel temperie, vel humaniatate superauit. Non desunt qui affirment Galeotium,ab his usque tempori
hus,quis de auunculi iam plane senis,minus firma valetudine dubitaret, conis sensu iuniorum cardinalium Ioanni vix tricesimum aetatis annum attingeniati, pontificatum despondisse: ita ut dicerent, aequum esse ut iam tandem tu niores qui vigore animi senibus praestarentisiummo rerum imperio digni viderentur. Verum non multo post Galeotius in tanta arridentis Fortunae se Iicitate, vix triennio terris monstratus rapidissima febre extinguitur. Eum solenni lanere elatum, cum populus nequaquam adulanter luxisset, Ioannesia pse qui in suprema usque vitae momenta erga morientem omnibus teneri
xis amicitiae,& christianae pietatis officiis erat perfunctus, ita desiderauit, ut cum lachrymas tardissime deposuisset, si sorte eius rarissimi iuuenis memoria induceretur, ves Iaetiore in sermone veterem tristiam Sc lachrymas ad O culos reuocaret.Sequentibus ver6 annis,dum Iulius Ponti sex Bentivolo Bononia pulso,& Uenetis aqua & igni interdictis, arma tractaret, eundem semper cum Pontifice iunioribusque cardinalibus studii atque amicitiae te norem est secutus. Florentiae quoque interea assidue dabat operam, ut magisae magis potentibus in republica patri siungeretur. In superandis autem difficultatibus,promerendisque ciuium animis plurimum valebat Lucretiae sororis ingenium, quae singulari prudentia, virilique officio, nulli unquam ves tenui rerum occasioni deerat,qua excitari familiae nomen,& vetera hominum studia accendi polle viderentur. Nupta haec erat Iacobo Salutato nobili opulento, So in Republica admodum potenti. Qui tametsi antea Savonaro Iae doctrinae&religionis admirationis fuerat studiosus,& libertatis nomen
obnixe coleret, aequabilique ordine liberae ciuitatis magistratuum iuratu Tetur, semper tamen Medicearum partium erat habitus:&tum maxime in Soderino illam perpetuae potestatis imaginem ferre non poterat. Siquidem Soderinus popularem sese conuersa Reipublics ratione profitebatur. Acci debatque propterea, Ut quanto maiorem gratiam apud mediocres infimos que homines Parare conaretur, tanto ipse apud nobiliores ciuium ordines vi
36쪽
,6 DE VITA LEONIS TDidior 8 uti postea praeclarE docuit euentus perniciosiore inuidia dessa
oraret. Erat enim valde onerosum,S molestiae pariter od aque plenissimum Perpetuae dictaturae nomen adeo, Vt quum in senatu de bellicis ciuilibusque negoc Js ageretur,patricii Mediceorumq; studiosi contrariis su strag is illius semper consilio atque sententigobuiam irent, quasi ei ad eleuandalii minuendamque authoritatem conspiratione quadam illuderetur: quod tanquam prudentia longe potentissimus,ad Reipublice gubem acula sedens, cundia iudicio suo regere, caeteris veluti nutum sequentibus existimari vellet. Sed vir patientia aequitateque naturae incredibili,eas indignitates Rei p. causa ita de
Morare contemnereque erat litus, i quum moderate atque abstinenteroninia quotidiani durissimiq; laboris munia obiret, angustiores in dies spes conimulandς Reip. Mediceis facerevideretur,Ioannesque ipse aliquanto aegrius
atque Ianguicitus in tam longa expectatione consisteret. Iam enim quinquies Per decem et octo annos magnis conatib. repetere patria suerat adnixus, semperq; inde repulsus abscesserat, ita attritis opib. acamissis aduerso exitu vet' ribus clientelis,ut insignis Cardinalis personam haud diu tueri posse videret. Sed tanta erat in eo vis ingenii liberalis, eruditi,& quo mortalium animi facile capiuntur, alienis moribus obsequentis,ut lectissimi totius aulae cardinales Scantistites eum obnixe colerent, Noliterati ante alios ad hibliothecam summae vetusta tis,quam Laurentius pater Latinis & Graecis voluminibus cumulate reserserat, assidue frequentarent.Nec deerat Romani nobiles,propter insigne& plane regium venandi studium, quo postea pontificatum adeptus, mnes haud dubie superauit. Domus quoque semper plena erat phonascis Scmusicis,cum in ea arte usque ad tacunditatem ingenii peritissimus euasisi LConspiciebatur etiam osticina nobilium artificum quando nulli bilibentius Pictores statuari j scalptoresque gemmarum,Sc antiquitatis studiosi,mon menta artis deponerent, quam apud Mediceos, qui gentilitia quadam haere ditate, caeteros omnes argutia&subtilitate iudicri praecellere dicerentur. In his enim dignissimarum artium studi is multus erat Iulianus frater cogno
mento Magnificus, a quodam Virtutum omnium cocentu mortalium iucunis
dissimus: S Iulius patruelis equestris ordinis e Rhodia militia, qui propter ximiam animi moderationem, rerumque peritiam postea pontificatum est consecutus. His egregiis artibus Ioannes quanquam existimationem cuius cura in exule debet esse potissima mirifice sustentaret, sirpe tamen accidit,ut in medris conuiuiorum apparatibus,obsonatores pecunia deficeret. Et quo niam a nimia liberalitate exulantis fides ubique suspeeta redderetur, necesse aliquando suit exposita inornatum abaci argentea pocula, in macellis&so ro piscario reliquisse. Haec ingentis 5 regi j spiritus viri, principalique viis deditum vehemeter angebant: quod aut remittenda seret splendidioris viis cosuetudo,unde nominis famam abunde tueretur, aut creditiori b. tam benignἐde se meritis omnino decoquendu.Ueriim tanta erat e vultu semper leto pta sentis inopis dissimulatio,8 aperta contemptio,ut certos eum semper crede. res e coelo prouen tus expectare,quib. omnino prestan ti fide debi tae pecuniae soluerentur. Et certe fortuna quae ei summum in terris imperium struebat.
eius egestatem miris ac inexpediatis subsidi is saepissitate subleuauit. Quum vero a frugi mouitoribus aliquando reprehendereia dicere solebat, insignes
37쪽
viros coelesti serte fieri magnos praeterea nihil eis unquam posse desteretini si ipsi animis omnino deficerent. Eo modo inique cum inopia colluctan
tem illa ipsa fortuna, quae spes eius Sc conatus omnes eluserat, veluti pudo re adducta feliciter erexit. Factus enim est inexpectata Iulia Pontificis libe ralitate Bononis legatus, atque ei simul magnus exercitus, quo bellum aduersus Gallos gereretur,attributus. Is honos opportuno tempore collatus, Sc ad
recuperandam patriam,& ad parandum pontificatum S denique ad plenissimam rerum omnium felicitatem, ianuam pandentibus fatis aperuit.Disces.serat tum serte ut altius repetamus Iulius ascedere ac amicitia Ludovici,speis ei e quidem. quo d Altansum Atestinum, quia Romanis pontificibus Ferra riam beneficiario iure obtinebat,aduersus se tuendum defendendumque suisseepistet: quum ille terra aGallis,& Pado amne ab se profligatis Uenetis in
Padusa salinas maximi prouentus usurpasset,neq; in his rebus voluntati Pontificis obtemperaret. Caeterum in praealtis animi recessibus grauiores causae pontificem cunctis sensib. peracrem, strenuum, indomitum, Uehementer excitabant,ut saluti Italiae mature prospiceret diligetatissime caueret, ne deletis venetis,impotenti demum Barbaro seret seruiendum. Namque Ludovicus ubi uno secundo praelio Venetas opes contriuit,ac ademptis tot urbibuς continentis,gentem aduerse rerum successu conterritam intra paludes, ipsasque Venetias circumflui maris beneficio permunitas compulit,cuctis formidanisdus euaserat prs sertim quum ad id bellum Maximilianus Cesar nihil fere prgier legatos&Augusti nomen attulisset. Noverat Iulius Galli regis ingenium proserendi imperii maxime auidum mouerat inexhaustas Gallorum opes: videbat florentisiimu Mediolanensium impertu exactis Ssortianis Galliae attributum: Ligures ver6 suos armis plane domitos ac arce ceruicibus impolita inseruitute redactos. Porro Venetos, quorum toto orbe terram paulo ante
summa Sc inueterata fuisset authoritas Unius hors momen to, copi js, imperio ac dignitate penitus esse spoliatos. quibus rebus adductus Utipium aequis si munique S verer Italum Pontificem decebat Venetos, ne se tantis fluctibus obrutos, plane demersos,ac penitus ex tinctos vellet,suppliciter deprecantes.subleuandos censuit: Legatos eorum in Vaticano adiecta selenni precatione pro templi foribus expiauit: Urbi eorum sacra restituit,lictoque subinde scede. re,quo illi maris imperium eiurabant,&sacerdotia sancto pontificum arbitatrio conserenda relinquebant in amicitiam fidemque recepit. Conatus quo
que est pertrahere in partes Alsonsum, ut eu a Gallis omnino diuelleret. Sed ille uti Veneti nominis vetus hostis, diffisus ingenio ponti scis,quusese Ludovico regi persoluta pecunia,&idiis isderibus applicasset ne quid per vim sibi in posterum a quoqua foret timendum,adhorta tiones simul ac minas potificis sub tu tela Gallorulonge tutissimus semper cotempsit. Ab his initi js noxium bellu protinus exortum est, quo nullum vel atrocius, vel diuturnius in Italia post exactos Gothos maiores nostri, vel audiendo,vel legedo fuisse me. minerant.His de causis,quas memorauimus,Iulius Ponti sex Alsonsum Ateiastinum quod ad alieni externiq; regis authoritatem se cotuli flet, quod spreta Pontificia maiestate, dicto audiens non esset, quan dab ipso summi honoris eati Romanae Ecclesis Vexilliser fuisset appellatus,vii contumacem Sc pia ne ingratum, hostem iudicat, meum diras exercet,& hostiliter in eius fines
38쪽
conlax inducit. Ipseconstitutis urbanis rebus, multaque coacta pecunia, ab Vrbe proficiscitur Bononiamque contendit, Vt in urbe copiosissima intentus in omnes occasiones ex propinquo bellum administraretExi cinere auteab eo discedunt Bernardinus Caruris & Federicus Sanseuerinus, &plerim alii Hispani et Galli eardinales deprauati a Gallis,& ab amiciti ontificis diducti: qui cum Cassia via per Hetruriam se ituros, Uti commodiore itinere. Predicarent,contra Voluntatem reuocantis Pontificis per Apuanos saltus Ticinum Usque delati sunt,animo agitantes quibus rationibus indici conueniatus posset ut Iacerata&conuula multis criminationibus pontificis dignit
te estus uti optimus atque sanctissimus Christianis iacris praeficeretur. Nee malignis & exitiosis eorum consilηs deerant Ludovicus & Caesar, qui huiuLmodi concilio praeter authoritatem, summam etiam vim tantis instructi copiis adhiberent. Porr6 Iulius,uti vir acutus& impiger, ratus id quod erat L douicum Alson nequaquam este defuturum, Vt undique magnis priesidiis res gereretur,Ferdinandum Hispaniae Regem nouo icto foedere sibi conru nit ealeae ut ipse ei iura Neapolitani regni authoritate pontificia confirma re. ab reste vero in auxilium cum quadringentis equitibus cataphractis Fabricius Columna mitteretur,qui tum erat Praestantis animi &spectatae virtutis imperator.Helvetios quoque serocissimam gentem,Vnde ubi sumpserat praetoriam cohortem, agro Comensium finitimos mercede conducit,ut cum duahit, festionibus in fines Gallorum Insubrum irrumpant, et ab eaparte quam
maxime possint,Ludovici copias distineant. In Tyrrhenoquoque mari pa rat classem,S cum ea Veneti Grillum Contarenum cum duodecim triremi hiis coniungunt.Huic Oetavianus Fregosius,cuius pater & patruus Genuae tenuerant principatum, ptaficitur, t Genuam patriam repetat,et eiectis Gailis Vindicet in libertatem. Additur Fregosio Marcus Antonius Columna, qui cum ala equitum, S cohortibus e Lucensi agro terrestri itinere proceden. tis clastis cursum adaequaret. His rebus constitutis, decretum est, ut eodem quoque tempore circiter Nonas Septembres Veneti summa vi Sc celeritate copiis adauciis Caesarianos inuaderent, qui ab Verona in Uicentinum 5c Patauinum am uiri cuncta vastantes sese et suderant: Ponti scius vero exeo citus, cui praegrat Franci scus Vrbinas fratris filius in Mutinensem agrum imduceretur. Nec mora, ea Urbs adiuuantibus Idangonijsa pontific is occupa tur. Sed caeteros conatus omnes,& tot diuersi belli apparatus,Fortuna tum Iulio infesta. & Gallis plurimum arridens, Protinus elusit. Helvetios nam que uti homines militia gaudentes,quum in agrum comensem descendissem, Carolus Ambosius cum equitatu aduersus eos Prosectus, ostentata acie,&praebita pecunia facile represiit in patriam. Fregosius vero Sc Grillus,quum multis rebus superiores ignaua cunctatione nauali praelio cum Praeianne Gallorum archipirata contendere dubitatient, summae si ei victoriam scedis.sime corruperunt. Pari quoque exitu Venetus exercitus Gritto Legato. &Lucio Maluetio duce, post summotos & intra Veronae moenia compulsos hostes, adeo temere Urbem oppugnauit, ut aliquot ibi amissis sortissimis cohortium praesectis cum ignominia recesserit. His aduersis rerum se eelsibus commotus Pontifex, qui propter impetum aestuantis ingenii, ira ac dolore extimulari facilius quam animo frangi poterat, dum vehementia
39쪽
ribus consiliis bellum renouat, in morbum incidit ab ipso graui Autumno
in exacta aetate,multa vitae intemperantia valde suspeeium. Exaduerso auiatem Demere Ludovicus, qui secundis belli initi js animum natura serocem aperte sit stulerat: Iacerare famam Pontificis , 8c palam dictitare. se, qui uti optimo Pontifici eiecitis Bentivolis tyrannis Bononiam tradidisset, eam protinus expulso pseudopontifice, Bentivolis uti optimis ciuibus esse reddititiarum. Nec mora, Carolus Ambosius cum valido exercitu traiecto Pado. dMutinae portas delatus, quum nihil ibi proficeret,quod ea urbs magnis Urahinatis & Baleoni praesidiis tenebatur, ad tertium usque ab urbe Bononi lapidem vastabundus copias promouit, praemisitque Bentivolos, Ut ad portas nouandis rebus studia ciuium excitarent, haud dubie impotenti illa ad immani audacia sacrosancitum pontificem Oppressurus, nisi eum qui a musdsiendi non poterat, Hispaniae & Britanniae reaum legati in castra ad Ani-hosium properantes, minis & grauisiimis contesta tion ibus protexi sient. Denunciarunt enim conceptis verbis, & rogatis tabellionibus, reges suos Ludovico,nisi a vexando Pontifice protinus abstineret, ruptis antiquis s
deribus hostes suturos. Eo quoque die ex Venetorum auxilijs equitatus traiecto Pado.& in his valida Turcarum ala Bononiam peruenit :& Diabricius Columna, qui Fauentiam citato agmine praeterue stus sestinabat, adeste nunciatur. Quibus de causis Ambosius nefario incoepto destitit, in quo suit occasio conficiendi belli longe pulcherrima, si audax S impius, Ugrauis Ac christianus imperator esse maluisset. Verba etenim legatorum magnifacienda esse iudicabat, ne temere suo regi tantum bellum undique
concitare videretur. Audiebat etiam auxilia Undique conuenire,& exerci tum Urbinatis, qui commeatus intercluderet,in tergo esse meminerat:ac si
mul certior fiebat, Bononienses, qui verecundia & maiestate praesentis aetanique Pontificis adduciti, Bentivolos a porta repulissent,in ossicio fide mi rifice confirmari. At Iulius uno tempore animi simul & corporis aegritu tudine subleuatus,nihil sese animo demittit. Ambosium omnesque mino res duces nominatim sacris interdicit: exercitum auget :& quanquam duxissima hyeme qua gelatus Padus curnulla tormenta sustinuit ad bellum proficiscitur seruidiore quidem animo quam deceret senem inualidum,&summae sanctitatis personam sustinentem,nisi eos impetus in optima causireligionis arroganter a Gallis vexata dignitas excusaret. Caeterum quum nobiliore consilio Ferrariam haud magnis eo tempore praesidius atque inuis nitionibus firmatam inuadere debuisset, inde auersus perfidiosis artibus Aialidosin cardinalis, Concordiam &Mirandulam ad Gabellum amnem expugnauit, haud satis decora praemia pro tantis apparatibus atque laboribus, nihil praesertim Ambosio sese ex hybernis explicante: qui importuno tem pore amoribus & luxui deditus, paulo post inertiae apud Ludovicum accusatus,desensionem praeoccuparare morbo, Corregi j moritur. Capta Miarandula, Iulius haud dubie seigoris duritie superatus, uti victor Bononiam est reuersus.Nec multo post eius copiae apud sos Iam Geniolam ab Altans qui eas dissipatas in hybernis,&securius epulantes adortus suerat, cescsu
sunt. A parte alia Ambosio mortuo Gallici belli cur sustepit ipse Triuisl- eiu vetus Sc summus imperator. Is singulari Peritia, grauitate, sortunae
40쪽
due ad conficiendum bellum progressus,semper opportune castrametand semper firma acie ductando agmen, ita Iulium exterruit, ut retro Rhauenna recedendum putarit. Vrbinatem vero adolescentem, quodFabritius finito stinendio discessisset, in eas difficultates compulit, ut reiectum ad Lononiae moenia, instando premendoque tormentis, castris, magnaque parte exerci tus exuerit. Ea vi storia admirabili ducis consilio parta sine vulnere militum Gallorum,Bononis portas Benti uolis aperuit,quum Alidosius legatus nedue pravidia ex fidelibus parasse neque commeatu munisset arcem&1ose ex conscientia scelerum inuoluto capite profugisset. Fuit adeo foeda fuga oontificia Uenetique exercitus, ut sit Triuultius vestigiis inhaerere volui mechaud dubie Pontificem cum imbelli turba sacerdotum esset oppressurus.Sed vir oia prauitate,vicit oris modum imposuit.Alidosium vero ex fuga auennam delatum, quum in fago militari, abiectis honoris insignib. mula vectus,
ut se expuroaret, ad Iulium in arcem pergeret, sors scelerum ultrix Vrbinati Praetereunti sorte obtulit,&abeo confestim nihil contra molientibus custo dibus corporis,trucidatur. Impurus certe sacerdos,&mortalium nequissi
mus quidue eam Iulio & Urbinati infido peruersoque ingenio cladempeperisset Iulius et fratris filii facinus, quamuis ab omnibus probaretur,& alumni sacratique viri csdem fgerrime serens,magnis itineribus Romam contendit. Tum ver6 Ludovicus&cardinales quia Iulio discessierant, successii rerum lati.quin Concilium indicerent minime dubitarunt. Nilii leniminasseelib. mortalium magis spiritus efficit insolentes, ipsa victoria. Nomine igitur Ludovici et Csiaris,atque item Cardinalium Vitatus pontifex, ad Concilium, duod ad Calendas Septembres suturum esset, evulgatis super ea re tabulis e uocatur Pisiis sedes deligitur ubi censor0s legibus descriptis, acerdotum om nium mores essent corrigendi,& statuenda multa, quae ad dignitatem Christiani nominis pertinerent. Erat Concilii princeps Bernardinus Carurialinter cardinales genere, literis & multis legationum honoribus clarus,cae terum natura admodum ventosus, & perditus ambitione. Huic Sanseuerinus versutus ingenio pontificatum desponderat, adulandoque, & propin uuas spes ostentando, eum gloriae& summi imperii dulcedine prorsus inflatauerat. Alrj vero tum Galli, tum Itali, recitius,&dissimulantius, nec a minore tamen insania ad pontificatum anhelabant. Is enim est mos in concilio se Iennis. praesertim cum duo inter se contendunt sicuti Constantiae Basileae ii accidio ut Pontifex sese pontificatu abdicet,&priuatus intersit: ut unus cre tur qui iit omnium suffragins virtute & pietate longe clarisiimus. Propterea nihil pontificib. Concili j nomine magis inuisum, suspectum &periculosium existimatur.Igitur Iulius ubi videt se a Gallis vi aperta,&tantis insidius oppusnari, a Ferdinando rege uti vere Catholico, & ab Henrico Britanniae re oe iustitiae 8c religionis amantissimo auxilium implorat, sacrosanditam im perium nefariis vexatum armis,& Violatam Pontificiam maiestatem quoritur: ius conuocandi concilii apud se,non apud desertores impiosque Cariadinales esse demonstrat: monet, ut caueant ne Ludovicus Ubique victor, ini potentibus armis totius Italis imperium arripia Nec mora,illi defendendas iniurias legitimi pontificis singulariq; studio pietate* suscipiunt:reprimendam iusto bello Galloru immanitate censent in Vtroq; commeatus pecuniae