Titi Livii Patavini Historiarum libri qui supersunt omnes ..

181쪽

irerentur. Adversus ea M. Furius, missus ad . . Ita

id ipsum ab Aurelio ex Macedonia, disseruit, esiadices,

ti Aurelium relictum, ne socii populi Romani, i, fessi populationibus atque injuria, ad regem n deficerent, finibus sociorum non excessisse: is dedisse operam, ne inpune in agro eorumn transcenderent populatores Sopatrum ex D purpuratis propinquis regis esse et eumn cum quatuor millibus acedonum, pe- is cunia missum nuper in Africam esse man D nibali Carthaginiensibusque auxilio. De his rebus interrogati Macedones quum perplexe responderent, ipsi ante responsum tulerunt , Sellum quaerere regem si per eunt um

D gat, propediem Inventurum. Dupliciter ab Gnn eo foedus violatum quod sociis populin Romani injurias fecerit, bello armisquenlacessierit , quod hostes auxiliis is is cunia juverit. t P Scipionem recte atquen ordine videri fecissein facere, quod eos, D qui arma contra populum Romanum feremi tes capti sunt, hostium numero in vinculis, habeat. Et M. Aurelium e republica facere,1 gratumque id senatui esse, quod socios po impuli Romani, quando jure foederis non posa, set, armis tueatur is Cum hoc tam triti

m. VII. Μ

182쪽

U. c. si responso dimissis Macedonibus, legati Cartha-

lmense Vocati. Quorum aetatibus dignitati-

Legati ta

carahogi auSque conspectis, nam longe primi civitatis ς's erant' tum pro se visque diceres, vere de pace agi Insignis tamen inter ceteros Hasdrubal erat, Maedum populares cognomine adinpellabant pacis semper auctor, adversuSque factioni Barcinae. Eo tum plus illi auctoritatis fuit, belli culpam in paucorum cupiditatem a republica transferenti. Qui quum varia oratione usus esset, nunc purgando crimina, nunc quaedam fatendo , ne inpudenter certa negantibus difficilior venia esset, nunc monendo etiam Patres constristos, ut rebus secundis modeste ac moderate uterentur; ti Sir se atque Hannonem audissent Carthaginienis ses tempore uti voluissent, daturosis fuisse pacis conditiones, quas tunc pete-Drent. Raro ssimul hominibus bonam fortu-Dnam Onamque mentem dari. Populum D Romanum eo invictum esse, quod in se-B cundis rebus sapere consulere meminerit. r=E , Hercule, mirandum fuisse, si aliterra facerent. Ex insolentia , quibus nova bonas fortuna sit, inpotentes ἴetitia insanire Po-N pulo Romano usitata ac prope am obsoleta

183쪽

3, ex Victoria gaudia esse, ac plus pene par G. D cendo Victis , quam vincendo imperium . . 1 auxisse. Ceterorum miserabilior oratiosuit, commemorantium, Ex quantis opibus D quo recidissent Carthaginiensium res Nihil nisi , qui modo orbem prope terrarum obis tinuissent armis, superesse, praeter Carth is ginis moenia. His inclusos, non terra, nonis mari quidquam sui juris cernere. Urbem a quoque ipsam ac penates ita habituros , si1r non in ea quoque, quo nihil ulterius sit, , saevire populus Romanus Velit is suum flecti misericordia Patres adpareret, senatorum unum infestum perfidiae Carthaginiensium subclamasse ferunt, ci Per quos Deos foedus is iniri essent, quum eos, per quos ante

, ictum esset, fefellissent λ Per eosdem Pisti, qui Hasdrubal qui tam infesti sunt sestis dera violantibuS. DXLIII. INCLIΝΑΤ1 omnium ad pacem animis in Lentulus consul, cui classis provincia erat, senatusconsulto intercessit. Tum

Μ'. Acilius G. Mimicius tribuni plebis ad

populum tulerunt, Vellent, uberentne se-3 natum decernere, ut cum Carthaginiensibus. pax sieret; quem eam pacem dare , Μ Σ

184쪽

M MIyri r quemque ex Africa exercitus deportare iu--- ruberent De pace uti rogassent, omnes

ftim tribus jusserunt : pacem dare P. Scipionem ςPμ ' eum item exercitus deportare. Ex hac rogatio-S ne senatus decrevit, ut P. Scipio ex decem

legatorum 1ententia pacem cum populo Carthaginiensi, quibus legibus ei videretur, faceret Gratias deinde Patribus egere Carthaginienses , petieruntque , ut sibi in urbem introire S conloqui cum civibus suis liceret, qui capti in publica custodia essent. Esse in iis partim propinquos amicosque suos nobiles homines partim ad quos mandata a propinquis haberent. Quibus conVentis, quum rursus peterent, ut iihi, quos Vellent , ex iis redimendi potestas fieret jussi nominaedere , , quum ducentos ferme ederent, senatusconsultum factum est, Ut legati R D mani ducentos ex captivis , quos Carthagi-mnienses vellent, ad P. Cornelium Scipionem B in Africam deportarent; nunciarentque ei, D ut, si pax convenisset, me pretio eos Car-Feciatis. thaginienssibus redderet. 1 Feciales quum in Africam ad foedus feriendum ire uberentur; ipsis postulantibus , senatusconsultum in haec

verba factum est Ut privos lapides silices,

185쪽

n privasque verbenas secum ferrent uti prae V. e. star tor Romanus his iniperaret, ut foedus feri i, rent , illi praetorem sagmina poscerent. Herba id genus ex arce tumium dari fecialibus solet. Ita dimissi ab Roma Carthaginienses, quum iri Africam venissent ad Scipionem, quibus ante dictum 1 legibus, pacem Pax fecerunt. aves longas, elephantos, perfurgas, fugitivos , captivorum quatuor millia tradiderunt. Inter quos Q. Terentius Culleo senator fuit. Naves provectas in altum incendi ἡὸ.-Δjussit. Quingentas fuisse omnis generis , qua fo ' M. remis agerentiit, quidam tradunt quarum conspectum repente incendium tam lugubre

fuisse Poenis, quam si tum 40 ipsa Carthago

arderet. De perfugis gravius, quam de iugutivis, consultum nominis Latini qui eranti securi percussi, Romani in crucem sublati. XLIV. ANNI ante quadraginta pax cum Carthaginiensibus postremo facta erat , Q. Lutatio, A. Manlio consulibus Bellum initum annis post trihus viginti , P. Cornelio, Τi. Sempronio consulibus Finitum est septi, modecimo anno, Cn. Cornelio, P. Elio Paeoto consulibus Saepe postea ferunt Scipionem

186쪽

U. . V. dixisse. i. Claudii primum cupiditatem

, deinde Cn. Cornelii, fuisses in mora, quominus id bellum exitio Carthaginis finiret. Carthagini l quum prima conlatio pecunia diutino bello exhaustis dissicilis videretur, moestitiaque, fletus in curia esset, Ni ridentem mannibalem ferunt conspectum.

L, in pu Cujus quum Hasdrubal Haedus risum incre-- ρ ρ με paret in publico fleti, quum ipse lacrimarum caussa esset Si, quemadmodum oris habim tu cernitur oculis Linquies sic animusa intus cerni posset, facile vobis adpareret,m non laeti , sed prope amentis malis cordis I hunc , quem increpatis, risum esse. Quia tamen nequaquam adeo est intempestivus, a quam vestrae ista absurdae atque abhorrens, te lacrimae sunt. Tunc fesse decuit, quum D ademta nobis arma , incensae naVe , inter, dictum externis bellis. Illo enim vulneres concidimus. Nec esse in Vos, di vestro B consultum ab Romanis credatis. Nulla ma- a gna civitas diu quiescere potest. Si oris hostem non habet, domi invenit it prae-M Valida corpora ab externis caussis tuta vi-Μ deretur sed suis ipsa viribus onerantur.

I carthaginiensbus Gron. Crevis

187쪽

a Tantum, nimirum, ex publici malis en V. e. fr.

metimus quantum ad priVata re pertinet D nec in eis quidquam acriux, quam pecuniae a damnum , stimulat. Itaque, quum spolia is victae Carthagini detrahebantur, quum iner', mem jam ac nudam destitui inter tot armar tas gentes Asticae cerneretis, nemo inge, 1 muit. unc, quia tributum e privato con- , ferendum est, tamquam in publico funeres comploratis. Quam Vereor, ne propediemis sentiatis , levissimo in malo vos hodie lacri- Dinasset maec Hannibal apud Carthaginienses. Scipio , concione advocata Μ3sinissam, Musies ad regnum paternum Cirta oppido ceteri h.;, urbibus agrisque, quae ex regno Syphacis ii donatu . populi Romani potestatem venissent, adjectis donavit. Cn. octavium inlassem in Siciliam ductam Cn. Cornelio consuli tradere jussit. Legatos Carthaginiensium Romam proficisci, ut, quae ab se ex decem legatorum sententia acta essent, ea Patrum auctoritate populique jussu confirmarentur. XLV. PACE terra marique parta, exercitu seipis in naVes inposito, in Siciliam Lilybaeum tra ' ρ

jecit. Inde magna parte militum in navibus triumpia missa, ipse per laetam pace non minus, quam

188쪽

V. FIt victoria, Italiam, effusis non urbibus mota

Q - li' ad habendos honores sed agrestium etiam turba obsidente Vias, Romam pervenit, triUmphoque omnium clarissimo urbem est invectus. Argenti tulit in aerarium pondo centum millia uiginti tria. ilitibus ex praeda quadrageno ceris divissit. Morte subtractus spectaculo a gis hominum , quam triumphantis gloriae Syphax est, Tibure haud ita multo ante mor tuus, quo ab Alba traductus fuerat. Conspecta mors tamen ejus fuit, quia publico funere est elatus. Hunc regem in trivmpho ductum Poly bius, haudquaquam spernendus auctor, tra dit. Secutus Scipionem triumphantem est pileo capiti inposito Q. Terentius Culle . Omnique deinde vita, ut dignum erat, libertatis auctorem coluit Africanum cognomen mili taris prius favor , an popularis aura, cete Braverit, an, sicuti Felicis Sullae agnique Pompeii patrum memoria, coeptum ab adsentatione familiari sit, parum compertum habeo Primus certe hic imperator nomine victae ab se gentis est nobilitatus. Exemplo deinde hujus, nequaquam Victoria pares, insignes imaginum titulos claraque cognomina familiae secerς

189쪽

ΕΡΙ ΤΟ ΜΕ

I IEL L adversus Philippum Macedonia regem , quod intermissum erat, repetiti caussae referuntur hae. Tempore Initiorum duo juvenes Acarnanes , qui non initiati orant, Athenas venerunt, S in sacracirium Cereris cum aliis popularibus suis intraverunt. Ob hoc , tamquam nefas sum mum commisessem, ab Atheniensebus cassunt Acarnanes, mortibus suorum com moti, ad indicandos illos auxilium Philippo petierunt Paucis mensabus post pacem Carthaginiensebus datam, quingen iesimo quinquage simo anno ab urbe condia a , quum Atheniensrum , ut obsedebam tu a Philippo , legati auxilium a senatu

petissens , O senatus id censuisset feren

dum plebe , quod tot bellorum continuus labor gravis erat , di sentiente , tenuis auctoritas Patrum, ut sociae civitati ferra

190쪽

Opem populus quoque uberet. Sellum id P. Sulpicio confusi mandatum ejici qui, exercitu in Macedoniam ducto , equestibus proeliis cum Philippo prospere pugnavit.

Abden a Philippo obsessi, ad exemplum

Saguntinorum , fusisque occiderunt L. Furius praetor Gallos Insubres rebellantes O Hamilcarem Poenum, bellum in ea parte molientem, acie vicit Hamilcar eo

bello occisus es, O millia hominum triaginta sex. Praeterea expeditiones Philippi regis, Sulpicii confulis , expugnatiOΠeS-que urbium ab utroque facta , continet. Sulpicius consul, adjuvantibus rege Attalo O Rhodiis, bellum gerebat. TriumphaMi de Gallis L. Furius pratori