장음표시 사용
181쪽
poli eum insulis et vesamentis venerunt meantes, ut a medum et ab ineendiis parceret . de quorum preeibus quam postulatia masis eo illo habito Marcellus ex omnium aententia edixit militibus ne quis ubere inorpus 'iolaret, etera praedae sutura eastraque tectis parietum pro muro saepta portis regione platearum patentibus alationes praesidiaque 1 disposuit, ne quis in discursu militum impetus in eastr seri pos et inde aigno dato milites diseurrerunt, refraetisque oribus eqm omnia terroren tumultu streperent, a Redibus tamen temperatum est rapinia nullus ante modus sui quam omnia diuturna selicitate eumulata bona egesaeite. inter hae et Philodemus, cum spe auxilii nulla esset, fide a via ut 10 inviolata ad Epi de rediret, deducto praesidio tradidit tumulum Romanis aversis os inibus ad tumultum ex parte aptae urbis Bomile. -- Mein eam aetus, qua propter vim te eatatas clare ad aneoram in salo Romana lassis non posset, eum triginta quinque navibus ex portu Syraeusano proseqtus libero mari vela in altum dedit quinque et quinqua 15ginta navibus Epieydae et Syrae ani relictis edoctisque Carthaginiennibus, in qu into rea Syracusi a discrimine esset, eum entum navibua Post paucos die redit, multia, ut fama est, donis ex Hieronia saga ab ivde donatus. XXVI. areellus Euryalo reeepto praesidioque addito una eum si is her erat, ne qua ab tergo is hostium in arcem aeeepta inclusos imp ditosque moenibus suos turbaret Achradinam inde trinis eastris per id ne dispositi loca spe ad inopiam omnisin rerum inclusos re/aeturum, ei umsediti eum per aliquot dies quietae alationes utrimque suissent, repente adventus Hippoeratis et imileonis ut ultro undique oppugna in rentur Romani fecit. nam et ippocrates eastris ad magnum portum eommunitis signoque his dato, qui Achradinam tenebant eastra vetera Romanorum adortus est, quibus Crispinus praeerat, et Epicydes eruptionem in stationes Mareelli feeit, et assis Puniea litori quod iniser urbem et astra Romana erat adpulsa est, ne quid pestesidii Crispino submitti casMarcello p-- tumultum tamen maiorem ouea praebuerunt quameertamen nam et Crispinus Hippocraten non reppulit hintum muniinem tia sed insecutus etiam est trepide fugientem, et Epicyden Marcellus in urbem ampulit satisque iam etiam in posterum videbatur provisum, ne quid ab repentinis eorum excursionibus periculi foret Mee sit et ab 35
pestilentia ommune malum, quod facile ut rumque animos averteret aboIl eonsiliis nam tempore autumni et locis Mura gravibus -- mulio tamen magis extra urbem quam in urbe, intoler uda via aestus per utraque astra omnium serme orpora quit a primo temporis ae loci
vitio et aegri erant et moriebantur, post ea ea ron ipsa et eootaetus a Mogrorum vulsabat morbos, ut aut neglecti desertique qui incidissent morerentur aut insidentes urantesque eadem vi morbi repletos secum traherent, quotidianaque lanera et mors ob oculo esset et undique dies noviesque ploratus audirenturi postremo ita adsuetudine in efferave.
182쪽
rant animos, ut non modo lacrimis lustoque eomploratu prosequereritrarmortuos sed ne efferrent quidem aut sepelirent, iacerentque strata αδ-nima orpora in conspectu similem mortem exspectantium, mortinique aegros aegri validos enm metu tum tabe ac pestifero odore corporum conficerent et ut serro potius morerentur, quidam invadebant soli hostium stationes mulio tamen vis maior pestis Poenorum castra quam Romana, diu circumsedendo Syracusas caelo aquisque adsuerant magis, invasit et ex hostium exercitu Siculi, ut primum videre ex gravitate loci vulgari morbos, in suas quisque propinquas urbes dilapsi sunt: 10 et Carthaginienses, quibus nusquam receptus erat, cum ipsis ducibus Hippocrate atque Himilcone ad internecionem omnes perierunt. Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos infirmaque Compora lecta et umbrae recreaverant multi tamen ex Romano exercitu eadem peste absumpti sunt.
15 XXVII. Deleto terrestri Punico exercitu Siculi, qui Hippocratis
milites fuerant, in haud magna oppida eterum et situ et munimentia tuta, tria milia alterum ab Syracusis, alterum quindecim abest, eo et commeatus e civitatibus suis comportabant et auxilia accerseban inter ea Bomilcar iterum eum classe prosectus Carthaginem ita exposita 20 fortuna sociorum, ut spem saceret non ipsis modo salutarem opem ferri posse sed Romanos quoque in capta quodam modo nis capi, perpulit
ut onerarias naves quam plurimas omni copia rerum onustas secum mitterent classemque suam augerent igitur centum triginta navibua longis septingentis onerariis profectus a Carthagine satis prosperos Ventos ad 25 traiciendum in Siciliam habuit: sed iidem venti superare eum Pachynum prohibebant. Bomilcaris adventus ama prim dein praeter spem mora cum gaudium et metum in vicem Romanis Syracusanuque prae huisset, Epicydes metuens ne, si pergerent iidem qui tum tenebant ab ortu solis flare per dies plures venti, classis Punica Africam repeteret,
30 tradita Aehradina mercennariorum militum ducibus ad Bomilcarem navi gat: classem in statione versa in Africam habentem atque timentem navale proelium, non tam quod impar viribus aut numero navium Me quippe etiam plures habebat quam quod venti aptiores RomanaE quam suae lassi starent, perpulit tamen ut fortunam navalis certaminia 35 experiri vellet. et Marcellus, cum et Siculam exercitum ex tota insulaeoneiri videret et eum ingenti commeatu elassem Punicam adventare, De simul terra marique inclusus urbe hostium urgeretur, quamquam impar numero navium erat, prohibere aditu Syracusarum Bomilcarem constituit duae lasses insestae circa promontorium Pachynum stabant, ubi 40 prima aranquillitas maris in altum evexisset, concursurae itaque aderate iam Euro, qui per dies aliquot saevierat, prior Bomilcar movit, cuius prima classis petere altum visa est quo facilius superaret promontorium reeterum postquam lendere ad se Romanas naves vidit Incertum, qua subna territus re Bomilcar vela in alium dedit, missisque nuntiis Her eseam
183쪽
Meam tu onerarisa odio inde ADtemn vetera Maerant, ipsa Melliam praeterveetua Tarentum petiti pieydes a tanta repente destitutas spe,
ne in obsidionem magna ex parte apta urbis rediret, Agrigentum -- Vigat, aspectaturus magis eventum quam inde quiequam moturus.
Syracusis exemiasse, a Larthaginiensibus relietam insulam et prope it rum traditam Romanis, legatos de eondieionibus dedendae urbis, explo. rata prius per colloquia voluntate eorum qui obsidebantur, ad Marcellum mittunt eum haud ferme disereparet quin quae ubique regum suisson Romanorum essent, Sieulis elem eum libertate a lesibus auis aerorem 10 tur, eroeatis ad olloquium iis quibus . ab Epivde reditae res erant, mimo se simul ad areinum simu ad eo ab exercitu Siculorum aiunt, ut una omnium, qui obsiderentur quique extra obsidionem fuissent, M.tuna esset neve alteri proprie sibi paeiseerentur quicquam. meepti deinde ab iis ut nee sarios hospitesque adloquerentur, expositis quae pacta lam 15 eum amello habhrent, oblata ape stilutis perpulere eos ut secum praesectos Epiemis Polyesitum et Philistionem et Epicyden, ut Sindoneognomen erat, adgrederentur, interseeua ita et multitudine ad eou. tionem vorata, inopiam quaequa ipsi inter se fremere o ulti soliti erant, eonquesti, quamquam tot mala umerent, negarunt fortunam aeeum aedam esse, quod in ipsorum esset potestate, quam diu ea paterentura Romanis ausam oppugnandi Syraeum fuisse aritatem Syrae anorum non odium nam ut oecupatas rea ab satellitibus Hannibalis deinde ui ronymi Hippoerale atque Epi de - audierint, tum bellum morimo et obsidere urbem coepisse, ut erudele tyranno eius non ut ipsam ur-25bem expugnarent mippoerate vero interempto, Epicyde intereluso ab Syracusis et praesaetis eius oecisis, Carthaginiensibus omni possessione Siciliae terra mariquo pulsis -- quam superemo ausam Romanis, euenora perinde a at Hiero ipse viveret, uisus Romanae amicitiae ultori incolumes Syraeusa esse velint itaque ne urbi nee hominibus alladas Periculum quam ab semet ipsi esse, at omasionem reeonciliandi se Romanis praetermisissent: eam autem, qualia illo momento horae sit, nutilam deinde fore, si simu libertas ab impotentibua tyrannis apparuisset. XXlx omnium ingenti adsensu audita ea oratio est praetores lumen prius reari quam legatos nominari plaeuit ex ipsorum deinde 31Praetorum numero missi oratores ad Mareellum, quorum princeps neque primo inquit , Syracusani a vobis defeeimu ae Hieronymus, quaquam tam in vos impius quam in nos, nee post ea pacem tyranni
aede eompositam Syrae anus quisquam sed satellites regii ippocrates atque Epicydes oppressis nobis hine metu hine fraude turbaverunt: ne 40 quisquam dioere potest, aliquando nobis libertatis tempus suisse quod,
cis visi eum non fuerit nunc eris eaede eorum, qui oppressas tenebant Syracusas, eum primum nostri arbitrii esse eoepimus, extemplo venimus ad tradenda arma dedendos uos urbem moenia, nullam recusandam so
184쪽
tunam, quae iam hae sua a vobis saeriti gloriam optast mohuassis epulis eiulaequo u a me rum deitit de eunt. Naroelior Midquid Nn fiam terra marique memorandum gemimus, id tu triumptu lituisaeeedi saniaene erodi velis, quanta urba a te apta ait, quam Posteris quoque am laeuis esse quo quisquis erra quisque mari vaenerit, nunc nostra de Atheniensi a Carthaginiensibusque tropaea, nune ina de nobis ostendat ineolum quo Syrae a familiae vestrae sub te via nominia Narcinorum inviaque habenda tradas ne plus apud v- Hier nymi quam Hisponis memoria momenti saetata diutius ille inino dimi sis sui quam his hostis, et illius benefacta etiam praesensisti in res me tia ad pernitaem tantum ipsius valuit L Omnia et impetrabilia et tuta erant apud Romanos inta ψω phas belli a periculi ea namque transfugae, tradi a Romanis rati, moremnari ritum militum a milia in eundem eo alae mela in arrepti ne armis praetore Primumi obtruneant, inde ad eaedem Syracusanorum discurrunt, quosque Ara o tulit, irati interis re atque omnia quas in promptu mant diripuerunt:
tum, ne sine duo ua essent, ex praesecios exeavere, ut terni Acteadbnae a Naa praeementi aedato tandem tumultu exaequentib- ά-- laudo, qua a et eum Romanis Ment, dilueero id quod erat eoepit, 20 aliam suam a perfuga m ea am ema XXX in tempore legati amareelio odiomat, satia eos suspieiona ineitatos memorantea ne musam .Xpetenta poenae eorum ullam Romanis esse erat e tribua Achradinae praesectis Bispanus Moeri a nouune ad eum inter comitea legalorum de industria, is ex Hispanorum auxiliaribus ea mimus, qui sine ais,m tris Moeri in nanetua primum quo in alatu reliqui et Hispaniam, et nupor indo venerat -- exponit omnia Romanis ibi obtineri armis posse eum, si operae pretium faciat, principem popularium esse, a militare eum Romani seu in patriam eventi libeat oontra, at malle obsideri pedigat quam spem esse terra mariqua lauso motu his moerietis, cum
Missatos ad Marcellum mitti plaevisset, Datrem inter o mauit, qui per eundem libaminis num Moreto ab avis ad areoliam aduelua, eum
fidam aecepisset composuissetque agendae ordinem ei Achradinam redit. tum seriova, ut ab suspieion proditionis avarieret omnium animos, digat sibi pla re legatos commeare ultro eumque, neque meipiendum 38 quemquam neque mittendum at quo intentius ouatoduxe aer entur, 'portuna dividenda praesecus esse, ut suae quisqua paelicis avita Te
si omnes adsensi sunt partibus dividendis ipsi regio evenit ab Armihusa sonta usqua ad alium magni poetva id ut stipent Romani serit.
itaque Nareellus novi navem onerariam eum amatis emuleo quadrire-M mis trahi ad Achradinam iussit exponique militos regione oris. quae prope sontem Arethusam est hoc eum quarta vigilia laetum Esset ex-Positosquo militea porta, ut eonvenerat, e pisset Moerisus, tua prima Marcellus omnibus opiis moenia Achradinae adgreditur ita, ut non essavium, qui Aehradinam tenebant, in se eonverteret, sed ab Naso etiam
185쪽
agmina armatornu eoneurrerent relictis viationibus in ad vitii et impetum Romanorum areendum in hoo tumultu aetuariae vesci leuota. iam antis eircumvectaeque ad Naaam armatos oxponunt, qui improvi- adorti semiplenas stationes et adaperias sidites portae, qua paulo ante eN- currerant armati, haud magno ortamine Nasum cepere desertam repi sdatione et saga custodum nequo illis minua praesidii aut pertinaciae ad manendum quam in transfugis suit, quia no avia quidem satis redentes e medio certamine effugerunL Marcellus, ut aptam esse Nasum vidit et Achradinae regi mem unam teneri Noerumnque eum praesidio Suis adiunetum, receptui eq3ant ne regiae opes, quarum fama maior is quam res erat, diripisentur.
XXXI. Suppresso impetu militiam ut iis, qui in Aehradina erant, transfugis apatium laeusque sugae datus est, Syracusani tandem liberi metu portis Aohradina apertis oratores ad areollum mittunt, nihil petentes aliud quam Ineolumvatem sibi liberisque suis. Marcellus consilio 15 advocato et a/hibitis etiam Syraeusanis, qui per seditiones pulsi ab domo
intra mesidia Romana fuerant, respondit, non plura per annos quinquaginta henelaeta Bleronis quam pineis his annis malefiet eorum qui Sy- rarusua tenuerint erga populum Romanum esse sed pleraque eorum quo debuerint meoidisse, foedarumquae ruptorum ipsos ab se grmiores multo 20 quam populna Romanus voluerit poenas exegisse se quidem tium a 'Iaum circumsedere Syracusas, non ut populus Romanus servam ivitate haberet sed ne alienigenarum transfugarumque duees captam et oppressam lenerent quid potuerint Syracusani facere, exemplo vel eos essΘSyraeusanorum, qui intra praesidia Romana suerint, vel Hispanum du sacem Noorioinai, qui praesidium tradiderit, vel ipsorum Syracusanorum postremo serum quidem sed sorte eonsilium sibi omnium laborum periculorumque ire moenia Symensana terra marique tam diu exhaustorum nequaquam tantum fructum esse quod apere Syrae rea potuisset.' Indes quaeato eum praesidio ad Nasum M aeeipiendam Muniam regiam 30 custodiendamque missus urbo diripienda militi data est eustossibus d visis per domos eorum, qui intra praesidia Romana suerunt cum multa ira multa avariliae foeda exempti ederentur, Archimeden memoriae proditiam est in tanto tumultu, quantum aptae urbis strepitus in discursu diripientium uinitum eiero poterat, intentum formis, quas in pulvere 35 deseripserat, ab ignaro milito quis esset interfecimn aegre id areellum tulisse apuRuraeque curam habitam et propinquis etiam inquisitis Itonori praesidioque nomen a memoriam eius fuisse hoe maxime modo Soae a. aptae, in quibus praedae tantum fuit, quantum vix apta Carthagine tum fuisset, cum qua viribus aequis ertabatur. 40Paucis ante diebus quam Syraeusae caperentur T. Otacilius eum quinqueremibus oeloginta Utinam ab Lilybaeo transmisit, et, uni antelia em portum intrasset, oneraria frumento onustas epit, egressusque in terram depopulatim est aliquantum agri circa Uticam, praedamque omnis
186쪽
generis retro ad naves egit Lilybaeum tertio die quam inde pro eius
erat eum entam triginta onerariis navibus frumento praedaque rimatis redit idque humentum extemplo Symensas misit, quod ni tam in tempore subvenisset, victoribus victisque pariter peruleioώor lames inat aedio XXX L Eadem aestat in Hispania, eum biennio serme nihil admodum memorabse laetum esse eonsiliisque magis quam armis hae iram gereretur, Romani imperatores egressi hibernis opias eoniunxerunt ibi consilium advoeatum omniumque in unum eongruerunt sententiae, innodo ad id loeorum id modo aetum esset ut Hasdrubalem tendentem in la-10liam retinerent, tempus esse id iam agi ut bellum in Hispania finiretur: et satis ad id virium eredebant aeeessisse viginti milia Celtiberorum Mahieme ad arma exeita hostium tres exemitus rant Hasdrubal Gisgonis filius et Mago coniunctis astris quinque serme dierum iter ab Romanis aberant propior enit amitearis filius Hasdrubal, veteranus in Hispania 15 imperator ad urbem nomine Antorgim exercitum habebat eum volabant prius opprimi duees Romani, et spes erat satis superque ad id virium esse illa restabat eum, ne sus eo pereulsi alter Hasdrubal et Nam in avios saltus montesque recipientes sese bellum extraherent: optimum igitur rati, divisis bifariam copiis tollus simul Hispaniae am-20pleeti bellum, ita inter se diviserunt ut P. Cornelius duas partea ne eitus Romanorum sociorumque adversus Magonem duceret atque Hasdrubalem, Cn. Cornelius eum tertia parte veteris exemitus Celtiberia adiumetis eum Hasdrubale Barcino bellum gereret una profecti ambo duces exercitusque Celtiberis praegredientibus ad urbem Aniomem in onaPe-25 otum hostium dirimente amni ponunt eastra ibi Cn. Scipio eum inibus
ante dictum est opiis substitit et P. Scipio prosectus ad destinatam belli partem. XXXIII. AEasdeubal postquam animadvertit exaguum Romanum Ex-- rellum in eastris et spem omnem in Celtiber um auxiliis esse, peritus 30 omnis barbarieae et praeeipue omnium earum gentium, in quibus Per tot annos militabat, perfidiae saeili linguae eommercio, eum utraque -- atra plena Hispanorum essent, per oeculta colloquia paciscitur .gna mercede eum Celtiberorum principibus ut opia inde abdueant. Eo atrox visum lacinus non enim ut in Romanos verterent arma age ita 35 et merces, quanta vel pro bello satis esset, dabatur ne bellum gerarent, et cum quies ipsa tum reditus domum fructusque videndi suos suaque grata vulgo erant itaque non ducibus facilius quam multitudini perauasum est simul ne metus quidem ab Romanis erat, quippe tam Paraeis, si vi retinerent. id quidem cavendum semper Romanis dueibus erit εα- is emplaque hae vere pro doeumentis habenda, ne ii externis redunt auxiliis ut non plus aut roboris suarumque proprie virium in eastris habeant signis repente sublatis Celtiberi abeunt, nihil aliud quaerentibus causam obtestantibusque, ut manerent, Romanis respondentes quam domestico se avocari bello Selpio, postquam ocii nee precibus ne vi re-
187쪽
tineri poterant, ne se aut parem sine illis hosti esse aut Batri rursus eoniungi vidit posse ne ullum aliud salutare eonsilium in promptu esse, retro quantum posset edere statuit, in id omni eum intentus necubi hosti aequo ae eommittere loeo, qui transgressus numen prope vestigiis abeuntiam insistebat. 5 XXXIV. Per eosdem dies P. Scipionem par terror, perieulum maius ab novo hoste urgebat Masinissa erat iuvenis, eo tempore erat metu Carthaginiensium, quem deinde viarum potentemque Romana fecit amicitia is tum eum equitatu Numidaeum et advenienti P. Seipioni Oeeurrat et deinde adsidue dies noctesque infestus aderat, ut non lovagos tantum procul a castris lignatum pabulatumque progressos exeuperet se ipsis obequitaret eastris, inveetusque in medias saepe stationea omnia ingenti tumuli turbare noctibus quoque saepe ineum repentino in portis valloque trepidatum est, ne aut oeus aut tempus ullum aeuum meta a sollieitudine erat Romanis. eompulsisque intra vallum i5 adempto rerum omnium usu eum prope iusta obsidio et, suturamque artiorem eam appareret si se Indebilis, quem eum semian milibu et quingentis Suessetanorum adventare fama erat, Poenia oniunxisset, dux utus et providens Scipio vietus necessitatibus temerarium apit eo ilium, ut nocte Indebili obviam iret et, quocumque Murrisset loco, proe solium eonsereret relicto igitur modie praesidio in astris praepositoque Tib. Fonteio legato, media noete prosectus eum obviis hostibus manus conseruit. agmina maos quam acie pugnabant, superior tamen ut in tumultuaria pugna Romanu erat Oeterum et equites Numidae repente, quos se Ilisse se dux ratus erat, ab lateribus ireumfusi magnum terrorem in in Maere eontracto adversus Numidas ertamine novo tertius insuper advenit hostis, duees Poeni adseeati ab tergo iam pugnantes: aneepsque proelium Romanos circumsteterat laeertos, in quem potiosunum hostem quamvo in partem eonserti eruptionem saeerent. pugnanti hortantique imperatori et offerent se, ubi plurimum laboris erat, larua dextrum lan Moen traicitur, euneusque is hostium, qui in eonfertos irea dueem impetum Reerat, ut exanimem labentem ex equo Scipionem vidit, alaerea gaudio eum elamore per totain aciem nuntiantes discurrunt, imperato rem Romanum Midissa: ea perψagata passim vox, ut et hostes haudauhie pro viatoribus et Romani pro victis essent, secit. Iuga eonse tim mem aeteraue amisso fieri oepta est: eelerum ut ad erumpendum inter Numida leviumque armorum alia auxilia haud difficilis erat, ita effugere tantum equitum aequantium equo velocitate peditum vix poterant, a sique prope plures in sus quam in pugna sunt, ne superfuisset quisquam ni praecipiti iam ad vesperum die nox intervenisset. 40XXXV. Haud segniter inde duces Poeni fortuna usi conseslim a Proelio, vix neeessaria quiete data militibus, ad Baiarabalem Hamilcaris citatum agmen rapiunt, non dubia spe, cum iunxissent, debellari posse. quo ubi ea ventum, intor exercitu duoeaque victoria recenii laetos gra-
188쪽
tulatio augens facis, ampestiloro tanto orem omni exemtu dein et M-Pam eo haud dabis inrem Victoriam ea aclania ad Romanos a diam quidear fama laniae lassis pervenerat, ae maestum quoddaan . MD-tium erat et aesta divi tio, qualis ani praesagientibus antinia immis es si iis mali esse solet imperator ipse, praeterquam quod ab goriis se aenae tum hostium tantum auctan otii pius sentiebat, inuisetur etiam et otione ad suspieiovem ageeptae cladis quam ad uillam bonam spem p nior . te quo nam ' enim Haadrinalem a Magonem nisi deuinutos suo hello sine in ta ne adducere exeretium potuisse inuo modo autem a. Ohio stitiam, mi ab tergo secutum fratrem, ut, si prohibere quo minis in unum Oiren et dueea et exerciιus hostium non posset, ipse eerte una fratre eoniungere eopiast bis anritus curis Id modo esse Milutare in PT- aena sedebat, eodera inde quantum posset, et inde una novi ignaris hostibus et ob id: quietis aliquantum emensus est iter. clueo ut senserunt i5 profectos hostes esse . praemissis Numidis quam poterant maximo citato agmine sequi eoeperunte ante noctem adsecuti vinida nunc ab aergo nunc in latera istumantes. eonsistere coeperuiat a tutari aginem quis tum possent: lamen tuto ut simul pugnarent prooederentque Solpio homtabatur priusquam pedestres opis adaeque atur. XXXVI. Ceterum so nunc u ndo nune sustinendo agmen eum aliquam diu haud multum sederetur et nox ram astaret, revocat a proelio suo Scipio et eouectos in tumulum quendam non quidem satis tutum, praesertim agmini verieulso, sed editiorem tamen quam etera eirca erant subducit ibi primo
impedimentis et equitatu in medium ac piis eircumdati pedite haudae dimoviter impatus inoamantium Numidarum arcebant, dein, pisatquam
toto agmine tres imperatores eum tribu iustis exercitibus aderant, apparebat parum armis ad tuendum locum siue munimento valituros esse. eircumspectare atque agitare dux eoepit, si quo modo posset vallum ir-
. minigerar sed erat adeo nudus tumulus et asperi soli ut nec virginia 30 vallo eaedendo nee terra cespiti faciendo aut ducendae ossa aliive ulli operi apta inveniri posset ne natura quicquam satis arduum aut atiscusum erat quod hosti aditum aseensumve dissicilem praeberet, omnia fastigio leni subvexa. ut tamen aliquam imaginem valli obicerent, itellas illigata oneribus velut struentes ad altitudinem solitam ireumdabant, 35 eumulo sarcinarum omnis generis obieeto bl .ad molieadum clitellae msuerant Punici exercitus postquam advenere, in tumulum quidem Pediiselle agmen erexere munitionis saetas novitate rei primo eos velut braculo quodam tenuit, eum duces undique vociferantur, quid alarent et non ludibrium illud vix seminis puerisve morandis satis validum diatra-ilo herent diriperentque captum hostem teneri latentem post sarcinas haec eontemptim dueea increpabanti ceterum neque transilire nec moliri onera obieci nec aedere stipatas clitellas ipsisque obruta sarcinis savit Erat:
tardatis diu cum amoliti obieeta onera armatis Uissent viam uritiumque idem partibus Meet, apta lavi undique astra erant, pauia a maiatis
189쪽
pemmisque ah -----Mm eaede-ltas ningna p- laa et mill --- in propinquas res agis o silvas, in ostra P. Scipionis quibus idi m iam legatus riserat, perfugerent. Cn. Selpionem Hii in tumulope in. 4mpeta hostium aesum tradunt, vix eum pautas in propinquam atria taenim pers isse hane isti ei umdatam atqua ita exuatis s--εbras, maea nulla moliri potuerant vi, aptam, omnesque inius eum ipso im in ore eoisos anno oetavo postquam in Hispaniam euerat Cn. Sei., pio, undetri simo dia ore retria minis est interieulus luetus aemoriae eorum non Romae maior quam a per totam Hispaniam sunt quin apud cives partem doloris et exercitus amissi et alienala provineia toet vinea trahebat adest Hispaniae ipsos lugebant desiderabantque du-em, Gnaeum magis, quo diutius praefuerat iis priorque et favorem paverat et apecimen iustitiae Emperantiaeque Romanae primus dederat. AxxvIl. Cum delati exemitus amissaeque aspania viderentur, vir naen ea perdita restituit. erat in exerta a L. Mest. Septimii 11 filiaea. ques Romanus, impiger iuvenis animique et ingenii aliquatito quaein pro Brinna in qua erat natus maioriar ad summam indolem ἀ- με- Cn. Stapionis disciplina, sub qua per tot annos omnos nialitiae arte edoetus suera et ex lusa intustis militibus at quibusdam de prae sidiis de viis haud eontemnendum exercitum smarat'. lanxeratque eam so Tib. Fonteio P. Seipionis legator sed tantum praestitit eques Romanua auctoritate iste militas atque honore, ut matris citra Hiberum comm vitia, eum daeem exertatua omitiis militaribu ereari placuisset, subeun tes alii aliis in ustodiam valli stationesque donec per omnes suffragium Dei, ad L. Meium euneti summain imperii detinerint. omne inde tem mp- - exmaum id fiat - ninniendis castris onvehendisque commeat, has onsumpsit, et mnia imperia milites eum impigro tum haudquaquam laeto animo exsequebantur te in postquam Baiarabalem Gisgonis venientem ad reliquias belli delendas transisse Hiberum et adpropinquare adlatum est, signumque pugnae propositum ab novo duo militas id aerant, reeordati, quos Paulo anto imperatores habuissent quibMque et da. ars et opiis freti prodire in pugn- soliti essent, flere omnes repento et o visam eapua, et alii manus ad eaelum tendere deos ine ante alii strati humi suum quisque nominatim dueem implorare. neque sedari lamentatio poterat excitantibus enturionibus manipulares et ipso mul abeente et inerepante Narcis, quod in muliebre et inutiis se proiecissent stetis potius quam ad tutando semet ipsos et rem pabueam Meam acu
rent animos, et ne inunos imperatores suos laeero inerent, eum subito clamo tubarumque sonu -- iam enim prope alium hostes erant
exaudi ari Indo vera repente in iram Iactu discurrent ad arma, eis vclatis enia rabio discur ut ad portas et in hostam negligenter atque
neomposite venientem tuearrant. extemplo improvisa es pavorem ineutri Poenis, misabundi e unde tot hostea abito exorti prope deleto e
vitala helat, uada tanta audacia tanta fiduvia in victis ossumus, quia
190쪽
quis signun dedisset pugnae, ad hae tu tam nee senata primo on uni in in stupentesque resertinti pedem, dein valida impe mone pulsi terga metunt: et aut sugientium aedes laeda fixisset aut temera riso perieulosusque sequentium impetus, ni Meius propere re plinta disset signum, obsistensque ad prima signa et quosdam pae relinena eo inatam repressisset aciem inde in astra avido adhue eaediaque et g. --nis reduxit Carthaginienses trepide primo ab hostium vallo acti postquam neminem insequi viderent, metu substitisse rati, eontemptim rudiis sus et sadat gradu in castra abeunt. Par negligentia in eastris ustodiendis suit nam etsi propinqmis ho-ἀis erat, tamen reliquias eum esse duorum exercituum ante pataeo dies diaetorum uecurrebat ob hoc eum omnia neglecta apud hoste essent, exploratis iis Mareius ad onsilium prima speei temerarium magis quam 15 audax animum adieeit, ut nitro astra hostium oppugnaret, saeuitia esseratus unius Hasdrubalis expugnari astra quam, si se rursus rea Nereuius a tres duoes iunxissent, sua defendi simul aut, si sumessisset omptis, Meptumi se adllistas res, aut, si pulsus esset, tamen vitro in mrendo arma eontemplum avi demptarum. XXXVIII. ne tamen subitam res et nocturnus error etfam non suae fortunae eo illum patet inaret, adloquendos adhortandosque sibi milites ratus ontione advoeata ita di aeritur vel mea erga imperatores nostros vivos mortuosque pietas, vel praesens omnium nostrum, milites, ortuna fidem uiris sa e potest, mihi hoe imperiam ut amplum i rei vestro ita re ipsa grave ne olli-25 talum esse quo enim tempore, nisi metu maerorem obstupefaceret, vix ita ompos mei essem ut aliqua solatia invenire aegro animo possem, ereor vestram omnium ieem, quod dissicillimum in luet est, unus onsulere et ne tui quidem, ubi, quo nam modo has reliquias duorem exercituum patriae eonservare possem, motandum est, avertere animumas ab adsiduo maerore libet praesto est inim acerba memoria, et Scipi ne me ambo dies noetesque curis insomniisque agitant et exeitant saepellomno, neu se, neu invicios per octo annos in his terris militea avos, eommilitones vestros, neu rem publieam patiar inultam, et suam disciplinam suaque instituta sequi iubent et, ut imperiis vivorum nemo obe-35 dientior me uno fuerit, ita post mortem suam, quod in quaquo re laeturos illos suisse maxime censeam, id optimum dueere vos quoque m Iim , milites, non lamentis la imis. tamquam exstincto prosequi vivunt vigentque fama rerum gestamin, sed quotienscumque oecurret
memoria illorum, velut si adhortantes signumque dantes videatis eos, 40 ita proelia inire ne a ia prolaeto poetes hesterno die oblata oeulis ubinisque vestris memorabile illud edidit proelium, quo Meumentum ded, alia hostibus non eam Solpionibus exstinetum esse nomen Romanum, et auius populi via atque virtus non obruta ait Cannensi inde ex omni proseeio saeuuia fortunae amersuram esse nune quia tantum auia eatis