Noua mundi sublunaris anatomia. Ad illustrissimum, generosissimumque dominum, D. guillelmum DuVair ... Authore Ioanne Baptista Morino, è Bellejocensibus Francopolitano, ..

121쪽

Terra regione. 1 rsertim quadratura frigida dicatur, κsicca, id tantum comparate ad reli quas eiusdem quadraturas intelligi debet. Cum igitur tam pauca sint astra frigida, tam multa vero calida, & inter haec Sol: si calidorum radij nullibi

debilitamntur, aut repercuterentur, sed ad cetrum usque in suo vigore pergeret ; Indubie ex tanto calidorum raridiorum confluxu,& in centro unione Ignis vehementissimusexcitaretur,qui totam Terram breui calcinaret,ibique accensus & violenter detentu sTerram varias in partes dispesceret ut de exhalatione in Media regione accensa satis apparet. In centro enim totam vim suam calefaciendi ad actum astra reducerent. ad quid enim eis a Deo data est, nisi ut ad actureducatur j quae si tam vehemens sentitur in Terrae superficie; ubi ventilamur, & ab AEqua- ,

tore longe removemur, quanto Sin Terrae centro effectus produceret Ergo ad hunc naturalem effectum euiritandum, necesse est astrorum calidoruradios, eo usque non pertingere, sed in aliqua Terrς parte omnino cohiberi, dc desinere, forsan dicetur a qui-

122쪽

busdam, talem essectum Deo otiis nipotento impediri, sed certo certius est, diuinam voluntatem omnipoten Ignuorum tiamqueesse saepissimε ignaroriu refu- .izzi,. g, mrebuS quas ignoranti In quo ipsi Deo iniuriam magnam inferunt, cum eius voluntatem, & omnipotentiamstae stultae phalasiae extraordinarie de seruire volsit. An no verum est quod Deus libere agit eu libereagetib'&n cessario agit, cli necessario agentibus' creaturis, nullique violentiam infert An non verum est quod vidit Deus cuncta,qvie fecerat,& erant valde bona, id est valde perfecta, &ita ut neque additione, neque detractione indige-2. .. rent : Cumque sit infinite potens,noia

inadus. ne in creatione potuit Coelorsi, astrorumque vim activam, re Terrae vim . resistitiuam sic temperare. & proportionare ut deinde continuo unum reprimi, alterum vero adiuuari ab eo necesse non esset, quasi in excessii, vel

deffectu peccasset ; ipse de quo dicitur

. quod omnia fecerit in pondere, ume. ro , & mensuras At si potuit, certe e fecit, Hoc enim magis deciebat, tum

Mundi persectionem , tum Dei qui

123쪽

Terra regione. . I '

omnia disponit fortiter sed stultisterὶ

sapientiam.Ergo astrorum calor instrum ad Terrae centrum usque non pe

ringit , & per consequens circa ipsum datur Terrae regio semper trigidaac si ca quam infimam appellamus. - : Quarta. Vis agendi ab agente comporeo emissa, eo magis eneruatur,

quo longius a suo recedit prineipio, Tum quia ad infinitam distantiam no est actiua,tum quina passorum resistει solita tia continuo frangituri quod nisi fieret, quaelibet alteratio in instanti fi

ret, ut de illuminatione clarum est. Astraergo camhaec quoque inferiora, potissisnum vero Terram n ni si is da successione alterent in ipsa supersia in cie , signum est certissimum, Terram plurimum resistere, de astrorum infl aus inde maxime debilitari di adeoque ut tandem Terrae resistentiam suae ui activae parem reperiant , cum qua Viribus paribus certantes, ne ulterius se se dissundant omnino prohibeantur. Quinta. De aquis marinis omnium profundistinus, testantur Olaus, re Albertus Magni, quod ad eas usque t. Non Olis calor nequeauperuenire: quanto

124쪽

maximε notanda.

IIo . De Infima

igitur minius IIII. Leucas Terrae densae,& opacae penetrabit Sexta. Si calor coelestis ad centrum pertingeret, certe ad centrum usque generationes nouas emceret, cum in subiecto corruptibili otiosus esse non possit: At si Deus & Natura nihil f ciunt frustra; cunctaque tam Creata.

quam in dies senita, selius hominis gratia sint , Adquid quae 3o prodes

sent res tam profunde genitae, Cum nullus unquam fossor metallicus,duas profunditatis Terrς leucas penetrarit,

lintque prima,&secundaregio Dei be nedictione, dc liberalitate ad satiandos manes pleoissima' Praeterea Sol, astra ex sola Terra siccissima quid ge

ner ut Certe cineresAutcalce nisi Aqua Terrae cito succurrati , At nullae aquae pluuiales, fluuiales, aut marinae, per Terrae poros transcolatae , ad ceri arum usque descendunt i sed omnes in prima, de secunda regione, vel in va pores resoluuntur quorum in Terra visceribus debet esse omnino multa materia , si attente quantitatem , --stitatemque vaporum C Terra ascendentum consideremus in vel in fontes

125쪽

Terra regione. Irr. riuos, &fluuios exeunt vel mineratalium generationi, plantarumque nais tritioni continuo deseruiunt f Adde quod perpetuo crassior Aquae pars, ini Terram coagulatur, ut ipsius Terrae per exhalationum generationes d1-nucio resarciatur. In quibus metiatur Philosophus, quanta Aquae copia requiratur ue referatque an aliquid dein- , de addamnatos adaquandos supersit. Adde tandem quod infima Terrae r gio, duarum superiorum pondere sccomprimitur ut poris careat ad transi colandum aquas sufficientibus. Septima. Nisi solares radij intra Terram repercuterentur, vel a Terrae si serficie ad centrii usque calor a qua- is sentiretur ; vel intensior prope superficiem, tum procedendo deorssem omni debilior : quae ambo falsa esse probat con a sensibilis admodum frigoris & caloris FS' 'testate subterranea diuisio a nobis cap. s. annotata: vel minor prope superti

ciem, procedendo vero Centrum versus intensior , contra seniorum peritiorumque Metallicorum obseruationes,a quibus id expresse me petiisse re, cordor: quod de Igne centrali iam in

126쪽

D, De 'inma . Hermeticorum libris multa legissem: Adde quod aestate neque prope super

ficie aeque per Ioo. primas profvn ditatis Terrae hexapodes ullus calor, sed ἡ contra maximum frigus sentitur; etsi Terrae partes profundiores plurimum caleant: Cuius essectus nulla

alia ratiophi sica reddi potest,nisi quia

Solis radij alicubi repercutiuntur,no rumque reflexio ad concauum supremae regionis, & non vltra pertingit. Octaua & vltima. Qui Terram ad centrum usque calidam asserere, physiceque ostendere vellet: omnino iIvli;ω. . lud cogerςtur probare, per aliquam

ito,' hee fictam hypothesin: quippe supponen

tamen e do vel cadorem coelestem ad centrum buxiui Vsque pertingere. Vel Oceani motumma. Terra ad centrum usque calefacere, vel in cetro esse Solem centralem c quod opinati sunt aliqui: ) aut Ignem inferni, qui calorem sursum eiacularent et quarum hypotheseon nullam toto vitae I curriculo pro baret : chm caloris subterranei , resubterranearum generationum causae per ea quae supra diximus , sussicienter dilucideque reddantur : quacunque

127쪽

Terra regione. II 3 vero hypothesi etiam data, dissicultates ex ea oriundas quarum supra nonnullas latum attigimus dilucide physiceque soluere,ei esset impossibile. Ergo hoc rationum numero cubico,soli- Auris lade statuimus, ic concludimus, Dari ςψμ-lvsi . hanc Terrae tertiam, seu infimam regionem : que cum suprema Aeris regione, in temperaturae quidem stabilitate conuenit, ab ea vero disteri intemperatura . quod aerea sit perpetuo calida, & humida: haec vero semper frigida, &sic a. Huius regionis, non secus ac supremi Aeris crassitie praecise determinarest ut Ii mae te-ti esset,potius quam sapietis. Si tamen attendamus quam valide refl ectantur, seiri nequὰ quantumqne debilitentur solares ra-

dij, in Terrae superficie, & in aquis ut superilis satis annotatum e valde nobis probabile videbitur, eos profundo

admodum non penetrare;forte ad 4o. aut 1o. Leucas: Sed demus ad IOO. aut Ahthori,ao O. imo 3 cm quod nullus sanae men- de ea opi.

tis crediderit semper doctrina a no- bis posita remanebit. In hac regione nil penitus generatur: tum defectiu caloris in larum iditatis,

128쪽

In infima Teriae Regione nil gene

ratur.

nec non astralium influxeum:tum quia in ipsa nil generari assereretur, quod hominia ira propter quOS tantum uniuersa Natura laborat) gratia genitum dici posset, praeter vaporem dc exhalationem , quae profundius qua mixtum aliud quodcunque gignuntur: At earum sufficientem quantitatem, prima, secundaque Terrae regiones largiri, &subministrare possunt. Etsi vero sit litatilis seu infertilis, non est tamen desertat sed inter omnes sublunares regiones proh dolori populosissima,&in. colarum peregrinorum quidem, sed qui eam sibi in habitionem perpetuam elegerunt, refertissima. In ea siquidem ut sacrosancta nos docet Theologia)praeter animas diuinae Iustitiae reli quatrices , ibi ad ultimum usque

quadrantem persoluentes; Daemones, animae damnatae,diuina iustitia poenis,& tormentis armata inconceptibilibus luctus, Confusio, tenebrae,mors, re sempiternus horror inhabitant,&in aeternum habitabunt. Dominus

noster I ES US CHRISTUS,qui

in temporum praedestinata plenitudine,hominum frater fieri,in Terris con-

129쪽

Terra regione. Usuersari,& in hanc etiam regionem def- Cendere voluit; ut homines DEI PA TRn filios Ceelique ciues essiceret, di post mortem reascendenS In altum cataptiuam duceret captiuitatem, Per incomprehensibile suς Incarnationis, &Natiuitatis mysterium, Perque infinitummeritum sui sacratissimi sanguinis, vilissimis animabus nostris a suis sordibus abluendis,summa cum charitate

destinati,&ad hoc effusi: Precibus',& meritis beatissimae, semperque immaculatae VIRGINIS MARIAE Maatris suae, Sanctorumque omnium , Dignetur unumquemque nostrum post hanc miserrimam vitam, ab hac angu sta, tenebrosaque regione auertere , &ad spatiosas incoceptibiliterque amoenas Empyrei sedes tua gratia conuoca-Te: Vbi ipsum cu PATRE, ET SPIRITU SANCTO laudemus unanimes , per infinita seculorum secula.

Amen.

130쪽

AUT HORIS ADHUNGARICAS FODINAS

Peregrinatio , Harumque ab ζοdem injectio : In quatum supradicta confirmantur, tam de subterraneis locis philosophica, notatuque dignissima recensen-

OVI aliquid discendi.

videndique, haud vulgare studium , n)e in Flandriam , Germaniam , Bolientia, Austriamque, pertraxit anno Domini is. Cum autem dies aliquot Viennae Austriae morarer, ibique de Hungariae, Transitu niaeque fodinis in Europa omnium famosissimis , mira a viris doctis mihi reo ferrentur, fodinas vero Naturae stu-