장음표시 사용
12쪽
V m operosa , qu1m impetula nobis fiat Coeli notio deprehendes ex argumento Sa lomonis Sap s. Discile aestimamus , quae intraris sunt. Θ viae in prospectu nostra
sti ut invenimus eum Iabore; quae autem
n Caetis sana quis ini suis bii ρ Nihilominos quantum permittitue Coeli conditionem rimari fas est posteaquam per octo Physicorum libros ea extricavimus , quae de motu in eommuni, S ad ipsum attinentia a Philosophis agi, agitarique consuevere. Quandoquidem, chm seientia illa, quae de genere aliquo persolvit, de speciebus quoque eius disserere habeat, ne di catur, Scientiam, quae de animali agit aliam esse ab ea, quae de Homine pertractat; hinc nos ad motus spretes contemplandas deflectere operae pretium est. Et primo de motu locali, qui lueulentios enitestit, quia iste prae eaeteris universalis est . . t ah univerisioribus Λtistoteliea metho-ἡus eonsul thadoriri nos monet. Comprehenditur autem hoe sub tractatu Mundus totus, quia totus motu circulari primi mobilis ambitur, Empyleo dempto Coelo ; imi & istud remot8 saltem esse locali tremobile vidimus a. phys in praeloquiis, vestigando quibus conveniat naturae ratio . In sententia etiam eorum , qui neque remote, seu remotivi md prostentur, esse mobile. adhue istoeontinetur sub tractatu; quia si ullus et motus competere posset, nullus ei aptior locali foret. Qua e et re hahes huiusce tractatus objectum adaequatum esse ens mobile ad Uue . idest mobile motu loeasi. De quo nonnulla apud Λrna videre poteris. Tres propterea distinguendi hie solent libri. Primus de Mundo in eommuni . Secundus de Mundo ecelesil s τε Mundo super lori. Tertius de Mundo elementati. Uerlim quia de Mundo in eommuni potissima dedimus g. Phys solumque minustulae quaedam superessent controverso neu lae , ut puta num Μundus sit perfectus; qua anni tempestate se conditus num vere, vel Λutumno, die. Quae videri apud Cavinum p ,ssunt; seut etiam de Mundi unitate de pers elione videri potest Guerinois hie q. r. art. s. Pariter quia de elementis agemus lib. a. de Gener. de Corrum. Idcireo unicus nos manet liber de Coelo.
Coeli definitio hie minimE traditur, quia circa ejus
quidditatem rariae extant lites infra dirimendae Nomine tamen illius venit eorpus illud superius ad ista cuncta sublunaria eminens, eaque ambiens. mandoquidem erelando Coeium dieitur , eo quod suo vel oti amplissmo in sinu eontineat, obducat, ac Melet, sue quasi abscondat . Ea ex re seneca in exceptis e sola iurus quendam , ut post mortem insepultum maneret damnatum , Caelo, inquit, tu tur, qu non habet innam. Istud autem Coelum extare quotidiano fit palam expertis mentia, Tum eius ex influxu; tum ex eo, quod videt quisque visu non inops, eontinuo nobis succedere dies , ae
De Natura Caen. V Eierum mimisertoribus, quorum nonnulli putavere, Coelum esse ex quatuor elementis compositum ; alii unum ex elementis , quidam nimirum esse amplissimum aerem ; quidam ignem ; quidam veto esse compositum ex aere, de igne: quidam eum Thimaeo, re Platone esse s libus fabrefactum. . His inquam missis Naeitis, quorum salsitas per spleua est;& qQ ad elementa dicetur art. 3 ρ. r. sex dubitationes per sex artieulos resoluendae se exhibent. DνI Uriversa P II. Tom. III.
13쪽
sιι ne Caelum Compesum e e materia , o forma. i. 'ubitatio haee inter eos duntaxat imum habet , quil υ Aiomistarum , Chymi eorumque principia execrantes, materiam de sormam absolute, de universaliter ultio satentui . Et pro resolutione Suppono, Ccelum esse corporeum Motus squHem localis puro spiritui eompetere nequaquam potest , com motu quilibet localis si essentiali eraeircumscriptivo loco de pendens , a quo independens penitus est spiritus. Eo vel maximd quod eorporeis oculis naturaliter cernitur. Dubium itaqR duntaxat tout intimi em . 'Annuunt philosophi omnes ad ersus A vermem, nonrnuuris a e alios vetetes apuἡ Ruvium. 3c Λrno , quos untia sequitur Pontius, seeutus fortasse Scotum qui dixisse set tu i , secundom Phi lci phos a Ceelis materiam esse celegamdam , dc secundum Theologos adstruendam.
Λnnuit quoque s. Th i dem lect. 6 qui rideri potest
etiam p. p q εό art. a. dc 3 Prob. Praesupponendo, Ccelum non esse puram mate. riam sui apud omnes est in e insesso J elim sal, em naturali ter issa nequeat esse s ne serma. Eri vel maxinia quod mate.
ria se sola nullam hahei ciperat onem exercere F. irma Cor. li est forma materialis ; sed ii mnis forma materiatis de x de tessentialitera m tetia : ery cssent aliter ex maretii, , de forma Cretam componitin.. Min. videtur constat s , Tum quia i ut i . Phys diu inus o forma materialis educitur de potentia materiae. Tum quia non dicitur materialis, nisi per ordinem ad materiam. Maj proh Forma Coeli est s sema corpo ira ; sed quae ibi forma erit porea est materialis iergo dcc. Prob min. Forma, qua an liui esse non excedit formam materialem . materialis est sed nulla sol ma eo porea excedit in sum esse formam maiΡi salem': ergo dce. Pt ob miti Foima. quae in operari non excedit formam maisterialem . nee in esse eam excedi sed nulla sol ma corpo, rea excedit in operari formam materialem : ergo dcc Maj. est eeita, quia perari sequitur ad esse. M m. prob opera tiones euiuslibet formae eorporeae sunt corpi uales; sed e t pciarales actiones non excedunt operationes formae eoi potere, loquendo saltem de gener leo excessu : i rgo dic. Mai est mar ni lassa , eam utriusque operationes dependenter a cot pote fiant. . Diis loquendo de Renet leo excessu, quia loquendo de eracessu speeis eae persectionis, exploratum est , sormam Coelti sum exledete sublunarium formas . idcirco urgeo se . Qumcunque spirituales actiones vocantur immateriales : erispo ab opposito operatii nes omnes corporeae erunt materia. les, proindeque propriae sermae m. terialis, praeterea sor. ma cimnis sp itualis est immaterialis s ergo ab opposto fol.
ma omnis corporea erit materialis.
Dices, set mam Coeli esse quid ena corpoream, sed eo m. pleiam, ad eum modum', quo inspiritu ibus extans s ,r. reae completae, ut Angeli, dc incompleta , ut Animanos ra.
Contra tamen est, quia forma quaecunque eo ipso, quod ut potia est , qualiuicunquet corporea sit, debet esse maleqtialis ; seute contra socma quaevis eo ipso, quod est taclis est immaterialis; sed unaqu que forma materialis , cd natalis dicatur per ordinem ad materiam . est etantialiter actus materiae : ergo est Did incompictum. Ad id veto, quia dicitur de spiri val bus, assignatur diis serimen, quia scit madi spirituales sunt superimis ordinis , adeoque habent maiorem smplicitatem , sicque possunt extare formae spirituales tum completa , tum in completae . Quod non habet loeum in solum corporeis, quae sunt inse. rioris ordinis, secos sequeretur, quod quemadmodum scirma spiritualis incompleta, qualis est Λ alma nostra potest naturaliter esse per se existens ; ita id posset forma ineom.
pleia corporea . Qu ad dixerit nemo.
Cons. si forma cieti eis i scit ma completa per se subsistens, ab omni mate, ia segregata, sequeretur, quod esset forma persectissima : ergo persectissmas haberet operatio. nes, quae sunt intelligere, dc velle, adeoque capax foret beati udinis. p. in a consequentia est exacta, Tum quia operari sequitur ad esse. Tum quia deci Theologi eum D. Th p p q ι art. . probant, Deum esse lummd intelleat.
vum, qu a est summe immaterialis.
Prob a Ctanestisio. Quiequides sensibile habet ma.
teriam ; sed Coelum est sensifile : erso habet materiam s. mul, dc formani, non vero est sila forma . Min. est timinon eaecci perspicua, cum Coelum, ceu lucidum, sit vis. hile, ac iaculis cernat ut . Naj vero est Λristotelis hie i. do et respuetev qa ulterio suade- . Siquidem omo, quod est insta sphaeram obiecti potent ae materialis est materiale ; sed quodcunque Tetis bile ea dii iii, Objecio potentiae materialis, idest ex st. niis in materia i ergo Acc. Mai. hetum est evidens, quia objectum, Ec putentia commensurari n. icem debent. Ccins inant, si consequitur ad ma et se substantiam, cdm si a dens maxim potent bale , sed Coelum habet
quantitatem : ergo habet matellam.
Dices Non ede ne sd quod omne sensibile, vel quanis tum ha at materiam . Quandoquidem s per post bile
vel im .,om, se mimam aliquam materialem absque materia conservaret Ueus , eum ad modum , quo in Euchati. sia accidentia sne subjecto eonservat i a sensibilis smrm , de quanta , quemadmodum de aceidentia Euchari. stlea hiae obtinent. Contra. Etenim squiequid sit num eonservati forma spne ima eria queat, de quo egimus i Phys quaest a.ait . . adhue tametsorma illa haberet materiam radicaliter , de exigitivi At Coeli forma si scitet sine materia, nee
radi eas iter illam habetet , Tum quia mi,do est in suo ieste naturali . Tum quia i ut Atiessalius obtestatur )ςiset sol ma complet .
ObteUantium argumensa d soliunIών. s. A R .i. Coelum importat solam formam : ergo none ii compos tum ex materia, di ima. Prob ant. Cci, uti, est quid smplex ; sed si ultra formam impoti ai et etiam maletiam esset compositum : ergo dic. Prob. mai Si quidem non ea mixtum: ergo dcc. Rel p nego arat. Ad pii b. dist. maj. ec quia simplex per exclusionem compositionis ex contrariis elemeniis, conis cedo, per exelusionem compostionis ex materia, ec sor.
Contra. Coeli sunt eorpora simplicia magis, quI m et menta ; sed non se essent, nis eti cluderent con positionem
etiam ex materia, ac forma : ergo dcc. Min. patescit, quia elemensa admittunt compcisti cinem duntaxat ex ma.
teria, dc scit ma. Mai prob. si quidem quo aliquid est peris sectius est simplicius, idcirco Deus . qui persedi stimus est , simplicissimus quoque est, omnis eompositionis expers ;sed corpora Oxlestia sunt Elementis perfectiora : et-go 3ce. Resp. rego miri. Ad pro b diu ant. passive , concedo ,
active . nego. Elementa namque e iam aliorum, nimirum mixtotum , compos idonem ingrediuntur. P aeterea maior p.rsectio salvatur, quia Geloium compostici, eeini dissoltibuis, persectior est emum attenta incorruptis ilitate,
de qua art. si quenti . Adde, quAd lice inter ea, quae sun. diversi genetis id, quod est pei sectius L heat esse simpli. cius qua ratione Deus est smplicissimus omnium , dc Αngeli sunt Homine persectiores : secus ea, quae eius di in tantpem ras . palam namque est, quod Homo per Loior est B, ut is, de tamen non est illi, sui piscici Cretum autem , de elementa sunt eiusdem peneris saltem logici , quia uni.
v d in ratione corporis conveniunt.
Cmita . si per impossibile elementa non eomponerent mixta, adhuc essent imperfectiora Coelis : eigci ci tali in hypothes Coeli essent simpliciores: ergra Ac e repostionem ex materia . dc forma Coeli exeludunt . Mai non est cui negetur. Eo vel maxime, quod de tali in hypothes elementa degerent in inferiori lo . Ut autem dicet ut iosea in
14쪽
qndissionenia ponenda sub sinem huius quaestionis, eorpus quo nobilius est, nobiliorem si hi vendi eat loeum
Resp. permisso ant . di primo consequenti nego seeundam eonsequentiam . Etiam enim tunc elementa quamquam non actu, hene tamen aptitudinaliter mixta componerent. Praeis terea elementa saltem seeundom partes lubsunt corruptioni , proindeque impersect lor eorum extat compositio. s. Λrg a. Ubi locum non habet transnutatio, moti .vum non adest dandi materiae locum ; sed in Coelis locum habet transmutatio nulla : ergo&e. Prob. mai. Su stantiva transmutatio in sublunaribus, est motivum et sadscribendi materiam, juxta dicta I. physq.a. In praeloquio : ergo ἡ contra &e. Resp. vel nego, vel dist. mai. non adest motivum dandi loeum materiae transmutabili de una forma ad aliam , concedo, intransmutabili, nego maj. & concessa Mn. dist. consequens proportionali modo. Contra. Ideo nos loco citato probavimus, extare mare. tiam primam, quia experimento deprehendimus transmutationem substantivam; sed ibi loquebamur de materia incommuni rergo ubi non extat substantialis transmutatio , nulla prorsus materia extat. Proh min. Ibi agebatur de materia ab Arist desinita ; sed Λtist illa definitione definiemateriam in e mmuni tergo die.
Si diras ex Complut . nos equidem probasse, quid extet in sublunaribus materia ex illa substantiva mutatione I tamen illam non esse unicam rationem , sed plures alias esse, quas retroacto si. . adduximus . Contra est, quoniam ratiocinatio illa debet esse idonea rerme sim alias probare debeat de materia quaeunque , ET in quocunque, quia probat de materia in communi, ut ostensum est, iam&e. Resp. bene ihi. Ad oppugn. nego suppostum eonsequentis. Ad annexam prodi dim, quia equidem sermo erat de materia a stagirita definita, at non ea tota In universalita te, in qua ab eo desnita fuit. Nostrum quandoquidem in tentum etat probare, quod aliquid destillum ea des nitione extet, proindeque materia aliqua, non ver4 omnem pio.
r. Λrg. 3. Cui non eompetit ratio passi vi, nee materIacompetere potest ; sed passi vi rationem Coelum non obtineti ergo &e. Maj ignoratur a nemine, a quo non ignoreis tur, qu M materia prima est passi va potentia . Min. prob. E tenus aliquod patitur, quatenus reeipit; sed Coelum nihil reeipit: ergo die. Prob. min. Coelum agit ut unlτetialiis. mum agens haec in Insericita, nihil in Ie reel plendo ergo
Resp. nego min. Ad prob dist. min. nihil reeipit ab inse-riotibus , eo edo, a superiori moτente, nego. Reeipit squidem ab intelligentia localem motum, di etiam qualitates, per quas in sublunaria influit.
Diees. Coelum si ea pax solet a superiori quidpiam recipiendi esset capax alterationis , quemadmodum sunt harem seriora, quae reeipiunt a superioribus, nimirum a Ceelis ;sed hoe art. sequenti exeerabimur: ergo &e. Resp. maj. sere veram, si reciperet motum alterationis. At localem duntaxat reeipit motum. Et quamquam alterativas etiam reeipiat virtutes, per quas sublunaria alterare valet. eas tamen non tit alterativas suseipit, sed ut constitutivas sui ipsius in ratione instrumenti alterativi, di mo. ventis hare inferiora, quia qualitas illa ordinatur duntaxat ad sublunaria alteranda, litat mediantibus Coelis, non ve to ad alterandos Coelos; eo vel maxim8, quod alterationis oeli capaees non sunt. De quo diximus r. phys. in quaestiuncula posita post atticulum, & appendieem quaestionis
g. Obitet nobis posset authoritas Arist. qui s. Metaphysttex. I γ dieit, potentiam ad esse substantiale quae te ipsa est materia non inveniti in eorporibus aeternis. versim glosissema in promptu est; quoniam denegat materiam ejusdem rationis enm illa, quae est in sublunaribus, quae nimirumst transmutabilis de una ad aliam formam , sev s ut ipsemet ibi explicaia loquitur negat potentiam contradictionis. sns mitresis Plu. Tam. or
x. Raeter morem duas ultimas in titulo partientis apposui, nimirum ly ab inre Uera, i, essentialiter. Et hoe ideo, quia inter eos, qui ponunt Ceelum esse eo ruptibile, videtur esse dissonantia aliqua. Nonnemo siquidem dicit, Coelum, non tant sim de possibili, vetam etiam
reapse esse eorruptioni obnoxium. Quod variis experimen istis, & eventibus probare conantur. Nonnulli vero dicunt, saltem suapte natura Creto non repugnare corruptionem , esse verΛ ine ruptibile ab extrinseco ex Dei voluntate .
in haec erupit verba: nutu νa vora es s is solabilia, Pa. Iuntate autem mea in dissolubilia, quia toluntas mea majoν est nexu vestro.
Universi avem Thom istae prostentur, Coelum esse incorruptibile ab intrinsem. Thomistis adhaerent Conimbit censes, eum non paucis aliis Exteris. Favent SS. PP. ut D Dionysus Areopagita, Greg. Nissenus, Aug. Grego. rius, ct A. At, M. videndi apud Arna . Λttamen sentire videntur, quod st incorruptibile, ab intrinseco quidem, sed duntaxat naturaliter, supernaturaliter vero eorrumpi pol- se, ut loquitur Goudin eum aliis. Mihi tamen dicendum videtur esse essentialiter incorruptibile, ita quod eorruae pinec supernaturaliter queat, nee nisi per annihilationem deis sinere queat. Ita opinati videntur Compl. qui hie ad ult. arg. varias producens mutationes ut in Getis visas, quamquam in probabilem habeant solutionem , dicentem supernaturaliter factas fuisse, probabilius tamen dueunt, nullam ibi inter venisse eoiruptionem. Quod signum est , eos probabinis sentire, nee supernaturalitet Ceelum eae corruptibile.
& 3. seut etiam loco nuper citato eu p. p. &a. Ptob. I. rati inio D. Th. locis citatis. Quod earet antrinseco principio eorruptionis est incorruptibile ab intrin. Deo ; sed huiusmodi est inelum: ergo Gelum est ab initiciis seco ineorruptibile. Mai. enltestit. Quemadmodum namque illud dicitur ab intrinseco corruptibile, quod intrinse- eum habet eorruptionis principium, ita E contra dcc Min Prob. Corrupti is pcineipium sunt quatuor qualitates conistrariae, quae eontinuum propter conflictum , quem habent inter se, totius unionem dissolvunt, undet vulgatum est in Peripatu quod , omne eamps*um ea quartiar quatit usus eantristis est coννυιιι le; quicquid sit de Atomistis, mis qualitates exectantur, omnem quoque eurruptionem subis stant tuam in uni versum respuunt; sed Coelum caret illis r. ergo &e. Prob. min. Primae qualitates sunt propriae elemen- totum illorum natura di manantes; sed Coelum est naturae diversae ab elementis, ut art. sequenti patestet remoltc. Ea ex re diram lib. a. de Animal s. quaestiuncula x. λ-miq I. quaesito 3. quod in Coelo nee secundae qualitates lo. cum habent; quia istae causantur ex primis . ob id ue si quis apponet et manus ad concavum lunae tangeret Ceelum , non positiud, sed negatis ρ duntaxat, quatenus manus foret hoelo impedita ne ultra pergeret, quemadmodum s ab Anisgelo praepediretur. Ratio est, quia tactos obiectum sunt qualitates tangibiles . euiusmodi sunt primae qualitates, ni mitum ea lidum , & stigidum , humidum, & siccum, nee in non qualitates Deundae, si edi non omnes, eam n n tanga tur color, de sapor, sed duntaxat durum, & molle, an perum, di lene. Quo ratiocinio probari etiam potest, Coelum esse etiam essentialiter incorruptibile ; quia non tam sim eonnaturaliter, vero metiam essentialiter ei repugnant dictae qualitates. Cui nam que essentialiter repuanat essentia, repugnant quoque essetitialiter proprietates, V. G. eui essentialiter reis pugnat essentia Hominis, repugnat quoque essentialiter ri-shilitas; Cuius ratio est, quia proprietas essentialiter eoninsequitur adessentiam. At se est, quod Ceelo essentialiter
repugnat essentia, & natura elementorum I supposito , ut Λ , Insta
15쪽
insta statuetur, esse diveris naturae: ergo essentialiter quoque tepuanabunt primae qualitates, quae elementorum pro . prietates sunt. prob 1 Si ab intrinseeo Ceelum foret eorruptibile, illius conservatio esset continuo miraculosa sed hu)uste mltaeuli nulla vel opinabilitas habet ut: ergo die. Maj vera esl, Tum quia suaptena ura ad corruptionem tenderet, quemadmodum fle eaeterae corruptibiles res. Tum quia suis gere non valeret voraeitatem & helluviem ignis, qui tui in lib. de Genet. de Cortum. Lunae Gelo est crant iguus, eo in tamen tot inculorum lapsu ne quidem secundom minimam sui partem aliquod si palsitin detrimentum . Min prcib. Tum quia in Coelorum productione sut Universi eum Aug.
annuunt nullum intervenit miraculum: ergo neque in pso. rum conservatione. Consequentia est exacta, non tam hin quia e servatici est continuata productici verum etiamluia eonservatici non minusquam ereatio Ceel rum est perectissima operatio. Tum quia Deus si caeteras res inferiores iuxta earum naturalem exietentiam connivat, multo magis juxta Gelorum naturalem Ccelorum exigentiam, Corios conserva e habet , adeoque si incorruptos eras seris
vat , dieendum venit, incorruptionem esse ab ipsi Ceso.
. Prob. I. Beatorum eorpora sunt incorruptibilia vel ab intrinseeo, vel saltem ab extrinseeo, elim sint immortales ruati: ergo eorpora coelestia erunt ab intrinseco ineorro. ptibilia . Prob. eon seq. Id , per quod Beatorum corpora Morruptibilia sue ab intrinseco, sue ab extrinseco sunt est id, per quod e lestia e ro ra in eorruptibilia evadunt ab intrinsecor ergo sidce Prob. ant . id, per quod Beatorum corpora incorruptibilia sunt, sunt parilei paraones qualita tum corporis coelestis; sed istae proveniunt Coelis ab eortim intrinsecis , dc emporibus Beatorum ab extrinseco r ereci&e. Mai. prob. ratione D Th. . contra Geti es p Is ubi fetia, inquit, Anima Nominis elevabita ν ad stiriam θι - νlitium certi Ium . ur Deum pre essentiam midear, itarius esepus sublimabitur ad ρνυν et res eaeIes iam eis parum, inquantum eνil es-um . ι Hsbue. pe e. Elis missu a forma perfectum , o propteν sae Heia Apost. restiuentium corpora esse edilestia. non quis utam ad naιών am , sed qua Ium ad gloriam Ex suo se argumentum formo . Anima Hominia in patria fruitur. & misellurgioris spiritu una coelestium , nimirum qua fruuntur , de perseiunt ut spiritus cretestes: ergo pariter eor ora Beato rumpet fieruntur, adeoque incorruptibilia redduntur bene. scio qualitatum , quibus coelesia persciuntur eorpora . Consequentia est exacta, quia quemadmodum sp titus ece les es sunt superiores animabus nostris, ita .eorpora eoel stia sunt superiora corporibus nostrixi ergo si &e Ex his omnibus potest suaderi, dc essentialiter Coelumineottuptibile esse, ita quod nec supernatui aliter, nis per annihil ationem queat deficere . Eo ipso namque quod ab tit insem est incorruptibile, iam eius materia respicit ut actum adaequatum sui per sine latiativum propriam scitream. sed nulla potentia potest nee etiam soportiaturaliter extendi ultra suum adaequatum objectum, uti palam est, quod intellectus, voluntas , dcc. nequeunt etiam supernaturaliter ferri extra suum objectum adaequatum eκtensi sum rergo u materia nec divinitat est transmutabilis ad aliam sormam, adeoque dcc. Adde, quod ideo Nostrates prostentur, Melestem ma tellam esse diverta rationis, seu esse ae , materia sublu-llam, quia illa respieit formam Io amissibiliter; sed si Ceeli materia non eam essentialiter intransmutabitis , rati etianium hoc minimὰ probatet ; quia non esset contra illius essentiam transmutabilitas, adeoque nee formae amissibili.
r. , Pp i primodam posset arg. solutum in Physi e M prodromis art a. I. I. sub num. s. Uid. ibi, δe aliud
Λtg t. Nullius materiae potentialitas potest per unicam solam forniam completii ergo quaelibet essentia litet pluias e flagitat, adeoque etiam Coeli materia est transmutabilia ad alias formas. Prob. ant. Quemadmodum genus physi-
eum, quod est materia, est potentia quaedam physica, ita metaphysicum genus est potentia quaedam metaphyses t
sed metaphysei genetis potioli alitas n quit per unieam dii serentiam eompleri, cum genus nequeat salvari in unica specie: e go dcc Hrie arg. suit solutum in Logica Syntagm. I. q. 3. art. 3. vestigando, num genus p ,ssit salvari in uniea specie ad 3. inst. l. argumenti. Vid ibi .ε. Αrg a. ptimum oppugnando rati Minium. Ideo Coelum corruptibile non est . quia non componitur ex pr1 mis litatibus; s d latio ista nulla est; eigidie. prob. M iratio ista valeret, sequeret ut, quod sola mixta essent coriunt ibilia; sed hoc vanum est: erso dee Mai est omnium Peripateticorum li& a. d Genet S Corrupi. tibi docent, elemen a esse invicem transmutabilia dc nox ibi q. a. ari. a. Mai. prob. Sola mixta eo stist ex primis quatuor qualitatibus contrariis r ergo dcc Ptob ant Sola mixta componuntur ex quatuor eli mentis, quorum hujuseemodi qualitates sunt ptoprietates: eruci lce Cons. Falsum est, quod in Coelii non extent ptimae quain litates: eig dce Ptiab an . In Coelia extant qualitates se. eundae: ergo etiam primae Consequentia est exacta, quia secundae causantur ex primis . adest edi primatum permixticine resultant. Λnt. est perspicuum. In Coelo squidem
Uig in Coelo extat motus; sed motus est eausa ea loris: etho in Creti extat calor. Resp. ad arg nepti min. Ad prob. nego sequelam. Adprob dis ant sola mixta ecim nuntur ex 4. qualitatibus collis ivd summis, coneeflci 1 divis vὰ sumptis, nego. Quod libet enim elementum habet aliquam ea dictis qualitatibus, tuae beὰt non corrumpat proprium sub um, bene tamen ubjectum alienum, V G. hu ditas aquae destruit ignem pugnando eum eius siccitate, cum qua neeessatio eonnecti tur forma ignis, eamque destruendra. Ad Cons. nepti ant. Ad prob nego ant Ad prob. die , in iis non extare veros e lores. sed duntaxat Irides, qui sunt colores apparentes, imo fortassis nec istos, qui in aere emineis existentes apparen .esse in iis . Raritas autem , dc densias, quae in Coelis habetur, non est eausata ex primarum qualitatum participatione, sed est qualitas quaedam purior, ec persectior propria Coelorum , ut dicemus lib. mimo de Gener.& C tropi. q ε. quaesto ponendo post art. unicum in fine. Similiter lux in Cretis est persectissima, nec originem ex primis qualitat bus trahit Ad id , quo umetur dieci primitἡr motum esse eausam
ea lotis , s sit in subj cto capaci, secos vero s si in subjectoinea paei, ut es Coelum. Deinde videbimus lib. a. de G nerat. dc Cci rupi. quaest. r. in PraeloquI s. 3. Duo I. N. 7. quod motus est eaula ea loris . qu sdam exeitando, ae cocis gregando spiritus igneos. In Gaelo autem mi Ure 8 extant hujuscemodi spiritus ignei, scut nee ullum aliud elerem. tum 4 ut dicetur sequentiare. 3. Diees . Raritas, di densitas, Iux, flee. In Coelis sunt qualitates non primae: ergo fecundae; sed seeundae causantur ex primis: ergo ex primis causantur. Coos ideo primae qualitates disponunt ad eorruptionem , quia sunt in v ieem contrariae; sed ei iam raritas, de densistas sunt qualitates ecintrariae e ergo Ege. Urg. In Cretis extat e tratietas motuum; sed ista es causa eorruptionis: e o dcc. Prob mai Motus ab orien te ad oeeidentem est contraxius mil. vi ab oecidente in
Resp. quid lux, raritas, Ecdenstas, quae sunt in Crelis, sunt qualithtes primae, non post iud , ei m non ea usent alias, sed duntaxat uegativa, quatenus non ea uiantur ex aliis. Ad Cons. primith, Resp. quω seeundom non paucos, raritas ct densitas non sunt emtratiae , imo nee divetis speciei, sed sunt eiusdem speete i. solamque aceidentaliter disserunt pen8s magis, δc minui, uti disserunt quantitas magna, de parva Deinde patefeet lib. I de Generat. de Corrupi quaest. ε quaesito ponendo post art. unleum, quod
raritas, de densiras sunt contrariae contrarietate duntaxat explicationum, non vero contrarietate entitatum .
Ad id , quo uigetur diei primodom posset, quod esto eo nistrametas motuum in qualitate si corruptionis ea usa; seeos tamen e ni ratietas mutus localis. Sed me lita, nego mai.
Λd proh. habes ex dictis s. Phyl quod licet motus rectus sa cius ab oriente ad Occidentem si e tratius ei, qui fit ab
occasu ad ortum; secta tamen si circularis sit; quia motus
16쪽
ulla elreularis est unus , atque idem motus eontinuus . Verum est tamen , quod Coelestes Orbes inferiores habent cieri m tu communi primi mobilis, ct rursus m tu proprio, qui opponitur motui primi mobilis r Eum ad modum , quo quis dum na .l sertur versus Orsen
tem , eadem In navi movetur deambulando versus O
ea sum. Nihilominus motus illi non sunt rigorose contrarii ; Tum quia unus est per se , & alter per arei.
dens Tum quia diversos super polos exercentur . Opis positio autem quotiescunque non est secundum idem , non est propriti opp. ast 1 .r Aig. 4 Quod est incor uptibile petit semper durare, di
nunquam deficere ; sed Coeli tardem deficient i ergo &e. Piob min Qi id tidem Psal. hor. dicitur opera ma naum tuarum sunt Cael. . υ embunt. Isaiae si caeti feat Dinas δερυ efrene. Lucae ar. Caelum, ef aereia ινα u Mans Apoc ao Vivi caelam nodum, pr as en m Coelum abiit. Petri a .e. a Caeli magna impera Ir Ment, o carti νAutes s ventur. Resp. nego min. Ad prob. Resp. a. ex Aug. lih. 3. Genessadiit t. cap. a. S I. sicut etiam super Pial. roi. Coeli nomine sumere Coelum aereum, quemadmodum sumitur dum Psal io 3. dieitur Volucres Caeli. Resp. a. Sacram Serim. loqui de mutatione accidentali ,
Hest quo ad aceidentia; quia Creti post Iudicii diem persectioiei essicientur, puta lucidiores . Verum est tamen ,
quod D. Petrus sin quo vim magnam saeti P Semery loquitur de substantiva mutatione, satienda per ignem. Λttamen palam de aereo loquitur Coelo. Dicit namque , Ccelos illos esse igni reservatos, qui prios per aquam diluvii perierant. Certum autem est diluvii aquam non attigisse Coelestes Oibes. Et quidem Scriptura pro nobis loquitur 3. sartiit ea in aereνnti m. o In sectium secuti, Ace. Eeclesiastes 3. vidiel, quod omnia opera, quae Deit Deus
sintellige per creationem persemraus ιn aeternum .
Inll. Uirtus sinita aliquando sns tui : sed Ccelorum vir tus est finita r ergo tandem aliquando finietur. Liquet mai.
Siquidem s nunquam finitur est infinita, quia prout segne eatet.
Resp. dist. mai. virtus finita eum negati vh tam postiud, concedo, finita duntaxat postiud, non vero negativ/, nego maj. ae distincta min. nego eon seq. Gelotum virtus diei potest instilla negativd. non quia habeat in se positivum iminitae durationis principium, sed quatenus caret suae e rru ptionis principio. Nomitum hoe habeas. Quandoquidem etiam Λngeli sunt soliae virtutis ἔ de tamen suapte natura sunt ineorruptibiles. Vid. etiam dicta r. Phys. q. un Ira are. . s. a. l. Arg M. Variis experimentis . Primo sol , & Lur, varias subeunt mutationes. Non raro siquidem maculaeternuntur ira sole. Item Luna interdum patitur alterati nes, amittit lucem, ut dum eel ipsim patitur propter interinpositionem terraquel globi . Teii id. Non paveae variati nes in Coelis sunt eompertae . Quandoquidem complures ii partes sunt eorruptae, di in stellas mutatae, ut seri Riccioius . nimirum anno, is a. apparuit stella recenter genita iri Cassiopea, seu lano eorrespondens Cassibpeae , quae sella ab initio veherem magnitudine superabat, post. modum vero paulatim minuebatur per hiennium usque ;quo tempore penit sis evanuit. Quarto. Nonnulla objiciuntur phaenomena, sive eometae, qui in Cresis sunt geniti , ut est eometes ille, qui apparuit anno xεir. ad instar Trabis tenuissimi splendoris ; necnon ille, qui perspicuum se dedit is r. Nee dicere juvat, fuisse infra cietum in aere, licet in in o apparerent. Non valet, inquam ἰ quoniam Astronomi eum juramento assirmant, suisse in Coelis, ut p. semery obtestatur. Resp. ad i. nullam esse maeulam in Sole, sed quosdam vapores interiarentes in aere per lineam restam inter Solem, di conspieientis oculum; Ideireo appaiant in Solemaeulae vel, & satios, quasdam esse aeris partes vel modita vel interdum nullatenus Sole illustratas Ad a. Resp. ex alibi dictis, variationes illas esse po- il pei sectivas, minim8 veto alterativas; quia lux est qualitas, non alterativa, sed habens esse quodammodo Intentionale.
Ad 3. Resp. vel stellas illas s s Hes stellae erant non
fuisse de novo genitas ex aliqua Coeli parte, sed reeenter x Deo creatas propter finem aliquem sbi notum. Vel dicemus, suisse non veras, sed duntaxat apparentes stellas , SMI Unstresa Fh I. Tom. III.
quas fortasse Deus nobis exhibetIad praenunciandum qu leuam grande aliqna in mundi plaga futurum. Vel dicemus. ellas illas a conditione usque Universi extitisse, quam quam minime apparuerint propter nimiam distantuam , Ecconspicuas posteris temporibus se praebuerint. Quod praeses. Iim de quatuor illis, quae retroacto iaculo sunt deprehensae. palam est.
Idem dico ad 4. eui de praefata aptati responsa possunt ;Satius tamen dicendum phenomena illa fuisse insta Lunae Coelum. Nee obest, quod Astronomi cum iurament .o, testentur, in Creto extitisse. Non, inquam obest , Tum
quia nullus nominatim sertur, qui tale adhibeat iura me
tum . Tum qui a s id non nemo iurat, sunt & alii oppositum asseverantes. Et re vera i ut eomplutes serunt magna tune lis inter Λstronomos erat, num in Coelis, vel in. sia Lunae Coelum degerent. Nec dubitaverim suis eos tesolaopiis, sive meteoroseopiis suisse deeeptos. Quod evenire potuisse mineo, o eo, quod eum toto illo tubo optico, adhue inter eos, qui Cometas supra Lunam evehunt, non modicum extat dissidium de Cometae altitudine, ut perspieuum est in litteris ejusdemmet Tichonis Brahae ad Rotmand. Datis a 388. Quem admodum igitur tubus perspicillus eos de hujuscemodi altitudine eertos reddere minimὰ potuit , se nee quod eadem altitudo ad Lunam, die. pertingat Qua ergo conseientia id jurare λVide quae de hoe pleniils dico in ita 1 da Meteoris eonsi.
O. Aliud objiei possetam. nimirum quod rationalis Anima est Arma persectior forma Coelesti ; sed illa antiis biliter
informat: ergo a sortiori ista Verom ad hoe habes ex dictis a Phys q a. art. ult. g. ad i. quod Anima rationalis est persectior duntaxat in esse entis, at non in esse formae. Vid. ihil o Collige ex dictis, quod si ex Patribus nonnulli dicunt, Cretos esse per generationem factos , & per corruptionem sole convellendos, soluti sunt de aereo Creta. Dicere ni maloetis, id dixisse, non quia se senset int, sed quia tune maxime vigebat haeres seorum . qui prostebantur, ab aeterno mundum extitisse ; idcitra ad eam eliminandam satio serat annuere, quod geniti seli fuerint, de rium pendi sirent. Eo vel maxime quod isti an retic itum in placito Joquebantur , ut essicacius ex eorummet principiis tela. eatent illos.
r. TIRaemitto quosdam contra Pliseos relatos huius int quaestionis exordio , Cretum esse divertie naturae Elementis, ut vel Aristoteli placuit, eo meos quintam
Et ratio su Fagatur eodem a Phil. hie t. de Coelo eap E.
Ec . Meteor. suppeditata; Quoniam elemerata moventutvel 1 eretro, sive a medio, vel ad medium, idest ad remitum, nimirum vel sursum, .el deorsum , V. G. aqua& terra moveotur deorsum, ignis , & aer suapte natura sursum seruntur ἔ sed Coelum movetur duntaxat ei culariter r ergo Cretum est alterius naturae ab Elementis . Quaedam Ioannis Saguens, aliorumve paucorum doctrina, volentium, ex Elementis quodcunque suapte natura quaquaversum moveri refelletur lib. a. de Gener. ec Coartim
Cons. Si Cretum ejusdem esset cum Elementis naturae , solet vel grave, vel leve, seque motu recto vel sursum . vel deorsum moveretur. De quo aliqua etiam in fine hujusce quaestionis. Nee, ut veteres, dixeris, Cretum esse grave, nee tamen deorsum moveri propter ingentem sui vertiginem. Ne, inquam, id dixeris , Tum quia hoc merum est insomnium. Tum quia iugitet violento in statu Coelum
Qua ex re insero , nullum supra Cretos Elementum extare ; quia elementa cuncta chm suum habeant nais emalem loeum infra Coelum Lunae , naturaliter ad illum
17쪽
Quod si nonnunquam seriptura videtur elementum allis quod in Cretis supponere, ut eum Psal. Is dicitur aqaaeam. nes , qu .e δε per caelos fiant, &e. Ves loquitur de aereo in iuYta illud manda vir aubIbus desupeν, ω ianuas
Caeli apeνuit. Nubes autem aereo duntaxat in Coelo sunt.
Item Pta l. io 3. vota, , Caeti flec. Vel nomine aquae sumit Ceelum crystallinum, quod similitudinem quandam eum aquis praesescit. Et hoe in sensu fortassis Intelligitur illud
Genesis r. sie finamentum in medio aqua νum , Qv aat aquas ab aquis . Vel nomine firmamenti uenit seeunda aeris reaio, quae ratione vaporum, & frigoris in ea evl- sentium dieitur maxim8 eondensata, adeoque firma, seu firmamentum. vel dici potest sim amentum aer, non in
se, ceu fluidos, sed inessectu . qui se dividit aquas inserto.
res ab eis, quae in nubibus extant, ae s mutus foret. Vid. D. Th p. p. q. 68. ait. a. incorp. scut etiam in a.sent. dist. I .
Item S S. PP. ad libentes Coelis naturam elementarem , ideo se sunt loeuti, ut eoierios Meurietem haeresi piofitenti Mundi aeternitatem.
Obicies. Quae habent accidentia ejusdem speeiel sunt
eiusdem naturae. sed Craum habet nonnulla eiusdem speetelaecidentia, ut de quantitate palam est: ergo dic Pr h. maj. Accidontia squ dem sequuntur ad essem iam .
Resp. dist maj si aee identia sint propria, ut est ealor in
summri respectu ignis , humiditas aquae, .ue eoneedo, ssint areidentia communia , nego mas. & distincta min nego conseq Quantitas autem est accidens commune ; scut etiam
lux, si verum est, quM Creti lux sit ejusdem speciei cum
luee sublunarium, puta ignis, die. a. Dubium Itaque emergit prout in titulo. Cirea quod abnuunt communiter Seotistae. Annuunt autem Thomi. Re omnes cum plerisque alila.
Non alia est Aristotelis mens, qui tom h le i. de Coelo cap. I. tam a. Meth cap. 7 redi. Io. doeel, quod
corruptibile, & ineorruptibile non sunt in eodem genere. Intellige de penere physeo, non de genere Iogleo. Culeoneordat S Th hie x. de Coelo sin ε & p. p. q. εε. art. a. cum B Alb. Mapn. in . sent. dist 6 art. 8
3. Probo i. Ad Universi persectionem spectat, quod extent materiae diversae rationis; sed non aliae materiae prati xljure diversiatem istam obtinere possunt, quam Coele- sis, di sublunatis: ergo&e. Min. non est in dubium v aniada, elim nullae ex tehu, aderi seut coelestia, ct subluna a
snt dissitae. Mai prob. Materia se habet ut genus physi eum ; sed ad Univeis persectionem ara inet, quAd extent
genera physea diversae rationis: ergo die. Mai. ex eo nitet, ruod qυemadmodum penus se habet ut potertia metaphylea , ita materia ut potentia physica. Min. proh Universum non minus in physea, quam in metaphysica linea est persectoni ; sed ad Universi persectionem attinet. qnodes tent geriera metaphysiea divel sae rationis i ergo pariter &e. Mai. est patens. Nin. mayis. Namque extant genera me. taphysica diversa, esim decem praediramenta sui genera deeem, di totidem diversa. Qua ev re deduces, quod Coelum, & sublunaria, quo rum primum est inccirruptibile, secundum eorruptibile , di. euntur ab Arist. esse in genere di verso, non logi , aut re taphys eos com ratio eorporis de utroque univoed praedic
tui, ut sollicum , seu metaphys eum genus) sed physico Netaphysed autem , ae logice sunt potios speciei di
. Prob. a. ratiocinio communi, quod habet s. Th. laesa nuper relatis. Potentiae respicientes actus adaequald diversos diversseantur inter se; sed Coelestis, ae stibi unaris mare ria sunt potentiae actus respieientes essentia litet adaequa id diversos rergo materia Coelestis, di sublunaris sunt essen. tialiter divellae. Mai. patescet a. de Anima q. .&inducti. τὰ in omnibus perspicua habetur. Mn. pira, Forma Creteianis, & forma sublunatis sunt actus essentialiter di ver si . quemadmodum sunt formae essentialiter diversae: sed Cre. lesiis materia respicit ut adaequatum actum formam Coel stem, & sublunaris resplest ut adaequatum actum sotmam
sublunarem e ergo&e. Prob. min. Coelestis materia solam potest respicere materiam inlessem, & sublunaris materia testem duntaxat sormam : ergo Re. Prob. ant. Quando. quidem , ut retroacto art. probavimus, Gelum est ineor ruptibile.
Cons. Potentiae, & habitus inspicientes obiectum sadiversa ratione formali, essentialiter inter sedistinguuntur, ut palam est in potentiis, scientiarumque habitibus ; sed
lestia, S sublunaria materia respiciunt sormam sub duversa ratione formali: ergo &e. Prob. min. Prima respicit formam sub ratione inamissabilis; secunda vero sub ratione amissibilis, nimirum amissibiliter: ergo&e. Respondent, qui nobiscum annuunt, Cretum esse ineor. reptibile, quod Geli intransmutabilitas se tenet, non ex parte ipsus materiae, sed ex parte formae, quae persect8 materiae appetitum eomplet, ae satiat. Sed Contra Tum quia matella actuabilis petis ordinatur ad sormam actuantem : erpo pariter materia actuabilis per se mam immissibiliter insormantem, perse ordinatur ad sol.
mam inamissibilitet insormantem; sed Coelestis materia est informabilis, imo actuatur per sermam inamissibilitet in .sormantem : ergo perse ad eam ordinatur, proindeque exi. pit insormati forma ina missibiliter informante; ae per c tequens Coeli in eorruptibilitas ex ipsa etiam materia py Uenit . Tum quia quocunque ex eapite proveniat in transmo atatilitas Mee, iam ha o, quN lestis forma est actus
adaequatus suae materiae; sed, ut vidimus, potentiae habentes actus adaequate diversos di versificantur essentialiter Inter se: ergo ScP. veto Arriaga , qui lIces in nostrum magis , qu m in aliud inelinet piae itum , tamen dicere non veretur, quod non ben8 probetur 1D Th. ex Coeli incorruptibilitate, re. spondet ad praefactum rati emum, quod Creti incorruptibilitas provenit, non ex eo, quod eius materia incapax st, aliam recipiendi formam, sed ex eri duntaxat, quod Ium non habet uirtutem aliud producendi Coelum, eo m sitinavi md res stitivum; qua ratione adamas virtutem non habet alium producendi adamantem , nee unum serrum aliud serrum .
Contra. Si quantum de se est Coelestis materia capax foret aliam suseipiendi formam , quamquam Coeli vittute introduci minim/ haee pi siet, vel sublunaris alleuius agentis vi; tamen ab aliquo saltem superiori agente, puta Λngelo intro ei ualeret; sed, uti antegresso art. Ostendimus , Coelum est a quoeunque agente etiam supernaturali in truptibile: ergo &e. Prob. mai. Tum quia ut x. Phys. q. a.
ari .ultimo dicebamus euieunque passivae potentiae tiat ut alisua correspondet naturalis potentia activa . Tum etiam
Obvresantum argumenta saltantur.3. A Rg r Secundum oppugnando rati inium . Ideo Lx per nos Coelestis, , sublunaris materia divellae sunt rationis , quia prima respicit formam inamissibiliter , secunda vero amissi hi liter: sed rati inatio ista mini md e cludit: ergo Ne. Prob. min. Si ratio ista valetet, sequetetur , quod eor tum omnium Coelestium materia ejusdem esset rationis; sed hoe salsum est: ergn &c. Sequela maj. prob. Materia squidem euiuleunque eorporis Coelestis te spicit formam immissibiliter, quia unumquodque est incorruptibile : ergo die.
Adhoeat g Capreolus, Hispalensis ae Iavellus apud
Compl. annuunt, materiam omnibus Coelestibus In eorporibus ejusdem esse rationis speeiscae quia in unoquoque respiiscit, ac recipit sormam eodem modo, nimirum in amissi M. liter. Idque approbat novisam 8 etiam Guerinois. Uetam enim vero hoc non eum veritate dictum videtur. Etenim s in omnibus Coelestibus eorporibus materia eiusdem foret rationis speeiscae , sequeretur , quod materia unius foret capax recipiendi alterius sermam ἔ quia comeiusdem essent rationis, non minlis una, ae alia esset hujuscemodi formae eapax, seque esset transmutabilis ad soris mam, proindeque Cretum corruptibile foret. Igitur Resp ad arg n o min. Λd prob. nego iterum min. ad cuius pros. nego conseq. N ad prob. annexam dist. respiciens
formam eodem modo veluti generim, concedo, veluti spe- eis s
18쪽
risco , nego . Eo quodam proportionali modo, quo in
Lo ira Syntag. t. dc prodromoart. 1 g. r. num. 13. ad ultiau diximus de abstracti ne . Contra. Amissibilitas sermae est ratio formalis speelsea respectu materiae totius collectionis corporum subludiarium :ergo paruerinamissa hilitas formae erit ratio sormalis specifica prci ti,ta coelestis maris iae amplitudine.
Resp. concessa maj de qua in fine hujus atri. g. 4 num. ii j neg conseq. & paritatem. Diserimen est, quia hoc ipso, quod materia cuiuslibet eorporis coelestis respicit sot mam inamissibiluet , jam quaelibet diversos habet actus
adaequatos Potentiae autem di versos obtinentes actus adae
quatus sunt diversae ratianis, eosque proinde diversa sub ratione formali inspiciunt, sitat cuiusque in particulati ra. tionem sormalem ignoremus . Ceterum in sublui atibus nulla forma est actus adaequatus appetitui alicuius matellae, cum haec si ad quamlibet in potentia. Ob idque sublunaresseimae licἡt sint di ver lae in esse entis, minime tamen in esse imae; qυia sunt actus inadaequati; adeoque ut unus totalis eadem subsormali ratione specifica inspieiuntur. Contra. Hoc in responso committitur vitiosus citculus: ergo ece. Prob. ant. Ideo coelestis materia respieit formamina missibiliter, quia respieit ut actum adaequatum; de ideo respicit ut actum adaequatum, quia inam iuibiliter respicit:
Resp. nego ant. Λd prob. nego iterum ant. die imus nam que, quod ideo materia coelestis tespicit formam incimi sibi. liter, quia caret principio amissibilitatis, nimirum e tru-tionis, utari. antegresso a. probavimus. Ex quo posteat, quod ut actum adaequatum res etat, quia nequit alium recipere . Et inde etiam si, quod respieiat sub diversa ratione formali ; quia quae sunt ejusdem rationis formalis sunt actus inadaequati respectu appetitus, qui ad omnes saltem suecessi vestendit, em omnes sui sub formali ratione eon.
ε Arg. a. ad idem. Coelestis materia quant limest de se capax est sublunaris formae: ergo ejusdem est sotmalis ratio
nis eum sub unari materia. Prob. ant. Privatio est carenotia form is in subiecto capaci; sed in eoelesti materia est sor.
mae sublumaris privatio: ergo&c. Resp. mrgoant. Ad prob nego min. Materia namque eceis lassis habet negationem , de non privationem sublunaris
Contra . Repugnantia ad sublunares formas s si uet/ Ista extat otitus , non ex ipsa materia, sed eti 1bla Prma coelesti: ergo materia quantum est de se est subjectum privationis sormae subsunaris. Prob ant. Stare Dptime potest, quod subjectum aliquod habeat quanto in est de se aptitudinem ad aliquid; di tamen ratione formae, qua gaudet impediatut ad illud , repugnantia tota se tenente ex marte forismae: ergo stare potetit, quod repugnantia ad sublunares formas proveniat in materia ex sola forma. Λnt. prob. duplici paritate . Ei primo. Homo quantum est de se est mor. talis, Ac peeeabilis; de tamen per donum supernaturale a. titudinis redditur immortalis, de impeeeabilis. Secundo. Substantia materialis licet quantum est de se si penetrabilis;
tamen ratione quantitatis reddit ut impenetrabilis r erisso dcc. Cons. Dato etiam, quid repugnantia ortatur ex materia; tamen oritur ex eius indi viduali, non vero speeificaratione: ergo ratio speeis ea erit in omnibtis eadem. Prob. ant. i. Quod una causa sit impotens ad piodueendum alte.
rius causae effectum oritur eius ex individuali, non vero spe cista ratione , Thomistita loquendo : eraci a pari flee a. Non minus repugnat naturae Λngelicae esse in pluribus quam materiae coelesti reeipere sormam stibi unatem; sederit in pluribus individuis repugnat natutae Angelieae ex imdividuali non vero specis ea ratione, ut in Logita Synta . 3. q. 3. art. a. dicebamus: ergu pariter se urgetur es Pontio. Q Ad materia haud capax aliam reclliendi formam si potest esse, quod oriatur ex ratione peculari ipsius eli, non veto ex talis materiae essentia: ergo dce. Λnt. prob. I. Quantitas Coeli quant sim est de se est augmentabilis; ec tamen meullari ex ratione ipsus Coeli estinaugmentabilis: ergo pariter esse potest Ece. Αnt. est eo spicuum , quoniam Coeli quantitas eiusdem est raticinis cum sublunarium quantitate. 1. Charitas litat de se ina missabi. lia sit; tamen in via ex me ullari ratione status Animae est
amissibilis: ergo a pati dce. Et fit sortius argumentum, quia Charitas viae est a millibilis, patriae vero inamissibilis;
& tamen Ulae, Ac Patriae Charitas eiusdem est speesei: erga
patitet quamquam coelestis materia ina missibilitet, sublunaris veto amissibiliter formam respiciat , adhuc utraque poterit ejusdem esse rationis.
Roboratur. Facild, Ecdi mei l/eorruptibile possunt habere materiam eiusdem rationis: ergo pariter corruptibile dc incorruptibile dici Coni equentia est exacta. Nullanam que maior apparet ratio, cui facilis, vel diis ei lis cor tu Lbilitas Ortum dueat ex conditione solitis formae, ae dispositionum, Ec ex illis originem non trahat eo. ruptibilitas dei cirruptibilitas smplicitet.
Resp ad inst. nepciant. Ad prob diae ant. s subjectum stessentialiter quid ineompletum, per se essentialiter ordinatur ad sor mam, nego, seros concedo ant. dc nego conseq. Quotiescunque squidem subjectum est potentia essentialiter exigens actum ad faciendum unum per se eum illo, sevit ea materia prima respectu formae substantialis; tune qui equid importatur a forma , essentialiter exigitur 1 sublecto ,
quemadmodum de ipsa forma essentialiter a subjecto
Per quod patet ad ambas illas probationes. Non enim Homo essentialiter exposcit donum supernaturale beatitudinis, nee substantia essentialiter ex ait quantitatem tanquam facientem eum illa unum per se ; ben/ ver 5 materia , de so ma substantialis. Ad Cons. nego ant. Ad prob. dat ant. nego conseq. Di se timen est, quia in materia utpote quid ineompleto gladux. lndi vidualis , non est viri ualite rexclusi τὰ distinctus icaereris, sicut ni e gradus diis tentialis, uni, Phys. q. a. art. i. Idcireo nequit oriri ex individuali, qu n ex specificolori itur. Carteio m in causa G trinseca . rei quid eampletoi vir. itualiter exclus sedistinguitur. Ada dico, quot ibi sermo erat de natura inadaequa id inspecta ; hic autem do quimur de materia adaequate, de non in adaequata sumpta , quia quod est ineompletum nequit partiri l . Verum est tamen, qu es probabili in sententia admistente in materia prima gradum metaphy sciam. o. us disseintentialis virtualiterae vetus τὰ generi eo diuti. 2tur.' At - . tamen istorum in sententia dicendum ad liue individualem non distingui elusi. ἡ specifico. eum mouum . quain Λngelis gradus laeeificus exe usud distinguisur .a geneti eo; dc tamen in non paucorum sententia indi vidualis non, distinguitur exesus. ἡ speeifico . . t i . iAd id, quo urgetur nego ant. ΛΛ utrasque probi patet dictis , quod nimirum mutua exi enua habitur in meu pariste subjecti, teim ex parte form e , quando exiliis ni unum per se. Palam autem est, quod Dee ex Coelo, ecquantita . .
te; nec eveharitate, & An ma fit otium pei se . dnde si ou ia Patriae, de Wiae Charitas eiusdem est speeiei; quia i Charitas quantum est de se eodem petit modo in ominbus
Ad ult. Diserimen in eo stum est , qui a saeild, fle. diffi-elle eorruptibile non gaudent mare la diverset inspiciente actus adaequatos, elim unius materia si alterius ad Lumam transmutabilis, litet dissicilias, Au Im in alio . Ceterumetiri uptibile, de incorruptibile materiam Obtinent diversos inspicientem adaequat satius. Diees. Potentia est universali oraclis, ut inductive eun his in potentiis, puta intellect i, voluntate respe ho suo
rum actuum conspicuum ist : ergo materia coelestia majorii
pollere debet uni ve salitate . quom sui stimila; sed hane mi ni me haberet, si solius caelestis formae ea pax foret: ergo quantum est de se, Ece.
Respnnde , ant. esse verum loquendo de potentia in oriadine ad actum respectu appetitus in adaequatum . Inst. Quaecunque potentia vis ea potest omne uis hile videre; potentia auditiva omne audibile audire: ergo patiterquaeeunque materia potest omnem receptibilem formam re. eipere, adeoque etiam sublunarem . Res p. nego conseq. et paritatem . Disparitatis ratis, est . Tum quia potentiae intentionales majori gaudent amplituis dine , quhm potentia subiectiva entitativa, in ricin insteisquenter dirimus: quemadmodum serum intentionale, ceu magis elevatum maiori pallet amplitudine, qu1m solum entitativum. Icci reo potentia vis νa potest habere pro objecto
adaequato omne vis bise dce. non autem materia omne receiaptibile. Tum quia esse visum, auditum dce. est pura denominatio extrinseca.
r. ΑH. Unitas , de distinctici sumitur ah actu ut r. Meth. habetur ; sed materia ex se nullum ineludie.
19쪽
actum t ergo extare nequeunt materiae inter se sprete diis stinctae . Resp eti dictis i. Phys quaest x. ari . mai. esse veram de unitate de distina one postiva, non vero pure negati. va , de qua impraesentiarum I idcirci dictita i , distingui veluti specie, lymeluti se habente ut diminutivo. Adde, quod min. in sentemia eoncedente materiae actum metaphys eum est falsa. Praeterea dist maj ab actu, vel ab ordine ad actum, eon. eedo. , a solo actu, nego mai. Ac distingua min. nullum in. eludit actum, nee ullum ordinem dieit ad actum, negomin. dae conseq Coelestis itaque, dc sublunaris materia di singuuntur specie per ordinem ad diversos actus adaeis
Diees ex Maretiolia. Quemadmodum genus dieit poten. tiam metaphys eam ad disseientias, quae Iuni actus meta. physicus, se materia dicit potentiam physicam ad formam,
quae est actus physicus ; sed genus non distinguitur speeia
per ordinem ad diversas d fierentias, ben8 vet per ipsas scitis maliter dissetentias di ergci sinit iter una materia non distino itur speeie ab alia per ordinem ad differentias. Resp. ex dictis antegi ego art g. . ad i. n. s. & loco ibi relat , nimirum in L. Rica Syntag 3. q. I. art. 3. ad I inst. 3.arg discrimen esse, quia gerius dividitur metaphysed me suas differentias, qu hus contrahitur, non vero materia diis
viditur physed per formas physica sex hoe, quod per illam
8. Arg. 4. materia prima est prima, dg pura potentia Ised prima , de pura potentia non est partibilis in plures puras, ZY primas potentias specie disinctas e ergo Se . Prob. mina. Ratio primi, ti puri actus non est partibilis in plures primos, EL puros actus ; ergo pariter&ea. Si esset
partibilis in plures sedete distinctas, una foret alia petis.ctior ; sed hoe est impossibile : ergo dce. Mai. est conspicua, quia essentiae sunt scut numeri, quorum unus speeie distinctui ab alio vel illum exe d t, vel ab illo exceditur . Min vetoe: ob Prima potentia maxim/distat 1 puro actu , nihil parite Dindo de eius persectione , ergo nequit una esse
alia persect or. 3 Materia prima est ent imperfectissimum, di prope nihil ; ergo die. Iud ce D. Th in a. sent. dist. 3.
q. . ait 6. Quemadmodum rationalis Λnima ultimum te
net ara dum in subsantiis spiritualibus, ita materia prima In rebus sensb libus ; sed propter hoc Anima rationalis noti est partibilis in plures Animas rationales specie distinctas rergo pariter ece. s. Ultimum est indivis bile, ut de puncto ecinspicuum est I sed materia ultimum tenet locum ierpo dce. Resp. nego mai. Λd I. prob. nego conseq. di parita. tem 1 discrimen est . quia purus actus non dicit ordinem ad aliud extrinsecum, a quo speciscetur. At prima potentia dieii oldinem ad formam. Sand hoc arg. probat. nec ma terias numero disinctas possibiles esse , quemadmodum nee
plutes actus puti, nimirum plures dii numero distincti pos sibiles sunt
Ad , prob. dig. mai. esset persectior negati τὰ , concedo, positis δ nego maj. dc distincta min. nego eonseq Vel aliter dist. maj esset per sinior ordinati v ἡ concedo, sor maliter, nego mai Materia squidem Coelestis diei potest sublunati peis ictior negative , quatenus caret principio e r iuptionis in suo composio. Vel quod sicut distinguitur a sublunari per ordinem ad formam, ita dici potest persectior ordinativd, quatenus ordinat ut ad scalmam perfecti tem n esse s imae . per quod patet ad prob min Ex ea namque duntaxat sequitur . non posse esse per sectiorem misectione postiva , de formali. quae sola sumitur per maiorem ae-
Ad 3. Prob dist. ani. est prope nihil eomparativ/ ad alia
entia, concedo, abi Oluid, nego ant.& conseq Absoluidnamque loquendo in ins nitum distat a nihilo Eapropter etiam ad ereandam materiam requiritur infinita virtus. Ru η. Data maj. nego causalem min. Causalis enim est, non quia si in ultimo gradu, sed quia omnes rationales Animae aequaliter eon citant materiam, adeoque sunt eius dem rationis specificae.
Ad uli. dico iterum, quod materia prima litat in rebus sensibilibus ultimum teneat locum comparativd ad extera entia; at non comparando materias inter se; quia sublu. natis materia in s miorem Coelesti locum sibi vendieat Punctum autem est ultimum simpliciter, omnibusque mo. dua
s. Arg. e. s s. p P. eommuniter docent, Deum eadem ex matella Coelum creasse. ae terram : ergo Ece. Ant ha.
hetur ex Λug. super Gen. cap. . Basilio, Λmbroso, ali inque apud Comps. Cons. Firmamentum dieitur factum secunda die : sed quod est sactum in uno sex dierum, est iacium ex prae-
ea issenti materia e ergo saltem firmamentum est factum e. materia itans mutabili, adeoque ejusdem rationis eum blunari.
Resp. eu D Th. p. p. PP. non ex propria, sed platonis
sententia, cui studium vacaverunt , fuisse locutos . Vel id dikiae, ut saeilios eoncluderent Coelum non esse ab aeterno . Vel loqui de unitate gener ear vel de unitate ordinis.
Ad Cons dieci, suisse factum secunda die, non quo ad substantiam , sed quo ad accidentalem duntaxat perse.
Diees. Si per impcim bile inelestis materia informaretur ima humana, Homo ille ejusdem esset rationis eum cae. teris Hominibus ; sed hoe esse nequit, nisi Coelestis, de
sublunatis materia ejusdem sui rationis: ergo &c. Resp. quod esset ejusdem rationis repugnanter, esset nem. pe, Et non eget. Esset, quia formam esusdem rationis eo ni eaetetis haberet hominibus. Et non esset, quia non ha heret materiam eiusdem rationis. Materia squidem quam. vis non si ratio sol malis eonstituendi eompositum ; tamen essentialiter ejus ad unitatem requiritur, ut diximus r. phys.
io. Λrg. postremo. Nequeunt plures extare eansaee πeientes primae e ergo nec plures causae materiales primae ,sse materiae specie distinctae Resp. ex dictis nuper num. 8 ad 4. discrimen esse , quia causae me ens non speelseatur ab aliquo extraneo . Praete
sae e scientes sunt in v ieem subordinatae in causando , idcie eo necesu est, deveniti ad aliquod primum unicum movens. Matella autem sublunaris in ratione causae materialis non
per se subordinatur Coelesti ; sed subordinatur duntaxat agenti, a quo movetur ad formam.
Nam maleria etinctorum fabicinarium M o Urim ra ionis specificae.11 N Esp. affirmatis e. Ratio est, quia materiae eun. 6 esae sublunates tespieiunt non diversos actus
adaequatos, bene vero eundem actum adaequatum e ergocte. Piob. ant. Materia cujuscunque comporis sublunatis
potest succcsiiud quamcunque excipere sublunarein sotia
Objectio quaedam quae fieri hie posset, dissoluta extat ex
dictis n. 3 ad liboectionem factam contra responsum datum
ad I. ars Videatur ibi. ia. Objicies. Materiae eorporum sublunarium inspiciunt formas specie distinctas: ergo sunt speeie distinctae. Resp exd .ctis I. phys. q a. art. 3 g. 3. ad . a M. num ε sormas sublunares esse specie diuincias duntaxat in esse entis, at non in esse formae ; quia omnes amissibilitet informant, Uid. ibli . Inquiri demum posset, num omnium sublunarium materia si una numero. Verόm breviter Res p. quod si materia sumatur ut radicat talem qnant ita. tere , distinguitur numero positive ab alia ex dieredis in Me. taphysica q. ra. Si vero sumatur 1 eeundom se est una vel di- uincia humero duntaxat negat iud ; quia, ut ibi ouende tui, materia prima non est haec numero, nis prout hane rad eat quantitatem. Hine u pet impossibile una pars materiae aquae serma nu. data separaretur ab alia, distingueretur ab illa per ordinem ad quantitatem.
20쪽
num. a. iuxta Platonia mentem a. Late pro vivente extrin. sec/ assistente, ae movente. Quo pacto Naucletus nuneu
patur Navis Anima I. presu. ct propri8 pto forma vitali
intrinsecd informante. De qua loquendo Quatuor sententiatum, Prima tenuit, melos esse anima. tos anima intellectiva , imo Beata, ae Divina. Hane ample
xati sunt Egyptii, qui Solem, eaeteraque fleta ut mos eo. lebant . Et quoad intellectivam non Divinam id ipsum sensit plato, Philo hebraeus, Λvicenna, Origenes, ct alii rruamquam D. Th. dicat, Platonem de Λnima seeundo mo o praedeclarato suisse loeutum. Num vero Sol, & Stellae snt visentes sidetur dubitasse Aug. apud Eminentiss. Henisaei eum Card. de Notis in suis Vindieiis Augustiolanis cap. 4.
Seeundae plaeuit, esse animatos anima vegetat ira , &senstiva. Qua In sententia suere Stoici. Tertia docuit, esse animatos sola anima loe motiva. Huius inventor, & unicus Patronus extitit Eusebius Ni eis
Quarta & vera eommunis inter Philosophos, & Τheo. Iogos eum D. Th. est nostra.
a. π T' Ideri potest S. Th. p. p. q. 7 . art. 3. per totum. Cu-V ius ratiocinio
Prob. Quod nullum habet esse vitale, nullatenus est antismatum; sed inelum nullum habet esse vitaler ergo &e. Prob. min. Quod nullam habet perationem vitalem nullum habet esse uitale; sed Coelum nullam vitalem opera. tionem habet tergo&e. Mai. tam eerta est, quIm certum est, qu/d operari sequitur ad esse. Et saia perridi lum s xet Animam agnoscere, ubi nullum animae apparet vesti. pium . Eo vel maxim/quod rerum essentias nonnisi apo steriori deprehendere possumus, eo meas a priori probaremini md possibilest, ceu illas, quae rei cujuslibet prima
sunt principia. Min. autem prob. Nam non obtinet operationes vitae intellectivae, quia istae in hypothesi essent ope. rationes vel alleuius formae spiritualis completae expertis materiae. Et hoc non, quia art. primo ostensum est. Cee. Ium esse ex materia, ct forma eompostum. Uel alleuius formae spiti tualis ineompletae ex silentis in materia velut Anima nostra. Λt neque hoc esse potest, quia huiuscem di operationes, nimirum intelligere distursi τὰ exercentur dependenter a Phantasmatibus, ac per consequenx depen. denter a sensibus, quos mox videbimus Coelis minime competere . Praeterea nos possidet vitae sensti vae actiones, quia tibi repugnat sensus tactus, repugnant & ea teri sensus omates, omnesque proinde vitae sensitivae actiones; eo quod tactus ceu omnium infimus es prima eunctorum Bass sun. damentalis; sed Ccelo repugnat tactus , utpote qui circa primas versatur qualitates, quas art. a. a Coelis profligaviamus: ergo &e. Demum vitae vegetativae actionibus inops est. Tum quia istae sunt nutritio, augmentatio, & gene. ratio, qua eum Coeli incorruptibilitate conciliabiles non sunt. Tum quia ut a. de Anima q a. art. I. g.a. Dicetur , istae fiunt dependenter a qualitatibus elementaribus. Cons. Cretum non est animatum Λnima intellectiva . nee vegetativa , nec senstiva: ergo nulla . Ant. prob. &pti modum de IntellectJνa . istasquidem Coelum D animaretur esset rapax beatitudinis, cum tamen quisque non idololatra certo noverit, ea duntaxat Angelus, & Homines
perfrui. Imo quemadmodum inter Angelos alii ad gehennam , alii ad gloriam sunt destinati; ita nulla maior est ratio, cur ad Divinae ostens cinem horitatis, & iustitiae ali quod ex Ceelis gloriae, & aliud Averno esset addictum.
De senstiva quoque eonspicuum est. Quis namque insanus adeo, ut in Coelis aures, oeulos, nares &e. Deprehendat. Tandem etiam de Vegetativa. Quandoquidem unde oelo continuum suppeditatur pabulum , quo nutriatur , &erestae λ Non enim potest vaporibus ali; quia elim ex istis quae, nives, grandines, &e. in tanta eopia procreentur , impossibile est, tantos adhue superesse, ut alete Coelos valeant , qui serὰ in infinitum terram magnitudine exce.
3. Denique eontra Nierembergium Prob. de loem moti. a . Tum quia, ut a. de Anima qE. artr. Dicetur, loco. motivum non est aliud Animae genus, estque duntaxat vi
ut ibidem videbimus , motus loralis proprius viventium moeedit ex appetitu elicito ei rea bonum aliquod, ad quod consequendum quis se movet. In quo secernitur vioni summotus 1 motu gravium, & levium, eaeterorumque non viventium; sed appetitus elinitus, ad differentiam innati , supponit cognitionem aliquam vel senstivam, vel intelle.ctivam ergo nis es animatum Λnima latellectiva , aut senstiva, neque erit animatum Anima loeci. motiva. Tum quia ratio loco motivi est persectior vivendi modus, quin modus vivendi puta vegetativus; sed non sat vita persectior absque imperfectiori quoties ex genere suo una eum altera non pugnate ergo Coelum s solet animatum Animal o- motiva, esset quoque animatum vegetativa Anima , vel si non ista, nee illa. Mai. & min. sunt conspicuae . Μaj. quidem; quoniam loco motivi ratio in animalibus duntaiaxat persectis residet, di innumera sunt vegetativa, & non. nulla sensitiva, quae loco motiva non sunt. Min. itidem.
Sine vegetativo namque non stat sensitivum, quod persectius est , nec sine sensti uti rationale. Meti id igitur Augustinus lib. de eognitione verae vitae p. s. Ius era, inquit, ratio bulis, via satiem sen- IIIa eomisa arbitν ηιυν, dura sensa earentes into ιν-
. Riei nonnullae possent M. PR. nee non Arist. au.
thoritates. Uertim saeiad laterpretamur de Antisma latὰ accepta, pro vivente extrinised assistente, nimbrum intelligentia motrice, idest Angelo movente .
Λrg. r. Corpus Coeleste est eunctis sublunaribus perse. aluseeu incorruptibile; sed non pauca sublunatia sunt viventia r ergo &e.
Cons. Corpori persectioil persectior debetur forma; sed
scit ma vitalis est non vitalibus persectiore ergo ΔαResp. ad arg. quod videbimus infra q. p. art. a. s. 3 ad 6. arg. num 6 Coelum esse persectius sublunatibus duntaxat se cundam quid, ex eo, quod est ineorruptibile. Ad Cons Resp. tum ex dicendis quaestiuncula a. ponen
da hie post art. ε. D eo x. tum ex diuis r. phys. q. a. arti s. s. I. n. s. ad I .arg. formam Ccelestem esse periectiorem tan. tummodo in esse ormae, at non in esse entis. Vid. ibi
Contra. Cania effieiens est simpliciter persectior , vel saltem aequὰ persecta, ae essectus; sed Coelum est eausa es.sciens horum sublunarium etiam animatorum, esim Sol, ct Homo generent hominem r.ergo Se. Resp. I. ex D. Th. p.p. q. ro. Mic 3. ad a. mai. esse veramd ' causa principali, at non de instrumentali. At Coelume scit sublunaria ut motum ab intelligentia, di in virtute ipsius, adeoque ut instrumentum eius. Secundo. Quod Ceelum ea usat sublunaria etiam animata ut causa principalis, non seeundom gradum vitae, sed ιblummodo seeundi m emporis gradum. citra primum resp. Instrumentum agit per virtutem vialem, & transeuntem ex dictis a. phys q a. art. r. sed non se operatur Coelum i e sto &e. Pmb min. Quod agit per virtutem vialem, di transeuntem, hac abeunte cessat Isua peratione; sed Caelum nunquam cessat eausare subluna
riar ergo &e. Contra alterum. Ex dictis a. phys. q. ult. art. unico g. 3. num. 6 in fine ad ult. inst. eontra respu Datum ad x. arg. HO-mo V. G. licdi quatenus tale vivens tale sensiti sum producatur ab alio H mine; attamen secundis rationem Viventis sensitivi absolutet are ii causatur a eausis uni fetialibus , quemadmodum sub ratione universalissima entis causatur a
Deo ut eausa universalissima; sed ea uiae uni σersales sunt eli : ergo cieto eausant sublunaria etiam quo ad vitae
Resp ad i. nego min. Ad prob dieci quia iugiter operatur, non pet eandem virtutem, sed per novam sueeessi πὰ.: virtutem tibi ab Intelligenti derivatam. Ad a. Resp. utique & vitam causate, non tamen se solis, sed eum sua intelligentia motrice.
Dices. s. Th. p. p. q. I ro. art. a. negat, materiam eorγ-ralem iransmutari ad nutum Λngelorum: ergo non in isto- ,rim virtute causant sublunaria .