장음표시 사용
11쪽
aquis, quibus reperitur. Fertum autem ρ Ariefido dictam ea Manardo in xi I. lib. epist. vitiina, ubi loquitur de aquis mine- ratibus sacris ab eo appellatis, est frigide, &-eomplexionis Savona rota magis excedere in siccitate quam in frigiditate concludi cassercu frigidum esse cisecundo gradu, dc siccum in tertio
eius uirtus cist infrigidare, exiccare, & stipitestatem inducere., quae autem ferro participantes teste Avicena lib. I. fet. doctri 3. cap. 16. resoluunt splenem adiuuant ad coitum, de non ualentis coire; cui sententiae se sub cribunt etiam Paulus Aegineta lib. primo cap. 1.& Aetius lib. de re medica cap. et Tr. &quod magis refert, experientia inspicitur in ficuncellet operationibus . tum fra dealarabitur. Aes ab aula similitudine dictum, ut aliquibus placet, uel a uerbo graeco alae terra, uel ab asse, ut notatuarro, est sua natura caliduni,&siccum in tertio gradu, ut asserit Sauona rota, eius facultatem subccingens consistere in cat . faciendo, exiccando, abstergendo resoluendo, incid do ; quod etiam testatur Georgius agricola in lib. de natura fossilium addens hunc eis stum praestare cum aliqua mordicatione. Vstumi autem aes addit Savo rore esse magis subtilitatium,constrictiua, i ulcerum mandi licatiuum, incarnatiuum, tonsolidativum, carna
diminuens superfluam, non perinittens eam augeri; praeterea,tum. qui flaxare uentrem,& solucre aquam citrinam bibitum cum . inel ead aurum unum cum dimidio; propterea non mirum uide ara debet, si ex his aquis pota bilibus balneum magnum sit maioris facultatis in Jaxando, de soluci, do uentre, cum participet hac in nera, licet in pauca quantitate Gai. pcstea 3. mcth de uirtute loquens testariar ipsu: n mederi ulce istus malignis, di hoc experientia niamstuat in balneo Sat Oi Gcorgh, ut infra colligetur. sal postea, quem d omina bire dici a salute existimo, eo 'abd salutena aderat bis, qui eo ut unitio uel pto cotidiendis bis uel proij si I. onseiuandis, uel pro remouendis aliquibuε accid. mibus corpori huin ano superuenientibus unde in prouerbi js sapientia comparatu cassidus, & siccus est in secundo grada. ec quanto amarior, di acutior, tanto calidior est ex sententio is auoaarolae, eius uirtus est exiccativa, uno autem, eodemq; tein ipore ex Georgio solam sidificat,adstringit,ct abstergit,&ex hoei rq iiit Salio narc si salcm esse calcfactiumn rrsoluti isu, exiccat iusiuria toti tAludi ,:uptiuuar, operationii fortitudinem oririPropterie tritioilem, Ac iussi Uticitata muraeditum deinde esse ut sol
12쪽
edatente humores Erossos, de viscosos, eius que eductionem esse liquefaciendo, quoa inuenit ex humiditatibus , &post illud
si ringere, quod sau arola sumpsit ex Avicena lib. s. se n. a.d r. a. cap. I 5. dicente, aquam salsam macrescere facere, de exiccare, de primδ soluere per vim abstertium, quet in ea exi titi postea restri nge re ventrem propter siccitatem, quae est in eius narura hos autem effictus cum videre non possimus in proprio balneo participante salis mineram obveuae dispersionem, ut suo loco declarabitur; eos tamen videmus, quando sale utimur in prin ipio ebibitionis harum aquarum, ut infra tinnotescet. Sulphur deinde, qui dicitur quasi solus utens, ab Althimistis consideram tur ut semen masculivum inter me talia, de eommixtum cum arge to vivo, ut cum uxote, ex Andrea Baccio in lib. . deiThermis cap. de cum sit incompositae substantst, reduci potest ad omne maetallum hoc esse calidum, de siccum in quarto Aradu t 'stur fauonuola ac eius operationes subiungit esse c8lefacere vehementer exiccare, resoluere, aperire attrabs re, graue ventrem
stipticum edde Georgius Agricula asseri; ςjM: virtutem absterίuam esse, de mandificatiuam. cal. inquit sulphur purgare .ulananem, & ab sor tu in cum ouo ex purgare injinti . liii autem essectus in omnibus his aquis, ebibitioni praepipue dispositis in- .spiciuntur, quamuis sulphur eis in esse non app/reat; cum ear Ut eius Odsre, nihilominus eis in esse non est dubii es. propter rationem. illaecio superius propositam, Sulphureiai tem odo riseit limus quidam tenax bitumen dictum, graeca assillos quod ex Georgio Agri cula reponitur in secondo gradu caliditatas, α
siccitatis, &ideo asserit conglatiriare, & vrere vulnera virulen- ta, san guinemque sistere, ex Gal. i. de sinapi med. facult. . bitu ine
calidissimum esse colligitur, de in 3 . de simpl. med. facult. repo nitur in tertio Padu caliditatis, de siccitati.& eius effectus esse
ait, calefacere,exiccare, &adstringere, talis uetb facultatis ipsu. esse conspicitur in balneo, de Fraticellis, ut proprio loco declara ebi tur. Tutii ob tutelam, quam habet in collyriis oculorym, n . mensortita, te proprio nomisaepomph lix dicti ex flaccio in 6. de Therm: sc p. a uel est artificalis uel naturalis, a tisiciale naruocat leuissimam illam fauillam, quae dum coquinar aes, e subti- lioribus tum qris ipsius, tum etiam Cadmiae partibus c uolat, in bullasque exiles circa summum eamini concrescit na ui alim au inem eam inquit esse, quae reperitur infodinis non modo ancis, scd
13쪽
argenteis, atque aureis sub qua reponitur eti=c ea, qnae repetitur in fondirus mineralibus Thermarum. Tutia ut colligere possumus ex Gal. s simpl. desiccandi, de abstergendi vim habet, de ex eodem pari icula lectanda de oeulis ean. s. de siceat, x infligi- dat sine dolore, prisertim si sera sit, & dicit valere .vulneribus. pustulis, & lachrymis ocolorum Baccius loco citrato asserti incaliditate, & frigiditate temperatam esse, quod neutrum insigniteressiciar, pr cipue autem hoc tribuit aquis naturaliter possiacmi bus tutiam, ut stant thermales, & subiungit rutius es,ut quis vin tur huiusmodi aquis, quamcolyrijs ex eadem praeparatis unde assumit occasionem laudandi inter, aquas thermales aquam dux dictos effectus cssicientem, ut infra declarabitur. Aurum. quod inter mettalla reputatur esse ens perlictissimum, ut norat Baccius
lib. c. cap. aliquid praesestri caelestis sibi elargitum ab omnis bus qualitatibus in eo existentibus, quae sunt pondus, mollitis. extenso, splendor, resistentia non eum igne solum, sed cum tem,pore, pernianens omni expetimento semper idem, de incorupta. est ii, tur illustre aurum nedum splendori sit doum, sed soliqu1 sim uinium, nonsaniunt nitore, ac fulino, sed virule, quoque ivificantet, unde tu affectus cordis, di animi a Medicis celebra-
tur,& ptopterea aquae etiam naturaliter auro inebriatae, quouis modo participenti qualitatem non tantum habeat exiceandi, ut obtinent uniuersaliter omnes metallicae naturae; sed etiam cale faciendi, εc moderate digerendi, itemque absteuendi, ut resert Baccius loco citaro; quinimo ex eodem Eaccio cap. o. iniusdem libri, animam ipsam respiciunt, ac instrumenta omnia, corvid licet, maecordia, pulmones, thorae , de reliqua viscera conse tando : cerebuin deinde, neruos, ae cetera sensoria reficiendo, animam exhilarando, spontaneam moestitiam tollendo, hebetesque spi litus vegetudo, visites praesertim, ut intractatu de aqua Buxi clare apparebit. Argentum tandem, quod tamquam matrimalumna est auri in mei allis, proxime acce re ad auri coditiones testatur Baccius loco citato, diei serenitatem reserens, clarius, auro, & magis sonorum, de licet Auic. lib. P sen. 4. doctri 2.comparas aurum cum argento dicat, aurum esse complexionis temperatς argentum autem esse aliquentulum frigidum, dc ficum notamen tollitur, quod ipsius conditiones rvon proxime accedant ad conditiones auii: quia eum sint utrique eadcm principia, sea minus elaborata in assento, quam in auto, propter hoc dicitur
14쪽
inquantulum stigidum, non quod vere si stigidum, sed in
respectu auri ob minorem elaborationem naturalem , & quod hoe sit vertim, arte demonstratur, qua mcdiante per lo ngs m praepalationem,diligemtenque sapientis industriani arsenium transit in aurum; qua propter concluditur argentum esse conditionis serὸ eiusdem, quam obtinet aurum; M aquas ipso participantes mirabiles piocreare essectus, ut videbimus in sermone de balncoluti; sussicit haec in praesenti dixisse de mineris existentibus in Thermis Sancti Cassiiani. De numera aquaram Socti Cassiam usui emuni seruientium,earumque dispositionc' Cap. III. DE terminatis natura, de effectibus minerarum, qubus participant aquae thermales huius loci, prius quain ad inuestigandam naturam, & effectus ipsarum aquarum descendamus , pro clariori earum cognitione sint hce adnotanda, & primo sciendo est, quod locus iste licet plui imis ornetur aquis taermalibus; ad
decem tamen numero reducuntur ad comunem ulum ac med
eae, scilicet balneum magnum, seu della rixra, uulgari sermone nuncupatum, balneum buxi, seu della Groia, balneum Caldanes balneum Ducciae, balneum sancti Gorgij, balneum Ianctς Mariae, balneum Ficuncellae, balneum Pistinae, balncum Luti, & ultimo balneum de Fratice liis , quae balnea ita sunt disposita, ut tria sere per lapidis iactum sint prope caltrom, nempe balneum magnum, Buxi aqua ductus, & Caidanea, quatuor si mul per millia te medium distanti easrro uidelicet balneum duceiae Sancti Georgij, Sanctae Mariae, & Ficuntellet aqui ductus: distat a Castro per milliare unum piscinae balnpiam, per miliare unum cum dim idio balneum Luti, ex demum per duo milliaria balneum de Fia ti sis..bus mineris ornenturi aqua, de earum p udom iBalnea supradicta quamuis inter se distent, est secundo loco
notandum, in hoc conuenire, quod unumquodque; eorum alumine. & ferro secundum magis, & minus participat; sed po- 'ca disserunt, quoniam non nulla, ςre participant, alia sulphum re at terum auro, de tutia, sale unum, aliud bitumine, & argen
15쪽
to alterum, Balenum,namque Ficuncellae a praedominis serreum
est, alumine participans; balneum magnum luminosum est see tu participans,di aere Buxi balneum aluminosum est, oc ferreum auro, &tutia participans. Piscinet balneum salsum est, dc alumanosum serro participans.sancti Georgii balneum aereum est,soro, dca lumine participans. Sancte Mariae balneum aluminosum est, de ferreum, luti balneum conuenit eum balneo sanctae Mariet argento participans. De Fraticellis balneum aluminosum estis ferreum, de bituminosum. Caldaneae balneum aluminosum est. dc sulphureum ferro participaas. Dueciae balneum ferreum aereum, de aluminosum est, modico sulphure pari iccpans, quod qui
dem prae dominium, dc participatio minerarum, ex sedi mentis relictis in disti latione Larum aquarum, de in cursu eat undem, nec
non ex sχPoribus eognita suit, de quod prius dicere debueramyri mirabilibus eis chibus iam diu expertis, de confirmatis tam ita potanda 1qua, quam in balneandis corporibus, de Duccijs, ex quibas satis esset cognoscere praedo minium, de partieipationem minerarum; dc esset satis tuta ista cogntio oriens a notioribus nobis, dc sensui propinquioribus; cui cognitioni fauet etiam a thoritas eorum, qui de his aquis tractant, ut suo loco decur bitur.
Deriinctis itas hara amn . cap. m . Est ultimo loco animaduertendum harum aquarum ira dispo-fitarum alias ad potandum deseruire. quemadmodum sunt aqua balnei Magni, Buxi, Ficuncellae, de Piscinae, alteram adduceiam dum ventriculum desei uire, de haec est aqua balnei magni; aliam dispostam esse ad duectandum caput, qualis est aqua du ciae, alium ad lotandum amomodatam esse, de est luti balneum; reliquas ueris pro infusione pr paratas esse, licet ad hunc usum deserviant etiam superius neminata balnea, praeter Piscinam, balneum luti, dcducciam, ut infra distincte apparebit, ablata privaeontrouersa de praecedentia in eorum tractatione.
De or retractandi de his epια Cap. VI. IN tractat ne Taermatum Sancti Cassiani uidetur rationi eongruum, incapi debere ab his aquis, quae lauacro sunt dispo-
16쪽
sitae: 'pro balneo proprie locus abluendi intesti turi vico ligitur ex eiu s demptione; terminus enim hic baluei , ad quem Mucuntur stupis, lauacrum, & Therint, ut placet Cctauiano
Mariano Hii sinati in suo libello de aquaalbula, se destibiiu:
Balneus est locus constructus a natur vel arte sectus, in quo eae e p us subtile, vel siquidum eo ri citcumserenitaliter occuserens, vetaptum occurrere, ut sit ipsus secundum qualitates nifestas, vel occultas aeuialiterim atativum. Si pro balneo igitur proprie loeus, abluendi intelligitur, merito ab his aquis via detur incipiendum esse, qus balneis sunt accomodatae; verent λmen ab hocordine recedere no verebor incipiens ab aquis pota- tabilibus, cum snt saluti humanς magis utiles, ut tinatus fuit
Gal. i. deart. r. rati ad Glauc. dicens, aqui marinae, salsae nia
riosae,&sulphuret balnea ducere plus bilis, sed multo minus lrodesse, quam potabiles; de experientia ipsa, qua medicamenta 'comparanda sunt, ut docet Gal. I.de san.tuen. idem comprobat; sanari namq; a quolibet morbo nullus unqua persecte potuit, nisi ebibitio praecesserit, ut in fra declarabitur. Iure i itur ab aquis potabilibus incipiendum est, quas esse quatuor superius 'dictum fuit, scilicet Ficuncessam, alneum magnum, Buxum, ad Pistinam.
V, incessiemscriptis tu, o qualitati 'Cap. VII. EX aquis potabilibus a ficuncella incipere statui, non quod
haec reliquas aquas potabiles viri te excedat,ilicet Auic. in a. tractatu libelli de remouendis nocumentis,quae accidunt in regimine sanitatis testetur aquarum mineralium meliorem esse se
ream: sed quia haec est toti Terrarum orbi celeberrima, de pro- 'dest uniuersaliori assectui, a quo omnes penὸ assectus dependent, i propter quodo benedixisse Auic. amrmari potest. .In eius tr etatione ordo iste seruabitur qui comunis esit etiam aliis. Exa- lminabitur inprimis insemptio, deinde qualitas, ultimo ess eius a nomine autem sumendnm est principium, cum nomen si eius conditionis, ut non solum rem nominaiam ab aliis distinguar;sed 'etiam c quando magis attendi debet in vim rerum quodammcdo 'seruet, ex quo per nomina quasi rerum amagines res ipset cogno 'scuntur. Vnde Plato in libro Cratilus, dicto praecipit, nomina,si 'modo vera futura sint, recteque ponenda, ea forma conflati de-
17쪽
4on casu, nonipto libidine, sed arte ace
19쪽
mitetur, neque a pluma venetur. quando mirandum non est, in vena ista stadeo subterranea, vidissicillime adipram peruenire valeat aqua desuperinfluens, hoe tamen verum est ferrugineas squammas litterdam ab hoc aqua eleuari per parum temporis spaciam, &tunc licet non turlinur, aqua , nihilominus a potirabstinendum est, donee pertrauseat eleuatio istius materiae. Det leuitate illud notandum, hane aquam ab alij s aquis potabilibus mineralibus parum, uel nihil dinerre, sed aquis dulcibus quamuis leuissimis hanc leuiorem esse, de hoe exacta cum diligentia pondere obseruaui; quando inde oriri existimo: quia a centroe quasi perstillicium minerarum extra delata dum colorem adhu lam acquirit, eodem etiam tempore leuitiatem acquirat,di dep retur, ut fit in aquis stillaticiis. Calor pretiereas de exteriore i quoinst temperatus,neque immutatur propter aeris frigiditatri vel ealiditatem sed idem semper manet non secus atquerclaritas, si in byeme apparet calidior, hoe fit respectit notat , non re-0equiplius aquae quae neque gustui redditur ingrata per sapo rem, & odore cum nullus odor, vel sapor in ea potanda senti Ur ingratus. Restat potamo de quantitate fiat sermo, quς si in i praesenti maior est, ac faeni praeterito tempore, nulli mirum uia debit; quoniam c ut dictum est superiusPin hac restauratione ianima cum diligentia aqua iamdilatata ex antefictis ruinis collecta est in conlevia enarrata ita, ut alto eredatur inpo .s eram neci augeri,nec mi uui posse, sed ri seruari in eadem quanti: te, quae m-o app't; & Uec lassiciant de externa qualitate. , ero interna autem id intestigi debet, quando aquam hanc opria litice spolire, eamdemque distinguit ab alijs aquis inomali-hus, de uisu prisiat efficiendi eos enctus quos parturite aqua 'imul Qua si gida est, εe humida, de in praeseriti frigidi eu- 'si itate eu conuincta: quoniam hN aqua ferrea es de perconse--- 'ouens frigidae, de siccae complexioriis, cum senum fit frigida. ω si con lex tortis,utispra die mi est;& quando aquaseu el-la serrea sit, digno irur ex sedinwntis, ex iapore, de ex s. dc ultimoaut horitatibus c5ἀrnimiri sedimenta enim istitis aquaigne deputatae si spectentur,an eis liquido apparet, quando lxo uena ferrea; s spectauturan cursuiuuidem , nobis repraesen sit aerugines erri,sapor dondeidem niandestrio quia mussa potidieri us eu. M serrugineus cum stiplicitii fieaus etiam hanc in manisses iam, cum eos effectas errastat haec Maa,quos,
20쪽
rrum ipsum confert, & tandem Savonarola,& Baecius ident affirniant quare concludendum es aquam Muncellae serru esse, di ex consequenti frigidarn,& siccam. Hoc tamcn est animaduer- esdum, quando dicens aqua sin lae frigidet, de flacae complexionis este , ea caliditate omnino spoliari non intelligo,rum ratione sulphuris existentis tanquam primum ens in minois,unda acquirit calore actualem, ut notat saccius- ώ. de Tharmis cap. ficunc. tum etiam ratione participationis aluminis, ut effectas ipse demon strat: uentriculus enim, nisi participaret aqua sicun- cellae aliquacaliditatis portiuncula,sufferre non posset hoc medicamentuni siriripitum praesertina in eaquantitate, quae quotidie: sumitur, unde concluditur hane aquani magis excedere in sic. ritate, quam in frigiditate,frigiditatem autem contemperari a participatione alterius minerae nenipe aluminis, & scdicitur a pro dominio ferream este, de perparticipationem aluminosam, qu do uisum fuit in stillicidiis, de e&ctibus,seditnenis enim non solum reproemant serrum, ted etialia alumenin effectus licet primario lim ratione ferri, apparent etiam ratione aluminis, si vo limus credere Sanonarolae asserenti hanc aqqamcctare disserasae
calidae,in frigid; hepatis, nec ncm etiam experemiae supradi , quando considerans Bacerus loco citato dicit hanc aquam secessin frigidam causanst quiaactum lita est ac proportione partia temperata, refragerare autem, vel quia virium refractarum est ex natura ferri sedita, re sicca, uel retrigerare ex accidenti, eductis videlicet,lamoribus calidis, qui in promptu sunt,ac solutu faciales. Sed intelligat Baccius, quomodo vesit, effectus huius aquae, illud est ncludendum,& hanc aquam in passivis siccae quat talis esse, in activis veia frigidamni aliqua caliditatis pomu cula; de ex linc qualitate distinguitur aqua ficuncellae ab aliis. - , quis ebibitioni dispositis, & per eandem qualitium pracs- -- roscriptos effectus.
affectione moueri demonstrans eius operationes excedere oporationes ieietarum aquarum ab Auic. lib. ε. 4en. a. doctri a. cap. 16. propositarum a Paulo Aeginem lib. a. cap. s a. de o lib. 3. de remedica cap. I ' dicentidiu , aquam, retia trinutem uisitam stomacho - co dem, spie in . resolue ad