장음표시 사용
391쪽
ces , amarae S. epius videntur , sie qui mente sunt minime gana, ae Perturbata , nequeunt de his, quae ad animum pertinent , recte ju- die re . Itaque standum est Priaborum virorum iudi 'O , quo nos ipsi verae volupt tis sensum rerC PCre POSSimus . Interim vero frenanda cupiditas, repti mendae libidines, perferendi tabores , ad virtutem toto pectore contendera dum . Quamobrem ero , ut ibere loquar, soleo dissentire a nonnullis, qui videntur nescio quomodo vereri , ne ista vitae , ae disci, linae radio , qua rii jam pridem , eodem Cardinale rore , uteris, durior sit , et eonstrictior. N Fn est ita , cryde m hi, vel potius ii)si . Novit vir sapieritissimus , tuique amantissimus , vias adoleseentiae lubricus es, e , multasque ei ill-cebras , et escas malorum paratas vidct nec ignorat , cum mediocritas, in qua posita est ipsa virtus , sacilius optari , quam comparari possit , satius esse ad alteram partem primum declinare , quae in minorem cadat vituperationem , et ad quam simus natura minus proclives , ae propensi, ut inde sensim nos retrahentes , ad ip tim medium aecedamus. auis autem nescit , o innes homines ad voluptates tam eupide ferri, ut qlii eas nimis a Spernetur, atque reiiciat , nemo fere in ematur, ut ne nomen quidem Omnino huic vicio impositum sit . Ille igitur Prudentissime , amantissimeqtie facit, praesertim eum, pro rati ne temporum , facultatem labi non deneget animi tui h s solatiis recreandi , quibus corroborentur , non extinguantur virtutum quasi igniculi , qai qaidem in te perspicue lucent quemadmodum nune secit , eum te ab Urbe , tamquam e careere , rus emisit , ubi una cum praestantissiana omnium semina AE nilia matre tua, et fratribus suavissim S, corpori S, anim que vires ex his caloribus colligas, atque reficias , ut o firmior postea , et a laetior ad litterarum studia te referas . Interea autem ego quidem non putavi absurcium aliquid ad te seribere , ut quemadmodum Laelius ille cum Scipione suo solitus erat rusticari, ita ipse cum eo caeteris rebas minime omnium comparandus, amore certe, ae studio tui non longe fortasse in serior, etiam ruri tecum, mi ornatissime Scip o , quodam in ido essem. Quanquam sentio, me benevolentia pro ectum , plura, et maiora attulisse, quam hujus epistolae propositam postularet : quae si sorte graviora suer ni, quam istius aetatis imbecillitas ferre posse videatur, acumine eerte ingenii tui, et magno bonarum dis ei plinaru o desiderio sublevabuntur : et quidem non erit inutile his iam vocibus aures tuas assueseere . Nam eum mirifieam tui expectationem eo ne ita veris , oportet, te nihil leve , aut Vulgare med tari: praesertim eum natura tibi ingenium praestans deia derit , d seiplinam egregiam nacti s sis , et patronum amplissimum , atque Optimum, cujus praecipua voluntas, et spes , quam de te con cepisse videtur, debet semper tibi in Ociit g otque in animo versari . Et nim licet intelligere , eum maximam spei suae partem in vobis duobus alumnis suis collocasse , in te . inquam , et in Franciseo Ferdinandi fratris sui filio, qui nune in Patavino Gymnasio magna eum laude , et Praeclara ingenii existimatione bonis artibus, ae diseiplinis studet. Atque
id quidem nte non iniuria i prospieit enim , sore , ut nomen suum Por
392쪽
vos posteris quoque commendetur , ipseqtie in vobis , tanqirana in praeclaris sui opcribus , etiam post mortem vivat quodammodo , ut conquiescat. Quae ne eum opimo, et spes sallat, debetis vos c quod diligenter iacitis Omni eura, industria, studio , labore eniti, atque contendere . Da operam valetudini, meque dilige . Nantua vII. Idus Quintilis ΜDLVI I. Pap. Io. Dones mondius in sua Chronologia , et Amade-
ius in libro , , Serie de' Prim ieerii delia Basilica di S. Andrea , , quam exhibet pap. 1c6. libri,, Floretto di Stesano Giunt a se quem librum
idem auctum edidit, eum de tris duobus Primiceriis scribunt , non eos Gonet agas, sed Bosel, et tios nominant . Hoc itaque Scipionis testimonio Scriptores ii videntur corrigendi . Nisi forte mlaior fides habenda du-eatur iis, quos saepe errasse no imus, eum de rebus Mantuanis scripsere, quam Scipioni, qui et illa aetate vixit, et in Archidiaconi munere Galeatio avunculo suo successit . Praeterea in historia manti
seripta P uli Floretae , quae Uirorum illustrium familiae Gonzagae elogia habet, quaeque aetate ferme Scipionis scripta est , haec legi intur in Scipionis elogio .is In questo mentre Gio: Naria Gonraga, uomo di Chiesa , e Priis micerio di S. Andrea di Mantova , dignita principale do po quella se dei Vescovo , desideroso di ri nune lare ali ' abito religioso , e di,, rodere una liberta seeota resta, essetiuo ii desiderio suo, cedendori tale prelatura at Datello Galeaazo , in quei tempi Arehidiacono, , ne ita Cattedrale di Vant ova : per la qual ee sione ii Car- ., dinal Ereole ad operos si, ehe Paolo IV. nomino Scipione Archiruis diaeono οἱ deita Chies a MAd haee illud addatur, quod nos Sigismundi Gonragae , qui etiam Aemiliae frater fuit, epistolas plures habemus ad Vespasianum Gonis Eagam scriptis s , in quibus idem et Aemiliam, Scipionis Matrem,
Sororem suam vocat, et se numquam Boschettium , semper autem Gonragam inscribit. sὶuae omnia satis esse Videntur , ut etiam Campanae eorrigatur error , qui in Genealogia Gontagaruiu deseribenda Aemiliam non Gonzagam , sed Boscheltiam Gautiam nominat, a quo sortasse Dones mondius deceptus est , qui ut in sua Chrono Iopia Remiliae Fratres Bosel, et tios dixit , sie in Uita Francisci Gontagae Aemiliam ipsam Bose heltiam appellavit . Pag. 24. cro Scipione solum eogno se mus , Herculem Gontagam in eo fuisse, ut in comitiis illis prope Pontifex maximus eligeretur ἔ sed hoe ipsum perhibet etiam Iulius Castellanius in eiusdem Herculis vita , quam adiecit libro , cui titulus is Componimenti volis rari , e Latini di diversi in morte det Cardinat Ereole Gonragais Mantova appresso Gia eo mo Rustinetii ; ediditque anno Is 64. is Praeterea ex Sehedis Vastallensibus deprehenditur, etiam manasse per Italiam , ae vulgo ereditum , illum vere Ponti sieem e reatum suisse . Afferre ex his schedis plaeet epistolam , quam Franei sciis Est ensis , qui id erediderat , gratulandi gratia dedit ad Caesarem Gonet agam Mel-ncti Principem, ae Vastaliae Dominum xv.Cal.Novem. MDLIx. Ferraria . Α a a Σ
393쪽
A vendo intexo eon mio grandissimo placere in quest ora Μonaru,, Illustrissimci suo essere stat. lnerata inente creato Papa, noci,, ho voluto manea re di rat legrar me ne eon U. Lee. eol merro della presente , ehe lesar a portata a posta dat presente mici Staisero is Tribuendum autem ipsius Herculis voluntati su sse , quod res illa suecessu caruerit, ut a Scipione, ita etiam docemur ex epistola, quam Ter nardinu Pia 3. Iaus Nov. ejusdem anni ad eundem Caesarem his verbis dedit . , , L atto che eristiana mente , e santis, ima mente secen. altro di Mons ignor Illisio , e Risici con i Cardinali adherenti in es ortarii a non ,, volere stare p:a olire term 1 liella persona sua, ma a pensare a sa- , , re uri bucin Papa, accio non pati rea olire tanto detrimento la, , Cristianita, e stato da chi ha Poco giud,Eio interpretato diversa me
,, te daqitet, che si deve, e che merita eosi gran boni 1 : ma d gli,, uomini , che hanno conpiunt o il giuditio col timor di Dio . e stato ,ed ε tenuio per Santissimo ete. Ex sch. Vastall. Herculem Cardinalem imitatus est paullo post Cardinalis Carpen s s , verum nec voluntate pari, nee eadem de causa: siquidem quod illa ultro, ae nemine impellente seeerat, hie ne eessario saeere suit eoaetus: quod etiam ex altera eiusdem. Piae epistola Patet, quam UI 1. Cal. Ian. ad eundem Caesarem dedit . ,, E ben vero , che quella dei Cardinal no tro su rolontaria, e se ,. Ea condi Eione , e fatia ne i coimo delle spera naee sue; et quella di,, Carpi ε stata torrata havendo vitta I. rottura di Farnes e , et Cainis rassa esser seguita per eonto suo ,, ex iisd. Sehed. Pag. 23. I1 Ni in iram Camillam Borro maeam , seminam leetis- εὶ mam, ae Caroli Borro maei Cardinalis, Uiri sanetissimi, sororem . Pag. α6. Quamvis dubitare debeat nemo, quin certissima sint, quae hic de Hereulis perseverantia in detrectando Tridentinae legationis munere perhibentae a Scipione : Praesertim cum paullo ante visum sit , qao Hercules fuerit animo in Pontificatu ipto, qui maximus honorum est, recusando: tamen quo crarius pateat, nihil esse hae elarissimi viri virtute testatius, proferemus ex iisdem Schedis Vastallensibus , quae ad hane rem aperi ius declarandam pertinent. Ae primum ipsius Hereulis ad Caesarem Gonzagam epistolam datam Tridenti postridie Cal. Ian. A. ΜD XI. ,, Hlmo Signor F gli uolo earo . , , Non ho rieevulo lettera da U. S. do po ehe sono in questo tra- vagito della legaetione at Concilio, ehe mi si a piae tuta , salvo queriri sta de' xx. dei passato , nella quale mi serive di aver pariato a No- is stro S ignore; et che, se ben Sua Santita aveva preso adegno delisis mia ricus axione , per te cause , che ella aveva ad dot te nondim is no fini R ragio namento dicendo; che mireria in levarmi questo pe- so da dos so : ehe ε appunto quella cosa , ehe sopra tui te te attre,, desidero ; non per non voler obedire, ma per non aver quelleis P rti , ehe a tanto carieo si convengono . ,,
In itera vero, quam ad eundem dedit prid. non . ejusdem men iis sic scribit.
394쪽
A Persevero nella medes ima opinione, non ostante quelio , che,, Nostro S ignore mi ha seruto, et mons ignor Ilitho Borro meo , et ,, U. S., risoluto pili tosto di pati re quat sivOglia male , che di metierinis mi ad impresa , la quale sappia certo di non poter sos tenere secon
Alia item epistola est Bernardini Piae ad Caesarem missa xv. id. Ian. eiusdem anni , ex qua e gnoscimus etiam, quae voluntas Pontificis in eodem Viro legando fuerit . is Continua partuita via it Papa involer legato det Cone illo Mon- ,, signor Ilitho , e Risio nostro, eon quanto repugni Sua Signoria Il- lustrissima di volere accellare ii earleo: et dom di aver letta la lette-- ra scrittagii ultima mente dat Signor Cardinale, Ia Beatitudine Sua is ha deito r , , Volemo pubblicario legato at primo Coneis toro r andariis bene, andara bene,, ex Seh. Vastall. Pag. 31. 343 Qui Hereulis Gongagae Cardinalis virtutes no-seat , ae prolixam ejusdem in seipionem suum voluntatem , haud certe mirabitur, ex tam luctuoso oeeursu, qui acerbissimi laneris indicium esset, tanto dolore Seipionem fuisse affectum , utpote qui uno tempore, et tam exploratae virtutis exemplis se orbatum videret, et dam sortunae cursum initurus esset , tam experientem dueem amisisse cognosceret . Ae dolorem quidem suam Seipio versibus elegatatissimis testatus est, quos hie placet reserre, cum ex iis et singularis elarissimi adoleaeentis in poetica laude praestantia, et grata ejusdem in patronum suum beneficentissimum voluntas mirifice pateat. Son questi , in cui si spallia orrida morte , uel chiari humi , che e n guaraci altero
Dat eleeo Μondo ali' erto almo sentier Del Ciel mi fur benigne , e fide seorte Son queste, eh ora seorgo , e Dedde, e s morte , O mani invitis , che eon giusto impero Tenner tant' anni it patrio xcet tro . e sero a Cader gia pia d un mostro audace, e sorte λE'questa quella venerabit chion a , Che, come δ' ostro , aneor di gemme einta Spero lieta veder i antiea Roma Ben P usata figura, oim E, ne a Pangas Na i vigor glace, e eon tui piae e est Inta La pieta, la si ustiria, e la spera za . LegIter hoc epigramma in libro se Raeeolta di ComponimentI degli Ae- eadem iei Invaphiti in Μorte dei Cardinat Ercole Gonraga se quorum carminum Syllogen una eum ejusdem Hereulis vita Iulius Castellanius edidit . Nee tamen in orbitate sua animum despondit Seipio r quin illud
noscen1 , suos euique mores sortunam fingere debere, ex eo tempore ita est erectus , ut fortunae iniuriam industria sua sibi statuerit eompensandam , ae propriis viribus ad eam laudem esse enitendum , in
qua paranda Herculis favore haud amplius uti lieeret. Itaque ex eo tempore is uti emblemate illo coepit, quo nihil aeeomodatius, erat
395쪽
eum ad solitudinem , tum ad constantiam suam gnificandam . In eo
enim Trirem:s expressa cernitur quae, contractis velis,qaod ventis in me.
Aio mari destituta sit, remorum ope provehi nititur , habetque epigra phen , propriis nitar . Atque hoe est emblema , quo eu sum eidem Seipioni, numisma , illiid suit, quod exhibetur et in Mus eo Marrueheliano, et in Eruditis Epistolis Atrati ianis , , Delle Zecche e monete di tuiti iis Prine pi di Casa Gon 8aga , che suor di Mantova signoroggia rono is et iterum , Eminentiss mi horum commentariorum Editoris cura in fronte libri IV. expressum cernitur. Hoc de Emblemate sic Torquatus Tassas in Dialogo suo se Uelle Impres e,, pag. scripsit . ,, Il Sip. Scipion Gong ga dignissimo molt 'anni prima di questo gra- ,, do , a cui lci ha inalgato it suo proprio merito , e la nobilia degli antecessori essendo abbando nato dat sa ore delia sortuna , o per la, , morte det Cardinat di Mantova, o per te discordie intrinseche delia is fiua casa, prese per impres a la Galea , alia quale essendo mantato il, , vento , si avvolgo no te vel e , e si prendo no i remi col motio , propriisse nitar , , Etiam Hercules T ssii in suo, , Traitato de ita re alta , e Per- ,, setione deli 'imprese se haec habet . , , Singolarissima su nella dianti de ita proportione it propriis nitar ,, cCri nave c'ha te vele a vvolte di Se pione Cardinale Gonxaga ; ilis quale abban donato dat suffragio sperato , si propose farsi da se lari fortuna sua col proprio valore siceo me sece Verum c ut erant tempora illa , in quibus et plurimi res huiusmodi fiebant, et magna ingenii vis in iis Emblematibus excogitandis declarari putabatur a nemo de Seipioniano emblemate sustus scripsit , quam Camillus Camillius apud Simeonem Uira Ilii im in volumine I. cui Titulus, , Imprese seel te pag. 3 . euius verba reserre hic etiam placet e neque tam i quod eam rem pluribus illustrari eenseam oportere , quam quod Camillius nonnulla de Scipione nostro eommemorat quae plane digna quae no-seantur sunt , ae praeterea quia hoc Camillii testimonium nobis ad alia loca illustranda esse ii, ut debet . Tratta dati' arte e aneor quella impresa , et, ' io vi porto,, appresso . Una Galera , ehe con te vel e ea late da tu ita volta de ,, remi in aequa , e dice : Propriis nitar . II nome deIl' Autor di que - ,, sta Impres a sola mente puO far plena sede senE' altro argo mento delpregio di essa in elascuna sua parte .. Impero elae dei singolarissi- ,, mo inpegno dei signor Scipion Gonzaga era uscita pia putem po . , , Per la quale non mos trava , secondo me, di voler altra eosa di, , se at mondo seoprire, e dello intendimento dei suo euore , se non ,, che , siceo me it predet to Vaseello e strumento da sol car l' aque , , mari ne ad opera , e te vel e , quando it vento gli presta favore, a eonis daria eon molia age voterra at luogo destinato , ed i remi , cheis con arte inpegnosa , e grandissima salica pue la me desima mente lais sanno pervenire , non os tanti Ponde turbate, e rigor liose , cliea, minaeci an di romperta , e di sommergeria ne ita loro oscura Pro , , sondita : pari mente it nominato Signore conoseendo bene it mare delia nostra vita non si vareare sem pre mal , anai mouo di
396쪽
,, do passarst qurato , e tranqu lio , per gli affari humani , che piu
, , sueti: egit at cessare de favori det mando . intest ollima mente, e,, eo minu ne mente per te vel e ponnate dat vento , non si s marriva,, ne i cuor suo, petr Ponde turbate, e tempesto se ἔ ma volgendos i,, a qiuella , che e proprio vera mente deli' uomo degno di tal nome, M met leva la mano delia consideratione ain opera della pruden ea, is della rosianza , della sofferen Za , e delia vigilan Ea eol P attre foris D te , eli' usar deon si in i vehisare , o so pravangare i pericoli , e les, pereos se , ehe si ricevo no gi rnal mente da chi unque vive in qu sto in sedete pelago mondano . Ε eo me queste pirii , e virtu sonis proprie deli' uomo, e non d' altro animal terreno ; eost egli proas, pri suoi arnesi gli addi nandara , e da se stesto pendenti , e nocis, altronde venenti, O altrove riguardanti . t tu esto eosi fatio intendis, mento si viene a render tanto lo devole . quanto eo nosce bene ognix, nobile intellet to , esser molio pia degno di lcide colat , ehe te sues, operationi compisce, e seu pre, ehe stano use ite anai dalla virtu,s, dat P in regno , e dalla studiosa esere ita Elon propria , e veram eates, di tui ste,so ; ehe a colui gia non a viene , at quale venga soccor-ν, so di suo re, e spiri favor , e gratia d' ogni intorno . Savio dunque , γ, ed aeeorto propanimento alia sua vita ψenne lo scoperto eost satis ν, to per la prediit a Figura , e Parole da qael eo raggioso attret tanto ,s, ebe stadioso, ed in gegnoso Signore . It qa te divisamento , E di. s, segno , cosi e pili da esse re prugiato , eo me s' intende essere statos, Ottim mente colorito da Im ἰ sicch h la di quelli , ehe non mea ,, bello ε rius et to ciet ripor i in opera , ehe si fassa ciet linea est: ,, mentre eb' essa , d opso chὶ gli Ueatae men O pee morte ii .n altori ben gao savore portosti sem pre mai da Ereole it vGebio, Cardinale,, di Mantova; mastris, che non gli maneas se gia animo , nὶ ardi re,, di saper reggersi degna mente , e s via mente eo vernarsi . Nella ,, quale intentione par, ene si venga instem e seoprendo , non men ,, lodevole la memoria , eli' ess 3 Aatore mastro sem pre di te iere,, d esso Cardinale , e la divotione , che manifesto rsu i gran meis,, riti di diti ; ehe la molia eos tanaa propria , e la fermeEta n elle,, cose avverse . Le quali parti, e virtu ha di pol eos i avulo bis igno,, di do ver mandare ad effetioe ehe net eleegersi , ehe ei sece di que is sta impresa , P rve , che ei si sorm sse proprio it pronost leo di,, quanto erii ha da pol ineontrato . Pereioth ε , se in molle oceorren ,, Ee segat te e lia sua mera virtu , ed inpegno saputo non si fosse,, alutare e regre re diritto in piedi , apesol mente sarebbe sorse ea- ,, duto a basso . E queste per a Wventura surono te eae inni , ebe ne ii ,, Aeademia desti Et e rei dato gli su it nome dei P Asannato; nome, ,, che suo na consor me a quegli aee identi, che tanto gli recaron da,, sare, e eonforme ali uso proprio det terno , a eui si eo nuten sol- ,, ear P acque det mare , tutio a serre di braecia , e di remi vopan- ,, do , on de E det to di simili vogatori . ehe s portano ii vento ne
is remi , e nelle proprie mani. Νε pere ib si do.ra dire, ebe altri
397쪽
316 ADNOTATIorri s ET MONUMENTA
ia non abban dona mai quelli, che dirit tamente considano in tui; edia oecupano se medes imi nelle nobili , e rius te Oeeuparioni iti que- ,, sta vita . Ma quanto bene ias e governato cosi savio proponi ,, mento da quel valor sissimo Signore, e Principe , e eo me bene is eoil' inregno , e destrerga sua sapesse guida re Ia barea delia suari vita, guardi si ultima mente ai felice porto, doue si .ide condolis ta doppo te tempesto se Procelle uperate, egit aspri scorti perlatis selii sati in questo cosi peri colos. Egeo dei Non do , e vedrassi eo ci,, effetto , che appresso al degno titolo di Patri area di Gerusalemme ottenne la dignita , e I grado quasi supremo in Santa Chiesa delis Cardinalato; at quale , per memoria d 'huo inini , non pervecineis mai persona con maygior desiderio, contento , e speciale allegreg- ,, ta deli 'universat delie genti , di quello ἡ eos a notissima at mon-
,, do , non che a Roma , che l. vide, esserui arrivato tui. Cosi eo me ,, ait rettanto E eo a nota in quanto dolore poeci appresso ti'habbia ,, lassato P uno, e i 'altra si sat te sono te contente Eze humane is eon la sua mortat Parteilaea ψ ma pero indri 2Eato verso te divineis allegretve , e perpetue selicita, come ne giova sperare certamente. Ex seipione Bargaglio autem nose imus , eum nori I' Asunam In Aethereorum Aea demia appellatum suisse verum I Arsito , eum ait rum illud nomen sibi secerit in Academia de si Invaabiti , quam etiam ut mox videbimus suo nomine ornavit , ac propterea epigramma ilia Iud , quod supra exhibuimus, inter ea carmina legitur , quae adi hoc Aeademicorum eoetu in Hereulis Cardinalis morte prodiere. Par. 36. cI De Aethereorum Academia, quam ex leetissimis in reniis eoostituit Scipio , plura a multis scripta fiunt, quos in libro xv. horum eommentariorum videre est , ubi de ea nos etiam seribimus . Hie tantum Ileeat animadvertere, errasse Erythraeum in sua Pinaeotheea , cumque eo Quadrium in Lib. ,, Istoria , e ragione di ogni volgae Poesia eaeterosque etiam, qui eos sunt sequuti, cum Aethereorum Aeademiae initia statuerunt anno ΜDLxv I I. Hi fortasse , quod viderint, horum Aeadem leorum carmina hoc anno Pat avii in lucem prodiisse , idei reo arbitrati sunt, ibidem hune coetum tum primum haberi esto coeptum . At Uero cum sciamus Scipionem eodem hoc anno Patavio diseessisse; cum videamus , quae idem de illorum Aea demicorum numero scribit, scribere anno MDLTI II. . hane enim annum ipse ita margine autographi apposuit ; eumque praeterea notum sit, anno ab illa proximo ΜDLX1 v. Carolum Donium opus suum De Fieturis A thereorum Academieorum nomini inscriptum protulisse , quod et i m Apostolus Zeno animadvertit in libro is Note alia Bibliot. det Fonta
398쪽
εἰ ni o tom. a. pag. 4 a. intelligimus etiam , hos Aeadem leorum eo et usi aberi primum coepisse anno hi DLXIII. Verum privatim tantum eos hoe anno eoaetos fuisse dieendum est et e tenim cogi palam coeptos esse nonnisi anno proximo MDLκIv. declarat Stephani Sanet inii oratio Venetiis hoc anno apud Bevit aquam edita , eui titulus is Stephani San- etinii Corneliani oratio pro Aethereorum Aeademiae initio Patavii is habita kal. Ian. ΜDLx IIII. Illustrissimo Serpione Gonraga Prinei se peis . Hujus academiae insigne est Currus alatus eum suo auriga , qui geminis equis in caelum rapitur; horum alter albo colore est , alterfuseo , at hie ruenti similis, ille vero in altum assurgenti. Auriga flageno elato, pronus ipse , atque increpitantis instar , pendet in verbera . Epigraphe haee est is Victor se reuit ad auras ,, Emblema hoe in fronte libri I. horum eommentariorum graphice vides expressum . Neque Aethereorum Aeademia solum hoc anno initia habuit, erum Illa etiam, eui nomen is Derti diuubiti,, quidquid secus alii opinemur: de qua miror nihil memoriae a Scipione proditum in iis commentariis fuisse , praesertim cum ille suo nomine hoc collegium etiam ornaverit idemque siepius ossietis juverit , et auctoritate . Etenim , et in Schedis Uast allensibus epistola extat Seipionis , qua ipse gratias Aeademicis illis agit, quod in illorum numerum fuisset cooptatus, seque id summo honoris loco ponere profitetur; et ex alia item Stephani Saninet inii epistola doeemur, ejusdem Seipionis auctoritate perseetum es.se ut Hieronymus Ruscellius, qui de Academicis illis obloquutus , graviter eum apud ipsos,tum apud Caesarem Gon Eagam eiusdem Aeademiae auctorem offendisset , purgare se apud Caesarem , atque Aeadem iam
ejus debuerit. Praeterea, at supra memoratum est num. 4. Icipionis Epi
gramma in Hereulis Cardinalis mortem legitur inter carmina illa, quae in eiusdem Cardinalis parentalibus ex hac Academia prodiere r de qua plura persequi non est necesse , cum in Bernardini Martiani vita, quam Irenaeus Asso seripsit, omnia quae ad eam pertinent luculenter exposita legi possintia Horum Academicorum emblema suit Aquila Solem inis tuens eum epigrapheri Mi pulcrius, , quod emblema ideireo in fronte libri II. repraesentatum est, ut appareat, hunc etiam coetum a Scipione suisse
ream Scipionem accepisse T. eat. Martias anni*-v1. Huius autem et rissimi viri monumentum nullo modo est hie omittendum , eum huiusmo4i habeat Seipionis elogium, quod eum iis conferri possit, qui bus M. Antonius Muretus, et Hippolytus Capilupius, viri doctissimi, si gularem egregii adoleseentis virtutem honestarunt , ut videre est in xv. horum commentariorum libro , ubi ea a nobis relata sunt . Hae iri tur epistola Borphesius Seipioni inseribit partem ν. carminum suorum, quae praelis Laurentii Pasquati Venetiis sunt impressa . ,, Avendo io si a meo stes sci conehi uso di dediear queste rime ais chi delia Poetaea avesse cogni Eione: mi son snal mente risoluto di eoninis saerarie a R S. Illisi a ; pereloeehε nella Latina , et Bella nostra To
ν, εcana bellissima poesia eo tali stulti avete prodotio , che su uomini
399쪽
,, giud set os i stanno in diibbio se at vostro Marone , et at no tro Petrariari ca dare it primi ero tu oro oppi si debbia . Non mi inoli raro in raeia ,, contare quanto tra i maggiori Fi Osi vo i si a te xtimato , essendo,, ira glio c come volg rmente si dice tacere, ehe dirne poeo; ne in ,, far pale se quanto ne ita sacra Scrit tura, habbi te latio profitto, a veri do,, voi diana' ieri, mentre che dat nob itis, i lio Collerio Pado vano , a s- ,, sentendo cias cano , sos te at doti orato assunto , con mio grandas imo,, placere, e con altissimo stupore di tuiti pii a scol tanti dis ostro, ,, ehe in eo si verde ei a elie a xx ii. anni siete a pena arrivato porset- ,, to Teologo essere si possa . Et come voi eloquentissimo state , et ,, tui te te migliori scientie pos,ediate , vi eppiu dat vostri eos tu in i , sicco me di Socrate pario Seneca , che d alle parole dot trina ap- ,, prende chi vos eo lai liar mente conversa . I i mani era elie posciari elle io sono venato a P ad ova . per sare stam pare questo mio Poem ,, in casa di V. S. Illina dico secura mente eon Claudiano .is La prexerita minor rende la fama .ri Si conosce dunque aperta mente, ehe voi siete de nissimo figi Io, , det glorioso , et se .upre rielle altrui lingue vivo Sig. Cario da,, Gatruolo , a cui neu' arme omai si apgii apti a il valorosissimo Sig. M Pirro vostro fratello, col quale voi prendendo la seorta dei te lettere,, di pari in verso l'eternit a cairaminate is . ruod sane testimonium , ob eximiam hominis , a quo prosectum est, claritatem, plurimi a nobis saetendum esse nemo non videt. Pag. 7 t. ci7J Ita porro Franei seus Scipionis frater et innocentia, et asperitate vitae , et rerum admirandarum claritudine illustratus est, ut miraeul: s etiam insignis fuerit , et inter praeeipua religiosissimi illius ordinis, eui nomen dedit, lumina recenseatur . Summus Magister , post omnium honorum gradus , familiae Franciscanae factus , multis com modis ordinem auxit suum . A Ponti si ei bus Maximis, a Regibus ob eximiam, qua illustrabatur, sanctitatem, et in rebus gerendis prudentiam, in gravissimis negotiis transigendis adhibitus Iepationibus suis magno usui cum ei vili, tum Christianae rei sitit. Tum Episcopus ereatus , Cesaludensem primum Ecclesiam in Sicilia, deinde Tie in ensem, ac demum Mantuanam multos annos in exemplum rexit, religionis stulto, vigilantia, liberalitate, providentia , Episcoporum, qui sanctissimi in Ecclesia habiti sunt, exempla non imitatus solum , sed etiam aemula tus . Clarissimi huius viri vitam scriptis persequuti sunt Caesar Saccus Nantuanus, et uberius Hippolutus Dones mondius , eamque eέidere alter Mantuae per Osannas A. MDCxx Iv. alter Veneti s per Sarsinam A. FIDCxxv. Praeterea multa de huius viri virtutibus memoriae eon signata inveniunt ar eum in Chron. ora. Fratrum Franeisealium , tum in Historiis Mantuari s.
Pag. Io 6. I 8 Corrigendus Itaque est Dones mondius c nisi sorte Id oscitantis Typographi incuriae tribui velit , qui in Vita Francisci
Gonragae lib. I. pag. v I. narrat, Alsonsum anno MDLXTIX. mortuum esse : cum ex Scipione e gnoscamus , eum anno MDLXIX. , docem nempe ante annis, Turonis interiisse .
400쪽
Cardinalis a Gratiano Seripta ex qua lib. I. eap. g. patet, hane exortam inter Pium , ac Maximilianum Cesarem controversiam diremptam suisse partim eloquentia Commendonii , qui apud Caesarem Pontificis laetum defendit, partim reeunia, quae a Cosmi filio Caesari ob eam causam persoluta est .Pι g. iso. cχοὶ Ilis omnibus, quae In eo libro de tota, hae eontroversia inter Seipionem, et Guillelmum Ducem Nantuanorunt, Clim vere, tum dilucide perhibentur , pronum est ea refellere , quae minus di stinctene dicam , an vere , an ut ruinque λ de Ga zoli , ae Dosuli turbis Possevinius narrat in 1 storia familiae Gontagae et qui sane scriptor, ut Guillelmum ornet suum, nihil pensi habet et Scipionis, ejusque fratrum laudi , et causae ipsius veritati deesse . Apparet praeterea eau Sa, propter quam Scipio non Caesaris, ut Morerius perhibet, sed Caroli klius,a Gregorio XIII. in eustodiam ire jussus fuerit, quam eausam idem Morerius in dictionario suo reticet. Par. acio. cao De Bartholomaeo Caranga , deque tota illa causa, quae tunc est agitata , et a multis scriptum est , et multa etiam scripta . Nullius autem seriptotis auetoritas gravior videtur haben da, quam Scipionis, tum quia vir prudentissimo iudicio suit , tum etiam quia spectator intersuit. Ex his igitur, quae ab eo viro litteris hie consignata leguntur, magnam lucem habere illa possunt , ut nos totam illam causam plane perpectam habeamus . Pag. ad7. caχὶ In historia manus eripta ordinis S. Frane Isei , eui ΤItulus se Crontea dei xxiv. Generali deli' ordine minorit leo ,, Haec in vita Fratris Eliae habemus . Ille Frater Helya Generalis circa annum ΜCCxxxv Iri. , ut dIeItis Frater Bernardus de Bessa in Chrontea Generalium , voeato Romam
is Capitulo generali, postquam illam duplieatam Ecclesiam Assisiis eum is eampanis , et eam panili perseeit , fuit a ministerio absolutus is . Quo ex monumento , ut deceptum vulgi opinione Seipionem sui se patet, qui tripliei ordine Assisii templum construetum dixerit ; ita et illud eornose itur, hane opinionem non a primis illis temporibus, qu
madmodum putabatur , sed posteriori aetate ortam esse, et paene adhaee nostra tempore in vulgus manasse . Caeterum in explorato est , infimum illum templi ordinem, qui positus infra terram credebatur, commentitium omnino esse, ac nullo unquam tempore extitisse. Ex Sehed Car. Val. Gon .Pag. xi I. ca 3 Aemiliae sepulero hie est titulus inseriptus.