장음표시 사용
81쪽
Sentencia arbitra sobre diverses questions orgides enire' l
is Pateat uniVersi quod cum ContrOVerSia et questione quamplurim Verterentur inter Venerabilem patrem dominum etrum, diVina miSeratione epi Scopum UrgellenSem, et eju capitulum, X Una parte, et nobilem Virum dominum Rogerium Bernardum, Dei gratia Comitem Fuxilo et Vicecomitem CaStriboni, e altera, que quidem UeStione et controversi orte fuerant inter eo et Secute tum propter novitate que diScordiam pariunt tum propter ambiguitatem dubiam pronunciationum compositionis inter eos alias dudum facte et aliis de causis plurimis a Propter qua etiam dampna plurima Sequebantur et majora pericula futura que presto inter eos ex hiis cotidie eminebant: idcirco predicti domini volentes ibi proSPicere et suis subditis providere ne deteriora Contingant et
Aquesta copia o feta a 1 de gener de I 668, sobre una COPia anterior, 3 en Pergami existent a l'Arxi de la vita de Foix.
82쪽
ulterius subsequantur et ut valeant futura pericula evitare et orta et suscitata tollere et discordiam in concordiam reVOCare, in nobile Viros dominos Raimundum de Urgio et Guillelmum Raimundi deciosa, a partibus Concorditer electos, super dicti queStionibu et ContrOVerSii Compro smisSerunt tamquam in arbitroS, arbitratore seu amicabiles compoSitoreS, Sub pena mille morabatinos a partibus adinvicem stipulata. Qui nos pretiati domini ai mundus de Urgio et Guillelmus Ralmundi de Josa, arbitri, arbitratore Seu amicabile CompOSitoreS, ViSi dicti controverSi 1o et questionibus et demandis ipsisque vicissim propositis coram nobis et cognito de eisdem et de deflensionibus, X-ceptionibus et aliis que fuerunt per parte propoSit Coram nobis et facta fide nobis ad plenum tam per teSte et inStrumenta publica quam etiam per alia legitima documenta, de 15 jure parti utriuSque Volentes inter predictos dominos et
SUOS SUCCeSSOre ne non et eorum Subdito pacem Perpetuam reformare et reformatam ConSerVare, Cupiente Premissas queStione et Controversia per amicabilem Compo- Sitionern amputare, prehenSa Veritate de eiSdem, et ambi stogua et noVitate remoVere et tollere finaliter inter eos et eorum subditos discordiam et omnem materiam queStioniS, auctoritate et potestate nobi concessa a partibuS, utilitatem et Comodum partium utendentes, pronunciumUS, Ordinamus et dicimus Sub pena predicta et amicabiliter Om- 5
1 ponendo inter parteS Super prima petitione quam proponit dictus dominus episcopu contra nobilem dominum comitem Supradictum super fortitudine, edificatione Seu Castro quod et quam fecit et inchoavit et nititur facere idem dominus Comes in podio Sancti Vincentii, o quod est in Valle de Andorra quod cum dicta hedificatio, castrum seu fortitudo fiat ad emulationem juris pretiati domini episcopi et ejus municipii et paret causam discordie et Contentionis, nec appareat quod dictu dominus Comes
83쪽
habeat jus hedificandi in dicto podio, et quod facta et edificata sunt in rejudicium eccleSi Urgellensis, quod dictus dominus comes uXi CeSSet a dicta fortitudine et constructione dicti castri quod iecit seu incoavit facere, in dicto podio et illud quod iactum est seu hedificatum totaliter removeatur et faciat remoVeri et modo ulterius dictus dominus Come Seu Ui SUCCeSSore Seu altu pro eodem non possint hedificare seu fortitudinem aliquam facere in podio antedicto Sine Oluntate, licentia et eXpressolo consensu domini UrgellenSi epiScopi Seu Suorum SUCCOS-Sorum et Vice VerSa, quod dictu dominus episcopus Seu ejus SucceSSOre non possint similiter hedificare aliquam fortitudinem in dicto podio seu dare licentiam hedificandi alicui alii sine voluntate et licentia dicti domini
15 Comiti Seu Suorum SucceSSOrum habita et obtenta, sed
sit dictum podium perpetuo ademprivium hominum de Andorra et de generalitate et proprietate dicte Vallis, quia sic invenimus fuisse antiquitus usitatum Super g
Secunda Vero petitione rupi de ASia pronunciamus, dici-ao HS et OrdinamuS, Od quo Supra, quod prefatus dominus epiScopus Urgellensis Seu sui Successores non hedificent nec possint hedificare seu facere hedificari nunc vel in antea, CaStrum Seu fortitudinem aliquam in ruppe de Asia videlicet in ipsa ruppe, Sine Voluntate, licentia et OnSenSuci, supradicti domini comiti FuX SiVe suorum SuCCeSSOrum, cum nobis Constet ad plenum quod dictus dominus episcopus et ejus ecclesia non habent us hedificandi seu fortitudinem faciendi in dicta ruppe sine Voluntate et On-
Sensu dicti domini comitis qui jus prohibendi docuit ea habere et vice Versa et modo Simili pronunciamus, di- Cimu et ordinamus quod predictu dominus Ome Seu SH SUCCeSSOreS, quamquam jus haberent prohibendi fa-
84쪽
ciendi fortitudinem in dicta ruppe, non aleant ipSe neC sui successores hedificare seu fortitudinem aliquam facere in dicta rupe nec dare licentiam alicui alii faciendi se sit perpetuo dicta rupis de Si Sine aliqua alia fortitudine, nisi aliter expresse simul et pariter dicti domini seu eorum
g III SucceSSore in antea Convenirent. Super tertia vero
petitione decim de Andorra, quam dictus dominus Obilis comes vendidit et tradidit Petro de origuera, tunc abbati ecclesie Urgellensis, cum pacti et conditionibus
in instrumento venditionis Contenti latiuS, quam poS ID mortem dicti abbatis dictu dominu ComeS, O CRUSi Slegitimis, ut aSSerit, OCCUPAVit, dicimuS, Pronunciamu et
ordinamVS modo quo Supra, quod prefatu dominus ComeS et Sui succeSSore SerVent et teneant et SerVare perpetuo
teneantur stabilimenta et ordinatione que et quas dictus 15 Petrus de origuera fecit et ordinavit in suo testamento Seu ultima voluntate, Sta Videlicet que Sequntur in quo quidem testamento, inter cetera legavit et instituit perpetuo in ecclesia UrgellenSi dictu abbaS, unum preSbiterum SSignatum per eum ad celebrandum divina officia oet missas in altari sancti Laurentii per ipsum hedificato ibidem, cui legavit et dimissi centum quadraginta solidoSinalguriensium dando et solvendos dicto presbiter instituto et ejus successori perpetuo annuatim item legavit et assignavit dictus abbas in perpetuum Pro Suo 3 obitu XL. solidos alguriensium ecclesie Supradicte
item et legavit et assignavit X solidos malgurienSium qui dentur et solvantur presbiteris dicte sedis in die obitus Sui et nichilominus suum heredem instituit in eodem. Quos dari predictos mandavit et solvi voluit dictus abbas operpetuo et annuatim de fructibus decim supradicte et ad hoc dictam decimam quod de jure facere potuit, uXta pacta et conditiones in Contractu venditionis appositaS,
Specialiter obligavit et designavit quod de dictis reddi
85쪽
tibus solutione predictorum dari et fieri Voluit, Consensu etiam interveniente dicti domini comitis, prout hec omnia et singula in instrumento Venditionis et ejus testamento manifeste et apertius Colliguntur. QUAS ASSignationes, stabilimenta et ordinationes proXimo dictas et relatas predictus dominus Come et Sui SucceSSOre et qui Cumque alius dictam decimam tenuerit Vel perceperit ObSerVent, adimpleant et teneantur et faciant observari. Et ad hec facienda et complenda dicta decima et ejus fructus sitio in perpetuum et remaneat obligata, ita videlicet quod dictus dominus comes et altu qui Cumque tenent, OSSideat, percipiat, tenuerit, perceperit Vel poSSederit in futurum dictam decimam, donet, Sol Vnt et teneatur donare et Sol Vere pacifice annuatim in perpetuum . in festo omnium 1 Sanctorum, dicto presbiter in dicto altari sancti Laurentii assignato et in dicta ecclesia Constituto C. XL. solidos malguriensium bonos item donent et solvant similiter, pacifice et quiete, quolibet anno in dicto festo priori dicte ecclesie Sectis Urgellensis Seu ejus Successori L. Olidos a malguriensium OnOS, HOS ut Supra dictum Si dictus Petrus de origuera assignavit et legavit pro Suo obitu ecclesie Supra dicte item donent et solvant idem dominus come et quicumque dictam decimam tenuerint indicto festo pacifice annuatim dicto priori et Sui SUCCeSa soribus X. Solido malgurienSium bonos, quos dictus Petrus de origuera clari voluit et mandavit presbiteris sedis Urgellensis celebrantibus in die sui obitus in ecclesia antedicta. Declarante et dicentes quod dicta decima pro predictis et singulis potuit obligari et debet remanere serpetuo 3 Obligata et teneat et Valeat obligatio supradicta in tantum quod predictus dominus come et Sui SUCCOSSOTOS, Sub Virtute restiti juramenti sit et remaneat obligatUS ad Complendum omnia supradicta et quod bajulus Seu aliqui alius qui colligat et congreget fructus dicte decime
86쪽
et redditus, Cum eos Congregaverit in loco Seu loci consuetis et teneatur Congregare in fraude infra tamen vallem de Andorra, non poSSint fructu dicte decim annuatim per-Cepto Vendere, alienare, di Videre, egregare a dictis locis
nec etiam suos aliter facere, immo it illi vel illis ut res aliena, quousque Sit de predicti Omnibus et singulis dari de dictis redditibus satisfactionem ad plenum Annuatim, nomine quo Supra dicto preSbiter et priori vel alii seu aliis requirentibus utiliter pro ei Sdem, et hoc Solum ante dictam satisfactionem coligentibus fructus dicte de ioci me liceat facere quod de dictis fructibus possint satisfacere collectore in predictis dari dictis presbiter et priori et dare et tradere, Si convenerint de precio fructuum predictorum, et ei mitere in Solutum usque ad integram satisfactionem aliter si collectore fructuum dicte decim is ante dictam satisfactionem distraxerint seu alienaverint Segregando, habeantur et puniantur ut Contractore rei aliene invito domino, et ut Consimile puniantur. Illud Vero quod residuum fuerit fructuum dicte decim et quod percipi poterit sit perpetuo et Spectet ad dictum dominum o
Comitem et Suo SuccesSores et Suo faciat, quia dicimus et pronunciamus dictam decimam ultra dicta stabilimenta et ordinationes legitime factas, in quibuS ASSenSU PTO-buit, fuisse omissam et potuisSe Comiti, CRUS in jure Statuta postmodum Subsecuta. DiSCernente et declArAnte usquod dictus dominus episcopus ultra supradicta stabilimenta et institutiones seu ordinationeS, non OleSt neC
debet se intronnitere directe vel indirecte de repetitione dicte decime, nec Sibi competit Xercitium actioni nec aliter debet vel potest suo officio ultra predicta, Si ad plura o
Se Xtendat juramentum, Compellere R SerVandum Z-cramentum per eum Super hii preStitum tempore Contractus venditionis decim supradicte nec per hoc intendimuSalicui alii qui jus habeat in dicta decima, si quod habeat,
87쪽
ejus uri in aliquo derogare, ne aliter alicui alii accrescere si non habet, sed ut tam predicta stabilimenta et ordinationes predicte firma Sint perpetu teneantur, Compleantura etiam obserVentur. Super IIII. Ver petitione crea DIV
tionis et constitutionis tabellionis seu tabellionum in vallibus de Andorra visa compositione que facta interdictos dominos dudum est ac etiam inspecto instrumento et Contentis in eodem regiquitis disputationibus et dubia declarante que oriuntur et Videntur oriri e dicta Comio positione et diffinitione; super dicta creatione dicti notarii
dicimuS pronunciamu et ordinamVS modo quo SUPTR, quod dominus come predictus et dominu episcopus et eorum SUCCeSSOre Ponant, reent et statuant in dicta valle
simul tabellionem seu tabellioneS, Secundum quod ei Vii debitur faciendum, qui de auctoritate, Creatione et licentia utriusque in dicta Valle sicut notarius seu notarii publici testamenta, inStrumenta, codicillo et alia Scripturas
publicas conficiant et sicut scriptores Constituti et ConStituendi publicationem et auctoritatem recipiant ab utro et que et cuilibet fidelitatem promitant fideliter conscribendi:
et in instrumentis confectis nominentur et dicant Scriptores quod dicta testamenta, instrumenta, codicillos et alias Scriptura publicas auctoritate conficiunt utriusque. Et quicquid per creationem dicti notarii seu notariorum ha-a bebitur vel haberi poterit e venditione seu CCapito Vel alio Contractu a statuti Seu Statuendi scriptoribus et cen-SUS Seu penSi que preStabitur et prestari debebit per scriptorem uXta pacta inita tempore creationis id totum interdicto dominos, Sine fraude, et Suo SUCCeSSore medium 3 per medium perpetuo dividatur. Et si contingerit dictum tabellionem seu tabelliones creatum et creando in futurUm aliquid commitere in dicto officio seu propter suum Ofii-
En et pariatgerae I et 78 no hi ha a clausula concreta referent a notariS.
88쪽
cium, falsum Comitendo vel alia delinquendo quoquo modo, Contra eos inquiri possit vel debeat ambo domini predicti seu eorum officiales inquirant seu inquiri faciant
pariter Contra eo et penam et Sententia pariter Xe-quentur. Et si peccunia per Sententiam Vel CompoSi stionem habeatur a delinquente, inter dictos dominos et Suo Successore pariter diVidatur et delinquentes qui Compositionem fecerint sive delinquentes remissionem habeat ab utroque. Declarante tamen et dicente quod quicquid dominus comes habet et Sui successore habebunt oin dicto officio et creatione tabellionis seu tabellionum dicte vallis sit et intelligatur annexum in eudo vallis de Andorra, quod tenet dictu dominus Comes et tenere debet pro epiScopo et ecclesia Urgellensi. Et hoc dicimus sic predicta fieri debere et observari declarante ambigui 15tatem que Continebatur in instrumento Compositioni Super
v hiis inclusive ' Super . petitione in qua asseritur quod homines de Archavello habent et habere debent et
huCUSque OSSederunt, ut dicitur, per dominum epiSCopum pacifice et quiete adempri Vium et pastura terminorum stode stamariu inmitendo sua bestiaria grOSSa et minuta ad paScendum, in quibus nunc perturbantur et prohibentur per homine de stamariu ut asseritur, indebite et injuSte, dicimus, pronunciamUS et OrdinamVS modo UOSupra, quod no prefati Raimundus de Urgio et Guillelmus , Raimundi deciosa possimus dictum adempriVium et PaStura ad Voluntatem propriam terminare, cum ibi fuerimus personaliter Seu alios bono homine et fidele quo voluerimu ponere, qui predicta pascua et ademprivium et pasturas terminent et pacificent ut nobis vel eis Videbitur 6
munitas dictorum locorum possit uti et vicinari cum Suo bestiario et impune et sua animalia grossa et minuta Sine aliqua contradictione alteriuS inmitere ad paSCendum quam
89쪽
compositionem et determinationem rediCtorum, per OS factam Seu faciendam Seu per SubStituto a nobiS, predicte parte et homine et eorum SucceSSore habeant tenere et debeant eandem perpetuo obSerVare Super VI. Vero Q VI, petitione domini comiti FuX in qua petit penam quinquaginta milium solidorum et petiit sibi solvi et adjudicaria domino episcopo tanquam ibi Comi SSam, pro eo quod cum plurime questione et diverse fuissent diutius agitate et ducte inter dictos dominos comitem FuXi et episcopumio UrgellenSem, e quibu etiam ad invicem dampna et gravamina et enormia fuerant plurima SubSecuta, que quidemqueStione per arbitrOS, arbitratore Seu amicabile Compositore a partibus tunc electo sunt et fuerunt determinate et diffinite et diffinitiones eorum probate a dictis
15 PartibUS UbSequenter, per quo inter cetera fuit dictum et ordinatum quod omnibus predictis ordinatis et dictis tunc per eoSdem fierent publica inStrumenta que Confirmarentur per Summum Pontificem et hoc tenebatur facere fieri dictus dominus episcopu Sui S Xpensi propritSuo et promissi ad hec et ad Corroborationem predictorum Se et bona eccleSie, Sub penam quinquaginta milium solidorum; plicandam dicto domino Comiti nisi faceret obligaVit, quam confirmationem Summi Pontificis adimplere promisit it obtinere Sub eadem pena usque ad IIII. yet anno tum ProXim SubSequenteSy, ut hec latius et plenius in instrumentis compositioni predicte per alfabetum divisis colliguntur manifeSte et quia dictus dominus epiScopus dictam Confirmationem non obtinuit prout extiterat ordinatum infra templa promissum, ut asseruit dictu do-3o minus ComeS, Vel Saltem si obtinuit eam et in scriptis non edat nec hostendat ne etiam ei fidem fecerat per Scripturam petebat dictus dominu Come dictam penam, in qua
90쪽
asserebat ex cauSis predicti dictum dominum episcopum incidisse nos dicti arbitri, arbitratore Seu amicabiles CompOSitoreS, ViS PremiSSA pronunciatione et ordinatione dictorum amicabilium CompoSitorum a etiam obligatione
et promissione dicti domini epiScopi Super hiis visis etiam hiis et intellectis et diligenter examinatis et plena delibera
tione habita et Consilio sapientum, nolenteS, Cum jura et ratione objuVent, queStione et earum pericula Xtinctas uidebite suscitare nec dare licentiam partibus refutandi finem perpetuum iis et alii litibuS, que Xorte sunt et o oriri possent inter dicta parte ratione aliqua, imponere cupienteS, dicimuS, PronUΠCiamu et ordinamuS, Od quo supra dictum dominum episcopum probantem et fidem facientem per testes legitimo Se impetraSSe dictam Confirmationem et obtinui SSe, per Suum procuratorem ad hec 15 legitime destinatum, infra templa tunc ConVentum, a Summo Pontifice ante compositionem et exposito negotio Coram eo, non incurrisse Seu incidiSSe in dictam penam, propter
quod dicimus dictum dominum episcopum ad dictam penam persolvendam dicto domino comiti non teneri, ipsum odominum epi Scopum et bona ecclesie Urgellensis a dicta petitione proposita usque ad hanc diem absol VenteS, Cum per eum propoSitum fuerit usque nunc dicto et ordinationi
arbitrorum tunc prolate. Verumptamen, licet in prolatione ordinatione Seu pronunciatione compositionis dudum stacte inter eo non contineatur nominatim Seu XpreSSim
quod dictam Confirmationem, quam promiSSit impetrare dictu dominu episcopus suis Xpensis fieret Copia dicto domino comiti sive suis successoribus vel quod traderetur eidem impetrata vera bulla romani Pontificis sigillata, oatamen cum nobi Constet ad plenum quod me S intellectus et volunta dictorum amicabilium Compositorum tunc fuit, licet minu Scriptum reperiatur, quod dicta Confirmatio et littera confirmationis sic obtenta dicto domino