장음표시 사용
541쪽
G itis, Tacitum, aduersisque placitis prouidentiae genitum, qui aqua-s.Hpiorum lium suorum sensui seruiens, non suo iudicio, prodere hoc exem- Facstrae insi' plum nefariae mentis non veritus sit. Audiamus Plinium ad Tra- n. scribentem, cum Asiae praeesset prouinciae, quum veluti,i. P. elogium Christianorum mitteret, de poena reorum via lebat)Christianis. ad principem reserens. A mabant auram, inquit, hanc fnissum:
mam vel culpasiuae, vel e=rom, quod essent soliti stata die ante Iutem ιon-kenire, carmenque Christo quasi deo vicere secum inui em, seque si a mento non in sceliu aliquod obfringere, sed ne furta, ne latrocinia, ne adu teria committerent, ne fidem fallerent, ne depositum appellati abnegarent: quibiu sera tu morem sibi d si edendὶ fuisse, rursmque coeunda a a capien- . dum cibum, promiscuum tamen, es innexuim. tiuod ipsum facere desii se post e um meum, qua secundum mavdata tua he aerias esse vetuerum,
sic enim legi debet, pro sodalitatibus. Quid simile habent haec
obiicta Pliniana cum criminibus Taciti extrema exempla suppliciorum meritis 3 Eodem enim tempore haec a Plinio & Tacito prodita sunt. Verum Plinius ad principem scribens,quod ad res humanas attinet, optimum sed imbutum errore Domitiani, cui siublato statim Nema succinerat,mentiri aut noluit, aut non ausus est. Tacitus Domitiani beneficio ad dignitatos prouectas, ut ipse fatetur in principio statim bbri decimiseptim , quod nos .i λ . qtamen ille princeps sceleratissimus saeuitia pugione conficere nixus m. eripi ν erat irrito proposito, id iste sceleratiore historiae stylo,toxico men citu . daci oblito, repetere institit, vacordium omnium scriptorum perditi simus, si recte verba eius aestimentur. Nam Tranquilloquum idem esset obsequendi tempori propositum, quam potuit tamen ipse breuissime desunnus est, Christianum qi e nomer ρl...tinis, Vno verbo respuit, ne amplecti videretur. Plinius in De epist laex anim sui sententia locutus,cum principem consuleret, ic memdacio locus non esset, in principio ita vera falsis temperauit, vi acta sua principi seuero I perspicaci approbauerit. In quo pye-
Hiasis cium est operae Vim veritatis animaduertere, quae nonnunquam inuitis erumpit, ita fallens iriter mendacia, ut ab audientibus demum agnoscatur, cum interim loquentes adhuc habere se in . potestate eam putent. Ilicium, inquit, minatio, perseuerantes ci imo e neque exim dubitabam, quia cunque id est quod faterensari
542쪽
p gis ciam certe infiexibilem obstinationem debere puniri. Omisistum te Plini,& improbe principali gratiae inseruientem, qui versiate oppugnanda diligentiam tuam principi approbare vcluisti.
Hoc acri vir ingenio Traianus intelligens, ne damnare impetu. ρο-π-.dentiae praesidem videretur alioquin stibi gratum, S nomini tunc uiso patrocinium praebere edicto suo non ausus I Convmrerati, inquit, non sunt Christiam: si deferantur m arguantur, puniendi sunt. Alioquin autem in omnibus scriptoribus mirum utentium vel improbum potius de rebus Christianis agnoscas, veluti coniuratis, atque ex compacto scribentibus. iis etiam temporibus,tes insignes ac memorabiles auspiciis Christi gestae sunt. ιdst .a,is uaadeo ex re unica quam in medium asseram, iudicare quiuis po- autores. tetit. Macrobius bb. 1t. Saturn. de iocis Augusti Caesaris loquens: δε- om audisset, inquit, ιnter pueros quos in Syria Herodes Rex Iudaeorum infra bιmatum iussi interfici, Alium quoque eim occisium,ait, Meum es
Herodis porcum esse quam filium. Ecquis unquam hoc memoriae tradidit duntaxat Ethnicorum, quou Macrobius in transitu tanquam rem notam perstrinxit 3 Mirari igitur desinamus cur nulla apud Plin. di alios rerum miracula relata, scriptorum sacrorum temporibus comhiant, ic cum orthodoxa rerum constriptione congruant: ac malignitati scribentium, aut metui potius tribu mus opinioni principum & populi blandientium. Tertuli in ' . Olegetico ad Rom. loquens morte Chrsi: Namlpiritum, inquit, 'cum verba sponte dimisit, nauento carnificis ulcio, eodem mominio dies Memora b med um orbem signa te sole βbducta est. Debqηium utique putanerunt 'T . . .
qui id quoque siver Christo praedictum non scierunt, Iamen eum mundi casium relatum in archiuis vestris habetis. Et paulo ins νι- : Ea omnia sivere Christo Pilatm s ipse iam pro sea conficientia G1 ψΤιanm, Caeseri tune m berio nuntiauit. Eusebius in Chronicis de anno decim octauo principatu Ρberii loquens: Solis DIIa defectio,'tenebrae severunιuersam terram. Bithynia terra motu concussa, re in urbe Nicena aedes plurima corruerunt. Quae omnia iis congruunt quae in passione domini acciderunt, tum ad hoc probandum Phlagoniacitat autorem exactum Olympiadum adnotatorem, cuius ut hi. storici.oc Olympiadum scriptoris meminit Suidas, Trallianumisque fuisse dicit, Adriani libertum, vel Augusti, ut alii putaue-Pp p a runt.
543쪽
runt. Is igitur huius rei locupletissimus esse testis potest in Asia genitus, ubi is terrae motus accidit. De eo motu Psinium I
cutum esse non dubito,cum inquit tinos cumior urrae meis morsa mortalium extitit nutis fberii taesaru principasu, XII. urbi
una nori WVratu. Solis autem deliquium Plinius ignor re non potuit,si in archiuis Romanis perscriptum fuit, ut qui acta Romana diligenter percensuilla intelligatur: sed Plinius id dic re noluit, quod occultum principes esse volebant. Parum enim ci M. Δ plausibile dogma Christi apud homines superbos & voluptarios esse oportuit, quod elatos animos, & corpora sibi indulgentia , maxime execratur. Tametsi charitas illa iustitiae parens, et diuitiarum contemptus di abdicatio, magis ab humanis placitis a horrebant, utpote quae ne hodie quidem satis sesta fionte excuseautur ab iis etiam quos sequaces Christi maxime esse conumniebat. Eodem pertinet qucra idem Plinius libro reuesitis dicit δε arte Asagica loquens: Hae, inquit inferorumque
promttit, gna omnia arare nostra princeps Nero vanas in Gue ruet quiNe non cithara tragicique eammtibiis ιlli ma refuit,fortui a rerum humanararan summa gestiente ιη p undu animi vittis: primumque -- Ferare diis concupiuit, nee quicquam enerosim is t. Nemo v
vssi aritum vacidim fami. Hoc dictum Plinii fidem iacit iis quae Simon Ma- a Tertulliano, Eutebio de Suida scripta sunt de Simone Mago δ' ' Samaritano, qui apud Neronem gratia valuisse dicitur, di cum diuo Petro coram commissus esse. Satis auit m nobis esse debet quod compertum habemus locupletissimis testimoniis, verit tem in urroque religionis nostrae initrumento plenissime com- νωνiι- a- prehensam in pote Itate semper cultorum veri dei fuisse: mana pi ἡ μή o se tamen ad alios interdum veritatem, non germanam illam qui-ι. c., M incorruptam, sed in AEgypti primum officinis adulter II ., --Athenis autem postea in porticu, Academia dc Lyceoinunc
D,Mi-ι. sedentaria, nunc obambulatrice philosephia varie interpolatam: P.iis .i nec ante sibi redditam, quam dominus noster in Iudaea, id est. in veritatis ipsius incunisulis, ad manum etiam visendam h
2A,T minibus porrexit: deinde di Graecis hominibus di Latinis barba. iiis' ' risque intelligendam, missis quoquo gentium interpretibus, dediti caterum admirari subit temporum costrorum felicit
544쪽
tem, qui mundo iam vergente nati, tamen long une protium retroriumque cernimus ut Maronianus ille Proteus quae sint, quae fuerint, quae mox ventura trahantur, cum prisci illi Graeci n---- Latinique autores sese in eo admirarentur, quasi in historiae campo expatiantes omnia oculis subiicerent quae a condito mogesta limi , quos ne admota quidem & proxima vidisse deprehendimus. Sed utinam tam consertis manibus compertam comprehensamque veritatem semel retinere possemus, quam Printin m agnitam festiuis oculis hilares exosculamur. Haec enim is, iis. a 'uti hospita, vel amica : cui cum secularium nobilamorem quasi aemulum quendam superinduximus, se H in sim ipse a fluxis abhorrens, ex mente nostra quasi ex contuberinnio iacessit, animumque nostrum suas res habere sibi iubet, clami sita nuncio, cum interim aeternitatis securi alias res agamus.
verum ut ad rem redeamus, nos hoc tenere conuenit quod ca-άλ his libri secundi Paralipomenon dicitur ; Solomonem R sem imperitasse ab Euphrate ad Palaestinen & usque ad limites Hypti , gloriaque S diuitiis circumfluentibus omnes Reges
non modo aequales, sed cuiuscunque etiam aetatis haud dubie superasse. Quod Graecos Latinosque historicos tacuisse non magis mirum est, quam sophiam eius, id est, germanam
sam apud philosophos viros, id est, sophiae indagatores inaudi- ωψ Liam suisse, cum eam tamdiu tantaque indagine , sed irrita inus stigarint. Id quod in dubium venire utique non potest, cum eius hodie monumenta in manibus versemus. Quae si satis animo comprehensa haberemus, omnem antiquam philosophiam quod ad mores attinet, di institutionem animi γ nusas meras iudicaremus. Hactenus de rebus Hebraeorum dictum sit:
in quibus talenti di sicli appellatio prsmiscue posita , impedumento fuit , ne inire rationem crassa saltem aestimatione tant tum opum possemus: ubi tamen talentum auri proprie accipi probabile est, qualia erant sexcenta di sexagintasm quae ei quo annis a prouinciis finitimis offerebantur, ut decima capita tertii
Regum dicitur, & octauo hm Iustola, di ea talenta quae Re na Sabatum obtulit, de Rex Hiram. Ibi ego talentum ut minimum septuagenarium intelligi debere censeo. ina ratione ut aurum
545쪽
ad argenturn undecuplex tantum fuerit, talentum septem millibus ic septingentis aureis nostris coronatis valuit. Ex quo supputari summa quotannis poterit, si quis animi causa id facere.& reditam eius colligere voluerit. Eorum autem quae supra . 1 diximus, eundem psum Solomonem postremo loco autorem citabimus. Sic enim inquit capite altero sui Ecclesiastae, imo, γαγω
μαι και γε ἄργύριον καὶ γν κυπιον , βαπιλίων υ -hi tum argentum, tum aurum es facultates regum
ac prouinciarum. Sed iis. quae de selo diximus, restagari videtur id quod apud Plinium legitur Ob. XVIII. ubi de pondere triti-Sιel- Ο loquens, ita inquit: Nunc et iis generibus quae Romam in-ζ- 'U' ,,uehuntur, leuissimum est Gallicum, atque e Cherroneso adiae. octum. Quippe non excedunt in modium vicenas libras , si isquis granum ipsum ponderet. Adiicit Sardium sex libras vel selibras, Alexandrinum it trientes, hoc est. S sicii pondus. Tri. Tri ni. ens non quatuor drachmas hic significat, sed quai r uncias. Sed antiqua exemplaria de pridem impressa non sicii, sed Siculi habent, hoc est frumenti ex Sicilia : hoc enim verbum Hebraicum est, ut autor est Suidas ct Iosephus, ut diximus, quo nec . . Graeci nec Latini usi sunt, etiamsi apud Plinium errore emendatorum cepe legatur, ut lib. XVI I. in principio: mi es arborum cura legibus priscis, cautumque est XII. rabulis, ut qui iniuria cecidisset ab
L nas, lueret in singulas siclos aeris XXV. ubi antiqua omnia habentis: Luerei in singulas aeris XXV Et sib. XII. Itaque optimi thuris librastabrum XVI. precium habet, secunda XII. In antiquis, thuris libra XVI. precium habet, secunda a V. Quo magis miror Hermolaum Barbarum bb. XVIII. cap. VI. hoc verbum agnouisse, , quod nunquam Romani agnouerunt; eo enim in loco antiqua exemplaria mili. sisteri. habent, non mille sirium. Praeter ea autem Fautior- quae diximus, ic Egyptiorum opes famigeratas scimus, cum Pli-υς nius lib. XXVI. de ρ -idibus ' pu loquens ita dixerit: Dicantur
obiter es gyramides νη eadem AE pto, regum pecunia ocios ac stulta s- stentario. Et bb. V. Aeraptus super caeteram a quitatis gloriam, XX. millia Orbium ibi Amasi regnante habitata prasert. Strabo M. vltimo,
ad Thebas supra Memnonium Regum Egypti sepulchra esse tra- ,
didit, eaque se vidisse, cum in comitatu Elii Galli esset in Thebaide:
546쪽
baide a conditoria autem circiter XL. mirifica specie structurae visenda, in specubus laxo excissi. Intra autem conditoria obeliscos quosdam esse literis inscriptos, opulentiam Regum qui runc erant, declarantibus, de eorum ditionem velut Vsque thas & Bactrios & Indos, di quae nunc Ionia dicitur, imperitantium, ad haec tributorum magnitudinem, & copiarum militarismi ad deetes centum millia hominum, O 5 τέο θηκανο
4umit hoc cum dicto Pliniano quod supra retulimus de Se soliti gypti Rege superbissimo, qui iunctis ad currum regibu
triumphare selitus erat. Huius regis meminit Herodotus eum dicens primum omnium regum Iongis nauibus Gicum sinum praetervectum, Se populos rubri maris accolas potestatem suam redegisse. indeque retro iisdem vestigiis re uerium, & coactis ingentibus copiis transgressum in continen infesto exercitu obuias ubique gentes subegisse: ex Asiaquon uropam transgressum, Thraces Si Scythas vi domuisse, unde dkressus ad Phasim amnem it et contendisse dicitur, a mamabia autem regis memorabile institutum prodidit Herodotus: O I.
autem nactus erat gentes strenuas, di pro libertate tuenda a--ς itcr & percupide dimicantes, per horum ille etegiones stellas,isid est, cippos lapideos statuebat, literis significantes ipsius tariagis nomen & patriam, it ut copiis eos propriis ac viribus sub , egerat. Quorum ver turbes nullo negotio aut incruento certa- ,,mine cepisset, apud hos itidem ut apud illos qui strenuitatis , specimen ediderant, cippos quoque statuebat, atque eo amplius,anuliebria genitalia a sculpebat, significare volens eos ignavos esse. Idem Herodotus autor, sub Amaside Rege cuius tempore Mosen
547쪽
Mosen ex Egypto egressum esse diximus Myptum beatissimam S a flumine Nilo, & a regionis solo fuisse, urbesque habitatas tune numero viginti millia fuisse, rriam G τῆ νωθα
Me. , . morabilis sanctio, ut singuli quotannis apud Nomarchen, id estito. cuiusque praefecturae praesidem, profiterentur unde viverent: qui autem hoc non faceret, aut genus vitae approbare Praesidi non posset, huic poena extremum supplicium esset. Qua lege potaea Athenientes tralatilia usi sunt, prorsus inculpabili. Sed verisba ipsa Herodoti ponenda sunt ad verbum e Nαμον Ο γωρίοι
ἰόντι άμ-ms νομυμ. Hic est autem Amasis qui Iesem hanc tulit, isdemonstrare unumquenque apud Praesidem cuiusque loci, un- ,, de vivat; quod qui non fecerit, aut demonstrare vitae suae r iationem iustini non potuerit, hunc morte mulctandum. So-,aon autem Atheniensis sumptam hanc legem ex aegypto, Athe- .,niensibus promulgauit, qua illi semper usi sunt, lege sane inculpata. Hac lege iurisdictionem exercuisse Areopagitas testis est Athenaeus libro quarto, His verbis: μ 3τοia ασωτους, τοῖς ριῶ
λαζον, φιλόχοeo , ἄλλοι τε πολAM. uuod autem patrimonio rara profugatores, eosque qui nullis facultatibus victitrirem, Areopagua in iudicium vocarent, poenisque es seuppliciis a cerem,memoriae mandarunt Phoenodemus es Philochorus, pluresque abi. Deinde
idem autor Athenaeus huiusmodi exemplum eius rei subdidit addictum confirmandum. Siquidem Menedemus, inquit,. clepia-Mi phi' erant imaenes,ambophilosophia quidemsudissi,sed egestate praediti.Hos Areamus pro 'testate accitos inserrogare institit, quonam pacto fieret, ut eum dui ipsi totosphilosophis operam darent, nihil in censu habentes bona nia hilominus habιtudine corporis viderentur. Ad haec illi restondentes, cum ' pistorem quenaam accersiripe lassent ille accersitus venisset, eum snte η rogandum dixerunt: qui cum rogitantibus Areopagitis dixistet unaquaque nocte,ssii in pistranum desim cresoluor, ibiquorummum molentis,no noctu
548쪽
operis drachmMutrumque finguia erre, a matus Senatus --., drachmas virtutem decreuit; sed ipsa verba subiiciam, ne comminisci videar. -έμμον γοαῖ-ασκληπιά et τωι Φιλοσkrve,
saiam esse coepit haec disputatio, nec tamen omnia attigimus e dem pertinentia, it liber proportione huius operis longior iam .esse videtur, abrumpendiis in sermo qui finem non inuenit, ad alteramque partem commentationis festinandum, quam sic
quoque iam sathiscente MIoaggredi me sentio.
mensuratum tractatus, cum calasam con- nexam cum antedictis habens, tum velut appendix huius operis. Mensura autem multiplex ab; Aristotele in nono bb. Metaphysices ponitur. Sed i nunc mensuras appello, quibus fruges S liquores metimur. Angelus Politianus, vir memoria nostra utraque lingua apprime doctus, in decimo Epistolarum demen-feru ex professo scribens: Incipiendum inquit ab amphora consecrara Romanis in Capitolio, ne cus violarera . Capit haec omnino quan-
549쪽
tum testra quoquo versus in area pedum quatuor. Duplex amphora, mossim est, aut si mauis Graece, mea nin: eademque triplex, efiiseritarium. Sextarii dimidium, cotula vocatur, es hemina, quatuor vero sextarii chornica complent; ita sex congiam, qui Latine chιιι dicitur subinon Latine chus, sed Graece Politianum scripsisse puto P Inde fomsan, inquit, sextarii nomen, quod eum sexies congius capit. Scribit tamen Pollux cotulam eboenisu esse rertiam partem, choenicas octo qua draginta medimno contineri. Haec Politianus, suppressis autore visere a let ex vulgatis carminibus illis sumpsit quae apud Priscianum incerto autore leguntur. Nam non esse Prisciani argumentum est, quod in antiquis voluminibus Prisciani non inueniuntur. In his autem carminibus intelligendis quoties quamque luculentis erroribus Politianus lapsus sit, ex sequentibus apparebit, ut nisi Politiani stylum agnoscerem, Politiani epistolam esse omnino negaturus suerim. Eiusdem flagitii est quod talentum Atticum maius tribus ic octoginta minis esse dixit, nec vI. Ium pondus Attico talento maius esse. Carmina autem illa sie sere leguntur.
Pes longo spatio latoque notetur in angli. Angulus ut par sit, quem claudit linea triplex, uuattuor ex quadris medium cingatur mane. Amphora fit cubus, quam ne violare liceret, Sacrauere Dus Tarpeio an monte Quirites. Huιm dimiiuum fert urna, ut es lysa medimni Ambora, terque capit modium, sextarius istam Sexdecies haurit, quot soluitur in iugatos pes.
Dico his versibus significari Amphoram ex area excitari quoquoversus pedali, quaternis quadris pedalibus inanitatem amisphorae cingentibus, ita ut quaterni undique anguli tesserales, tribus lineis concludantur singuli, quibus ipsis tres dimensiones tessirae lignificantur, qui cubus Graece dicitur, id est schema sex in situs sessile. Hoc enim verba illa significant: Angulus ut par sit, quem claudit linea trFlex. Tres enim dimensiones notantur, longitudo, latitudo, altitudo. Huius dicti testem interim citabimus t 1idorum H 'spalensem, in hac re interdum non refellendum, licet in multis aliis lapsus sit.
550쪽
clys inquit ille recipis vim vel M'me pedem quadratum. aods hunc testem refutare placet, prodeat Festus testis locupletior his verbis testabitur: siuadrantia antiqui vocabant quod v. M pedis quadrata, octo es quadraginta sextaries eapit. Politia i nus duplicem amphoram modium esse tradidit,& quod vix in- 'telligere possum) triplicem amphoram sExtarium emcere. Ego autem amphoram uuam ternos modios capere dico,& duode quinquaginta sextarios et nec medimnum & modium eundem . me modum, sed medimnum modios senos capere. Suidas, μ
dedimnus inquit) mensura est aridorum, ut tritici vel hisdei, mediamiam mmmim Virier mensura est sex modium. Hactenus ille. Sed audi mus testem unum qui vice sit omnium. Is erit Cicero, qui in Trumentaria ita inquit ad Uerrem : Accipis sestertior quindecim promedimno tanti enim est in temporo medimnum, retiner sesertios duodecim , tanti enim est frumentum Siciliensi ex lege aestimatum. Est eis immodi aestimatio legis, τι caeteris temporibm tolerabilia Sculis, te praetore etiam grata esse debuerit. Est enim modius lege hestertiis tribu/, is est matus fuit ante te Praetorem, ut tu tu epistolu ad amicos tuos gloriaris, sisterilis duobus, sed fuerit tribus sistertiis, quoniam tu tantum a ciuis libus in modios 'gulos metisti, tu non modo ometes accipere ceruod oporteba0 noluisti,sed etiam dare quod non debebant coegisti. Idem alibi:
Precium autem Senatusconsulto co' uutum dacumano in modios 'guatis sistertii terni. Et iterum: Duobus pruiis unum et idem frumenisium vendidisti: semel riuitatibus sestertiis quindecim in medimnum riserum populo Romano, a quo sestert. XX. in medimna pro eodem illo semmento abstulisti. Et alibi: Hoc reprehendo, quod cum in Sicilia sestemtiis binis tritici modius esit, ut sim epistolii ad te victarai, seummum se-st rtiis trinis , tum iste pro tritici mediis singulis te) nos ab aratoribus
duarios exegit. His locis 6c aliis eiusdem orationis liquet medimnum quinquies modium capere: quod de Sicula mensura in-Mjdimnia. telligendum, nam Romanum medimnum ut Atticum senos modios cepisse, eodem autore eademque Cratione probabimus po Amphora. stea. Nune quod instat de amphora videamus, quonam modo
intelligi possit quod Politianus dixit. Sit igitur area quoquo-
uersus pedum quatuor, si ex ea corpus quadrantale Sc tessera