Johannis Seldeni Angli Liber de nummis. In quo antiqua pecunia Romana et Graeca mensuratur pretio eius, quae nunc est in vsu. Huic accedit Bibliotheca nummaria, sive Elenchus auctorum, qui de antiquis numismatibus, Hebraeis, Graecis, Romanis; nec non

511쪽

Licet apud Pollucem ,,λ ια pro ημιωβολrα Iegatur sic coniectura assequore nummus sestertius quartam paraim Machinae valet, drachma autem sex obolos, quare tria hemio- lia. id est; sesquiobolum nummus sestertius valuit. Talentum

. Utur apud Siculos Vetus quidem senas drachmas valuit, nouum , t autem ternas. Propterea PolluX, Γ ΠΗΓ - λα - esculum, inquit, alentum minimum quid valebat. Eodem sertinet quod idem alibi eodem bb. dicit, ἐδυνατo 2 του κυπιου το τα-

minota Attuas. . Homerus Iliad. des ribens agona fune ἔ brem quem Aritilles ad tumulum Patrocli secit, talentum pro ina non magna posuit. Primum enim praemium curuli cernam initiis a. . proposuit taminam captiuam cum tripode, secundum, equar praegnantem mula: tertio autem Ioco Vincenti, lebetem: qua to; duo auri talenta: vltimo, phialam aeream lebetis vicem prae- . bentem:

Ex his praemiis, cum quibus duo auri talenta exaequat, apparet talentum paruum quippiam fuisse. Eo in loco enarratores t lentum antiquum non simile recentiori misse tradunt. Aiunt enim vetus talentum secundum Polemarchum autorem quatuor libratum suisse, secundum Theophrastum quatuordecim, cum dum Timaeum quatuor & viginti. Aristotelem autem indefinia . tum talenti pondus posuisse, caeterum paruam suisie summam' apud Homerum oportuisse, cum quarto loco assignauerit,dc mu . nus equa S le te fecerit. Sunt qui dicant talentum auri apud , - Gnicos paruunc fuisse, autore Diphilo, quod conuenit cum eo θ' quod ex Polluce diximus. Huiusmodi autem talenta intelligi

prioris Paralipomenon TUI. talltimo, Auri talenta eentum millia, argenti mille millia talentorum: aeris vero Gerri non est ponduι, vincitur enim numerus magnitudine. David autem circa finem regni Assyriorum regnauit: cui tempori proximum fuisse Homerum non nul minis

It tradiderunt, ut autor est Eusebius. Ex quo coniectura capi σέ - Nnn potest

512쪽

Vt mirari nunc subeat eorum vel inertiam, vel amentiam, quorum oculis princeps pro conspiciliis solet uti: qui quum coemundis possessionibus, exaedificandis penatibus, gentilitiis nominibus suis prodendis longisfime prospectare, Sc ad pronepotum usqueatnepotes porroque etiam videantur,existimationi tamen populari non serviant ad posteros manaturae, etiamsi perpetuo ipsit nore selicitatis quod rarissime euenit vitam transegerint longiorem. Quanqualm quid felicitatem istorum voco, quorum nulli securum sit possessorem esse licet,ex quo ciuilis S municipalis uti tae tranquillitatem aulicae potentia semel emanciparunt φ Nam . . qui acquiescere intra natalium modum, exigui esse animi aut d i genetis arbitrantur, ii quam altissime volentes emicare, eo abripuuntur saepe, & esseruntur, unde sine praecipitio in vitam descendere tranquilliorem nequeant. Atqui huiusmodi est fere eotomconditio, qui ius in caput hominum, atque in fortunas habere , aut decus opimum esse putant, aut culmen felicitatis. Quos equidem ut nunc sunt humana crediderim potius gradum ad aeternum praecipitium satatare, quam ad veram beatitudinemo Vel tantulum proficere. Qui enim sensus omneis suos diuino desponsos amori, cultuique religionis adscriptos, humano obse-sastui seculari ita mancipauerit, ut ne animam quidem re- ,ri .ia ceperit caelesti sodalitio natam atque creatam,quae in manum ipsa δει manum dei mancipiumque tum conuenit, quum in militiae Christianae ty-σpare e rocinio quisque nostrum sacramento primum dominico dixit , F- - , nomenque dedit lustrali rore respersus: quonam modo is non I, a,.M. perfidus & transiuga est, qui a deo, in citrus verba sanctissime ad. qisi. - actus est, ad eum mundi fastum desciscit, cuius ipse obsequium isis, rogatus eiurauitῖ Etenim anima usque adeo aulicae potentiae am σε re capta quid aliud quam a sponso tuo eodemque domino diuertens, res suas sibi habere eum iubet, ac cum dote sua licet prosectitia, dominica, atque paterna transit ad amotem impietatis i Sed RH ια- i- deus ipse ista viderit, cuius est prouidentiae quicquid recte atque M b εν , ordine incommune consulitur, ut eius ei conniventia destinatae quicquid nunc populus perpetitur. Caeterum ut ad rem redeam sati M. iam . si per hosce aliquot annos isti hominum merita in dispensandis

honinibus , ex ossiciis publicis expensa ec ponderata quin quo

513쪽

quo modo fuisse contenderint , sunt qui ausint affirmare , raro libripendibus ipsis eorum lancem competitorum iisse pessum , qui meritis quamlibet amplis vel aurum , vel ne cessitudinem, vel aliud quippiam commendatitium non addid rint, quod virtutem doctrinamque praegrauaret, ic famam quamuis illustrem. Ita viros eximios , qui aut ingenii ornamentis, aut praerogatiua natalium, aut innocentiae & doctrina sitffragio renunciari sperent,6c sua crescere industria obstrictos iis esse graui quopiam autoramento necesse est,qui ossicina illius beatricis at-q te sortunatricis videri mancipes gaudent atque magistit: quorum ut quisque maxime vel obscuris vel exiguis natalibus oratus est. ita plerumque esse solet plenissimus tumoris ae fastidii. Viium tamen eorum genus semper exitiabile fiat, qui diuturno grassati obsequio, in omniumque potentium obseruantiam comis politi r oris tandem probitate obrepserunt iis qui per admi

siones erant. Hoc genus de flexiloquum, & ad omnem rerum inclinationem, aut fortunae celerem euariationem, Chamaeleo

tea quoque ipsum muratione aliud atque aliud esse solet. Visi sunt saepe Onocephali qia numerum augerent , ut in omni ordine sere hominum sunt quos sortunae tantum esse ludibria studices, qui nec ingenio praediti. nec arte ulla ciuili intincti sunt,

nec natura aut sciti aut lepidi, sed iiuges tantum consumere prytanei nostri nati. Illi enim uino nos urunt aulici veterani, vel verius veteratores, qui manubiis popularibus beati, procere que obaeratos versuri, autorantes, eos processibus suis ipsorum inimicos putant esse & aduersos, qui iis studiis incumbunt, quae quaestum nore factitant. Hos stipatos manipulis asseclarua svidere est, quoa velut tyrocinio deducunr in ossicinam Ditis, ut illic argentariam facti ent. Ii autem illorum pedissequi, ut luterarum irrisores improbuli, sic aerarii arrosores minutuli a vulgo dictitantur : ad id tamen succenturiati ab illis, ut uberrumum quodque munus per manus traditum suscipiant, quod quidem esse possit in aula commercio. Ex manubiis enim popularibus suppeditaritur iuueries beatuli, quae literatis & doctis sacrosanctae solent esse. Huiuscemodi autem stationariis ordinum ductores in Ilia vciba adociis, firmissimum quodque te-

514쪽

nent Reip. praesidium : nequando summa potestas it arbitrium aerati rei inclinatione aliqua rerum ex sinu suo excidat. Eta,

nos consilium publicum tantis hactenus copiis Galliae non suppetiisse miramur 3 Quis enim iam reserre vel honestatis vel uti- litatis publicae putat, qui quibus anteponantur φ Nec vero Gallia quamlibet latis finibus patens, multis magistratibus atque honoribus inflaucta, multipliciterque descriptis, propinquis &

necessariis istorum cum numero permultis, tum vero cupidit te deuorantibus uberrimum quodque munus, iam esse satis potest. Quare quum magnae ipsorum cognationes, etiam assinitates dudum coluisse visae sint, quae nulla vi vel legitima, vel aduersarum factionum frangi possint aut disiui, quid illis tandem sperandum est, qui suffragatores vel sequestres intra septa non habent 3 nam meritorum quidem surdas preces inanesque nihil prodesse scimus, quum alioq:i in omnia in potestate ii teneant, qui dies Zc horas soli comitialeis nouerunt. Quidni enim comitia vel differre possint vel auferre, qui etiam iuitham edicunt quum libuit, ic remittunt Sed quid nominis appellemus, aut quid hominum potius eos esse dicamus, quorum haud ita

pridem silentium plus regno nostro nouimus incommodasse . quam omnium potuere concionantium vociferationes prodesse Sirach ille philosophus Iudaeorum secundum Solomonem sapientitissimus, irae o capite sui libri ita inquit: bona in ore eon presso , fercula epularum apposita sepulchro. O scedissimam culpam, quum is animus in rerum non exhibetur actu, quem vel mores

vel anteacta vita spondere, vel frons denique 4mpos ricula videbatur praeserre. Silentium dico ' Vtinam hactenus argui possent. Heu mores huius aetatis. Quonam tandem gentium germana virtus abiit Cedo nunς Aristidem unum, unum Fabritium, aut Nasicam, qui cum in tenebris micem, & ego halcyonem vidisse me gloriabor. Cedo Catonem, aut alium quemuis liberi spiritus virum , qui it reipublicae charitate ducatucis, it precarium se honorem habere non meminisse velit. Cedo qui in actu publico pleraque in priuataS rariones non reseratis, nec velut fortunae largienti publica, pandendum esse priuatum sinum putet exemplo Luculliano, atque etiam Gabiniano. CN

515쪽

do denique qui simplici innocentia & integritate, quam multiplici lorica opum di propinquitatum aliarumque necessitudinum tectus esse malit , non modo aduersus vim aulicam & impribam, sed etiam aduersus legitimam S ciuilem. Postremo ostende unum ex istis vultuosis ec personatis, qui aliquando omnibus integumentis simulationum euolutum se, vel amico dc propinquo cognoscendum dederit. Itane vero isti a conspectu

nostro rapti, quum eos exceperint munia grandiora, iubeant non modo nos, sed etiam honestatem. ac veritatem valere, qu

si ut in alienos mores o maleficam vim Vertumni sic in auli. cos immigrarint,lc primos vitae actus, quasi obsides hominum existimationi datos, aetate iam vergente perfide destituanti Videant quaeso etiam atque etiam, ne id perinde esse credatucis, atque si maturam segetem laudum suarum . taedio ipsi vitae compositae tandem capti, repente ut sic loquar inarare, vertereque dicerentur. Atqui tales aliquando inuentos esse constat, qui dignitate vultus populo imponerent, & oris probitate et ut nuces intus marcidae specioso saepe fallunt legentes putamine. Rursus idem Sirach cap. tertio θιracesimo: Pabulum, inquit, es virga es hircina asello, panu es institutio es opin mancipio. Quorsum, inquis, hac philosephi dicta Z Nempe ut intelligatur virum sapientem priore loco eorum socordiam figurate competi

tasse, qui sibi ac propinquis impigri di diserti ut claris inno

tuit exemplis in causa tamen populari inuenti sunt infantes ac remissi, idque eo te ore, quum eos navos esse de secundos, rerum summae interesset. inibus aliquando ipsis, eorumque collegis aut successoribiis eam mentem dati velim, ut vel pulpisto tacessant: ut dicitur: vel dicenda inculcandaque in tempore proloqu iratur. Alterum illud symbolum ad regnum eruditi nem proditum esse censeo. ut crassis ac pigris ingeniis sordidat ipsi maneta rei p. di velut clitellas publicas iniungerent, exigua quoque salhria geometrica proportione statuentes, ut Aristoteles docuit ratione pulcherrima de iure distributivo loquens, eximios autem viros. qtiorum industria solertiaque rebus in arduis uti possent; primario ut pane alitos, ad ingenua munia transcriberent, ingenuis i ua artibus ipstitutos e nec eos vitam agere

516쪽

sinerent ignobiles 5c abditos, qui ornamento rei p. & usui esse possent. Ecquod est enim per superos immortales aut utilius regni administrandi aut splendidius instrumentum ad finitimas

etiam ec longinquas nationes resulgens, quam doctorum hominum multitudo, partim in comitatu regis agens, partim per varia reipub. munia dim ibuta i Huiuscemodi enim scrinia vidipitur) pectorali, optimos dc potentissimos principes circumferre

necesse est,quibus in ipsis ius, fas, ec aequitatem, omneque genus ciuilis numaniorisque doctrinae, condita ad usum quotidianum habeant. At nuncis est eipub. nostra status, ut clitellae generosis equis, instrataque speciosa imponantur asinis. Proinde quum nec oculi nec aures Regis ossicium suum nunc agnoscant,

di homines quidam in rebus suis acres, in republica S principis aut languidi aut hebetes, nec deligere ipsi idoneos viros, nec hominum famam secundam aut incommodam satis explorare nouerint i quid causae est tandem quin omnium in Rep. peruperam factorum crimina ad eos pertineant Τ dc quod Francia male nuite audit atque ignominiose ob doctorum sapientumque penuriam, id iis in crimen verti debeat, per quos hic tales multos esse non licet φ Quid si etiam eorum nonnulli prorsus doctos & bonos, eorumque disimiles nouere, sed procul eos gubernaculis summouent, ne vel eorum acta ad manus ipsi aspiciant, aut in puppim fortasse admitti tandem velint λ Manauit enim haec opinio in omneis iam ordines, cordatiores ideo homines istis suspectos esse, quod praelucentem ipsi facem propius

admoueri rebus gerendis nolint. Certe vidimus huiusmodi non admissos in consortium, quum vox id publica vociferatusammo, sed confuso flagitaret. Aut igitur hoc fateantur ne cesse est, amussim se albam in lapide albo esse, qui inter naros t. gnarosque discerniculum nesciant: aut nosse se quidem notae melioris homines, sed non tam scenae di populo, aut etiam verutati sese probare , quam potentiae suae dc commodis inseruire constituisse, principisque senectuti aut infirmae valetudini hactenus illusisse atque imposuisse. Utrumuis autem fateantur, patis erit impudentiae. Etenim qui satis secundas partes implere nequiunt, qua malum fronte primas tenere contendunt 8 Prae-

517쪽

Livs LIB. IV. . tot egregios actores inter cuneos inerteis leamus, de decus scenae proceres longissime submo. . si sagacitatem requirere manc vacaret, aut id interesse i in opere arbitraremur, quam facile esset docere Fran- modo oculis S auribus nostro caruisse tempore, sed monstri ne olfactus quidem senserium habuis. enim tandem cladem odorari ante potuimus aduenisqiram ab ea oppressi i quid ante prouidere, quam in mri ineutrit 3. Quem rumorem belli prius auscultatu capi omnia classicis persbnare visa lunt Τ Ηunc statum re---Gallia vidimus, quo statu res gestas si quis olim memo. andare statuerit, eorum quidem queis Iotis manibus sty- mireapessere ducereque licebit, luculentum sane arsumentum smendi copiosumque habebit, & ex eo posteritas intelliget magnifice sese nonnulli in rerum administratione gesse. - αι amans patriae, quum paulo acriorem animum scribenda applie tuerit, non hoc praecipue docere con-re i, di persuadere, quod Francorum natio inuidia prius rerum , in Italia prosperrime gestarum, deinde etiam odio & contemptu lubbrauit ch immutatum rerum statum euentu propeinterneci.

τι iam : non id vitium gentis suisse, quae tot seculis documentum strenuitatis suae dedit, comis εc innoxiae, ut quidem sant ima bebit, sed temporis fatalis, sed ambitionis paucorum,.praecipitis adique inertis, quam uniuersae gentis ignominia expiari oportuit, iri exemplum seculis in posterum proderetur e lid quidlibet potius, quam uniuerse gentis ves scelus erratum 7 vi' arbitror sunt causae quamobrem Francia latius atque audimus imperium non habet, ne mirum sit r tantibus, cum amplum ei de magnificum late imperitandi ininumentum semper laetiti serum tamen gestarum rationem re glaetiam' haudquaquam pro portione constare. Quare si moribus lammestris qua revinxissummam tenent, tenebunque in posterum in dis*ssitione . eonventuum aliquando principe praeside vocarenturo nonnum i es fla sepe qui nasutos sese videri nolunt, haud dubie quod aiunt ase iis cant- prune simi, atque ea parte deformes is omnibus cernerentutis. Proinde qui illorum sant adhuc supermes, ii maximopere la. Mmm λ-

518쪽

tare debent,ist praeteriti temporis damna satis deincorisdiscutiant suggillata, ut quidem diste eivm tit ut vulgatae opinionis ic per onmeis uagam sententia inducenda, a qua vix prouocareqi est, putilicae etiam ipsi famae tympana sonitu hilari in aviore pulsent. Ad hoc autem ideo alacriore animo. Misime comparare se possunt quod rebus gestis geniali in; ansam ipsis Deus retinendi guberna dedit , t mi Iaude non vulgari ; qua occasione utili mo probe et si,

ipsi tantisper dum licet di vacat viantur, ut nobis aliquandis gumentuin palinodiae detur. Multa alia restabant eodem per . itinentia: sed me medios haec actus inteninere memini Eth ctenus Hercules de Liber pater, ut est in prouerbio ς fulterivom iam fortasse libertati Franciae aqua fuere non videretur. de velut animo iam recreato &instaurato regesta indi taleis, ipse reuertar ad viam, institutam, quae assavc magna restat. Romanarum Persicarumque ops , mmentationei. . ' De Iia oo- cipiet Iudaeorum mentio, quorum Ris Dauid o So minum

νη- manes diuit,s eqssedisse leguntur: i quas eo magis lauster n*. . taendas esse duxi, ne praeuaricati is arguerer quam quod eandi de iis aliquid di statuendi fiduciam conceperim. bat lc aliocrita in eas res inquirere, quae cut xvigiest opinio, '

la sacrorum scriptorum autoritate sudnixae esse creduntur. primum usim prioris Paralip. c. p. mice o Dalf x rloquens ad solomonem inducitur. C. Wr, s vir eni

519쪽

τι tanta esset abundantia auri es argenti in Hiemsilem, qua Ata es lupia

m. Hac hyperbole immensa auri argentique vis suisse signicscatur in thesauris Solomonis. Vidimus sapra summas Persarum opes centum 6c octoginta millia talent'm seisse post Darium vastum, quibus oportet septem millia addere quae Darius Ecbatanis fugiens secum in tumultu rapuit , ut autor est Arrianus, ec iis rursus coniect ura addere sumptum eius belli. Histo ria autem Regum dicit David habuisse argenti mille millia talen. tum, id est decies centena millia, ec auri centum millia. quae minima computatione mille millia talentum argenti valent. Ita fit, ut decies maiores fuerint David opes quam Darii. Existimo autem dc Persicum talentum dc Hebraicum idem cum Babylonio tuisse talento: qua ratione, summa, sexta parte augetur. Quare fidem res illa habitura non videtur hominum quidem sensu etiamsi autoritati sacrosanctae id creditur. Quanquam etiam omagis illud hyperbolicum videtur quod Ctesias de Sardanapalo scripsit, qui ducentis circiter annis Solomonis aetatem secutus, morte sua regnum Assyriorum finiuit. Ait enim eum regem

ab Arbace Medo obsessum, fractis iam aduersa pugna viribus, victoriae spe abscissa, pyram in regia struxisse altitudine pedumma λοῦ . qua ingentorum, in qua cubilia centum Sc quinquaginta pinu,

suit aurea, totidemque ex auro mensas. In medio autem pyrae contabulationem extruxit pedum quoquoversus centenum: in quo D cticas consternendas cum curauisset, superiorem comtabulationis partem trabali materia contexit, Sc latera crebris v

lidisque tignis cinxit, ita ut exitus non pateret. Quo facto ipse ec uxor S pallacae variis in lacticis iacuerunt in eo aedificio con- clusi. In quod etiam ipsum auri centies centena millia, argenti vero decies tantundem congessit, id est, millies centena millia talentum, quod ipse myriadem myriadum appellat, id est, decies millena in sese multiplicata,vt antea dictum est: cum praeter eam summam liberis, quos ad Nini Regem belli initio miserato, auri talenta numero tria millia dedisset. Super his operibus sis Lia cum initiumento regio multiplici, ac copiosa varietate distincto,pali , .. filium ipse ita cum uxore dc pellicibus eius recubuisset, pyram , ita aedificio circumdatam accendi per eunuchos,id est amicorum M mm a iura.

520쪽

iutatissimos Eos enim solas conscios consiliorum eam motum fixerat. Quo facto ipse cum illis opibus. diebus qui decim conflagrauit, stupendibus aliis praeter conscios. Fumissenim in sublime conuolutus, ingentis cuiusdam linificii bpunionem iaciebat, apud eos quidem qui extra regiam vari :

μ m DUO Ingentes autem pecunias in sepulchro eius conditas fuissidicit. &-Regum loculis, qui magna arte conditi ita erant, ut nona facile irrueniri possent. Eusebius bbra IX. de praeparationeG-ν bea autor est Eupolemum ita scriptum reliquisset Dauid rigem

pratin, hocsacere mn potuisset, quam aura -- patuis 'paratumst se. Itaque comparasse eum aeris, argentiam i, talota non pauca, lapiriuet-m edi ligna cupressio cedria natusqM eum crisse istilanu A si cimtate, misisseque in insulam Vrphen in Raoro mari sitam , metata auris,la ---πυ crabilia pene auri pando delaia f. s.f-.h. I Mid antem mori/ntem regnum Solomoni filio tradia . uri Vasthreis te lum aedificaturi est, rio ita volente, literas. - Vaphran pu νε- regem hoc: exempla et Rex Solomon Paphisi Agapti re amicopaterno sali em. Stilo mea dea magno David patris mei mnum accepi se. Cumque mihi Pater mandauerit templum deo condere,caeli su ra conditori r ut etiam ad te scriberem, addidit. Pero igitur abs u 'mamrifices inque Dorox M ad Gandum templum dei miture veli