장음표시 사용
271쪽
z44 Comment. in Instit. Lib. II II.
con ludit Angeliis in te leganter.3. non somium n. de dolo, sequitur latan in La. x mutin d tio si . si certum inlatur. Terito datur etiam lite actio, si commodatum gratia commodatarii tantum factum fuit ad praestandum dolui latam leuem,& leuissimam culpam l. si ut certo ,.nunc uidendum, α l.in rebus sim: nmodati, non autem ad casum fortuitu Al. in rebus nisi in tribus casibus, primus ea quando culpa commodatarii praecellit casum. oecundo quando commodatarius comisit moram in restiti ienda re commodata. Tenioqirando pactum fuit appositum ca via co, extia comm au.
Contraria actis coni modati cui detur, et mi quem, ad piis. DAtur commodatario contra commodant Eprimo ad recuperandas expensas quas c, modatarius in re commodata iecit i. in t bus , possunt Κcommodati. . Secudo datur quando commodans rem commodata intempeuiuereuocare vult, ut patiaturdi commodatarium uti re in eum usum,in que commodauitian commodatoksicut geommodari. Tettio ad damna quae passus est commodat xius ex te uitiosa commodata, si comodans sciens vitium rei comodauit,alias non Lin rebus S.Item qui sciens,& LPenuit si commodati.
Quid sit actio deposivi. EB actio personesis persecutoria rei, qua ci iis
tem apud alnim depositam petere potest.
auctuplex sit. in I plex ea depositi actio directi,& contria
Qμε re uisanturia Erectam activam depositiai DRimo requiritur quod res deposita sit, nade
positum re interueitiente tantumodo con
irahit ut . prper ea supra quibus modis re carrahitur bligatio. SMido quoddepositarius gratis receperit depositi im, na si merces in pecunia numerata pro custodia rei cost ui esset, actio locati competeret,si alia res, actis procriptis vim bis locum haberet l. i .F.si quis seruum fiat epositi. cui detur. 2 π Rimodatur deponenti, siue sit paterfamilias siue filius semilias lautianusii Mepositi ad quod etiam luti,& prescini copetit, quia itinserum interest, cum uero Domino ad rem resti hiendam per sui tum subtractam teneantur L i. g.
si pra o ff. depositi. Vetum bene est quod si D
illinus, Sc sui deponens in petitione concurrant dominus praeserti debet,abona fides T depositi. Secundo datur Domino ex deposito tacto per secuti, siue sit vivitii artus,sive proprius, si te alii nus bona iide seruiens siue hereditarius d. l.i. .nsi Glii is depositia erito datur i, redibus Al. I .uos. haec actio apud & si phites sint redes depositit m com ediuidi pomi, pro patre b editabacuilibet haeredi hi actio datur d. l. i. F. si pecunia.
is in Arur primo colla depositaritam d. l. i. in I describit. iasit ratibulii iamilias, de serita in solidum, de eius patrem, & dominucullo tenus d. l. t. , filiussami. Tertio contra pupillii doli capacem, vel locupletiorem factum Al. r. L. an in pupillum. Quario Contra haeredem depo sitatij.de si plures sint,qualibet per parte heredit Ita conueniri potest Lithominem, i. dclan d
HAec a bo datur regulariter ad sim v idea
ad ipsam rem depositam restituenda M. l . . r. ff. depositi. In qitat tuor tamen casibus hic in ,.nostro enumeratis etiam ad duplum datur,& tuc est mixta, quia persequitur re ipsam depontani & simul paenam, uidelicet. Quando quis incendii ruin naustasi,uel tumultus causai rc deponit,& depositatius postea inficiatur depositum perdolii: his casibiis condonnabitur in duplum ad rem. restituendam, de etiam ad eliis aestimationem *.tei persequedet hoc tit. l. i. g. r.ff. d. Secundo datur etiam ad pretium rei,si haeres nesciens rem esse depositam penes testatorem, eam alienavit &deinde redimere no potest da. i. f. λ duabus legibus seque me .Tertio ad fructus iam,&accessiones rei depositςLLI. s. hanc actionem. arto ad interesse deteriorationis stl-1.ς sire deposita deterior. Quinto ad prassanda dolii,& latam culpam, non a tem leuena neci uti limam,& multo minus carum fortuitu Lp-t ea supta quibus modis te coirahitur obligata 1 contra ria Gio depositi cui detur conir quem, qui a
Contraria tio depositi datur ipsi de utario, & eius haeredibus contra deponcae ad recuperandas expensas necessarias, S utiales in rem depositam saetas latin Atiast lepositi. is Item datur ad omnem indemnitatem eius qui
depositumsuscepit l.ei apud quem naepositi.
x Oua actiones contra fures introaucra sint
is Qua sint capita ι -'-- l . , io Quae requira itur ad hoc ut exprimocque L. quilia possit, .i . Cui de ruractio legis Aquil exyrmo captu, ii .c miraque turauiol. Aquilia primo capite , tamaleficiis.
272쪽
AB Muto primo membro diuisionis supra
positae in F. praecedenti Imperator in hos posteriora duo membra prosequitur, de primἰ de actioniblis mere irinalibus,& deinde demixtis,tam rei, a Paem persectitorijs per excpla tradit,inter quos l. loco actio sucii praeponitur, quae Paenae persecutoria est.
1 St actio natis,quae competit ad pers lienda nam quadrupli, si surtum ima nises usit,& dupli,si non manifestum, nec duplo, aut quadruplo inest rosurima, sed illa per alias actiones rei persecutorias peti potest Lex malemciis hoc tit. i n. suiu plures actiones Ootra eos introdii hae sitnt, prima est actio ad exhibendum, quae est pr paratoria rei uindicationis de qua in L praetere insta dicemus . Secunda est rei uendi catio, quae competit solo Domino iuxta l.in rem.ff. a de rei uindicatione, cotra ipsum furem,& quemcunque posse rem rei furti ut simplici re ad te cliperandam ipsam rem sarto subtractam Liuile obligationibus,quae ex delicto nascuntur. Tertia Dicitur codictio sita tua quae est etia rei persecutoria L si pro fure,.serti tale condictione furtiua,N haec datur tantum ipsi domino, eiusq; haeredibus contra ipsum furem, de eius haere leni
tantum, non autem contra alium extraneu pos
ses te, & sic in hae disserta rei uindicatione l. t. M l sed nee is te codiicione surtiua.Quarta est elio furti, quae est mere paenalis, nec ipsam re surti iam persequitur,sed solii in paenam dupli, uel quadrupli,& de hac tractatur hic in notiro.
Quae requis uradacticinem furti. PRimo requiritur quod sinum sit comissu imab eo qui conuenitur, nam licet a tertio, ges boni ius ei posses reres sutilia, non resus o pretio sit restituenda, iuxta textu in I. in ciuile C. de surtu, tamen neque is, neque etia haeredes surris paenali hac actione conueniri possunt, curae
me suos debeat tenere auctores L sane inius C epaenis. r. requiritur quod actor sit dominus rei rei aliis eius intersit rem fiatio subtractam non eue. Cui detur. 6
HAec surri actio daturd prim ipsi domino
cui res subtracta est l. si uedulero si . de suttis. χ alatur ei cuius intereii rem non esse sibila tam licet non sit dominus, ut increditori cui expedit pignori potius, qtiam personae incubere furti aute actio, si in de oblitationibus,quae 4 ex delicto nascuntur. Tertio datur Colono oro si bus agri qtie colit Leu qui, & Lsi Apes ii desuriis. Quarto datur commodatari uel depositario, qui rei custodiam recepit,& ei etiam qui Pr otio rem accepit it linum qui Lis qui precario, d F. si res comm O ff. de sartis. Quinto datur bonae fidei emptori, quamuis aliena res subrepta siti cum aes pignori is se sartis. Sexto dat ut haeredibus eius cui res furto subtracta est L non aute iii Dade perpetuis,& temporalibus actionibus i. r.f. hiredem fi de priuatis delictis. ιContra quem.
DAmr actio furti primo contra furem. rem
mobile, ies celadi.uel lucri faciendi animo inuito Domino surripientem I. r. .salsus. s. qui alienum, de Linter omnes, rectest. de si tis. Secundo datur nata saltum procuratore. cius tra Domini uolt intate exigent aes alienu.ldax et sis procurator C.destinis.Tertio contra abutentu re, ius possessione, uel usu uel custodia epit, ut commodatariis,& depositarium S. surtum autem, cu f. sequenti supra de obligationibus quς ex delicto nascunar. . Datur contra impubet e pubertati proximum & doli capace F penultas.titia. de obligationibus, quae ex delicto nascunt iit, & l. impuberemis.de surtis. Quinto contra Dominurem surripientemon qua alter vi iura si iactuin habe Viuiructitario enim actione fimi tenetur L α creditoris 3. I .isdesertisaalatur contra crcdit rem qui dato pignore utitur, uel illud soluta pecunia restituere negat Iii pignoro, & L si is qui remstae stirtis. . datur contra cum qui secresitoren simillat cum tamen creditor non si, ut eo commento nummos accipiat alienos laalsus creditoris desit iis s. latur contra scienter suscipientes,&cesantes res surtiuas ν. cum caeptum supra de obligationiblis, quς ex tilicto nascuntur. 9. Coi tra praestantes opem, S Consilium ad committendum fimum ,.interdum d tit. de es ligationi tuis. quae ex delicto nascu ntur, de Lqui seruo iuncta Lin sini actionei fide surtis. Decimo, & vitalat ut 'eontra haeredes iuris, si aliquid ad ipsbs scientes, i&contrectantes exserto peruenit, aliter non L. non autem. Sc f. nales, insta de perpetuis, α ritemporalibus actionibus.
D Atur haec furti actio ad p ecutionem Ieri
timae petiae,quq de iure ciuili in surio mani sesto est quadruplum in furto non mani is: in duplum,&in hac pana pecuniaria Ieruaestimatio resertur ad pretium eius temporis quo tres fuit preciosior,cum omnibus accessionibus, seu fluctibus rei furtiuae s. supra de obligationi bus quae ex delicto nasci intur.l si pro seres e c5 dictione sit sua: de Lqui tabulas, cum i qui lamn f esuriis, & in hoc quadruplo non continetii res persecuti,ut supra a nobis dictum est,c si ibiaque quadruplo ad rem ipsam aduersu larem, uel ipsius haeredem condictione fiartim,uel aduerso, qtaemcunque possessorem rei uedicatione agere possitis cui per sitium quicquam ablatum est, in maleficin hoc tit.& Li. ii de condictione sururia Hodie tamen iure nouo consuetudinariis pro furto staminam qui triue aureorum excede e prae sertim si aliquoties iteratum sit, corporalis Paenai laquei scilicet imponitur,f. si quisquinque solitiosi de pace tenenda, & eius uiolatoribus in usibus seudorum,quae consuetudo si res puniendi pro .pter huius delicti frequentiam per totum sere orbem recepta est , abolita hac iuris ciuilis
ctione de sena quadrupli , aut dupli, α lucet rina haec grauis nimium qui sciam i id
tur, quod qui in pecunia tantum delinquit
273쪽
2'6 Commeri t. in Instit. Lib. IIlI.
in corpore puniatur, utrumque pro aere reddere cogatur, tamen Omnibus sere populis placuit, de . necessaria uisa est propter deliciorum freque tiam,vi ducimus.
Quasi vi actiones partim rei, tamena persecutoria. 'I' Res sunt actiones poenae, de rei persecut i ii scilicet actio vi bonorum raptorum, actio legis Aquiliae,& actio ex temimet in pro legatis venerabilibus locis relictis. Qui Musis vi bonorum raptorum.
Es T actio prctoria per quam ab eo qui rem
violenta manu eripuit quadruplum intra annum exigitur, post annum vero simplit duntaxat 3. i. supra de vi bonorum raIVOrum. ex maleficiis hoc titide M. f. de vi bonorum raptorum. In quadrilso autem, dc rei persequutio inest, ita ut poena tripli sit; Uco α hse actio
mixta dicitur,quia tam P mae, quam rei persecutoria est. Quae requirantur.
aequiritur uiolentia in re mobili dolo m
lo commissa, nam si quis bona fide rem sitam esse putans uel imprudens iuris eo
animo rapuit quasi domino liceat etiam per vim rem suam, effotibus auferte hoc iudicio coueniti non potess. ita tamen.supra de vi bon
rum raptorum,ne tamen raptores suam temet in
' talem noc iacmdc quaesito colore excusare posia sint ; Diuatibus constitutionita introductum est, ut si quis rem suam vi ab altero rapuerit,eius d minio eadat, sita aut alienam post restitutione eiu dem quoque rei ςssimationem praestet, quod generaliter tam in rebus mobilibus, inani immo talibus in quibus proprie inuasiones fiunt ob inere uoluerunt M. F. ta tali en simia de vi l onorii mraptorum,dc l. 2. haec actio. it. de vi l onorunt porum.Lsiquis in tantam.C. vlide vi. cui detur.
DAmr ei, cui dolo malo bona mobilia per
vim ablata sunt&Laevi bonorum rapi rum,dc L .ae . Seeundo ei cuius interest non inspecto virum rei dominus sit necne, unde siue arra saltu commodatares sit, siue loeat siue etiam pignorata, vel deposita,sive bona fide possessa, siue usum tomim vel aliquod ius mea habet, et haec actio co-Pem, non,ut,dominium accipiat sed illud solum quod ablatum eo. 1.,an hac actioneae vi bono rum raptorum, de sic in hoc casu non a itur ad quadruplum sed ibium eius, O actori siluerest. HTertio datur donatario a quo res per haerede donatoris ablata est. LLC. A Quarto, tedi ceterisque succedoribusa. 2. b. D. st. d.
contra quem detur. GDAtur luc actio primo contra raptorem rei I mobilis, quantumuis illa minima sierit. t .supra de vi bonorum raptorum,dc LPen. i eodem. Secundo contra eum qui praecedente consilio ad hoc ipsum collegit homines armatos, ut damnum det, nave rapiat .l. 2 3. dolo autem malo. m eod. siue igitur ipse qu. cogat homines siue ab alio coactis ad rapiendum utatur,tac actione te
I i Tertio datur contra dominum si seruus vim secisse dicatur. de his,quae seritus.C.vi ianoruni
Quarto, contra dominum familiae, de continetur nomine samiliae hi, qui in ministerio sunt, etias sint liberi homines, iiel serui alieni, bona fideseruiente liberatiar tamen dominus, quado pro omnibus seruis semel offert quailii plum, ii et si noxae dederii eos qui dolo secerunt. leg. r. L fami liae. si e . Quinto datur contra creditorem res sibi obli
gatas vi rapientem.l res Obligata .C. cod. Sexto, contra impuberem pubertati proximii,& doli capacem.l. 2. Limpuberem meo l. Septimo, contra hsredem donatoris,.qui per vim a donatario rem donatam rapit .l. 1. C. eod. contra autem aliorum litte les, quia PQualis est non datur. l. 2. F. fin.ffeod.
DA lux hcc actio ad quadruplum intraan ia
in quo, & rei plectilio inest, adeo quod triplum est poena, post annii uelo in sim-I 2 plum.*.ex maleficiis, hoc iit.& 6. i.supra de vi honorum raptorum; item datur ad interesse eius , qua non ea dominus reia. i. in hac actione.s. vi bonorum raptorum.
cuid sit actis legis quilia. EST , ita ciuilis in personam quae datiirdoi
mino aduersus eum. qui damnum inluxi dedit,vel saltem causon dani dedit, ut uitan is ti plurimi res, vel anno proximo vel triginta di bus proximis fuerit,i mi damnetui :iniquu enim erat alterum ab altero etiam si non dolo, sed culpa id fiat, i di Nemo enim suam ne Igentiam in alterius damnum conuertere debet,toto uti ast Aquiliam, hac actio quandoque alio nomii e dicitiuauio damni iniuri*, i l
AC iu lepix Aquillae duplex est , directa, de
utilis, iure ia in cuni datur,qui inini Ἀ- te suo corpore,vel manibus damnum dedit; Vtilis in eum,qui aliquo medio damni cau
Dια sint capita legis eis uilia. TRia sunt capita leeis Aquiliae, quorum duo
tantu hodie sunt in esu. ecundum enitri huius
274쪽
huius legis caput, utpote sub alijs satis comprehensum in desuetudinem abijt,& quia de his satis suo loco diximus,ideo hic omitto. Qua requirantur ad hoc ut ex trimo rapite
inu Aquil inpost. PRimo requiritur,qiiod reiis interfecerit se
uuii ,aut quadrupedem jecus si tantii vulnera iit sit pra in principio de l. Aquilia. I 6 Secundo, quod occisus sit seritus , ii et quadrupes, litae pecudum numero sit, hoc est, quae gregati in pascituri,ut equi, boues,caprae,oues, & si-
Tertio, quod per initioim occisio talis sit sit p. in prin.de l. Aquil.l.us s.ff. d.
Di deturactio legis εmitilia ex primo capite. DAtur primo domino directo, qui damnupassus est .Litem mella L legis, fi .ad legem
Sec indo datur domino utili,& emphyleutae, II de stilaatario. l.cedere. F. eius a tonexis. arborusiriim Hsarum. Teminutilis actio datur etiam usustuetiratio. d. Litem mela.3.fin.& ibi glo.Qu irro,haeredi caeterisque successoribus. l. inde Netatvis.f. hanc actionem.Teod. Bonaefidei autem posset ri non datur cum non sit domi nus,sed ei actio in sactu incompetit Propter op ras amissati s. l.item meta. scis etsi seruus. Ideo nec commodatatio datur pro re comodata damnificata. d. l.item mela.Lcum cui. contra quem datur actio laetis . iii ex primo cap: te.
PRimodatur contra occidentem iniuria se
usin,siu echidem alterius, quae gregatim pascitur.l. 2.ιn princisad i. Aquiliam. Secundo, contra creditorem Me dentem se at utim pignoratum, quo casu etiam pignointitia actione reus comi eviri potest,sod actor terutta contentus esse debet .l.led risi is iLeod. Tertio, contra socium qui seruum commune occidit pro ea parte pro qua dominus est leg. etsi
ario, conixa praeceptorem nimi r sustia discipulum castigantem, nimia enim saevitiae
Pae annumerativa praeceptoris. ff. d.
Quinto,contra medicum impetite secantem, quia,& imperitia culpae alcribitur L qua actione. F. siluessicus. ff. d. Sexto, contra impuberem doli capacem. l. sed etsi L& id .ff.ς . Contra haereti umo Hi rosq; successores non datu quia stati l est, nisi sorte ex damnodatolocupletiores facti iiii l. ii de Neratius. Falanc actio ni. st e .
Adquid detur actio legis Aquiliae
DAtur ad id quanti in eo anno plurimi fue
rit id quod occisum est, de in simplum da ruraduersus confitentem, aduerita vecone antem inficiatione in duplum crescit. l. inde Neratius. F. f cactio. s. d.& s. contra negantem. C. d. si negario dolo malos acta sit, alias non, quana tamen negationem,u e ad litis contestationem impune reuocari posse manifestum
ea.Lesectio. 3. nequciff. de noxalibus actioni esse. uae reauirantur ad hoc, ut tertio capite
regis Aquilia agi post. PRimo requiritur vulneratio seriti,aut quadrupedis, quae inter pecudes numeraritur. Secundo, cuiuscunque alterius animalis, quod pecudum nuti cro non uenit,veluti, canis, visi leonis,& similium t so, aut occisio. Tertio, damnum omnibus rebus , quς anima carent per rupturam,aut ustionem iniuria. dolo, malo, uel culpa illatum,ueluti si quis arbusta, vel villas alterius incenderit,iram si solo casu sociui-to,uel vi malorem cogente damnum datum sit,
lite actio locii no hei cu extra dolii de culpa sit, quod humana diligentia prouideri non pineii l. si quis sumo. ,.quod dicitur,leg. qui occidii. Linhae quoque actione.sisad LAquil. f.iniuria, supra deιAquilia.
DAtur primo, domino serui, vel quadrupe
dis vulnerati vel serae sauciatς, de omnis rei inanimatς corrupi faertio autem c Pite supra dei. Aquilia.l.item mella.=.legis,& si ictuus seruum. f. d. Secundo datur domino agri depasti alieno pes re inducto cap fin.de iniurijs, de damno dato. Tertio datur domino exustς domus contra vi, cinum male ignem custodientem.L si seruus ser uum. 6.item in arbustum. f. eod. c. si egrestus .ei: cisi quis domum, tale inlutijs.
Contra quemde turactio legio quilia
P Rimo, datur contra eum qui vilione, rumra, vel fractura damnum iniuria dedit.l si seruus.f. tertio autem capes. ad i. Aquil dc .LI.C eod. resecundo, comtalidentem, uel occidentem stram,quq pecudum numero non est L quenaa
Tettio,contra iubentem& mandantem ii belli inla ras. d. Quarto,contra eum qiii canem irritavit. & secit ut aliquem morderetum.item mela.3. item. eodem. Quinto,contra delentem chirographum , vel testamentum .i. si quis testamentum. is eodem.
Quaquam,& hoc casu salsi crimine ex lege Co nebaagi possit.l. qui testamentum.st .ad i. Corneliam de salsis. Sexto,contra dominum scientem,& patiente seruum vulnerare, vel occidere.un lege, de lege scientiam.ss. ad i. Aquil Septimo, contra magistratus, non iure aliquEdano assiciente . quemadmota. f. p .ssico . octauri
275쪽
248 Comment . in Insili. Lib. IIII.
Octauo contra plum percutientes seritum. vel aliam rem corrumpentes in solidum, nec alius prςmiit, alium res at cum sit pqna, si tamen appareat cuius ictu perierit, illeqiiasi occideru,tenetur, teri de vulnere sed si non appareat, omnes quasi Occiderint tenemur qtiemadmodus plures tra bem deiecerint, & hominem occiderint, omnes occidisse censentur. l. item mella. j. si plures.stme .
a quid detur actio legis Aquilia
DAtur ad id quanti ea res qu periit,uel deterior reddita est in 3α diebus proximis plurimi ualuerit, & sic ad omne id quod quoquomodo alterius interest, adeo quod comprehenditur non solum damnum datum , sed de quod consequi potuimus, aut erogare cogimur.l. ait lex. ,.sed utriam cum duabus sequentibus. Te .Hςc tamen omnia non ex affecti ne eius quidamnum passus est aestimanda sunt, sed quanti res omnibus valerct, pretia enim rerum non ex assectione singulorum estimantur. l.si seruum.1se .dc Lpretia.st .ad l.Falcidiam, arua stimatione etiam deducendum est id, quia ominus ex rebus cortiri iis in utilitatem suam vertit.l si seruus.ffboue surrepto.fisile condicii ne surtiua,& in simplum datur aduersus confietem in duplum uero aduersus negantem, ut si periusci iam diximus de actione, ὲxis ex prii ho capite descendit.
Qiu tactio ex teIIamento hi quo venerabilibus' locis legata relicta jint. E T actio personalis in duplum competens
aduersus eum qui ex li reditate,quam ipse admit, Ecclesiis vel alieti venerabili l co,seu miser periboet ad pias causas aliquid legatum esse negat,vel satetur quidem, sinetamen iusta causa eius legati solii rionem differt, de sc licet actio ex testamento regularuer rei persecutoriast, de in simplum latum competat, tamen in his duobus casu ob mendacium, vel dilationeiri fraudulentem mixta est. 5e in duplum dat .d Meet maleficiis in .hocliti Secundo datur singulis persenis, quibus alta Aquidielictum est. Contra quem detur.
DAtiir contra hqredem qui adisiit hereditatem des incit. leg. si quis absentis. . heresqlioque. is de actionibus, ct obligationibus. Iteni di contia quamcunque aliam personam a tectatore ad pristanda huiusmodi lcgata
krauatam .l. l.& ibi DUO.notant. C. communia, de legatis:lecundo etiam comta cxecutores icita
menti sitie causa talutione differentes ira Doti Omnes hici vi quiddetur. DAtur ad rem legatam,ad p nam dupli, cui tamen inest res legata, & simul debentur
i cure modis acti res a taedisantur. a Quid per reales, quid perperjonales actiones
3 Gidsit actio familiae uiscundae. I in ruplex sit. l.
1 Quae requinantur ad borio comperat.
7 contra quem detur. 1 3 Adquid detur.' Quid sit actio communi ι id Dido. io Quotus lexi'.
ii Quae requiranturiabo ut competat. ia cui detur. 13 Contra quem.
ιε Ad quid. Iis Quid sit actio finium regundorem.
a' contra quondetur. io Ad quid detur. s. Qui tam actiones.. Qua requπanta rad Iurare amnem.
REquiritur legata esse relicta Ecclesi . aut
venerabilibus locis , quorum nomina
reseruntur in i simQ de sacrosanctis e clesiis. . Secundo requiritur,quod li res, uel omnino neget legatum esse relictum, ves illud sine iusta,eausa ibitiere disserata L, ex maleficiis iuncta ei.
inuetb.distulerunt. Tettio, quod ii reditas ab hqrede adita sit, alia ter non obligatur adba AEnam, utcunque i gata non soluantur.
DAturi, Nactio Ecclesi ues administrat
ri eius, aut v et ili, oiones in iure nostro multis modis mi dici possunt. I timo mixtς dicianti irillς, qu partura. rei partim sp ipsae simu Oti sunt, de qitibus in piscedenti s. diximus. Secundinmixtς dicuntur actiones illς in qui ouilibet intilator est actor,& reus,nec facile di ieerni potest quis sit actor, vericus. Verum bene est, quod actor in his casibus dicitur ille, quili prior adiudicium prouocat l. in tribus cunil pes uenti.ss de iudici j ,& l. inter colicredes Di immit Pss.samiis ocitcundet. Tertio, mixtς dicuntur, quς partim realium.& partim personalium actionum naturam si piunt. Cum igitur supra imperator dixerit de actioni b. mixtis rei,& p nς persecutorijs. Nun de mixtis, et realium, de personalium naturan
habeo de in quibus uterquelitizantium actoris derci
276쪽
&rei vice tingitur, proponit. Hae autem sitiatacito tarn iliae erciscundae: communi diuidundo, di finium regundorum. Per actiones reales priumus id quod nostruin est ratione doti nil, vel quasi vel in quo ius quoddam habemus; per pera sonales uero petimus id quod nostrum adhuc non est, sed notas debetur ex cotractu, iet quasi, ex delicio, uel quasi quia igitur ad oti in q; agi
tur in his tribus actioitibus,midens ratio patet, cur mixtam actionem habere dicantur, respectu igitur portionis meae dictitur realis, nam ago ad id quod meum est, sed respectu portionis coli edis, eae aliarum personalium pr stationum,ut pura reddituum perceptorium, & in pensarum s ictarum personales dicuntur, cum ex filia si contractu orianturAitem Labeo.* similiae is familiae
Qvisit utlafamilis ercisiuiliti.
3 actio mixta,quae datur cohaeredibus postulantibus,vioch reditas liuidatur, o siquid alter alteri debet praestetur , Erciscere enim diuidere significat secundum glo. hic fortasseab arceo, quod utraque pars ab altera arcetur,
qui ompetit hirta possidenti aut noni indenii hcreditatem de iure ciuili. l. rη sLeod. 5 utilis, quς conceditur de iure prporio bonorum possessori,& hqredibus fideicon,inissariis, quibus ex Senatus o ML Trebelliano h t duas est restituendosed eius. F. famili is cod Quae requiramura hoc a mea
PRimo requiritur, quod aliquis sit hcm sudex testamento siue ab intellato. l. i. & Leti
Secundo quod actor sit coli es illorum aduet sus quos hanc actionem intendit,uel quod postideat, nam si alij haereses cum coli redem essene Lent,uel non possideat, i actio locum non ha-- sed petitio ii reditatis intentabitur,in qua se: cob redem esse probare debet.l. s.ffeod. Tettio, quod res h reditari potestatore nonsuerint diuiscinam tunc diuisio tectatoris est attu
inario, quod res tales sint,qui in diuisionem venire possint, nam si indiuidus sunt, ut iura seruitutum,& similia,non diuiduntur,sed aditidicantur. l. redes 3. an ea stipulatio, de lege finduses
Quinto,quod antea hoc iudicium non sit intentatum,uniuersale quippe est, omnitimqtiere tum diuisio in unu iudiciu in deduci debet, quod si non fiat,& res aliquq remansierint indiuis cO
c Irecta competit coli redi hereditatem pse sidenti, vel etiam non possidenti, si Gluuersarius eum ii redem confiteatur.Li.& r. Leod. lis vero datur honorium possessori. uel ei cui ex senatusconsuli. Trculi redito test tuta est.tata de eius. Leod.
mira luem detur. imo, contrat, redem suae possidentem, G
ue non possidentem. l. l .is. d. Secundo , contra eum cui ex Senatust.
Trebelliano hi editas restituta est. l. sed de eius. f. .ff,ς - η aquis. ΡRimodatur ad diuisionem rerum corpor lium, siue mobilium,siue immobilium, quς commodam diuisionem recipiunt, sed si res aliqua continodam diuisionem patitur iii dici per mittitur,alteri rem ex bono, & quo etiam toti
adiudicar atque eunde alteri cena pecunia in rei locum inuicem condemnate. Fatu dam, hoc tuta Linqua . rbitertiis eod.
Secundo,ad pristationes personales, fructo, scilicet,li reditarii sui dui.inter coliti edes. L siminis,& Mundus. si eod. Tertio, ad sumptus bona fide a m redes la
'ta ut damna ab uno rede dolo,vel cui vadaia i damno,&l. dc puto. ff. d. Qiunto, ad commoda, & incommoda com- inunicandia. item ex diuer . n. d.
ueniens in qua res communis particularis inter aliquos ossicio iudicis diuiditii siue east legata,sive donata, siue aliter ex quacunq; mast sta in eo translata, excepta causa societatis Di enim ab actioneprosocio, quia actio pro socio Pret iapponit expressam,& uoluntariam societ tem,lii qua communicatio, ct diuiso rerum trinque est communis. f.item si supra de obligationibus,quet quasi contractu nascuntur, dissert etiam ab actionesami lic erciscund , uia lices et hiredit pro re uniuersali copetit, ilia uero pro re Particulari pluries conceditur. 3. item si sapra de obligationibus,quae ex quas contra nasciantur.l si lilia. .Lffsimilis ercis tandae. de irae actione communi diuidundo extat titi m dc C, communi talitando.
277쪽
.COminent. in Instit. Lib. IIlI
Qua requis vi iPRimo requiritur quod res aliqua comm . nis,& indivisi sit iuriiura is.comimiani di ἔ uidundo Secundo quod res diuidendae sint corporale per hoc iudiciuin isse . na incorporales, ipsolute sunt diuisae,adeo quod non lieniunt divide Je, sed adiudicandae Lea quae C.familiς erciscum
Tertio Quod aduetarius fateatur rem mihi, di sibi esse communem, nam si necet aliud iudi oum est expetiendum res scilicet vindicatio. cui detur.
Ditem datur Blis ueris Dominis, qui rem
communem habent, & eam pro indiuiis possident Li. Sc penult. s. d. vidιs datur etiam ei qui putat te habere rem comm nem cum alio, quo casu tamen non agitur ad rei divisionem sed adlumptus in ipsa re iactos ii si 1 quis putans is. Altem, de ei qui bona fide emit, vel ex alicii iusta causa possidet cui ac publicia na daturi communi diuidundo F. i.& f. si duo sunt ff. eod. Item tutori,dc curatori,qui Dominorum loco habentur, si pupillo expedit res dii iis nem fieri,quo casu, de decretum iudicis si res sit immobilis Pr cedere debet, nain sicut alienari res immobilis taedecreto iudicis non potest, it nee diuidi Linter omnes C.de praediis nititorum sine decreto iudicis non alieni de Iuni et dum,.qui iii telam is se futtis . similitet de personis ecclesiallicis h c actio competit pro rebus diuidendis quas Ecclesia cum at is communes habet Li
hemus tu seclida C.de ncrosanctis Ecclesiis ne enientibus, & in hoc casu flenitatibus quae
in alienatiore rerum Ecclesiasticarum requirimvir de quibus in alit h. lim jς; porruium C d Sacrosanctis Ecclesjs. contra est . DAtur contra constitem, aut secium rem
Darticularem communiter possident eu uue diuisionem omninoncaci, siue inς- ε 3 qualiter diuidere u in sicut emit, nemo communione inuitus manere cogitur LO. C. comuni diuidundo,ita quoque nemo, iniri is est i diuisione armale debet Ii. Q i
e quid. PRimo datur ad diuidendam rem singulat Ecorporalem cum secietate, uel sine ocietate commui en L 2 dc . Od. secundo ad praestationes perionales impensis, scilicet in re communi iactas Aleg. . si
Tettio sumpto,de damna, commoda, de incommoda lia. me . Quarto ad fructus post communionem perce
Quinto ad id quod i communi vel ipsus i iuri altei tuo res ejus scientis ada illaui
Quid sis actio finium regando m. aES: Actio mixta illis competens qui pipharustica confinia habent aduersiis uiciniim possci rena ad constiti itionem nouorum terminorum, uel antiquarum reparationum, ad prx standum intereste, se qua actione cxial tu. αα C finium regundorum .
PRimo requiritur quod actor sit Dominus
praedii uos directus,vel utilis, uel iii, stili cui in eo habeati sed de loci F. finium Te . . . Secundo quod praedia sint rustica, non uita i7naraula urbana communibus parietibus pinu quam terminis dignoscuntur Li.de Lita de loci. ' hoc iudiciusEfinium regumloium. Tertio quod sint confiniati ali hi id sit in dium piita uia public uel sit in E nam itine,haec potius confinia iunt quam ager vicini. Rauus tamen priuatus si inteluciliat nihil obest, iii in hac 3ctione agi possit quia pars senili estis ι scdeo itaci s.fin cum duabus sequentibus sis d. Quatio quod actor propita auctoritate i is 'penuente fines non occii pauerit, alias ab h-Gionec alii si constitetit C.eod. Quinto quod reus praedium confine habeat octoi emque, terminos ponere prohibeatius PQ .stos remouea;
Ex Irectaeon petit Dominis praedia rustica c5I- tigua habentibus,t. a. s eod. utilis uerodatur Emphileutae, qui utile dominium habet L 6 finium t ecul item ulusit ictitario de creis ditoribus, etiam si ii ii ire p)gnoin possident λαdositicinos AEL .F.nnilin .Hinc etiam valesiod rur,quia oc ii te utile dominium habet,capa nano tibi, fide isti dolici uncia contentio iit, in vii bus seu iuin. Iten satur Plaetaris Ecclesiae qui praebendas contines halici in villis quas ipsi possident e. ex littet is de Piobationibus,sitrullier, da dominis habetibus iiiiiidictiones uicinas in Te ritori tantuna Si sua caliquando etiam, dc d minis v ibanorum prω Oi uin, haec actio coni tu si ex una parte sit ruuicum Pi lium, ex ali vitanum flos hic muci contino, i a t
278쪽
Adquid DA ut ad diuisionem landorum eonfinium,
quorum dominiam,vel directum,vel utibi e habemus ut termini novi conitituati γtur uel antiqui re tela r. l. in prin.sis d. . Secundo ad diuisonem tutium incorporali ii, citius nodi si int iurisdictioncs remi orales, de sis rituales argumento legis arbor. f. n umibin in latis,per bast.& alios. s.communi druictimi inde cap. iipereo, Miratocliijs,de lienis Parochian, sciendum tamen est, quod cum nulla morialiuad rixas,& arma oclitiior sit controuersa in ' de finibus agrotum ; Ideo legislatores alia uia vremedia ad hanc perniciem tollendam introdu- lxerunt. Primum est condici e levia de libet i, habet locum, quando quis post delatain tinium undorum quaestionem l te pendente propria au .ctoritate partem similiaberit ictapat, tunc enim non solum restituere debet, quod occupauerit, sed tantundem silam de suo amittere cogit .l si constiterit. C.finium tegundorum. Secundum remitum, si lex agraria , qua Caius Caesar aduerius in tulit,qui termino statutos extra fium agrum dolo malo, minierint, tvt pro si uulis terminis,quos eiecerint quis qua- εpinta aureis damnentur l.ii. si de termino moto.
et ii timestaecia sitio critis inalis o constu tione Adriani In petatorisvi in is qui pessimo ta i termino finium eausa positos protulerunt,
poenaeorim ilis ut relegati, ius verberum, ris publici ex conditione persenae, Manutio LaoEtis irrogatur .L i. I. & 3 ff. de termino moto. Et haec accusatio ciuile iudicium unium re undoriarion tollis, neque ab eo tollitur,sed quilinium re s MOr.agit accus Vtiam te mi ' Myti reu Uxest,& E contro udicari , is inium mundorum. Alterutro luci iudicio nile 'Neutrum ... est,alterum usque ad finem Priosis ilifferri.l. . it.
i Nulla actionstra quadrupli extra ur
s Coiura quo n. Omnta autem actiones. Voniam hucusque ires actionum diisse nes cum carum speciali r latione exim sitae sunt,reliquum est,ut ad insturam proirediairiue ei autem est quod Milo mimaliae iniinplum aliae in duplum, iae in triplum, & aluei in quadruplum cou petunt, ultra quod nulla a- cxtenditur.3.omno, hoc ti .syxactis res insumptum tun IN simplum dantu fori es actiones reales,&x nales,quae ex contractu, iues quasi descendunt,utica uindicatioeonsessoria .ns Uri iactio mutui, empti, locati de similia in quibi si si stoichuri non est, cum dequibus da ii supra ictu sit, it de res tuis in s. actionum insta commost ii loco dicendum sit
Quae adliones denturo duplam. Ctione Atiae in dii phim dantur quinquet etes civitur hie ab Imperatore in d. om nes, quae sunt a tiri sulti non manii esti, a Istis A quiliae,aelio ex legato volet abalibus loci, reli actio dei, i tu mi ilius, incendii, ut nae,5 nausu in causaesam, de actu, semihon Pti cum ue dequanimi prioribus superius dicitis dequinta
EST HEo praetoria poenalis quae in duplum
conceditur aduersus elim,qui animum serui alterius vel filii, vel uxoris dolo,hortatu sensili μὰ maloecorrupit.l. i .& 2.m de serus eortui se differt ab actione lenis Aquilae, quia haec competit quotiescorpus, illa vero quUies m esserui corrumpuntur secundum glo.hic super vesse deterior. Obstupla sit. l
Ctio semicorrupti duplex est: directa,& stilis L .d ι siquissetuum: si in ierit 'r
rumpat serti irin filium uxorem, filiam 'alterius, nam si sitie dolo puta per iocum
non tenetur.l.dolo malo.ge . Sectindo, quod seruus sit alienus,alioquin si seruum suum quis corrumpat,haca ne non tenetur a. an Princiis in J.
Irecta competit domino seruia. I. in prin.ssio eo. L Verum quia hodie dura illa seruitus abolita est deo iure actio directa ala uri recessit, utilis Meri, in minis casibilate i &voliter put extensionem datur,&primo patrita- rmilias ob corruptumidium, uel filiai l.ut tanti Metili si .e -- is ando, marito pro uxore corrupta secum dum Doct hic. i Testio, malistrati desii itis eorruptis, 'dcommbiis, quorum aliquo modo interest iamilia suam non essecorruptam. l. si quis seruum. Mi in .seruo.ge . at metuo dui a seruitute ad legitimam subie nem. haeredibus eius, cuius ictuus corruptus cst. I. sedechaeredesvi Con
279쪽
rei utem haeredem corrumpentis, cum Irinalis 3 ploss. hie in fine dixit nullani ad triplum hodie sit non datura te aetio si. d. Gioneni dati contrarem. D lux primo,contra eum,qui suo consilio, vel persuasionibus seruum, vel filium pl- istius bonum corrup t, uel nialuus det Horem fecit. i. sed ut rana,&L is quoque, vi Lin hoc iudicium.is. d. Secundo, contra eum, qui quoquomodo invprobe aliquem ad aliquid faciendum sollicitat etsi nihil effecerit,iitque ne ex huiusmodi impunius tinein alium, qui sacile corrumpi posset, facilem
tentent. l si quis ieruo C. desultis,& seruo coriuU LI.*.peri uadere εαμ . . Tertio, datur marito contra uxorem corrumpentem libero vel semiliam mariti,non quidem ad duplum sed ad simpliam tantum, quia inter personas sibi coniunctas lix tam atrocem acti nem dare erubuit .l.vit .is. d. l.&LLvit. lesii tis,& seruo corruPIO. iario, latur contra usum citrarium & haec
' Quo vinaritur. io Cui tu . , i . ' ii contra 'em detur. quid desur. lxili si quis seruus Quint incontra recipientem seruum cum reb. domini aufugientem x eum abscondentema. 1 in ptine.& in , quod autemss. d.
DAtur ad duplum damni dati. t ut tantiam. i. in hac l. loli uerbo. 3.h c actio, de F. iiii. s.
' . Moriado, ad interesse, qu oinque lasem
exstrui uel filis corruptione, seductione vertens quod cum re ipsa duplicandum est.l. it tantum.*.ri conimii te N.llari.& l. in hoc iudicium. Te 4
x Vni uenialis, quae intris tum competit. x Sesa ia M ouorum hodie qualiter cori it an
3 Hodie nullaactis in triplamd AD , ix Tripli. Nica est actio quae in triplum coli petit, de
quam, ripli, in. quando culm io . I iorem summam is in libello expresso . ratoriam es debebatur,ei,sic extu, ut imum e clitores maiores sportulas acciperem codictione ex leg epoena tripli mulctabatiir, sed haecan de uet: idinem abiit,quia viatorum, scu apparitoliati salaria, qtu partibus inationes offeria iit, hodie ni secundum quantitatein in libello petitam, scda iuxta miliarium numerum connitimanti ir. Cum itaque huius actionisin seno nullus si usus, pra, etiam quoad nuncioram uulas, diuitiis. in ius explicatiouerim orari con et, ideo rccla
QVatum actiones hinerantur hic, quae esa
quadruplum dantu . . i Pri .eu actio suctrinaniscsti. , Secunda, actio in iacium contra calumnia
Tertia, condictio ex lege contra ministros pu
Quarta,actio qui, tu mi causa veri in in 'de actionesurii manifesti supra dictumst, inui de tribus posterioribus licea uti
ci id tactio in Elam contra talammatores.
EST' a' 'personalis,quae proprie in eum
tu , siti pecuniam accepit, uinii mentia 2 cui iii iudicio pet calumniam negoti in i certi. Vel qui alteri pecuniam dedit ei cineὼ itum fiet reari. ii de caluminatorianis , u
propter calumniam,vi sciti t. lunuliosa iactio ii, iiiuuatur,vci non ii ii alui, itasti sina pliciter pecuni darziur , uti qu/ .ac u- . s. arciu hac actio ita iunii vii haberet iccundum Fabium hic mi. I.
Secundo requiritur, quoddais sit pecuni ob an motium caluinniosum iudiciale iecMndum eundem Fabium hic. . v. i . p
280쪽
Quarto etiam ei, qui Innocentis misertus p eunia eo nesciente proco dedit ne in tu ocio per aduersarium vexaretur. IV. si quis ab alio. s. si a tem. ff. d. Omaeriem. DAtur primo, contra eum,qui a tertio aec
Pit pecuniam, ut contra alium calumniosa in actu,nem institueret. l. i.*. l. ff. eod. Secundo,coniraeum, qui accepit Pecunia nec lumniola in litem alteri mouerct sitie dant siue alteri l. si quis ab alio.is. M. Hoia esse. n. haec pecunia datur ne innocens pauatur calumniam: inhoneste uero & turpiter accipsi ur, cum quis acalumnijs,& delictis ultro abstinere itineat.l. iii ris entiti m. ω si ob maleficium .sside Paciis. Tertio, latur etiam dore, ino contra suum in curatorem, qui pecuniam accepit, ut domini nomitum per calumniam Meret,ideli, ut per collusionem pateretur se ab aduersario uinc quo casu tenetur ad quadruplum, is qui accepit,& is quidedit, ut est et i l. i. sed de c5 sibi ullo, Nibi Bar. geo. Quarto,datur etiam contra haerede ac , iciis in id,quod ad eum peruenit. Lui haeredemstaeo LI, Atur intra annum ad quadrii plum eius p O cuniae quam quis accepisse dicitur, post annum vero in simplum, qui anniis adtesti Eliae currere incipiti L i .& Larin .ssi eod.
Quid*co mo ex sera contra minimos piaticos. Es T actio personalis,quae datur contra me .cutores magistratuuin, seu conta a publicos nuncio q ii plus debito exigunt a litiganti bus ratione sportularum secundum Fab. hic nu. 7 7 vetum cuin huius actionis non itastequo sitvsus,olura de ea addete superuacaneum esse iudico. illud tamen diligenter hoc in loco notandaeia,quod publici nunc j asserentes te commissimnem pignorandi, aut capiendi aliquem habere, cum tamen non habeant,atque ita metum incutiant, ut aliquid a miseris extorqueatur, non soluincidunt in trinam quadrupli eius pecuniae, aut rei quae ipsis dua fuit, sed etiam propter crimen concussionis extraordinarie, Sc criminaliter per μiudicem lunt puniendi secundum gl. in l. l .ffconcussionibus,& per Iacplene, hic nil m. I. 2.
Quid sit actio, quod metus Gusti ES T actio pt toria personalis in rem scripta
per quam is,cui res per vim,vel metum inconstantem virum cadentem extorta est,intra annum quadruplum eius, uel post annu simplum consequatur ab ,qui rem extortain possis det. f. quadrupli, hoc tit.& l. i.cum aliquot se lite. sdem quod metus causa. Quoniam aut phira violentiarum genera sunt, sciendum est vim co- pulsivam tantum hanc actionem producerc, qnscilicet,quis per vim, de metum cadentem in colitantem vitiam compellitii radatiqiuid dandum, vel iaciendi im: nam pro alijs violentiae specictas i
ablativa, scilicet, expi illiva turbat a S in ii et xitiua alis actiones, S intra iusta compQunt de qui Misael. in Lextat. f.& in l. l.Cac in ad audie tiam, tra quod metus causa. Quae requirantur.
ΡR imo reqiliritur,quod pro uiolentia copum
ita agatur, ut iani dicium cst.
Secundo, quod metus sit illatus, & tali quidem, qui in consantem virum cadete possis,
y ut est metus, uel periculum mortis, alit crueiatus . corporis.l. metum cum sequen. f. de eo quod me. tus causa.
Tertio, quod metus, tam in contractu, quam iiii ipsa traditione interueni t :alioqii in si spontari ea suetit traditio, licci metuo praecesserit, haec actio locum non habet, quia pes sequentem tradiutionem, ni eius Purgatus censetur. L 1. C. quod met
Quarto, quod propter metum illatum res tradita sit. l. iii e tum autem. f. sed quod Pr tot .m cod. Quinto, quod periculum sit instans,& metuo
Sexto, quod alius metum inserat, di non quia sibi ipsi. l.si mulier. ss. eod. cui detur.
DA ut haec actio primo, ei qui metum praeis
sentem,& qui inconstantem virum cadore potest, passus est, ob quem rem suam dereliquit,aut in alium transtuli siue metu pasiaio sus sit in propria persona, vel liberori in vel coniunctorum suorum.l. metum autem. F. uolcntia.
nec timorem,& lassi quidem .s.f. me . Secundo datur haeredita cperis l. successorib. quoniam rei persecutions hcti .P diximus. ff. eo Contra quem
PRimodatur contra inserentem metsi siue per se, sitie per altu, etiam si res ad altu peruenerit. Secundo, latur contra quemcnn-que isset re, vel detentorem rei per metu ablatae, salie possideat tit.lucratilio aut oneroso, vel sim II net .alienu. n. metum in alterius pretmiu verti non oportet. Llic si cum exceptione F. Pedius quoque,& L metu. 3. n.ssie Tertio datur cotta dominu ex metu per seruit si , si modo res ad euperuenit. l. qiiod diximus. 3. l. ff.ς . Qirario, contra haeredes,& haeredis hqredes,c terosq; successores ad id ini P ad eos peruenit, si uero metu exi torta extet, siue in pecunia, aliamve te conuers. .
siue et colitanipta sit, qilia sufficit semel ad proximu haeredem seruenisse, licet. n. rina ad ii redon si transeat, inqd turpiter, & scelere quaesii si est ad copendiu haeredis peti incre non det.Lqd dix miis.f. Κ& l videamus. ff. de eo, qd metus ca: interitu th,atq; casum praestare non coguntur, si res apud eu cita metus sinitIest, simili modo peritura fuisset,alioquin secus est.l. si ipsa res, &Lites, ,.quid si homo,ctim ,.sequen.ssit .ac LI. C. O. Ad quid.
DAmr primo,ad res mobiles. dc immobiles
corporales,& incorporales per metu mittatas,& ablataxinimorum, de pristinu